Christendom in Europa hv123 Auteur VO-content Laatst gewijzigd 15 december 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/62224 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt. Inhoudsopgave Christendom in Europa Vooraf Stap1 Stap2 Stap3 Stap4 Extra: lvoorl Begrippenlijst Over dit lesmateriaal Pagina 1 Christendom in Europa hv123 Christendom in Europa Vooraf In het jaar 394 riep de Romeinse keizer het christendom uit tot staatsgodsdienst. Vanaf dat moment verspreidde het christendom zich snel over Europa. In deze opdracht staat die verspreiding van het christendom centraal. Aan het eind van deze opdracht kun je uitleggen hoe het christendom zich onder Karel de Grote verder verspreidde over Europa. de rol van kloosters bij de verspreiding van het christendom in Europa beschrijven. beschrijven hoe het leven in een klooster eruitzag. Eindproduct Aan het eind van de opdracht schrijf je een kort verhaal met als titel 'Kloosters in de Middeleeuwen'. Beoordeling Je krijgt een goede beoordeling voor je verhaal als in je verhaal duidelijk wordt: wat een klooster is. welke rol de kloosters speelden bij de verspreiding van het christendom in Europa. hoe het leven in een klooster er uitzag. Activiteiten Stap Groepsgrootte Activiteit Stap 1 Alleen Video 'De Goden van de oude Grieken' bekijken en vragen beantwoorden. Stap 2 Alleen Website over de goden bestuderen en vragen beantwoorden. Stap 3 Alleen Romeinse namen van goden opzoeken. Pagina 2 Christendom in Europa hv123 Stap 4 Een kruiswoordpuzzel maken over de Griekse en Romeinse goden. Samen met een klasgenoot. Groepsgrootte Deze opdracht doe je samen met een klasgenoot. Benodigdheden Geen bijzonderheden. Tijd Voor deze opdracht heb je 2 lesuren nodig. Stap1 Christendom Met de verspeiding van de Romeinse cultuur over grote delen van Europa, verspreidde zich ook het christelijke geloof. Dat gebeurde nadat de god van de christenen de oorspronkelijke Romeinse goden had verdrongen. Onderworpen Keltische en Germaanse stammen kwamen via de Romeinen in contact met het nieuwe geloof. Toen het West-Romeinse Rijk ineenstortte, ging de verspreiding van het christendom gewoon door. Koning Clovis was de eerste christelijke Frankische koning die daarvoor de basis legde. Bestudeer uit de Kennisbank geschiedenis het volgende onderdeel: KB: Christendom onder de Romeinen Gebruik de informatie uit de inleiding en de informatie uit de Kennisbank voor het maken van de vragen op de volgende pagina's. Vragen: 1. Van welke Germaanse stam was Clovis koning? Pagina 3 Christendom in Europa hv123 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. A. Friezen B. Saksen C. Franken Welke drie moderne landen lagen in het koninkrijk van Clovis? A. Frankrijk, Engeland, Duitsland B. Frankrijk, Duitsland, Nederland C. Frankrijk, Duitsland, Spanje Welke Romeinse keizer was de eerste keizer die de christenen steunde? A. Constantijn B. Theodosius C. Trajanus Hoe steunde Constantijn het christendom? A. Hij maakte een einde aan de christenvervolgingen en stond de oprichting van kerken toe. B. Hij riep het christendom uit tot staatsgodsdienst en verbood het heidendom. Welke Romeinse keizer riep het christendom uit tot staatsgodsdienst? A. Constantijn B. Theodosius C. Trajanus Waarom maakt deze Romeinse keizer het christendom tot staatsgodsdienst? A. Hij had een hekel aan heidenen (mensen die in meerdere goden geloven). B. Door iedereen dezelfde godsdienst op te leggen versterkte hij de eenheid in zijn rijk. C. Dan kon hij heidense tempels ombouwen tot scholen. Welke belangrijke gebeurtenis vond in het jaar 800 plaats? A. Karel de Grote veroverde Engeland. B. Karel de Grote werd door de paus tot keizer gekroond. C. Karel de Grote sloot een bondgenootschap met de keizer van het Oost-Romeinse Rijk. Waarom kroonde de keizer Karel de Grote tot keizer? A. Karel de Grote beschermde de paus in Rome tegen vijanden. B. Karel de Grote dreigde de paus in Rome aan te vallen. Wat heeft de kroning tot keizer van Karel de Grote te maken met de verspreiding van het christendom? A. Door de kroning van Karel de Grote sloten de paus en de keizer een bondgenootschap. B. Door de kroning trok Karel de Grote ten strijde tegen de mohammedaanse legers in Spanje. Wat zijn zendgraven? A. Mensen die erop uit gestuurd werden om heidenen te bekeren. B. Mensen die belasting inden voor Karel de Grote. Hoe heet de belasting die Karel de Grote invoerde? A. Paltsbelasting B. Procent C. Tienden Wat voor soort belasting was het die Karel de Grote invoerde? A. Boeren moesten een tiende deel van hun oogst afstaan. B. Soldaten moesten een tiende deel van hun veroveringen afstaan. C. Monniken moesten een tiende deel van de giften die ze kregen afstaan. Stap2 Pagina 4 Christendom in Europa hv123 Verspreiding door kloosters Bestudeer nu uit de Kennisbank geschiedenis het volgende onderdeel: KB: Verspreiding Christendom door kloosters Maak tijdens het lezen een lijstje met de tien belangrijkste begrippen uit dit onderdeel. Vergelijk jouw lijstje met het lijstje van een klasgenoot. Zijn er verschillen? Kijk naar de woorden die wel op jouw lijstje staan, maar niet op het lijstje van je klasgenoot. Leg je klasgenoot uit waarom jij voor de begrippen op je lijstje hebt gekozen. Natuurlijk laat je je klasgenoot ook uitleggen waarom hij voor woorden gekozen heeft die niet op jouw lijstje staan. Stap3 Toets Voor je begint aan de afsluiting maak je de toets 'Christendom in Europa'. De toets bestaat uit een aantal gesloten vragen. Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score. Je krijgt van de vragen die je fout hebt, het goede antwoord te zien. De score wordt opgenomen in het volgsysteem. Pagina 5 Christendom in Europa hv123 Klik op de knop 'Start' om te beginnen: Christendom in Europa kn.nu/xgw8e 1 Een bekende Germaanse vorst was Clovis. Van welke Germaanse stam was Clovis koning? En welke landen lagen in het koninkrijk van Clovis? a. Germaanse stam: Franken, landen: Frankrijk, Duitsland, Nederland b. Germaanse stam: Franken, landen: Frankrijk, Engeland, Nederland c. Germaanse stam: Saksen, landen: Frankrijk, Duitsland, Nederland d. Germaanse stam: Saksen, landen: Frankrijk, Engeland, Nederland 2 Bij de verspreiding van het christendom in Nederland speelden twee Engelse missionarissen een belangrijke rol. Welke missionarissen? a. Willibrord en Benedictus b. Willibrord en Bonifatius c. Benedictus en Bonifatius 3 In het jaar 800 werd Karel de Grote door de paus tot keizer van het ‘West-Romeinse Rijk’ gekroond. Waarom kroonde de paus Karel de Grote tot keizer? a. Karel de Grote beschermde de paus tegen vijanden. b. Karel de Grote dreigde de paus in Rome aan te vallen. c. Karel de Grote betaalde de paus een groot bedrag voor de kroning. 4 Karel de Grote vond de verspreiding van het katholieke geloof belangrijk. Waaruit blijkt dat? Pagina 6 Christendom in Europa hv123 a. Hij voerde een speciale belasting (de ‘tienden’) in om paleizen te bouwen. b. Hij stuurde zendgraven eropuit om heidenen te bekeren. c. Hij had geen vaste verblijfplaats. Hij reisde bijna altijd rond. 5 In alle kloosters in de tijd van Karel de Grote werd de leefregel van Benedictus nageleefd. Welke drie geloften moesten monniken naleven? a. armoede, ongehuwd blijven en gehoorzaamheid b. armoede, gehoorzaamheid en bijdrage aan bekering c. ongehuwd blijven, gehoorzaamheid en bijdrage aan bekering 6 Welke missionaris werd op 5 juni 754 vermoord in Dokkum? a. Gregorius b. Benedictus c. Bonifatius d. Willibrord Stap4 Eindproduct Bekijk nu de volgende twee filmpjes op SchoolTV. Video: Kloosterleven Video: Zendingswerk en kerstening Pagina 7 Christendom in Europa hv123 Je sluit deze opdracht af met het schrijven van een kort verhaal met als titel 'Kloosters in de Middeleeuwen'. In dat verhaal vertel je in ieder geval: wat een klooster is. welke rol de kloosters speelden bij de verspreiding van het christendom in Europa. hoe het leven in een klooster eruitzag. De informatie voor het schrijven van je verhaal kun je halen uit de Kennisbank Geschiedenis en de filmpjes die je hebt gezien. Je kunt natuurlijk ook op internet op zoek gaan naar extra informatie. Klaar? Laat je verhaal lezen door een klasgenoot. Vraag om commentaar. Lees ook het verhaal van je klasgenoot. Geef op een goede manier feedback. Verwerk het commentaar van je klasgenoot in het verhaal. Laat het verhaal vervolgens beoordelen door je docent. Extra: lvoorl Leerlingen voor leerlingen Op de website www.lvoorl.nl vind je verschillende video's die door leerlingen voor leerlingen zijn gemaakt. Hieronder staat een video die goed past bij dit thema. Bekijk de video. Kun je de video goed volgen? Bespreek de inhoud van de video met een klasgenoot. Video: Verdrijving van natuurgodsdiensten Let op: Als je de video wilt stoppen, druk dan eerst op de stopknop en klik dan de popup weg. Begrippenlijst Franken De Franken namen na het instorten van het Romeinse Rijk de leiding over in Noordwest Europa. Zij onderwierpen andere volken. En speelden een belangrijke rol bij de verbreiding van het christendom. Pagina 8 Clovis Frankische koning die zich bekeerde tot het Christendom. Christendom in Europa hv123 Missionarissen Vanuit het huidige Ierland en Engeland kwamen geestelijken naar de Lage Landen om de volken die daar woonden te bekeren tot het christendom. Ze stichtten kerken en kloosters. Wilbord en Bonifatius Twee Missionarissen Willibrord (omstreeks 690), actief vanuit Utrecht. Bonifatius was actief onder de Friezen (omstreeks 750). Kloosters Kloosters zijn gebouwen waar mannen of vrouwen zich terugtrokken om hun leven aan God te wijden. Schrijven In de kloosters werden in schrijfkamers fraai versierde handschriften gemaakt. Die handschriften werden gebruikt om (Christelijke) teksten te kopiëren. Karel de Grote Karel de Grote wist een groot rijk op te bouwen door oorlogen te voeren onder andere tegen de Saksen. Hij had geen vaste verblijfplaats. Hij verplaatste zich met zijn hof door zijn hele rijk. Constantijn Constantijn de Grote is de eerste Romeinse keizer die koos voor het christendom (in 313) en een einde maakte aan de vervolgingen van christenen. Pagina 9 Christendom in Europa hv123 Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 15 december 2016 om 11:43 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VWO 2; HAVO 1; VWO 1; HAVO 3; VWO 3; HAVO 2; Leerinhoud en Verspreiding van het christendom in Europa; De tijd van monniken en ridders doelen (500 - 1000); Geschiedenis; Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 2 uur en 0 minuten Trefwoorden leerlijn, rearrangeerbare Pagina 10 Christendom in Europa hv123