pagina 2

27
,,
We hebben altijd alles besproken
en het verdriet gedeeld. Opgeven is geen optie.
We gaan gewoon door, dat was telkens de rode draad
Pauw Media
getrouwd en wilde een groot feest geven.
Totdat Petra plotseling last kreeg van haar
buik. ,,Ik dacht dat ik een verzakking had.
Mijn huisarts constateerde niks bijzonders,
maar bij m’n eierstokken voelde ze iets raars.
Daarom liet ze een echo maken. Een week
later werden op die plek behoorlijke cystes
ontdekt. Die moesten eruit. Er werd een
afspraak gemaakt met de gynaecoloog. Maar
toen werd ik in snel tempo steeds dikker.
Toch had ik zelf nog geen moment het idee
dat er meer aan de hand zou zijn en bleef ik
gewoon werken in de verzorging.”
Dat veranderde op het moment dat de gynaecoloog in het ziekenhuis de plek nog eens
goed onder de loep nam en er een andere
specialist bij riep. ,,De arts plande na het
onderzoek meteen een operatie. Er werd
gedacht aan vocht, maar uiteindelijk hebben
ze twee en een halve kilo aan tumor bij me
weggehaald. Dat is qua gewicht gewoon ‘een
kind’.”
De gynaecoloog vertelde op een directe
manier dat Petra kanker had. Zelf vond ze
deze duidelijkheid fijn. Rijk schrok er wel
enorm van, omdat het hard en plompverloren op tafel werd gelegd. ,,Ik vond het zeer
confronterend, want hij viel echt met de deur
in huis”, zegt Rijk, die behoorlijk wit wegtrok.
Uiteindelijk waren de ervaringen in het proces met deze arts erg goed.
De operatie moest duidelijk maken hoe
ernstig de situatie was. En het wás ernstig.
,,Alles was verkankerd”, zegt Petra, die wijst
op een grote ‘ritssluiting’ op haar buik. De
eierstokken, de baarmoeder, de tumor, het
vetschort, de lymfeklier en drie centimeter
van de dunne darm werden verwijderd.
J
e hoeft hier niet aan te bellen, je
komt gewoon binnen”, zegt Ina
Haaima. Bezoekers staan meteen in de keuken, waar de koffie al staat te
pruttelen. In grote letters valt het befaamde
gedicht ‘Vriend’ van Toon Hermans op.
‘Want je hebt iemand nodig stil en oprecht...’
De gastvrouw toont me de ruimtes, inclusief
creatieve kamer en relaxvertrek. In de behaaglijke huiskamer branden kaarsjes. ,,Niet
alleen nu hoor, altijd.”
Petra en Rijk voelen zich er thuis en praten
honderduit, hoewel de aanleiding tot het
gesprek geen vrolijk onderwerp is. Integendeel. Want het echtpaar was bijna 25 jaar
KWAADAARDIG De operatie op 20 november
2015 duurde 3,5 uur. Dat zal Rijk nooit meer
vergeten. ,,Vol spanning zit je dan thuis te
wachten. Totdat je het telefoontje krijgt en
de dokter meteen zegt dat het allemaal niet
zo mooi is. Het was echt niet goed, zei de
arts. Ik kon merken dat hij zwaar onder de
indruk was. Zo erg had hij het niet verwacht.
,,We hebben alles weg moeten halen´´, zei hij.
Ze zagen ook meteen dat het kwaadaardig
was en hebben zoveel mogelijk weggehaald.
Maar niet alles dus, omdat er nog puntjes in
het buikvlies zaten.”
Op dat moment zakte de grond onder Rijks
voeten vandaan, erkent hij. ,,Ik zie m’n kinderen nog zitten. Ze hoorden het gesprek dat
ik via de telefoon voerde. Daarna barstten
we samen in huilen uit, dan gebeurt er op dat
moment zoveel met je. We hebben meteen de
overbuurvrouw gebeld. Zij kwam direct.”
Voor Rijk stond vast dat Petra de realiteit ook
moest horen. Zij reageerde vrij gelaten op
het slechte nieuws dat ze darmkanker (90
procent) en eierstokkanker (10 procent) had:
,,Het is zo en we gaan ervoor!”
Vervolgens koos Rijk het ziekenhuis dat
volgens hem het meest geschikt was voor
verdere bestrijding van de kanker bij zijn
vrouw: het Antoni van Leeuwenhoek (AVL)
in Amsterdam. ,,Ik wilde gewoon het beste
ziekenhuis. Gelukkig was onze arts het met
ons eens om naar het AVL te gaan.”
Het had vervolgens heel wat voeten in aarde
voordat al het verwijderde materiaal - dat
op kweek was gezet - in het Amsterdamse
ziekenhuis was. ,,Dat geeft ook veel spanning en onrust. We kregen 13 januari pas
echt de uitslag. Ik had de dokter aan de lijn,
en was erg emotioneel. Maar hij zei tegen
me: ‘Ja, maar Petra, je bent maar zo niet
dood’. Dat gaf me een stukje rust. Ik heb nog
steeds contact met hem. Dat is heel waarde-
vol”, legt Petra uit met tranen in haar ogen.
Vervolgens was er sterk behoefte aan een
prognose voor het toekomstperspectief, en
de wens dat de bestrijding van de kanker snel begon. ,,De positiviteit die Petra
uitstraalde, heeft ons ook erg opgebeurd en
kracht gegeven. Als je partner meteen in zak
en as zou zitten, wat ik heel begrijpelijk zou
vinden, dan heb je het zelf ook veel moeilijker”, legt Rijk uit. ,,Het was heel fijn en
belangrijk dat we alle gevoelens met elkaar
konden delen. We zijn er voor elkaar. Samen
hebben we heel wat afgehuild. Ook onze
vrienden en familieleden spelen een grote
rol bij de steun. Ze leven met je mee. Je wordt
geleefd door de situatie, maar ik kon sterk
zijn doordat Petra ook sterk was. We konden
elkaar moed inspreken.”
Petra voegt toe dat ze elkaar altijd als soulmates ervaren, een stevige basis voor de
relatie die door de ziekte alleen maar sterker
is geworden. ,,We hebben altijd alles besproken en het verdriet gedeeld. Opgeven is geen
optie. We gaan gewoon door, dat was telkens
de rode draad.”
Tegelijk probeert het echtpaar wel realistisch te blijven, want slechts dertig procent
van de patiënten met dit type kanker is na
vijf jaar nog in leven. ,,Daar hebben we naar
gevraagd, en die prognose hebben ze ons
gegeven. We wilden het weten en niet onze
kop in het zand steken.”
CHEMOKUREN De chemokuren sloegen
goed aan. Op de laatste ct-scan was bij Petra
zelfs geen kanker meer te zien. ,,Nu zitten
we er dus heel positief in, maar we weten
dat de kanker ook verscholen kan zitten in
het buikvlies. Dat is niet te zien op scan,
terwijl ze eigenlijk wel weten dat hier voor 99
procent nog wel iets zit. Daarom moeten we
doorgaan met de chemokuren.”
Dunnedarmkanker komt weinig voor en
treft vaak patiënten in een hoge leeftijdscategorie. ,,Elk type kanker staat op zichzelf
en verkeert in een bepaald stadium, naast
het feit dat elke persoon anders is. Je moet
proberen om die prognose te relativeren en
los te laten, al is dat best moeilijk.”
De eerste negen kuren werden met een
infuus in het AVL gegeven, vooral vanwege
de bijwerkingen. Daarna ging Petra naar de
dagbehandeling en vervolgens stapte ze over
op tabletvorm, waar voorlopig geen eind aan
komt. ,,Het is eigenlijk pappen en nathouden,
want als ik daarmee zou stoppen, komt de
kanker terug”, verklaart ze. Rijk voegt toe
dat het nu de kunst is om een goede modus
te vinden met de medicatie. ,,Want chemo
is natuurlijk troep, die je lichaam wel moet
kunnen verdragen. De balans zoeken tussen
de kanker terugdringen en chemo toepassen
is natuurlijk heel eng, want je wilt wel goede
uitslagen hebben.” De chemo had bij Petra
niet haaruitval tot gevolg.
KINDEREN Rijk benadrukt het belang om veel
te praten met zijn kinderen: Liesa en Lars,
respectievelijk twintig en achttien jaar oud.
,,Ze moeten weten dat geen enkele vraag
raar is, ook al is het de vraag ‘Gaat mama
dood?’ Een jongen is meer introvert, maar
als we met de hond wandelen, uit hij zich
goed. Het is zoals het is.”
Petra zegt dat ze niet zoveel moeite heeft met
het feit dat ze dood gaat. ,,We gaan allemaal
een keer. Het doet het meest zeer wie je achterlaat. Tegelijk heb ik er alle vertrouwen in
dat het goed komt, want onze kinderen zijn
intussen wel volwassen.”
Het stel prijst zich gelukkig met zoveel goede
vrienden en familie die hen volop gesteund
hebben, tot en met een schema om te koken
toe en het schoonmaken van het huis. ,,Dat
gaf ons veel rust.”
De Toon Hermans Salon is voor Petra een fijne plek om even aan te waaien. ,,Ik kom hier
heel graag en niet om altijd over je ziekte te
praten. Als het zo’n grijze dag is, dan is hier
reuring en gezelligheid. Pas was hier nog
een deel van het Shanti-koor en zaten we
met z’n allen te zingen.”
LOTGENOTENCONTACT Haaima wijst op het
lotgenotencontact, waar patiënten herkenning vinden bij elkaar, zoals het herkennen
van vermoeidheid. Haar ervaring is dat
partners verschillend reageren, de één heel
introvert en de ander gemakkelijk pratend.
,,Het hangt van je karakter af. Over je gevoel
praten, lukt de een beter dan de ander. Dan
is dat ook weer iets om begrip voor te hebben. Soms komen de naasten alleen naar ons
toe”, vertelt Haaima. ,,We hebben het over
van alles. Over de dood, over de uitvaart,
maar ook over hele andere dingen van het
dagelijkse leven. We zijn geen revalidatiekliniek of psychiatrisch centrum en zitten hier
niet de hele dag te huilen. We hebben het
gewoon goed met elkaar. Het is het verlengde
van je huiskamer.”
Rijk kan zich voorstellen dat mensen een
drempel ervaren om de stap naar de salon
te zetten. ,,Maar dat is niet nodig. Het is hier
heel huiselijk. Je kunt er over de ziekte praten, maar dat hoeft niet. Je kunt er wel steun
aan hebben.”
Het geloof in de Bijbel ging gedurende de
ziekte meer voor Petra betekenen. ,,Vooral
in geestelijke liederen ervaar ik veel steun.
Ik ben ook lid van het koor Choir4hope, dat
zingt ten bate van de kankerbestrijding. Daar
zong ik al voordat ik ziek was. Ik geloof dat er
na de dood een hemel is. Daarom ben ik ook
niet bang om dood te gaan. Maar liever nog
even niet natuurlijk (glimlacht).”
Rijk: ,,We genieten nu intenser van het leven.
Het klinkt gek, maar de kanker heeft ons ook
dichter bij elkaar gebracht. We hebben geen
bucketlist die we afstrepen, met grote dingen
die we willen doen. Wel genieten we volop
van gewone, kleine dingen die we met elkaar
doen. We hebben vorig jaar nog een feest
gegeven voor ons 25-jarig huwelijk, waar
iedereen aanwezig was. Dat was heel gaaf!”
Open huis
De Toon Hermans Salon houdt zaterdag 4 februari van 10.00 tot 15.00 uur open huis aan de
Krommestraat 4 in Barneveld. Op deze Wereldkankerdag kunnen bezoekers op dit lokale
adres een kijkje nemen. Er is dan koffie met appeltaart, een expositie textiele kunst,
handverzorging, voetmassage, een wensenboom en een korte workshop boeketje maken.