Strand en zee - Waddenzeeschool

Strand en zee
VO onderbouw
2
Welk nut heeft
de zee?
Onderzoek aan gebruiksvoorwerpen
Doel: De leerlingen ontdekken dat de zee invloed heeft op veel gebruiksvoorwerpen en andere zaken in hun dagelijkse leven.
Materialen: Afbeeldingen van functies van de zee
Groepsgrootte:Klassikaal
Duur: 45 minuten
Inleiding
(10 minuten)
Laat de leerlingen een onderzoekje doen aan een zelfgekozen gebruiksvoorwerp, bijvoorbeeld een kledingstuk. Laat hen de link met de zee er
zelf bij bedenken met behulp van de volgende hulpvragen erbij.
• Waar is het kledingstuk van gemaakt?
• Welke grondstof is daarvoor nodig?
• Wat is de link met de zee?
• Waar is het kledingstuk gemaakt? Wat is de link met de zee? (hoe is
het hier gekomen?)
• Waarom heb je dit kledingstuk (mooi, warm, droog)
• Waarom dragen ze in andere landen andere kledingstukken?
• Hoe wordt ons klimaat bepaald?
• Wat is er behalve materialen/grondstoffen nog meer nodig om
kleding te maken (energie)?
• Wat is de link tussen energie en de zee? Op welke manieren is er
energie uit de zee te halen?
Kern
(15 minuten)
Laat de verschillende afbeeldingen van de functies van de zee zien en
vraag wat de link met de zee volgens hen is. Of deel de foto’s uit en laat
ze zelf de link met de zee ernaast schrijven.
2. Welk nut heeft de zee?
Draai de opdracht om:
Maak vakken op het bord met daarin de verschillende functies van de
zee: gas/olie, transport, klimaat, zand/grind etc.. Laat de leerlingen op
zoek gaan in het lokaal naar tastbare invullingen daarvan en met een
post-it sticker de voorwerpen opschrijven en deze in de juiste vakken
plaatsen.
1
Strand en zee
VO onderbouw
2
Welk nut heeft
de zee?
1) Foto van een weerkaartje. Functie: Nederland heeft een zeeklimaat.
De Noordzee bepaalt dus voor een belangrijk deel ons klimaat: in
de winter vochtig en niet te koud en in de zomer vochtig en niet te
heet. Dit komt door o.a. de warme golfstroom.
2) Foto van snelweg in aanleg. Functie: levering van zand.
3) Foto van grote hoeveelheid bananen. Functie: Transport
4) Foto van grind/schelpenpaadje. Functie: levering van grind en
schelpen.
5) Foto van maaltijd met vis. Functie: levering van vis en schelpdieren.
6) Foto van gasfornuis met vlam. Functie: levering aardgas
7) Foto van rijdende auto. Functie: levering van olie.
8) Foto van plastic tasje. Functie: levering van olie.
9) Foto van zoutvaatje. Functie: levering van zout.
10)Foto van stofzuiger. Functie: energielevering.
11)Foto van toerist op strand. Functie: recreatie.
Achtergrondinformatie Oliewinning: In 2002 was de Noordzeebodem goed voor een totaalpro ductie van 360 miljoen kubieke meter olie. Begin 2003 schatte de off
shore-industrie de resterende voorraad op 2700 miljoen kubieke meter
olie.
Schelpenwinning: De toepassingsmogelijkheden van schelpen zijn
gelegen in drainage, verharding van fietspaden, gritfabricage en mengvoederindustrie, isolatie onder vloeren enzovoort.
Zoutwinning: In de buurt van Harlingen wordt sinds 1995 zout
gewonnen, dat zich op 2800 meter diepte onder het aardoppervlak
bevindt. Het zout wordt gewonnen door de zoutlaag te injecteren
met water en de pekel op te pompen. Ook in de buurt van Veendam
en Hengelo wordt zout gewonnen. De zoutlagen en zoutpijlers zijn
ontstaan in het Perm door de indamping van zeewater.
Energie opwekking: Op plaatsen met een groot getijverschil (het hoogteverschil van de zeespiegel tussen hoog- en laagwater) is het mogelijk
om energie op te wekken uit de zich verplaatsende watermassa’s. Het
zeewater passeert dan bij de eb- en vloedbeweging een stuwdam met
ingebouwde generatoren (net als bij een stuwmeer). Wereldwijd is het
op deze manier mogelijk om zo’n 60.000 megawatt op te wekken. Dit
is vier keer het totale vermogen van alle Nederlandse elektriciteitscen-
2. Welk nut heeft de zee?
Zandwinning: Per jaar gebruikt Nederland ongeveer 72 miljoen kubieke
meter zand. De helft van dit zand komt vooral uit de Noordzee. De
rest van het zand wordt gewonnen uit afgravingen op het land. Het
zand wordt gebruikt voor woningbouw, waterstaatkundige werken en
wegenbouw. Ook de bollenteelt neemt zand af.
2
Strand en zee
VO onderbouw
2
Welk nut heeft
de zee?
trales bij elkaar. Deze manier van energieopwekking is echter maar op
een paar plaatsen rendabel.
Windenergie: Op zee waait het veel harder dan op land, waardoor
een windmolenpark daar veel rendement zal hebben. De Nederlandse
overheid wil in 2020 6000 megawatt aan windenergie op zee opwekken
wat gelijk is aan 15% van de Nederlandse energiebehoefte.
Transport: In 2005 werd er in de Nederlandse zeehavens 329 miljoen
ton goederen gelost en 102 miljoen ton goederen geladen. Per schip
zal vooral het containervervoer toenemen. De regering wil het vervoer
over water stimuleren, omdat het milieuvriendelijker en veiliger is dan
vervoer per vrachtauto of vliegtuig. Per ton vervoerde vracht gebruikt
de scheepvaart vier tot zeven keer minder brandstof dan het wegvervoer.
Laat de leerlingen een haiku of een elfje schrijven waarin het belang
van de zee voor henzelf duidelijk wordt.
Een haiku bestaat uit drie zinnen: de eerste zin heeft 5 lettergrepen, de
tweede zin zeven en de derde weer zeven.
Een elfje bestaat uit 5 regels en 11 woorden.
Regel 1: één woord.
Regel 2: twee woorden.
Regel 3: drie woorden.
Regel 4: vier woorden.
Regel 5: één woord.
Officieel zijn er nog meer regels voor een elfje, die kunnen afhankelijk
van het niveau toegepast worden. Zie hiervoor het internet.
Geef van beide vormen van gedichten een eigen voorbeeld.
2. Welk nut heeft de zee?
Afronding
(15 minuten)
3
Strand en zee
2
Welk nut heeft
de zee?
2. Welk nut heeft de zee?
VO onderbouw
4
Strand en zee
2
Welk nut heeft
de zee?
2. Welk nut heeft de zee?
VO onderbouw
5
Strand en zee
2
Welk nut heeft
de zee?
2. Welk nut heeft de zee?
VO onderbouw
6