PowerPoint

RESULTATEN BEGINMETING
LEREN EN LESGEVEN MET ICT
SPO DE LIEMERS
SCHOOLJAAR 2014-2015
© 2015
Centre of Expertise Leren met ict
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen
De beginmeting Leren en lesgeven met ict
• Doel: in kaart brengen van ict-vaardigheden en –gebruik
van leraren.
• Instrument: bij de leraren is een online vragenlijst
afgenomen.
• Periode: de vragenlijst is in juli 2015 afgenomen.
Responsgegevens
Aantal benaderde
leraren
De Bem
18
De Fonkelsteen
11
De Ontdekking
32
De Tamboerijn
19
De Toorts
19
De Trompetter
12
De Wiekslag
7
De Wissel
20
Ds. Jonkersschool
8
Het Kompas
11
Het Veer
24
De Lindenhage
43
De
11
Martinusschool
St. Antoniusschool
9
St. Jozefschool
11
Naam school
Totaal
258
14
9
22
17
13
7
7
16
5
10
15
38
8
Responspercentage
77,8
81,8
68,8
89,5
68,4
58,3
100,0
80,0
62,5
90,9
62,5
88,4
72,7
9
9
100,0
81,8
200
77,5
Respons (N)
Model onder de vragenlijst
Didactisch gebruik van ict
Wat valt op?
• Er zijn grote verschillen tussen leraren in ict-gebruik.
• De resultaten laten significante verschillen tussen
scholen zien in ict-gebruik.
• Traditionele activiteiten met ict, zoal instructie met
het digibord en digitaal leerstof laten oefenen wordt
door 90% regelmatig gedaan.
• Meer eigentijdse toepassingen, zoals apps en online
samenwerken, worden nauwelijks toegepast, m.u.v.
games (37% doet dit wekelijks).
Didactisch gebruik van ict
Top 5 van activiteiten met ict in de onder-, midden- en
bovenbouw:
Ict-activiteit
In mijn onderwijs…
Percentage leraren dat de
actviteit minimaal
wekelijks onderneemt
gebruik ik een digitaal schoolbord voor mijn instructie
93%
laat ik leerlingen vakspecifieke programma’s gebruiken
91%
laat ik leerlingen digitaal leerstof oefenen
90%
maak ik gebruik van apps
28%
kunnen leerlingen kiezen uit verschillende werkvormen
met ict
25%
Didactisch gebruik van ict in de onderbouw
Wat valt op?
• Ruim drie kwart laat leerlingen minimaal wekelijks
digitale rekenspelletjes doen om getalbegrip te
vergroten.
• 67% gebruikt ict minimaal wekelijks om
onderwerpen visueel te verduidelijken.
• 57% gebruikt wekelijks of vaker digitale
prentenboeken om woordenschat te vergroten.
Didactisch gebruik van ict in de midden- en
bovenbouw
Wat valt op?
• Ruim 40% stimuleert minimaal wekelijks gebruik van
internet bij leerlingen wanneer zij een werkstuk
maken.
• Een derde besteedt minimaal wekelijks aandacht aan
selectief omgaan met bronnen door leerlingen.
• 28% laat leerlingen wekelijks of vaker actuele
bronnen zoeken op internet.
Didactisch gebruik van ict: top 5 van activiteiten met ict
waarin leraren groei verwachten in de komende 3 jaar
Ict-activiteiten onder-, midden- en bovenbouw
In mijn onderwijs….
kunnen leerlingen kiezen uit verschillende werkvormen
met ict
87%
laat ik leerlingen online samenwerken en leren
78%
maak ik gebruik van apps
77%
laat ik leerlingen hun eigen devices gebruiken
69%
laat ik leerlingen met sociale media werken
67%
Aandacht voor ict-geletterdheid
Een grote groep leraren besteedt niet structureel
aandacht aan ict-geletterdheid van leerlingen:
de rol van ict in de leefwereld van leerlingen
41%
19%
gebruik van communicatieve ict-toepassingen
69%
ethische aspecten van ict-gebruik
69%
ict-vaardigheden van leerlingen
42%
de mogelijkheden en risicos van internet en sociale
media
14%
24%
22%
20%
maandelijks
11%
19%
49%
0%
15%
35%
65%
de meerwaarde van ict en internet voor het eigen leren
18%
17%
68%
het zoeken en beoordelen van betrouwbaarheid van
informatie via internet
nooit of enkele keren per jaar
41%
25%
40%
60%
minimaal wekelijks
17%
26%
80%
100%
Pedagogisch-didactische vaardigheden:
op de hoogte zijn van educatieve toepassingen
Een aanzienlijke groep leraren acht zichzelf slecht tot matig op de
hoogte:
100%
80%
60%
52%
40%
31%
18%
20%
0%
slecht of matig
redelijk
(zeer) goed
Pedagogisch-didactische vaardigheden:
vaardig om ict didactisch in te zetten
Wat valt op?
• 93% zegt in staat te zijn om gebruik te maken van educatieve
programma’s.
• 78% zegt zich vaardig te voelen in het organiseren van lessen
met ict.
• Over het inzetten van ict om rekening te houden met
verschillen tussen leerlingen voelt iets meer dan de helft
zich onzeker.
Pedagogisch-didactische vaardigheden: vaardig in
arrangeren en ontwikkelen van digitaal materiaal
Wat valt op?
• 80% voelt zich in staat educatieve programmatuur te
beoordelen op bruikbaarheid.
• 50% voelt zich vaardig in het aanpassen van digitaal
materiaal en het klaarzetten ervan op het netwerk.
• Slechts 11% voelt zich vaardig in het ontwikkelen van
digitaal materiaal.
Ict-geletterdheid van leraren: mediaprofiel
Het overgrote deel van de leraren heeft een mediaprofiel dat
gekenmerkt wordt door weinig variatie in het ict-gebruik:
2%
4%
37%
58%
consumer
netwerker
Gebaseerd op Beemt, A. A. J. van den (2010).
Interactive
media gamer
practicesproducer
of young people: origins,
backgrounds, motives and patterns. [Academisch proefschrift] Oisterwijk: Boxpress publishing.
Ict-geletterdheid van leraren: informatievaardigheden
Wat valt op?
• De meerderheid voelt zich zeker over het zoeken van informatie
op internet.
• De helft voelt zich onzeker over het beoordelen van de kwaliteit
en betrouwbaarheid van online informatie.
60% voelt zich niet vaardig in het communiceren en
samenwerken via internet.
Ict-geletterdheid van leraren: informatievaardigheden
Wat valt op?
• Over het creatief gebruik van media voelt ruim 75% zich onzeker:
• 85% voelt zich niet vaardig in het bedenken van werkvormen met
ict.
• 81% heeft moeite met het vertalen van ict-toepassingen uit de privésituatie naar het onderwijs.
Onderzoekende houding
Een groot deel van de leraren vindt van zichzelf dat ze een
onderzoekende houding hebben:
ik probeer in mijn werk vooronderstellingen te verifiëren
en te funderen
12%
in mijn werk stel ik het grondig begrijpen van zaken op
prijs
16%
ik benader in mijn werk zaken vanuit verschillende
perspectieven
15%
ik lees vakliteratuur om kennis op te doen voor mijn werk 5%
0%
50%
82%
21%
met betrekking tot mijn werk stel ik systematisch vragen
die steeds verder focussen
Past (helemaal) niet bij mij
38%
76%
31%
38%
54%
57%
10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Past een beetje bij mij
Past (helemaal) bij mij
Professionele leerhouding: op de hoogte blijven van
ontwikkelingen rondom leren met ict
Een grote groep leraren onderneemt weinig activiteiten om op
de hoogte te blijven:
ik neem uit mezelf deel aan cursussen en trainingen op
het gebied van leren met ict
64%
ik lees vakliteratuur op het gebied van leren met ict
29%
58%
ik bestudeer regelmatig nieuwe ict-rijke methoden en
lesmaterialen
32%
8%
32%
40%
11%
29%
ik blijf op de hoogte van onderwijskundige
vernieuwingen met ict
37%
38%
26%
ik houd mezelf op de hoogte van nieuwe ict-rijke
didactische materialen
34%
42%
25%
ik informeer regelmatig naar mogelijkheden om mezelf
verder te professionaliseren op het gebied van leren
met ict
46%
43%
11%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Nooit of zelden
Soms
Regelmatig of vaak
Professionele leerhouding: experimenteren en
reflecteren
Wat valt op?
• 92% vindt het bespreken van problemen met collega’s om
van te leren bij zichzelf passen.
• 83% vindt het uitproberen van nieuwe kennis en
vaardigheden in lessen bij zichzelf passen.
• 69% vindt het delen van nieuwe ideeën met collega’s binnen
de school bij zichzelf passen.
• 9% vindt de buitenwereld mee laten kijken of doen in de
lessen bij zichzelf passen.
Innovatief handelen: ideepromotie en idee delen
Wat valt op?
• Activiteiten in het kader van ideepromotie komen
incidenteel voor:
• 79% heeft hooguit soms steun gemobiliseerd voor vernieuwende
onderwijsaanpakken.
• 74% heeft hooguit soms sleutelfiguren in de organisatie enthousiast
gemaakt voor vernieuwende ideeën.
• Ideeën delen wordt door veel leraren nooit gedaan:
• 75% heeft nog nooit via internet nieuwe ideeën voorgelegd aan andere
leraren.
• 87% heeft nog nooit een werkwijze, techniek of lesmateriaal online
gezet voor andere leraren.
Recht doen aan verschillen
In hoeverre vinden leraren verschillende vormen van
differentiatie bij hun huidige onderwijs passen?
klassikaal
30%
subgroepjes in klas
83%
individueel leraargestuurd
37%
individueel leerlinggestuurd
5%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Recht doen aan verschillen
In hoeverre vinden leraren verschillende vormen van
differentiatie bij hun toekomstige onderwijs passen?
klassikaal
11%
subgroepjes in klas
92%
individueel leraargestuurd
Er bestaan significante
verschillen tussen
scholen in de visie op
individueel leerlinggestuurd onderwijs
80%
individueel leerlinggestuurd
46%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Wat verklaart hoe vaardig leraren zich voelen om ict
didactisch in te zetten?
• Creatief gebruik van media
• Op de hoogte blijven van ontwikkelingen rondom leren
met ict
• Beoordelen van informatie
• Zoeken van informatie
• Experimenteren en reflecteren
Wat verklaart hoe vaardig leraren zich voelen om
digitaal materiaal te arrangeren en ontwikkelen?
• Creatief gebruik van media
• Op de hoogte blijven van ontwikkelingen rondom leren
met ict
• Beoordelen van informatie
• Communiceren en samenwerken via internet
• Experimenteren en reflecteren
• Idee delen
Wat verklaart of leraren ict inzetten in hun onderwijs?
• Creatief gebruik van media
• Vaardig in didactische inzet ict
• Op de hoogte blijven van ontwikkelingen rondom leren
met ict
• Ideepromotie
• Idee delen
• Visie individueel leerlinggestuurd onderwijs
Wat verklaart of leraren aandacht besteden aan de ictgeletterdheid van leerlingen?
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Creatief gebruik van media
Vaardig om ict didactisch in te zetten
Op de hoogte blijven van ontwikkelingen rondom leren met ict
Beoordelen van informatie
Ideepromotie
Idee delen
Visie individueel leerlinggestuurd onderwijs
Mediaprofiel
Geslacht
Aanbevelingen
• Richt professionalisering op:
•
•
•
•
•
creatief gebruik van media.
beoordelen van informatie.
op de hoogte blijven van ontwikkelingen rondom leren met ict.
het delen en promoten van ideeën.
didactische inzet van ict.
• Behandel bovenstaande onderwerpen in samenhang met
elkaar.
• Ondersteun leraren bij het ontwikkelen van digitaal
materiaal.
Aanbevelingen (vervolg)
• Breng, in het kader van visieontwikkeling, een dialoog op
gang over recht doen aan verschillen.
• Laat leraren experimenteren met differentiatievormen en
ict-toepassingen en laat ze hierop reflecteren.
• Geef aandacht voor ict-geletterdheid van de leerling een
structurele plek in het curriculum.
• Faciliteer professionalisering van de schoolleider.
• Ga in gesprek met scholen over factoren in de school die
de inzet van ict beïnvloeden en gebruik hierbij de
schoolrapporten.