DCI 27 Kind in armoede drv9
advertisement
ad l b e i at eren m r o inf r jong voo KINDERRECHTEN KINDEREN IN ARMOEDE Voor wie? Kun je je voorstellen? Dit informatieblad is bedoeld In het Verdrag voor de Rechten van het Kind, artikel 27, voor jongeren van de tweede staat dat ieder kind recht heeft op een levensstandaard die en derde klas van het voortgezet onderwijs die meer toereikend is voor de lichamelijke, geestelijke, intellectuele, willen weten over het onder- zedelijke (heeft te maken met normen en waarden) en maat- werp kinderen in armoede. schappelijke ontwikkeling van het kind. Voeding, kleding en Bijvoorbeeld om er een huisvesting zijn daar heel belangrijke onderdelen van. Toch presentatie over te houden of werkstuk over te maken. groeit in ontwikkelingslanden één op de vier kinderen op in Of om - alleen of met een armoede. Ook in Nederland zijn er kinderen en jongeren die groepje - iets te doen om leven in een gezin dat rond moet komen van een minimum- arme kinderen te helpen. inkomen. Dat betekent dat er in jouw klas ook kinderen kun- Of omdat je misschien denkt dat jij zelf of iemand anders nen zitten die het thuis niet breed hebben. Kun je je dat arm is en dat je op zoek voorstellen? Hoe dat komt? En wat je voor hen kunt doen? bent naar tips. Dat lees je in dit informatieblad. Verdrag voor de Rechten van het Kind Artikel 27: recht op goede ontwikkeling Ouder(s) of anderen die verantwoordelijk zijn voor het kind, hebben de eerste verantwoordelijkheid voor het waarborgen van de levensomstandigheden die nodig zijn voor de ontwikkeling van het kind. De overheid neemt passende maatregelen om ouders te helpen dit recht te verwezenlijken en voorziet hen van steun vooral met betrekking tot voeding, kleding en huisvesting. Wat is armoede? sen wonen in Afrika ten zuiden van de Sahara Als je denkt aan armoede, zie je al snel allerlei ook nog een totaal van 2,8 miljard mensen beelden van arme kinderen uit ontwikkelings- wereldwijd die in minder extreme armoede landen voor je. Maar ook in rijkere landen leven: zij moeten rondkomen van maximaal komt armoede voor. Wat armoede precies is, is twee dollar per dag! en Azië. Behalve deze extreme armoede, is er moeilijk te zeggen. Om te kunnen leven, heeft iedereen een aantal basisvoorzieningen, zoals Relatieve armoede een huis, eten en drinken en kleding nodig. We spreken van relatieve armoede als er een Je kunt stellen dat mensen die dat allemaal ongelijke verdeling is van inkomens. Mensen hebben, niet arm zijn. Maar als mensen in die relatief arm zijn, kunnen hun basis- Nederland nou niet voldoende geld hebben voorzieningen wel betalen, maar zijn armer voor een telefoon of voor verwarming? Dat zijn dan anderen in hun omgeving. misschien geen noodzakelijke Hoewel er landen zijn waar het levensbehoeften maar het maakt grootste deel van de bevolking arm is, kun je binnen de het leven voor meer dan hon- grenzen van een land vaak derdduizend gezinnen in Nederland die dat niet kunnen heel rijke én heel arme betalen wel erg schraal. Je mensen vinden. Rijkdom kunt ook kijken naar het en armoede verschillen gemiddelde inkomen van ook per land. Een rijke Nederlander zal in een land mensen in een land en dan als Canada relatief minder rijk bepalen dat families die minder zijn. Maar iemand die hier van hebben dan dat gemiddelde, arm zijn. een uitkering leeft is in een land als Cambodia relatief rijk. Je kunt de inkomsten van mensen Absolute en relatieve armoede dus niet zomaar met elkaar vergelijken. Rijkdom heeft ook te maken met de hoogte van Er zijn twee soorten armoede: prijzen in een land. Als je vijftig euro per dag verdient en een brood kost vijf euro, dan Absolute of volledige armoede verdien je waarschijnlijk niet voldoende geld Van absolute armoede spreken we als het gaat voor andere basisbehoeften, zoals een dak over leven en dood. Het betekent dat je te weinig boven je hoofd en kleding. Als je vijftig euro per middelen hebt om van te leven, maar net iets dag verdient en een brood kost maar vijftig te veel om te sterven. Wereldwijd is afgesproken eurocent, dan kun je misschien wel zeggen dat dat mensen, als zij minder dan één dollar (dat je rijk bent! is nog iets minder dan één euro) per dag verdienen, beneden de absolute armoedegrens Armoede heeft dus te maken met je inkomen leven. Ruim 1,2 miljard mensen leven in én met de kosten van het levensonderhoud in absolute armoede. En de meeste van deze men- het land waar je woont. Voor meer informatie over het rondkomen van hun inkomen. In 2004 is het percentage lage inkomens volgens schattingen van het Centraal meten van armoede kun je Bureau voor de Statistiek 11%. In 2002 was het aandeel zoeken op Internet. mensen met een laag inkomen in Nederland nog 10%. In Kijk bijvoorbeeld eens op: twee jaar tijd is de situatie in Nederland voor een grote www.cbs.nl, www.cmo.nl of www.rondkomen-budgetteren.nl groep Nederlanders dus verslechterd: hun inkomen is onder het bruto minimuminkomen terecht gekomen. Dit heeft te maken met een negatief economisch klimaat in ons land de laatste jaren. Dat betekent dat de produc- Armoede in Nederland Armoede in Nederland is natuurlijk relatieve armoede. Er is niemand in ons land die moet rondkomen van minder dan één euro per dag. In Nederland worden mensen die een inkomen lager dan het bruto minimumloon hebben, als arm beschouwd. Je zegt dan dat zij ‘onder de armoedegrens’ leven. Dat bruto minimumloon in Nederland is iets meer dan twaalfhonderd euro bruto per maand. Als je zelf ten die in ons land gemaakt worden, minder waard geworden zijn. De overheid heeft daardoor minder te besteden, bedrijven gaan failliet of moeten inkrimpen en werknemers ontslaan. Hierdoor neemt de werkloosheid toe, waardoor mensen minder te besteden hebben. Dit heeft weer negatieve gevolgen voor de economische groei, want als mensen minder kopen hoeven er minder producten te worden gemaakt. Dat kan weer leiden tot ontslag van andere werknemers, etcetera. Zo kan een proces ontstaan dat zichzelf herhaalt en met mooie woorden wel een vicieuze cirkel wordt genoemd. Arme gezinnen in Nederland hebben behalve financiële moeilijkheden, vaak nog andere problemen. De armoede een baantje hebt, weet je dat er van bezorgt ouders soms zoveel spanning dat zij bijvoorbeeld het brutobedrag nog geld afgaat niet goed meer voor hun kinderen kunnen zorgen en voor de belasting en een aantal andere kosten. Je houdt dan een nettobedrag over. Steeds meer mensen in Nederland komen onder de armoedegrens terecht en kunnen maar moeilijk Uit: de Volkskrant hulpverlening nodig hebben. dat vaak over meerdere genera- Wie zijn die arme gezinnen in Nederland? ties heen gaat: het inkomen van Eénoudergezinnen (een volwassene met één of meerdere kinderen hangt dan samen met kinderen) worden het meest getroffen door armoede. Van alle dat van hun ouders. Armoede éénoudergezinnen in Nederland leeft 36% onder de armoede- wordt dan ook wel een interge- grens. Zij moeten vaak rondkomen van een minimumuitkering nerationeel probleem genoemd. (bijstand). Alleenstaande vrouwen met kinderen zonder werk Hoewel dat natuurlijk lang niet worden ook wel bijstandmoeders genoemd. voor alle gevallen geldt, is in De groep die na de éénoudergezinnen het grootste risico loopt om deze situaties het spreekwoord in armoede terecht te komen, zijn alleenstaanden. Binnen de als je voor een dubbeltje geboren groep van alleenstaanden, is de positie van vrouwen minder bent, word je nooit een kwartje van gunstig dan die van mannen. Zij hebben vaak meer moeite om toepassing. passend werk te vinden. Alleenstaande vrouwen lopen dus meer Ook is armoede een probleem risico door armoede getroffen te worden, dan alleenstaande mannen. Ook allochtonen in Nederland die uit niet-westerse landen komen Serena (13 jaar) uit Hillegom (maar bijvoorbeeld uit Afrika of Azië) lopen groot risico getroffen over kinderen in armoede te worden door armoede. Dit komt omdat deze mensen vaak laagbetaald werk doen of afhankelijk zijn van een minimumuitkering. Ook komt het niet vaak voor dat de ouders in een allochtoon Iedereen die dit informatie- gezin tweeverdieners zijn. blad leest heeft het waarschijnlijk goed. En als je iets niet mag hebben van je ouders, word je boos of verdrietig... Dan moet je Oorzaken van armoede in Nederland Als door een economisch dal de werkloosheid stijgt en de koop- eens nagaan dat mensen die kracht (het budget dat mensen te besteden hebben) afneemt, in armoede leven dat niet komen steeds meer mensen ‘rood’ te staan en neemt de armoede eens kunnen kopen. En jij toe. Het feit dat veel mensen in Nederland moeite hebben met het kunt het wel krijgen of kopen wennen aan de euro wordt gezien als een van de redenen waarom maar misschien moet je er zij te gemakkelijk hun geld uitgeven. Ook is het de laatste jaren even mee wachten. Totdat je trend om steeds meer geld te lenen. Het kopen van spullen via genoeg geld hebt gespaard Internet op afbetaling verleidt veel jongeren tot het doen van aan- of het voor je verjaardag kopen waar zij eigenlijk geen geld voor hebben. Advertenties voor krijgt. Kinderen die in de nieuwste modellen mobiele telefoons, discmans en vakanties armoede leven krijgen mis- die pas later betaald kunnen worden, maken het voor hen niet schien nooit een cadeau... gemakkelijk om te sparen en te wachten met de aanschaf. Toch is huur-koop (wekelijks een bedrag afbetalen) uiteindelijk meestal duurder en lopen mensen met voldoende financiële middelen om elke dag een warme schulden het risico om een gerechts- maaltijd op tafel te zetten! Kinderen en jongeren die in deurwaarder achter zich aan te armoede opgroeien blijken op school bovendien minder krijgen, met alle gevolgen van dien goed te presteren. Ze blijven achter in de ontwikkeling van (boetes). hun kennis, in hun emotionele ontwikkeling en hebben vaker gedragsproblemen. Effecten van armoede op kinderen in Nederland Wat zijn de effecten op kinderen van het leven in een gezin dat rond moet komen van een minimuminkomen in Nederland? Uit het onderzoek ‘kinderen in Kinderen uit arme gezinnen kunnen meestal niet mee met andere kinderen op werkweek, kamp of een excursie. Maar het is voor hen juist wél belangrijk om mee te kunnen doen met anderen omdat kinderen in een groep sociale vaardigheden leren. Als ze dit niet leren, maar uitgesloten worden van allerlei jongeren-activiteiten, komen niet alleen zij zelf tekort; zij zullen als gevolg van deze uitsluiting ook eerder in problemen komen met anderen, bijvoorbeeld op school, in de buurt of met de hulpverlening. Zo krijgen ook andere mensen in de maatschappij te maken met de armoede’ uit 2001 gevolgen van blijkt dat 70% van armoede voor de ouders van kinderen en jongeren. arme gezinnen in Nederland niet voldoende Kinderen en jongeren kleding kan uit arme gezinnen kopen. Meer dan 50% worden door geld- van hen heeft gebrek dus in hun bovendien geen gezondheid en ontwik- geld om kinderen keling bedreigd. Want lid te laten worden aan een aantal basisvoorwaarden, zoals van een (sport)club. 80% van de arme families gaat niet goede voeding, voldoende kleding en sociale contacten kan op vakantie en meer dan de helft niet worden voldaan. Soms schamen kinderen en jongeren geeft geen verjaardagsfeestje als de zich voor hun situatie en nodigen als gevolg daarvan niet kinderen jarig zijn omdat ze dat niet graag iemand bij hen thuis uit. Ook zijn er kinderen en kunnen betalen. Ook heeft ongeveer jongeren in Nederland die gepest worden omdat zij vanwege 25% van de arme ouders niet geldgebrek geen merkkleding dragen. Armoede wereldwijd schoon water, onderdak, hygiëne, gezondheids- In ontwikkelingslanden leeft meer dan de helft daar gemiddeld 56% van hun inkomen aan uit. van alle kinderen in armoede: Veel mensen in Nederland houden dus bijna de • één op de zes kinderen lijdt honger helft van hun budget over voor ‘luxere’ goederen. zorg en onderwijs). In Nederland geven mensen • voor één op de zeven kinderen is er geen gezondheidszorg • één op de vijf kinderen kan geen veilig (schoon) water drinken Oorzaken van armoede in ontwikkelingslanden • één op drie kinderen heeft thuis geen toilet of badgelegenheid • meer dan 640 miljoen kinderen wonen in krotten met vloeren van modder of in hui- Er zijn meerdere factoren die geleid hebben tot armoede in ontwikkelingslanden: zen waarin veel te veel mensen wonen • ruim 300 miljoen kinderen beschikken niet over televisie, radio, telefoon of een krant • meer dan 120 miljoen kinderen, waarvan Kolonialisme Na de ontdekking van Amerika door Colombus in 1492 gingen steeds meer westerlingen op het merendeel meisjes, volgen geen basis- ‘ontdekkingsreis’. Zij waren vooral uit op rijk- onderwijs dom voor zichzelf en hun land ten koste van de landen die tot koloniën gemaakt werden. Zo Kinderen die in ontwikkelingslanden op het ook Nederlanders: zij haalden goedkope grond- platteland wonen, hebben twee keer zoveel kans stoffen (zoals bijvoorbeeld specerijen en om op te groeien zonder basisvoorzieningen als rubber) uit Nederlands-Indië (nu: Indonesië), kinderen die in de stad leven. Ook hebben kinde- Suriname (sinds 1975 onafhankelijk) en de ren die in de stad wonen drie keer meer kans om Nederlandse Antillen. Die grondstoffen bewerk- naar school te gaan dan kinderen die op het plat- ten ze dan in hun eigen land tot dure producten teland wonen. Er is dus een groot verschil tussen waar ze veel aan verdienden, maar waar de de leefomstandigheden van kinderen in hetzelf- mensen in de koloniën niet beter van werden. de land op verschillende plaatsen. Ook hebben De meeste westerse kolonisten waren niet kinderen van arme gezinnen in ontwikkelings- geïnteresseerd in de ontwikkeling van hun landen twee keer meer kans om te overlijden koloniën. Hoewel bijna alle landen inmiddels voor hun vijfde verjaardag als kinderen die leven zelfstandig geworden zijn, is een deel van hun in rijkere omstandigheden in hetzelfde land. armoede nog altijd het gevolg van de Westerse In veel ontwikkelingslanden moeten gezinnen overheersing: kolonisten hebben in landen in het grootste deel van hun inkomen uitgeven Afrika bijvoorbeeld de ligging van de grens aan hun basisbehoeften (de voorzieningen die bepaald zonder overleg te voeren met de mensen je nodig hebt om te overleven, zoals voedsel, die er woonden. Die volkeren leefden vroeger vreedzaam samen, maar zijn door deze landhervormin- kennis, noch het geld voor. Bovendien gen elkaars vijanden geworden en voeren nog steeds was en is het voor veel ontwikkelings- kostbare oorlogen. Met geld waarmee scholen en zieken- landen erg moeilijk om de concurrentie huizen kunnen worden gebouwd, worden nu wapens met de ontwikkelde industrie van rijke aangeschaft om die oorlogen te voeren. landen aan te gaan. Technologische achterstand Handelsbarrières De kolonisten kwamen alleen grondstoffen halen in de Ontwikkelingslanden die wel een eigen koloniën en lieten het productieproces in hun eigen industrie hebben opgebouwd, kunnen land plaatsvinden. Zo ontstond er dus geen industrie hun producten meestal niet kwijt aan in de koloniën. Na hun onafhankelijkheid wilden veel de Westerse landen. Bijvoorbeeld ontwikkelingslanden zelf graag een industrie opbou- omdat Westerse landen hebben wen, maar meestal hadden ze hier noch de technische bepaald dat ze zogenaamde importheffingen mogen opleggen op producten van ontwikkelingslanden. Zo maken zij Ariel Alonzo Caranza (13 jaar) uit Tegucigalpa, Honduras over kinderen in armoede de producten uit ontwikkelingslanden duurder dan de producten die zij zelf produceren zodat consumenten (klan- Deze foto toont armoede, omdat er verschillende kin- ten) liever kiezen voor het in het deren op staan, maar geen van hen lacht. Allen zijn Westen gemaakte product. Om te bleek. De vaders hebben geen werk en kunnen niet kunnen concurreren moeten mensen kopen wat zij nodig hebben en hun kinderen geen uit ontwikkelingslanden hun producten waardig onderwijs bieden. dus tegen nòg lagere kosten gaan maken Ik vind deze foto erg mooi omdat de bleke en trieste en dat leidt vaak tot een mager loon kinderen me een verdrietig gevoel geven. Ik hoop dat voor de arbeiders en dus tot armoede! ze later allemaal een baan zullen vinden. Kijk voor meer informatie over eerlijke handel op www.fairtrade.nl Bevolkingsgroei Als gevolg van een betere gezondheidszorg in de laatste twee eeuwen is het sterftecijfer wereldwijd gedaald. In de meeste Westerse landen neemt niet alleen het sterftecijfer, maar ook het geboortecijfer af. Dit komt omdat steeds meer mensen de mogelijkheid hebben om voorbehoedsmiddelen te gebruiken waarmee ze zwangerschappen kunnen geen geld hebben voor de medicijnen en de gezond- voorkomen. In veel ontwikkelingslanden heidszorg die nodig is om deze ziekte het hoofd te bie- daarentegen stijgt de bevolkingsgroei: den. Dagelijks sterven duizenden mensen in landen in daar worden steeds meer kinderen Afrika ten zuiden van de Sahara. De verwachting is dat geboren. Bijvoorbeeld omdat mensen er in het jaar 2010 ongeveer achttien miljoen kinderen niet afweten van het bestaan van voorbe- zullen zijn, van wie één of beide ouders aan de ziekte hoedsmiddelen of omdat ze te duur zijn is overleden. De helft van de nieuwe HIV-infecties treft of omdat men ze niet wil gebruiken jongeren in de leeftijd van vijftien tot vierentwintig vanwege hun geloof. Ook zien mensen in jaar. Omdat er weinig kennis is over de ziekte en voor- veel ontwikkelingslanden hun kinderen behoedsmiddelen voor velen van hen niet beschikbaar als oudedag voorziening (ze hebben geen zijn, lopen jongeren dus een groot riscio. Het effect van pensioenregelingen) en zijn daarom van al deze zieke mensen en sterfgevallen als gevolg van mening dat je er maar beter veel kunt HIV/Aids is dat mensen die werken in functies die cru- hebben. De groei van het aantal mensen ciaal zijn voor de (economische) ontwikkeling van een neemt dan snel toe, terwijl het aantal land, zoals bijvoorbeeld onderwijzers, wegvallen. banen niet toeneemt. Met armoede als gevolg. Terwijl kleinere gezinnen minder Natuur kosten hebben en meer mogelijkheden In veel ontwikkelingslanden zijn grote delen van de om te sparen en hun inkomen te grond onvruchtbaar of vanwege het gebrek aan regen vergroten. niet geschikt voor de landbouw. Daar tegenover staat dat een aantal bijvoorbeeld Afrikaanse landen over Corruptie belangrijke (diamant- en goud)mijnen beschikt die de In veel ontwikkelingslanden zijn de ontwikkeling van een land zouden kunnen stimuleren mensen die het land moeten besturen als zij in bezit zouden zijn van de juiste personen. Er corrupt. Dit betekent dat zij omkoop- wordt echter vaak alleen maar een geldverslindende foto: Unicef/Alejandro Balaguer baar zijn. Voor geld knijpen ze bijvoorbeeld een oogje toe als iemand de wet overtreedt. Of ze steken geld dat bedoeld is voor de ontwikkeling van een land, zoals voor de bouw van scholen en ziekenhuizen, in eigen zak. HIV/Aids HIV/Aids vormt een grote bedreiging voor de ontwikkeling van arme landen. De ziekte heeft vooral grote gevolgen voor arme mensen omdat zij meestal Arme kinderen in Peru gewapende strijd gevoerd om deze grondstoffen, In Westerse landen scheiden veel ouders van waardoor armoede in de hand gewerkt wordt. Ook elkaar. Voor ouders die alleen aan het hoofd vinden in arme landen vaak allerlei natuurrampen van een gezin staan, is het vaak moeilijker plaats, zoals overstromingen, vulkaanuitbarstingen, om de touwtjes aan elkaar te knopen. orkanen en aardbevingen waardoor mensen al hun bezit kwijt raken en arm achter blijven. Armoede heeft dus meestal meerdere oorzaken en is het gevolg van een aantal met elkaar samenhangende factoren. Effecten van armoede op kinderen wereldwijd Wat zijn de effecten van armoede op kinderen die in ontwikkelingslanden In het algemeen geldt dat mensen die geen werk en leven en rond moeten komen van daardoor geen inkomen hebben, moeilijk of niet in hun minder dan één dollar per dag? levensonderhoud kunnen voorzien. Dit kan gemakkelijk Kinderen in ontwikkelingslanden die in leiden tot een slechte gezondheid en gebrek aan onder- extreme armoede leven, lopen groot risico wijs voor kinderen: arme ouders hebben geen geld om honger te moeten lijden, verhandeld en/of hun kinderen naar een dokter of naar school te sturen. uitgebuit en (seksueel) misbruikt te worden. Zonder opleiding maken kinderen later minder kans op Veel van hen zullen door de arme een goed betalende baan, waardoor ook zij arm zullen gezinssituatie namelijk ‘gedwongen’ worden blijven. Vaak zijn ook de politiek en de maatschappij te werken en niet naar school gaan of hun deels verantwoordelijk voor het bestaan van armoede. school voortijdig verlaten. De negatieve Zo voeren overheden soms maatregelen door waardoor gevolgen daarvan zullen deze kinderen niet burgers financieel benadeeld worden. In Nederland is in alleen zelf, maar ook hun families en later het midden van de jaren negentig de kinderbijslag voor hun eigen kinderen ervaren. Ook zal dit ouders met kinderen bijvoorbeeld verminderd. Zowel in uiteindelijk niet bijdragen aan de economi- ontwikkelingslanden als in de rijkere, vaak Westerse sche ontwikkeling van een land. School landen, ontstaan steeds meer éénouder gezinnen. In biedt kinderen bescherming tegen mensen arme landen is dit vaak het gevolg van het overlijden die kwaad willen en mogelijkheden voor van één van de ouders aan ziektes zoals Aids. de toekomst. Kijk voor meer informatie over rechten en plichten van werkende kinderen en jongeren in Nederland op de website van het Jongerenloket van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW): www.jongerenloket.szw.nl of bel naar de voorlichtingsafdeling van het ministerie van SZW: 0800-9051 (gratis). Een heel informatieve website over jongeren en geld is www.jeugd-en-geld.nl van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting. Ook op www.fnv.nl/bijbaan (de FNV is een vakbond) vind je nuttige en praktische tips over bijbanen. Oplossingen Geen van allen dus echt oplossingen Sommigen kinderen en jongeren in Nederland kwalitatief op vooruit gaat. Beter is het zoeken zelf een oplossing voor het feit dat zij arm natuurlijk om ervoor te zorgen dat armoede zijn. Zij nemen bijvoorbeeld een baantje of sparen uitgeroeid wordt door mensen de mogelijk- jarenlang verjaardagsgeld op om het speelgoed, heid te geven hun eigen situatie te verbeteren. de kleding, muziek of mobiele telefoon die zij Bijvoorbeeld door een opleiding waarmee zij graag willen hebben te kunnen kopen. kans maken op een beter betalende baan. Of Ook voor ouders kan de oplossing liggen in het door arme mensen geld te lenen voor het creëren van meer inkomen. Bijvoorbeeld door opzetten van een eigen bedrijfje waardoor meer uren te werken, meerdere banen te nemen, zij in een eigen inkomen kunnen voorzien. waardoor het leven van arme mensen er geld van vrienden en/of familie te vragen of te lenen. Maar ook door waardevolle spullen te verkopen, hulp van de gemeente of een andere Millenniumdoel één instantie in te roepen of door zoveel mogelijk alles zelf te doen (zelf groente verbouwen, zelf kleren maken). In september 2000, aan het begin van het nieuwe millennium, hebben de Verenigde Naties samen plannen gemaakt voor de Een andere manier waarop mensen armoede proberen op te lossen is bezuinigen: ze geven dan minder ontwikkeling van arme landen wereldwijd. Deze plannen zijn opgeschreven in de zogefoto: Unicef/Jeremy Horner geld uit aan zaken als kleding, voedsel, gezondheidszorg (niet naar een dokter gaan als je ziek bent), onderwijs (kinderen van school af halen) of vervoer (lopen kost niets). Maar om gezond te blijven is het natuurlijk wel belangrijk om goed te blijven eten en naar school te gaan. Voor meer informatie over armoedebestrijding in Nederland: kijk op www.szw.nl van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Informatie over armoedebestrijding door Nederland in ontwikkelingslanden vind je op www.os.minbuza.nl en op de websites van verschillende organisaties zoals www.plannederland.nl, www.unicef.nl, www.savethechildren.nl Arme Filippijnse kinderen zoeken naar eten en kleding op een vuilnisbelt naamde acht millenniumdoelen. Het is de bedoeling dat deze Uitspraken van kinderen en jongeren die in gezinnen millenniumdoelen in 2015 bereikt wonen met een minimuminkomen. worden. Millenniumdoel één gaat specifiek over armoedebestrijding: in 2015 moet het aantal mensen “Als je dingen wilt kopen dan kan dat niet zomaar.” dat in extreme armoede leeft (nu (jongen, 15 jaar) zo’n 1,2 miljard) en met honger “Er wordt naar je gekeken of je merkkleding, nette kleding naar bed gaat gehalveerd zijn ten draagt. Als je een scheurtje in je jas hebt, dan word je daar opzichte van het aantal in 1990. direct over aangesproken; heb jij geen fatsoenlijke jas?” Alle lidstaten van de Verenigde (meisje, 17 jaar) Naties - ook Nederland - hebben een verklaring ondertekend waarin ze beloven zich in te zetten voor het realiseren van de millennium- “Wij gaan niet op vakantie, dus waarom zou je erover praten. Maar we praten wel over dagtochtjes.” (jongen 15 jaar) doelen. Zij werken daartoe samen “Mijn moeder doet er alles aan om mij goede kleren te met bedrijven, andere regeringen, geven...ik mag alles..Valt het jou dan op dat ik arm ben?” ontwikkelingshulporganisaties en (meisje, 14 jaar) burgers. Uit: ‘Jongeren rapporteren over kinderrechten in Meer weten over de millennium- Nederland’ van het Kinderrechtencollectief doelen? Kijk op www.os.minbuza.nl Tips om in actie te komen De kindertelefoon: 0800-0432 Elke dag van 2 tot 8 uur. Het nummer is gratis en je hoeft niet te zeggen wie je bent. www.kindertelefoon.nl Ook voor jongeren! Wat kun je doen als je zelf in een arm gezin opgroeit of iemand kent die arm is? Neem contact op met: de Nederlandse afdeling van de Int. Beweging ATD-Vierde Wereld (www.atd-vierdewereld.nl). ATD, staat voor: Aide à Toute Detresse (Hulp voor alle Kijk voor de adressen en Noodlijdenden). In 1972 werd de Nederlandse afdeling telefoonnummers van de kinder- opgericht onder de naam ATD-Vierde Wereld. Met ‘vierde en jongerenrechtswinkel op wereld’ wordt de armoede in de ‘eerste wereld’ (het rijke www.kinderrechtswinkel.nl. Westen) bedoeld. Je kunt ook eens gaan praten met de Of voor het JIP: www.jip.org Sociale Dienst (via de gemeente in je woonplaats). Als je schulden hebt is het het slimst om die zo snel moge- Je kunt dit informatieblad ook vinden op www.kinderrechten.nl lijk aan te pakken. Bespreek het met je ouders, de Sociale Dienst, Opdrachten een vertrouwenspersoon op school, de kindertelefoon, • “Wie arm is, mag een brood stelen.” Deze uitspraak van medewerkers van een Jongeren bisschop Muskens zorgde in 1996 voor veel beroering in Informatie Punt (JIP) of de kinder- Nederland. Wat vind jij: is in Nederland niemand zo arm en jongerenrechtswinkel. Zij kun- dat hij of zij hoeft te stelen? Of vind je dat dit wel kan? nen je doorverwijzen of helpen met een plan om je financiële situatie weer op orde te krijgen. • Er bestaan verschillende spreekwoorden en uitdrukkingen die met geld en/of armoede te maken hebben, zoals: - Zo arm als Job zijn Wat kun je doen voor arme kinderen in ontwikkelingslanden? - Het is daar armoe troef - Stille armoede - Geld over de balk gooien - Geld uit iets slaan Probeer zelf eens samen met een Weet jij wat deze uitspraken betekenen? Kun je zelf nog groep vriend(inn)en rond te drie uitdrukkingen vinden die met armoede en/of geld te komen van één euro per dag per maken hebben? persoon (door bijvoorbeeld klusjes te doen om aan eten te komen). Schrijf op wat je eigenlijk allemaal uit had willen geven en maak dat bedrag over aan een organisatie die zich inzet om armoede in ontwikkelingslanden te bestrijden zoals Unicef Nederland, Save the Children, Plan Nederland. Je kunt • In een economisch slechte periode neemt de regering vaak maatregelen om te bezuinigen. Ook geven mensen in zo’n periode meestal minder geld uit aan het kopen van producten. Maar sommige mensen zeggen dat het in tijden van economische teruggang juist goed is om extra veel geld uit te geven om de economie te stimuleren. Wat denk je dat bezuinigingen tot gevolg hebben voor de ook wedden met mensen voor een economische situatie in een land? Hoe kan een land uit geldbedrag dat het je lukt. Het geld een economisch dal komen? Kun jij na het lezen van dit dat je wint kun je dan ook geven informatieblad opschrijven wat jij vindt van deze kwestie? aan het goede doel. Beargumenteer je antwoord. Dit is een uitgave van het Kinderrechtencollectief. Het Kinderrechtencollectief is een coalitie ter bevordering van rechten van kinderen en bestaat uit Defence for Children International (DCI), Unicef Nederland, de Landelijke Vereniging van Kinder- en Jongerenrechtswinkels, Jantje Beton, de Nationale Jeugdraad, Plan Nederland en Save the Children Nederland. Het NIZW jeugd is betrokken als adviseur. Tekst: Mijntje van Kemenade Illustraties: Olivier Heiligers Druk: Stenco Deze uitgave is financieel mogelijk gemaakt door de Nederlandse overheid.
