Reactie Dorpsraad Middelaar en Plasmolen op concept Toekomstvisie van de gemeente Mook en Middelaar In reactie op de concept Toekomstvisie van de gemeente Mook en Middelaar (d.d. 26 februari 2008), wil de Dorpsraad Middelaar en Plasmolen de nodige kanttekeningen plaatsen c.q. adviezen uitbrengen. Zie opmerkingen hieronder. (Voor het gemak wordt het buurtschap Plasmolen in navolgende tekst ook omschreven als kern.) Samenvatting van de belangrijkste opmerkingen 1. De kernen Plasmolen en Middelaar nemen een bijzondere plaats in binnen de gemeente Mook en Middelaar. Volgens de Dorpsraad Middelaar en Plasmolen blijft de uitzonderingspositie van beide kernen behoorlijk onderbelicht. Zo liggen er ruimteclaims van Rijkswaterstaat op het binnendijkse gebied rond de bestaande bebouwing van beide kernen. Behalve dat woningbouw alleen is toegestaan als daar compensatie tegenover staat, liggen Plasmolen en Middelaar ook in het overloopgebied van de Maas bij hoogwater. Dit mag geen belemmering zijn voor de inzet om te komen tot woningbouw. Geen woningbouw = geen leefbaarheid. 2. De verantwoordelijkheid voor een leefomgeving kan niet worden overgedragen op bewoners. Medeverantwoordelijkheid voor de leefomgeving is wel van belang, die bevordert het verantwoordelijkheidsgevoel én de saamhorigheid. 3. De Dorpsraad ziet beslist niet in waarom kwantitatieve groei van de toerisme- en recreatiesector noodzakelijk is bij het streven naar kwalitatieve groei. De kwaliteit van de omgeving daarentegen moet sterk bewaakt worden omdat de bossen en het water nu al intensief worden gebruikt en op mooie dagen simpelweg vol zijn. Mede vanwege dat huidige intensieve gebruik lijkt het de Dorpsraad allerminst zinvol om te streven naar kwantitatieve groei. Versterking van kleinschalige recreatie in de vorm van bijvoorbeeld Bed & Breakfast is wel mogelijk omdat bewoners hier zelf voor kiezen en zij hier ook direct van profiteren. 4. Voorzieningen en verenigingen zijn van groot belang voor de leefbaarheid van kleine kernen. Onder andere de school, het café, gemeenschapshuis, sport- en ouderenverenigingen worden als onmisbaar ervaren. Voor Middelaar en Plasmolen is het van groot belang dat clustering op één locatie binnen de kern wordt nagestreefd. Clustering met andere dorpen zal ervaren worden als verlies van de voorziening of vereniging. Daarnaast behoort samenwerking met naburige zusterverenigingen tot de mogelijkheid om instandhouding te borgen. Een ander onoverkomelijk nadeel van clustering tussen kernen is dat ouderen en jongeren niet of slecht in staat om naar voorzieningen in bijvoorbeeld Mook te gaan. Kanttekeningen/adviezen - Bladzijde 6, alinea ‘Sociaal profiel’ - “Er zijn voldoende basisvoorzieningen voor onderwijs, (medische) zorg en cultuur.” Omdat de Dorpsraad vindt dat deze zin wat erg sterk is aangezet als het gaat om Middelaar en Plasmolen, wordt geadviseerd deze zin aan te passen: “De basisvoorzieningen op het gebied van onderwijs, (medische) zorg en cultuur zijn aangepast aan de verschillende kernen.”“ 1 - Bladzijde 7, laatste alinea ‘Ruimtelijk profiel’ (zie ook opmerkingen blz. 25) “In dit gebied liggen geen grote ruimteclaims voor natuur of waterbescherming (…)” Middelaar en Plasmolen liggen in bovengenoemd gebied. De zin hierboven suggereert dat er allerlei mogelijkheden zijn in dit gebied omdat er geen grote ruimteclaims liggen voor natuur of waterbescherming. Deze zin is voor de Dorpsraad niet duidelijk. Wellicht klopt de zin wel waar het natuur en waterbescherming betreft, maar dat laat het feit onderbelicht dat Rijkswaterstaat in het kader van de beleidslijn Grote Rivieren zware beperkingen oplegt aan nieuwbouw in Plasmolen en Middelaar. Beide kernen worden door Rijkswaterstaat bestempeld als waterbergend gebied. Volgens de Dorpsraad is er daardoor wel degelijk sprake van grote claims op de beschikbare ruimte. - Bladzijde 10, laatste alinea: “Kwalitatieve groei kan echter niet zonder kwantitatieve groei, waarbij overigens niet naar grootschaligheid gestreefd wordt.” De Dorpsraad ziet beslist niet in waarom kwantitatieve groei van de toerisme- en recreatiesector noodzakelijk is bij het streven naar kwalitatieve groei. De kwaliteit van de omgeving daarentegen moet sterk bewaakt worden omdat de bossen en het water nu al intensief worden gebruikt en op mooie dagen simpelweg vol zijn. Mede vanwege dat intensieve gebruik lijkt het de Dorpsraad allerminst zinvol om te streven naar kwantitatieve groei. - Bladzijde 12, tweede alinea: “Wanneer burgers zelf verantwoordelijkheid nemen voor hun leefomgeving, bevordert dat het verantwoordelijkheidsgevoel én de saamhorigheid.” De Dorpsraad adviseert deze zin aan te passen: “Wanneer burgers zelf medeverantwoordelijk worden voor hun leefomgeving, bevordert dat het verantwoordelijkheidsgevoel én de saamhorigheid.” - Bladzijde 13, eerste alinea: “Mook en Middelaar is kopgemeente van de provincie Limburg en heeft veel relaties met de aangrenzende provincie, de regio KAN.” De Dorpsraad adviseert deze zin als volgt aan te passen: “Mook en Middelaar is de meest noordelijke gemeente van de provincie Limburg en heeft veel relaties met de aangrenzende provincie Gelderland en in mindere mate met het eveneens aangrenzende Noord-Brabant. Met name met de regio KAN (Knooppunt Arnhem-Nijmegen heeft de gemeente nauwe banden. Van oudsher oriënteren de inwoners van Mook en Molenhoek zich meer op Malden, Nijmegen en Groesbeek terwijl de inwoners van Plasmolen en Middelaar meer gericht zijn op Gennep, Cuijk en Boxmeer.” - Bladzijde 14, een na laatste alinea: “M&M heeft een toeristisch centrum (Mook en Plasmolen), een woonkern (Molenhoek en een echt plattelandsdorp (Middelaar).” 2 De Dorpsraad staat niet achter de omschrijving van Mook als toeristisch centrum, zeker niet als dat wordt afgezet tegen Plasmolen met zijn bungalowparken, campings, restaurants, cafés en recreatieplas. Volgens de Dorpsraad past Mook eerder bij Molenhoek als woonkern. - Bladzijde 15, Indicatoren van de Lange Termijn Doelstelling “Meten hoeveel arrangementen en nieuwe product-markt combinaties zijn ontstaan, meten of de besteding per gast is toegenomen, klanttevredenheidonderzoek bij recreatieve bezoekers van Mook en Middelaar.” De Dorpsraad is er sterk voorstander van dat ook de bezetting van de reeds aanwezige faciliteiten wordt gemeten. Aan de hand daarvan is te zien in welke mate gebruik wordt gemaakt van deze faciliteiten, waardoor ook te bepalen is of eventuele groei al dan niet wenselijk is. - Bladzijde 15, Project 1.2 van de Korte Termijn Doelen (…) villa/brug/sarcofaag (…) De aanwezigheid van een sarcofaag is de leden van de Dorpsraad niet bekend. - Bladzijde 15, Project 1.3 van de Lange Termijn Doelstelling “Voldoende parkeerruimte, adequate bewegwijzering en professionele promotie zijn harde randvoorwaarden voor versterking van de T&R-sector.” In dit rijtje ontbreekt volgens de Dorpsraad de aanstelling van een professionele toerisme-coördinator die initiatieven in en buiten de gemeente weet te combineren en te promoten. Verder doet de Dorpsraad hier de dringende aanbeveling om de parkeerplaatsen bij de Mookerplas aan de zijde van de Rijksweg open te stellen voor recreatieve dagbesteding anderszins dan bij de plas zelf. D.w.z.: openstelling van de parkeerplaatsen voor wandelaars en fietsers. - Bladzijde 16, tweede alinea “Belangrijkste doelgroepen zijn ‘rustige jongeren’, (…)” Een van de conclusies van de bijeenkomst van 26 februari j.l in ’t Zwaantje was dat de omschrijving ‘rustige jongeren’ vervangen dient te worden door de omschrijving sportieve jongeren. De Dorpsraad dringt erop aan dat dat ook gebeurt. - Bladzijde 16, laatste zin derde alinea “Wat betreft verblijfsrecreatie kan Mook en Middelaar versterking gebruiken.” De Dorpsraad adviseert deze zin aan te passen: “Wat betreft verblijfsrecreatie in de vorm van bijvoorbeeld Bed & Breakfast kan Mook en Middelaar versterking gebruiken, mede omdat ook de bevolking hier van mee kan profiteren.” - Bladzijde 16, eerste zin vijfde alinea Keramiek-dag heet Keramisto 3 - Bladzijde 17, tweede alinea “Het aantal (laagdrempelige) parkeermogelijkheden zou met name in het echte seizoen uitgebreid moeten worden.” Los van de vraag wat het echte seizoen is (vakantieseizoen?), geldt ook hier de opmerking die bij blz. 15, project 1.3 is gemaakt, te weten: De Dorpsraad doet de dringende aanbeveling om de parkeerplaatsen bij de Mookerplas te benutten voor recreatieve dagbesteding anderszins dan bij de plas zelf. D.w.z.: openstelling van de parkeerplaatsen voor wandelaars en fietsers. - Bladzijde 21, onderdeel d) bij opsomming “Vitale sociale netwerken (o.a. verenigingsleven, buurtverenigingen etc.)” De Dorpsraad adviseert deze zin aan te passen: “Vitale sociale netwerken in elke kern (o.a. verenigingsleven, buurtverenigingen etc.)” - Bladzijde 22, project 2.4 van de Korte Termijn Doelen De Dorpsraad stelt hier een aanvullend project voor: Het opkopen van grote woningen waarin appartementen kunnen worden gevestigd voor jongeren. - Bladzijde 23, project 4.2 van de Korte Termijn Doelen “Clusteren van voorzieningen” De Dorpsraad adviseert deze zin aan te passen: “Clusteren van voorzieningen in de kernen” - Bladzijde 23, project 4.2 van de Korte Termijn Doelen “Clustering van onderwijs in 2020 1 basisschool?” De Dorpsraad vindt dat ten allen tijde getracht moet worden om de basisschool te behouden voor Middelaar omdat de leefbaarheid anders op ontoelaatbare wijze wordt aangetast. De raad adviseert dan ook deze zin te verwijderen. Hierbij wijst de Dorpsraad nadrukkelijk op de noodzaak van het in stand houden van de bestaande voorzieningen ten behoeve van de leefbaarheid, zoals gemeenschapshuis, café, school, sportaccommodaties en verenigingen. Als een of meer van deze voorzieningen verdwijnt c.q. verdwijnen, zal de cohesie van de bevolking in Plasmolen en Middelaar ontoelaatbaar worden aangetast. - Bladzijde 24, project 5.1 van de Korte Termijn Doelen “Regulier Verenigingsbeleid: zie o.a. WMO-nota” De Dorpsraad is van mening dat in een concreet bedoeld project niet verwezen kan worden naar een nota. Bovendien is de WMO-nota tot nu toe alleen in concept vastgesteld, het beleid staat dus nog niet vast. - Bladzijde 24, laatste zin 4 “Net als bij de voorzieningen zou daarbij meer en meer gezocht moeten worden naar samenwerking tussen de verenigingen (zowel binnen de dorpen als tussen de dorpen).” De Dorpsraad wijst op het grote belang van de verenigingen voor de leefbaarheid in Middelaar en Plasmolen. Derhalve adviseert de Dorpsraad deze zin aan te passen: “Net als bij de voorzieningen zou daarbij meer en meer gezocht moeten worden naar samenwerking tussen de verenigingen (bij voorkeur binnen de dorpen en slechts in het uiterste geval tussen de dorpen).” - Bladzijde 25, Inleiding “In dit gebied liggen geen grote ruimteclaims voor natuur of waterbescherming (…)” Zie hiervoor de opmerkingen die gemaakt worden bij blz. 7. (eerste alinea blz. 2 van deze reactie) - Bladzijde 26, derde alinea “Vrijkomende ruimte mag in eerste instantie niet worden ingezet voor nieuwe bedrijvigheid anders dan recreatie, tenzij het bedrijvigheid is die (het draagvlak voor) de woonfunctie of het voorzieningenniveau versterkt (bijv. kantoren boven een brede school).” Het vetgedrukte gedeelte van bovenstaande zin werpt volgens de Dorpsraad onnodig belemmeringen op voor de komst van nieuwe bedrijvigheid. De dorpsraad ziet niet in waarom zo sterk de nadruk gelegd moet worden op recreatie en adviseert de zin als volgt aan te passen: “Vrijkomende ruimte mag worden ingezet voor nieuwe bedrijvigheid als die (het draagvlak voor) de woonfunctie of het voorzieningenniveau versterkt (bijv. kantoren boven een brede school).” - Bladzijde 26, Project 2.1 van de Korte Termijn Doelen “Gebruik het concept van agrarisch natuurbeheer om het landelijk gebied in stand te houden.” De Dorpsraad vindt de zinsnede “Gebruik het concept van (…)” als te vanzelfsprekend klinken. Aangezien het economisch rendement van deze manier van werken bij lange na niet vaststaat, verdient het aanbeveling om deze zin als volgt aan te passen: “Stimuleer agrarisch natuurbeheer om het landelijk gebied in stand te houden.” - Bladzijde 27, vierde alinea “Behouden en versterken van landelijk gebied houdt ook in, dat voor nieuwe stedelijke functies in eerste instantie binnen bestaand gebied gezocht moet worden naar ruimte: nieuwe woningen op vrije ‘gaten’ in de stedelijke bebouwing, of op vrijkomende bedrijfslocaties (inbreiding vóór uitbreiding). Daarnaast kan herschikking en intensievere benutting van bestaande stedelijke functies leiden tot vrijkomende ruimte binnen het stedelijk gebied.” 5 Gezien de specifieke problematiek van Middelaar en Plasmolen wat betreft woningbouw, onder andere vanwege de beleidslijn Grote Rivieren, dringt de Dorpsraad erop aan voorgaande alinea aan te vullen met de volgende tekst: “In Middelaar en Plasmolen moet vanwege de specifieke woningbouwproblematiek worden gezocht naar een oplossing die aansluit bij de visie om te komen tot een evenwichtige leeftijdsopbouw van de bevolking. Met name in Middelaar bestaat de behoefte aan uitbreiding van de stedelijke functie in de vorm van woningen, aansluitend bij de bestaande bebouwing.” - Bladzijde 28, eerste zin tweede alinea “De gemeente moet goed toegankelijk zijn voor recreanten.” De Dorpsraad is van mening dat ook belangrijke, openbare gebieden die niet van de gemeente zijn, goed toegankelijk moeten zijn voor recreanten. De Dorpsraad adviseert dan ook bovenstaande zin aan te passen: “De gemeente moet goed toegankelijk zijn voor recreanten, evenals openbare recreatiegebieden die in handen zijn van derden zoals het gebied langs de Mookerplas. - Bladzijde 28, laatste alinea “Een goede bereikbaarheid betekent in eerste instantie een goede ontsluiting voor bewoners en toeristen. Zowel per auto (vooral via de N271) als per openbaar vervoer. Dit vraagt om het goed benutten van het nieuwe station Molenhoek, en behoud (en mogelijk uitbreiding) van de busdiensten (lijn 83). (…)” De Dorpsraad vindt dat de bereikbaarheid van de voorzieningen in de kernen onderling van dermate groot belang is dat die vernoemd moet worden in bovenstaande tekst. Het advies is dan ook de tekst als volgt aan te passen: “Een goede bereikbaarheid betekent in eerste instantie een goede ontsluiting voor bewoners en toeristen. Zowel per auto (vooral via de N271) als per openbaar vervoer. Dit vraagt om het goed benutten van het nieuwe station Molenhoek, behoud (en mogelijk uitbreiding) van de busdiensten (lijn 83) en het in stand houden en zonodig verbeteren van de bereikbaarheid van de voorzieningen in de kernen onderling. (…)” 6