Naar een aanbodbeleid op de Vlaamse private huurmarkt? Erik Buyst Steunpunt Ruimte en Wonen Inhoud 1. Wat loopt er mis met de private huurmarkt in Vlaanderen? 2. Waarom laat de private sector het (gedeeltelijk) afweten? 3. Wat is een aanbodbeleid? 4. Beleidsaanbevelingen 5. Implicaties voor verder onderzoek 1. Wat loopt er mis met de private huurmarkt in Vlaanderen? Private huurmarkt = alle huurwoningen die volgens de principes van de marktwerking (inclusief winstmotief) worden toegewezen. Aandeel private huurmarkt krimpt voortdurend = in vergelijking met buitenland erg klein geworden: dreigt een bipolaire restmarkt te worden ontmoedigt investeringen; prijs/kwaliteit probleem in het laagste segment; zeer versnipperde markt (transparantie). 1. Wat loopt er mis met de private huurmarkt in Vlaanderen? Bij particuliere verhuurders relatief veel gepensioneerden opvolgingsprobleem. Pagina 4 2. Waarom laat de private sector het (gedeeltelijk) afweten? Overregulering? Vlaanderen/België in middenmoot; wel nood aan eenvoud en consistentie. Rendement? gebrek aan data. direct rendement = enkel huuropbrengsten; indirect rendement: wordt gehaald uit verkoop van woning op het einde van de verhuurperiode; totaal rendement is nauwelijks hoger dan opbrengst van een staatsobligatie. 2. Waarom laat de private sector het (gedeeltelijk) afweten? Weinig stimuli van overheidswege voor private huursector, zeker vergeleken met de grote financiële inspanningen voor eigendomsverwerving. Pagina 6 3. Wat is een aanbodbeleid? Algemeen= stimuleren van aanbod aan kwaliteitsvolle en betaalbare huurwoningen op de private markt. P V A E1 p1 q1 Q 3. Wat is een aanbodbeleid? Grafisch: Effecten van stimulering van de vraag op private huurmarkt. V’ P V A E2 p2 E1 p1 q1 q2 Q Pagina 8 3. Wat is een aanbodbeleid? Grafisch: Effecten van de stimulering van het aanbod op de private huurmarkt. P V A A’ E1 p1 E2 p2 q1 q2 Q Pagina 9 3. Wat is een aanbodbeleid? Praktijkvoorbeeld: Frankrijk vaststelling: het aandeel van de private huurwoningen daalt er sinds bijna twee decennia niet meer. private verhuurders genieten van gesubsidieerde leningen en van bepaalde fiscale voordelen, mits een aantal voorwaarden i.v.m. huurprijs en inkomen van de huurder. Pagina 10 4. Beleidsaanbevelingen Opheffen verschillende fiscale behandeling huurders en eigenaarbewoners Probleem: personen met een leefloon of een laag inkomen betalen geen of nauwelijks personenbelasting halen geen voordeel uit een fiscale aftrek. rechtstreekse (huur)subsidie. 4. Beleidsaanbevelingen • Grondslag fiscaliteit van huurinkomsten en eigendom = kadastraal inkomen • Voor huurwoningen vervangen door werkelijk geïnde huur min werkelijke kosten (registratie van huurcontracten) • verschillende fiscale behandeling van particulieren en vennootschappen wegwerken; • fiscale stimulans voor renovatie; • lokt onderhouds- en herstellingswerken naar reguliere economie. Pagina 12 Renovatiepremies (bv. gekoppeld aan huurprijs) Investeringssubsidies (indien verhuurt via SVK) Verlaging van de erfenis- en schenkingrechten op verhuurde woningen indien ze verhuurd blijven Voordelige leningen BEVAK toelaten om een deel van haar financiële middelen te gebruiken voor nieuwbouw; 5. Implicaties voor verder onderzoek Toekomstige maatregelen aftoetsen op: effect op rendement voor verhuurder; administratieve rompslomp. Hoe wanbetaling tegengaan? Pagina 15