DevrijeradicalenCommunity Nieuwsbrief //May 2013 Het delen van ervaringen met het toepassen van oxidatieve stressonderzoeken is dikwijls zeer nuttig en door onze lezers wordt er ook naar gevraagd. Hier interviewen we Dr. Guiseppe Strada, een zelfstandig apotheker met veel ervaring in het bieden van oxidatieve stress screening en controle in zijn apotheek. Interview met Dr. Guiseppe Strada, apotheker 1) Wanneer is uw belangstelling ontstaan voor vrije radicalen en de implicaties hiervan voor de gezondheid? Ongeveer zo’35 jaar geleden. Nadat ik in 1979 was gepromoveerd, abonneerde ik mij op een magazine voor natuurgeneeskunde en ik ontdekte de biologische en biochemische schade die ons lichaam oploopt op grond van de aanwezigheid en de verspreiding van vrije radicalen. Om een lang verhaal kort te maken, het is voor de gezondheid van essentieel belang om de waarde van vrije radicalen in ons bloed te kennen en het peil van onze antioxidantenbescherming. Door dienovereenkomstig om te gaan met deze informatie zijn wij in staat om gezonder en langer te leven en ons lichaam in de optimale fysieke en mentale conditie te houden voor een lang leven. 2) U geloofde en gelooft nog steeds dat het testen en daarop volgende handelen op grond van de resultaten van een vrije radicalenonderzoek (zoals met onze routinetests zoals bij cholesterol en triglyceriden), van fundamenteel belang is voor de gezondheid en het welzijn van mensen. Hoe heeft dit uw benadering en uw relatie met klanten in de apotheek veranderd? Ik geloof dat het testen op en controleren van vrije radicalen en antioxidanten door de tijd heen van cruciaal belang is. Routinetests zoals cholesterol, triglyceriden, homocysteïne, zijn belangrijk, maar dienen te worden uitgevoerd in combinatie met een onderzoek ter bescherming tegen vrije radicalen en antioxidanten. Alleen missen we daarbij een zeer belangrijk gedeelte van het plaatje. Zo toont wetenschappelijk bewijs bijvoorbeeld aan dat “slechte” cholesterol LDL beschadigingen aan de slagaders en bloedsomloop veroorzaakt wanneer deze door vrije radicalen wordt geoxideerd. Maar tevens wordt hierdoor aangetoond dat zelfs bij aanwezigheid van een hoge waarde van “slechte” cholesterol LDL, als het antioxidantenpeil wordt verhoogd, dit tegen beschadigingen beschermt. De vaste klanten van mijn apotheek, waarvan de meerderheid werd getest, heeft de uitslagen van henzelf en hun gezinnen gezien. Via mond tot mond reclame werd het nieuws ook naar andere consumenten verspreid, niet alleen naar diegenen die in deze buurt wonen, maar ook onder klanten die in andere gebieden wonen en die normaal gesproken niet door mijn apotheek worden bediend. Meer mensen komen nu naar mijn apotheek en vragen mij om advies, waaronder ook mensen die buiten de omgeving van mijn apotheek wonen en waarmee ik anders niet in contact zou zijn gekomen. Ik heb inmiddels veel klanten die contact met mij opnemen om hun vrije radicalen en antioxidanten te laten testen en daarbij een passend advies in de apotheek van ons krijgen. De relatie tussen de apotheek en de klant is zeker intensiever geworden en het aantal klanten is ook toegenomen. 3) Wat voor een verschil heeft het aanbieden van een dergelijke service over de hele dag verspreid, voor u opgeleverd wat betreft uw dagelijks activiteiten? Wat voor andere gevolgen heeft het aanbieden van deze service gehad? Het gekwalificeerde opsporen van oxidatieve stress en de bescherming tegen antioxidanten gaat snel en ik was in staat om dit in mijn dagelijkse activiteiten in te bouwen. Mijn klanten hebben in mij en mijn apotheek een nieuw aanlooppunt voor hun gezondheid gevonden. Dit heeft voor mijn apotheek nieuwe mogelijkheden opgeleverd, waardoor ik aanzienlijke persoonlijke en economische groei heb ondergaan. 4) Zou u apothekers en andere professionele gezondheidsdienstverleners aanbevelen om deze service aan te bieden? Ik beveel het van harte aan, zowel aan mijn collega apothekers als aan andere professionele gezondheidsdienstverleners. Het is een nieuwe service die professionele gezondheidsdienstverleners in staat stelt om een vollediger en breder beeld te krijgen van de gezondheid van individuen. Vooropgesteld dat de service wordt aangeboden met enthousiasme en kennis van zaken zal de stroom klanten naar de apotheek positief worden beïnvloed en de professionele en economische groei zal zeker niet lang op zich laten wachten. Oxidatieve stress en leefstijl Oxidatieve beschadiging wordt in toenemende mate als belangrijk aspect bij de pathogenese van diverse ziekten zoals kanker en hart- en vaatziekten beschouwd. Wij probeerden om leefstijlfactoren te evalueren die zouden kunnen bijdragen aan de normale variabiliteit van de algemene antioxidanten status. Wij hebben deze algemene antiradicalen beschermingscapaciteit bij 88 mannen en 96 vrouwen onderzocht in relatie tot informatie over leefstijl die op grond van een enquête werd verkregen. In onze relatief jonge, gezonde bevolking constateerden wij een zwakke negatieve relatie tussen mannelijk geslacht of leeftijd en de weerstand tegen antioxidantstress. Onder de onderzochte factoren werd ten aanzien van niet roken, toedienen van vitamines en/of mineralen en regelmatige lichamelijke activiteit een nauw verband gelegd met een toegenomen algemene antioxidantcapaciteit. In tegenstelling daartoe was het antioxidant potentieel negatief gerelateerd aan het roken van tabak, psychologische stress, alcoholconsumptie, matige consumptie van groente, weinig fruit en weinig vis eten; en in een mindere mate, een hogere natuurlijke blootstelling aan ultraviolet licht. Zodoende waren we in staat om “ongezonde” en “gezonde” leefstijlpatronen te bepalen die werkelijk bijdroegen aan de variëteit van eventuele antioxidantcapaciteit. Wij hebben geconcludeerd dat leefstijldeterminanten voor kanker- en hart- en vaatziekterisico’s verband hielden met een verminderde algemene antioxidantstatus, zoals dynamisch werd gemeten door middel van een biologische test. Zodoende kan de evaluatie van de totale menselijke weerstand tegen agressieve vrije radicalen, waarbij er rekening wordt gehouden met voedingsgewoonten, leefstijl en omgevingsfactoren, nuttig zijn in de preventieve geneeskunde als gerichte diagnose om gezonde personen te identificeren die het risico lopen om door vrije radicalen bevorderde ziekten op te lopen. Kan oxidatieve stress de vruchtbaarheid aantasten? Bij mannen De mannelijke factor wordt als belangrijke bijdragende factor voor onvruchtbaarheid beschouwd. Afgezien van de conventionele oorzaken van onvruchtbaarheid bij mannen zoals infecties, letsel aan vaten, alvleesklierfibrose, trauma’s en tumoren, is er nog een belangrijke factor vastgesteld: oxidatieve stress. Oxidatieve stress is het resultaat van het ontbrekende evenwicht tussen reactieve zuurstof (ROS) en antioxidanten in het lichaam. Het is een sterk mechanisme dat tot schade aan het sperma, vervorming en uiteindelijk tot mannelijk onvruchtbaarheid kan leiden. In het afgelopen decennium heeft zich een fenomenale toename in onze kennis over de mannelijk voortplanting, spermafunctie en ontwikkeling van diagnostische werktuigen en behandelingsmodaliteiten voor mannelijke onvruchtbaarheid voorgedaan. Daarnaast heeft kennis met betrekking tot oxidatieve stress diverse nieuwe behandelingsmethoden opgeleverd die inmiddels worden toegepast om de onvruchtbaarheid bij mannen tegen te gaan. Vele nieuwe antioxidanten zij nu ook beschikbaar die de oxidatieve stress kunnen verminderen en de spermakwaliteit kunnen verbeteren. De evaluatie van de OS-status en het gebruik van antioxidanten is nog geen routinewerk in de klinische praktijk. Men dient meer aandacht te besteden aan het vereenvoudigen en valideren van de evaluatie van reactieve zuurstofsoorten en de OS-status zodat deze als routine kan worden uitgevoerd zonder het gebruik van hoogwaardige apparatuur. Dus zou er een ROS-drempelniveau kunnen worden toegepast waarboven antioxidanten kunnen worden gebruikt voor mannelijke onvruchtbaarheid dient te worden bepaald. De dosis en de duur van deze antioxidanten dient tevens te worden bepaald en gestandaardiseerd. Er dienen inspanningen te worden gedaan om optimale combinaties van antioxidanten te ontwikkelen. Literatuur: Indain J Med Res 129, april 2009 pp 357-367, Centrum voor Reproductieve Geneeskunde, Glickman Urological & Kidney Institute & Obsterics-Gynecology & Women’s Health Institute, Cleveland Clinic, Cleveland Ohio, USA Bij vrouwen Oxidatieve stress (OS) is het resultaat wanneer het peil van reactieve zuurstofsoorten (ROS) de capaciteit van antioxidanten te boven gaat om ze te neutraliseren. Bij vrouwen wordt ervan uitgegaan dat OS een aantal processen die bij de voortplanting betrokken zijn nadelig beïnvloed, met inbegrip van folliculogenese, oocyte groei, endometriose en embryo ontwikkeling. OS kan het celmembraan beschadigen, de embryo ontwikkeling vertragen en celapoptose veroorzaken. De oorzaak en de verhouding tussen OS en vrouwelijke onvruchtbaarheid dient echter te worden aangetoond. De getoonde relatie tussen deze twee suggereert echter dat het controleren van ROS productie gedurende ondersteunde voortplantingstechnieken (ART) de succespercentages voor implantatie en zwangerschap voor een optimale effectiviteit kunnen verbeteren, ROS en OS-peil dienen te worden geëvalueerd op het punt waar een onvruchtbare vrouw voor het eerst ART overweegt. Als laatste aanbeveling dient de toediening van antioxidanten te worden overwogen bij onvruchtbare vrouwen met een hoog OS- en ROS-peil. Er bestaat een potentiële rol voor uitgebalanceerde voeding en medische kruiden om een adequaat antioxidantenpeil in vivo te realiseren en om voortplantingsziekten zoals pre-eclampsia en onvruchtbaarheid door ovulatie afwijkingen te voorkomen. Literatuur: Ob/Gyn Perspective Fall 08 Prikbord Wist u dat? Flavonoïden in sinaasappelsap oxidatieve stress door zeer vette, zeer koolhydraathoudende maaltijden onderdrukken? Het eten dat flavonoïden bevat – sinasappelsap in dit geval – samen met een velhoudende, sterke koolhydraathoudende fast food-maaltijd neutraliseert de oxidatieve en ontstekingsstress die door het ongezonde voedsel wordt veroorzaakt helpt om schade aan de bloedvaten te voorkomen, hetgeen een nieuwe studie van endocrinologen van de Universiteit van Buffalo heeft opgeleverd. “Onze gegevens hebben aangetoond, voor zover wij voor het eerst weten, dat het drinken van sinaasappelsap bij een maaltijd die veel vet en koolhydraten bevat, de vastgestelde toename van reactieve zuurstofsoorten en andere ontstekingsveroorzakende stoffen voorkomt”, aldus Husam Ghanim, PhD, van UB, eerste auteur van deze studie. Nieuwe artikelen over oxidatieve stress nu beschikbaar! • Pijndrempelverbetering voor patiënten met chronische hyperacusis in een prospectieve klinische studie, audio laserklinieken, Flygeln, Hovmantorp, Zweden. • Oxidatieve stress, Kroppsterapeuten 2012. • Sport en oxidatieve stress bij oncologische patiënten, Int J. Sports Med 2011;32: 1-5. • Geoligomeriseerde lychee fruit extracten (OLFE) en een mengsel van vitamine C en vitamine E voor uithoudingsvermogen bij een dubbel blinde gerandomiseerde gecontroleerde test, J. Clin. Biochem. Nutr, maart 2012, Vol. 50, No 2, 106-113 Voor nadere informatie: Micro-Medical-International: MICRO-MEDICAL-International Startbaan 8 NL- 1185 XR Amstelveen T: +31 (0)20-2610151 W: www.micro-medical-international.nl E: [email protected]