Crisis…? - Achterhoek 2020

Rijnlands
denken
Hoe God bleef in
Jorwerd
Leven met een identiteit
Economie op een
kruispunt ?





Crisis niet overwonnen
Problemen bij overheid neergelegd
Nieuwe risico’s
Chinese huizenmarkt of overheden of Frankrijk
of Japan of VS of Italië?
Blijvende situatie en verdiepend
Crisis…?




Banken: geen verandering, noch in
bonuscultuur, noch in productaanbod (enkel
2008)
Woningbouwcoöperaties (o.a. gebrek aan moreel
kompas)
Enron; Vestia; Meavita; Amarantis; Philadelphia;
InHolland; enz.….
Geen economische crisis
Waar staan we?













Overheid
A2
De Jeugdzorg, de politie
De slapende rechter
Bedrijfsleven
De Prooi
Superkapitalisme
Valse dageraad
Vrije val
Maatschappelijk middenveld
Drammen, dreigen, draaien
De Crisiscaravaan
Menselijke zorg
Ulrich Beck (1986)



De moderne samenleving schiet dramatisch tekort waar het gaat
om de onbedoelde gevolgen en risico’s die de industriële
maatschappij voortdurend produceert maar tot nu toe weinig
zag.
De wereld als risicomaatschappij: “Het gaat steeds minder over
de verdeling van de welvaart, maar in toenemende mate over de
verdeling van risico’s, over verantwoordelijkheidsvragen bij de
gevolgen van catastrofes en over de vraag wie mag beslissen wie
welke risico’s mag lopen. In een risicomaatschappij verschuift
het zwaartepunt van maatschappelijke conflicten van
distribution of goods to distribution of bads.’
Reflexieve samenleving. Iedere beslissing is dubbel. Geen
leidende principes meer, niet in moraal, niet in samenleving,
economie.
Risicomaatschappij









Grootste gevaar de ‘sociale explosiviteit’ als gevolg van het
maatschappelijke verlies van vertrouwen in de bestaande sociale
instituties;
Politiek steeds minder invloed, steeds meer symboolpolitiek.
Georganiseerde onverantwoordelijkheid;
Vaste institutionele arrangementen zijn op hun retour;
Oude systeem heeft minder greep op ontwikkelingen;
Politieke beslissingen worden genomen in laboratoria,
wetenschappelijke gremia, maatschappelijke netwerken, banken;
Oude reflex: controle, beheersen, overkill, bureaucratisering;
Verantwoordelijkheid weggeorganiseerd;
Rol oude politiek uitgespeeld;
Dominantie instrumenteel denken
Terug naar de samenleving ?
Lokalo’s
 Burgerparticipatie
 Revitalisering maatschappelijk middenveld
 Kloof dichten
 Politiek op bestelling
 Eiland denken
 Meedoen met de populisten!
Herhaling van de oude politiek

Een andere samenleving
Gefrustreerde zelf



Geen verantwoordelijkheid
Geen betekenisverlening
Geen identiteit
Samenleving op een kruispunt



Geen verantwoordelijkheid
Geen betekenisverlening (geen eigenaarschap)
Geen identiteit (geen vertrouwen)
Populisme; verkeerde been
De sociale kwestie !
Een nieuwe werkelijkheid







Reflexieve samenleving (Ulrich Beck)
Geen dragend idee (grote verhalen)
Ordeningsmodel “Maatschappelijk middenveld
– civil society” dood
Verantwoordelijkheid weggeorganiseerd
Vrijheid en individualiteit (leven in het nu)
Huidige politiek bestel schiet tekort
Nieuwe hermeneutische sleutel
Ordeningsvraag
Angelsaksische model
of
Rijnlands Denken
Vertrouwen
Verantwoordelijkheid
Eigenaarschap
Rijnlandse denken









“Goede leven” = wie ben ik?! (Sleutel)
Identiteit/spiritualiteit/cultuur
Relationeel mensbeeld (inclusief en niet exclusief)
Nieuwe verbindingen, waarden gedreven (niet neutraal)
Verantwoordelijkheid als basis van gemeenschap
Subsidiariteit
Waarden gedreven; Het goede zit in de samenleving
(van binnenuit) (solidariteit)
Geloven in het zelflerende en zelforganiserende
vermogen van mensen/samenleving
Staat en markt zijn dienend (faciliterend)
Niet 3 E’s maar 7 V’s







Verantwoordelijkheid
Verbinden
Verzoenen
Verdiepen
Verklaren
Versterken
Verleiden