Ondernemingsplan 2014-2018 Eigen regie Nieuwe professionaliteit Maatschappelijk ondernemerschap 24 april 2014 Naam: Ondernemingsplan 2014-2018 (D) WIJdezorg Versiedatum: 15-04-2015 Pagina 1 van 14 Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE 2 0. VOORWOORD 3 I. INLEIDING 4 I.1. STELSELWIJZIGINGEN TEN AANZIEN VAN DE ZORG I.2 DE OPGAVE VAN WIJDEZORG 4 6 II STRATEGISCHE FOCUS 7 II.1. VAN MISSIE EN VISIE II. 1. 1 MISSIE II. 1. 2 VISIE II.2. NAAR STRATEGISCHE FOCUS EN DOELSTELLINGEN 7 7 7 8 III DOELSTELLINGEN PER THEMA 10 III.1 THEMA 1: EIGEN REGIE III.2 THEMA 2: NIEUWE PROFESSIONALITEIT III.3 THEMA 3: MAATSCHAPPELIJK ONDERNEMERSCHAP 10 10 11 IV NAWOORD 13 Bijlagen 1. Demografische ontwikkelingen 2000-2010-2020-2030-2040 2. Cijfers en feiten 2010 -2013 Naam: Ondernemingsplan 2014-2018 (D) WIJdezorg Versiedatum: 15-04-2015 Pagina 2 van 14 0. Voorwoord Transitie is het sleutelwoord dat de sector beheerst. De ingezette veranderingen in het overheidsbeleid nemen vastere vormen aan en hebben steeds meer zijn weerslag op zorgorganisaties. De zogenaamde participatiesamenleving vraagt een nieuwe kijk op het strategisch beleid van WIJdezorg. De stevige positionering van de locaties als spil van de dorpen heeft en behoudt de aandacht. WIJdezorg is door de veranderingen nog meer gericht op zorgverlening en diensten die inwoners in het werkgebied van WIJdezorg ondersteunen bij het vormgeven van het samenleven in de wijk. De focus van WIJdezorg richt zich de komende jaren op het bevorderen van de regiefunctie van cliënten en mantelzorgers, de toerusting van medewerkers en het nemen van maatschappelijke verantwoordelijkheden in samenwerking met partners. Dit resulteert in drie strategische thema’s: - eigen regie; - nieuwe professionaliteit; en - maatschappelijk ondernemerschap. De uitwerking van de thema’s draagt bij aan de maatschappelijke ambitie om de zorgkosten te verlagen, zorgbehoevenden zo lang mogelijk in de eigen omgeving te laten verblijven, en cliënten in staat te stellen om de regie te nemen en te behouden. De ambities geformuleerd in dit plan zijn uitdagend en hebben consequenties voor alle betrokkenen. Om de plannen te kunnen realiseren is een pro-actieve houding, creativiteit, actiegerichtheid en flexibiliteit noodzakelijk. Naam: Ondernemingsplan 2014-2018 (D) WIJdezorg Versiedatum: 15-04-2015 Pagina 3 van 14 I. Inleiding De afgelopen jaren heeft WIJdezorg de koers gevolgd zoals beschreven in het ondernemingsplan “WIJ ondernemers 2010-2014”. Nu is het moment om het ondernemingsplan te herijken en de plannen voor de komende jaren verder uit te werken. Ondanks de turbulente omgeving waarin WIJdezorg zich samen met andere zorgorganisaties bevindt, blijft de focus gericht op eigen regie, professionaliteit en maatschappelijk ondernemerschap. Het ondernemingsplan 2010-2014 is geëvalueerd door staf, management en bestuur. Een afvaardiging van de ondernemingsraad en de cliëntenraden hebben zich samen met staf en management uitgesproken over hoe het beste kan worden omgegaan met de wijzigingen die in de samenleving en dus ook voor WIJdezorg aan de orde zijn. Naast de continue landelijke ontwikkelingen in de sector liggen de bovengenoemde evaluatie en de oriëntatie op de toekomst mede ten grondslag aan dit ondernemingsplan. Door de snel opeenvolgende ontwikkelingen in de samenleving is de focus in dit plan gericht op de korte en de middellange termijn. Met de ambitie om vanuit een lange termijn missie, visie en kernwaarden steeds weer de strategie en de tactiek aan te scherpen. I.1. Stelselwijzigingen ten aanzien van de zorg De stelselwijzigingen zijn geïnitieerd door de toename van het aantal chronisch zieken, de krimpende arbeidsmarkt en de stijgende zorgkosten. Deze ontwikkelingen maken het noodzakelijk dat de zorg en de ondersteuning anders worden ingericht. WIJdezorg zal moeten anticiperen op de veranderingen en de nieuwe vragen die de maatschappij stelt. De belangrijkste ontwikkelingen voor de komende jaren zijn weergegeven in figuur 1. Naam: Ondernemingsplan 2014-2018 (D) WIJdezorg Versiedatum: 15-04-2015 Pagina 4 van 14 Figuur 1 Scheiden wonen en zorg • gestart in 2013 • Afbouw zzp 1 t/m 3 en gedeeltelijk 4 >> extramuralisering • Beperking contracteerruimte intramurale zorg en kortingen op kasbasis voor de lage zorgzwaartepakketten Nieuw verdienmodel >> zorginkoop • Krimp intramurale AWBZ markt • Groei in de markten Zvw en Wmo • Groei markt zorgvragers die zelf betalen • Mantelzorgers / vrijwilligers moeten meer bijdragen aan de zorgverlening • Formuleren zorgarrangementen wordt belangrijker • Van belang bij zorginkoop: • Kostprijs wordt steeds belangrijker • Eigen regie en vraaggericht werken • Zorg ' op maat' • Zelf- en samenredzaamheid stimuleren • Stimuleren preventie • Stimuleren extramurale zorg • Vermindering administratieve lasten Gebouwen en huisvesting • Geen nacalculatie • Leegstaande appartementen als gevolg van beperking contracteerruimte • Bij verhuur van appartementen zal rekening gehouden moeten worden met de woningwet Wet Maatschappellijke Ondersteuning 2015 • Huishoudelijke verzorging volledig in de Wmo • Persoonlijke verzorging voor 5% in de Wmo (mits verlengde van BG) • Begeleiding volledig in de Wmo • VV&T 1 t/m 3 en deels 4 volledig in de Wmo Zorgverzekeringswet • Persoonlijke verzorging onder de aanspraak ' wijkverpleging' (95 % van de PV) Wet Langdurige Zorg • Vervangt de huidige AWBZ. Zware zorg valt vanaf 1 januari 2015 onder de WLZ Naam: Ondernemingsplan 2014-2018 (D) WIJdezorg Versiedatum: 15-04-2015 Pagina 5 van 14 I.2 De opgave van WIJdezorg De beschreven ontwikkelingen brengen nieuwe vraagstukken met zich mee om een verantwoord zorgaanbod te kunnen bieden, het vastgoedaanbod verder te ontwikkelen en te beheren en ten aanzien van de financiering van de werkzaamheden van WIJdezorg (nieuwe en andere geldstromen). Er vindt een verschuiving plaats: Van Curatieve zorg Professionele zorg Intramurale zorg Naar Preventieve zorg Zelfzorg en mantelzorg Extramurale zorg Deze verschuiving heeft direct invloed op de opgave van WIJdezorg. De opgave die WIJdezorg zich oplegt in deze veranderende omgeving is: weerbaar zijn door flexibele werkprocessen in te richten en qua beleid met minder zekerheden keuzes te maken. Het op basis van inschattingen en scenario’s koers varen, medewerkers toerusten om in een snel veranderende omgeving te opereren. Daarnaast is het verzamelen van actuele informatie uit haar werkgebied aan de orde om zodoende snel te kunnen aansluiten bij de maatschappelijke wensen en verwachtingen van burgers en stakeholders in de regio (en landelijk). In dit ondernemingsplan is verwoord op welke wijze WIJdezorg vorm wenst te geven aan eigen regie, nieuwe professionaliteit en maatschappelijk ondernemerschap. Naam: Ondernemingsplan 2014-2018 (D) WIJdezorg Versiedatum: 15-04-2015 Pagina 6 van 14 II Strategische focus II.1. Van missie en visie II. 1. 1 Missie De missie van WIJdezorg is om een betrouwbare en klantvriendelijke zorg- en dienstverlener in de Rijnstreek te zijn die zich vooral richt op ouderen, maar ook op jongere chronisch zieken. II. 1. 2 Visie Reeds bij het ontstaan van WIJdezorg is de koers ingezet van zorg en hulpverlening nabij. Toen vertaald in professioneel en zorgzaam. Dit is een vooruitziende blik gebleken. Nu wordt nog steeds ingezet op zorg en hulpverlening nabij, echter met een nieuwe invulling van meer aandacht voor eigen regie en nieuwe professionaliteit. Mensen met een functiebeperking of chronische ziekte blijven onverminderd zelf verantwoordelijk voor de invulling van hun leven. Dus ook voor de zorg en ondersteuning die zij wensen. In alle fasen van ziekte en ouderdom kunnen mensen een beroep doen op WIJdezorg. WIJdezorg is professioneel en zorgzaam en completeert de zorg met servicediensten die het leven veraangenamen. De klant vraagt en binnen de grenzen van de mogelijkheden beantwoordt WIJdezorg die vraag. “Een zorgverlener waarop men kan bouwen.” Waar bouwen staat voor ‘vertrouwen’ en ‘in samenwerking ontwikkelen’ (bouwen). Vanuit deze visie biedt WIJdezorg keuzemogelijkheden, in de vorm van haar brede zorg- en dienstenpakket. Bij WIJdezorg zijn alle klanten welkom ongeacht hun levensfilosofie: normen, waarden en overtuigingen van elk uniek mens worden gerespecteerd. De kernwaarden zijn: ruimte voor vakmanschap, samen één voor de klant, betrouwbaarheid en respect. Vanuit de klant gezien lag in het verleden de nadruk op meedoen, zeggenschap en verantwoordelijkheid nemen. Deze elementen van klantwaarden zijn verschoven naar: meer zelf doen en/of meer zelf financieren, persoonlijke keuzemogelijkheden, eigen verantwoordelijkheid, privacy en veiligheid. Naam: Ondernemingsplan 2014-2018 (D) WIJdezorg Versiedatum: 15-04-2015 Pagina 7 van 14 II.2. Naar strategische focus en doelstellingen Zoals eerder genoemd, committeert WIJdezorg zich aan het ‘anders’ gaan organiseren van` de zorg aan cliënten in de Rijnstreek. Wat betekent dit anders: 1. Ontwikkelen en faciliteren van wijkteams en specialistische zorg 2. Voortzetten en verder uitbouwen van de zeven zorglocaties als steunpunten in de dorpen voor ontmoeting, zorg en activiteiten. 3. Consolideren van betrouwbaarheid en beschikbaarheid van intramurale zorg. De strategische doelstellingen voor de komende twee jaar zijn: 1. Het vergroten van het marktaandeel van zorg thuis 2. Het in stand houden van het marktaandeel en de marktpositie van de intramurale zorg en indien mogelijk het vergroten hiervan 3. Het met anderen ontwikkelen en aanpassen van nieuwe laagdrempelige voorzieningen (toegankelijk en dichter bij de klant) In de kern is de strategische focus de transitie van de huidige klassiek georganiseerde organisatie naar een meer bottom up georiënteerde en op netwerken ingerichte organisatie. De visie en ambitie van WIJdezorg is weergegeven in figuur 2. Naam: Ondernemingsplan 2014-2018 (D) WIJdezorg Versiedatum: 15-04-2015 Pagina 8 van 14 Naam: Ondernemingsplan 2014-2018 (D) WIJdezorg Versiedatum: 15-04-2015 Pagina 9 van 14 III Doelstellingen per thema III.1 Thema 1: Eigen regie Het landelijke politieke beleid is gericht op het creëren van een participatiesamenleving. De klant en haar behoeften en verwachtingen veranderen, en zodoende ook de opdracht van WIJdezorg. Eigen regie verschuift van zeggenschap en verantwoordelijkheid nemen naar actief meedoen en het vormgeven van je eigen leven. De opdracht van WIJdezorg is het bijdragen aan en stimuleren van de eigen regie van klanten. Eigen regie staat voor: ‘zelfsturing geven aan en verantwoordelijkheid nemen voor je eigen leven. Die zelfsturing geldt altijd en overal in elke levensfase. Het maakt niet uit waar je woont, welke godsdienst je hebt of bij welke culturele groep je hoort, en of je gezond bent of niet. Dat is de reden dat eigen regie voor ieder individu anders is.’1 In dit thema zijn de doelstellingen 1. WIJdezorg draagt bij aan het bevorderen van de zelfredzaamheid van klanten (door mobilisatie van netwerken en technologische innovaties). o De klant staat centraal o WIJdezorg werkt samen met andere zorgpartners en ondersteunt en maakt ruimte voor de informele zorgverlening 2. WIJdezorg vergroot haar zorg- en dienstenaanbod met producten die zelfredzaamheid bevorderen en, waardoor de klant meer keuzemogelijkheden heeft. o Er is uitbreiding van het aanbod zorg thuis -specialistische, verpleging en behandeling thuis- gerealiseerd o WIJdezorg optimaliseert het dienstverlenend gastvrijheidsconcept (ontmoeting en participatie) o Laagdrempelige voorzieningen zijn ingevoerd, al dan niet in samenwerking met andere zorgpartners. 3. WIJdezorg legt verantwoording af aan klanten en de maatschappij. o WIJdezorg staat garant voor de kwaliteit van zorg- en dienstverlening en hanteert een kwaliteitssysteem o WIJdezorg ontwikkelt en past nieuwe vormen van directe verantwoording aan de klant toe III.2 Thema 2: Nieuwe professionaliteit Het thema eigen regie is klantgericht maar is onlosmakelijk verbonden aan de interne organisatie. Het thema nieuwe professionaliteit gaat ook over eigen regie, echter van binnenuit. Het gaat over de interne processen zodanig inrichten dat de flexibiliteit van de organisatie is gewaarborgd. Dit gaat over ‘harde’ onderdelen als het vastgoed en de infrastructuur, het producten en dienstenaanbod, de ondersteunende processen als ICT en bedrijfsvoering maar het gaat vooral over de professionals. De mate waarin professionals in staat zijn om snel en kundig te vernieuwen. De regie van de zorgverlening uit handen te geven en de regie van het zorgproces in handen te nemen. 1 Actiz, Van visie naar actie | Strategische beleidsplan 2013-2015, p. 19. Naam: Ondernemingsplan 2014-2018 (D) WIJdezorg Versiedatum: 15-04-2015 Pagina 10 van 14 Het organisatieprincipe is dat de zorgvraag leidend is : de cliënt heeft de regie en de medewerkers geven binnen kaders zelf invulling aan de zorg en ondersteuning die de cliënt vraagt. In dit thema zijn de doelstellingen 1. WIJdezorg geeft uitvoering aan nieuwe professionaliteit van medewerkers. o De professional is toegerust om de klant centraal te stellen o De professionals werken in zelfsturende teams o De professional is toegerust om met mantelzorgers/familie en andere zorgpartners samen te werken om de klant centraal te stellen o Professionals hebben een flexibele, veranderbare en verantwoordelijke attitude 2. De ondersteunende organisatie is efficiënt ingericht, en draagt bij aan het behalen van optimaal rendement voor de klant. o De werkprocessen zijn slim en dichtbij ingericht. o De organisatie en professionals zijn beter bereikbaar voor klanten (o.a. servicedesk) o De informatie voor klanten, mantelzorgers en medewerkers is verder verbeterd o Het zorgleefplan is gezien de veranderende omgeving en eisen inhoudelijk aangepast en gedigitaliseerd o Het vastgoed is vernieuwd en draagt bij aan meer wooncomfort, betere facilitering van zware zorg en aantrekkelijke restauratieve voorzieningen III.3 Thema 3: Maatschappelijk ondernemerschap Het derde en laatste thema is maatschappelijk ondernemerschap. Maatschappelijk ondernemerschap in de gezondheidszorg is “met de beschikbare middelen en onder de juiste condities maximaal toegevoegde waarde creëren voor zorgvragers en samenleving”2. WIJdezorg heeft als zorgondernemer haar rol in de markt van zorg, wonen en welzijn. WIJdezorg heeft een taak ten aanzien van medewerkers, stakeholders en burgers in de regio om haar continuïteit te waarborgen en ziet voor zichzelf een maatschappelijke taak weggelegd (wonen en welzijn). Een taak die zich in de eerste plaats richt op zorg verlenen, maar in de praktijk ook gaat over het wonen en het welzijn van de cliënt . Deze taak is een gemeenschappelijke taak. Samen met de ketenpartners en andere zorgverleners wenst WIJdezorg uitvoering te geven aan het maatschappelijk ondernemerschap. Investeringen en acties door WIJdezorg kunnen direct vooren nadelen opleveren voor andere sociale partijen en vice versa. De gezamenlijke opdracht van de stakeholders is bijdragen aan de participatiesamenleving, verantwoord omgaan met middelen. Dit betekent het realiseren van de nodige bezuinigingen, maar ook bijdragen aan duurzame inzetbaarheid van medewerkers en niet onbelangrijk, waarde toevoegen aan de leefbaarheid van burgers. 2 Actiz, website: http://www.actiz.nl/website/dossiers/maatschappelijkondernemerschap/maatschappelijk-ondernemerschap Naam: Ondernemingsplan 2014-2018 (D) WIJdezorg Versiedatum: 15-04-2015 Pagina 11 van 14 De doelstellingen die WIJdezorg zich oplegt in dit thema zijn: 1. WIJdezorg geeft uitvoering aan een netwerkstrategie o WIJdezorg kent de stakeholders in de regio en zoekt deze actief op om vorm te geven aan haar maatschappelijk ondernemerschap o WIJdezorg draagt actief bij aan het formuleren van een regionale visie op ondernemerschap o WIJdezorg stimuleert haar stakeholders zodanig dat zij bijdragen aan de maatschappelijke verantwoordelijkheid van WIJdezorg o WIJdezorg werkt actief samen met strategische partners om toegevoegde waarde te leveren aan burgers/klanten 2. WIJdezorg geeft uitvoering aan een verkoopstrategie o Professionals zijn ambassadeurs in het verkooptraject o De verkoopkracht van WIJdezorg is ten aanzien van de financiers (zorgverzekeraars, zorgkantoren, gemeenten en cliënten) verbeterd Naam: Ondernemingsplan 2014-2018 (D) WIJdezorg Versiedatum: 15-04-2015 Pagina 12 van 14 IV Nawoord In dit plan is de strategische focus van WIJdezorg beschreven. Deze is gericht op het behoud van een gezonde en flexibele organisatie die met haar tijd mee kan. Met de focus op het stimuleren van de eigen regie, het ontwikkelen van nieuwe professionaliteit en het nemen van maatschappelijke verantwoordelijkheid worden handvatten gegeven om dagelijks te ondernemen. De thema’s en de doelstellingen zijn ambitieus en worden elk jaar verder geconcretiseerd in de jaarplannen. Op deze wijze kan herijking plaatsvinden op de doelstellingen en de resultaten. In het hiernavolgende schema zijn de doelstellingen per thema in één overzicht weergegeven. Naam: Ondernemingsplan 2014-2018 (D) WIJdezorg Versiedatum: 15-04-2015 Pagina 13 van 14 NIEUWE PROFESSIONALITEIT MAATSCHAPPELIJK ONDERNEMERSSCHA P EIGEN REGIE Uitvoering geven aan nieuwe professionaliteit van medewerkers Bevorderen zelfredzaamheid van klanten (mobilisatie van netwerken en technologische innovaties) Vergroten zorg- en dienstenaanbod met producten die zelfredzaamheid bevorderen Verantwoording afleggen aan klanten en de maatschappij De klant centraal Uitbreiding van het aanbod zorg thuis met specialistische, verpleging en behandeling thuis WIJdezorg staat garant voor de kwaliteit van zorgen dienstverlening en hanteert een kwaliteitssysteem Samenwerking met (zorg)partners Optimalisatie van het dienstverlenend gastvrijheidsconce pt (ontmoeting en participatie) WIJdezorg ontwikkelt en past nieuwe vormen van directe verantwoording aan de klant toe Laagdrempelige voorzieningen zijn ingevoerd in samenwerking met (zorg)partners. Naam: Ondernemingsplan 2014-2018 (D) WIJdezorg De professional is toegerust om de klant centraal te stellen De werkprocessen zijn slim en dichtbij ingericht. De professionals werken in zelfsturende teams Professionals zijn beter bereikbaar voor klanten De professional is toegerust om met mantelzorgers/ familie en andere zorgpartners samen te werken om de klant centraal te stellen De informatie voor klanten, mantelzorgers en medewerkers is verder verbeterd Medewerkers hebben een flexibele, veranderbare en verantwoordelijke attitude Versiedatum: 15-04-2015 Pagina 14 van 14 Efficiënte inrichting van de organisatie, focus op optimaal rendement voor de klant Het zorgleefplan is gezien de veranderende omgeving en eisen inhoudelijk aangepast en gedigitaliseerd Vernieuwd vastgoed dat bijdraagt aan meer wooncomfort, betere facilitering van zware zorg en restauratieve voorzieningen Uitvoering geven aan een netwerkstrategie Uitvoering geven aan een verkoopstrategie WIJdezorg kent de stakeholders in de regio en zoekt deze actief op om vorm te geven aan haar maatschappelijk ondernemerschap Actief bijdragen aan het formuleren van een regionale visie op ondernemerschap Professionals zijn ambassadeurs in het verkooptraject WIJdezorg stimuleert haar stakeholders zodanig dat zij bijdragen aan de maatschappelijke verantwoordelijkhe id van WIJdezorg Actief samenwerken met strategische partners om toegevoegde waarde te leveren aan burgers/klanten De verkoopkracht van WIJdezorg is verbeterd t.a.v. de financiers (zorgverzekeraars, zorgkantoren, gemeenten en cliënten)