Tips naar aanleiding van bespreken implementatieplannen (workshopronde 1) in willekeurige volgorde Communiceer over taal en taalbeleid op management- en docentniveau. Maak samen afspraken over de verschillende taken, rollen en verantwoordelijkheden (eigenaarschap/borging). Duidelijke sturing vanuit de lijn. Geef teams voldoende tijd en middelen. Betrek de praktijk en de ouders bij het implementatieplan taal en rekenen. Verhoog de expertise van docenten (vak- en taal-) en managers door middel van aantrekkelijke scholing. Maak gebruik van de aanwezige competenties van betrokkenen. Verbind de vak- en taaldocenten. Coach elkaar. Geloof in wat je doet. Probeer, evalueer en leer. Organiseer kennisdeling voor de betrokkenen. Leg verbinding. Vier successen! Je moet het met z’n allen doen, dus motiveer elkaar. Tips naar aanleiding van bespreken best intentions (workshopronde 2) opgesplitst naar de activiteiten binnen de implementatieplannen en in willekeurige volgorde Aanpassingen in de didactiek en pedagogiek van de beroepsopleidingen met het oog op intensivering van het taal- en rekenonderwijs Werk gedifferentieerd in grotere groepen. Ontwikkel taallestrajecten: beter langere periode niet intensief (bijvoorbeeld 1 uur per week), dan korte, intensieve perioden. Toetsing van deelnemers Voer een 0-meting uit. Dit brengt een bewustwordingsproces op gang bij studenten, docenten en managers. Extra onderwijstijd Vertaal extra onderwijstijd in langere perioden taalonderwijs. Nieuwe of aangepaste faciliteiten Richt taal werkplaatsen in ‘dichtbij’ en realiseer verbinding tussen opleidingen. Professionalisering van docenten en overige functionarissen op het gebied van taal- en rekenonderwijs Differentieer in scholing. Verbind managers, docenten en taalcoaches. Managers moeten basiskennis hebben/vergaren op INHOUD (actuele ontwikkelingen, integraal taalbeleid, referentiekader enzovoorts) en op PROCES (teamontwikkeling, kennis van de doelgroep, draagvlak creëren, inspireren, faciliteren enzovoorts). Kennisdeling breed opzetten. Betrek ook de praktijk. Organiseer docentstages op de werkplek en laat docenten meedraaien in de vaklessen. Integratie/verbinding taal en beroep. Leer binnen de doorlopende leerlijn van collega’s (in het vmbo). Wissel ervaringen uit. Andere activiteiten die gericht zijn op de intensivering van taal- en rekenonderwijs Managers: neem tijd en faciliteer teams. Faciliteer in ieder team iemand die het taalbeleid vorm kan geven. Zorg dat taalbeleid en de vertaling daarvan naar de uitvoering een teamaangelegenheid is. Geef centraal de kaders, budgetten en randvoorwaarden aan. Zorg decentraal voor de inhoud. Overall moeten taalbeleidsmaatregelen genomen worden. Blijf het taalbeleid helder communiceren naar alle betrokkenen. Managers, betrek teams/docenten bij het vertalen van het taalbeleid naar de uitvoering. Draag zorg voor bewustwording van de noodzaak van het intensiveren van het taalonderwijs. Maak vakdocenten met kleine stapjes bewust van taal binnen de ‘vakken’ om bijvoorbeeld de angst bij studenten voor taalfouten te herkennen. Betrek leerbedrijven bij taalbeleid. Vergeet de student niet bij het nadenken over het te voeren beleid. Tips naar aanleiding van bespreken ondersteuningsactiviteiten (workshopronde 3) opgesplitst naar de activiteiten binnen de implementatieplannen en in willekeurige volgorde Aanpassingen in de didactiek en pedagogiek van de beroepsopleidingen met het oog op intensivering van het taal- en rekenonderwijs Laat vakdocenten hun eigen lesmateriaal ‘screenen’ met medewerking van de taaldocent. Laat voorbeelden zien van producten op diverse taalniveaus. Stel samen een taalprofiel op en maak curriculum. Pas dyslexiebeleid in in de bestaande taal- onderwijs- en zorgstructuur. Zorg dat alle betrokkenen weten wat dyslexie is en wat de gevolgen zijn voor een mbo-student. Succesvol begeleiden is beginnen bij de basis (student, vakdocent, taaldocent, individueel begeleider). Samenwerken in samenhang! Creëer hunkervragen voor studenten. Als studenten echt iets willen weten, dan gaan ze wel lezen. Doe meer aan woordenschat. Laat studenten daarbij actief taal produceren en laat ze zaken rangschikken, ordenen enzovoorts. Zoek activiteiten buiten de school die stimulerend zijn. Maak taal leuk! Toetsing van deelnemers Globaal beoordelen koppelen aan praktijk. Zorg voor een goed evenwicht in validiteit en betrouwbaarheid. Bundel krachten: ontwikkel samen toetsen/instellingsexamens. Verval niet in examentraining. Toetsen om het toetsen is zinloos, toetsen moeten leiden tot handelingsgerichte begeleiding. Professionalisering van docenten en overige functionarissen op het gebied van taal- en rekenonderwijs Faciliteer (tijd/geld/ruimte) professionalisering. Benadruk de win-win situatie: de geprofessionaliseerde docent heeft iets te winnen. Speel het ‘horizonspel’ (CED) met verschillende lagen van de organisatie. Professionalisering van alle geledingen op dezelfde thema’s, maar dan op hun eigen niveau. Neem een docentcompetentie ‘taal’ op in het functioneringstraject. Andere activiteiten die gericht zijn op de intensivering van taal- en rekenonderwijs Collegiale consultatie/intervisie op teamniveau. Management: stuur samenwerking vmbo-mbo aan. Werkvloer: ga samen (vmbo-mbo) activiteiten ontplooien ten behoeve van een goede doorlopende leerlijn taal voor de leerlingen/studenten.