Achtergrondverhaal Hanne Hugelier 2 jour E (pdt) Ecologisch

Achtergrondverhaal
Hanne Hugelier
2 jour E (pdt)
Ecologisch bewustzijn wint aan populariteit
‘Dagen zonder vlees’ was een enorm succes
De actie ‘Dagen zonder vlees’ is afgelopen en bleek een groot succes. De uitdaging was om
40 dagen geen of minder vlees te eten. Per dag zonder vlees spaarden de deelnemers een
bepaalde oppervlakte uit van hun ecologische voetafdruk. Veel bekende of minder-bekende
Vlamingen en Nederlanders deden mee aan de actie om zich bewuster te worden van de
impact dat vlees heeft op de ecologische voetafdruk. Nu de actie is afgelopen, staat de teller
op ongeveer 3,3 miljoen bespaarde vierkante meter. Veel mensen zeggen dat ze zich door de
actie bewuster zijn geworden van hun impact op het milieu en dat ze voortaan meer
verantwoord zullen leven. De laatste jaren zijn er steeds meer aanhangers van dat ecologisch
verantwoord leven. Maar ook niet iedereen hecht daar evenveel belang aan en veelal hebben
mensen elk hun eigen reden om ecologisch verantwoord te leven.
Uit een onderzoek in opdracht van de Openbare Vlaamse Afvalstoffen Maatschappij blijkt
dat ongeveer de helft van de Vlaamse gezinnen verklaart rekening te houden met de milieuimpact in hun aankopen. Maar er is natuurlijk een onderscheid in de mate waarin men kijkt
naar de impact op het milieu. De zaken waar soms op bespaard wordt zijn niet altijd puur uit
ecologisch perspectief. Bijvoorbeeld: opladers uittrekken als je ze niet gebruikt, geen eten
weggooien, een boterhamdoos gebruiken,… Deze zaken worden eerder gezien als gezond
verstand dan als ecologisch motief omdat mensen er persoonlijk voordeel bij doen. In
mindere mate wordt er rekening gehouden met aankopen enkel door het milieucriterium.
Frustrerend
“Mensen gaan sneller letten op bijvoorbeeld biologische voeding dan op houtsoorten met
het FSC-label dat zorg voor bossen aantoont. Het is namelijk wetenschappelijk bewezen dat
mensen sneller ingrijpen als hun eigen gezondheid in gevaar komt. Dat kan met voeding het
geval zijn maar met hout dus niet.” Zegt wetenschappelijk onderzoeker aan de universiteit
van Antwerpen, Caroline Mielants.
“Er is ook maar een kleine minderheid die eerder naar de herkomst en impact van een
product kijkt, dan te kijken naar de prijs. Mensen die er wel naar kijken worden jammer
genoeg gestraft door een hogere prijs te betalen dan dat ze beloond worden voor hun goed,
verantwoord gedrag. Zeker voor minder begoeden die ecologisch bewust zijn is dat heel
frustrerend. Uit onze studies bleek dan ook dat vooral mensen met een gemiddeld of hoger
inkomen die ecologisch verantwoorde producten kopen. Als we kijken naar de leeftijd dan
zijn het vooral mensen van middelbare leeftijd.”
Esther Dhaenens van de bioshop in Gent zegt dat ze de laatste tijd toch ook meer jonge
gezinnen in haar winkel ziet passeren. Ook de hoofdredacteur van Velt, Bart Coenen, winkelt
vaak ecologisch bewust. Velt staat voor ecologisch leven en tuinieren en brengt ook een
magazine uit. “Vroeger winkelden wij bijna uitsluitend biologisch maar als jong gezin is dat
niet evident als je weet dat de prijs gemiddeld een derde hoger ligt dan bij ‘gewoon’ voedsel.
Achtergrondverhaal
Hanne Hugelier
2 jour E (pdt)
Maar niet enkel de prijs heeft ervoor gezorgd dat we minder biologisch winkelen. Uit
onderzoek blijkt dat biologisch niet op alle vlakken beter is. Bio claimt bijvoorbeeld vaak dat
het gezonder is, maar je kan niet bewijzen dat het gezonder is dan iets gangbaars. Je kan
enkel spreken over de pesticideresidu’s. Biologische producten hebben inderdaad geen
pesticideresidu maar de regels voor gangbare producten zijn zo streng geworden dat ook die
producten onder de veiligheidsgraad vallen.” Esther Dhaenens van de bioshop in Gent eet
een koopt altijd biologisch. “Biologische producten zijn gewoon veel lekkerder.” Vindt ze.
Maar volgens Bart Coenen is dat al helemaal subjectief omdat dat over persoonlijke smaak
gaat.
Voedselschandalen
Het is opvallend dat vooral de laatste jaren steeds meer mensen belang hechten aan
ecologisch verantwoord leven. “De realiteit rondom ons met meer aardbevingen, smeltende
poolkappen, enzoverder maakt dat meer mensen zich bewust gaan worden. Ook zaken zoals
de dioxinecrisis en allerlei voedselschandalen zorgen daarvoor.” Zegt Caroline Mielants.
“Sommige mensen voelen zich schuldig tegenover het milieu en kopen daarom ecologisch.
Als mensen zich schuldig voelen, gaan ze vaker aan compensatiegedrag doen. Dat houdt in
dat ze bijvoorbeeld extra letten op bepaalde producten omdat ze bijvoorbeeld de
vertrouwde geur van hun wasmiddel niet willen opgeven ook al weten ze dat het niet goed is
voor het milieu. Een andere vaak voorkomende reden is biologisch kopen omdat de mensen
ervan overtuigd zijn dat het goed is voor hun gezondheid.”
“Voor mij heeft het vooral een diepere filosofische betekenis.” Zegt Bart Coenen. “Eerder de
wil dat de mensheid overleeft en dat er voor je kinderen en kleinkinderen ook nog een
leefbare planeet is. Ik reken mezelf tot een nieuwe stroming van ecologisten, het
pragmatisch ecologisme. Dat houdt in dat je meer gaat kijken naar hoe we als mensheid
onze productie en consumptie zo kunnen maken dat ze binnen de ecologische grenzen blijft.
Niet zomaar zeggen dat bio goed is en gangbare voeding slecht, maar wel kijken wat je van
de beide soorten kan gebruiken in de praktijk om een totale duurzame landbouw te creëren.
Op die manier zijn biologische producten niet alleen voor de elite die het wil en kan kopen,
maar voor iedereen.
Of je nu kiest voor ecologisch bewust leven omdat het goed is voor het milieu of voor jezelf,
slecht is het zeker niet. Maar niet iedereen kan of wil zo leven. Sommigen vinden het te duur
of zijn zich nog niet bewust van de positieve gevolgen. “Ook al hecht niet iedereen er belang
aan, uiteindelijk is het wel belangrijk voor iedereen.” Zegt Caroline Mielants. “Het is nodig
om mensen hier verder bewust van te maken.”
Mensen grijpen sneller in als hun
gezondheid in gevaar komt
-Caroline Mielants-
Ik wil voor mijn kinderen
en kleinkinderen ook een
leefbare wereld
- Bart Coenen
-
Biologisch voedsel is
gewoon lekkerder
- Esther Dhaenens