België is een grondwettelijke monarchie

M O NA R C H I E
België is een grondwettelijke monarchie
De Belgische Omwenteling in 1830 lag internationaal moeilijk. Grote mogendheden waren tegen de oprichting van een nieuwe staat gekant.
Niet dat de presidentiële optie echt ter sprake
kwam, maar door te kiezen voor een Engelse
vorst van Duitse komaf (Leopold I) creëerden de
nieuwe machthebbers de nodige goodwill.
Het Nationaal Congres, het eerste Belgische
parlement, was liberaal geïnspireerd en beperkte via de grondwet de macht van de koning.
Strikt genomen is hij onbekwaam om alleen te
handelen. De koning kan zijn bevoegdheden enkel samen met de ministers – die hij zelf benoemt – uitoefenen.
De huidige koning, Albert II, heeft geen reële
macht, maar wel invloed. Via informele contacten weegt hij op het beleid. Tijdens de regeringsvorming speelt de koning via de aanstelling van een informateur en een formateur een
belangrijke rol. Toen koning Boudewijn in 1990
weigerde de wet rond de gedeeltelijke depenalisering van abortus te tekenen, versterkte dat
de roep om een monarchie met enkel protocollaire bevoegdheden.
De opvolging wordt erfelijk bepaald. Begin jaren negentig liet Boudewijn de Salische wet afschaffen, ook vrouwen kunnen nu worden geroepen. Dankzij wijlen haar grootoom wordt
prinses Elisabeth de eerste vrouwelijke kroonpretendent in de Belgische geschiedenis als
haar vader, prins Filip, de troon bestijgt.
GRAFIEK 1
DE TROONOPVOLGERS
ALBERT II
Koning der Belgen
º1934
OO Paola Ruffo di Calabria
1
1
FILIP
º1960
OO Prinses Mathilde
d'Udekem-d'Acoz
3
ASTRID
º1962
OO Aartshertog Lorenz
van Oostenrijk-Este
2
ELISABETH
º2001
4
AMEDEO
º1986
5
MARIA LAURA
º1988
6
JOACHIM
º1991
7
LUISA MARIA
º1995
8/9
LAURENT
º1963
verloofd met
Claire Coombs
8 Astrids vijfde kind
Plaats in de lijn voor de troonsopvolging
De grondwet
De grondleggers van de jonge staat België stelden in
1830 een van de meest vooruitstrevende grondwetten
van die tijd samen. Sindsdien is deze tekst maar zes keer
aangepast, om het stemrecht uit te breiden en om België
om te vormen tot een federale staat.
1893
1920
1970
1980
1988
1993
Het cijnskiesrecht wordt vervangen door het algemeen meervoudig stemrecht.
Het algemeen enkelvoudig stemrecht wordt ingevoerd, enkel voor mannen.
De deelstaten krijgen een eerste, bescheiden vorm van autonomie.
De rol van de deelstaten wint aan belang.
De federalisering wordt verder uitgediept.
Artikel 1: „België is een federale Staat, samengesteld uit de gemeenschappen
en de gewesten.”
| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | || | | | | | | |
< 8 februari 2003 | De Standaard | 4 >