Herfsttij van de monarchie is narchie is aangebroken

HEET VAN DE TONG
“Herfsttij van de monarchie is aangebroken”
Het vertrouwen in ons koningshuis
neemt af, zo stelt een studie van
ISPO, het Instituut voor Sociaal en
Politiek Opinieonderzoek in Leuven.
De Kamerleden Hendrik Vuye en
Veerle Wouters menen te weten
waarom.
(omstreden erfenisfonds, red.) van Fabiola
vergeet men niet snel. Albert II lijkt op
een andere planeet te leven wanneer hij
stelt dat zijn dotatie van 900.000 euro
onvoldoende is. En wat doet koning Filip
eigenlijk met zijn civiele lijst van 11,5
miljoen euro? Niemand kan deze vraag
beantwoorden. Er is geen enkele controle, noch door Rekenhof, noch door de regering, noch door de Kamer.
Er is een schrijnend gebrek aan transparantie. Laurent, Astrid en Albert II krijgen een dotatie en moeten sedert de wet
van november 2013 verantwoording afleggen. We zijn nu 2016. De financiële
verslagen en de activiteitenverslagen zijn
nooit besproken in de Kamer. Om een
mysterieuze reden roept de Kamervoorzitter de commissie comptabiliteit hierover niet samen. De koninklijke dotaties
verdragen het zonlicht niet.
Hendrik Vuye en Veerle Wouters
Onafhankelijke Kamerleden (ex-N-VA)
b Kan men wel koning van België zijn?
Men argumenteert wel eens dat de koning
het voordeel heeft dat hij boven de gemeenschappen en de gewesten staat. De
monarchie als bindmiddel tussen Vlamingen, Franstaligen en Duitstaligen.
De koning is de enige die de federatie
België kan incarneren. Politici kunnen dit
niet. Ministers en parlementsleden behoren tot de Nederlandse of de Franse taalgroep. Hetzelfde geldt voor de federale
ambtenarij, de magistratuur...
Het federale staatsapparaat is opgedeeld
volgens taalaanhorigheid, behalve de koning. Het zou dus moeten lukken. Bovendien lukt het in Nederland. Daar spreekt
men van verbindend koningschap.
En toch lukt het in België niet. Het ver-
De Belgische koninklijke familie. Onze monarchie kan alleen maar overleven als ze
grondig moderniseert, menen Vuye en Wouters. FOTO BELGA
trouwen in de monarchie is dalend, dit
blijkt uit de studie van ISPO, het Leuvense
Instituut voor Sociaal en Politiek Opinieonderzoek.
Hoe de koning zich ook gedraagt, het
lukt niet. Albert II is een interventionistische koning geweest. Hij weegt zwaar op
de regeringsvorming, hij durft iedereen
de les te spellen in zijn toespraken en hij
schoffeert meer dan eens politici en Vlamingen. Filip pakt het helemaal anders
aan tot nu toe. Hij vult zijn rol ceremonieel in. Hij beperkt zich tot algemene thema’s, maar krijgt het verwijt dat hij geen
inhoud brengt. Toch slaagt geen van beide
vorsten erin om het nut van de monarchie
te bewijzen.
Het beeld van de koninklijke familie vertoont ook barsten. De affaire Delphine
Boël, de talrijke fratsen van Laurent, Albert II en Paola die niet eens aanwezig waren op 21 juli en Astrid die ontevreden is
met haar rol.
Een andere planeet
De voortdurende onduidelijkheid over
de financiën van de monarchie besmeurt
het koninklijke blazoen. Het Fons Pereos
Amedeogate
Ook het compleet verouderde statuut
doet de monarchie geen goed. Delphine
Boël kan haar afstamming niet laten
vaststellen zolang Albert II koning is. De
koning is onschendbaar. Aan Boël wordt
zo een recht ontzegd dat alle andere Belgen wel hebben, gewoon omdat haar vermeende biologische vader koning is. Dat
kan toch niet? De afstamming van Boël is
geen staatszaak, hier is de koninklijke
onschendbaarheid niet op haar plaats.
Koning Filip houdt zich ook niet altijd
aan de regels, wat dom is. Prins Amedeo
is gehuwd zonder het vereiste akkoord
van de koning. Hij is hierdoor zijn rechten op de troon verloren. Plots komt er
dan een Koninklijk Besluit dat dit retroactief rechtzet. Dit kan niet, de Grondwet
bepaalt dat Kamer en Senaat hun toestemming moeten geven. Het besluit is
medeondertekend door premier Charles
Michel (MR) en minister van Justitie
Koen Geens (CD&V). Zij zijn hiervoor politiek verantwoordelijk.
Eerlijk, Michel en Geens hadden Filip
Amedeogate kunnen besparen. Beide ministers hebben de monarchie willen helpen, maar hebben haar in diskrediet gebracht. De koning die buiten de Grondwet treedt, dat doet de monarchie geen
goed.
Het sprookje eindigt
Het probleem is evenwel fundamenteler. De Belgische koning moet een federatie belichamen die niet bestaat. Ze is de
optelsom van meerdere kleine republieken die we gemeenschappen en gewesten noemen. Die deelstaten zijn tegenpolen. Probeer maar eens tegelijk Vlaanderen en Wallonië te belichamen. Het is een
onmogelijke taak. Zelfs wanneer de koning het voortbestaan van België verdedigt – wat een evidentie is in zijn positie –
wordt hem partijdigheid verweten. Wie
vindt dat de koning België moet belichamen, belast hem met een onmogelijke
opdracht. Meer nog, het is een opdracht
die hem in communautair vaarwater
brengt. Een gevaarlijker mijnenveld bestaat niet voor een vorst.
De monarchie kan alleen maar overleven indien ze grondig wordt gemoderniseerd. Maar net dat debat is taboe. Dan
weet iedereen hoe dit sprookje eindigt.