privaatrecht publiekrecht Belang van het
advertisement
privaatrecht publiekrecht Horizontale relaties in het recht Verticale relaties in het recht = relaties tussen particuliere personen = relaties tussen overheid en privé-personen Belang van het onderscheid Rechtbanken Privaatrecht : buur draait heel de nacht lang keiharde housemuziek Publiekrecht : milieuvergunning aanvechten als je buur een fabriek bouwt en je vreest voor lawaai en geurhinder bv. burenruzie Privaatrecht : een exclusief distributierecht Terminologie Publiekrecht : overheid stelt stuk domein ter beschikking voor particulieren om er winstgevende activiteiten op uit te oefenen bv. concessie Denkcategorieën bv. goede trouw versus continuïteit heuristiek bv. bibliotheken, handboeken, wetboeken … Privaatrecht -> goede trouw is zeer belangrijk Publiekrecht -> continuïteit is zeer belangrijk Criteria van het onderscheid NIET : de aard van de partijen -> bv. burgerlijke aansprakelijkheid is geen criterium ! criterium van de geweldmonopolie nutcriterium Niemand anders dan de maatschappij mag geweld gebruiken 1) iets is van algemeen belang -> de maatschappij heeft er direct nut bij = publiekrecht -> we kunnen kijken of een bepaalde handeling wordt gesteld vanuit die geweldmonopolie bv. verzekering zelfstandige 2) iets is niet van algemeen belang -> de maatschappij heeft er geen enkel nut bij = privaatrecht bv. verzekeringscontract het criterium van geweldmonopolie is beter dan het nutcriterium ! Waarom ? De overheid kan gebruik maken van privaatrechtelijke technieken om een doelstelling van algemeen nut te bereiken ! bv. de gemeente wil je huis afbreken om rond punt aan te leggen 1) publiekrechtelijke techniek -> via geweldmonopolie kan de overheid je het huis uitzetten 2) privaatrechtelijke techniek -> gemeente praat met jou en men stelt koopovereenkomst voor Waarom is diefstal geen privaatrecht ? Diefstal behoort tot het strafrecht, dus tot het publiekrecht. De diefstal is wel tussen 2 particulieren, bv. een dief steelt de handtas van een vrouw, maar de rechtbank beslist over de straf. Er is een horizontale verhouding ( dief en vrouw ) en een verticale ( dief en overheid ). Als slachtoffer zeg je wat je schade is en de schadevergoeding wordt bepaald door de overheid. rechtsbekwaam handelingsbekwaam Iedereen, men heeft rechten en plichten In principe iedereen tenzij de wet het anders bepaalt of de rechter het beslist, men oefent rechten en plichten uit 1) minderjarig < 15 jaar -> mogen niets doen , worden vertegenwoordigd door ouders 15 – 18 -> mogen enkele persoonlijke rechtshandelingen stellen 2) tijdelijk verzwakt -> vrederechter stelt voorlopig bewindvoerder aan 3) onbekwaam verklaard of verlengd minderjarig (handicap) 4) verkwisters -> rechtbank van 1e aanleg stelt een gerechtelijk raadsman aan 5) sommige strafrechtelijk veroordeelden -> vertegenwoordigd door curator 6) situatiespecifieke -> artsen mogen geen schenking aanvaarden van patiënt rechtsfeit rechtshandeling Elke gebeurtenis waaraan door het recht gevolgen gekoppeld zijn, maar je wilt deze rechtsgevolgen niet Je stelt een handeling met een uitdrukkelijk doel, je wilt deze rechtsgevolgen bv. geboren of meerderjarig worden , een moord plegen, door het rood licht rijden bv. een brood kopen omdat je wil eten Constitutieve Translatieve Declaratieve Het tot stand brengen van nieuwe rechtsobjecten of subjecten De overdracht van een rechtsobject van het ene rechtssubject naar het andere Ze duiden reeds bestaande rechten aan bv. oprichting van een vennootschap creëert een nieuwe rechtspersoon bv. verkoop (verkoper -> koper) bv. mede eigenaars leggen afspraken vast over hun rechten en plichten om discussie te vermijden Verschillende gradaties in de handelingsbekwaamheid 1) daden van genot of behoud -> genieten van de appels in een boomhaard 2) daden van beheer of bestuur -> boomhaard verhuren 3) daden van beschikking -> boomhaard verkopen dwingende normen aanvullende normen - je mag er wel van afwijken (d.m.v. afspraak) - economisch nut - uitdrukkelijk en stilzwijgend - indien niet uitgeschakeld, wel afdwingbaar ! Normen waarvan niet mag worden afgeweken, iedereen moet deze normen naleven = zijn ingevoerd om belangen van individu te beschermen , sanctie : relatieve nietigheid Normen van openbare orde = zijn ingevoerd om de belangen van de maatschappij te beschermen , sanctie : absolute nietigheid Geconsolideerde wetgeving Aan bestaande wetten worden zaken toegevoegd of gewijzigd, daardoor gaan wetten eruit zien als een lappendeken, de overheid gaat deze wetten consolideren : opnieuw ordenen en hernummeren Gecoördineerde wetgeving uitvoerende macht voegt wetten over een bepaald thema samen in 1 wettekst Gecodificeerde wetgeving De wetgever zelf gaat normen over een bepaald thema samenbrengen en ordenen Officieuze coördinatie en codificatie = systematiseringen uitgevoerd door particuliere uitgevers Besluitwet -> wet ontstaan in crisissituatie als het onmogelijk is om het parlement samen te roepen bv. 1e WO ( koning en regering blijven over ) of 2e WO ( alleen regering blijft over )
