PowerPoint-presentatie - SAW INFORMATIEVAARDIGHEDEN

INFORMATIEVAARDIGHEDEN
SAW
B.Wydooghe
L. Gheysen
C. Neckebroeck
INFORMATIEVAARDIGHEDEN
SOORTEN INFORMATIEBRONNEN
Soorten informatiebronnen
1. Wetenschappelijke informatiebronnen
– Criteria
– Wetenschappelijk vs. Populair wetenschappelijk vs.
Beroepsgerichte literatuur
2. Primaire, secundaire en tertiaire bronnen
3. Types van informatiebronnen
– Sociaal-wetenschappelijke bronnen
– Juridische bronnen
– Statistische bronnen
1. Wetenschappelijke Informatiebronnen
• Criteria
– VORM
• Auteur
– Deskundige in vakgebied
– Verbonden aan wetenschappelijke instellingen
• Referenties/verwijzingen naar andere bronnen
– Tekstreferenties of voetnoten EN bibliografie/bronnenlijst
• Taalgebruik
– Zakelijk, wetenschappelijk taalgebruik
– Vaktermen
• Opbouw van tekst
– inleiding, samenvatting (abstract), methode, resultaten (vaak
tabellen, grafieken, …), discussie en conclusie
1. Wetenschappelijke Informatiebronnen
• Criteria
– INHOUD
• Correct: inhoud wordt bewezen, logische argumentatie
• Volledig: rekening houden met alle relevante gegevens
• Controleerbaar: beschrijving van de gevolgde
werkwijze/methodologie, nauwkeurige vermelding van de
geraadpleegde bronnen
• Onafhankelijk: geen informatie bewust verdraaien of verzwijgen
met als doel de lezer tot de conclusie te brengen die de auteur
voorstelt, de informatie is niet gekleurd door emotionele
overwegingen of ingegeven door religieuze, nationalistische,
commerciële of andere belangen
• Betrouwbaar: de inhoud werd zorgvuldig gecontroleerd vóór
publicatie door collega-wetenschappers (peer reviewed)
• Actueel: focus op de recentste ontwikkelingen binnen een bepaald
vakgebied.
1. Wetenschappelijke Informatiebronnen
• Wetenschappelijke bronnen
– Door wetenschappers voor wetenschappers (experten in
een vakgebied/wetenschappelijke discipline)
• Geen breed publiek voor ogen
– systematische opbouw, gedetailleerde beschrijving van de
onderzoeksmethoden en resultaten, de aanwezigheid van
een bibliografie/bronnenlijst
– gespecialiseerde wetenschappelijke uitgeverijen
– Raadpleegbaar in vakbibliotheken
1. Wetenschappelijke Informatiebronnen
• Populair wetenschappelijke bronnen
– geschreven door journalisten
– is bedoeld voor een groot publiek dat weinig of geen voorkennis
heeft over het behandelde onderwerp,
– uitgebreide algemene uitleg over het behandelde onderwerp,
een verslag van de nieuwste wetenschappelijke inzichten.
Hierbij worden wetenschappers geïnterviewd of worden
wetenschappelijke bronnen samengevat, maar op zichzelf zijn
dit geen wetenschappelijke bronnen.
– beperkte literatuurlijst of het volledig ontbreken van
bronvermeldingen.
– vaak kopen in de krantenwinkel
1. Wetenschappelijke Informatiebronnen
• Beroepsgerichte literatuur
– Professionele doelgroep, gericht op mensen uit de
beroepswereld
– praktische benadering van het onderwerp
– soms door een wetenschappelijke uitgeverij uitgegeven
2. Primaire, secundaire en tertiaire bronnen
Primair
Secundair
tertiair
origineel object of een
document dat informatie uit
de eerste hand bevat
Publicaties waarin een
onderzoeker voor het eerst
zijn studie- en
onderzoeksresultaten
meedeelt
bouwt verder op informatie uit een publicatie waarin een
een primaire bron. Door
overzicht gegeven wordt van
synthese, combinatie en
secundaire bronnen
interpretatie van, commentaar
op en discussie over het
originele materiaal kan nieuwe
informatie ontstaan die in de
primaire bronnen ontbrak
Gedrukt: artikel in
vaktijdschrift, dagboek,
jaarverslag, blog, wettekst
gesproken: opnames van
interviews en toespraken,
audiovisueel: opnames van
televisieprogramma’s, filmpjes
op een weblog
materieel: archeologische
voorwerpen: bv. munten,
bijlen, kledij, fossielen,
Kunstobjecten: bv. gebouwen,
schilderijen,
beeldhouwwerken, foto’s
tijdschriftartikels die origineel
onderzoek evalueren (=
reviews), handboeken,
vakwoordenboeken,
encyclopedieën, historische
overzichten
literatuurgidsen
Encyclopedieën
internet-directories
3. Types van informatiebronnen
• INHOUD
– Sociaal-wetenschappelijke bronnen
– Juridische bronnen/overheidsdocumenten
(beleidsdocumenten)
– Statistische bronnen
• VORM
– Fysiek/gedrukt
– Elektronisch/digitaal/e-bronnen
– Periodiciteit
– Auteur en doelpubliek
– Primair/secundair/tertiair
Sociaal-wetenschappelijke bronnen
boeken
periodieken
SW-bronnen
Onderzoeksliteratuur
naslagwerken
Grijze literatuur
Naslagwerken
• Encyclopedieën
– Wikipedia?
• Woordenboeken
• databanken/e-bronnen
– Sociale kaart: overzicht van de voorzieningen in de
welzijns- en gezondheidssector in Vlaanderen en Brussel
Boeken
Readers of
verzamelwerken
Handboeken
boeken
monografie
(hand-)boek
titel
auteurs
uitgeverij
reader
Redacteurs
verzamelwerk
Titel
Verzamelwerk
Titel
bijdrage
Auteurs
bijdrage
monografie
Periodieken
• Periodieken > artikels
Kranten/dagbladen
weekbladen
periodieken
Wetenschappelijke
Tijdschriften
Populair
wetenschappelijke
tijdschriften
Periodieken BaSW
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Belgisch tijdschrift voor sociale zekerheid
Maatwerk, vakblad voor maatschappelijk werk
Ons Erfdeel
Personeelsbeleid
Sociale interventie (Journal of Social Intervention: theory and
practice)
Tijdschrift voor mediation en conflictmanagement
Tijdschrift voor de sociale sector
Tijdschrift voor welzijnswerk
Tijdschrift voor sociologie
…
Periodieken BaO
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Autisme Centraal
Caleidoscoop: spiegel van eigentijdse begeleiding
Didactief: opinie en onderzoek voor de schoolpraktijk
Echo’s uit de gehandicaptenzorg
Gedragstherapie
Geron: tijdschrift voor ouder worden en maatschappij
Gezinsbeleid in Vlaanderen
Jeugd en Co
Kind en adolescent Praktijk
Kind en adolescent: tijdschrift voor pedagogiek, psychiatrie en psychologie
Nederlands tijdschrift voor zorg aan mensen met verstandelijke
beperkingen
Pedagogiek in Praktijk Magazine
Talent: tijdschrift over hoogbegaafdheid
Vlaams tijdschrift voor Orthopedagogiek
…
Periodieken BaMV
• Algemeen: Panopticon (full-text), De Orde van de Dag,
Justitiële Verkenningen
• Preventie: secondant (Centrum Criminaliteitspreventie
Veiligheid NL)
• Politie: Politiejournaal/Politieofficier, Magazine Federale
Politie (Pol), Vigiles: tijdschrift voor politierecht
• Strafuitvoering: Fatik
• Welzijnswerk: Tijdschrift voor Welzijnswerk, Alert, Weliswaar,
…
• Tijdschrift voor veiligheid (Full-text)
• Tijdschrift voor criminologie (Full-text)
• Private veiligheid
• Jongeren: Welwijs, Tijdschrift voor Jeugdrecht en Kinderrecht
Periodieken BaTP
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Denkbeeld: tijdschrift voor psychogeriatrie
Gedragstherapie
Kind en adolescent: tijdschrift voor pedagogiek, psychiatrie en psychologie
Maandblad geestelijke volksgezondheid
Nederlands tijdschrift voor Zorg aan mensen met verstandelijke
beperkingen
Psyche
Psychopraktijk
Rehabilitatie: tijdschrift voor rehabilitatie en herstel van mensen met
psychische beperkingen
Systeemtherapie, tijdschrift voor systeemtheoretische psychotherapie
Talent: tijdschrift over hoogbegaafdheid
Tijdschrift Klinische Psychologie
Tijdschrift voor Psychotherapie
Onderzoeksliteratuur
rapporten
doctoraten
Onderzoeksliteratuur
Congressen/studiedagen
Grijze literatuur
• Niet uitgegeven/gepubliceerd
Brochures, folders,
Nieuwsbrieven,…
Eindwerken, papers,
bachelorproeven
Grijze
literatuur
syllabus
…
Juridische bronnen
regelgeving
rechtspraak
Juridische bronnen
Rechtsleer (boeken/TS)
Juridische bronnen: regelgeving
Wetten, decreten,
ordonnanties, KB, MB,
Internationale
verdragen
CAO, omzendbrieven
regelgeving
Parlementaire
documenten
Statistische bronnen
• Kwantitatieve gegevens (cijfermateriaal)
– Ruwe data (primaire bron)
– Bewerkte data (secundaire bron)
• Geen onsluitingsmiddelen
– Cijfers zoeken = weten waar deze zich bevinden!
Statistische bronnen
Lokale statistieken
Regionale statistieken
statistieken
Federale statistieken
Statistische bronnen: lokale statistieken
cultuur
arbeidsmarkt
demografie
Lokale statistieken
onderwijs
mobiliteit
wonen
Welzijn en
kansarmoede
Statistische bronnen: regionale statistieken
• …
Studiedienst Vlaamse
Regering
jongeren
regionale
statistieken
gezondheid
Personen met een
handicap
Federale statistieken
Statistics Belgium
Federale
overheidsdiensten
Jongeren
NICC
JOP
Federale
statistieken
justitie
politie
Bronnen: cursusmateriaal
• Vademecum bronnen
• PPT bij vademecum
Via http://saw-informatievaardigheden.wikidot.com/