DEMENTIE DEMENTIE Verzamelnaam voor een groep van ziekten met een vaste kern van verschijnselen. – – – – Geheugenverlies Verlies van oriëntatie Moeilijkheden met denken Verandering van gedrag Dementie Afgeleid van het Latijnse de-mens = zonder geest zijn, ontgeestelijken niet alleen achteruitgang van geestelijke vermogens ook lichamelijke gevolgen. Kenmerkende symptomen Stoornissen in het korte termijn geheugen – recente gebeurtenissen – nieuwe indrukken – raakt sneller “de draad kwijt” Kenmerkende symptomen Stoornissen in het lange termijn geheugen – in latere fase van dementie verdwijnt geheugen verder: recent verleden verdwijnt – bijv. oorlogsherinneringen / jeugdherinneringen blijven langer intact Kenmerkende symptomen Desoriëntatie in persoon – treedt op in latere fase – herkent voor hem bekende personen niet meer – soms ook eigen spiegelbeeld niet meer herkent Kenmerkende symptomen Desoriëntatie in tijd – welke dag / jaar / seizoen – ochtend / avond – nachtelijke onrust Desoriëntatie in ruimte – waar woon ik – waar ben ik nu – waar is het toilet Kenmerkende symptomen Afasie: taalstoornis: wat hij ziet of hoort kan niet meer benoemd worden a. kan iets niet op de goede manier zeggen b. stroom van woorden zonder betekenis c. gestoord taalbegrip Kenmerkende symptomen Apraxie: verminderd vermogen om doelgericht handelingen uit te voeren - vlees snijden - zich aankleden - knopen dichtdoen - schaar gebruiken Kenmerkende symptomen Agnosie: stoornis in het identificeren van voorwerpen, geluiden, geuren iemand ruikt wel goed (gas) maar herkent niet de geur van gas / gevaar tandenborstel / kam Symptomen van de tweede orde Stemmingswisselingen Gedragsveranderingen /gedragsstoornissen karaktertrekken Decorumverlies Incontinentie confabuleren woede / agressie / angst apathie / achterdocht verzamelwoede persevereren Soorten dementie 55 % ziekte van Alzheimer 10 % Vasculaire Dementie (MID = multi - infarct dementie Ziekte van Alzheimer 1907: voor het eerst beschreven langzaam en geleidelijk worden hersencellen vernietigt oorzaak: kluwens van eiwitten in de hersenen Andere vormen van dementie Corticale dementie – frontale kwabdementie (o.a. ziekte van Pick) – dementie van het Lewy Body type – ziekte van Creutzfeldt - Jacob Andere vormen van dementie subcorticale dementie (secundaire dementies) – ziekte van Parkinson – Multiple sclerose – AIDS - dementie Ziekte van Alzheimer Kenmerk: stoornissen in recente geheugen lijkt eerst op verstrooidheid geheugen neemt steeds meer af autonoom handelen wordt onmogelijk Ziekte van Alzheimer Risico factoren: hoe ouder hoe meer kans Vasculaire dementie Altijd: – – – – – Geheugenverlies communicatiemoeilijkheden stemmingswisselingen depressies hallucinaties Vasculaire dementie Kenmerkend: - plots begin van het dementiesyndroom - sprongsgewijze achteruitgang onregelmatig verval van geestelijk vermogen: afhankelijk van de plaats van de infarcten Vasculaire dementie Kan gevolg zijn van 1 of meerdere infarcten. = plotselinge verstoring van doorbloeding van hersenweefsel, daardoor uitval van deel hersenwerking Fasen in dementie Voorstadium - vergeetachtig - laat steken vallen - camouflage - gedrag - ontkenning / rouw / verdriet / - irritatie Fasen in dementie Beginnende dementie - begeleiding nodig confrontatie met andere wereld angst zoekt houvast Fasen in dementie Milde of matige dementie - opslaan of onthouden van info lukt niet meer - zorgvrager wordt apathisch - steeds meer zorg nodig - gaat verder terug in herinnering - heden / verleden loopt door elkaar Fasen in dementie Ernstige of diepe dementie verpleging en verzorging: behoeften vervullen: eten / drinken / rust / geborgenheid / warmte / veiligheid communicatie via taal niet meer mogelijk