Hoera - Fontys

Hartelijk Welkom
16-1-00
Steef Pas
1
Welkom
in de colleges
Sociotherapie
team Sociotherapie
Productgroep Volwassenen
16-1-00
Steef Pas
2
Werken in een therapeutisch
milieu
C.Janzig & J.Kerstens
4e druk
Team Sociotherapie
16-1-00
Steef Pas
3
Sociotherapie
deel 3 en deel 4
sotheradeel3en4
16-1-00
Steef Pas
4
Sociotherapie
deel 3
sotheradeel3en4
16-1-00
Steef Pas
5
Wat is sociotherapie?
•
•
•
•
•
•
•
Deel 1 Verkenning
Deel 2 Theorie
Deel 3 De individuele patiënt
Deel 4 De groep
Deel 5 De Praktijk
Deel 6 Management
Deel 7 Workshop
16-1-00
Steef Pas
6
Deel 3.
Individuele patiënt
in het therapeutisch milieu
Pagina 159-199
16-1-00
Steef Pas
7
Deel 3
Individuele patiën in het
therapeutisch milieu
Pagina 159-201
1. De therapeutische interventie. 161-180
2. Behandelorganisatie en
behandelovereenkomst. 180-195
3. Persoonlijke begeleiding en zorg
management. 195-201
16-1-00
Steef Pas
8
Deel 3. Hoofdstuk 1
De therapeutische interventie
• Pagina 161
Inleiding:
•keuze
•planning
•organisatie
16-1-00
Steef Pas
9
Deel 3. Hoofdstuk 1
De therapeutische interventie
• Pagina 161-165
1.1. Werkmodel voor psychopathologie.
Twee hoofdgroepen:
– Structuur, (des)integratie en pathologie
van de persoonlijkheid
– Structuur, (des)integratie en pathologie
van de adaptiestijlen
16-1-00
Steef Pas
10
Deel 3. Hoofdstuk 1
De therapeutische interventie
• Pagina 162-1651.1.
Werkmodel voor psychopathologie.
Maximale desintegratie : psychose
Gedeeltelijke desintegratie:
gestoorde interne of externe
adaptiestijlen
Geen desintegratie: gezonde persoon
16-1-00
Steef Pas
11
psychose
totale desintegratie
fysiologische aandoeningen
persoonlijkheids stoornissen
gedeeltelijke desintegratie interne adaptie stoornis
&
x schidzoide persoonlijkheids stoornis
&
vreemd, excentriek gedrag
x dwangmatig obsessieve persoonlijkheids structuur
&
orde en perfectie
x anti sociale persoonlijkhieds stoornis
&
agressie,impulsief gedrag
x vermijdende persoonlijkhieds stoornis
&
minderwaardigheidsgevoelens
x aanpassings stoornis
&
neurose
16-1-00
Steef Pas
12
Deel 3. Hoofdstuk 1
De therapeutische interventie
Pagina 165.
• Keuze van behandelingsstrategie
–Ondersteunen:
– problemen binnen de persoonlijkheidsstructuur.
–Ontregelen:
– gestoorde adaptiestijlen
16-1-00
Steef Pas
13
Deel 3. Hoofdstuk 1
De therapeutische interventie
Pagina 165-179
1.2. Therapeutische interventies.
Steunend voor het executief systeem:
–vastgelegd in behandelplan
–kenmerken: structuur, houvast
16-1-00
–soorten: support, dwang,overleg,
gesprek. Steef Pas
14
Deel 3. Hoofdstuk 1
De therapeutische interventie
Pagina 165-179
1.2. Therapeutische interventies.
Steunend voor het executief systeem:
–vastgelegd in behandelplan
–kenmerken: structuur, houvast
16-1-00
–soorten: support, dwang,overleg,
gesprek. Steef Pas
15
Deel 3. Hoofdstuk 2
Behandelorganisatie en
behandelovereenkomst.
pagina 180-199
16-1-00
Steef Pas
16
Deel 3. Hoofdstuk 2
Behandelorganisatie
Pagina 180-186
2.1. De organisatie van de behandeling.
• Eindverantwoordelijkheid
• Patiënt bespreking
• Behandelplan
• Interventieplan
• Evaluatie
16-1-00
Steef Pas
17
Deel 3. Hoofdstuk 2
Behandelovereenkomst
Pagina 186-194
2.2. De behandelovereenkomst:
– crisisbegeleidingsplan zonder
toestemming van cliënt.
– behandelovereenkomst met toestemming
van de cliënt.
16-1-00
Steef Pas
18
Deel 3. Hoofdstuk 3
Persoonlijke begeleiding en
zorgmanagement
• pagina 195-199
16-1-00
Steef Pas
19
Deel 3. Hoofdstuk 3
• Persoonlijke begeleiding van
de individuele cliënt.
• Zorgmanagement is de
bewaking van het
afdelingsbehandelplan.
16-1-00
Steef Pas
20
Deel 4
16-1-00
Steef Pas
21
Wat is sociotherapie
•
•
•
•
•
•
•
Deel 1 Verkenning
Deel 2 Theorie
Deel 3 De individuele patiënt
Deel 4 De groep
Deel 5 De Praktijk
Deel 6 Management
Deel 7 Workshop
16-1-00
Steef Pas
22
Deel 4
De groep in het therapeutisch
milieu
16-1-00
Hoofdstuk:
1. Groepen in GGZ
2. Groepen in beweging
3. Oppervlakte structuur
4. Dieptestructuur
5. Het therapeutische
van een groep
Steef Pas
23
Deel 4. Hoofdstuk 1.
De groep in het therap. milieu
pagina 203-207
1.1. Mensen leven vaak in groepen:
–Plaats
–Activiteiten
–Doel
16-1-00
Steef Pas
24
Deel 4 hoofdstuk 1
Oppervlakte & dieptestructuur
1.2. pagina 207-211
• Oppervlaktestructuur: functionele ordening,
gericht op doel en activiteiten van de groep.
• Dieptestructuur: Persoonlijke factoren
(interne adaptiestijlen) die structuur en
functie bepalen : jalousie, sympathie,
antipathie, angst en overdracht.
16-1-00
Steef Pas
25
Deel 4 Hoofdstuk 2.
2.1. Pagina 212-215
De bril die je opzet bepaalt wat je ziet in een
groep.
• Onze kijk:
–Oppervlaktestructuur
–Dieptestructuur
16-1-00
Steef Pas
26
Deel 4 hoofdstuk 3
Oppervlaktestructuur
3.1. pagina 216-218
• Interacties zijn bewegingen tussen mensen
op verbaal, emotioneel en lichamelijk vlak.
• Interacties worden bepaald door
waarneming, ervaringen, interpretatie,
sympathie en antipathie
16-1-00
Steef Pas
27
Deel 4 hoofdstuk 3
Oppervlaktestructuur
• 3.2. pagina 218-227
• Sociogram : hulpmiddel om
groepsinteracties visueel te maken.
• Leary:
» haat & liefde, samen of tegenwerken
» overheersing & onderwerping
16-1-00
Steef Pas
28
De roos van Leary
pagina 222-224
boven
concurerend
leidend
agressief
helpend
tegen
samen
opstandig
meewerkend
teruggetrokken
16-1-00
afhankelijk
onder
Steef Pas
29
Deel 4 hoofdstuk 3
Oppervlaktestructuur
• 3.3 pagina 227 - 233
•
•
•
•
•
Cirkelstructuur
Wielstructuur
Kettingstructuur
Vorkstructuur
Comconstructuur
16-1-00
Steef Pas
30
Deel 4 hoofdstuk 3
Oppervlaktestructuur
• 3.4 pagina 233 - 235
• Rollen.
– Procesrollen
– Taakrollen
– Disfunctionele rollen.
16-1-00
Steef Pas
31
Deel 4 hoofdstuk 3
Oppervlaktestructuur
• 3.5 pagina 235-238
• Leiders: Taakgericht, groepsgericht
– autoritair
– democratisch
– laisez-faire
– formeel
– informeel
16-1-00
Steef Pas
32
Deel 4 hoofdstuk 3
Oppervlaktestructuur
• 3.6 pagina 238-243
• Besluitvorming in groepen
– macht, druk, chantage, autoritair
– overleg, consensus
16-1-00
Steef Pas
33
Deel 4. Hoofdstuk 4
Dieptestructuur van de groep
• Pagina 244-245
• Dieptestructuur wordt medebepaald door de
interne adaptie van de leden.
16-1-00
Steef Pas
34
Deel 4. Hoofdstuk 4
Dieptestructuur van de groep
• Pagina 245
• Hoofdlijnen:
• vroegere ervaringen als leergebeuren
• vroegere ervaringen als compromissen
• vroegere ervaring in het sociaal systeem
16-1-00
Steef Pas
35
Deel 4. Hoofdstuk 4
Dieptestructuur van de groep
• Pagina 246-247
• Theorieën over dieptestructuur:
• leer theorieën
• psychoanalytische theorieën
• transactionele analyse
• systeem en communicatie theorieën
16-1-00
Steef Pas
36
Deel 4. Hoofdstuk 4
Dieptestructuur van de groep
• 4.1. Pagina 247-252
• Leer theorieën:
– operante conditionering
– aangeboren en aangeleerd gedrag
– bekrachtiging/extinctie
(tokensysteem)
16-1-00
Steef Pas
37
Deel 4. Hoofdstuk 4
Dieptestructuur van de groep
• 4.2. Pagina 252-256
• Systeem en communicatie theorieën
– Kenmerken: open en gesloten systeem
–relatie is circulair
–terugkoppeling (feedback)
–homeostase
16-1-00
Steef Pas
38
Deel 4. Hoofdstuk 4
Dieptestructuur van de groep
• 4.2. Pagina 252-256
•
•
•
•
•
Systeem en communicatie theorieën
Niet communiceren onmogelijk
Inhoud, betrekkingsniveau, emotie
Waarnemen en interpreteren
disfunctioneel en incongruent
16-1-00
Steef Pas
39
Deel 4. Hoofdstuk 4
Dieptestructuur van de groep
• 4.3 pagina 256-261
• Psychoanalytische theorieën
– overdracht en tegenoverdracht
– vroegere emoties en ervaringen bepalen het
klimaat in de groep
– angst leidt tot vechten, vluchten, paarvorming,
afhankelijkheid
16-1-00
Steef Pas
40
Deel 4. Hoofdstuk 4
Dieptestructuur van de groep
• 4.3 pagina 256-261
• Psychoanalytische theorieën.
• Ezriel:
– Als ik dit doe (vermeden relatie)
– kan er dat gebeuren (rampzalige relatie)
– dus moet ik me zo gedragen (vereiste
relatie)
16-1-00
Steef Pas
41
Deel 4. Hoofdstuk 4
Dieptestructuur van de groep
• 4.4. Pagina 261-270
• Transactionele analyse.
• Spel is een uitwisseling van strokes.
• Doel is om vertrouwde strokes te scoren in nieuwe
situaties.
16-1-00
Steef Pas
42
Deel 4. Hoofdstuk 4
Dieptestructuur van de groep
• 4.4. Pagina 261-270
• Transactionele analyse.
• Dramadriehoek van Karpman
• aanklager
redder
• slachtoffer
16-1-00
Steef Pas
43
pagina
263 Dieptestructuur
Jij bent O.K.
ontsnapping
minderwaardig
depressief
constructief
gelijkwaardig
gezond
Ik ben niet O.K.
Ik ben O.K.
zinloze positie
waardeloos
schizoid
destructief
meerwaardig
paranoid
Jij bent niet O.K.
16-1-00
Steef Pas
44
TRANSACTIONELE ANALYSE
IK TOESTANDEN
complementair
kruis transactie
O
V
K
O
V
K
kruis transactie
O
V
K
16-1-00
O
V
K
complementair
O
V
K
O
V
K
O
V
K
O
V
K
kruis transactie
O
V
K
O
V
K
Steef Pas
45
transactionele analyse
psychoanalyse
communicatie theorie
leertheorie
groepsdynamica
Therapeutische milieus
V
is
Reconstructief milieu
Voorgrond ik opbouwend
A
sociaal therapeutisch milieu
is
ik opbouwend
Achtergrond
supportief milieu
beperkt ik opbouwend
supportief milieu
ik behoudend
V
A
V
V
V
V
V
V
A
A
V
V
A
AA
V
A
A
A
V
oppervlaktestructuur
16-1-00
Steef Pas
dieptestructuur
46
Deel 4 hoofdstuk 5
het therapeutische van een groep.
• 5.1. Pagina 275-277
• Visies op therapeutische factoren van
• Cumming en Cumming
• Foulkes en Anthony
• TA
• Napolitani
• Yalom
16-1-00
Steef Pas
47
Deel 4 hoofdstuk 5
het therapeutische van een groep.
• 5.2. Pagina 277-280
• Bloch en Crouch
–
–
–
–
–
–
–
16-1-00
aanvaarding
universaliteit van problemen
altruïsme
hoop
begeleiding
leren van elkaar, door wisselwerking met anderen
zelfinzicht, zelfonthulling en catharsis.
Steef Pas
48
Deel 4 hoofdstuk 5
het therapeutische van een groep.
• 5.3. Pagina 280-285
• De therapeutische groepsbegeleiding
– Therapie is het leren leven met mogelijkheden
en onmogelijkheden
– Therapie betekent oorspronkelijk:
– genezen, helen, vertroetelen, in dienst zijn van
16-1-00
Steef Pas
49
Einde deel 4
Dank voor uw
aandacht.
16-1-00
Steef Pas
50