Welkom in de colleges Sociotherapie

Hartelijk Welkom
16-10-00
Steef Pas
1
Welkom
in de colleges
Sociotherapie
team Sociotherapie
Productgroep Volwassenen
16-10-00
Steef Pas
2
Werken in een therapeutisch
milieu
C.Janzig & J.Kerstens
4e druk
16-10-00
Steef Pas
3
Wat is sociotherapie?
•
•
•
•
•
•
•
Deel 1
Deel 2
Deel 3
Deel 4
Deel 5
Deel 6
Deel 7
16-10-00
Verkenning
Theorie
De individuele patiënt
De groep
De Praktijk
Management
Workshop
Steef Pas
4
Wat is sociotherapie?
• Therapeutische begrippen:
–
–
–
–
–
–
–
16-10-00
therapie
psychotherapie
sociotherapie
(psycho) therapeutische gemeenschap
behandelplan
socioplan
supportief en reconstructief
Steef Pas
5
Deel 1 hoofdstuk 1
Het therapeutisch milieu
Pagina 17 - 31
• Een nieuwe variatie op een oud thema
• Kort historisch overzicht.
16-10-00
Steef Pas
6
Deel 1 hoofdstuk 2.
2.1 Patiënten en hulpverleners
Pagina 31-41
• Onmondigheid en rechteloosheid patiënt
• Totalitair medisch model
• Hiërarchische structuur
• Onmondigheid verplegers
• Massaliteit
• Eenzijdige behandelvormen
•16-10-00
Kazernebouw
Steef Pas
7
Deel 1 hoofdstuk 2
2.2 Patiënten
Gene Abroms:
•
•
•
•
•
destructief gedrag
desorganisatie van het gedrag
deviant of regelverbrekend
dysfoor gedrag
dependentie of afhankelijk gedrag
16-10-00
Steef Pas
8
Deel 1 hoofdstuk 2
2.3 Hulpverleners
Pagina 53 - 65
• Historie
• Relatie hulpverleners en patiënten
• autoritair
• submissief
• te dichtbij
• te afstandelijk
• Relaties hulpverleners onderling
16-10-00
Steef Pas
9
Deel 1 hoofdstuk 3
Begripsomschrijving
therapeutisch milieu
pagina 66 - 74
• Maxwell Jones
–minimaatschappij
–experimenteren met interacties
–sociaal leren
16-10-00
Steef Pas
10
Deel 1 hoofdstuk 3
3.4.1.Werkdefinitie:therapeutisch milieu
Pagina 74
• Is een georganiseerde behandelingseenheid
waarbinnen een situatie waarin aan een
patiënt relaties met een groep patiënten en
behandelaars wordt aangeboden. Deze
relaties bieden de patiënt de ruimte om zelf
binnen zijn eigen mogelijkheden tot een
oplossing te komen van zijn problemen.
16-10-00
Steef Pas
11
Wat is sociotherapie?
•
•
•
•
•
•
•
Deel 1 Verkenning
Deel 2 Theorie
Deel 3 De individuele patiënt
Deel 4 De groep
Deel 5 De Praktijk
Deel 6 Management
Deel 7 Workshop
16-10-00
Steef Pas
12
Deel Twee
Hoofdstuk 1
pagina 79-90
De basisfilosofie.
16-10-00
Steef Pas
13
Deel 2. 1.1 Basisfilosofie
1.1. Pagina 84.
Psychisch
Holistische visie
Somatisch
16-10-00
Sociaal
Steef Pas
14
Deel 2. 2. Structuur en
pathologie van persoonlijkheid
Pagina 91-120
• Er zijn meerdere indelingen mogelijk.
Wij kiezen voor:
–
–
–
–
16-10-00
een organismische visie, waarin
defensief systeem, interne adaptie
adaptief systeem, externe adaptie
executief systeem, persoonlijkheidsstructuur
Steef Pas
15
Deel 2. 2.2
Defensief systeem
2.2. pagina 93-98
• interne adaptie.
• verdediging naar binnen gericht.
• egobescherming tegen eisen van
binnenuit.
• bescherming tegen “ingeslikte” eisen,
driften, instincten.
16-10-00
Steef Pas
16
Deel 2. 2.2
Defensief systeem.
2.2. Pagina 93-99
• Aangeleerde mechanismen
zorgen ervoor dat het gedrag
acceptabel is voor belangrijke
personen.
16-10-00
Steef Pas
17
defensief systeem
executief systeem
adaptief systeem
16-10-00
Steef Pas
18
Deel 2. Hoofdstuk 2.
2.2. Defensief systeem
2.2. Pagina 94-95
4 niveaus van defensiemechanismen
• 1e niveau:
–ontkenning realiteit
–autisme
–afhankelijkheid en hulpeloosheid
16-10-00
Steef Pas
19
Deel 2. Hoofdstuk 2
Defensief systeem
2.2. Pagina 95-97
4 niveaus van defensiemechanismen
– 2e niveau:
–projectieve identificatie
–idealisatie
16-10-00
Steef Pas
20
Deel 2. Hoofdstuk 2
2.2. Defensief systeem
2.2. Pagina 97-98
4 niveaus van defensiemechanismen
– 3e niveau:
–rationaliseren
–intellectualiseren
–reactie formatie
16-10-00
Steef Pas
21
Deel 2. Hoofdstuk 2
2.2. Defensief systeem
2.2. Pagina 98
4 niveaus van defensiemechanismen
– 4e niveau:
–Mens handelt normaal tot hij in
stresssituaties verzeild raakt.
–Dan regressie naar eerder niveau.
16-10-00
Steef Pas
22
Deel 2. Hoofdstuk 2
2.3. Executief systeem
2.3. Pagina 99-103
• Egofuncties van het uitvoerend systeem
– 1 genderidentiteit
16-10-00
Steef Pas
23
Deel 2. Hoofdstuk 2
2.3. Executief systeem
2.3. Pagina 99-103
• Egofuncties van het uitvoerend systeem
– 1 genderidentiteit
– 2 psychomotoriek
16-10-00
Steef Pas
24
Deel 2. Hoofdstuk 2
2.3. Executief systeem
2.3. Pagina 99-103
• Egofuncties van het uitvoerend systeem
– 1 genderidentiteit
– 2 psychomotoriek
– 3 cognitie
16-10-00
Steef Pas
25
Deel 2. Hoofdstuk 2
2.3. Executief systeem
2.3. Pagina 99-103
• Egofuncties van het uitvoerend systeem
–1
–2
–3
–4
16-10-00
genderidentiteit
psychomotoriek
cognitie
emotionele gevoeligheid.
Steef Pas
26
Deel 2. Hoofdstuk 2
2.3. Executief systeem
2.3. Pagina 99-103
• Egofuncties van het uitvoerend systeem
–1
–2
–3
–4
–5
16-10-00
genderidentiteit
psychomotoriek
cognitie
emotionele gevoeligheid
realiteitstoetsing
Steef Pas
27
Deel 2. Hoofdstuk 2
2.3. Executief systeem
2.3. Pagina 99-103
• Egofuncties van het uitvoerend systeem
–1
–2
–3
–4
–5
–6
16-10-00
genderidentiteit
psychomotoriek
cognitie
emotionele gevoeligheid
realiteitstoetsing
objectrelaties.
Steef Pas
28
Deel 2. Hoofdstuk 2.
2.3. Executief systeem.
2.3 pagina 99-103
• Uitvoerend systeem zorgt voor een
evenwicht tussen de vragen en eisen
van de beide andere systemen:
defensief en adaptief
16-10-00
Steef Pas
29
Deel 2. Hoofdstuk 2
Executief systeem
• 2.3. Pagina 99
• Egofuncties van het uitvoerend systeem
– 1. gender identiteit: geslachtsidentiteit
– wat verwacht men van mijn rol als vrouw of
man.
16-10-00
Steef Pas
30
Deel 2. Hoofdstuk 2
Executief systeem
• 2.3. Pagina 99
• Egofuncties van het uitvoerend systeem
– 2. psychomotoriek:
– lichamelijke gesteldheid
– lichamelijke aanleg en mogelijkheden
16-10-00
Steef Pas
31
Deel 2. Hoofdstuk 2
Executief systeem
2.3. Pagina 99
• Egofuncties van het uitvoerend systeem
– 3. cognitie:
• geheugen, intelligentie, denkvermogen,
• mogelijkheden tot informatieverwerking
• mogelijkheden tot informatie uitwisseling.
16-10-00
Steef Pas
32
Deel 2. Hoofdstuk 2
Executief systeem
2.3. Pagina 100
• Egofuncties van het uitvoerend systeem
– 4. Emotionele gevoeligheid
• zelf voelen
• aanvoelen
• empathisch en meelevend reageren
16-10-00
Steef Pas
33
Deel 2. 2.3
Executief systeem
Pagina 100
• Egofuncties van het uitvoerend systeem
– 5. Realiteitstoetsing:
al dan niet afwijken van de door iedereen
algemeen geaccepteerde realiteit
16-10-00
Steef Pas
34
Deel 2. Hoofdstuk 2.
2.3. Executief systeem
2.3. Pagina 100
• Egofuncties van het uitvoerend systeem
– Objectrelaties:
Verschil tussen ik en de ander kunnen
beleven zonder zich zelf te verliezen.
16-10-00
Steef Pas
35
2. Deel. Hoofdstuk 2,
2.4. Adaptief systeem
2.4 pagina 103-111
• Zich gewetensvol aanpassen aan en
reageren op de werkelijkheid.
– Een gezond adaptief systeem
– veronderstelt
– een gezond executief systeem
16-10-00
Steef Pas
36
Deel 2. Hoofdstuk 2.
2.4.1 Adaptief systeem
2.4. Pagina 103-106.
Ontwikkeling van adaptief systeem begint met:
• Internalisatieproces:
16-10-00
Hechting en betrokkenheid
Psychologische ontwikkeling:
–cognitief
–emotioneel Steef Pas
37
Deel 2. Hoofdstuk 2.
2.4.2 Adaptief systeem
2.4.2. Pagina 107
• De ontwikkeling van het adaptief systeem
wordt voortgezet in de volgende fases:
–identificatie
–introjectie
–differentiatie
16-10-00
Steef Pas
38
Deel 2. Hoofdstuk 2.
2.4.3 Adaptief systeem
2.4.3. Pagina 109-111
• De ontwikkeling van het adaptief systeem
wordt voortgezet in de volgende fases:
–separatie
–autonomie
16-10-00
Steef Pas
39
defensief systeem
interne adaptie
afweermechanismen
biologische, psychologische behoeften
executief systeem
persoonlijkheidsstructuur
sociale behoeften
actieve en passieve aanpassing
externe adaptie
adaptief systeem
16-10-00
Steef Pas
40
Deel 2. Hoofdstuk 2.
Pathologie van de persoonlijkheid
2.5. Pagina 111
• De pathologie van de persoonlijkheid:
storing tussen de 3 systemen in de
persoon en daardoor ook met de
omgeving.
16-10-00
Steef Pas
41
Deel 2. Hoofdstuk 2
2.5. Pathologie persoonlijkheid
• 2.5.1. pathologie van defensief systeem
• neurose
• 2.5.2. pathologie van executief systeem
• psychose
• 2.5.3. pathologie van adaptief systeem.
• inadequate aanpassing
16-10-00
Steef Pas
42
defensief systeem
interne adaptie
neurose
depressie
schizoid, obsessief narcistisch
executief systeem
sociale behoeften
persoonlijkheidsstructuur
antisociaal, borderline, ontwijkend
posttraumatische stress stoornis
aanpassingsstootnis
adaptief systeem
externe adaptie
16-10-00
Steef Pas
43
Deel 2. Hoofdstuk 3
Vormen van therapeutische milieus
Pagina 121-140
16-10-00
Steef Pas
44
Deel 2 hoofdstuk 3
3.1. Vormen therapeutisch milieu
Pagina 121-124
• Het supportieve model
– DOEL : ik opbouw en versterking
– KENMERKEN:
individugericht
– anti-regressief
–
16-10-00
Steef Pas
45
Deel 2 hoofdstuk 3
3.1. Vormen therapeutisch milieu
• Organisatie en
werkvelden:
pagina 124-127
1. hulpverleners
2. sociotherapie
3. creatieve therapie
4. bewegingstherapie
16-10-00
Steef Pas
5. activiteiten therapie
6. maatschappelijk
werk
7. psychofarmaca
46
Deel 2 hoofdstuk 3
Vormen therapeutisch milieu
Pagina 127-129
Het reconstructieve model:
reconstructie van de
verdedigingsmechanismen in het
defensief systeem d.m.v.
regressietherapie (overdracht)
16-10-00
Steef Pas
47
Deel 2 hoofdstuk 3
3.2. Vormen therapeutisch milieu
Pagina129-131
• Het reconstructieve model:
– psychotherapeut
– sociotherapeut
– creatief therapeut
– dramatherapeut
16-10-00
Steef Pas
48
Deel 2 hoofdstuk 3
3.3. Vormen therapeutisch milieu
Pagina 131-133
Het sociaal therapeutisch milieu:
DOEL: verbetering van sociale
adaptie d.m.v. rol leren.
Soms in een hiërarchische therapeutische
gemeenschap ( HTG).
16-10-00
Steef Pas
49
Vormen van therapeutische milieus
pagina 137
defensief systeem
interne adaptie
reconstructief milieu
ontregeling
executief systeem
persoonlijkhiedsstructuur
supportief milieu
ondersteuning
adaptief systeem
externe adaptie
sociaal therapeutisch milieu
16-10-00
Steef Pas
50
Deel 2. hoofdstuk 4
Opbouw therapeutisch milieu
Pagina 141-158
Basisfilosofie: 4.1, 141-143
Team: 4.2, 143-148
Fases: 4.3, 148-158
16-10-00
Steef Pas
51
Deel 2. hoofdstuk 4
Opbouw therapeutisch milieu
De filosofie bepaalt de houding van
de teamleden.
De therapie bepaalt de filosofie.
16-10-00
Steef Pas
52
transactionele analyse
psychoanalyse
communicatie theorie
leertheorie
groepsdynamica
Therapeutische milieus
V
is
Reconstructief milieu
Voorgrond ik opbouwend
A
sociaal therapeutisch milieu
is
ik opbouwend
Achtergrond
supportief milieu
beperkt ik opbouwend
supportief milieu
ik behoudend
V
A
V
V
V
V
V
V
A
A
V
V
A
AA
V
A
A
A
V
oppervlaktestructuur
16-10-00
Steef Pas
dieptestructuur
53
Deel 2. hoofdstuk 4
Opbouw therapeutisch milieu
• Pagina 143-148
4.2. Het team
groep mensen die vanuit eigen deskundigheid
in samenspraak met elkaar vanuit een
geaccepteerde behandelingsfilosofie streven
naar hetzelfde behandelingsdoel.
16-10-00
Steef Pas
54
Deel 2. hoofdstuk 4
Opbouw therapeutisch milieu
• Pagina 143-148
4.2. Het Team
4.2.1. Samenstelling van het team
4.2.2. Samenwerking
4.2.3. Taakverdeling en werkwijze
4.3.4. Communicatie
4.3.5. Leiderschap.
16-10-00
Steef Pas
55
Einde deel 2.
Dank voor uw
aandacht.
16-10-00
Steef Pas
56