De Nederlandse Rechtsstaat Auteur Willy van de Braak Laatst gewijzigd 12 juli 2011 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/31682 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt. Inhoudsopgave Inleiding Algemene informatie over de rechtsstaat Inleiding bij de opdrachten Opdracht 1 Opdracht 2 Opdracht 3 Opdracht 4 Opdracht 5 Opdracht 6 Opdracht 7 Toets Powerpointpresentatie Informatie voor de docent Over dit lesmateriaal Pagina 1 De Nederlandse Rechtsstaat Inleiding democratie Titel De Nederlandse Rechtsstaat Kwalificatie MBO niveau 3 en 4, alle opleidingen Kerntaak LLB: Kerntaak 3 Participeert in het politieke domein, in besluitvorming en beleidsbeïnvloeding Werkproces 3.1 Oriënteert zich op onderwerpen waarover politieke besluiten genomen worden 3.2 Vormt een eigen mening Studiebelasting 12 SBU: 1 introductieles 6 uur werken aan opdracht(en), 3 uur voor presentaties, 1 afsluitende les Gemaakt door Willy van de Braak, ROC Nova College Binnen deze leereenheid maak je kennis met de Nederlandse Rechtsstaat Nederland is een vrij land. Iedereen mag doen wat hij/zij wil, mits hij/zij zich maar aan de regels houdt. Nederland is ook een democratische rechtsstaat. Democratisch, omdat de burgers kiezen wie het land regeert en een rechtsstaat, omdat iedereen zich aan het Nederlandse recht moet houden, zowel de burgers als de overheid. Dit staat in de Grondwet. Je bent straks een afgestudeerde MBO-er en beginnend beroepsbeoefenaar. Maar: ook burger van Nederland. Je wordt dan geacht op de hoogte te zijn van de werking van het Nederlandse rechtssysteem. Pagina 2 De Nederlandse Rechtsstaat Wanneer je thuis betrapt wordt op het plunderen van de koektrommel is de kans groot dat je een fikse uitbrander krijgt. Maar wat gebeurt er als je gesnapt wordt bij het stelen van een pak koek uit de schappen van de supermarkt? Om deze vraag goed te kunnen beantwoorden moet je eigenlijk weten hoe onze staat is georganiseerd. Welke afspraken hebben wij met zijn allen gemaakt om orde in onze samenleving aan te brengen? Pagina 3 De Nederlandse Rechtsstaat Algemene informatie over de rechtsstaat Onderstaande links zijn goed bruikbaar als je algemene informatie zoekt over de werking van de rechtspraak in Nederland. Vooral handig voor een werkstuk of een presentatie: Wat is rechtspraak? kn.nu/ww.ba3eac2 (rechtspraak.nl) De rechters in Nederland zijn onafhankelijk, maar wel gebonden aan het recht. Hier wordt verder uitgelegd wat dit inhoudt. vrouwe justitia Ministerie van Binnenlandse Zaken kn.nu/ww.f62b8ff (minbzk.nl) Informatie over veiligheid, openbaar bestuur, overheidspersoneel, overheid en informatisering, integratie minderheden, grondwet, Nederlandse Antillen etc. Juridisch Startpunt kn.nu/ww.f0afa0c (juridisch.nl) Juridisch Startpunt is het ideale Vertrekpunt voor bedrijven en particulieren die op zoek zijn naar juridische informatie op Internet. Pagina 4 De Nederlandse Rechtsstaat Inleiding bij de opdrachten De komende weken ga je in een groepje (van ongeveer 3 a 4 personen) aan de slag met een opdracht die te maken heeft met het thema rechtsstaat. De afronding van elke activiteit is zeer verschillend. Bij de meeste activiteiten staat al vermeld hoe die afgerond moeten worden. In overleg met de docent zou je nog aan een andere vorm van afronden kunnen denken, bijvoorbeeld: werkstuk, (powerpoint)presentatie, stellingendiscussie, forumdiscussie, rollenspel, dagboek schrijven, gedichten schrijven, fotoreportage, videoreportage, een rechtszaak naspelen, cartoons tekenen. Veel succes! Pagina 5 De Nederlandse Rechtsstaat Opdracht 1 Je gaat je verdiepen in de Nederlandse Grondwet. Als je op onderstaande link klikt vind je informatie over de Nederlandse Grondwet. Kijk vooral naar: - het ontstaan van de Nederlandse Grondwet - Nederlandse Grondwet: artikel 1 en 7 - De eerste 10 grondrechten. Verwerk de gevonden informatie in een werkstuk De Nederlandse Grondwet kn.nu/ww.56fc569 (schooltv.nl) Grondrechten van art. 1 en 7 in begrijpelijke taal geformuleerd door Schooltv met relevante links. wetboek Pagina 6 De Nederlandse Rechtsstaat Opdracht 2 Als je je met je groepje wilt verdiepen in het onderwerp Jeugdcriminaliteit, dan klik je op onderstaande webkwestie. Bij deze webquest leer je veel over het strafproces. J ullie gaan een dagboek schrijven van een jongere die met politie en justitie in aanraking is gekomen. Je rondt de opdracht af met een presentatie van het dagboek. Klik de site aan en lees om te beginnen punt 1 t/m 7 goed door. Ga daarna aan de slag! Webkwestie Jeugdcriminaliteit kn.nu/ww.9f42d30 (webkwestie.nl) Via opdrachten "alles" leren over het strafproces. Pagina 7 De Nederlandse Rechtsstaat Opdracht 3 gevangenis Wil je te weten komen wat er gebeurt bij een arrestatie, dan klik je op onderstaande site. Beantwoord vraag 3 eerst zelf. Klik daarna op antwoord. Klik ook door op: "hoe lang mag een .....duren, advocaat etc. Wat er gebeurt bij een arrestatie gaan jullie in een rollenspel uitspelen. Opdracht Criminaliteit - In aanraking met de politie kn.nu/ww.cb5f6b1 (essener.nl) Internetopdracht over dit onderwerp met een korte inleiding en de opdracht zelf. Voor de opdracht wordt gebruik gemaakt van het materiaal van een of meer andere sites. Pagina 8 De Nederlandse Rechtsstaat Opdracht 4 Bij de volgende link bereid je in een groepje een forumdiscussie voor over de volgende vraag: "Mag ik zeggen wat ik wil, mag ik doen wat ik wil?" Klik op opdracht om erachter te komen wat precies de bedoeling is. Lees alle stappen. Bij punt 3 (Verwerking) staat dat de deelnemers aan de forumdiscussie als afsluiting een betoog moeten schrijven. In dit arrangement hoeft dat niet, maar het is (naast de organisatie van de forumdiscussie) wel de eindopdracht voor jullie groepje. Je kunt met doorklikken de instructie voor het schrijven van een betoog of beschouwing downloaden. Amnesty International Vrijheid van meningsuiting kn.nu/ww.78bbc1a (webkwestie.nl) Webquest met inleiding, opdracht, infobronnen, beoordeling, afsluiting en info voor de leerkracht. Pagina 9 De Nederlandse Rechtsstaat Opdracht 5 Wil je veel te weten komen over uitspraken van rechters, klik dan op de link hieronder. Bekijk zaak 1, 2 én 3 en geef je oordeel. Aan het eind van elk filmpje krijg je te zien hoe de rechter in deze zaken heeft geoordeeld. Opdracht: bedenk met je groepje zelf een zaak. Werk die zaak uit zoals dat bij "Zestien Miljoen Rechters"is gedaan. Presenteer het resultaat aan de klas. Zestien miljoen rechters kn.nu/ww.d9ed0d6 (zestienmiljoenrechters.nl) Spelvorm met de de mogelijkheid om als rechter te oordelen over vijf waargebeurde rechtzaken die met de Grondwet te maken hebben. Pagina 10 De Nederlandse Rechtsstaat Opdracht 6 Onderstaande links kun je gebruiken als je informatie zoekt over mensenrechten. Maak er een mooi werkstuk van of een presentatie! Vraag aan je docent de inlogcode voor Teleblik voor de eerste link (Aspecten van Maatschappijleer) teleblik ASPECTEN VAN MAATSCHAPPIJLEER : Aflevering over mensenrechten kn.nu/ww.a48654a (web.teleblik.kennisnet.nl) <p>Op 10 december 1948 nam de VN de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens aan. Wat zijn mensenrechten? Waar komen ze vandaan? Voor wie gelden ze en wie draagt er zorg voor? Daar gaat deze aflevering over. Er wordt ingegaan op: </p><ul><li>de politieke situatie in Iran; </li><li>de geschiedenis van de mensenrechten in Europa; </li><li>de soorten mensenrechten; </li><li>de grenzen binnen mensenrechten en persvrijheid. </li></ul><p>Let op: dit fragment kan schokkende beelden bevatten.</p> Amnesty International en mensenrechten kn.nu/ww.ce362f0 (essener.nl) Een opdracht met vijf vragen over Amnesty. Ook is een quiz aanwezig. Pagina 11 De Nederlandse Rechtsstaat recht op onderwijs Pagina 12 De Nederlandse Rechtsstaat Opdracht 7 Ook kinderen hebben rechten. Als je uit wilt zoeken hoe het met die rechten gesteld is, ga dan naar de volgende sites. Sluit dit onderwerp af met een presentatie, een werkstuk, een collage/muurkrant, een fotoserie of een filmpje. Succes! Verdrag inzake Rechten van het kind kn.nu/ww.cf34a4f (schooltv.nl) 54 artikelen uit dit verdrag zijn hier verzameld. mensjesrechten Mensjesrechten kn.nu/ww.ea9cf42 (weblogs.hollanddoc.nl) Naar aanleiding van TV serie vindt u hier achtergrond informatie en filmpjes over de mensenrechten en andere sociale misstanden. Pagina 13 De Nederlandse Rechtsstaat Toets Deze toets bestaat uit 15 vragen. Je kunt voor jezelf bekijken of je iets hebt opgestoken van deze leereenheid. Als je alle vragen hebt beantwoord kun je de toets zelf nakijken. toets Criminaliteit en rechtsstaat kn.nu/ww.ae1f763 (digischool.nl) Interactieve meerkeuzetoets bestaande uit 15 vragen over criminaliteit en rechtsstaat. De computer houdt de antwoorden bij en geeft na de toets feedback. Pagina 14 De Nederlandse Rechtsstaat Powerpointpresentatie Deze powerpointpresentatie is gemaakt om te gebruiken bij een afsluitende les in een lessenserie over de rechtsstaat. De bedoeling is dat cursisten tijdens de presentatie actief, in interactie met de docent, de lesstof nog eens herhalen. De docent bepaalt uiteraard hoe lang hij/zij stilstaat bij een bepaalde dia. Hij/zij kan de cursisten bevragen. De presentatie bevat ook een aantal filmfragmenten (Teleblik inlogcode nodig) Powerpoint Presentatie kn.nu/ww.f4250c4 (pptx, maken.wikiwijs.nl) Pagina 15 De Nederlandse Rechtsstaat Informatie voor de docent Hieronder nog een paar links voor de docent met aanvullend bruikbaar filmmateriaal Burgerschap afl. 2: vrijheid van meningsuiting kn.nu/ww.6c81ba7 (videotheek.surfnet.nl) De serie bestaat uit zes afleveringen met lesbrieven. Aan de hand van verschillende thema?s krijgt de kijker uitleg over hoe de Nederlandse maatschappij in elkaar zit en werkt. In elke aflevering gaat Howard op zoek naar de grondrechten, wetgeving en burgerplichten in de Nederlandse maatschappij en zoekt met name de grenzen op. Wat kan wel? En wat kan niet? Hoe is die vrijheid van meningsuiting in Nederland geregeld? Waar komt het vandaan? En mag je wel zomaar alles zeggen? Canonclip: De grondwet (Groep 7 en 8) kn.nu/ww.b0b7af8 (web.teleblik.kennisnet.nl) Invalshoek animatiefilm: Belang grondrechten. Invalshoek gesprekken met de kinderen: Artikel 1: verbod op discriminatie. Pagina 16 De Nederlandse Rechtsstaat Over dit lesmateriaal Colofon Auteur Willy van de Braak Laatst gewijzigd 12 juli 2011 om 13:16 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau MBO, Niveau 2: Basisberoepsopleiding; Volwasseneneducatie; MBO, Niveau 3: Vakopleiding; Volwasseneneducatie, Niveau 4; MBO, Niveau 4: Middenkaderopleiding; Volwasseneneducatie, Niveau 3; MBO; Leerinhoud en Sociaal-maatschappelijk burgerschap; Burgerschapsvorming; Politiek-juridisch doelen burgerschap; Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 0 uur en 50 minuten Trefwoorden gwl, llb, nova, rechtspraak, rechtsstaat Bronnen Bron Type Wat is rechtspraak? http://www.rechtspraak.nl/Wat+is+rechtspraak/default.htm Link Ministerie van Binnenlandse Zaken http://www.minbzk.nl Link Juridisch Startpunt http://www.juridisch.nl Link De Nederlandse Grondwet http://www.schooltv.nl/eigenwijzer/infoblok.jsp?infoblok=194605 Link Webkwestie Jeugdcriminaliteit http://www.webkwestie.nl/jeugdcriminaliteit Link Pagina 17 De Nederlandse Rechtsstaat Bron Type Opdracht Criminaliteit - ... aanraking met de politie http://www.essener.nl/opdracht/criminaliteit/opdrachten/politie.htm Link Vrijheid van meningsuiting http://www.webkwestie.nl/vrije%20meningsuiting Link Zestien miljoen rechters http://www.zestienmiljoenrechters.nl Link ASPECTEN VAN MAATSCHAPPIJ...vering over mensenrechten http://web.teleblik.kennisnet.nl/tsr/player/vo/fid/4609217?start=0&end=854960 Link Amnesty International en mensenrechten http://www.essener.nl/opdracht/internationalisering/opdrachten/Amnesty.htm Link Verdrag inzake Rechten van het kind http://www.schooltv.nl/eigenwijzer/infoblok.jsp?infoblok=505010 Link Mensjesrechten http://weblogs.hollanddoc.nl/mensjesrechten/ Link Criminaliteit en rechtsstaat http://www.digischool.nl/ma/Wintoetsen/Criminaliteit%20en%20rechtsstaat.htm Link Burgerschap afl. 2: vrijheid van meningsuiting http://videotheek.surfnet.nl/play_proxy/mmc/30810/BS_02.wmv Link Canonclip: De grondwet (Groep 7 en 8) http://web.teleblik.kennisnet.nl/tsr/player/vo/fid/4071711?start=0&end=241800 Link Pagina 18 De Nederlandse Rechtsstaat