Dit is niet het meest geliefde stuk uit deze brief

Man en vrouw voor elkaar in Christus
Preek over Efeziërs 5:20-33
Serie Efeziërs nr. 12
Lelystad, 20 november 2005
R.J.Vreugdenhil
Dit is niet het meest geliefde stuk uit deze brief.
Vaak zeggen mensen: hier kan ik helemaal niets mee.
De man als hoofd en de vrouw die onderdanig moet zijn - wat moet ik me daar bij
voorstellen.
Ik heb er vaak over gepraat met stelletjes die gaan trouwen en bijna altijd kwamen ze
er bij uit: als je het een keer echt niet met elkaar eens bent, dan moet de man maar
beslissen. Hij is het hoofd.
Maar vaak kon ik in zo’n antwoord iets proeven van : wat een onzin -zo werkt het toch
niet.
En ook wel: als het echt zo zou moeten zijn zoals hier staat, daar wordt je huwelijk
toch niet beter van? Je kunt toch beter gewoon naast elkaar staan?
En voor veel Nederlanders is trouwen sowieso al onzin. Hoe kun je je nou levenslang
aan iemand binden? En dan zeker niet op deze manier!
Er zit veel negatief gevoel vastgekoekt aan dit gedeelte.
Ik zal blij zijn als ik vanmorgen kan laten zien dat het juist een heel positief stuk is.
Daarom eerst nog maar eens: waar gaat het over in dit stuk van de bijbel?
Paulus schrijft aan christenen in Efeze: mensen, wat zijn jullie rijk!
God heeft jullie uitgekozen om bij Jezus Christus te horen.
Bij Hem vind je rust, genade, vrede.
Hij geeft je licht in je leven en zekerheid voor de toekomst.
En omdat je Hem kent, kun je anders gaan leven.
Hij leert je anders te denken.
Niet meer ‘ikke, ikke, ikke’.
Niet meer ‘hebben, hebben, hebben’
De vorige keer ging het over licht en duisternis.
Duisternis, dat is dat egoïstische zoeken naar bevrediging. ‘Ik wil genoeg hebben’.
Licht, dat is genoeg hebben omdat je Jezus kent en daarom kunnen uitdelen.
Liefde geven. Op de ander gericht zijn.
Daar wordt het leven mooi van!
Ik sprak laatst nog iemand die gezien had hoe dat bij ons in de gemeente werkt. Het
had hem verbaasd. Hij zegt: er komt iemand bij jullie gemeente, je kent hem nog
amper, maar er is zoveel aandacht en zorg - dat is uniek!
Dat is het mooie van leven met Christus.
Van Hem leer je geven in plaats van altijd aan jezelf denken.
Ik heb geprobeerd het te tekenen.1
(Dia 1) Zo leven veel mensen: op zichzelf gericht. ‘Ikke, ikke, ikke’. Ze zien de ander
niet staan, ze hebben geen echte aandacht of liefde voor de ander.
Jezus Christus wil dat doorbreken. Hij wil je losmaken van dat bezig zijn met jezelf.
Hij wil al je aandacht richten op Hem. (dia 2).
Dat kun je rustig doen, want je mag geloven dat Híj zijn aandacht en zorg geeft aan
jou. (dia 3) Vertrouw op Hem dat Hij voor alles zorgt. Geloof dat je genoeg hebt aan
wat Hij geeft. Dan kun jij gericht zijn op Hem.
En dan leert Christus je om via Hem gericht te zijn op de ander. (dia 4)
De liefde voor Jezus leert je om mensen lief te hebben.
Je ziet de ander staan, via Christus.
Omdat je weet dat Jezus Christus er voor jou is, kun jij er zijn voor die ander.
Dat is waar het hier in de brief aan de Efeziërs over gaat.
Niet meer denken als mensen zonder God, op jezelf gericht.
Maar door Christus veranderen in je denken, vol zijn en daarom kunnen geven.
Wordt het leven daar mooier van of niet?
Paulus past dit bijvoorbeeld toe op ouders en kinderen.
Wordt het daardoor mooier in een gezin - als ouders en kinderen zo met elkaar
omgaan? Reken maar!
Hij past het ook toe op man en vrouw.(dia 5 en dia 6)
Wordt het daardoor mooier in een huwelijk - als man en vrouw zo met elkaar omgaan?
Reken maar!
Als je zo dit stuk leest, kun je het mooie er van zien.
Daar gaat de preek verder over.
MAN EN VROUW VOOR ELKAAR IN CHRISTUS
Dit gaat over man en vrouw in het huwelijk.
Er staat met nadruk: vrouwen, erken het gezag van uw eigen man.
Dus niet: alle mannen. Het gaat niet over de verhouding van man en vrouw in de
maatschappij, maar binnen het huwelijk.
Paulus gebruikt een woord dat zoiets betekent als: je vrijwillig onder de ander zetten.
Dat is niet hetzelfde als gehoorzamen.
Als Paulus het verderop heeft over ouders en kinderen, gebruikt hij het woord
gehoorzamen.
Maar hier is het: vrijwillig erkennen. Er voor kiezen om de ander te aanvaarden. Om
ook het gezag en de zorg van de ander voor jou te aanvaarden.
Vorige week heb ik al aandacht gegeven aan vers 21. Aanvaard elkaars gezag. Binnen
de gemeente van Christus het accepteren als iemand iets tegen je zegt, als je iemand je
terugroept naar het licht van Christus. Iemands gezag aanvaarden, omdat je gelooft dat
via hem of haar Christus zelf je aanspreekt.
1
De plaatjes uit de beamer-presentatie staan onderaan de preek
Zo is het ook met man en vrouw: vrouw, aanvaard het gezag van je man, omdat je
gelooft dat via hem Christus zelf met je bezig is.
Zie achter je man Christus staan.
Maar als je dat zo leest ‘aanvaard het gezag van je man’, dan lijkt het alsof daarmee
direct de man de opdracht krijgt om gezag uit te oefenen over zijn vrouw. Het lijkt
misschien alsof er staat: mannen, wees je vrouw wel de baas!
En dat staat er helemaal niet.
Wat is de opdracht aan de man? Heb je vrouw lief!
Helemaal niet: ga boven haar staan.
Maar heb haar lief. Geef haar liefde.
Het voorbeeld voor die liefde is wat Jezus Christus zelf deed. Hij cijferde zichzelf weg
ter willen van zijn kerk. Hij gaf alles op om zijn kerk zo hoog mogelijk op te tillen en
zo mooi mogelijk te maken.
Mannen, dat is de opdracht die de Heer je geeft in je huwelijk: heb je vrouw lief, zorg
voor haar, zorg dat ze tot ontplooiing komt. Wees op haar gericht!
De Heer geeft je een heel grote verantwoordelijkheid. Hij vertrouwt een vrouw aan je
toe en zegt: ik wil dat jij deze vrouw tot bloei laat komen!
Zorg voor haar, bescherm haar als ze kwetsbaar is. Denk er steeds aan: wat is voor
haar van belang.
Dat is ‘hoofd van je vrouw’ zijn.
Dat heeft niets te maken met de belangrijkste zijn in het huwelijk.
Het is geen vuist op tafel van ‘ik ben hier de baas’.
Hoofd zijn is zorgen voor je vrouw, voor je gezin. Je verantwoordelijk voelen voor,
niet alleen maar dat er geld op de rekening komt, maar je verantwoordelijk voelen
voor het geheel van hoe jullie samen een gezin zijn.
Alles voor je vrouw doen, zoals Christus alles voor zijn kerk deed.
Nu weer terug naar de vrouw.
Nu is het nog duidelijker: het gaat niet om gehoorzamen, om netjes doen wat je man
zegt of zo.
Het gaat hier om: geloof dat jouw man de verantwoordelijkheid heeft om er voor jou te
zijn, om voor je te zorgen.
Laat hem dus ook voor je zorgen. Laat hem die verantwoordelijkheid op zich nemen.
Help hem daar ook bij.
Vind het goed dat hij de leiding heeft en accepteer zijn zorg als de manier waarop
Christus met je bezig is en je leven tot bloei laat komen.
Dus mannen, wees als Christus voor je vrouw: geef haar zijn liefde en zorg.
En vrouwen, zie achter je man Christus: ontvang van je man de liefde en zorg van
Christus.
Dat is, als ik het goed begrijp, in grote lijnen wat Paulus hier tekent.
Zo heeft de Heer het huwelijk bedoeld.
Zo staat het ook in het nieuwe huwelijksformulier:
Christus is het Hoofd van zijn gemeente en staat borg voor haar. Door Zichzelf
helemaal te geven, heeft Hij haar liefgehad tot het uiterste. In navolging van Christus
behoort de man met liefde en zelfverloochening hoofd te zijn van zijn vrouw. Als
eerstverantwoordelijke moet hij haar voorgaan in het leven met de Here. Hij zal zorg
dragen voor haar welzijn en haar geborgenheid geven.
De vrouw bewaart van haar kant de eenheid door recht te doen aan de plaats van haar
man. Zoals de gemeente zich aan Christus toevertrouwt en zich door Hem laat leiden,
zo moet de vrouw zich toevertrouwen aan haar man en hem volgen in het dienen van
de Here. Zij zal hem helpen bij alle dingen die naar Gods wil zijn, en liefdevol het
leven met hem delen.
Wanneer man en vrouw zo elkaar leren aanvaarden, leven zij niet ieder voor zichzelf.
Zij zullen hoe langer hoe meer de eenheid van Christus en zijn gemeente
weerspiegelen.
Ik denk dat hier nog veel over doorgepraat kan worden.
Waarom hebben veel mensen hier zo’n moeite mee?
Wil je als man die verantwoordelijkheid niet?
Het is inderdaad nogal wat: ‘je verantwoordelijk weten voor het welzijn van je vrouw’.
Wil je daar keuzes voor maken?
Wil je daar ruimte voor maken in je hoofd, naast alle aandacht voor je werk en zo?
Wil je jezelf een stukje wegcijferen om haar ruimte te geven.
Vrouwen, heb je er moeite mee om zorg te accepteren?
Wil je geen hulp nodig hebben?
Hou je liever alles zelf in de hand?
Zet je misschien een hek om je heen: dit mijn terrein, daar blijf jij buiten?
Er is in onze samenleving steeds minder verantwoordelijkheidsgevoel.
Veel mensen leven hun eigen leven en staan niet echt open voor het leven van de
ander. Zelfs in relaties, als ze samenwonen en trouwen, blijven veel mensen op
zichzelf staan. En zo lang het klikt, blijven ze samen. Maar het kan weer overgaan en
dan ga je weer uit elkaar. Dus zorg wel dat je financieel onafhankelijk bent, anders heb
je later een probleem.
Geen verantwoordelijkheid voor de ander. Geen trouw. Geen liefde die alleen maar
geeft.
In zo’n samenleving leven wij en groeien onze kinderen op.
Wat is het dan belangrijk om in je huwelijk te laten zien dat het anders mag.
Niet alle twee vooral met je eigen ik bezig, maar helemaal op elkaar gericht.
Een eenheid van man en vrouw.
Een eenheid in liefde, trouw, verantwoordelijkheidsgevoel en aanvaarding.
Paulus schrijft: het is een mysterie, die diepe eenheid van man en vrouw. Ze hechten
zich aan elkaar en zijn voor altijd één.
Dat is zo bijzonder. Een groot mysterie. Ten diepste wordt dat alleen werkelijkheid in
de liefde van Christus voor zijn gemeente. Hij geeft zich echt helemaal aan zijn kerk.
Maar door de Geest van Christus mogen mannen en vrouwen nu al daar een plaatje
van zijn.
Dat is de uitdaging waar je voor staat in je huwelijk.
Ga zo met elkaar om, dat je een plaatje bent van hoe Christus en de gemeente met
elkaar omgaan.
Dat kan alleen als Christus heel groot is in je leven.
Niet op jezelf gericht zijn, maar via Christus gericht zijn op de ander.
Laten we bidden
****
Heer,
het is een mysterie: man en vrouw.
Los van elkaar opgegroeid. Bij elkaar gekomen. Verliefdheid, liefde.
Eén mens geworden.
Wat hebt u dat wonderlijk gemaakt.
Zo wilt u man en vrouw tot ontplooiing laten komen. Mensen van u.
Wat gaat daarin veel mis.
Scheve huwelijken. Ruzies. Overheersing. Jaloezie. Kilheid, afstand.
Meteen al te zien bij Adam en Eva, en heel geschiedenis door.
Zien vandaag en u weet hoevelen het vanmorgen voelden bij zichzelf.
Toch: u positief over het huwelijk. U leert dat het kan, door Jezus Christus.
Heer Jezus, wat gaf u onbegrijpelijk voorbeeld van opoffering. Wat een zorgend
Hoofd bent u.
Leer mannen om zo hoofd te zijn. Verantwoordelijkheid te nemen. Lopen gauw voor
weg. Leven vraagt al zo veel - maar ook druk met onze eigen dingen.
Leer mannen om als U te zijn voor hun vrouw.
Leer vrouwen om uw zorg te aanvaarden. Geef dat man en vrouw elkaar aanvullen,
vasthouden, corrigeren. Geef trouw en liefde.
Laat kinderen het merken. Geef dat huwelijken vaste punten zijn in wereld waarin
zoveel niet meer vast staat.
Als huwelijken dreigen stuk te lopen, geef herstel door uw genade. Leer liefhebben
door uw liefde.
Bidden voor wie al staat bij scherven van zijn huwelijk. Wees ook dan dichtbij,
vergeef, genees.
Bidden voor wie zich beetje buiten voelde staan vanmorgen, omdat hij/zij niet
getrouwd is, nooit zal trouwen. Kan pijn geven. Luister naar die pijn.
Geef openheid in gemeente, gezamenlijke zorg voor hoe huwelijken en gezinnen
functioneren.
Door Jezus. Amen
Gezongen liederen bij de preek
Psalm 128
Evt. NG 68
Lied 434: 1, 2, 4
Plaatjes uit de beamer-presentatie