Kaneel- het kruid met een glansrol ABC van de

Kaneel- het kruid met een glansrol
ABC van de gezondheid
Wat is kaneel?
Kaneel (Cinnamomum zeylanicum) is de opgerolde stengelachtige schors van de kaneelboom, familie
van de Lauraceae (laurier). Tot op de dag van vandaag komt de meeste kaneel uit Sri Lanka, het
voormalige Ceylon. Kaneel is afgeleidt van "canella", wat "rolletje" betekent. De bast rolt na de oogst
vanzelf op tijdens het droogproces.
Kaneel is er in twee varianten: de Cassia en de Ceylon variant. De Cassia variant (Cinnamomum
cassia) heeft een harde bast die moeilijk te breken is en een donkerrode kleur. De kleur is matig zoet
en een beetje pittig. De duurdere Ceylon variant is de "echte" kaneel en is opgebouwd uit
flinterdunne zeer breekbare laagjes dat een beetje aan een sigaar doet denken. De smaak hiervan is
overwegend zoeter en heeft een sterker aroma. Beide soorten hebben therapeutische
eigenschappen met het belangrijkste verschil dat Cassia een hoger gehalte aan coumarines bevat
welke een bloedverdunnende werking hebben door de bloedstollende werking van vitamine K tegen
te gaan. Het is daarom wellicht verstandiger om voor therapeutische doeleinden de Ceylon variant te
kiezen.
Links de Cassia variant met
een harde bast. Rechts de
fijne sigaarachtige structuur
van de Ceylon variant. Ceylon
kaneel wordt wereldwijd
erkent als de topkwaliteit.
Geschiedenis van kaneel
Het medicinale en culinaire gebruik van kaneel gaat erg ver terug. Zo werd Cassia al in 2.700 v.C.
opgetekend in het kruidenboek van de Chinese keizer Shennong, de vader van de TCM (Chinese
medicijnenleer). Ook de Indieërs maakten van kaneel verslag in de oude Sanskriet geschriften. Kaneel
was onderdeel van de producten van de Zijderoute en heeft zelfs een terugkerende rol in de Bijbel,
als onderdeel van de tabernakelzalf die Mozes maakte en als geschenk aan koning Salomon. Rond
1650 domineerde de VOC (Verenigde Oost-Indische Compagnie) de wereldhandel in kaneel en
beschouwden het als een van de vier "fijne specerijen". Vanaf 1770 werden kaneelplantages
aangelegd en werd kaneel niet meer uitsluitend van wild groeiende bomen verkregen. Dit maakte
kaneel langzaam maar zeker voor een veel groter publiek verkrijgbaar en betaalbaar.
Ook in ons taalgebruik komt kaneel voor: om gerst en kaneelwater lopen (van het kastje naar de
muur), steeds boven je kaneelwater zijn (vaak dronken). Verder is het vooral een vast onderdeel van
de wintermaanden (vooral december) waar het voorkomt in taaitaai, pepernoten, speculaas,
glühwein, kaneelthee, stoofpeertjes, kaneelstokken, rode kool en appeltaart.
www.abcvandegezondheid.nl
www.food4medicine.nl
Kaneel- het kruid met een glansrol
ABC van de gezondheid
Inhoudsstoffen van kaneel
Kaneel bevat 65- 80% cinnamaldehyde, 1-4% etherische olie, fenolen, terpenen en
flavonoïden, waaronder catechinen die ook in groene thee voorkomen. Ook bevat het
eugenol, gommen, vitamine C, B1, B2 en B3. Tevens een indrukwekkend arsenaal aan
mineralen waaronder Cobalt, Barium, Rubidium, Strontium, Boron, Chroom, Titanium, Zink
en Broom. Een hoofdrol is weggelegd voor methylhydroxychalconepolymeer (MHCP), welke
de insulinereceptoren verbetert.
Medicinaal gebruik
Aan kaneel worden de volgende eigenschappen toegekend:
● Bloedsuikerspiegelverlagend. Kaneel verlaagt de bloedsuikerspiegel door de
insulinegevoeligheid van de cellen te verhogen. Tevens heeft kaneel zelf ook een insulineachtige werking. MHCP verbetert de opslag van glycogeen uit glucose. Dit heeft als gevolg
dat glucose beter in de cellen wordt opgenomen. Dit maakt het bij uitstek geschikt voor
vrijwel iedereen die niet in staat is zonder tussendoortjes een maaltijd over te slaan
(insulineresistent) en diabetespatieten in het bijzonder. Insulineresistentie is een groeiend
probleem en is een voorloper van diabetes. Zo is het een onafhankelijke risicofactor van
vrijwel elke welvaartsziekte die er momenteel bekend is.
Een Pakistaans onderzoek onder 60 deelnemers met diabetes type 2 toonde verbeteringen
in het bloedvet- en glucosegehalte. De deelnemers kregen 40 dagen lang dagelijks 1,3 of 6
gram kaneel of een placebo (niet werkzame stof-neppil) toegediend. Alle deelnemers
toonden na 40 dagen een verlaging van 18-29% in hun nuchtere bloedglucose. Het effect
was afhankelijk van de dosering. Toen er de 20 opvolgende dagen geen kaneel meer werd
gegeven, bleven de glucosewaarden nog steeds lager dan de aanvangsdag. Kaneel blijkt een
langdurige werking te hebben.
● Cholesterolverlagend. Hetzelfde onderzoek (zie boven) toonde een significante verlaging
van het totale cholesterol van 12-26%, waarbij het gunstige HDL cholesterol niet was
gedaald. Het LDL cholesterol daarentegen was met 7-27% afgenomen. Ook de
triglyceridenwaarde nam met 23-30% af. Deze indrukwekkende resultaten zijn zoals gezegd
verkregen met slechts een halve tot 3 theelepels per dag, respectievelijk 1-6 gram.
www.abcvandegezondheid.nl
www.food4medicine.nl
Kaneel- het kruid met een glansrol
ABC van de gezondheid
●Anti-diabetisch. Kaneel heeft afgezien van de eerdere eigenschappen nog meer waarde
voor de glucosebalans door het remen van het enzym aldoreductase. Dit enzym is
verantwoordelijk voor de omzetting van glucose in sorbitol. Sorbitol speelt een rol bij de
vorming van diabetes.
●Antibacterieel. Kaneel (vooral de etherische olie ervan) heeft een antibacteriële en
schimmelwerende(fungcide) werking. Met name tegen Bacilis subtilis, E. Coli,
Staphylococcus aurus, Salmonella typhimurium, en Pseodomonas aerugonisa. De schimmels
Candidia albicans en Aspergillus spp. zijn met name gevoelig voor de ontsmettende
kruidenrol. Naast de schimmelwerende werking heeft kaneel ook een anti-parasiterende
werking (parasiticide).
●Spijsvertering bevorderend. Kaneel heeft een zeer brede werking op het verbeteren van
de spijsvertering. Zo helpt het tegen moeilijke spijsvertering, zure oprispingen en
gasvorming. Ook een opgeblazen buik, misselijkheid en overgeven kunnen behandeld
worden met kaneel. Daarnaast werkt het preventief tegen maag- of
duodenumzweervorming, bevordert het de algemene eetlust en remt het overmatige
maagzuursecretie.
●Verwarmend. Niet voor niets is kaneel zo`n geliefd kruid in de lange koude maanden.
Kaneel verwamt ons door de transpiratie te bevorderen, de lichaamstemperatuur en de
hart- en ademhalingsfrequentie te verhogen zodat de bloedsomloop verbetert. Tevens
werkt het vaatverwijdend en bloeddrukverlagend.
●Versterkend. Kaneel heeft een versterkend effect op onze gezondheid. Zo verhoogt het de
concentratie aan witte bloedcellen (monocyten, B-lymfocyten), en wordt de
ontgiftingscapaciteit van de lever verbetert door de aanmaak van glutathion en -afhankelijke
enzymen te verhogen. Verder is kaneel anti-inflammatoir (ontstekingsremmend) en
antitrombotisch (bloedverdunnend-vooral de Cassia variant). Kaneel verhoogt de apaptose
(natuurlijke celdood) waardoor de kans op wildgroei (tumorvorming) afneemt. Dit vermogen
geeft ons een grote voorsprong op kankerpreventie.
Kaneel is al millenia lang niet meer
weg te denken uit de medicijnkast en
de keuken.
www.abcvandegezondheid.nl
www.food4medicine.nl
Kaneel- het kruid met een glansrol
ABC van de gezondheid
Dosering
Gebruik 1 tot 3 gram (halve tot anderhalve theelepel) kaneel dagelijks door het eten of in
capsulevorm om van de bijzondere effecten te profiteren. Gebruik kaneelolie met mate (niet boven
de 6 gram) om kans op mogelijke warmtestuwingen, misselijkheid, braken en hartkloppingen
voorkomen. Hogere doseringen kaneel voor langdurig therapeutisch gebruik kunnen het best onder
professioneel toezicht gebeuren.
Contra-indicaties
Gebruik geen therapeutische doseringen kaneel en -olie tijdens zwangerschap. Voor culinair gebruik
is een beetje kaneel geen probleem.
Geen kaneel gebruiken wanneer er een kaneelallergie is vastgesteld.
Interacties met geneesmiddelen en andere kruiden
Stel uw arts op de hoogte, waneer u medicijnen gebruikt voor:
- Bloeddrukverlaging
- Diabetes (metformine)
- Cholesterolverlaging (statines)
- Bloedverdunners (anticoagulantia)
Kaneel heeft een mogelijk tot waarschijnlijk versterkend effect op deze medicijnen. Wellicht
zal de dosering opnieuw bepaald moeten worden in combinatie met kaneel.
Conclusie
Kaneel is niet alleen een culinaire traktatie, maar vooral ook een echte kanjer voor in de
medicijnkast. Weinig kruiden hebben een dusdanig versterkend effect op onze gezondheid
met zo`n bescheiden dagelijkse dosering en betaalbare prijs.
"Laat voeding uw medicijn zijn, en uw medicijn de voeding"
- Hippocrates. Grondlegger van de Westerse geneeskunde.
Bronnen en onderzoek
Anderson RA. Chromium and polyphenols from cinnamon improve insulin sensitivity. Proc Nutr Soc 2008;67(1):48-53. 2008.
Dugoua JJ, Seely D, Perri D, et al. From type 2 diabetes to antioxidant activity: a systematic review of the safety and efficacy
of common and cassia cinnamon bark. Can J Physiol Pharmacol 2007;85(9):837-47. 2007.
Mang B, Wolters M, Schmitt B, et al. Effects of a cinnamon extract on plasma glucose, HbA, and serum lipids in diabetes
mellitus type 2. Eur J Clin Invest 2006;36(5):340-4. 2006.
Matan N, Rimkeeree H, Mawson AJ, et al. Antimicrobial activity of cinnamon and clove oils under modified atmosphere
conditions. Int J Food Microbiol 2006;107(2):180-5. 2006.
Vanschoonbeek K, Thomassen BJ, Senden JM,. Cinnamon supplementation does not improve glycemic control in
postmenopausal type 2 diabetes patients. J Nutr 2006;136(4):977-80. 2006.
Verspohl EJ, Bauer K, Neddermann E. Antidiabetic effect of Cinnamomum cassia and Cinnamomum zeylanicum in vivo and
in vitro. Phytother Res 2005;19(3):203-6. 2005.
Groot handboek geneeskrachtige kruiden. Dr. G. Verhelst. ISBN 97890 807 784 67
www.abcvandegezondheid.nl
www.food4medicine.nl