PGO 10

PGO-leidraad Algemene NatuurWetenschappen
Artikel (titel)
Tsunami's in de Noordzee: Kan het ?
1. Verhelder onduidelijke termen en begrippen
Geen onduidelijke termen of begrippen gevonden.
2. Definieer het centrale probleem / vraag van het artikel
Er worden plannen gesmeed om bestaande waarschuwingssystemen voor het zee geweld van tsunami’s
uit te breiden van de Stille Oceaan naar andere kwetsbare gebieden, en iedereen vraagt zich plots af of
tsunami’s ook bij ons mogelijk zijn. Veel experts hebben aangegeven te willen bijdragen in het onderzoek
naar het antwoord op deze vraag. Zij brengen samen gegevens over het voorkomen van tsunami’s bij
elkaar en zo wordt er in het artikel geprobeerd een antwoord te geven op de vraag of een tsunami in de
Noordzee een mogelijkheid is.
3. Analyseer het artikel / de rode draad
- Op zee onschuldig, aan land een monster. Klassieke windgolven worden gekarakteriseerd door
golflengtes van bv. 120 meter, golfperiodes van 10 seconden en een voortplantingssnelheid
van 50 km/u, terwijl de golfperiode van tsunami’s kunnen variëren van 10 minuten tot wel 2 uur, de
golflengte van 100 tot 1000 km en kan de snelheid waarden van wel 800 km/u bereiken. Grote
verwoestingen aan verafgelegen kusten, uren na het aanzetten van de golftrein, zijn hiervan het gevolg.
- Bij alle tsunami’s is er sprake van een plotse beweging van grote volumes water. Deze beweging kan
aangedreven worden door een uit de zeebodem vrijkomende kracht (onderzeese aardbevingen en
vulkaanuitbarstingen), of het resultaat zijn van een in zee neerstortende of afglijdende vaste massa
(inslag meteoriet, afglijden landmassa’s).
- Een tsunami aan onze kust niet uit te sluiten, anderzijds is de kans op voorkomen zonder meer gering te
noemen. Hoewel de kans op voorkomen van een betekenisvolle aardbeving in de Noordzee zelf relatief
gering is, blijkt uit het geologisch overzicht dat er wel degelijk breuken bestaan in de ondergrond van de
Noordzee en dat verplaatsingen niet uit te sluiten zijn.
- Uit berekeningen kan afgeleid worden dat de golfhoogte, ter hoogte van de plotse verondieping van
oceaan naar continentaal plat, ongeveer met de helft toeneemt. Een tsunami met een golfhoogte van
1 m aan de noordelijke rand van de Noordzee zou langs de Belgische kust (gerekend aan een
waterdiepte van 10-15 m) een maximale waterstandsverhoging van ongeveer 70 cm veroorzaken. De
tsunami wordt onderweg sterk gedempt en groeit dus niet tot een metershoge golf aan onze kust, zo
blijkt.
4. Orden de ideeën uit de analyse van het probleem
In dit artikel wordt er naar heel veel manieren gekeken waarop een tsunami vanuit de Noordzee het
vasteland zou kunnen teisteren, hoe ze ontstaan en of de tsunami’s wel echt zo ernstig zouden zijn.
5. formuleer leerdoelen
1. Wat voor maatregelen kunnen er getroffen worden om te voorkomen dat een tsunami aan onze kust
zo catastrofaal wordt als in andere delen van de wereld?
2. Zijn er buiten tsunami’s wel natuurrampen waar Nederland heel gevoelig voor kan zijn en op welke
plaatsen zijn dan de probleemgebieden?
3. Hoe gaat men het vroeg-waarschuwingssysteem waar dit artikel aandacht aan besteedt realiseren en
hoe werkt het dan precies?
6. Beantwoord leerdoelen
In toekomstige PGO-modellen.
_______________
7. Schrijf een korte samenvatting van de 'oplossing' van dit probleem
We mogen concluderen dat het risico op het voorkomen van een tsunami aan de Belgische en
Nederlandse kust zeer klein is en dat de mogelijke tsunamigolven aan de kustlijn beperkt zullen zijn in
hoogte ten gevolge de dempende werking van de Kanaalkusten en de ondiepe Noordzee. Het is
misschien beter om te concentreren op gebieden die gevoelig zijn voor tsunami’s en hard werken aan
een vroeg-waarschuwingssysteem voor zeerampen.