Spikweien Lommerweg Broekveldweg

Route
De Ravenvennen
De wandelroute (3 kilometer) start bij de informatieruif op de parkeerplaats achter het bedrijventerrein Spikweien in Lomm (Limburg).
De Vlinderstichting
groot aantal aaneengesloten
U volgt vanaf hier de met libellen gemarkeerde paaltjes.
heeft de Ravenvennen
natuurgebieden aan de
in 2010 uitgeroepen tot
libellenreservaat vanwege het
libellenvriendelijke beheer
LOMM
Spikweien
Bro
eg
ldw
e
v
ek
P
Libellen en juffers
Witsnuitlibellen
gebied zijn voedselarm en
Libellen zijn in twee groepen
In de Ravenvennen
(zwak)zuur. Hierdoor is een
te verdelen de juffers en de
komen wel drie soorten
oostzijde van de Maas. Ten
bijzondere vegetatie aanwezig
echte libellen. Juffers zijn over
witsnuitlibellen voor. De
zuiden van de Ravenvennen
die varieert van drijvende
het algemeen wat kleiner dan
gevlekte, de noordse en
ligt het Zwart Water bij Venlo
planten, uit het water stekende
libellen en de vleugels zijn in
de venwitsnuitlibel. De
door Stichting het Limburgs
planten en veenmossen en
rust over het lichaam gevou-
noordse witsnuitlibel is
Landschap, de aanwezigheid
een brede oevervegetatie.
wen. Ook zitten de ogen aan
de meest algemene. De
van de Rode Lijst-soorten en
Veel specifieke libellensoorten
venwitsnuitlibel is minder
de goede toegankelijkheid.
algemeen en de gevlekte
Het natuurgebied de
witsnuitlibel is zeer zeldzaam
Ravenvennen bestaat uit
in de Ravenvennen.
Witsnuitlibellen hebben als
droog naald- en loofbos,
broekbos en enkele tientallen
belangrijk kenmerk dat ze
Tengere pantserjuffer
vennen die omgeven zijn door
Lommerweg
Venwitsnuitlibel
een witte ‘snuit’ hebben.
Vuurjuffer
heide. Ten oosten van het
en in het noorden sluit het
gebied ligt het kleinschalige
naadloos aan bij Landgoed
Ze komen voor bij vennen
Gevlekte witsnuitlibel
de zijkant van de kop. Libellen
en verlandingszones
zijn groter, in rust houden ze
van laag- en hoogvenen.
de vleugels gespreid en bij de
De venwitsnuitlibel is de
cultuurlandschap van het
Arcen en het Nationaal Park De
Vreewater. De afgelopen jaren
Maasduinen.
heeft in de Ravenvennen veel
In de Ravenvennen komen
hebben een voorkeur voor
meeste soorten raken de ogen
venherstel plaatsgevonden
circa 26 soorten libellen voor.
dit soort vennen. In de
elkaar.
en hebben de naaldbossen
Daarvan staan er zes op de
meer verzuurde vennen
iets groter, heeft grotere vlekken op zijn achterlijf en een geheel
deels plaats gemaakt voor
Rode Lijst, namelijk de tengere
komen vaak geen vissen
gele voorvleugelrand in plaats van een gedeeltelijk zwarte
loofbos. De vennen met
pantserjuffer, glassnijder,
voor. Dit is positief voor de
voorvleugelrand zoals de venwitsnuitlibel. De gevlekte witsnuitlibel
heide worden door schapen
venwitsnuitlibel, gevlekte
libellenlarven, die anders een
is wat steviger van postuur en heeft een zwart achterlijf de laatste
begraasd. Samen met
witsnuitlibel, beekoeverlibel en
groot risico lopen opgegeten
vlek op het achterlijf is
het Vreewater maakt de
de bruine winterjuffer.
te worden. Karakteristieke
bij mannetjes opvallend
Ravenvennen deel uit van een
De meeste vennen in het
soorten van zure vennen
heldergeel. De larven
zijn het zogenaamde zure
van de witsnuitlibellen
viertal; watersnuffel, viervlek,
overwinteren twee keer. Het
zwarte heidelibel en gewone
uitsluipen gebeurt meestal
pantserjuffer. Deze soorten
vroeg in het jaar van april
kunnen in grote aantallen bij
tot eind juni. Zonnende
de vennen voorkomen.
Glassnijder
Noordse witsnuitlibel
kleinste witsnuitlibel. De
noordse witsnuitlibel is
witsnuitlibellen zijn vaak te
vinden op boomstronken en
dode boomtakken.
Gevlekte witsnuitlibel
Leefwijze
het lichaam uit de larvenhuid. Na het drogen en oppompen van
tengere pantserjuffer
aanhangsels het
de vleugels kan de libel wegvliegen. Het larvenhuidje blijft op de
tangpantserjuffer
vrouwtje bij de kop
stengel achter (met goed weer zijn er nog larvenhuidjes te vinden
gewone pantserjuffer
vast. Een voordeel
aan de waterkant). De volwassen libel jaagt op vliegende insecten
houtpantserjuffer
hiervan is dat de
die hij met zijn voorpoten vangt en vaak opeet tijdens het vliegen.
libellen kunnen
Paringswiel van twee tengere pantserjuffers
september
met zijn achter-
Wandelroute
libellenreservaat
Ravenvennen
oktober
blijft een tijdje hangen om te drogen. Daarna trekt hij de rest van
augustus
van de rug barst open en langzaam komt het lijf te voorschijn. Hij
Het mannetje pakt
juli
paring van libellen is bijzonder: deze vindt plaats in tandemvorm.
juni
kan duren, is dit een gevaarlijk moment voor de libel. De huid
mei
anders dat uit het water steekt. Omdat het uitsluipen enkele uren
vrouwtjes die in hun territorium komen proberen ze te paren. De
maart
Libellenmannetjes hebben hun territorium vaak bij het water. Met
april
Vliegtijden
azuurwaterjuffer
koraaljuffer
blijven vliegen.
Een gevarieerde structuur van de vegetatie is belangrijk voor de
Het sperma slaat
verschillende levensfasen van de libel. Zo gebruiken libellenlarven
watersnuffel
het mannetje vlak
de lage vegetatie langs de oevers van de vennen om uit te sluipen.
lantaarntje
voor de paring op
Ook wordt de lage vegetatie gebruikt om te paren, om op de
vuurjuffer
aan het begin van
uitkijk te zitten en als beschut-
blauwe glazenmaker
zijn achterlijf. Zo
ting tegen vijanden zoals
kan het vrouwtje
vissen, salamanders en kikkers.
venglazenmaker
met haar achter-
Een gevarieerde begroeiing
paardenbijter
grote keizerlibel
lijf het sperma overnemen. Tijdens deze handeling ontstaat het
herbergt veel insecten die als
hartvormige paringswiel. Na de paring worden de eitjes door het
voedsel dienen.
smaragdlibel
libellenvrouwtje in het water afgezet. De uitgekomen larven gaan
Volwassen libellen warmen
venwitsnuitlibel
in het water op zoek naar kleine diertjes om op te eten. De ontwik-
zich op langs de minder
gevlekte witsnuitlibel
kelingsduur van ei tot libel verschilt per soort. De meeste doen
dichtbegroeide delen van de
deze cyclus in een jaar, maar er zijn ook soorten die er enkele jaren
platbuik
oevers. De struiklaag wordt
over doen. Na 10 tot 13 keer vervellen sluipt de libel uiteindelijk
door de libellen gebruikt om
uit. De larve kruipt uit het water met behulp van een plant of iets
te overnachten en te schuilen.
viervlek
Utsluipen van een venglazenmaker
gewone oeverlibel
beekoeverlibel
zwarte heideibel
geelvlekheidelibel
bloedrode heidelibel
bruinrode heidelibel
steenrode heidelibel
glassnijder
bruine winterjuffer
Vormgeving en tekst: Sophie van der Lubbe, De Vlinderstichting 2011.
Overige foto’s De Vlinderstichting en Stichting het Limburgs Landschap