klik hier - Jonge Kerk Roermond

Zondag, 28 augustus 2011
Reisgezellen
“Yehuda: Gids naar de bron”
We brengen de lichtjes naar voren
 Welkom en inleiding
Welkom, welkom! Wie je ook bent, wees welkom in deze eerste viering van het nieuwe seizoen.
We beginnen dit jaar met een serie vieringen over reisgezellen.
Mensen die je met een uitspraak of met handelen geraakt hebben, kunnen reisgezellen voor je
worden.
Je toetst je aan hen en ze kunnen je moed geven om hun voorbeeld te volgen.
Wij hebben voor deze viering gekozen voor een reisgezel, die ons mee terug neemt naar de bron en
dat leek ons voor de openingsviering heel geschikt.
Terug naar de bron, naar het begin, met de joodse rabbijn Yehuda Aschkenasy, die 7 juni
jongstleden stierf, 86 jaar oud.
Hij maakte in Nederland met zijn lessen en het opzetten van een tijdschrift veel mensen vertrouwd
met het joodse denken.
Daarin gaat het niet om het wezen der dingen, maar om de bedoeling van al het geschapene.
Het gaat om gods plan, zoals hij dat in zijn thora geopenbaard heeft.
Wie Gods plan wil kennen, die opdracht aan de mens, wil precies weten wat God bedoelt, om zich
met alles wat in hem is in dienst te stellen van dat plan.
Hij wil weten hoe God over de mens denkt en vooral wat hij van hem wil.
Het leek ons goed om met Yehuda als reisgezel op weg te gaan in het nieuwe seizoen
en van hem te leren.
En zoals hij zijn leerlingen verwelkomde met sjaloom, vrede ,willen wij elkaar eerst welkom en
vrede toezingen, omdat we blij zijn elkaar weer te zien,
 Lied: “Ik wens jou vrede”
(42)
 Yehuda Aschkenasy
De joodse rabbijn Yehuda Aschkenasy ,werd in 1924 in het toen Duitse Bad Kudowa, NederSilezie, geboren als kind uit een oud rabbijnen geslacht. Dit betekende o.a. dat hij al als kleine
jongen elke morgen met zijn vader Thora moest “lernen”.
Vader Aschkenasy meende dat als christenen meer wisten van het Jodendom er een einde zou
komen aan het anti-semitisme en de achterstelling van Joden.
Maar toen brak de oorlog uit en deed de Grote dood zijn intrede in Europa.
Yehuda overleefde Auschwitz en Buchenwald.
Na de tweede wereldoorlog reisde hij via Zwitserland naar Israel om de jonge staat te helpen
opbouwen, en studeerde pedagogiek.
Met het halen van zijn rabbinale bevoegdheid zette hij de familietraditie voort.
Omdat hij niet tegen de hitte kon, raadde zijn vriend en leermeester,David Flusser, hem aan terug te
gaan naar Europa, om christenen te leren wat Jodendom is, en hen te herinneren aan de joodse
wortels van het Christendom.
Begin jaren zestig vestigde Yehuda Aschkenasy zich in Nederland, ging aan het werk als leraar in
het leerhuis en gaf les aan priesteropleiding in Warmond en Rijsenburg. Eind jaren zestig,werd hij
lector, later hoogleraar aan de theologische opleiding in Utrecht en Amsterdam met TalmudicaJoodse traditie- als leeropdracht.
Een veelgehoorde uitspraak van Aschkenay: Ik wil jullie het Jodendom leren zodat jullie betere
christenen worden!
Hij was een zeer geliefd leraar, studenten van allerlei gezindten en studierichtingen volgden zijn
colleges,waarin hij hen vertrouwd maakte met de wereld van het joodse denken-,altijd in
verbinding met actuele vraagstukken- zoals hulpverlening en ethische verantwoordelijkheid.
Hij stichtte de B.Folkertsmastichting, zijn levenswerk, vanuit de overtuiging dat samen LERNEN
bijdraagt aan een menswaardige samenleving. Hij bracht mensen in contact met de joodse wijsheid.
Ook was hij nauw betrokken bij de Phoenix-pockets, het grootste samenwerkingsproject tussen
joodse en christelijke geleerden in Nederland.
De rabbijnse wijsheid:
Veel heb ik geleerd van mijn leraren,
Meer van mijn collega’s,
Maar het meeste van mijn leerlingen heeft Yehuda Aschkenasy in praktijk gebracht , geleefd!
Dan gaan we nu zingen over die Thora.
 Lied: “Schriftlied”
(88)
 Lezing: Johannes 4: 3-15
 Overweging
Overweging Openingsviering
Waarom hebben we de tekst van de Samaritaanse vrouw gekozen bij onze reisgezel Yehuda
Aschkenasy? Terug naar de bron en dus een verhaal over een bron?
Dat zou al te gemakkelijk zijn.
Een bron houdt in dat er levend water is en levend water staat voor Thora.
Zonder water kun je niet leven en zonder Thora ook niet.
Daar zijn zowel de Samaritaanse als Yehuda Aschkenasy van overtuigd.
Er zijn dus parallellen.
Een bron is ook een ontmoetingsplaats en onze reisgezel was een van de pioniers van de ontmoeting
tussen Joden en Christenen
Dan moet je wel heel dapper zijn, want zoals José al vertelde, had hij van Christenen niet veel goeds
ondervonden en zijn hele volk niet.
Hij had Auschwitz en Buchenwald weliswaar overleefd, maar om dan een opdracht aan te nemen
om christenen over het jodendom te leren...
Maar hij begon eraan, kreeg goede contacten en zijn leerlingen getuigen van zijn betrokkenheid en
liefde voor hen.
Met het verhaal van de Samaritaanse vrouw, met wie Jezus in gesprek gaat bij de bron, is iets
soortgelijks aan de hand als met Yehuda en zijn contact met christenen.
Samaritanen en joden meden elkaar en ook het gebied waar zij woonden, werd door joden het liefst
niet betreden. De provincie lag geografisch in het midden van het toenmalige Palestina.
In het zuiden Judea met Jeruzalem en in het noorden het minder ontwikkelde Galilea. Ook de
bewoners vormden een middengroep.
Niet de ongelovigen van Galilea en niet de rechtzinnigen van de Judeeërs rond de tempel.
De samaritanen werden niet beschouwd als ongelovigen, maar ook niet als echte joden.
Zelf beschouwden ze zich als de echte wachtposten van de Thora. (De naam van hun streek houdt
verband met het woord wachtpost in het Hebreeuws).
Rechtgelovige joden spraken niet met samaritanen, zoals vroeger katholieken in Limburg niet met
protestanten spraken. ( uit de mond van een Limburgse gehoord), en samaritanen beschouwden de
joden als afvallig. Een religieuze broedertwist die al eeuwen duurde.
De bron van Samaria is echter de bron van Jacob. Dat maakt de vrouw Jezus ook wel duidelijk,
met andere woorden: wij zijn de kinderen van Jacob ,wij zijn zijn erfgenamen.
Jacob had na de verzoening met zijn broer Esau ,nl. een stuk land met een bron gekocht,
het eerste stuk land dat waarachtig Israël was en op dat stuk land wordt Josef, Jacobs meest
geliefde zoon begraven na de terugtocht uit Egypte.
Op de plaats van de verzoening is dus opnieuw twist.
Maar daar, uitgerekend daar ligt de bron en daar kan alles opnieuw beginnen.
Op het heetst van de dag komt Jezus daar aan, bij het grondbegin van Israël en ontmoet de vrouw
aan wie hij water vraagt.
Dan neemt zij het gesprek in handen, weet haar woordje te doen. Zij is een volwaardige
gesprekspartner en wordt door Jezus ook als zodanig erkend.
Jezus spreekt met haar, sterker nog, hij begint het gesprek.
Spreken met een vrouw was al taboe en zeker met een Samaritaanse. Het betekende een
overtredingvan de geboden.
De vrouw gaat zonder aarzelen op de sociale doorbraak van Jezus in en het gesprek begint, logisch
op die plaats en dat uur, met water, levend water.
Beiden zijn dorstig en verlangen naar water. De vrouw denkt aanvankelijk aan bronwater, maar
Jezus trekt het naar een ander niveau: ik heb het over water dat in jezelf tot een bron wordt, die
eindeloos stromen blijft.
Die beeldspraak van levend water voor Tora begrijpt de vrouw meteen en ze zegt daarom:
Geef mij van dat levende water oftewel: leer mij de Eeuwige kennen, de bron van levend water, de
bron van Israël; onderwijs mij in zijn leefregel.
Dat onderwijs in de leefregel, de Thora was ook het levenswerk van onze gids . Christenen terug
brengen naar de bron. Hij verklaarde dus ook het tweede testament met het joodse denken als
achtergrond, precies zoals ook Johannes zijn evangelie schreef.
Mensen leren elkaar pas begrijpen als ze met elkaar in contact komen, niet als ze elkaar mijden.
Soms moet je dan stappen nemen die te groot lijken. Dat deed Jezus en ook Yehuda.
Ik las over twee moeders, de een van een slachtoffer van de terreuraanslag in New York, de ander
van de terreurverdachte, die zich op het Witte Huis had willen storten.
Als de verdachte zou worden veroordeeld, wilde de Amerikaanse regering de doodstraf tegen hem
eisen.
De moeder van het slachtoffer en haar man spraken zich daar in het openbaar tegen uit.
Ze wilde een ontmoeting met de moeder van de aangeklaagde, die was overgekomen.
Niet meteen, maar ze wist dat dat eens zou komen, want zij kreeg sympathie, toen mensen hoorden
dat haar zoon slachtoffer was, maar de ander niet, terwijl haar lijden net zo zwaar was.
Toen de ontmoeting uiteindelijk plaats vond, waren ze allemaal zenuwachtig, maar ze herkenden
elkaar als moeders en ze raakten bevriend.
Ze hadden de stap gezet en het bleek minder moeilijk dan ze gedacht hadden.
Omkeer is altijd mogelijk leert het jodendom en Yehuda hield dat ook zijn leerlingen voor.
Contact met elkaar leidt tot begrip en de deur van de omkeer staat altijd open, we kunnen erdoor
naar binnen, samen met de vrouw bij de bron ,onze reisgezel en de moeders in New York.
We zingen over de woorden van God die, als een glimp van de zon in ons hart komen, als een stem
die de stilte niet breekt.
 Lied: “Mensen van God II” (23)
 De tafel wordt klaargemaakt en er is collecte voor de onkosten en
activiteiten van de Jonge Kerk.
 Lied: “Tafelgebed Gij die uw gemeente:”
(141)
Dit lied staat op een apart stencil.
Wilt u dit a.u.b. na de dienst op de tafel terugleggen.
 Onze Vader
 Nodiging
Eet en drink dan en moge dat de hoop in ons versterken dat een nieuwe wereld komen zal,
waar genoeg brood en water, levend water is voor allen.
De tafel is klaar en wij zijn allen genodigd.
 Breken en delen
 Mededelingen
 Voorbede en Zorg- en dankboek
Laten we bidden voor de mensen in de Hoorn van Afrika, die door droogte, gebrek aan water
geen oogst hebben.
Dat zij hulp krijgen en daardoor weer toekomst.
Laten wij bidden voor al die mensen die dorsten naar levend water.
Dat zij mensen vinden, die hen op weg zetten naar de bron, zodat zij dat levende water kunnen
putten.
Bidden wij ook voor ons zelf en onze gemeenschap.
Dat wij elkaar blijven zien en horen.
Dat wij niet verzaken steeds weer te zoeken naar wat echt belangrijk is en ons niet verliezen in
bijkomstigheden
en mogen wij altijd de bereidheid hebben tot een ander inzicht te komen als de feiten daartoe
aanleiding geven.
 Acclamatie
“Keer U om”
(6.15)
 Zending en Zegen
De ENE zegene ons met zijn licht, met het licht van zijn ogen.
De EEUWIGE zegene ons met water, met het levende water.
Hij verwarme onze harten, zodat wij met een blij gemoed op weg gaan
naar het rijk van vrede en gerechtigheid.
Tot slot zingen wij over een nieuwe wereld van vrede en gerechtigheid.
 Lied: “Dat een nieuwe wereld komen zal”
(180)
De viering werd voorbereid door José Moonen en Trix van Rijen.
Reacties zijn welkom op
www.jongekerkroermond.nl