Wordfile eindtermen basisvorming

samenhang van het vak met de basisvorming
basisvorming en vmbo op één lijn
Met de invoering van de nieuwe examenprogramma’s voor het vmbo is de vernieuwing van de
basisvorming doorgetrokken naar het eindexamen. Een goed ingevoerd vmbo–programma
begint met een goed ingevoerde basisvorming. Tevens kan de basisvorming in de
schoolpraktijk beter worden, nu de examenprogramma’s erop aansluiten.
contextrijk onderwijs in basisvorming en vmbo
Voor natuur- en scheikunde in de basisvorming zijn de contexten vooral gekozen uit het
persoonlijk leven en de maatschappij. In het vmbo worden de contexten gekozen uit de
vervolgopleidingen en de beroepen in de verschillende sectoren. Binnen het programma is
hierbij zelfs een sectorinkleuring mogelijk en gewenst.
De voorbereiding op het examen vmbo start in het derde jaar. De onderwerpen passeren
opnieuw de revue, nu toegespitst op contexten van vervolgopleiding en beroep en meer gericht
op de eindtermen van het examenprogramma. In de leerstof zit zo een concentrische aanpak:
de eerste cirkel is jaar 1 en 2 van de basisvorming. Daaromheen wordt een cirkel gelegd van de
voorbereiding op het examen.
toepassing belangrijker in basisvorming en vmbo
Kennis staat minder centraal, de toepassing van de kennis in relevante contexten geeft de
richting aan. In het traditionele natuurkundeonderwijs was de aandacht vooral gericht op
wetenschappelijke conceptuele ontwikkeling. Aan het einde van een paragraaf werden meestal
ook toepassingen vermeld. Een modernere didactische aanpak is nu om van de toepassing uit
te gaan. De toepassing vormt dus de context waarbinnen relevante kennis wordt ontwikkeld.
van basisvorming naar examenvoorbereiding
Vanuit het basisvormingsvak natuur- en scheikunde zijn twee examenvakken mogelijk als
doorloop naar het examen: natuur- en scheikunde 1 en natuur- en scheikunde 2. Tussen deze
twee examenvakken zit enige overlap. In het examenprogramma van natuur- en scheikunde 1
is te zien dat niet alle kerndoelen van de basisvorming zijn doorgetrokken in het
examenprogramma vmbo. In de tabel hierna geven we aan welk deel van de kerndoelen vooral
is terug te vinden in het programma natuur- en scheikunde 1.
Basisvorming: natuur- en scheikunde
Vmbo: natuur- en scheikunde 1
Bijdrage van het vak natuur- en scheikunde aan
algemene onderwijsdoelen van de basisvorming
Bijdrage van het vak natuur- en scheikunde 1 aan
de preambule van de vmbo-programma’s
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
meisjes en jongens
natuur, techniek, milieu en duurzame
ontwikkeling
maatschappij en technologie
milieu, hygiëne, gezondheid en ergonomie
doelmatig en veilig omgaan met materialen en
gereedschappen
waarneming als informatiebron
methodische aanpak bij onderzoek
leren communiceren
leren reflecteren op leerproces
leren reflecteren op de toekomst
gebruik van ICT
·
·
·
·
·
·
werken aan vakoverstijgende thema’s
leren uitvoeren
leren leren
leren communiceren
leren reflecteren op leer- en werkproces
leren reflecteren op de toekomst
Exameneenheden K/1 en K/2 zijn algemeen van
aard:
K/1: Oriëntatie op leren en werken
K/2: Basisvaardigheden
Domein A gaat over vakinhoudelijke vaardigheden:
K/3 gaat over vakinhoudelijke vaardigheden:
A: Natuur- en scheikundige vaardigheden
K/3: Leervaardigheden in het vak natuur- en
scheikunde 1
De meer vakinhoudelijk getinte kerndoelen in de
overige domeinen:
De meer vakinhoudelijk getinte exameneenheden
in het kerndeel:
Domein B: Stoffen en materialen
De kerndoelen 4 en 5 over water, cosmetica en
reinigingsmiddel zijn minder terug te vinden in
natuur- en scheikunde 1 dan kerndoel 6 over het
gebruik van producten en materialen.
K/4: Stoffen en materialen
C: Elektriciteit in en om huis
Kerndoel 7 van dit domein is geheel doorgetrokken
naar natuur- en scheikunde 1.
K/5: Elektrische energie in huis
D: Verbranden en verwarmen
Kerndoel 9, 10 en 11 zijn geheel terug te vinden.
Het nieuwe vak natuur- en scheikunde 1 behoort
ook een combinatievak te zijn van natuurkunde en
scheikunde. Deze exameneenheid geeft ruimte aan
scheikundige kennis en vaardigheden.
K/6: Verbranden en verwarmen
E: Licht
De kerndoelen 12 en 13 zijn geheel terug te vinden.
K/7: Licht en beeld
F: Geluid
De kerndoelen 14, 15 en 16 zijn geheel terug te
vinden.
K/8: Geluid
G: Krachten
In het cursieve deel van het vmbo-programma is
ook aandacht voor het begrip traagheid, voor kracht
en druk en het werken met (s,t)- en (v,t)diagrammen.
K/9: Kracht en veiligheid
H: Stoffen en scheikundige reactie
In het cursieve deel van het vmbo-programma is
ook aandacht voor de bouw van het atoom,
atoommassa en isotopen.
K/10: Bouw van de materie
I: Natuur en milieu
In het vmbo-programma is geen exameneenheid
speciaal gericht op natuur en milieu. Aandacht voor
natuur en milieu en duurzame ontwikkeling is te
vinden in de preambule en in de volgende
exameneenheden van het kerndeel:
· Oriëntatie op leren en werken
· Basisvaardigheden
· Leervaardigheden in het vak natuur- en
scheikunde 1
· Stoffen en materialen in huis
· Elektrische energie in huis
· Verbranden en verwarmen
· Geluid
K/11: Straling en stralingsbescherming
K/12: Het weer
De exameneenheden van het verrijkingsdeel met
integratie van kennis en vaardigheid:
V/1: Veiligheid in het verkeer
V/2: Constructies
V/3: Verwerven, verwerken en verstrekken van
informatie
V/4: Vaardigheden in samenhang