Reken je rijk (of arm) met het bbp

Wees creatief: tel ook drugs- handel en prostitutie mee in het bruto
binnenlands product
Reken je rijk (of arm) met het bbp
"Voor de berekening van het bbp
bestaan dus wel degelijk Europese
normen", zegt econoom Gert
Peersman (UGent). "Het is Eurostat
dat op zulke cijfers toeziet." Zo tikte
het ons land onlangs op de vingers
omdat we de schuld van de
regionale sociale
huisvestingsmaatschappijen niet
opnamen in onze totale
staatsschuld.
Italië en het Verenigd Koninkrijk
waren gewoon de eersten om die
nieuwe Europese richtlijnen door te
voeren. Maar soms is er meer aan
de hand. "Over vele zaken kun je
natuurlijk discussiëren, en je kunt
een land niet tegenhouden om
eigen cijfers te produceren", aldus
Peersman.
BRUSSEL
Het Verenigd Koninkrijk is door een
boekhoudkundige truc van de ene
dag op de andere 12 miljard euro
rijker geworden. Of hoe je met het
bbp van een land alle kanten uit
kunt.
MATTHIAS VERBERGT
Opmerkelijk was het zeker. Vlak
voor het weekend bleek dat de
economie van het Verenigd
Koninkrijk plots met zo'n 12 miljard
euro gegroeid was, doordat
inkomsten uit drugshandel en
prostitutie voortaan meegeteld
werden voor de berekening van het
bruto binnenlands product (bbp).
Ongeveer tegelijkertijd kondigde
Italië aan dat het hetzelfde gaat
doen.
De landen verdedigen zich door te
verwijzen naar een nieuwe
standaard die door Europa wordt
opgelegd (ESR2010), waarbij
illegale activiteiten ook bij het bbp
meegerekend mogen worden, en
naar andere landen waar prostitutie
en sommige drugs legaal zijn, zoals
in Nederland.
© De Morgen
Dat deed ook Nigeria. Heel wat
Zuid-Afrikanen verslikten zich
eerder dit jaar in hun koffie aan het
ontbijt. Nigeria had hun land plots
van de troon gestoten als grootste
Afrikaanse economie.
In één nacht tijd was de
economische waarde van het
West-Afrikaanse land bijna
verdubbeld. Uiteraard was er niets
echt veranderd, tenzij de manier
waarop hun bbp berekend werd.
Ook Italië is niet aan zijn proefstuk
toe wat het opkrikken van hun bbp
betreft. "Om eind jaren tachtig lid te
kunnen worden van de toenmalige
G8 (sinds de Oekraïnecrisis de G7,
zonder Rusland, MV), rekende
Italië zich toen al rijk, door plots 18
procent aan 'informele activiteiten'
bij hun bbp te tellen", zo zegt An
Vranckx, professor aan de UGent
die gespecialiseerd is in
drugshandel en illegale economie.
Een fenomeen dat sindsdien
bekend staat als il sorpasso, de
inhaalbeweging.
Behalve status, en lidmaatschap
van de club van rijke landen, levert
een hoger bbp bovendien heel wat
zaterdag 31 mei 2014
andere interessante voordelen op
voor een land.
Binnenlands geluk
Om goedkoop geld te kunnen lenen
op de financiële markten, en goede
punten van Europa te krijgen, is het
van belang een lage schuldgraad te
hebben. Dat is de verhouding
tussen de totale staatsschuld en
het bbp. Hoe hoger het bbp, hoe
lager die ratio, hoe gunstiger de
ratingbureaus je evalueren, en hoe
makkelijker je als land aan vers
geld geraakt. Zo zit de Belgische
schuldratio momenteel terug boven
de belangrijke grens van 100
procent.
Ook de berekening van het
overheidsbeslag is gebaseerd op
het bbp. Een hoger bbp vertaalt
zich in een lagere belastingdruk,
een belangrijke economische
indicator én politiek argument.
Terwijl de meeste landen hun bbp
zo hoog mogelijk houden, is het
voor andere zaak net het
omgekeerde te doen. "Als Congo
alle economische activiteiten, ook
diegene die in het zwart gebeuren,
bij hun bbp zou tellen, zou het
vlotjes verdubbelen", zegt An
Vranckx van de vakgroep conflicten ontwikkelingsstudies (UGent).
Maar ze hebben er alle belang bij
dat niet te doen, aldus Vranckx.
"Op die manier zouden ze op heel
wat minder ontwikkelingssteun en
leningen kunnen rekenen. Het bbp
wordt door landen ingezet om
internationaal zo veel mogelijk
voordelen te behalen."
Daarom gaan er steeds meer
stemmen op om het bbp niet meer
als enige economische
welvaartsnorm te hanteren. "Het
bbp beloont veel zaken die eigenlijk
schadelijk zijn voor onze welvaart",
zegt Ferdi De Ville, specialist
Europees handelsbeleid (UGent).
Pagina 11 (1)
"Bij de ramp in Fukushima is, door
de heropbouw, het bbp van Japan
gevoelig gestegen. Zelfs files
zorgen voor een aangroei, door het
meerverbruik aan benzine."
Ook Peersman pleit voor andere
standaarden, die het bbp moeten
complementeren en rekening
houden met vervuiling of welzijn,
zoals het 'bruto binnenlands geluk'.
"Al zijn die normen toch moeilijk
kwantificeerbaar. En ik zie de
internationale instellingen het niet
meteen omarmen. Het bbp is al
ingewikkeld genoeg."
© De Morgen
zaterdag 31 mei 2014
Pagina 11 (2)