Collectieve vordering - Test

Geachte Voorzitter,
Geachte leden van de Commissie,
Met dit schrijven verwijst Test-Aankoop naar het wetsontwerp inzake collectieve vorderingen, en
meer bepaald naar de amendementen die recent werden neergelegd. In deze amendementen wordt
gevraagd om het toepassingsgebied voor wat het initiatiefrecht betreft uit te breiden door onder
andere te verwijzen naar een mogelijk verlammend effect van een financieel risico.
Graag wensen we uw aandacht te vestigen op enkele punten die in deze volgens ons van belang zijn.
Ten eerste is het zo dat Test-Aankoop als onafhankelijke consumentenorganisatie en lid van de Raad
voor het Verbruik over voldoende legitimiteit beschikt is om het initiatief te nemen in dossiers waar
een collectieve vordering als rechtsmiddel gehanteerd kan worden. Bovendien wordt onze
representativiteit voor wat alle consument gerelateerde problematieken betreft onder andere
bewezen door onze aanwezigheid in tal van commissies en raden waarin we de belangen van de
consument mogen vertegenwoordigen en onze dagelijkse activiteiten.
De consumentenorganisaties doen vandaag trouwens al heel wat inspanningen – met de beperkte
rechtsmiddelen die voorhanden zijn – om hele groepen consumenten in rechte te
vertegenwoordigen. Momenteel is het echter onmogelijk om in naam van deze burgers ook een
echte schadevergoeding te vragen.
Het probleem vandaag is dus niet een gebrek aan legitieme organisaties, maar wel het gebrek aan
een efficiënt rechtsmiddel.
Ten tweede stelt er zich geen enkel probleem met betrekking tot de financiering van onze
organisatie. Het is belangrijk dit misverstand uit de wereld te helpen. Test-Aankoop heeft in het
verleden al bewezen over voldoende kennis van zaken én middelen te beschikken om het
consumentenbelang voor de rechtbank te vertegenwoordigen. Op geen enkel ogenblik dienden
hiervoor externe middelen te worden aangewend.
In ieder geval is het duidelijk dat onze onafhankelijkheid, die deel uitmaakt van het DNA van onze
organisatie, ons ook in de toekomst niet zouden toelaten om voor deze activiteiten financiële
middelen aan de overheid te vragen. Dit is zoals gezegd ook helemaal niet nodig.
Ten derde werden in het huidige ontwerp – terecht - heel wat waarborgen ingeschreven om niet te
vervallen in het Amerikaanse systeem van ‘class actions’. Het feit dat het initiatiefrecht
voorbehouden wordt aan erkende organisaties maakt deel uit van zo een waarborg.
Op die manier kan men immers vermijden dat groepen van mensen zich ad hoc verenigen en te pas
en te onpas de groepsvordering zouden aanwenden met minder nobele bedoelingen. Bovendien
bestaat het risico – mocht het initiatiefrecht verruimd worden en de vordering niet ‘wijs’ wordt
gebruikt – dat opnieuw onnodig gerechtelijke achterstand opgelopen wordt. De vordering kan
immers enkel in de rechtbanken en hoven van Brussel worden ingediend.
Het is in dat verband trouwens ook heel normaal en verdedigbaar dat er een zeker financieel risico
bestaat voor de organisaties die een groepsvordering in mogen stellen. Dit hoeft niet tot
‘verlamming’ te leiden. In het verleden won Test-Aankoop veel, maar zeker niet alle van de
rechtszaken die het aanspande. Dit heeft ons er echter nooit van weerhouden om onze
bestaansreden te verwezenlijken: de verdediging van de consument.
Ten slotte is belangrijk dat de Belgische consument zo snel als mogelijk kan genieten van de
bescherming van een collectieve vordering die voldoende waarborgen inhoudt voor alle partijen.
Naar onze mening biedt het huidige zeer evenwichtige wetsontwerp voldoende van deze garanties
zonder afbreuk te doen aan de verdiensten van de groepsvordering. We vragen u dan ook beleefd
om uw steun uit te willen spreken voor het wetsontwerp zoals het initieel werd ingediend.
Met de meeste hoogachting,
JUF
JNM
JDU
IME