NL RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 25 juni 2010 (OR. en) 11529/1/10 REV 1 PRESSE 193 Gezamenlijke verklaring van de Afrikaanse Unie en de Europese Unie over de internationale dag van de Verenigde Naties voor slachtoffers van foltering Op 26 juni, de internationale dag van de Verenigde Naties voor slachtoffers van foltering, bevestigen de Afrikaanse Unie en de Europese Unie dat zij zich willen inzetten voor de wereldwijde uitbanning van foltering en andere wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing, alsook voor de volledige rehabilitatie van slachtoffers van folteringen. In het internationaal recht is het absolute verbod op foltering en andere wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing ondubbelzinnig verankerd. Herinnerend aan Resolutie 64/153 van de Algemene Vergadering van de VN van 18 december 2009 en Resolutie 13/L.19 van de Mensenrechtenraad van de VN van 26 maart 2010, herhalen de Afrikaanse Unie en de Europese Unie dat de staten blijvende, vastberaden en doeltreffende maatregelen moeten nemen teneinde alle vormen van foltering en andere wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing te voorkomen en te bestrijden. Zij dringen er bij de staten op aan ervoor te zorgen dat de cruciale rol van rechters, aanklagers en advocaten bij de voorkoming van foltering en andere wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing gerespecteerd wordt, onder meer met betrekking tot willekeurige detentie, processuele waarborgen en normen voor een eerlijk proces, en bij het voor de rechter brengen van de daders. De Afrikaanse Unie en de Europese Unie roepen alle staten die nog geen partij zijn bij het Verdrag tegen foltering en andere wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing en het bijbehorende Facultatief Protocol, op om alsnog toe te treden, alsmede om te erkennen dat het Comité tegen foltering bevoegd is voor het ontvangen en behandelen van individuele kennisgevingen. De staten dienen vastberaden en doeltreffende maatregelen te nemen, onder meer door juridische hervormingen door te voeren, teneinde foltering en andere wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing te voorkomen en te bestrijden. PERS Wetstraat 175 B – 1048 BRUSSEL Tel.: +32 (0)2 281 6319 Fax: +32 (0)2 281 8026 [email protected] http://www.consilium.europa.eu/Newsroom 11529/1/10 REV 1 1 NL Het Facultatief Protocol bij het Verdrag tegen foltering (OPCAT) is een belangrijke stap in het tot stand brengen van een onafhankelijk en doeltreffend mechanisme ter voorkoming van foltering op nationaal en internationaal niveau. Het OPCAT, dat het eerste internationale instrument is, heeft tot doel foltering en andere vormen van mishandeling te voorkomen door de instelling van een stelsel van geregelde bezoeken die door onafhankelijke internationale en regionale instanties worden afgelegd aan detentielocaties. De Afrikaanse Unie en de Europese Unie benadrukken dat alle staten ervoor moeten zorgen dat slachtoffers van foltering toegang hebben tot rechtsmiddelen en een afdwingbaar recht hebben op billijke en toereikende compensatie, met inbegrip van middelen voor een zo volledig mogelijke rehabilitatie. De staten worden aangespoord alles in het werk te stellen om de waardigheid en menselijkheid te herstellen van slachtoffers van foltering, die vaak met langdurige lichamelijke letsels en posttraumatische stressstoornissen te kampen hebben en daartoe langdurige gespecialiseerde rehabilitatiebijstand behoeven. De Afrikaanse Unie en de Europese Unie bepleiten met klem dat er onder alle omstandigheden een absoluut verbod geldt voor foltering en andere wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing. De Europese Unie blijft de strijd tegen foltering ondersteunen met diplomatieke, politieke en financiële middelen, in het kader van de EU-richtsnoeren inzake foltering en andere wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing. Bijzondere aandacht gaat naar de rehabilitatie van slachtoffers van foltering, via het Europees instrument voor democratie en mensenrechten. De Afrikaanse Unie en de Europese Unie onderkennen de leidinggevende rol van de VN bij het bestrijden van foltering en het ondersteunen van slachtoffers, en benadrukken hun steun voor de speciale VN-rapporteur inzake foltering, het Bureau van de Hoge Commissaris voor de mensenrechten, het Comité tegen foltering, het Subcomité voor de voorkoming van foltering en het VN-fonds voor slachtoffers van foltering. De Afrikaanse Unie en de Europese Unie waarderen en steunen de inspanningen van de regionale mechanismen, met name de speciale rapporteur inzake gevangenissen en detentieomstandigheden in Afrika van de Afrikaanse Commissie voor de rechten van de mens en van de volkeren, het Comité inzake de voorkoming van folteringen in Afrika, en het Comité van de Raad van Europa inzake de voorkoming van folteringen. Zij dringen er bij de staten op aan om gevolg te geven aan hun aanbevelingen. 11529/1/10 REV 1 2 NL De Afrikaanse Unie en de Europese Unie prijzen de niet-aflatende inspanningen van ngo's en zijn verheugd over de aanbevelingen van de eerste mensenrechtendialoog van het maatschappelijk middenveld van de EU en de AU, die op 16 en 17 april 2009 in Brussel heeft plaatsgevonden; in die aanbevelingen wordt ertoe opgeroepen om van de strijd tegen foltering een prioriteit in de samenwerking tussen de twee werelddelen te maken. Wij nemen er ook nota van dat de deelnemers hebben opgeroepen tot een volledige uitvoering van de resolutie inzake de "Guidelines and Measures for the Prohibition and Prevention of Torture, Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or Punishment in Africa (the Robben Island Guidelines)" (richtsnoeren en maatregelen voor het verbod op en de preventie van foltering, wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing in Afrika - de "Robbeneiland-richtsnoeren") en van de EU-richtsnoeren inzake foltering. De Afrikaanse Unie en de Europese Unie hebben het vaste voornemen hun samenwerking bij de bestrijding van foltering op te voeren. De Afrikaanse Unie en de Europese Unie verbinden zich ertoe hun inspanningen voort te zetten en te intensiveren in hun streven naar een wereld zonder folteringen. De kandidaat-lidstaten Turkije, Kroatië* en de Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië, de landen van het stabilisatie- en associatieproces en mogelijke kandidaatlidstaten Albanië, Bosnië en Herzegovina, Montenegro en Servië, en de EVA-landen IJsland, Liechtenstein en Noorwegen, die lid zijn van de Europese Economische Ruimte, alsmede Oekraïne, de Republiek Moldavië, Armenië en Georgië, sluiten zich bij deze verklaring aan. *Kroatië en de Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië blijven deelnemen aan het stabilisatie- en associatieproces ___________________ 11529/1/10 REV 1 3 NL