Maar vanavond heb ik hoofdpijn……….. Presentatie en voorbereiding Nelleke van Binsbergen, gynaecoloog – seksuoloog MMC/MuCeS Rian Brus, klinisch psycholoog - seksuoloog MMC/MuCeS Odette Herijgers, huisarts Eindhoven Toon Westgeest, reumatoloog MMC Maslow Andere bijdrage, groei, betekenis voor derden Samenzijn, eigenwaarde, waardering Overleven, veiligheid, voedsel,seks Een willekeurig voorbeeld Klachten van angina pectoris Klachten van dec. Cordis Kl. van seksuele stoornissen Kl. van sensibiliteitsstoornissen 0 ja 0 nee 0 onduidelijk 0 ja 0 nee 0 onduidelijk 0 nee 0 ja 0 onduidelijk 0 niet van toepassing 0 ja 0 nee 0 onduidelijk • HVZ : 1933 mensen SEXNHG: 1590 mensen, niet ingevuld 343 mensen, wel ingevuld Ja , 22 mensen Nee, 135 mensen NVT 79 mensen Onbekend, 117 mensen Gianotten 2004 Pijn Gewrichten/Botten/Spieren Ontsteking Chronisch ESSENTIE VAN DE REUMATOLOGIE Helft van de tijd nieuw verwezen patiënten 80% wordt terugverwezen 10% enige tijd onder controle 10% chronische zorg Een dag van de reumatoloog Lokale pijnproblemen Artrose Pijnsyndromen Herhaling van bovenstaande De nieuwe patiënten Onherstelbare schade Kraakbeen Bot Weke delen Ontsteking Bij Reumatoïde Artritis Handen/vingers/polsen Knieën Enkels Schouders Ellebogen Distributie Bij Artritis Psoriatica Handen/vingers Heupen Knieën Huid ! Distributie Uitkomst behandeldoel • - Medicamenteus nsaid’s DMARD’s Steroiden • - Niet medicamenteus Voorlichting/educatie Fysio- en ergotherapie Operatief ….. Behandeling Anatomie Fysiologie Energie Gewrichten Spierkracht Sensibiliteit Medicatie Zelfbeeld Seksualiteit en reumatologie Anatomie Fysiologie Energie Doorbloeding Medicatie Zelfbeeld Seksualiteit en reumatologie Anatomie Fysiologie Energie Anaemie Medicatie Zelfbeeld Seksualiteit en reumatologie Anatomie Fysiologie Energie Medicatie Fertiliteit Zelfbeeld Seksualiteit en reumatologie Anatomie Fysiologie Energie Medicatie Zelfbeeld Seksualiteit en reumatologie Stoornis in pijnsensatie Omstreden beeld Affectieve verwaarlozing Uitsluiten van inflammatie/schade Educatie/CGT Fibromyalgie Cirkel van onmacht • Huisarts specialist • Specialist verpleegkundige • Verpleegkundige psycholoog • Psycholoog arts Conclusie: Iedereen is verantwoordelijk dus niemand doet iets Seksuele disfuncties • verminderd verlangen • seksuele aversiestoornis • seksuele opwindingsstoornis vrouw erectiestoornis man • orgasmestoornis vrouw / man • voortijdige ejaculatie • dyspareunie • vaginisme • seksuele disfuncties NAO Disfunctie is niet gelijk aan probleem Hoe presenteert een patiënt een seksueel probleem? Nooit Als lichamelijke klacht Als relatieprobleem Als seksueel probleem PLISSIT of FIAT 1. 2. 3. Fiatteren Informeren Adviseren 4. Therapie geven Huisarts/Specialist Huisarts/Specialist Huisarts/Specialist/ Seksuoloog Seksuoloog Taalgebruik • duidelijk en concreet • sluit aan bij het taalgebruik patiënt • zorg dat je jezelf er prettig bij voelt Linear model Masters and Johnson Circulair model Context Bereidheid en ontvankelijkheid Seksueel neutraal Informatieverwerking Emotionele intimiteit Seksuele stimuli Emotionele en lichamelijke bevrediging Intact seksueel systeem (somatisch en psychologisch) Seksuele opwinding Incentive motivation Seksueel verlangen & opwinding Naar Basson, 2002 Ziekte als oorzaak? Vrouw, 59 jaar Overgewicht Hypertensie Stimulerend Remmend Gezellige avond Negatief zelfbeeld Intimiteit met partner Geneesmiddel Ziekte als oorzaak? Vrouw, 59 jaar Overgewicht Darmkanker, stoma Hypertensie Stimulerend Remmend De ziekte werkt remmend op seks Ziekte als oorzaak? Vrouw, 59 jaar Overgewicht Darmkanker, stoma Hypertensie Stimulerend Remmend Gezellige avond Negatief zelfbeeld Intimiteit met partner Geneesmiddel Ziekte als oorzaak? Vrouw, 59 jaar Overgewicht Darmkanker, stoma Hypertensie Stimulerend Remmend De ziekte heeft géén invloed op seks Ziekte als bijdragende factor Stimulerend Remmend Fijne herinneringen Functieverlies Erotische film Pijn Gezellige avond Negatief zelfbeeld Intimiteit met partner Geneesmiddel Wegen van + en - factoren Verwijsmogelijkheden in regio • • • • • Poli seksuologie Catharina ziekenhuis Anna en Elkerliek (nu) geen seksuologie Rutgers-Stimezo Seksuologie in de GGZ: GGzE, PsyQ MuCeS, multidisciplinair centrum voor seksuologie van het MMC Dank voor jullie aandacht ! Met dank aan: Isabel Pullens, actrice Strapatsen, docent ROC Ton Roulaux, editor beeldmateriaal