Volgen van kleuters

Janneke van Druenen, MSc
Adviseur Jonge Kind -
Programma
• Belang volgen van ontwikkeling
• Onderwijsinspectie & toezichtkader VVE
• Ontwikkelingsvolgmodellen en toetsen
– Observeren
• Rapportage en ouders
Belang volgen ontwikkeling
• Beredeneerd aanbod
– Onderwijsbehoeften
– Zone van naaste ontwikkeling (Vygotsky)
• Vroegtijdig signaleren
– VVE
• Hoe kunnen we kinderen volgen?
– Observeren / ontwikkelingsvolgsystemen
– Toetsen
Beredeneerd aanbod
Cyclus Handelingsgericht werken
Bron: SLO
Onderwijsinspectie
• Inspectie mag sinds november 2013 niet langer
een onafhankelijke toets voor taal en rekenen in
de kleutergroepen eisen.
• Inspectie ziet er wel op toe dat uitkomsten van
gemaakte observaties tot conclusies leiden en,
indien nodig, tot diepere analyses en
vervolgstappen bij de begeleiding van leerlingen.
http://www.onderwijsinspectie.nl/nieuwsbriefbijlage/2013/toetsen-bij-kleuters.html
Waarderingskader &
Toezichtkader VVE
Waarderingskader 2017
Toezichtkader VVE
1.
2.
3.
4.
5.
A. Condities
B. Ouders
C. Kwaliteit van de uitvoering van VVE
D. Ontwikkeling, begeleiding en zorg
E. Kwaliteitszorg binnen de voor- en
vroegschool
F. Doorgaande lijn
G. Opbrengsten
Onderwijsresultaten
Onderwijsproces
Schoolklimaat
Kwaliteitszorg en ambitie
Financieel beheer
Onderwijsinspectie
1. Onderwijsresultaten
1.1 Resultaten
‘De cognitieve eindresultaten liggen op het niveau
dat op grond van de kenmerken van de
leerlingenpopulatie verwacht mag worden.’
Onderwijsinspectie
2. Onderwijsproces
2.1 Aanbod
‘De school biedt een breed en op de kerndoelen
gebaseerd aanbod dat ook de referentieniveaus taal
en rekenen omvat en dat aansluit bij het (beoogde)
niveau van alle leerlingen.’
Onderwijsinspectie
2. Onderwijsproces
2.2 Zicht op ontwikkeling
‘De school verzamelt vanaf binnenkomst systematische
informatie over de kennis en vaardigheden van haar leerlingen.
Deze signalering en analyses maken het mogelijk om het
onderwijs af te stemmen op de onderwijsbehoeften van zowel
groepen als individuele leerlingen.’
Voor de cognitieve vakken bij het jonge kind en de niet-cognitieve vakken gebeurt dit ten
minste met een gestandaardiseerd observatie-instrument dat het mogelijk maakt om
vroegtijdig te signaleren op de verschillende ontwikkelingsgebieden.
Toezichtkader VVE
C. Kwaliteit van de uitvoering van VVE
C1.3 Het activiteitenaanbod gericht op de taalontwikkeling is
voldoende dekkend en geconcretiseerd.
Een ’voldoende’ of ‘goed’ programma (zoals Startblokken, Piramide
en Kleuterplein) moet in de praktijk ook daadwerkelijk en gericht
gebruikt worden.
Toezichtkader VVE
D. Ontwikkeling, begeleiding en zorg binnen de
groep
D1.1 Volgen van de brede ontwikkeling van alle kinderen.
Van alle voor- en vroegscholen wordt verwacht dat ze de brede
ontwikkeling van alle kinderen systematisch volgen. Dit betekent dat
er gebruik gemaakt wordt van een observatie-instrument waarin de
ontwikkelingen op de volgende vier gebieden wordt beoordeeld: taal,
rekenen, motoriek en de sociaal-emotionele ontwikkeling.
Ontwikkelingsvolgmodellen
&
Toetsen
Ontwikkelingsvolgmodellen
• Brede ontwikkeling in kaart brengen door middel
van observatie en registratie
– Taal, rekenen, SEO, motoriek
• Onderwijsbehoeften bepalen
– Instructies, materialen, werkvormen, tijd, leerkracht, etc.
• Beredeneerd aanbod
• Leerlingen vergelijken met de normgroep, met de
rest van de klas en met de leerling zelf
– Vroegtijdig signaleren
• Subjectieve normering
Aandachtspunten
ontwikkelingsvolgmodellen
• Objectieve waarneming en analyse van
gedragingen of gebeurtenissen.
Aandachtspunten
ontwikkelingsvolgmodellen
Aandachtspunten
ontwikkelingsvolgmodellen
• Objectieve waarneming en analyse van
gedragingen of gebeurtenissen.
– Aantal valkuilen:
• Selectieve waarneming
• Stemming
• (Voor)oordelen over individuen en groepen
• Leerlingen vergelijken met de rest van de klas
• Dagelijks gebruik / documenteren
Toetsen
‘Test om uit te zoeken of iets of iemand voldoet
aan bepaalde voorwaarden.’
Toetsen
• Meten van vaardigheidsniveau
• Leerlingen worden vergeleken met de normgroep
en met de leerling zelf
• Ontwikkelingsachterstand of -voorsprong
signaleren
• Objectief evaluatie-instrument
Aandachtspunten
toetsen
• Ontwikkelingsgebieden taal & rekenen
• Momentopname
• Ontwikkeling is geen lineair proces
– Uitslagen voorspellen niet per definitie iets over de
verdere ontwikkeling
•
•
•
•
Aanvulling op observaties
Werken in boekjes
Rol leerkracht
Selectie en typering
Ontwikkeling volgen
Observeren
Toetsen
• In dagelijkse, gevarieerde
situaties
• Over een langere periode
• Directe vertaling naar het
handelen
• Contact blijft gelijk
• Geeft een totaalbeeld
• Geen objectieve normering
• Eenzijdige, vaak nietvanzelfsprekende situaties
• Momentopname
• Geen directe vertaling naar
het handelen
• Contact verandert
• Geeft beeld van taal en
rekenen
• Objectieve normering
Rapportage & ouders
• Wat is het doel van oudergesprekken en
rapportages?
–
–
–
–
Hoe (goed) gaat het nu?
Wat hebben we gedaan?
Wat gaan we de komende periode doen?
Wat gaan we leren/wat wil je nog leren?
Rapportage & ouders
• Hoe koppel je de informatie van en over het kind
en de groep terug naar ouders en kinderen?
– Gesprek
– Rapport
– Nieuwsbrief
– Portfolio
Bedankt voor
jullie aandacht!