Groene Veredeling Spinazie

Groene Veredeling
Popeye gaat duurzaam!
De ontwikkeling van een integrale veredelingsstrategie
voor een duurzame spinazieteelt
Aanleiding van het onderzoek
De gangbare en de biologische spinazieteelt
pilotstudie onderzocht of- en welk spinazie
Juist in het hydropone testsyteem (op wa-
uitgangsmateriaal duurzame resistentie te-
ter) kunnen waarschijnlijk eigenschappen
gen ‘wolf’ bevat.
worden gevonden die geschikt zijn voor
lopen tegen dezelfde problemen aan die
selectie. Ook kunnen de mechanismen wor-
een duurzame teelt in de weg staan. Met
den opgehelderd die bijdragen aan een ef-
name aanpassing aan lage stikstofgehaltes
Aanpak
ficiënter gebruik van stikstof, met name bij
in de bodem en ontwikkeling van duurzame
beperkte stikstof beschikbaarheid. In het
resistentie tegen valse meeldauw of ‘wolf’
Stikstofefficiëntie is een complexe eigen-
project worden rassen geïdentificeerd die
(Peronospora farosinosa).
schap; meerdere fysiologische en uiterlij-
goed presteren bij lage stikstofgift. Deze
ke kenmerken van de plant spelen een rol.
kunnen dienen als uitgangsmateriaal voor
Welke eigenschappen bij spinazie belangrijk
veredeling en ook direct worden gebruikt in
zijn, is nog niet bekend. Daarom wordt een
de biologische teelt.
selectie van spinazierassen geëvalueerd
Om de veredeling voor een dergelijk com-
In dit project wordt kennis en uitgangsma-
onder biologische en gangbare veldcon-
plexe eigenschap te ondersteunen, is een
teriaal ontwikkeld voor een duurzame teelt
dities met weinig stikstof. Ook zoeken we
genetische kaart met daarop moleculaire
van spinazie. Daarmee kunnen rassen ont-
naar een eenvoudig selectiesysteem on-
merkers heel gewenst. Met de genetische
wikkeld worden die met een lage stikstof-
der gecontroleerde omstandigheden in de
kaart kunnen vererfbare eigenschappen
bemesting een goede oogstzekerheid en
kas (zie foto) en hoe die zich verhoudt tot
die bijdragen aan efficiënt stikstofgebruik
kwaliteit bieden. Daarnaast wordt in een
de veel complexere situatie op het veld.
gekoppeld worden aan moleculaire mer-
Doel van het onderzoek
kers en kan de positie op het genoom worden bepaald.
In het onderzoek naar duurzame resistentie
tegen ‘wolf’ wordt gekeken of horizontale
resistentie aanwezig is. Hierbij is de ontwikkeling van een goede en betrouwbare ziektetoets essentieel. Die toets kan de basis
zijn voor vervolgonderzoek op horizontale
resistentie tegen wolf.
Zowel de stikstofveldproeven als de tunnelproeven met ‘wolf’-toetsen worden bij de
vier bedrijven uitgevoerd.
Spinazierassen getest op een hydropoon systeem met twee concentraties (hoog en laag) van
stikstof in water, Wageningen University.
juni 2013
Spinazie
Veredelaars en onderzoekers bekijken de Peronosporaproef bij Nunhems Zaden.
Resultaten
Onderzoeksprogramma
Groene Veredeling
Efficiënt stikstofgebruik
zijn zes spinazierassen geselecteerd die in
De stikstofeffiëntie-eigenschappen die op
veldproeven verschillen in resistentieniveau
Het
het hydropone systeem geselecteerd zijn,
laten zien. Uit de analyse van de resultaten
Veredeling 2010-2014 richt zich zowel
blijken relatief goed te correleren met de
blijkt dat er inderdaad resistentie aanwezig
op veredeling van rassen die met min-
prestaties van rassen in het veld. Selectie
is in de geteste rassen, en dat met de nieu-
der bemesting en water toe kunnen als
met behulp van een watercultuur kan dus
we toets grote verschillen redelijk betrouw-
op resistentieveredeling om ziekten en
een nuttige aanvulling zijn op de verede-
baar kunnen worden gescoord. Op verzoek
plagen te voorkomen. Het onderzoek
lingstoolbox. Een van de deelnemende be-
van de bedrijven worden in 2013 histologi-
wordt uitgevoerd voor aardappel, prei,
drijven wil zo´n systeem nu op eigen locatie
sche studies opgezet met Peronopsora om
spinazie en tomaat. Daarnaast lopen
inrichten en testen. Er is veel variatie ge-
meer inzicht te krijgen in het mechanisme
er kortere projecten rond o.a. finan-
vonden in stikstofefficiëntie. Op basis daar-
van infectie. Er zal gebruik gemaakt worden
cieringsmodellen voor kleine markten,
van is een aantal rassen geïdentificeerd, die
van tenminste een vatbaar ras, een ras met
en lupine veredeling. Het programma
kunnen dienen als uitgangsmateriaal voor
volledige resistentie tegen een bepaald iso-
wordt gefinancierd door het ministerie
veredeling. De nakomelingen van kruisin-
laat en een ras met horizontale resistentie.
van EZ, met minimaal 33% in-kind en/of
onderzoeksprogramma
Groene
gen tussen rassen zijn op het hydropone
in-cash bijdrage van betrokken bedrijfs-
systeem geëvalueerd op efficiënt stikstof-
leven.
gebruik. Op grond hiervan is de meest ge-
Vooruitblik
Programma-coordinatoren:
schikte kruising uitgekozen voor het maken
van een karteringspopulatie.
Het onderzoek naar selectiemethoden voor
dr.ir. Olga Scholten,
stikstofefficientie bij spinazie zal een prak-
[email protected]
Resistentie tegen ‘wolf’
tische en snelle toetsmethode voor verede-
Er is door Enza Zaden een toets-protocol
laars opleveren. Het zal inzicht geven in de
Prof.dr.ir.Edith Lammerts van Bueren,
ontwikkeld voor het efficiënt identificeren
mate van genotype x milieu interactie voor
[email protected]
van genotypen die een goede horizontale
efficiënt stikstofgebruik en in de mechanis-
resistentie tegen ‘wolf’ bezitten. Hiermee
men die ten grondslag liggen aan verbeter-
Website: www.groeneveredeling.nl
de groei bij stikstofgebrek. Met behulp van
de ontwikkelde moleculaire hulpmiddelen
Spinazie-team:
kunnen de genetische factoren die bijdragen aan efficiënt stikstofgebruik worden
Rafael Chan Navarrete, Gerard van
gebruikt voor veredeling van spinazieras-
der Linden, Oene Dolstra, Chris Kik,
sen die minder stikstof nodig hebben.
Olga Scholten en Edith Lammerts
Het Peronospora pilot-onderzoek biedt
van Bueren (allen Wageningen UR
aanknopingspunten voor veredeling voor
Plant Breeding). De veredelings-
duurzame resistentie tegen wolf met een
bedrijven die betrokken zijn in de
protocol voor selectie voor horizontale
uitvoering zijn: Nunhems Zaden,
resistentie en inzicht in hoe horizontale
PopVriend, Rijk Zwaan en Vitalis
resistentie van spinazie tegen wolf wordt
Biologische Zaden/Enza Zaden.
bewerkstelligd.
Groene Veredeling