wonen, werken en recreëren in oost- groningen

regio oost
De Oost-Groninger gemeenten Bellingwedde,
Menterwolde, Pekela, Reiderland, Stadskanaal,
Scheemda, Veendam, Vlagtwedde en Winschoten
werken sinds 2001 samen met het Waterschap
Hunze en Aa’s, de Streekraad Oost-Groningen en
de Provincie Groningen aan de uitvoering van een
aantal regionale projecten.
“nieuwe
economische drager”
Afspraken over gezamenlijk aan te pakken projecten
worden gemaakt in het kader van het Regioprogramma van de Stuurgroep Oost. In de Stuurgroep
zijn alle samenwerkende partijen bestuurlijk vertegenwoordigd.
“landschap
biedt veel
kansen”
Druk: De Marne
onderzoeksbureau elles bulder 2009
“investeren toeristische trekkers”
Vormgeving: Erica Eijklaar
wonen,
werken en
recreëren
in oostgroningen:
Daarnaast zijn er vijf gebiedsuitwerkingen: Visie
Midden-Groningen/Oldambt, Inrichtingsplan RundeRuiten Aa, Westerwoldse Aa Plus, POP gebiedsuitwerking Veenkoloniën-(Zuid) en gebiedsuitwerking
Groene Ster (Veenkoloniën-Noord).
De Stuurgroep Oost wil gezamenlijk de schouders
onder het programma zetten om de kansen die de
regio biedt zo goed mogelijk te benutten. Samenwerking is hierbij van groot belang. Het succes van
de projecten staat of valt namelijk met de medewerking van inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties uit de regio zelf.
wonen, werken en recreëren in oost-groningen
regioprogramma oost 2008-2011
- Regionale economie
- Regiomarketing
- Regionaal erfgoed
- Wonen en leefbaarheid
Fotografie: Reyer Boxem, Linda Eekma, René Perton en Edward Sie
In juni 2008 stelde de Stuurgroep Oost het Regio­
programma 2008-2011 vast. De Stuurgroep wil met
het programma projecten realiseren die aansluiten
bij het Provinciaal Omgevingsplan (POP).
De volgende thema’s staan centraal in het Regio­
program­­ma Oost 2008-2011:
de slimme
stap!
Voor meer informatie over het Regiogramma Oost
2008-2011: 050 3164559
Stuurgroep Oost
“bedrijventerreinen
levendig
houden”
landbouw
plattelandsontwikkeling
recreatie
natuur
cultuurhistorie
recreatie
toerisme
natuur
landschap
Regionale economie
Regiomarketing
Regionaal erfgoed
Wonen en leefbaarheid
Het midden- en kleinbedrijf vormt de basis van de Oost-Groninger economie en is
van grote betekenis voor de leefbaarheid van het platteland. Om bedrijven aan de
regio te binden en groei te stimuleren, is het belangrijk dat de kwaliteit van bedrijventerreinen aan de wensen van de ondernemers voldoet. Daarom wordt extra
aandacht geschonken aan het herstructureren van verouderde bedrijventerreinen,
parkmanagement, het creëren van verzamelgebouwen voor starters en de aansluiting
op het glasvezelnet.
Oost Groningen maakt momenteel een enorme groei door. De realisatie van Blauwestad,
de explosieve groei van de Eemshaven, de plannen voor de N33: er is volop dynamiek
in de regio en er zijn veel positieve ontwikkelingen. Toch kampt de streek met een
hardnekkig negatief imago. Dit kan verbeterd worden door de eigen kwaliteiten van de
regio beter te promoten.
Oost-Groningen bezit een groot aantal waardevolle cultuurhistorische elementen. Monumentale boerderijen, slingertuinen, schansen, Veenkoloniale wijken en industriële panden zijn kenmerkend voor het landschap van deze regio. Helaas verpaupert het regionale
erfgoed in toenemende mate. Voor het versterken van de regionale identiteit en het
toeristisch-recreatieve voorzieningenniveau is het juist van belang om het erfgoed te
bewaren en waar mogelijk te herstellen. Daarom zijn en worden verschillende projecten
met betrekking tot regionaal erfgoed ontwikkeld.
Naar verwachting daalt het bevolkingsaantal in Oost-Groningen. In combinatie met
andere ontwikkelingen, zoals de voortschrijdende vergrijzing, het doorzetten van de
ontgroening en de matige sociaal-economische structuur van het gebied, kan dit
negatieve gevolgen hebben voor de leefbaarheid van de regio. Deze ontwikkeling
vraagt om een gezamenlijke aanpak. De gemeenten stellen daarom een (sub-)
regionaal woonplan op, waarin vernieuwing, sloop, verbetering van de leefbaarheid
en het voorzieningenniveau en duurzaam bouwen een plek krijgen. Als de OostGroninger gemeenten en de provincie een akkoord hebben bereikt over dit plan,
wordt het uitgevoerd.
Oost-Groningen wordt steeds interessanter voor toeristen en de toeristische sector.
Ondernemers, particulieren en overheden willen meer in deze sector investeren. Hun
doelen zijn onder andere de toeristische routenetwerken en informatiestructuur te
verbeteren, het voorzieningenniveau op te peil houden en uit te bouwen en nieuwe
recreatieve activiteiten, bijvoorbeeld rond Blauwestad, te ontwikkelen. Ook moeten
de verbindingen met Drenthe en Duitsland verbeterd worden. Meer bezoekers in
Oost-Groningen leidt tot meer bestedingen en meer werkgelegenheid in het gebied.
Hiermee is het sociaal-economische belang van Oost-Groningen gediend.
Om de komende jaren optimaal te profiteren van genoemde ontwikkelingen, is het dus
van belang dat gericht en gestructureerd aan een goede vermarkting van de regio wordt
gewerkt. Want het is goed wonen, werken en recreëren in Oost-Groningen. Dus wie
is ondernemend en gemotiveerd genoeg om de sprong te wagen om in de regio te
wonen, te werken of te recreëren? Dit motto wordt de komende tijd in een creatief
promotioneel concept uitgewerkt. Op basis hiervan worden concrete acties ondernomen
met verschillende advertenties, in het oog springende activiteiten, speciale ambassadeurs
en aansprekende brochures.
Een goed voorbeeld is Grensland|Vestingland: een internationaal koepelproject waarin
de verdedigingswerken in het Oost-Groninger grensgebied centraal staan. Schansen en
vestingen, uit de tijd van de Tachtigjarige Oorlog, worden versterkt en hersteld met als
doel de cultuurhistorische en landschappelijke waarden te behouden en het toerisme te
stimuleren. Andere projecten richten zich op het instandhouden, ontwikkelen en vermarkten van gebouwen en (industriële) complexen die vanuit cultuurhistorisch en recreatief
oogpunt waardevol zijn. Een aansprekend voorbeeld hiervan is ‘De Toekomst’, een voormalig strokartonfabriek in Scheemda.
Reeds gestart zijn de twee pilot-projecten in het kader van Landschapversterkend
Wonen, het landschappelijk verantwoord bouwen van nieuwe woningen. Deze
projecten in Hoorndervenen (gemeente Bellingwedde) en Mussel stimuleren het
landgoed-wonen en wonen aan de rand van het dorp.
hans gerritsen
gedeputeerde economie, cultuur en recreatie en toerisme
van de provincie groningen
seine lok
wethouder ruimtelijke ordening
gemeente vlagtwedde
etze dijk
wethouder recreatie en toerisme
gemeente pekela
“toerisme is
“het landschap
de nieuwe economische
biedt
drager”
veel kansen”
Harry Jansema
wethouder economische zaken
van de gemeente Winschoten
“investeren in
“bedrijventerreinen
toeristische trekkers”
levendig houden”
projecten projecten
”
regiomarketing
Inrichtingsplan Runde-ruiten aa
recreatieve ontwikkeling
• Oost-Groningen heeft de laatste jaren veel dynamiek laten
• In het Regioprogramma Oost 2008-2011 krijgen vijf gebieds­
• Oost-Groningen is landschappelijk gezien een bijzonder en
zien. Het gebied is volop in ontwikkeling en biedt met name
veel toeristische mogelijkheden. Dit zijn ontwikkelingen
waar we bijzonder trots op mogen zijn.
De grote uitdaging voor de komende jaren is om OostGroningen voor toeristen nog aantrekkelijker te maken en
de beeldvorming van het gebied positief te beïnvloeden.
Het nieuwe regioprogramma richt zich op de toeristische
versterking door onder meer het aanleggen van nieuwe
verbindingen op het land en op het water. De basis van de
toeristische ontwikkeling ligt bij de ondernemers.
Oost-Groningen is rijk aan goede, initiatiefrijke ondernemers.
Samen met deze ondernemers wordt hard gewerkt aan de
toeristische versterking van de regio. Naast de ondernemers
bieden natuurlijk ook het landschap en de cultuurhistorie
volop mogelijkheden om de regio toeristisch op de kaart te
zetten. Het Oldambt biedt een prachtig open landschap en
natuurlijk de ontwikkelingen rond Blauwestad. De Veenkoloniën met zijn karakteristieke lintbebouwing is heel waardevol en nog redelijk onontdekt. Westerwolde is toeristische
gezien een kansrijk gebied met interessante plaatsen als Ter
Apel en Bourtange.
Te weinig mensen weten dat Oost-Groningen veel te bieden
heeft. Het is daarom van groot belang het imago van de
regio te verbeteren. We willen laten zien dat Oost-Groningen
geen achterstandsregio is, maar een gebied met veel perspectief dat interessant is om in te wonen, te werken en te
recreëren.
Visie Midden-Groningen/Oldambt
De gemeenten Delfzijl, Appingedam, Slochteren,
Winschoten, Reiderland en Scheemda werken
samen aan: het formuleren van een integrale
gebiedsvisie (ecologische en recreatieve verbindingen), het op orde brengen van de waterhuishouding, het verbeteren van voorzieningen, het
behoud van cultureel erfgoed en landschapsherstel voor het gebied Midden-Groningen/­
Oldambt.
opgaven bijzondere aandacht, waaronder het Inrichtingsplan Runde-Ruiten Aa. De Provincie Groningen, de gemeen­
ten Emmen en Vlagtwedde, het Waterschap Hunze en Aa’s,
Staatsbosbeheer en de Dienst Landelijk Gebied (DLG) hebben gezamenlijk een grensoverschrijdend plan opgesteld
voor de koppeling van de rivier de Runde met de Ruiten
Aa. Dit bijzondere plan is van grote betekenis voor de ontwikkeling in Westerwolde van natuur, waterbeheer en de
toeristische infrastructuur.
De basis van het project is de koppeling van het Drentse
riviertje de Runde met de Ruiten Aa. Met deze verbinding
kan het gebiedseigen water vastgehouden worden. Het
nieuwe watersysteem wordt de drager van verdere ontwikkeling van natuur, recreatie en andere groene functies.
We streven ook naar een groene verbindingszone naar
Drenthe, een aansluiting met de Hondsrug te realiseren.
Wandel-, fiets-, vaar- en ruiterroutes kunnen dan op elkaar
aangesloten worden. Deze verbindingen bieden belangrijke
kansen voor de toeristische ontwikkeling van Westerwolde.
Met name het gebied rond Ter Apel kan zich dankzij het
plan nog beter als recreatieve uitvalsbasis manifesteren.
Het Inrichtingsplan Runde-Ruiten Aa geeft een goed beeld
van de ambities in Oost-Groningen. Door het versterken van
natuurwaarden wordt de regio aantrekkelijker voor bewoners, toeristen en (toeristische) ondernemers. Waarde­volle
landschappelijke en cultuurhistorische kenmerken vormen
de basis van economische versterking en daarmee van een
leefbaar platteland.
Gebiedsuitwerking Groene Ster (Veenkoloniën-Noord)
Door de gemeenten Veendam, Hoogezand-Sappemeer,
Menterwolde, Aa en Hunze en het Waterschap is de gebiedsvisie Groene Ster ontwikkeld. Wonen, landschap,
toerisme en recreatie, waterbeheer en landbouw staan
hierin centraal. Concrete doelstellingen zijn het tot stand
brengen van landschappelijke en toeristische verbindingen met Drenthe, het verbeteren van de woonkwaliteit in
aansluiting op de kenmerkende Veenkoloniale structuur
en het realiseren van een landschapspark.
vooral afwisselend gebied. Van Delfzijl naar Ter Apel kom
je over korte afstand door drie verschillende landschappen.
Het Oldambt, de Veenkoloniën en Westerwolde hebben
ieder hun specifieke kenmerken. Deze gebiedskenmerken
zijn mede bepalend voor de toeristische ontwikkeling.
De Veenkoloniën kent in tegenstelling tot bijvoorbeeld
Westerwolde niet echt een toeristische basis. Veel mensen
weten dat het mooi is, maar sommige ondernemers zijn
nog terughoudend om hierop in te springen. Duidelijk is
wel dat, onder meer door het verbeteren van de vaarverbindingen, het aantal toeristen is toegenomen. Het is voor de
overheid een uitdaging om een dusdanig klimaat te creëren
dat ondernemers gestimuleerd worden om zich op deze
toeristen te richten.
De komende jaren willen we het toeristische gevoel bij de
ondernemers verder stimuleren. We moeten meer vaartoeristen aan wal krijgen, maar kunnen bijvoorbeeld ook een
werkende molen voor publiek openstellen of een boer kaas
laten maken en verkopen.
Belangrijk bij het versterken van toerisme is dat de verschillende gemeenten hun plannen op elkaar afstemmen
en integreren. Dus niet ieder een fietspad, maar één gezamenlijke route. Ook moeten we investeren in toeristische
trekkers. Cultureel en industrieel erfgoed vormen hiervoor
een belangrijke basis, maar ook evenementen als de Dag
van de Regio helpen om mensen kennis te laten maken
met het gebied.
Westerwoldse Aa-Plus
In het overgangsgebied van Westerwolde
naar het Oldambt wordt aandacht besteed
aan de versterking van het toeristisch profiel, het realiseren van een fiets- en/of vaarverbinding met Duitsland en het herstel van
de Westerwoldse Aa.
POP gebiedsuitwerking Veenkoloniën (-zuid)
In het nieuwe Provinciaal Omgevingsplan (POP)
wordt de wens geuit het gebied Veenkoloniën ­(-Zuid)
sociaal en economisch een stevige impuls te geven
om het bestand te maken tegen ontwikkelingen als
bevolkingsdaling en afnemende werkgelegenheid.
Deze ambitie uit zich in het streven naar het versterken van de centrumpositie van Stadskanaal, het
realiseren van een aantrekkelijker woonklimaat en
het versterken van het toerisme.
• De
ruimte, goede arbeidskrachten, lage vestigingskosten
en een goede bereikbaarheid (geen files!) maken Oost-Groningen aantrekkelijk voor ondernemers. De regio kent dan
ook een divers bedrijfsleven. Met name de kleinere bedrijven zijn van groot belang voor de regionale economie. Om
bedrijven te laten groeien moeten gevestigde en startende
ondernemers in het midden- en kleinbedrijf door de overheid optimaal ondersteund worden.
De ondersteuning van de ondernemers richt zich vooral op
de infrastructuur. De revitalisering van bestaande bedrijfsterreinen staat hierbij voorop. In Winschoten is de laatste
jaren hard gewerkt aan de verbetering van bedrijfsterreinen. Om de terreinen levendig en aantrekkelijk te houden
is het belangrijk om leegstand te voorkomen. Dit willen
we gaan doen door op de terreinen een nieuwe ruimtelijke
indeling te maken, een soort van ruilverkaveling.
Naast de versterking van de infrastructuur zien we voor
de komende jaren ook volop mogelijkheden voor het toerisme. Door de verdere ontwikkeling van Blauwestad, waaronder de vaarverbinding met het Winschoterdiep, ontstaan
nieuwe economische kansen. Bedrijventerreinen langs het
water moeten aantrekkelijk gemaakt worden voor watergebonden bedrijvigheid.
Het versterken van de regionale economie en de werkgelegenheid in Oost-Groningen biedt volop kansen en uitdagingen. Belangrijk uitgangspunt is dat plannen en initiatieven
over gemeentegrenzen heen gaan en dat de ondernemers
en inwoners uit de regio nauw bij de plannen betrokken
worden.
Plattelandshuis
In het najaar 2008 is in de molen Edens in Winschoten het
Plattelandshuis Oost-Groningen gevestigd. Diverse organi­sa­ties
gericht op de plattelandsontwikkeling van Oost-Groningen bundelen hier hun krachten. Initiatiefnemers worden op een laagdrempelige manier ondersteund om van een projectidee naar
een projectplan te komen. Het Plattelandshuis Oost-Groningen
geeft advies, beoordeelt de haalbaarheid van ideeën en bevordert samenwerking met andere partners en projecten.
Ondersteuning MKB
REGIOPROJECTEN SAMENGEVAT
regionale economie
Het midden- en kleinbedrijf
(MKB) is van groot belang voor
de leefbaarheid op het platteland. De Stuurgroep Oost wil
daarom de ondersteuning van
deze bedrijvigheid optimaliseren. De nadruk ligt hierbij
op het geven van advies aan
(startende) ondernemers door
het Regionaal Ondernemings
Instituut (ROI). Daarnaast wil de
Stuurgroep kleinschalig onder­­
nemerschap aan huis stimuleren
en ambachtelijke be­drijvigheid
in vrijkomende boerde­rijen.
Grensland|Vestingland
Bij dit internationale project worden
schansen en vestingen in het grensgebied
versterkt, hersteld en recreatief aantrekkelijk gemaakt. Inwoners van het grensgebied worden bewust gemaakt van hun
eigen geschiedenis met als resultaat een
sterker imago voor de regio. Met het benadrukken van de cultuurhistorische en
landschappelijke elementen worden ook
(nieuwe) toeristische doelgroepen aangetrokken.
Cultuurhistorie en regionaal erfgoed
In dit kader worden projecten gestimuleerd die
bijdragen aan de versterking van culturele functies
en activiteiten op het gebied van kunst, de her­
ont­wikkeling van voormalige industrie­complexen
(bijvoorbeeld De Toekomst in Scheemda) en het
ontwikkelen van toe­ris­tische activiteiten gericht
op een betere benutting van het cultuurhistorisch
erfgoed.