Pijn en bewegen in relatie tot cognitie en gedrag bij dementie
advertisement
PIJN EN BEWEGEN IN RELATIE TOT COGNITIE EN GEDRAG BIJ DEMENTIE RELATIE PIJN – (IN)ACTIVITEIT - COGNITIE Kimberley Vandercruyssen DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING VAN PIJN BIJ DEMENTIERELATIE TOT COGNITIE EN GEDRAG PIJNBELEVING BIJ DEMENTIE BIJ DEMENTIE Minder pijnstilling bij: • Demente ouderen • Patiënten op psychogeriatrische afdelingen Relatie met dementie? Patiënten die lijden aan vasculaire dementie: sterkere pijnbeleving DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING VAN PIJN BIJ DEMENTIERELATIE TOT COGNITIE EN GEDRAG DIAGNOSTIEK VAN PIJN BIJ DEMENTIE Ouderen met dementie die nog kunnen communiceren • Afnemen van pijnschalen oudere kan zelf nog de mate van pijn aangeven Ouderen met dementie die niet meer kunnen communiceren • Observatie: identificeren van pijn aan gezichtsuitdrukkingen (ook aan te raden bij zij die wel nog kunnen communiceren) Belangrijk!! Frequentie -> pijndiagnostiek als onderdeel van de dagelijkse zorg DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING VAN PIJN BIJ DEMENTIERELATIE TOT COGNITIE EN GEDRAG BEHANDELING VAN PIJN BIJ DEMENTIE • Paracetamol • NSAIDs • Opioïden Opletten voor bijwerking en interacties tussen de medicijnen! – Beïnvloeding metabolisme – Risico op leverbeschadiging, maagdarmbloedingen en nierinsufficiëntie vergroot – Sedatie, cognitieve achteruitgang, constipatie en urineretentie Rol van het placebo-effect? LICHAMELIJKE (IN)ACTIVITEIT EN PIJN BIJ DEMENTIE; IS ER EEN CAUSAAL VERBAND?TOT COGNITIE EN GEDRAG BIJ DEMENTIE Lichamelijke activiteit daalt als gevolg van pijn? Pijn stijgt als gevolg van lichamelijke inactiviteit? Pijn leidt tot lichamelijke inactiviteit en lichamelijke activiteit leidt tot vermindering van pijn LICHAMELIJKE (IN)ACTIVITEIT, COGNITIE EN GEDRAGTOT COGNITIE EN GEDRAG BIJ LOPEN EN COGNITIE DEMENTIE • Gunstig effect op geheugen en logisch redeneren (vooral in vroeg stadium van dementie) • Ongunstig effect op het slaap-waakritme • Ongunstig effect op het cognitief functioneren (vooral in een verder gevorderd stadium van dementie) LICHAMELIJKE (IN)ACTIVITEIT, COGNITIE EN GEDRAGTOT TOT COGNITIE EN GEDRAG BIJ IMMOBILITEIT DEMENTIE EN GEDRAG Negatieve invloed : • Bij de basisbehoeften van de mens • Depressie, agressie, desoriëntatie, afhankelijkheid, verminderd sociaal functioneren • Verarming van de omgeving LICHAMELIJKE (IN)ACTIVITEIT, COGNITIE EN GEDRAGTOT TOT COGNITIE EN GEDRAG BIJ KAUWEN EN COGNITIE DEMENTIE Niet kauwen leidt tot een verlies van leervermogen en geheugenfunctie Positief effect op cognitie en kwaliteit van het leven LICHAMELIJKE (IN)ACTIVITEIT, COGNITIE EN GEDRAGTOT TOT COGNITIE EN GEDRAG BIJ ‘LOPENDE’ BEWEGINGSPROGRAMMA’S BIJ DEMENTIE: EFFECTEN OP COGNITIE, STEMMING EN GEDRAG 1. Patiënt en mantelzorgers participeren samen in bewegingsprogramma 2. Iedere dag lopen als onderdeel van de dagelijkse zorg 3. Trainen van functies die noodzakelijk zijn om te lopen LICHAMELIJKE (IN)ACTIVITEIT, COGNITIE EN GEDRAGTOT TOT COGNITIE EN GEDRAG BIJ BEWEGEN MET JONGDEMENTERENDEN DEMENTIE Vaak apathie en initiatiefverlies vermindering lichamelijke activiteit beïnvloeding fysiek functioneren Vergelijking tussen 3 bewegingsprogramma’s: 1. Direct Begeleide Aërobe (DBA) activiteiten 2. Direct Begeleide Flexibiliteit (DBF) 3. Indirect Begeleide Aërobe (IBA) activiteiten Direct begeleiden : programma aangeboden in revalidatiesetting Indirect begeleiden: programma aangeboden in de thuissituatie CONCLUSIES • Er bestaat een relatie tussen lichamelijke activiteit en cognitie • De relatie is causaal bij ouderen zonder dementie • Verbetering van lichamelijke activiteit bij persoon met dementie heeft een positief effect op de mentale gezondheid van de mantelzorgers • Bij ouderen altijd oog hebben voor de mate lichamelijke activiteit
