Zonder bijwerkingen bezuinigen = Ontgroenen

Zonder draconische
bijwerkingen bezuinigen =
(beetje) Ontgroenen
Adriaan de Lange
Groene Rekenkamer
Noodzaak
Crisis dwong het Rijk tot exorbitante
steunoperatie(s). Dat dat geld allemaal terugkomt is
zeer twijfelachtig (vgl. Icesafe).
Crisis leidt ook tot forse daling van belastinginkomsten: tekort 272 – 237 = ca. 35 mld. / jaar.
(extra) rente toegenomen staatsschuld 260 mld
(2007) naar 380 mld (2010) a 3,5%: ca. 5 mld / jr
Er wordt nu door 19 ambtelijke werkgroepen gezocht
naar 35 tot 50 miljard per jaar.
Dat is 10 – 20 % van de Rijksbegroting.
Ontstaan crisis
Crisis is ontstaan door het spelen met
imaginair geld: zgn. “derivaten” en de
waanidee dat de financiële / economische
werkelijkheid met modellen te ‘voorspellen’
zou zijn.
Dat dat tot wangedrochten leidt zagen we al
aan bv. LTCM eind 20e eeuw en Enron en
Worldcom begin 21e eeuw maar e.e.a. zette
ons niet aan het denken.
Milieu vergelijkbaar
Toekomst van het milieu ‘voorspellen’ mbv.
modellen is vergelijkbaar met de toekomst
van de economie / financiële wereld
‘voorspellen’.
De modellen zijn of veel te beperkt of veel te
algemeen om iets over het milieu te kunnen
zeggen. En ‘het milieu’ beduidend is
ingewikkelder dan ‘de economie’.
Bovendien is de waarde van ‘het milieu’
onbepaald. Vb: Is veel CO2 goed of slecht ?
Crisis in het milieu ?
Net zo min als dat we konden zeggen dat het
goed ging met de derivaten kunnen we
zeggen dat het slecht gaat met ‘het milieu’.
Bovendien zijn er vele tekenen dat het door
en voor de mens met ‘het milieu’ eigenlijk
gestaag beter gaat (vgl. Bjorn Lomborg of
Kuznet curves).
Wie ‘zien’ crises in ‘het milieu’ ?
Politici die een ‘goed’ doel zoeken
Milieu- / klimaatwetenschappers
(her)verzekeraars zoals Münchner Re
Banken, investeerders in ‘oplossingen’
(leiders in) 3e wereldlanden die graag (extra)
‘ontwikkelings’hulp ontvangen
Het tij kentert
“Elk nadeel heb z’n voordelen”:
De financiële crisis dwingt ons met beide benen op
de grond te staan en de burger snapt dat
Kopenhagen is mislukt doordat de leiders van de
grote landen begrijpen dat ‘het milieu’ niet lijdt onder
economische vooruitgang en omgekeerd zeker wel
maar de EU en vooral NL draven door.
En bv. de WHO snapt al enige tijd dat mensenlevens
voorgaan op dieren en ‘het milieu’.
Waarom draaft NL door ?
Nederlanders zijn megalomaan. Zo zien we bv. niet
dat heel NL vergelijkbaar is met één grote stad in
China, India of de Amerika’s.
Veel politici en beleidsambtenaren hebben ingespeeld
op de sinds de jaren 70 zorgvuldig opgebouwde
milieu-hype met forse subsidiestromen (‘van de grote
hoop’) waarop flink veel wetenschappers en
investeerders ‘in actie’ zijn gekomen.
Milieu bezuinigingsmogelijkheden ?
Windenergie:
investeringen (20% in 2020)
ca. 3 mld/jr en
onderhoudskosten oplopend
tot 2-3 mld/jr.
Extra kosten aan ‘snel te starten’ gascentrales om
windfluctuaties op te kunnen vangen:
1-2 mld/jr
Rendementsdaling conventionele centrales door draaien in
deellast:
0,5-1 mld/jr
Klimaat:
allerlei versluierde kosten aan onderzoek, CO2-berging,
CO2-tax, verhoogde energierekening etc.:
3 –5 mld/jr
Ecologische hoofdstructuur:
Aanleg en onderhoud
ca. 0,5 - 1 mld/jr
Milieu bezuinigingsmogelijkheden ?
Omschakelen naar Kernenergie voor E-opwekking:
totale besparing op opwekking als 70% nucleair: ca. 1 mld/jr
Subsidies op zuinig / elektrisch rijden: BPM e.d.: 1 – 2 mld/jr
Allerlei kosten door milieuwetgeving zoals wet op de
bodemverontreiniging; tarra, verwijderen vervuilde grond,
vertragingen (wegen)-bouwprojecten e.d.:
3 - 5 mld/jr
Ambtelijk apparaat voor ‘het milieu’:
ca. 10.000 ambtenaren weg:
1 mld/jr
Totaal zeker:
15 - 20 miljard per jaar.
Dit is ca. 6% van de Rijksuitgaven.
Net zoveel als in topjaar 1970 aan waterwerken
– en dus directe veiligheid - werd uitgegeven.
Praktische gevolgen van milieubezuinigingen:
We houden ‘goedkope’
elektriciteit
NL bijdrage aan ManMade CO2
verandert niet of verbetert zelfs
Boeren kunnen weer gewoon
mest uitrijden
Autorijden kan goedkoop
blijven of zelfs goedkoper
worden: geen CO2-tax
Wellicht meer mooie
Volgermeerpolders
Tot het jaar 2100 stijgt de
zeespiegel met gewoon
30 cm / eeuw
In het jaar 2020 hebben we
een flink aantal (kleine)
kerncentrales bijgeplaatst
We gaan niet terug naar de
organische stad (19e eeuw)
maar ontwikkelen ook geen
‘duurzame’ stad (21e eeuw)
Geen wolven vrij in de
natuur
Normaal bezuinigen:
10 – 20 % van de begroting van ministeries:
SZW: 15% van 67 =
10 mld
VWS: 15% van 64 =
10 mld
OCW: 15% van 37 =
6 mld
Gem & Prov fonds: 20% van 20 =
4 mld
Justitie en BZK: 20% van 12 =
2,4 mld
Jeugd&Gezin: 20% van 7 =
1,5 mld
Defensie: 20% van 8 =
1,5 mld
Totaal (nog maar) ca. 35 mld / jr
Normaal bezuinigen:
Ingrepen in de begroting van SZW, VWS en OCW
hebben direct een grote impact op onze samenleving
met dat uitkeringen verlaagd (moeten) worden, de
basisverzekering (veel) duurder wordt, ouderen- en
jeugdzorg fors verslechtert, de basisbeurs verdwijnt
en bv. ons onderwijs nog verder achteruit holt.
Terwijl ook Provincies en Gemeenten fors worden
gekort en dat geld dan bij de burger halen en bv.
Justitie, politie en brandweer flink zullen moeten
inleveren.
Praktische gevolgen van
normaal bezuinigen:
Bezuinigen SZW bv:
15% op de bijstand ->
van 1410,- naar 1200,euro per maand per
gezin.
15% van de
ambtenaren voor SZW
bij Rijk en gemeenten
-> ca. 11.000 weg
Bezuinigen VWS bv:
basisverzekering
van 95 naar minimaal
120 euro p.p.p.m.
15% van de
ambtenaren voor VWS
bij Rijk en gemeenten
-> ca. 10.000 weg
Praktische gevolgen van
normaal bezuinigen:
Bezuinigen OCW o.a.:
Gemeente & Prov. bv:
Lerarensalarissen van
gem. 2800 naar 2200 euro
voor 350.000 docenten
Havo/Vwo niet 1040 uur les
maar minder dan 900 uur
Mbo niet 850 uur maar
minder dan 700 uur les en
15% = ca. 50.000
onderwijzers / leraren weg
Afschaffen basisbeurs
280 euro/mnd voor zeker
300.000 studenten
450 Gem. bezuinigen zeker
20 mln. op sportfaciliteiten
Justitie & BZK:
‘Het Recht’ duurt (nog)
langer
Pakkans neemt (verder) af
20% minder ambtenaren
-> ca. 12.000 politie- en
justiemensen weg
Etc…..
Conclusie:
Normaal bezuinigen of zelfs gelijkelijk volgens de
kaasschaaf methode zowel normaal als op milieu
bezuinigen is politiek veel en veel lastiger te
verkopen dan de zeker 15 - 20 miljard / jaar
kostende milieumaatregelen simpelweg te schrappen.
Bovendien is het heel wel denkbaar dat met het
verwijderen van allerlei beperkende
milieumaatregelen onze economie veel sneller
herstelt omdat geld verdienen aan directe behoeften:
goed wonen en prettig leven & werken eenvoudiger
is dan via een hoge energierekening ‘verblijd’ te
worden met een ‘beter’ milieu.