Trends en ontwikkelingen, midden- en kleinbedrijf. Mkb belangrijk voor Rotterdamse economie Jonge mkb-bedrijven Het midden- en kleinbedrijf (mkb) in Rotterdam draait een relatief hoge omzet en levert een grote bijdrage aan de werkgelegenheid in de stad. Jonge bedrijven zijn essentieel voor het creëren van dynamiek in de economie. Ze zorgen voor nieuwe werkgelegenheid en zijn vaak ambitieuzer dan de oudere bedrijven. Als definitie wordt de grens van vijf jaar gehanteerd. Uit recente cijfers van de Kamer van Koophandel blijkt namelijk dat ongeveer de helft van de zzp’ers en het overige mkb de eerste vijf jaar niet weet te overleven. Het Rotterdamse mkb (bedrijven <250 werknemers) biedt werk aan circa 117.000 werknemers en telt 38.550 vestigingen. Dat is 3,5% van alle mkb-vestigingen in Nederland. Aan de hand van enkele kengetallen is het mkb in Rotterdam vergeleken met het Nederlandse mkb (zie tabel 1). De Rotterdamse jonge mkb’ers beslaan zo’n 4,2% van het Nederlandse totaal. Deze groep bevat gemiddeld bijna twee werknemers en is goed voor een omzet van €7,6 miljard. Vergeleken met het nationale niveau hebben ze gemiddeld een hogere omzet en bruto toegevoegde waarde. De totale omzet van het Rotterdamse mkb bedraagt 5,8% van de omzet van het Nederlandse mkb. Dit terwijl het aandeel in de landelijke werkgelegenheid slechts 3,4% is. De bruto toegevoegde waarde ligt gemiddeld genomen ook fors hoger in het Rotterdamse mkb. Bovendien zijn de mkb-bedrijven in Rotterdam innovatiever dan het mkb in Nederland. Ze zijn daarentegen minder internationaal actief. Tabel 1: MKB in Rotterdam en Nederland, 2013 Bron: Berekeningen Panteia op basis van niet-openbare microdata van het Centraal Bureau voor de Statistiek betreffende het Algemeen Bedrijvenregister nd rla de Ro t Ne te rd am f ta ts M aa rla de Ne Ro t nd te rd am f ta ts M aa Ke ng et al (ABR) 2013 en de Productiestatistieken 2013. Bedrijvenpopulatie Aantal bedrijven 38.550 1.113.940 Aantal bedrijven 25.870 Werkgelegenheid Totaal 116.7903.477.635 Totaal 49.4001.229.800 Gemiddeld3 3.1 Gemiddeld1,9 2,0 Omzet Totaal € 29,2 mld. € 508,2 mld. Totaal € 7,6 mld. € 175,6 mld. Gemiddeld € 756.941 € 456.218 Gemiddeld € 293.800 € 286.200 Bruto toegevoegde waarde Internationaal actief Innovatief 613.600 Totaal € 5.3 mld. € 136,2 mld. Totaal € 2,0 mld. € 46,2 mld. Gemiddeld € 138.816 € 122.269 Gemiddeld € 77.300 € 75.300 Aantal bedrijven 5.500 184.800 Aantal bedrijven 2.800 78.800 Aandeel bedrijven 14% 17% Aandeel bedrijven 11% 13% Aantal bedrijven 14.800 396.500 Aantal bedrijven 11.900 263.800 Aandeel bedrijven 39% 36% Aandeel bedrijven 46% 43% Zelfstandig MKB Het jonge mkb (tot 5 jaar oud) in Rotterdam en Nederland in Rotterdam en in Nederland groeistrategie die zij aan het uitvoeren zijn en financiering speelt hierin een kritieke rol. In tabel 2 worden deze twee verschillende typen beschreven voor Rotterdam. De overlevende starter is gemiddeld genomen groter van omvang qua werkgelegenheid, omzet en bruto toegevoegde waarde. Er zijn echter wel meer dan drie keer zo veel starters en de eerder benadrukte belangrijke rol voor de Rotterdamse werkgelegenheid binnen het mkb lijkt dan ook vooral van deze groep te komen. De overlevende starters zijn daarentegen wel de meest innovatieve bedrijven, waarbij blijkt dat van de bedrijven die de eerste drie jaar overleven meer dan de helft als innovatief gekenmerkt kan worden. Dit aandeel is ook twee keer zo groot als bij de startende bedrijven. Het percentage starters dat internationaal actief is, is in beide groepen even groot. Overlevende starters Het jonge mkb kan worden opgesplitst in twee verschillende subtypen aan de hand van hun leeftijd: de starters en de overlevende starters. Deze splitsing hangt samen met de verschillende levensfasen die bedrijven doormaken. De startende ondernemers zijn bezig om hun bedrijf op de rails te krijgen en moeten vaak vanuit het niets een levensvatbaar bedrijf opzetten. Hierbij is het belangrijk de eerste klanten te werven en te behouden. De overlevende starters zijn vaak al op expansie gericht en houden daarbij de balans tussen inkomsten en uitgaven in de gaten. Deze twee typen worden vaak in de literatuur gescheiden door een leeftijdsgrens van kleiner dan drie jaar en tussen de drie en vijf jaar oud. Vooral voor starters is het vinden van financiering vaak een obstakel, hoewel uit recent onderzoek blijkt dat ook de overlevers die gericht zijn op expansie lastig krediet kunnen krijgen. De overlevers hebben wel al vaak een zekere Tabel 2: De twee typen jong mkb in Rotterdam, 2013 Bron: Berekeningen Panteia op basis van niet-openbare microdata van het Centraal Bureau voor de Statistiek betreffende het Algemeen rt er Ov er (3 lev -5 en ja de ar ) sta ar t (< er 3 ja ar ) M St aa ts ge t ta f al Bedrijvenregister (ABR) 2013 en de Productiestatistieken 2013. Ke n Daarnaast zijn ze ook bovengemiddeld innovatief, waarbij bijna de helft als innovatief kan worden aangemerkt volgens de innovatiepiramide (zie pagina 60). Wel valt op dat deze jonge ondernemingen iets minder vaak internationaal actief zijn dan hun nationale equivalent. Vanuit werkgelegenheidsperspectief zijn ze erg belangrijk voor Rotterdam aangezien ze werk bieden aan bijna 50.000 mensen. De jonge bedrijven zorgen voor beweging in de Rotterdamse economie, zowel op het vlak van de arbeidsmarkt als voor het niveau van innovatie van de stad. Bedrijvenpopulatie Aantal bedrijven 19.400 Werkgelegenheid Totaal 31.60017.800 6.500 Gemiddeld 1,62,7 Omzet totaal € 3,0 mld. € 4,6 mld. gemiddeld € 154.600 € 707.700 Bruto toegevoegde waarde totaal € 780 mln. € 1,2 mld. gemiddeld € 40.200 € 184.600 Internationaal actief aantal bedrijven 2.100 700 aandeel bedrijven 11% 11% Innovatief aantal bedrijven 5.200 3.500 aandeel bedrijven 27% 54% Gebaseerd op ‘Het MKB anders bekeken’ Panteia ( 2015). Het volledige rapport, dat speciaal voor de EVR 2016 is uitgevoerd, is te bekijken op: rotterdam.nl/evr