Lessius wetboek 2010 2011 sociaal recht

SOCIAAL RECHT
WETBOEK
2010 – 2011
Yves Stevens
Bachelor handelswetenschappen
BELANGRIJKE OPMERKING
Dit wetboek hoort bij de cursus en het hoorcollege “SOCIAAL RECHT”. In
de teksten mag worden onderlijnd, omcirkeld en ingekleurd, op voorwaarde
dat telkens minimaal een volledig woord wordt onderlijnd, omcirkeld of
ingekleurd. Studenten mogen niets bijschrijven in de teksten, met één
uitzondering: zij mogen kruisverwijzingen aanbrengen. Dat betekent dat zij
naast een artikel mogen schrijven: “Zie ook art. …”. Alle andere
annotaties (woorden, pijlen, alfanumerieke tekens, …) zijn ten stelligste
verboden.
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
INHOUDSTAFEL
DE GECOÖRDINEERDE GRONDWET............................................................................................................7
TITEL II. - DE BELGEN EN HUN RECHTEN..................................................................................................7
WET 10 MEI 2007 TER BESTRIJDING VAN BEPAALDE VORMEN VAN DISCRIMINATIE...............8
TITEL I.................................................................................................................................................................8
Hoofdstuk I. - Inleidende bepalingen ...............................................................................................................8
Hoofstuk II. - Definities....................................................................................................................................8
Hoofdstuk III. - Toepassingsgebied..................................................................................................................9
TITEL II. - RECHTVAARDIGING VAN ONDERSCHEID............................................................................10
Hoofdstuk I. - Rechtvaardiging van direct onderscheid .................................................................................10
Hoofdstuk II. - Rechtvaardiging van indirect onderscheid.............................................................................10
Hoofdstuk III. - Algemene rechtvaardigingsgronden .....................................................................................10
TITEL III. ...........................................................................................................................................................11
Hoofdstuk I. - Discriminatieverbod................................................................................................................11
Hoofdstuk II. - Rechtsbescherming ................................................................................................................12
TITEL IV. - STRAFRECHTELIJKE BEPALINGEN .......................................................................................14
TITEL V. - BEWIJSLAST.................................................................................................................................15
TITEL VII. - VARIA..........................................................................................................................................15
WET 10 MEI 2007 TER BESTRIJDING VAN DISCRIMINATIE TUSSEN VROUWEN EN MANNEN 17
TITEL I...............................................................................................................................................................17
Hoofdstuk I. - Inleidende bepalingen .............................................................................................................17
Hoofdstuk II. - Definities................................................................................................................................17
Hoofdstuk III. - Toepassingsgebied................................................................................................................18
TITEL II. - RECHTVAARDIGING VAN ONDERSCHEID............................................................................19
Hoofdstuk I. - Rechtvaardiging van direct onderscheid .................................................................................19
Hoofdstuk II. - Rechtvaardiging van indirect onderscheid.............................................................................21
Hoofdstuk III. - Algemene rechtvaardigingsgronden .....................................................................................21
TITEL III. ...........................................................................................................................................................21
Hoofdstuk I. - Discriminatieverbod................................................................................................................21
TITEL IV. - STRAFRECHTELIJKE BEPALINGEN .......................................................................................24
TITEL V. - BEWIJSLAST.................................................................................................................................25
TITEL VI. - BEVOEGDE INSTANTIES ..........................................................................................................25
3
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
WET 3 JULI 2005 BETREFFENDE DE RECHTEN VAN VRIJWILLIGERS............................................26
Hoofdstuk I. - Algemene bepalingen..............................................................................................................26
Hoofdstuk II. - Definities................................................................................................................................26
Hoofdstuk III. - (De informatieplicht)............................................................................................................26
Hoofdstuk IV. - Aansprakelijkheid van de vrijwilliger en de organisatie ......................................................26
Hoofdstuk V. - Verzekering vrijwilligerswerk...............................................................................................26
Hoofdstuk VI. - Arbeidsrecht .........................................................................................................................27
Hoofdstuk VII. - Vergoedingen voor vrijwilligerswerk .................................................................................27
Hoofdstuk VIII. - Uitkeringsgerechtigde vrijwilligers ...................................................................................28
Hoofdstuk IX. - Slotbepalingen......................................................................................................................29
WET 3 JULI 1978 BETREFFENDE DE ARBEIDSOVEREENKOMSTEN .................................................30
TITEL I. - DE ARBEIDSOVEREENKOMST IN HET ALGEMEEN..............................................................30
Hoofdstuk I. - Algemene bepalingen..............................................................................................................30
Hoofdstuk II. - Verplichtingen der partijen ....................................................................................................34
Hoofdstuk III. - Schorsing van de uitvoering van de overeenkomst ..............................................................36
Hoofdstuk IV. - Einde van de overeenkomst..................................................................................................39
Hoofdstuk V. - Bijzondere bepalingen betreffende de minderjarige werknemers .........................................42
TITEL II. - DE ARBEIDSOVEREENKOMST VOOR WERKLIEDEN..........................................................42
Hoofdstuk I. - Algemene bepalingen..............................................................................................................42
Hoofdstuk II. - Loonregeling bij schorsing van de uitvoering van de overeenkomst.....................................43
Hoofdstuk III. - Einde van de overeenkomst..................................................................................................47
TITEL III. - DE ARBEIDSOVEREENKOMST VOOR BEDIENDEN............................................................49
Hoofdstuk I. - Algemene bepalingen..............................................................................................................49
Hoofdstuk II. - Loonregeling bij schorsing van de uitvoering van de overeenkomst.....................................50
Hoofdstuk III. - Einde van de overeenkomst..................................................................................................51
TITEL IV. - DE ARBEIDSOVEREENKOMST VOOR HANDELSVERTEGENWOORDIGERS ................53
TITEL V. - DE ARBEIDSOVEREENKOMST VOOR DIENSTBODEN........................................................55
Hoofdstuk I. - Algemene bepalingen..............................................................................................................55
Hoofdstuk II. - Verplichtingen der partijen ....................................................................................................55
Hoofdstuk III. - Schorsing van de uitvoering van de overeenkomst ..............................................................55
Hoofdstuk IV. - Einde van de overeenkomst..................................................................................................55
TITEL VI. - DE OVEREENKOMST VOOR TEWERKSTELLING VAN HUISARBEIDERS......................55
TITEL VII. - DE OVEREENKOMST VOOR TEWERKSTELLING VAN STUDENTEN ............................57
TITEL VIII. - (OUDE TITEL VII) SLOTBEPALINGEN.................................................................................59
ARBEIDSWET 16 MAART 1971. ......................................................................................................................60
Hoofdstuk I. - Toepassingsgebied ..................................................................................................................60
Hoofdstuk II. - Verbod om arbeid te verrichten .............................................................................................61
Hoofdstuk III. - Arbeids- en rusttijden ...........................................................................................................63
Hoofdstuk IV. - Moederschapsbescherming ..................................................................................................71
Hoofdstuk V. - Algemene bepalingen ............................................................................................................73
Hoofdstuk VI. - Slotbepalingen......................................................................................................................75
4
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
CAO NR 38 6 DECEMBER 1983 BETREFFENDE DE WERVING EN SELECTIE VAN
WERKNEMERS ..................................................................................................................................................77
Hoofdstuk I. - Draagwijdte van de collectieve arbeidsovereenkomst ............................................................77
Hoofdstuk II. - Toepassingsgebied en definities ............................................................................................77
Hoofdstuk III. - Plichten van de werkgever in verband met werving en selectie van werknemers................77
Hoofdstuk IV. - Verbintenissen van de ondertekenende partijen in verband met de naleving van
gedragsregels met betrekking tot de werving en de selectie...........................................................................78
Hoofdstuk V. - Duur, herziening en opzegging..............................................................................................79
WET 12 APRIL 1965 BETREFFENDE DE BESCHERMING VAN HET LOON DER WERKNEMERS
................................................................................................................................................................................80
Hoofdstuk I. - Werkingssfeer .........................................................................................................................80
Hoofdstuk II. - Bescherming van het loon......................................................................................................81
Hoofdstuk III. - Meting van de arbeid ............................................................................................................84
Hoofdstuk IV. - Inhoudingen op het loon.......................................................................................................84
Hoofdstuk V. - (.....) <W 10-10-1967, art. 2, art. 35, 31°>.............................................................................85
Hoofdstuk VI. - Procedure betreffende de overdracht van het loon...............................................................85
Hoofdstuk VII. - Toezicht ..............................................................................................................................87
Hoofdstuk VIII. - Strafbepalingen..................................................................................................................87
Hoofdstuk IX. - Algemene bepalingen ...........................................................................................................88
WET 8 APRIL 1965 TOT INSTELLING VAN DE ARBEIDSREGLEMENTEN........................................89
Hoofdstuk I. - Toepassingsgebied ..................................................................................................................89
Hoofdstuk II. - Arbeidsreglement...................................................................................................................89
Hoofdstuk III. - Bekendmaking van het arbeidsreglement.............................................................................94
Hoofdstuk IIIbis. - (Bijzondere regeling voor de overheidsdiensten waarop de wet van 19 december 1974
tot regeling van de betrekkingen tussen de overheid en de vakbonden van haar personeel van toepassing is)
........................................................................................................................................................................94
Hoofdstuk IIIter. - Bijzondere regeling voor de overheidsdiensten waarop de wet van 19 december 1974 tot
regeling van de betrekkingen tussen de overheid en de vakbonden van haar personeel niet van toepassing is
........................................................................................................................................................................95
Hoofdstuk IV. - Straffen.................................................................................................................................95
Hoofdstuk V. - Toezicht .................................................................................................................................95
Hoofdstuk VI. - Strafbepalingen.....................................................................................................................96
Hoofdstuk VII. - Slotbepalingen.....................................................................................................................96
CAO 26 APRIL 2002 NR. 81 GESLOTEN IN DE NATIONALE ARBEIDSRAAD, TOT
BESCHERMING VAN DE PERSOONLIJKE LEVENSSFEER VAN DE WERKNEMERS TEN
OPZICHTE
VAN
DE
CONTROLE
OP
DE
ELEKTRONISCHE
ONLINECOMMUNICATIEGEGEVENS...............................................................................................................97
Hoofdstuk I. - Draagwijdte.............................................................................................................................97
Hoofdstuk II. - Definitie .................................................................................................................................97
Hoofdstuk III. - Verbintenis van de partijen...................................................................................................97
Hoofdstuk IV. - Toepassingsregels.................................................................................................................97
Hoofdstuk V. - Slotbepalingen .....................................................................................................................100
5
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
WET 29 JUNI 1981 HOUDENDE DE ALGEMENE BEGINSELEN VAN DE SOCIALE ZEKERHEID
VOOR WERKNEMERS ...................................................................................................................................105
Hoofdstuk I. - Begripsbepalingen en toepassingsgebied ..............................................................................105
Hoofdstuk II. - Beginselen............................................................................................................................106
Hoofdstuk III. - Regelingen en geldmiddelen ..............................................................................................107
Hoofdstuk IV. - Slot- en overgangsbepalingen ............................................................................................113
WET 11 APRIL 1995 TOT INVOERING VAN HET "HANDVEST" VAN DE SOCIAAL
VERZEKERDE ..................................................................................................................................................129
Hoofdstuk I. - Bepalingen en toepassingsgebied..........................................................................................129
Hoofdstuk II. - (Verplichting van de instellingen van sociale zekerheid) ....................................................130
Hoofdstuk III. - Toekenningsprocedure .......................................................................................................130
Hoofdstuk IV. - Slotbepalingen....................................................................................................................134
6
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
DE GECOÖRDINEERDE GRONDWET
17 FEBRUARI 1994. - Tekstbijwerking tot 29-12-2008
UITTREKSELS
TITEL II. - DE BELGEN EN HUN RECHTEN
Art. 10. Er is in de Staat geen onderscheid van standen.
De Belgen zijn gelijk voor de wet; zij alleen zijn tot de
burgerlijke en militaire bedieningen benoembaar, behoudens de
uitzonderingen die voor bijzondere gevallen door een wet kunnen
worden gesteld.
(De gelijkheid van vrouwen en mannen is gewaarborgd.) <W
2002-02-21/33, art. 1, 015; IWK : 08-03-2002>
Art. 11. Het genot van de rechten en vrijheden aan de Belgen
toegekend moet zonder discriminatie verzekerd worden. Te dien
einde waarborgen de wet en het decreet inzonderheid de rechten
en vrijheden van de ideologische en filosofische minderheden.
Art. 11bis. <Ingevoegd bij W 2002-02-21/34, art. 1; ED : 0803-2002> De wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde regel
waarborgen voor vrouwen en mannen de gelijke uitoefening van
hun rechten en vrijheden, en bevorderen meer bepaald hun
gelijke toegang tot de door verkiezing verkregen mandaten en de
openbare mandaten.
De Ministerraad en de Gemeenschaps- en Gewestregeringen
tellen personen van verschillend geslacht.
De wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde regel
organiseren de aanwezigheid van personen van verschillend
geslacht binnen de bestendige deputaties van de provincieraden,
de colleges van burgemeester en schepenen, de raden voor
maatschappelijk welzijn, de vaste bureaus van de openbare centra
voor maatschappelijk welzijn en in de uitvoerende organen van
elk
ander
interprovinciaal,
intercommunaal
of
binnengemeentelijk territoriaal orgaan.
Het voorgaande lid is niet van toepassing wanneer de wet, het
decreet of de in artikel 134 bedoelde regel de rechtstreekse
verkiezing organiseren van de bestendig afgevaardigden van de
provincieraden, van de schepenen, van de leden van de raad voor
maatschappelijk welzijn, van de leden van het vast bureau van de
openbare centra voor maatschappelijk welzijn of van de leden
van de uitvoerende organen van elk ander interprovinciaal,
intercommunaal of binnengemeentelijk territoriaal orgaan.
Art. 23. Ieder heeft het recht een menswaardig leven te leiden.
Daartoe waarborgen de wet, het decreet of de in artikel 134
bedoelde regel, rekening houdend met de overeenkomstige
plichten, de economische, sociale en culturele rechten, waarvan
ze de voorwaarden voor de uitoefening bepalen.
Die rechten omvatten inzonderheid :
1° het recht op arbeid en op de vrije keuze van beroepsarbeid in
het raam van een algemeen werkgelegenheidsbeleid dat onder
meer gericht is op het waarborgen van een zo hoog en stabiel
mogelijk werkgelegenheidspeil, het recht op billijke
arbeidsvoorwaarden en een billijke beloning, alsmede het recht
op informatie, overleg en collectief onderhandelen;
2° het recht op sociale zekerheid, bescherming van de
gezondheid en sociale, geneeskundige en juridische bijstand;
3° het recht op een behoorlijke huisvesting;
4° het recht op de bescherming van een gezond leefmilieu;
5° het recht op culturele en maatschappelijke ontplooiing.
…
Art. 27. De Belgen hebben het recht van vereniging; dit recht
kan niet aan enige preventieve maatregel worden onderworpen.
Art. 14. Geen straf kan worden ingevoerd of toegepast dan
krachtens de wet.
Art. 14bis. <Ingevoegd bij W 2005-02-02/31, art. 1, IWK : 2702-2005> De doodstraf is afgeschaft.
7
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
WET 10 MEI 2007 TER BESTRIJDING VAN BEPAALDE VORMEN VAN DISCRIMINATIE
UITTREKSEL: art. 1-32
TITEL I.
Hoofdstuk I. - Inleidende bepalingen
Artikel 1. Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in
artikel 78 van de Grondwet
Art. 2. Bij deze wet wordt Richtlijn 2000/78/EG van de Raad
van 27 november 2000 tot instelling van een algemeen kader
voor gelijke behandeling in arbeid en beroep omgezet.
Art. 3. Deze wet heeft tot doel met betrekking tot de in artikel 5
bedoelde aangelegenheden een algemeen kader te creëren voor
de bestrijding van discriminatie op grond van leeftijd, seksuele
geaardheid, burgerlijke staat, geboorte, vermogen, geloof of
levensbeschouwing, politieke overtuiging, [1 syndicale
overtuiging,]1 taal, huidige of toekomstige gezondheidstoestand,
een handicap, een fysieke of genetische eigenschap of sociale
afkomst.
(NOTA : bij arrest nr 64/2009 van 02-04-2009 (B.St. 28-042009, p. 33333-33340), heeft het Grondwettelijk Hof dit artikel
vernietigd, doch enkel in zoverre zij, onder de « beschermde
criteria », niet de syndicale overtuiging beogen)
---------(1)<W 2009-12-30/01, art. 107, 002; Inwerkingtreding : 31-122009>
Hoofstuk II. - Definities
Art. 4. Voor de toepassing van deze wet verstaat men onder :
1° arbeidsbetrekkingen : de betrekkingen die ondermeer
omvatten de werkgelegenheid, de voorwaarden voor toegang tot
arbeid, de arbeidsvoorwaarden, en de ontslagregelingen, en dit :
- zowel in de openbare als in de private sector;
- zowel voor arbeid in loondienst, als voor onbetaalde arbeid,
arbeid verricht in het kader van stageovereenkomsten,
leerovereenkomsten,
beroepsinlevingsovereenkomsten
en
startbaanovereenkomsten of arbeid als zelfstandige;
- voor alle niveaus van de beroepshiërarchie en voor alle
activiteitstakken;
- ongeacht de statutaire of contractuele regeling van de persoon
die arbeid verricht;
- met uitzondering echter van de arbeidsverhoudingen die
worden aangegaan met de in de artikelen 9 en 87 van de
bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der
instellingen bedoelde organen en instellingen en met
uitzondering van de in artikel 127, § 1, 2°, van de Grondwet
bedoelde arbeidsverhoudingen in het onderwijs;
8
2° belangenvereniging : de in artikel 30 bedoelde organisaties,
verenigingen en groeperingen;
3° bepalingen : de bestuursrechtelijke bepalingen, de bepalingen
opgenomen in individuele of collectieve overeenkomsten en
collectieve reglementen, evenals de bepalingen opgenomen in
eenzijdig uitgevaardigde documenten;
4° beschermde criteria : leeftijd, seksuele geaardheid,
burgerlijke
staat,
geboorte,
vermogen,
geloof
of
levensbeschouwing, politieke overtuiging, [1 syndicale
overtuiging]1 taal, huidige of toekomstige gezondheidstoestand,
een handicap, een fysieke of genetische eigenschap, sociale
afkomst;
5° Centrum : het Centrum voor gelijkheid van kansen en voor
racismebestrijding opgericht bij de wet van 15 februari 1993;
6° direct onderscheid : de situatie die zich voordoet wanneer
iemand ongunstiger wordt behandeld dan een ander in een
vergelijkbare situatie wordt, is of zou worden behandeld op basis
van één van de beschermde criteria;
7° directe discriminatie : direct onderscheid op grond van een
beschermd criterium dat niet gerechtvaardigd kan worden op
grond van de bepalingen van titel II;
8° indirect onderscheid : de situatie die zich voordoet wanneer
een ogenschijnlijk neutrale bepaling, maatstaf of handelwijze
personen gekenmerkt door een bepaald beschermd criterium, in
vergelijking met andere personen bijzonder kan benadelen;
9° indirecte discriminatie : indirect onderscheid op grond van
een beschermd criterium dat niet gerechtvaardigd kan worden op
grond van de bepalingen van titel II;
10° intimidatie : ongewenst gedrag dat met een van de
beschermde criteria verband houdt, en tot doel of gevolg heeft
dat de waardigheid van de persoon wordt aangetast en een
bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende of kwetsende
omgeving wordt gecreëerd;
11° positieve actie : specifieke maatregelen om de nadelen
verband houdende met een van de beschermde criteria te
voorkomen of te compenseren, met het oog op het waarborgen
van een volledige gelijkheid in de praktijk;
12° redelijke aanpassingen : passende maatregelen die in een
concrete situatie en naargelang de behoefte worden getroffen om
een persoon met een handicap in staat te stellen toegang te
hebben tot, deel te nemen aan en vooruit te komen in de
aangelegenheden waarop deze wet van toepassing is, tenzij deze
maatregelen een onevenredige belasting vormen voor de persoon
die deze maatregelen moet treffen. Wanneer die belasting in
voldoende mate wordt gecompenseerd door bestaande
maatregelen in het kader van het gevoerde overheidsbeleid
inzake personen met een handicap, mag zij niet als onevenredig
worden beschouwd;
13° opdracht tot discrimineren : elke handelwijze die er in
bestaat wie ook opdracht te geven om een persoon, een groep,
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
een gemeenschap of een van hun leden te discrimineren op grond
van een van de beschermde criteria;
14° wezenlijke en bepalende beroepsvereiste : een wezenlijke
en bepalende beroepsvereiste vastgesteld, overeenkomstig de
artikelen 8 of 13;
15° sociale zekerheid : de wettelijke regelingen inzake
werkloosheidsverzekering, de ziekte- en invaliditeitsverzekering,
het rust- en overlevingspensioen, de kinderbijslag, de
arbeidsongevallen, de beroepsziekten en de jaarlijkse vakantie
voor arbeid in loondienst, arbeid als zelfstandige en als
ambtenaar;
16° sociale voordelen : de sociale voordelen in de zin van
artikel 7, § 2, van Verordening (EEG) nr. 1612/68 van de Raad
van 15 oktober 1968 betreffende het vrije verkeer van
werknemers binnen de Gemeenschap;
17° aanvullende regelingen voor sociale zekerheid : regelingen
die tot doel hebben aan de werknemers of zelfstandigen uit een
onderneming, een groep ondernemingen, een tak van de
economie of één of meer bedrijfstakken omvattende sector,
prestaties te verstrekken in aanvulling op de prestaties uit hoofde
van de wettelijke regelingen op het gebied van de sociale
zekerheid of in de plaats daarvan, ongeacht of aansluiting bij
deze regelingen verplicht is of niet.
(NOTA : bij arrest nr 64/2009 van 02-04-2009 (B.St. 28-042009, p. 33333-33340), heeft het Grondwettelijk Hof artikel 4,
4°, vernietigd, doch enkel in zoverre zij, onder de « beschermde
criteria », niet de syndicale overtuiging beogen)
---------(1)<W 2009-12-30/01, art. 108, 002; Inwerkingtreding : 31-122009>
Hoofdstuk III. - Toepassingsgebied
Art. 5. §. 1. Met uitzondering van de aangelegenheden die
onder de bevoegdheid van de Gemeenschappen of van de
Gewesten vallen, is deze wet zowel in de overheidssector als in
de particuliere sector, met inbegrip van overheidsinstanties, op
alle personen van toepassing met betrekking tot :
1° de toegang tot en het aanbod van goederen en diensten die
publiekelijk beschikbaar zijn;
2° de sociale bescherming, met inbegrip van de sociale
zekerheid en de gezondheidszorg;
3° de sociale voordelen;
4° de aanvullende regelingen voor sociale zekerheid;
5° de arbeidsbetrekkingen;
6° de vermelding in een officieel stuk of in een proces-verbaal;
7° het lidmaatschap van of de betrokkenheid bij een
werkgevers- of werknemersorganisatie of enige organisatie
waarvan de leden een bepaald beroep uitoefenen, waaronder de
voordelen die deze organisaties bieden;
8° de toegang tot en de deelname aan, alsook elke andere
uitoefening van een economische, sociale, culturele of politieke
activiteit toegankelijk voor het publiek.
§ 2. Wat de arbeidsbetrekking betreft, is deze wet onder meer,
doch niet uitsluitend, van toepassing op :
1° de voorwaarden voor toegang tot arbeid, waaronder onder
meer, doch niet uitsluitend, wordt begrepen :
- de werkaanbiedingen of de advertenties voor betrekkingen en
promotiekansen, en dit ongeacht de wijze waarop deze worden
bekendgemaakt of verspreid;
- de bepaling en de toepassing van de selectiecriteria en de
selectiekanalen die worden gehanteerd in het wervingsproces;
- de bepaling en de toepassing van de aanstellingscriteria die
worden gehanteerd bij de aanwerving of de benoeming;
- de bepaling en de toepassing van de criteria die worden
gehanteerd bij promotie;
- de toetreding als vennoot in vennootschappen of
maatschappen van zelfstandige beroepen.
2° de bepalingen en de praktijken met betrekking tot de
arbeidsvoorwaarden en beloning, waaronder onder meer, doch
niet uitsluitend, wordt begrepen :
- de regelingen vervat in arbeidsovereenkomsten, de
overeenkomsten van zelfstandigen, de bestuursrechtelijke
statutaire regelingen, de stage- en leerovereenkomsten, de
collectieve arbeidsovereenkomsten, de collectieve regelingen
voor zelfstandigen, de arbeidsreglementen alsook de eenzijdige
werkgeversbeslissingen en de eenzijdige beslissingen opgelegd
aan een zelfstandige;
- de toekenning en de bepaling van het loon, het ereloon of de
bezoldiging;
- de toekenning en de bepaling van alle huidige of toekomstige
voordelen in geld of in natura mits deze, zij het ook indirect, door
de werkgever aan de werknemer of door de opdrachtgever aan de
zelfstandige uit hoofde van zijn betrekking worden betaald,
ongeacht of dit ingevolge een overeenkomst, ingevolge
wettelijke bepalingen, dan wel vrijwillig gebeurt;
- de arbeidsduur en de arbeidsduurregeling;
- de regelingen inzake feestdagen en zondagsrust;
- de regelingen inzake nachtarbeid;
- de regelingen inzake arbeid van jeugdige werknemers;
- de regelingen met betrekking tot de ondernemingsraden, de
comités voor preventie en bescherming op het werk, de
vakbondsafvaardigingen en de raden en comités van dezelfde
aard die in de openbare sector bestaan;
- de bevordering van de arbeids- en de loonsverbetering van de
werknemers;
- de beroepen- en functieclassificatie;
- het betaald educatief verlof en het vormingsverlof;
- de regelingen inzake tijdskrediet;
- de regelingen inzake jaarlijkse vakantie en het vakantiegeld;
- de regelingen met betrekking tot het welzijn van de
werknemers bij de uitvoering van hun arbeid.
3° de bepalingen en de praktijken inzake de beëindiging van de
arbeidsbetrekking, waaronder onder meer, doch niet uitsluitend,
wordt begrepen :
- de ontslagbeslissing;
- de bepaling en de toepassing van de voorwaarden en de
modaliteiten van het ontslag;
- de bepaling en de toepassing van de criteria bij de
ontslagselectie;
9
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
- de toekenning en de bepaling van vergoedingen naar
aanleiding van de beëindiging van de professionele relatie;
- de maatregelen die worden getroffen naar aanleiding van de
beëindiging van de professionele relatie.
§ 3. Wat de aanvullende regelingen voor sociale zekerheid
betreft, is deze wet ondermeer, doch niet uitsluitend van
toepassing bij :
- de bepaling van het toepassingsgebied van deze regelingen,
alsmede de voorwaarden inzake toelating tot die regeling;
- de verplichting tot premiebetaling en de premieberekening;
- de berekening van de prestaties, alsmede de voorwaarden
inzake duur en behoud van het recht op prestaties;
- de bepaling van de personen die aan een aanvullende regeling
voor sociale zekerheid mogen deelnemen;
- de bepaling of verplicht dan wel vrijwillig aan dergelijke
regeling wordt deelgenomen;
- de bepaling van de regels voor de toetreding tot de regelingen
of ten aanzien van de minimumduur van arbeid of aansluiting bij
de regeling om in aanmerking te komen voor prestaties;
- de bepaling van de regels ten aanzien van de terugbetaling van
premies wanneer de aangeslotene uit de regeling treedt zonder te
voldoen aan de voorwaarden die hem een uitgesteld recht op
prestaties op lange termijn waarborgen;
- de bepaling van de voorwaarden voor de toekenning van de
prestaties;
- de bepaling van het behoud of de verwerving van rechten
tijdens de periodes van schorsing van de arbeidsovereenkomst;
- de bepaling van de rechten op uitgestelde prestaties wanneer
de aangeslotene de regeling verlaat.
Art. 6. De bepalingen van deze wet zijn niet van toepassing in
geval van intimidatie in de arbeidsbetrekkingen ten aanzien van
de in artikel 2, § 1, 1°, van de wet van 4 augustus 1996
betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van
hun werk bedoelde personen. Deze personen kunnen zich in
geval van intimidatie in het kader van de arbeidsbetrekkingen
enkel beroepen op de bepalingen van voornoemde wet.
(NOTA : bij arrest nr 64/2009 van 02-04-2009 (B.St. 28-042009, p. 33333-33340), heeft het Grondwettelijk Hof de
vermelding « 1°, » in dit artikel vernietigd)
-
Rechtvaardiging
van
direct
Art. 7. Elk direct onderscheid op grond van een van de
beschermde criteria vormt een directe discriminatie, tenzij dit
directe onderscheid objectief wordt gerechtvaardigd door een
legitiem doel en de middelen voor het bereiken van dat doel
passend en noodzakelijk zijn
10
Hoofdstuk II. - Rechtvaardiging van indirect
onderscheid
Art. 9. Elk indirect onderscheid op grond van een van de
beschermde criteria vormt een indirecte discriminatie,
- tenzij de ogenschijnlijk neutrale bepaling, maatstaf of
handelswijze die aan de grondslag ligt van dit indirecte
onderscheid objectief wordt gerechtvaardigd door een legitiem
doel en de middelen voor het bereiken van dat doel passend en
noodzakelijk zijn; of,
- tenzij, in het geval van indirect onderscheid op grond van een
handicap, aangetoond wordt dat geen redelijke aanpassingen
getroffen kunnen worden.
Hoofdstuk
III.
rechtvaardigingsgronden
TITEL II. - RECHTVAARDIGING VAN
ONDERSCHEID
Hoofdstuk I.
onderscheid
Art. 8. § 1. In afwijking van artikel 7, en onverminderd de
overige bepalingen van deze titel, kan een direct onderscheid op
grond van leeftijd, seksuele geaardheid, geloof of
levensbeschouwing of een handicap in de in artikel 5, § 1, 4°, 5°
en 7°, bedoelde aangelegenheden uitsluitend gerechtvaardigd
worden op grond van wezenlijke en bepalende beroepsvereisten.
§ 2. Van een wezenlijke en bepalende beroepsvereiste kan
slechts sprake zijn wanneer :
- een bepaald kenmerk, dat verband houdt met leeftijd, seksuele
geaardheid, geloof of levensbeschouwing of een handicap,
vanwege de aard van de betrokken specifieke beroepsactiviteiten
of de context waarin deze worden uitgevoerd, wezenlijk en
bepalend is, en;
- het vereiste berust op een legitieme doelstelling en evenredig
is ten aanzien van deze nagestreefde doelstelling.
§ 3. De rechter onderzoekt in elk concreet geval of een bepaald
kenmerk een wezenlijke en bepalend beroepsvereiste vormt.
§ 4. De Koning kan, bij een besluit vastgesteld na overleg in de
Ministerraad, na raadpleging van de in artikel 10, § 4, bedoelde
organen, een exemplatieve lijst van situaties bepalen waarin een
bepaald kenmerk overeenkomstig § 2 een wezenlijke en
bepalende beroepsvereiste vormt.
Wanneer één van de geraadpleegde organen zich niet heeft
uitgesproken binnen twee maanden na de aanvraag, wordt zijn
advies geacht positief te zijn.
-
Algemene
Art. 10. § 1. Een direct of indirect onderscheid op grond van
een van de beschermde criteria geeft nooit aanleiding tot de
vaststelling van enige vorm van discriminatie wanneer dit direct
of indirect onderscheid een maatregel van positieve actie inhoudt.
§ 2. Een maatregel van positieve actie kan slechts worden
uitgevoerd mits naleving van de volgende voorwaarden :
- er moet een kennelijke ongelijkheid zijn;
- het verdwijnen van deze ongelijkheid moet worden
aangewezen als een te bevorderen doelstelling;
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
- de maatregel van positieve actie moet van tijdelijke aard zijn
en van die aard zijn dat hij verdwijnt zodra de beoogde
doelstelling is bereikt;
- de maatregel van positieve actie mag andermans rechten niet
onnodig beperken.
§ 3. In naleving van de in § 2 vastgelegde voorwaarden, bepaalt
de Koning bij een besluit vastgesteld na overleg in de
Ministerraad, de situaties waarin en de voorwaarden waarbij een
maatregel van positieve actie getroffen kan worden.
§ 4. Op het vlak van de arbeidsbetrekkingen en de aanvullende
regelingen voor sociale zekerheid worden de in § 3 bedoelde
koninklijke besluiten getroffen :
- wat de openbare sector betreft, na raadpleging, naargelang het
geval, van het in de wet van 19 december 1974 tot regeling van
de betrekkingen tussen de overheid en de vakbonden van haar
personeel bedoelde bevoegde overleg- of onderhandelingscomité
of van het aangewezen orgaan van vakbondsoverleg voor de
administraties, diensten en instellingen waarop voornoemde wet
niet van toepassing is;
- wat de private sector betreft, na raadpleging van de Nationale
Arbeidsraad.
Wanneer een van de geraadpleegde organen zich niet heeft
uitgesproken binnen twee maanden na de aanvraag, wordt zijn
advies geacht positief te zijn.
Art. 11. § 1. Direct of indirect onderscheid op grond van een
van de beschermde criteria geeft nooit aanleiding tot de
vaststelling van enige vorm van discriminatie verboden door
deze wet wanneer dit onderscheid wordt opgelegd door of
krachtens een wet.
§ 2. Paragraaf 1 doet geen uitspraak over de conformiteit van
een direct of indirect onderscheid dat door of krachtens een wet
wordt opgelegd, met de Grondwet, het recht van de Europese
Unie en het in België geldende internationaal recht.
Hoofdstuk IV. - Specifieke rechtvaardingsgronden
Art. 12. § 1. Op het vlak van de arbeidsbetrekkingen en van de
aanvullende regelingen voor sociale zekerheid, en in afwijking
van artikel 8 en onverminderd de andere bepalingen van titel II,
vormt een direct onderscheid op grond van leeftijd geen
discriminatie wanneer het objectief en redelijk wordt
gerechtvaardigd door een legitiem doel, met inbegrip van
legitieme doelstellingen van het beleid op het terrein van de
werkgelegenheid, de arbeidsmarkt of elke ander vergelijkbaar
legitiem doel, en de middelen voor het bereiken van dat doel
passend en noodzakelijk zijn.
§ 2. Op het vlak van de aanvullende regelingen voor sociale
zekerheid, en in afwijking van artikel 8 en onverminderd de
andere bepalingen van deze titel, vormt een direct onderscheid op
grond van de leeftijd geen discriminatie in de volgende gevallen,
mits dat niet leidt tot discriminatie op grond van geslacht :
1° de vaststelling van een toetredingsleeftijd;
2° de vaststelling van een leeftijd voor het verkrijgen van het
recht op pensioen- of invaliditeitsuitkeringen;
3° de vaststelling van verschillende leeftijden voor de toetreding
of voor het verkrijgen van rechten op pensioen- of
invaliditeitsuitkeringen, voor werknemers, voor groepen of
categorieën van werknemers of voor zelfstandigen;
4° het gebruik van leeftijdscriteria in actuariële berekeningen;
5° een direct onderscheid op grond van de leeftijd op het vlak
van de bijdragen, inclusief de persoonlijke bijdragen, in de
pensioentoezeggingen van het type vaste bijdragen, zoals
gedefinieerd in wet van 28 april 2003 betreffende de aanvullende
pensioenen en het belastingstelsel van die pensioenen en van
sommige aanvullende voordelen inzake sociale zekerheid, en in
de pensioentoezeggingen bedoeld in artikel 21 van voornoemde
wet, indien de volgende voorwaarden vervuld zijn :
- het percentage dat op het loon op een bepaalde leeftijd wordt
toegepast om de bijdrage te bepalen, ligt niet lager dan het
percentage op een latere leeftijd, geactualiseerd tegen een
jaarlijkse rentevoet van 4%, op de periode die zich tussen de
twee leeftijden uitstrekt;
- indien de differentiatie in trappen gebeurt, wordt die
vergelijking gemaakt tussen de leeftijden die overeenstemmen
met het begin van elke trap. Voor de toepassing van deze regel
wordt als beginleeftijd van de eerste trap achttien jaar genomen.
§ 3. Voor de pensioentoezeggingen die reeds van kracht waren
op 14 november 2003 is het verbod op leeftijdsdiscriminatie
slechts van toepassing vanaf 2 december 2006.
Art. 13. Voor publieke of particuliere organisaties, waarvan de
grondslag op geloof of levensbeschouwing is gebaseerd, vormt
een direct onderscheid op grond van geloof of
levensbeschouwing voor wat betreft de beroepsactiviteiten van
deze organisatie geen discriminatie indien het geloof of de
levensbeschouwing vanwege de aard van de activiteiten of de
context waarin deze worden uitgeoefend een wezenlijke,
legitieme en gerechtvaardigde beroepsvereiste vormt gezien de
grondslag van de organisatie.
Op grond van deze bepaling kan geen ander direct onderscheid
op grond van een ander beschermd criterium gerechtvaardigd
worden, tenzij dit gebeurt in toepassing van een andere bepaling
van deze titel.
Mits de bepalingen van deze wet voor het overige worden
geëerbiedigd, laat deze wet het recht van publieke of particuliere
organisaties waarvan de grondslag op geloof of
levensbeschouwing is gebaseerd, onverlet om van personen die
voor hen werkzaam zijn, een houding van goede trouw en
loyaliteit aan de grondslag van de organisatie te verlangen.
TITEL III.
Hoofdstuk I. - Discriminatieverbod
Art. 14. In de aangelegenheden die onder het toepassingsgebied
van deze wet vallen, is elke vorm van discriminatie verboden.
Voor de toepassing van deze titel wordt onder discriminatie
verstaan :
- directe discriminatie;
11
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
- indirecte discriminatie;
- opdracht tot discrimineren;
- intimidatie;
- een weigering om redelijke aanpassingen te treffen ten
voordele van een persoon met een handicap.
Hoofdstuk II. - Rechtsbescherming
Art. 15. De bepalingen die strijdig zijn met deze wet alsook de
bedingen die bepalen dat een of meer contracterende partijen bij
voorbaat afzien van de rechten die door deze wet gewaarborgd
worden, zijn nietig.
(NOTA : bij arrest nr 64/2009 van 02-04-2009 (B.St. 28-042009, p. 33333-33340), heeft het Grondwettelijk Hof de woorden
« bij voorbaat » in dit artikel vernietigd)
Art. 16. § 1. Wanneer een klacht wordt ingediend door of ten
voordele van een persoon wegens een schending van deze wet op
een ander terrein dan dat van de arbeidsbetrekkingen en de
aanvullende regelingen voor sociale zekerheid, mogen zij tegen
wie de klacht is ingediend geen nadelige maatregel treffen ten
aanzien van de betrokkene, behalve om redenen die vreemd zijn
aan de klacht.
§ 2. Voor de toepassing van § 1 wordt onder klacht begrepen :
- een met redenen omklede klacht ingediend door de betrokkene
bij de organisatie of instelling tegen wie de klacht is ingediend,
overeenkomstig de van kracht zijnde procedures;
- een met redenen omklede klacht ingediend ten voordele van
de betrokkene door een belangenvereniging of door het Centrum;
- een rechtsvordering ingesteld door de betrokkene;
- een rechtsvordering ingesteld ten voordele van de betrokkene
door een belangenvereniging of door het Centrum.
De in het eerste lid, eerste en tweede gedachtestreepje bedoelde
met redenen omklede klacht, bestaat uit een gedateerde,
ondertekende en bij ter post ter kennis gebrachte aangetekende
brief waarin de grieven ten aanzien van de dader van de
vermeende discriminatie worden uiteengezet.
§ 3. Wanneer een nadelige maatregel wordt getroffen ten
aanzien van de betrokkene binnen twaalf maanden na het
indienen van de klacht, valt de bewijslast dat de nadelige
maatregel werd getroffen om redenen die vreemd zijn aan de
klacht, ten laste van diegene tegen wie de klacht is ingediend.
Indien een rechtsvordering door of ten voordele van de
betrokkene werd ingesteld, wordt de in het eerste lid bedoelde
periode verlengd tot drie maanden na de dag waarop de
rechterlijke beslissing in kracht van gewijsde is getreden.
§ 4. Wanneer geoordeeld wordt dat de nadelige maatregel in
strijd is met § 1, moet hij die de maatregel genomen heeft, aan de
betrokkene een schadevergoeding betalen die, naar keuze van die
persoon, gelijk is hetzij aan de in artikel 18, § 2, bedoelde
forfaitaire schadevergoeding, hetzij aan de werkelijk door de
persoon geleden schade. In laatstgenoemd geval moet de
betrokkene de omvang van de geleden schade bewijzen.
12
§ 5. De in dit artikel bedoelde bescherming is eveneens van
toepassing op de personen die optreden als getuige doordat zij, in
het kader van het onderzoek van de in § 2 bedoelde klacht, in een
ondertekend en gedateerd document de feiten die zij zelf hebben
gezien of gehoord en die betrekking hebben op de toestand die
het voorwerp is van de klacht, ter kennis brengen van de persoon
bij wie de klacht wordt ingediend, of doordat zij optreden als
getuige in rechte.
§ 6. Op vraag van de verweerder, kan de rechter bij wie de in §
2 bedoelde klacht, aanhangig is gemaakt, beslissen om de in in §
3 bedoelde termijn in te korten.
Art. 17. § 1. Wanneer een klacht wordt ingediend door of ten
voordele van een persoon wegens een schending van deze wet op
het vlak van de arbeidsbetrekkingen en de aanvullende
regelingen voor sociale zekerheid, mag de werkgever geen
nadelige maatregel treffen ten aanzien van deze persoon, behalve
om redenen die vreemd zijn aan de klacht.
§ 2. Voor de toepassing van dit artikel wordt onder nadelige
maatregel onder meer begrepen : de beëindiging van de
arbeidsbetrekking,
de
eenzijdige
wijziging
van
de
arbeidsvoorwaarden of de nadelige maatregel getroffen na de
beëindiging van de arbeidsbetrekking.
§ 3. Voor de toepassing van dit artikel wordt onder klacht
begrepen :
- een met redenen omklede klacht ingediend door de betrokkene
op het vlak van de onderneming of de dienst die hem tewerkstelt,
overeenkomstig de van kracht zijnde procedures;
- een met redenen omklede klacht ingediend door de DirectieGeneraal Toezicht op de sociale wetten bij de Federale
Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg,
ten voordele van de betrokkene, tegenover de onderneming of de
dienst die hem tewerkstelt;
- een met redenen omklede klacht ingediend ten voordele van
de betrokkene door een belangenvereniging of door het Centrum
bij de onderneming of de dienst die hem tewerkstelt;
- een rechtsvordering ingesteld door de betrokkene;
- een rechtsvordering ingesteld ten voordele van de betrokkene
door een belangenvereniging of door het Centrum.
De in het eerste lid, eerste tot derde gedachtestreepje bedoelde
met redenen omklede klacht bestaat uit een gedateerde,
ondertekende en bij ter post ter kennis gebrachte aangetekende
brief waarin de grieven ten aanzien van de dader van de
vermeende discriminatie worden uiteengezet.
§ 4. Wanneer de werkgever een nadelige maatregel treft ten
aanzien van de betrokkene binnen twaalf maanden na het
indienen van de klacht, valt de bewijslast dat de nadelige
maatregel werd getroffen om redenen die vreemd zijn aan de
klacht, ten laste van diegene tegen wie de klacht is ingediend.
Indien een rechtsvordering door of ten voordele van de
betrokkene werd ingesteld, wordt de in het eerste lid bedoelde
periode verlengd tot drie maanden na de dag waarop de
rechterlijke beslissing in kracht van gewijsde is getreden.
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
§ 5. Wanneer de werkgever een nadelige maatregel treft ten
aanzien van de betrokkene in strijd met § 1, verzoekt deze
persoon of de belangenvereniging waarbij hij is aangesloten, hem
opnieuw in de onderneming of de dienst op te nemen of hem zijn
functie onder dezelfde voorwaarden als voorheen te laten
uitoefenen.
Het verzoek wordt gedaan bij een ter post aangetekende brief
binnen dertig dagen volgend op de datum van de kennisgeving
van de opzegging, van de beëindiging zonder opzegging of van
de eenzijdige wijziging van de arbeidsvoorwaarden. De
werkgever moet zich binnen dertig dagen volgend op de
kennisgeving van het verzoek uitspreken.
De werkgever die de persoon opnieuw in de onderneming of in
de dienst opneemt of hem zijn functie onder dezelfde
voorwaarden als voorheen laat uitoefenen, moet de wegens
ontslag of wijziging van de arbeidsvoorwaarden gederfde
beloning
betalen
alsmede
de
werkgeversen
werknemersbijdragen betreffende deze beloning storten.
Deze paragraaf is niet van toepassing wanneer de nadelige
maatregel wordt getroffen nadat de arbeidsbetrekking een einde
heeft genomen.
§ 6. Wanneer de betrokkene na het in § 5, eerste lid, bedoelde
verzoek niet opnieuw wordt opgenomen of zijn functie niet onder
dezelfde voorwaarden als voorheen kan uitoefenen en er
geoordeeld werd dat de nadelige maatregel in strijd is met § 1,
moet de werkgever aan de betrokkene een vergoeding betalen
die, naar keuze van die persoon, gelijk is hetzij aan een forfaitair
bedrag dat overeenstemt met de bruto beloning voor zes
maanden, hetzij aan de werkelijk door de betrokkene geleden
schade, in laatstgenoemd geval moet hij de omvang van de
geleden schade bewijzen.
§ 7. De werkgever is verplicht dezelfde vergoeding uit te
betalen, zonder dat de persoon of de belangenvereniging waarbij
hij is aangesloten het in § 5 bedoelde verzoek moet indienen om
opnieuw te worden opgenomen in de onderneming of de dienst
of zijn functie onder dezelfde voorwaarden als voorheen te
kunnen uitoefenen :
1° wanneer het bevoegde rechtscollege de feiten van
discriminatie, die het voorwerp uitmaakten van de klacht,
bewezen heeft geacht;
2° wanneer de betrokkene de arbeidsbetrekking verbreekt,
omdat het gedrag van de werkgever in strijd is met de bepalingen
van § 1, wat volgens de betrokkene een reden is om de
arbeidsbetrekking zonder opzegging of vóór het verstrijken ervan
te verbreken;
3° wanneer de werkgever de arbeidsbetrekking heeft beëindigd
om dringende redenen, op voorwaarde dat het bevoegde
rechtscollege deze beëindiging ongegrond en in strijd met de
bepalingen van § 1 heeft geacht.
§ 8. Wanneer de nadelige maatregel wordt getroffen nadat de
arbeidsbetrekking beëindigd werd, en deze maatregel in strijd
wordt bevonden met § 1, dient de werkgever de in § 6 bedoelde
schadevergoeding te betalen aan het slachtoffer.
§ 9. De in dit artikel bedoelde bescherming is eveneens van
toepassing op de personen die optreden als getuige doordat zij, in
het kader van het onderzoek van de in § 3 bedoelde klacht, in een
ondertekend en gedateerd document de feiten die zij zelf hebben
gezien of gehoord en die betrekking hebben op de toestand die
het voorwerp is van de klacht, ter kennis brengen van de persoon
bij wie de klacht wordt ingediend, of doordat zij optreden als
getuige in rechte.
§ 10. De bepalingen van dit artikel zijn eveneens van toepassing
op andere personen dan werkgevers die personen in de
arbeidsbetrekkingen tewerkstellen of opdrachten bezorgen.
Art. 18. § 1. Ingeval van discriminatie kan het slachtoffer een
schadevergoeding vorderen overeenkomstig het contractuele of
buitencontractuele aansprakelijkheidsrecht.
In de hierna bedoelde gevallen moet de persoon die het
discriminatieverbod heeft geschonden aan het slachtoffer een
vergoeding betalen die naar keuze van het slachtoffer, gelijk is
hetzij aan een forfaitair bedrag zoals uiteengezet in § 2, hetzij aan
de werkelijk door het slachtoffer geleden schade. In
laatstgenoemd geval moet het slachtoffer de omvang van de
geleden schade bewijzen.
§ 2. De in § 1 bedoelde forfaitaire schadevergoeding wordt als
volgt bepaald :
1° met uitzondering van het hierna bedoelde geval, wordt de
forfaitaire vergoeding van de morele schade geleden ten gevolge
van een feit van discriminatie, bepaald op 650 euro; dat bedrag
wordt verhoogd tot 1.300 euro indien de dader niet kan aantonen
dat de betwiste ongunstige of nadelige behandeling ook op nietdiscriminerende gronden getroffen zou zijn of omwille van
andere omstandigheden, zoals de bijzondere ernst van de geleden
morele schade;
2° indien het slachtoffer morele en materiële schadevergoeding
vordert wegens discriminatie in het kader van de
arbeidsbetrekkingen of van de aanvullende regelingen voor
sociale zekerheid, is de forfaitaire schadevergoeding voor
materiële en morele schade gelijk aan de bruto beloning voor zes
maanden, tenzij de werkgever aantoont dat de betwiste
ongunstige of nadelige behandeling ook op niet-discriminerende
gronden getroffen zou zijn; in dat laatste geval wordt de
forfaitaire schadevergoeding voor materiële en morele schade
beperkt tot drie maanden bruto beloning; wanneer de materiële
schade die voortvloeit uit een discriminatie in het kader van de
arbeidsbetrekkingen of van de aanvullende regelingen voor
sociale zekerheid echter hersteld kan worden via de toepassing
van de nietigheidssanctie voorzien in artikel 15, wordt de
forfaitaire schadevergoeding bepaald volgens de bepalingen van
punt 1°.
Art. 19. De rechter kan op verzoek van het slachtoffer van de
discriminatie, van het Centrum, van een van de
belangenverenigingen, of van het openbaar ministerie of het
arbeidsauditoraat wanneer hij de vordering aanhangig heeft
gemaakt met toepassing van artikel 17 van de wet van 10 mei
2007 tot aanpassing van het Gerechtelijk Wetboek aan de
wetgeving ter bestrijding van discriminatie en tot bestraffing van
bepaalde door racisme of xenofobie ingegeven daden, diegene
die de discriminatie heeft gepleegd, veroordelen tot de betaling
van een dwangsom wanneer aan die discriminatie geen einde is
13
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
gemaakt. De rechter doet uitspraak overeenkomstig de artikelen
1385bis tot 1385nonies van het Gerechtelijk Wetboek.
Art. 20. § 1. Op verzoek van het slachtoffer van de
discriminatie, van het Centrum, van een van de
belangenverenigingen, van het openbaar ministerie, of,
naargelang de aard van de daad, het arbeidsauditoraat, stelt de
voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg of, naar gelang van
de aard van de daad, de voorzitter van de arbeidsrechtbank of van
de rechtbank van koophandel, het bestaan vast van een zelfs
onder het strafrecht vallende daad waardoor de bepalingen van
deze wet worden overtreden en beveelt hij de staking ervan.
De voorzitter van de rechtbank kan de opheffing van de staking
bevelen zodra bewezen is dat een einde is gemaakt aan de
overtreding.
§ 2. Op vraag van het slachtoffer kan, de voorzitter van de
rechtbank de in artikel 18, § 2, bedoelde forfaitaire
schadevergoeding aan het slachtoffer toekennen.
§ 3. De voorzitter van de rechtbank kan bevelen dat zijn
beslissing of de samenvatting die hij opstelt, wordt aangeplakt
tijdens de door hem bepaalde termijn, zowel buiten als binnen de
inrichtingen van de overtreder of de lokalen die hem toebehoren,
en dat zijn vonnis of de samenvatting ervan in kranten of op
enige andere wijze wordt bekendgemaakt, dit alles op kosten van
de overtreder.
Deze maatregelen van openbaarmaking mogen evenwel slechts
opgelegd worden indien zij er kunnen toe bijdragen dat de
gewraakte daad of de uitwerking ervan ophouden.
§ 4. De vordering die steunt op § 1, wordt ingesteld en
behandeld zoals in kort geding.
Zij kan worden ingesteld bij verzoekschrift. Dit wordt in vier
exemplaren neergelegd op de griffie van de bevoegde rechtbank
of bij een ter post aangetekende brief verzonden aan deze griffie.
Op straffe van nietigheid vermeldt het verzoekschrift :
1° de dag, de maand en het jaar;
2° de naam, de voornamen, het beroep en de woonplaats van de
verzoeker;
3° de naam en het adres van de natuurlijke persoon of de
rechtspersoon tegen wie de vordering wordt ingesteld;
4° het voorwerp en de uiteenzetting van de middelen van de
vordering.
De griffier van de rechtbank verwittigt onverwijld de tegenpartij
bij gerechtsbrief en nodigt haar uit te verschijnen ten vroegste
drie dagen en ten laatste acht dagen na het verzenden van de
gerechtsbrief, waarbij een exemplaar van het verzoekschrift is
gevoegd.
Over de vordering wordt uitspraak gedaan niettegenstaande
vervolging wegens dezelfde feiten voor enig ander strafgerecht.
Wanneer een vordering tot staking van bij de strafrechter
aanhangig gemaakte feiten ingesteld is, wordt over de
strafvervolging pas uitspraak gedaan nadat over de vordering tot
staking een in kracht van gewijsde getreden beslissing gewezen
is. Tijdens de opschorting is de verjaring van de strafvordering
geschorst.
14
Het vonnis is uitvoerbaar bij voorraad, niettegenstaande enig
rechtsmiddel en zonder borgtocht. Het wordt door de griffier van
de rechtbank onverwijld meegedeeld aan alle partijen en aan de
procureur des Konings.
§ 5. De bepalingen van dit artikel doen geen afbreuk aan de
bevoegdheden van de Raad van State zoals bepaald in de
gecoördineerde wetten van 12 januari 1973 op de Raad van State.
TITEL IV. - STRAFRECHTELIJKE BEPALINGEN
Art. 21. Voor de toepassing van deze titel wordt begrepen
onder discriminatie, elke vorm van opzettelijke directe
discriminatie, opzettelijke indirecte discriminatie, opdracht tot
discrimineren en intimidatie op grond van de beschermde criteria
alsook de weigering tot het maken van redelijke aanpassingen
voor een persoon met een handicap.
Art. 22. Met gevangenisstraf van een maand tot een jaar en met
geldboete van vijftig euro tot duizend euro of met een van die
straffen alleen wordt gestraft :
1° hij die in een van de in artikel 444 van het Strafwetboek
bedoelde omstandigheden aanzet tot discriminatie jegens een
persoon wegens een van de beschermde criteria, en dit, zelfs
buiten de in artikel 5 bedoelde domeinen;
2° hij die in een van de in artikel 444 van het Strafwetboek
bedoelde omstandigheden aanzet tot haat of geweld jegens een
persoon wegens een van de beschermde criteria, en dit, zelfs
buiten de in artikel 5 bedoelde domeinen;
3° hij die in een van de in artikel 444 van het Strafwetboek
bedoelde omstandigheden aanzet tot discriminatie of tot
segregatie jegens een groep, een gemeenschap of de leden ervan,
wegens een van de beschermde criteria, en dit, zelfs buiten de in
artikel 5 bedoelde domeinen;
4° hij die in een van de in artikel 444 van het Strafwetboek
bedoelde omstandigheden aanzet tot haat of geweld jegens een
groep, een gemeenschap of de leden ervan, wegens een van de
beschermde criteria, en dit, zelfs buiten de in artikel 5 bedoelde
domeinen.
Art. 23. Met gevangenisstraf van twee maanden tot twee jaar
wordt gestraft ieder openbaar officier of ambtenaar, iedere drager
of agent van het openbaar gezag of van de openbare macht die in
de uitoefening van zijn ambt een persoon discrimineert wegens
een van de beschermde criteria.
Dezelfde straffen worden toegepast wanneer de feiten begaan
zijn jegens een groep, een gemeenschap of de leden ervan,
wegens een van de beschermde criteria.
Indien de verdachte bewijst dat hij heeft gehandeld op bevel van
zijn meerderen, in zaken die tot hun bevoegdheid behoren en
waarin hij hen als ondergeschikte gehoorzaamheid verschuldigd
was, worden de straffen alleen toegepast op de meerderen die het
bevel hebben gegeven.
Indien de openbare officieren of ambtenaren die beticht worden
de bovengenoemde daden van willekeur bevolen, toegelaten of
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
vergemakkelijkt te hebben, beweren dat hun handtekening bij
verrassing is verkregen, zijn zij verplicht de daad, in voorkomend
geval, te doen ophouden en de schuldige aan te geven; anders
worden zij zelf vervolgd.
Indien een van de bovengenoemde daden van willekeur is
gepleegd door middel van de valse handtekening van een
openbaar ambtenaar, worden de daders van de valsheid en zij die
er kwaadwillig of bedrieglijk gebruik van maken, gestraft met
opsluiting van tien jaar tot vijftien jaar.
Art. 24. Met gevangenisstraf van een maand tot een jaar en met
geldboete van vijftig euro tot duizend euro of met een van die
straffen alleen wordt gestraft zij die zich niet voegen naar een
vonnis of een arrest dat, als gevolg van een vordering tot staking,
overeenkomstig artikel 20 werd gewezen.
Art. 25. In geval van een inbreuk op de artikelen 22, 23 of 24,
kan de veroordeelde bovendien overeenkomstig artikel 33 van
het Strafwetboek tot de ontzetting worden veroordeeld.
Art. 26. Alle bepalingen van boek I van het Strafwetboek,
hoofdstuk VII en artikel 85 niet uitgezonderd, zijn van toepassing
op de in deze wet bedoelde misdrijven.
TITEL V. - BEWIJSLAST
Art. 27. De bepalingen van deze titel zijn van toepassing op alle
gerechtelijke procedures, met uitzondering van de strafrechtelijke
procedures.
Voor de toepassing van deze titel wordt begrepen onder
discriminatie :
- directe discriminatie;
- indirecte discriminatie;
- opdracht tot discrimineren;
- intimidatie;
- alsook de weigering tot het maken van redelijke aanpassingen
voor een persoon met een handicap.
Art. 28. § 1. Wanneer een persoon die zich slachtoffer acht van
een discriminatie, het Centrum of een van de
belangenverenigingen voor het bevoegde rechtscollege feiten
aanvoert die het bestaan van een discriminatie op grond van een
van de beschermde criteria kunnen doen vermoeden, dient de
verweerder te bewijzen dat er geen discriminatie is geweest.
§ 2. Onder feiten die het bestaan van een directe discriminatie
op grond van een beschermd criterium kunnen doen vermoeden,
wordt onder meer, doch niet uitsluitend, begrepen :
1° de gegevens waaruit een bepaald patroon van ongunstige
behandeling blijkt ten aanzien van personen die drager zijn van
een welbepaald beschermd criterium; onder meer verschillende,
los van elkaar staande bij het Centrum of een van de
belangenverenigingen gedane meldingen; of
2° de gegevens waaruit blijkt dat de situatie van het slachtoffer
van de ongunstigere behandeling, vergelijkbaar is met de situatie
van de referentiepersoon.
§ 3. Onder feiten die het bestaan van een indirecte discriminatie
op grond van een beschermd criterium kunnen doen vermoeden,
wordt onder andere, doch niet uitsluitend, begrepen :
1° algemene statistieken over de situatie van de groep waartoe
het slachtoffer van de discriminatie behoort of feiten van
algemene bekendheid; of
2° het gebruik van een intrinsiek verdacht criterium van
onderscheid; of
3° elementair statistisch materiaal waaruit een ongunstige
behandeling blijkt.
TITEL VI. - BEVOEGDE INSTANTIES
Art. 29. § 1. Het Centrum kan in rechte optreden in de
geschillen waartoe deze wet aanleiding kan geven, met
uitzondering van geschillen die betrekking hebben op
discriminatie op grond van taal.
§ 2. De Koning wijst het orgaan aan dat bevoegd is voor
discriminatie op grond van taal.
Art. 30. Kunnen in rechte optreden in de rechtsgeschillen
waartoe de toepassing van deze wet aanleiding kan geven,
wanneer afbreuk wordt gedaan aan de statutaire opdrachten die
ze zich tot doel hebben gesteld :
1° elke instelling van openbaar nut en elke vereniging die op de
dag van de feiten ten minste drie jaar rechtspersoonlijkheid
bezitten, en zich statutair tot doel stelt de rechten van de mens te
verdedigen of discriminatie te bestrijden;
2° de representatieve werknemers- en werkgeversorganisaties,
bedoeld bij artikel 3 van de wet van 5 december 1968 betreffende
de collectieve arbeidsovereenkomsten en paritaire comités;
3° de representatieve vakorganisaties in de zin van de wet van
19 december 1974 tot de regeling van de betrekkingen tussen de
overheid en de vakbonden van haar personeel;
4° de representatieve vakorganisaties in het aangewezen orgaan
van vakbondsoverleg voor de administraties, diensten of
instellingen waarop de wet van 19 december 1974 tot de regeling
van de betrekkingen tussen de overheid en de vakbonden van
haar personeel niet van toepassing is;
5° de representatieve organisaties van de zelfstandigen.
Art. 31. Wanneer het slachtoffer van de discriminatie een
geïdentificeerd natuurlijk persoon of een rechtspersoon is, is de
vordering van het Centrum en de belangenverenigingen alleen
ontvankelijk als zij aantonen dat zij de instemming van het
slachtoffer hebben gekregen.
TITEL VII. - VARIA
Art. 32. § 1. Onverminderd de bevoegdheden van de officieren
van gerechtelijke politie, houden de door de Koning aangewezen
ambtenaren toezicht op de naleving van de bepalingen van deze
wet en de uitvoeringsbesluiten ervan.
Deze ambtenaren oefenen dit toezicht uit overeenkomstig de
bepalingen van de wet van 16 november 1972 betreffende de
arbeidsinspectie.
15
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
§ 2. Voor wat de aanvullende pensioenen betreft, met inbegrip
van de in de wet van 28 april 2003 betreffende de aanvullende
pensioenen en het belastingstelsel van die pensioenen en van
sommige aanvullende voordelen inzake sociale zekerheid
bedoelde eventuele solidariteitsuitkeringen, onverminderd de
bepalingen van § 1, is de in artikel 44 van de wet van 2 augustus
2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de
financiële diensten bedoelde Commissie voor het Bank-,
Financie- en Assurantiewezen, bevoegd voor het toezicht op de
naleving van artikel 12. In het kader van dit toezicht zijn de in
artikel 54 van voornoemde wet van 28 april 2003 bedoelde
strafbepalingen van toepassing onverminderd titel IV.
§ 3. Voor wat de aanvullende pensioenen voor zelfstandigen
betreft, met inbegrip van de in de titel II, hoofdstuk I, afdeling 4,
van de programmawet (I) van 24 december 2002, bedoelde
eventuele solidariteitsuitkeringen, onverminderd de bepalingen
van § 1, is de in artikel 44 van de wet van 2 augustus 2002
betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële
diensten bedoelde Commissie voor het Bank-, Financie- en
Assurantiewezen, bevoegd voor het toezicht op de naleving van
artikel 12. In het kader van dit toezicht zijn de in artikel 62 van
de programmawet bedoelde strafbepalingen van toepassing
onverminderd titel IV.
16
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
WET 10 MEI 2007 TER BESTRIJDING VAN DISCRIMINATIE TUSSEN VROUWEN EN MANNEN
UITTREKSEL: art. 1-37
TITEL I.
Hoofdstuk I. - Inleidende bepalingen
Artikel 1. Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in
artikel 78 van de Grondwet.
Art. 2. Bij deze wet worden omgezet :
- Richtlijn 75/117/EEG van de Raad van 10 februari 1975
betreffende het nader tot elkaar brengen van de wetgevingen der
lidstaten inzake de toepassing van het beginsel van gelijke
beloning voor mannelijke en vrouwelijke werknemers;
- Richtlijn 76/207/EEG van de Raad van 9 februari 1976
betreffende de tenuitvoerlegging van het beginsel van gelijke
behandeling van mannen en vrouwen ten aanzien van de toegang
tot het arbeidsproces, de beroepsopleiding en de promotiekansen
en ten aanzien van de arbeidsvoorwaarden, gewijzigd door
Richtlijn 2002/73/EG van het Europees Parlement en de Raad
van 23 september 2002;
- Richtlijn 86/378/EEG van de Raad van 24 juli 1986
betreffende de tenuitvoerlegging van gelijke behandeling van
mannen en vrouwen in ondernemings- en sectoriële regelingen
inzake sociale zekerheid, gewijzigd door Richtlijn 96/97/EG van
de Raad van 20 december 1996;
- Richtlijn 97/80/EG van de Raad van 15 december 1997 inzake
de bewijslast in gevallen van discriminatie op grond van het
geslacht;
- Richtlijn 2004/113/EG van de Raad van 13 december 2004
houdende toepassing van het beginsel van gelijke behandeling
van mannen en vrouwen bij de toegang tot en het aanbod van
goederen en diensten;
- Richtlijn 86/613/EEG van de Raad van 11 december 1986
betreffende de toepassing van het beginsel van gelijke
behandeling van zelfstandig werkzame mannen en vrouwen, de
landbouwsector daarbij inbegrepen, en tot bescherming van het
moederschap;
- Richtlijn 79/7/EEG van de Raad van 19 december 1978
betreffende de geleidelijke tenuitvoerlegging van het beginsel
van gelijke behandeling van mannen en vrouwen op het gebied
van de sociale zekerheid.
Art. 3. Deze wet heeft tot doel, met betrekking tot de in artikel
6 bedoelde aangelegenheden, een algemeen kader te creëren voor
de bestrijding van discriminatie op grond van geslacht.
Art. 4. § 1. Voor de toepassing van deze wet wordt een direct
onderscheid op grond van zwangerschap, bevalling of
moederschap gelijkgesteld met een direct onderscheid op grond
van geslacht.
§ 2. Voor de toepassing van deze wet wordt een direct
onderscheid op grond van geslachtsverandering gelijkgesteld met
een direct onderscheid op grond van geslacht.
Hoofdstuk II. - Definities
Art. 5. Voor de toepassing van deze wet verstaat men onder :
1° arbeidsbetrekkingen : de betrekkingen die onder meer
omvatten de werkgelegenheid, de voorwaarden voor toegang tot
arbeid, de arbeidsvoorwaarden, en de ontslagregelingen, en dit :
- zowel in de openbare als in de private sector;
- zowel voor arbeid in loondienst, als voor onbetaalde arbeid,
arbeid verricht in het kader van stageovereenkomsten,
leerovereenkomsten,
beroepsinlevingsovereenkomsten
en
startbaanovereenkomsten of arbeid als zelfstandige;
- voor alle niveaus van de beroepshiërarchie en voor alle
activiteitstakken;
- ongeacht de statutaire of contractuele regeling van de persoon
die arbeid verricht;
- met uitzondering echter van de arbeidsverhoudingen die
worden aangegaan met de in de artikelen 9 en 87 van de
bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der
instellingen bedoelde organen en instellingen, en van de in artikel
127, § 1, 2°, van de Grondwet bedoelde arbeidsverhoudingen in
het onderwijs;
2° belangenverenigingen : de in artikel 35 bedoelde
organisaties, verenigingen en groeperingen;
3° bepalingen : de bestuursrechtelijke bepalingen, de bepalingen
opgenomen in individuele of collectieve overeenkomsten en
collectieve reglementen, evenals de bepalingen opgenomen in
eenzijdig uitgevaardigde documenten;
4° Instituut : het Instituut voor gelijkheid van vrouwen en
mannen opgericht bij de wet van 16 december 2002;
5° direct onderscheid : de situatie die zich voordoet wanneer
iemand ongunstiger wordt behandeld dan een ander in een
vergelijkbare situatie wordt, is of zou worden behandeld op basis
van het geslacht;
6° directe discriminatie : direct onderscheid op grond van het
geslacht dat niet gerechtvaardigd kan worden op grond van de
bepalingen van titel II van deze wet;
7° indirect onderscheid : de situatie die zich voordoet wanneer
een ogenschijnlijk neutrale bepaling, maatstaf of handelwijze
personen van een bepaald geslacht, in vergelijking met andere
personen bijzonder kan benadelen;
8° indirecte discriminatie : indirect onderscheid op grond van
het geslacht dat niet gerechtvaardigd kan worden op grond van
de bepalingen van titel II;
9° intimidatie : ongewenst gedrag dat met het geslacht verband
houdt, en tot doel of gevolg heeft dat de waardigheid van de
persoon wordt aangetast en een bedreigende, vijandige,
17
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
beledigende, vernederende of kwetsende omgeving wordt
gecreëerd;
10° seksuele intimidatie : wanneer zich enige vorm van
ongewenst verbaal, non-verbaal of fysiek gedrag met een
seksuele connotatie voordoet met als doel of gevolg dat de
waardigheid van een persoon wordt aangetast, in het bijzonder
wanneer een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende
of kwetsende situatie wordt gecreëerd;
11° positieve actie : specifieke maatregelen om de nadelen
verband houdende met het geslacht te voorkomen of te
compenseren, met het oog op het waarborgen van een volledige
gelijkheid in de praktijk;
12° opdracht tot discrimineren : elke handelwijze die er in
bestaat wie ook opdracht te geven om een persoon, een groep,
een gemeenschap of een van hun leden te discrimineren op grond
van geslacht;
13° wezenlijke en bepalende beroepsvereiste : een wezenlijke
en bepalende beroepsvereiste vastgesteld, overeenkomstig artikel
13;
14° sociale zekerheid : de wettelijke regelingen inzake
werkloosheidsverzekering, de ziekte- en invaliditeitsverzekering,
het rust- en overlevingspensioen, de kinderbijslag, de
arbeidsongevallen, de beroepsziekten en de jaarlijkse vakantie
voor arbeid in loondienst, arbeid als zelfstandige en als
ambtenaar;
15° sociale voordelen : de sociale voordelen in de zin van
artikel 7, § 2, van Verordening (EEG) nr. 1612/68 van de Raad
van 15 oktober 1968 betreffende het vrije verkeer van
werknemers binnen de Gemeenschap;
16° aanvullende regelingen voor sociale zekerheid : regelingen
die tot doel hebben aan de werknemers of zelfstandigen uit een
onderneming, een groep ondernemingen, een tak van de
economie of een één of meer bedrijfstakken omvattende sector,
prestaties te verstrekken in aanvulling op de prestaties uit hoofde
van de wettelijke regelingen op het gebied van de sociale
zekerheid of in de plaats daarvan, ongeacht of aansluiting bij
deze regelingen verplicht is of niet.
Hoofdstuk III. - Toepassingsgebied
Art. 6. § 1. Met uitzondering van de aangelegenheden die onder
de bevoegdheid van de Gemeenschappen en Gewesten vallen, is
deze wet zowel in de overheidssector als in de particuliere sector,
met inbegrip van overheidsinstellingen, op alle personen van
toepassing met betrekking tot :
1° de toegang tot en het aanbod van goederen en diensten die
publiekelijk beschikbaar zijn;
2° de sociale bescherming, met inbegrip van de sociale
zekerheid en de gezondheidszorg;
3° de sociale voordelen;
4° de aanvullende regelingen voor sociale zekerheid;
5° de arbeidsbetrekkingen;
6° de vermelding in een officieel stuk of in een proces-verbaal;
18
7° het lidmaatschap van of de betrokkenheid bij een
werkgevers- of werknemersorganisatie of enige organisatie
waarvan de leden een bepaald beroep uitoefenen, waaronder de
voordelen die deze organisaties bieden;
8° de toegang tot en de deelname aan, alsook elke andere
uitoefening van een economische, sociale, culturele of politieke
activiteit toegankelijk voor het publiek.
§ 2. Wat de arbeidsbetrekking betreft, is deze wet onder meer,
doch niet uitsluitend, van toepassing op :
1° de voorwaarden voor toegang tot arbeid, waaronder onder
meer, doch niet uitsluitend, wordt begrepen :
- de werkaanbiedingen of de advertenties voor betrekkingen en
promotiekansen, en dit ongeacht de wijze waarop deze worden
bekendgemaakt of verspreid;
- de bepaling en de toepassing van de selectiecriteria en de
selectiekanalen die worden gehanteerd in het wervingsproces;
- de bepaling en de toepassing van de aanstellingscriteria die
worden gehanteerd bij de aanwerving of de benoeming;
- de bepaling en de toepassing van de criteria die worden
gehanteerd bij promotie;
- de toetreding als vennoot in vennootschappen of
maatschappen van zelfstandige beroepen;
2° de bepalingen en de praktijken met betrekking tot de
arbeidsvoorwaarden en beloning, waaronder onder meer, doch
niet uitsluitend, wordt begrepen :
- de regelingen vervat in arbeidsovereenkomsten, de
overeenkomsten van zelfstandigen, de bestuursrechtelijke
statutaire regelingen, de stage- en leerovereenkomsten, de
collectieve arbeidsovereenkomsten, de collectieve regelingen
voor zelfstandigen, de arbeidsreglementen, alsook de eenzijdige
werkgeversbeslissingen en de eenzijdige beslissingen opgelegd
aan een zelfstandige;
- de toekenning en bepaling van het loon, het ereloon of de
bezoldiging;
- de toekenning en bepaling van alle huidige of toekomstige
voordelen in geld of in natura mits deze, zij het ook indirect, door
de werkgever aan de werknemer of door de opdrachtgever aan de
zelfstandige uit hoofde van zijn betrekking worden betaald,
ongeacht of dit ingevolge een overeenkomst, ingevolge
wettelijke bepalingen, dan wel vrijwillig gebeurt;
- de arbeidsduur en de arbeidsduurregeling;
- de regelingen inzake feestdagen en zondagsrust;
- de regelingen inzake nachtarbeid;
- de regelingen inzake arbeid van jeugdige werknemers;
- de regelingen met betrekking tot de ondernemingsraden, de
comités voor preventie en bescherming op het werk, de
vakbondsafvaardigingen en de raden en comités van dezelfde
aard die in de openbare sector bestaan;
- de bevordering van de arbeids- en de loonsverbetering van de
werknemers;
- de beroepen- en functieclassificatie;
- het betaald educatief verlof en het vormingsverlof;
- de regelingen inzake tijdskrediet;
- de regelingen inzake jaarlijkse vakantie en het vakantiegeld;
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
- de regelingen met betrekking tot het welzijn van de
werknemers bij de uitvoering van hun arbeid;
3° de bepalingen en de praktijken inzake de beëindiging van de
arbeidsbetrekking, waaronder onder meer, doch niet uitsluitend,
wordt begrepen :
- de ontslagbeslissing;
- de bepaling en de toepassing van de voorwaarden en
modaliteiten van het ontslag;
- de bepaling en de toepassing van criteria bij de ontslagselectie;
- de toekenning en de bepaling van vergoedingen naar
aanleiding van de beëindiging van de professionele relatie;
- de maatregelen die worden getroffen naar aanleiding van de
beëindiging van de professionele relatie.
§ 3. Wat de aanvullende regelingen voor sociale zekerheid
betreft, is deze wet onder meer, doch niet uitsluitend van
toepassing bij :
- de bepaling van het toepassingsgebied van deze regelingen,
alsmede de voorwaarden inzake toelating tot die regeling;
- de verplichting tot premiebetaling en de premieberekening;
- de berekening van de prestaties, alsmede de voorwaarden
inzake duur en behoud van het recht op prestaties;
- de bepaling van de personen die aan een aanvullende regeling
voor sociale zekerheid mogen deelnemen;
- de bepaling of verplicht dan wel vrijwillig aan dergelijke
regeling wordt deelgenomen;
- de bepaling van de regels voor de toetreding tot de regelingen
of ten aanzien van de minimumduur van arbeid of aansluiting bij
de regeling om in aanmerking te komen voor prestaties;
- de bepaling van de regels ten aanzien van de terugbetaling van
premies wanneer de aangeslotene uit de regeling treedt zonder te
voldoen aan de voorwaarden die hem een uitgesteld recht op
prestaties op lange termijn waarborgen;
- de bepaling van de voorwaarden voor de toekenning van de
prestaties;
- de bepaling van het behoud of de verwerving van rechten
tijdens de periodes van schorsing van de arbeidsovereenkomst;
- de bepaling van de rechten op uitgestelde prestaties wanneer
de aangeslotene de regeling verlaat.
Art. 7. De bepalingen van deze wet zijn niet van toepassing in
geval van intimidatie of seksuele intimidatie in de
arbeidsbetrekkingen ten aanzien van de in artikel 2, § 1, 1°, van
de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de
werknemers bij de uitvoering van hun werk bedoelde personen.
Deze personen kunnen zich in geval van intimidatie of seksuele
intimidatie in het kader van de arbeidsbetrekkingen enkel
beroepen op de bepalingen van voornoemde wet.
TITEL II. - RECHTVAARDIGING VAN
ONDERSCHEID
Hoofdstuk I.
onderscheid
-
Rechtvaardiging
van
AFDELING I. - INZAKE GOEDEREN EN DIENSTEN
direct
Art. 8. In de materies bedoeld in artikel 6, § 1, 1°, vormt een
direct onderscheid op grond van geslacht een directe
discriminatie, behalve in de gevallen bedoeld de artikelen 9, 10,
16, 17 en 18.
Art. 9. § 1. In afwijking van artikel 8, kan een direct
onderscheid gemaakt worden op grond van geslacht als de
levering van goederen en diensten die exclusief of essentieel
bestemd zijn voor de leden van één geslacht, objectief
gerechtvaardigd is door een legitiem doel en als de middelen om
dit doel te bereiken passend en noodzakelijk zijn.
§ 2. De Koning bepaalt, bij een besluit vastgesteld na overleg in
de Ministerraad en na raadpleging van het Instituut, op
limitatieve wijze de goederen en diensten die beschouwd kunnen
worden als exclusief of essentieel bestemd voor de leden van één
geslacht.
Wanneer het Instituut zich niet heeft uitgesproken binnen de
twee maanden na de aanvraag, wordt zijn advies geacht positief
te zijn.
§ 3. Bij gebreke van de in de vorige paragraaf bedoelde
koninklijke besluiten, en uiterlijk tot 21 december 2007, komt het
de rechter toe geval per geval na te gaan of de in § 1 bedoelde
onderscheiden objectief met een gewettigd doel kunnen worden
verantwoord, alsmede of de middelen om dat doel te
verwezenlijken geschikt en noodzakelijk zijn.
Art. 10. <W 2007-12-21/41, art. 3, 002; Inwerkingtreding : 2012-2007> § 1. In afwijking van artikel 8 kan een proportioneel
direct onderscheid gemaakt worden op grond van het geslacht
voor de bepaling van verzekeringspremies en -prestaties, als het
geslacht een bepalende factor is bij de beoordeling van het risico
op basis van relevante en nauwkeurige actuariële en statistische
gegevens.
Deze
afwijking
geldt
enkel
voor
de
levensverzekeringsovereenkomsten in de zin van artikel 97 van
de wet van 25 juni 1992 op de landverzekeringsovereenkomst.
§ 2. Kosten die verband houden met zwangerschap en
moederschap mogen vanaf 21 december 2007 in geen geval nog
tot verschillen in verzekeringspremies en -prestaties leiden.
§ 3. De Commissie voor het Bank-, Financie- en
Assurantiewezen verzamelt de in § 1 bedoelde actuariële en
statistische gegevens, maakt ze uiterlijk op 20 juni 2008 en de
geactualiseerde gegevens daarna om de twee jaar bekend en
publiceert ze op haar internetpagina. Die gegevens worden om de
twee jaar geactualiseerd.
De Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen is
gemachtigd de daartoe benodigde gegevens bij de betrokken
instellingen, ondernemingen of personen op te vragen. Zij
bepaalt welke gegevens moeten worden overgezonden, alsook de
wijze waarop en de vorm waarin dit moet gebeuren.
§ 4. De Commissie voor het Bank-, Financie- en
Assurantiewezen verstrekt de Europese Commissie uiterlijk op
21 december 2009 de gegevens waarover zij krachtens dit artikel
beschikt. Zij bezorgt deze gegevens aan de Europese Commissie,
telkens als ze worden geactualiseerd.
19
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
§ 5. De Wetgevende Kamers evalueren vóór 1 maart 2011 de
toepassing van dit artikel op basis van de in §§ 3 en 4 bedoelde
gegevens, het in artikel 16 van de richtlijn 2004/113/EG
bedoelde verslag van de Europese Commissie alsook de toestand
in de andere lidstaten van de Europese Unie.
Deze evaluatie vindt plaats op basis van een verslag, dat door
een Evaluatiecommissie binnen de 2 jaar aan de Wetgevende
Kamers wordt voorgelegd.
De Koning bepaalt, bij een besluit vastgesteld na overleg in de
Ministerraad, de nadere regels inzake de samenstelling en de
aanstelling van de Evaluatiecommissie, de vorm en de inhoud
van het verslag.
De Commissie rapporteert onder andere over de gevolgen van
dit artikel op de markttoestand en onderzoekt ook andere
segmentatiecriteria dan die welke verband houden met het
geslacht.
§ 6. Deze bepaling is niet van toepassing op
verzekeringsovereenkomsten die worden gesloten in het kader
van een aanvullende regeling voor sociale zekerheid. Voor die
overeenkomsten geldt uitsluitend artikel 12.
AFDELING II. - INZAKE SOCIALE ZEKERHEID, SOCIALE
VOORDELEN,
EN
LIDMAATSCHAP
VAN
PROFESSIONELE ORGANISATIES
Art. 11. In de in de artikelen 6, § 1, 2°, 6, § 1, 3° en 6, § 1, 7°,
bedoelde materies vormt een direct onderscheid op grond van
geslacht een directe discriminatie, behalve in de in de artikelen
16,17 en 18 bedoelde gevallen.
AFDELING III. - INZAKE AANVULLENDE REGELINGEN
VOOR SOCIALE ZEKERHEID
Art. 12. § 1. In de in artikel 6, § 1, 4°, bedoelde materies en
onverminderd paragraaf 2 van dit artikel en de artikelen 16, 17 en
18, vormt een direct onderscheid op grond van geslacht een
directe discriminatie.
§ 2. (In afwijking van § 1 zijn alleen verschillen gegrond op de
respectieve levensverwachtingen van mannen en vrouwen
toegelaten.
In afwijking van het eerste lid maken pensioentoezeggingen
geen onderscheid tussen mannen en vrouwen bij de bepaling van
het niveau van de persoonlijke bijdragen.
In afwijking van het eerste lid maken de pensioentoezeggingen
van het type vaste bijdragen geen onderscheid tussen mannen en
vrouwen bij de bepaling van het niveau van de bijdragen.
Verschillen die voortvloeien uit het eerste lid, zijn toegelaten in
hoofde van zowel de inrichter van de aanvullende regeling voor
sociale zekerheid als de pensioen- of verzekeringsinstelling die
deze regeling uitvoert.
Wat de dienstjaren gepresteerd na 17 mei 1990 betreft, mag de
in de wet van 28 april 2003 betreffende de aanvullende
pensioenen en het belastingstelsel van die pensioenen en van
sommige aanvullende voordelen inzake sociale zekerheid
20
bedoelde pensioentoezegging geen enkel ander direct
onderscheid op grond van geslacht inhouden dan die welke
toegelaten zijn krachtens het eerste lid.
In overeenstemming met het vorige lid, levert het directe
onderscheid op grond van geslacht in de in de wet van 28 april
2003 betreffende de aanvullende pensioenen en het
belastingstelsel van die pensioenen en van sommige aanvullende
voordelen
inzake
sociale
zekerheid
bedoelde
pensioentoezegging, met betrekking tot dienstjaren gepresteerd
tot en met 17 mei 1990, geen ongeoorloofd onderscheid op in
strijd met artikel 45 van de wet van 27 juni 1969 tot herziening
van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de
maatschappelijke zekerheid der arbeiders.) <W 2008-06-08/31,
art. 57, 003; Inwerkingtreding : 26-06-2008>
AFDELING IV. - OP
ARBEIDSBETREKKINGEN
HET
VLAK
VAN
DE
Art. 13. § 1. Op het vlak van de arbeidsbetrekkingen, en onder
voorbehoud van artikelen 16, 17 en 18, kan een direct
onderscheid op grond van geslacht enkel worden gerechtvaardigd
op grond van een wezenlijke en bepalende beroepsvereiste.
§ 2. Van een wezenlijke en bepalende beroepsvereiste kan
slechts sprake zijn wanneer :
- een bepaald kenmerk dat verband houdt met het geslacht
vanwege de aard van de betrokken specifieke beroepsactiviteiten
of de context waarin deze worden uitgevoerd, wezenlijk en
bepalend is, en;
- het vereiste berust op een legitieme doelstelling en evenredig
is ten aanzien van deze nagestreefde doelstelling.
§ 3. De Koning bepaalt, bij een in besluit vastgesteld na overleg
in de Ministerraad, de situaties waarin een bepaald kenmerk een
wezenlijke en bepalende beroepsvereiste vormt overeenkomstig
de in § 2 bepaalde voorwaarden.
§ 4. De koninklijke besluiten bedoeld in de vorige paragraaf
worden getroffen :
- wat de publieke sector betreft, na raadpleging van de vaste
Commissie van arbeid van de Raad van gelijke kansen voor
mannen en vrouwen en, naargelang het geval, van het in de wet
van 19 december 1974 tot regeling van de betrekkingen tussen de
overheid en de vakbonden van haar personeel bedoeld bevoegde
overleg- of onderhandelingscomité of het aangewezen orgaan
van vakbondsoverleg voor de administraties, diensten en
instellingen waarop deze laatste wet niet van toepassing is;
- wat de privésector betreft, na raadpleging van de vaste
Commissie van arbeid van de Raad van gelijke kansen voor
mannen en vrouwen en van de Nationale Arbeidsraad.
Wanneer één van de geraadpleegde organen zich niet heeft
uitgesproken binnen twee maanden na de aanvraag wordt zijn
advies geacht positief te zijn.
Afdeling V. - Inzake de vermelding in een officieel stuk en de
toegang tot en de deelname aan, alsook elke andere uitoefening
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
van een economische, sociale, culturele of politieke activiteit
toegankelijk voor het publiek.
Art. 14. In de in de artikelen 6, § 1, 6°, en 6, § 1, 8°, bedoelde
aangelegenheden en onder voorbehoud van de artikelen 16, 17 en
18, vormt een direct onderscheid op grond van geslacht een
directe discriminatie, tenzij dit direct onderscheid objectief kan
worden gerechtvaardigd door een legitiem doel en de middelen
om dit doel te bereiken passend en noodzakelijk zijn.
Hoofdstuk II. - Rechtvaardiging van indirect
onderscheid
Art. 15. Elk indirect onderscheid op grond van geslacht vormt
een indirecte discriminatie, tenzij de ogenschijnlijk neutrale
bepaling, maatstaf of handelwijze die aan de grondslag ligt van
het indirecte onderscheid objectief wordt gerechtvaardigd door
een legitiem doel en de middelen voor het bereiken van dat doel
passend en noodzakelijk zijn.
Hoofdstuk
III.
rechtvaardigingsgronden
-
Algemene
Art. 16. _
§ 1. Een direct of indirect onderscheid op grond van geslacht
geeft nooit aanleiding tot de vaststelling van enige vorm van
discriminatie wanneer dit direct of indirect onderscheid een
maatregel van positieve actie inhoudt.
§ 2. Een maatregel van positieve actie kan slechts worden
uitgevoerd mits naleving van de volgende voorwaarden :
- er moet een kennelijke ongelijkheid zijn;
- het verdwijnen van deze ongelijkheid moet worden
aangewezen als een te bevorderen doelstelling;
- de maatregel van positieve actie moet van tijdelijke aard zijn
en van die aard zijn dat hij verdwijnt zodra de beoogde
doelstelling is bereikt;
- de maatregel van positieve actie mag andermans rechten niet
onnodig beperken.
§ 3. In naleving van de in § 2 vastgelegde voorwaarden, bepaalt
de Koning bij een besluit vastgesteld na overleg in de
Ministerraad, de situaties waarin en de voorwaarden waarbij een
maatregel van positieve actie getroffen kan worden.
§ 4. Op het vlak van de arbeidsbetrekkingen en de aanvullende
regelingen voor sociale zekerheid worden de in § 3 bedoelde
koninklijke besluiten getroffen :
- wat de openbare sector betreft, na raadpleging, naargelang het
geval, van het in de wet van 19 december 1974 tot regeling van
de betrekkingen tussen de overheid en de vakbonden van haar
personeel bedoelde bevoegde overleg- of onderhandelingscomité
of het aangewezen orgaan van vakbondsoverleg voor de
administraties, diensten en instellingen waarop voornoemde wet
niet van toepassing is;
- wat de private sector betreft, na raadpleging van de Nationale
Arbeidsraad.
Wanneer een van de geraadpleegde organen zich niet heeft
uitgesproken binnen twee maanden na de aanvraag, wordt zijn
advies geacht positief te zijn.
Art. 17. De bepalingen betreffende de bescherming van de
zwangerschap en het moederschap kunnen niet beschouwd
worden als een vorm van discriminatie, maar zijn een
voorwaarde voor de verwezenlijking van de gelijke behandeling
van mannen en vrouwen.
Art. 18. § 1. Een direct of indirect onderscheid op grond van
geslacht geeft nooit aanleiding tot de vaststelling van enige vorm
van discriminatie verboden door deze wet wanneer dit
onderscheid wordt opgelegd door of krachtens een wet.
§ 2. Paragraaf 1 doet geen uitspraak over de conformiteit van
een direct of indirect onderscheid dat door of krachtens een wet
wordt opgelegd, met de Grondwet, het recht van de Europese
Unie en het in België geldende internationaal recht.
§ 3. De Koning neemt, bij een besluit vastgesteld na overleg in
de Ministerraad, na raadpleging van de vaste Commissie van
arbeid van de Raad van gelijke kansen voor mannen en vrouwen
en van de Nationale Arbeidsraad, de nodige maatregelen om de
wetgeving betreffende de ziekte- en invaliditeitsverzekering, de
gezinstoeslagen, de pensioenen, de werkloosheidsverzekering en
de jaarlijkse vakantie in overeenstemming te brengen met het
principe van de gelijkheid tussen mannen en vrouwen.
Wanneer één van de geraadpleegde organen zich niet heeft
uitgesproken binnen de twee maanden na de aanvraag, wordt zijn
advies geacht positief te zijn.
Deze maatregelen zullen met name het volgende behandelen :
1° de begrippen " gezinshoofd " en " personen ten laste ";
2° de verschillen in de toekenningsvoorwaarden betreffende
bepaalde prestaties;
3° de verschillen betreffende de bewijslast;
4° de verschillen in de berekeningswijze en in het bedrag van
bepaalde vergoedingen.
§ 4. De koninklijke besluiten houdende uitvoering van artikel
18, § 3, worden voor advies voorgelegd aan de bevoegde
parlementaire commissies.
TITEL III.
Hoofdstuk I. - Discriminatieverbod
Art. 19. In de aangelegenheden die onder het toepassingsgebied
van deze wet vallen, is elke vorm van discriminatie op grond van
de beschermde criteria verboden. Voor de toepassing van deze
titel wordt onder discriminatie verstaan :
- directe discriminatie;
- indirecte discriminatie;
- opdracht tot discrimineren;
- intimidatie;
- sexuele intimidatie.
Hoofdstuk II. - Rechtsbescherming
21
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
Art. 20. De bepalingen die strijdig zijn met deze wet alsook de
bedingen die bepalen dat een of meer contracterende partijen bij
voorbaat afzien van de rechten die door deze wet gewaarborgd
worden, zijn nietig.
Art. 21. § 1. Wanneer een klacht wordt ingediend door of ten
voordele van een persoon wegens een schending van deze wet op
een ander terrein dan dat van de arbeidsbetrekkingen en de
aanvullende regelingen voor sociale zekerheid, mogen zij tegen
wie de klacht is ingediend geen nadelige maatregel treffen ten
aanzien van de betrokkene, behalve om redenen die vreemd zijn
aan de klacht.
§ 2. Voor de toepassing van § 1, wordt onder klacht begrepen :
- een met redenen omklede klacht ingediend door de betrokkene
bij de organisatie of instelling tegen wie de klacht is ingediend,
overeenkomstig de van kracht zijnde procedures;
- een met redenen omklede klacht ingediend ten voordele van
de betrokkene door het Instituut of door een belangenvereniging;
- een rechtsvordering ingesteld door de betrokkene;
- een rechtsvordering ingesteld ten voordele van de betrokkene
door het Instituut of door een belangenvereniging.
De in het eerste lid, eerste en tweede gedachtestreepje, bedoelde
met redenen omklede klacht bestaat uit een gedateerde,
ondertekende en bij ter post aangetekende brief waarin de
grieven ten aanzien van de dader van de vermeende discriminatie
worden uiteengezet.
§ 3. Wanneer een nadelige maatregel wordt getroffen ten
aanzien van de betrokkene binnen twaalf maanden na het
indienen van de klacht, valt de bewijslast dat de nadelige
maatregel werd getroffen om redenen die vreemd zijn aan de
klacht, ten laste van diegene tegen wie de klacht is ingediend.
Indien een rechtsvordering door of ten voordele van de
betrokkene werd ingesteld, wordt de in het eerste lid bedoelde
periode verlengd tot drie maanden na de dag waarop de
rechterlijke beslissing in kracht van gewijsde is getreden.
§ 4. Wanneer geoordeeld wordt dat de nadelige maatregel in
strijd is met § 1, moet hij die de maatregel genomen heeft, aan de
betrokkene een schadevergoeding betalen die, naar keuze van die
persoon, gelijk is hetzij aan de in artikel 23, § 2, bedoelde
forfaitaire schadevergoeding, hetzij aan de werkelijk door de
persoon geleden schade. In laatstgenoemd geval moet de
betrokkene de omvang van de geleden schade bewijzen.
§ 5. De in dit artikel bedoelde bescherming is eveneens van
toepassing op de personen die optreden als getuige doordat zij, in
het kader van het onderzoek van de in § 2 bedoelde klacht, in een
ondertekend en gedateerd document de feiten die zij zelf hebben
gezien of gehoord en die betrekking hebben op de toestand die
het voorwerp is van de klacht, ter kennis brengen van de persoon
bij wie de klacht wordt ingediend, of doordat zij optreden als
getuige in rechte.
§ 6. Op vraag van de verweerder, kan de rechter bij wie de in §
2 bedoelde klacht aanhangig is gemaakt, beslissen om de in § 3
bepaalde termijn in te korten.
22
Art. 22. § 1. Wanneer een klacht wordt ingediend door of ten
voordele van een persoon wegens een schending van deze wet op
het vlak van de arbeidsbetrekkingen en de aanvullende
regelingen voor sociale zekerheid, mag de werkgever geen
nadelige maatregel treffen ten aanzien van deze persoon, behalve
om redenen die vreemd zijn aan de klacht.
§ 2. Voor de toepassing van dit artikel wordt onder nadelige
maatregel onder meer begrepen : de beëindiging van de
arbeidsbetrekking,
de
eenzijdige
wijziging
van
de
arbeidsvoorwaarden of de nadelige maatregel getroffen na de
beëindiging van de arbeidsbetrekking.
§ 3. Voor de toepassing van dit artikel wordt onder klacht
begrepen :
- een met redenen omklede klacht ingediend door de betrokkene
op het vlak van de onderneming of de dienst die hem tewerkstelt,
overeenkomstig de van kracht zijnde procedures;
- een met redenen omklede klacht ingediend door de DirectieGeneraal Toezicht op de sociale wetten bij de Federale
Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg,
ten voordele van de betrokkene, tegenover de onderneming of de
dienst die hem tewerkstelt;
- een met redenen omklede klacht ingediend ten voordele van
de betrokkene door een belangenvereniging of door het Instituut
bij de onderneming of de dienst die hem tewerkstelt;
- een rechtsvordering ingesteld door de betrokkene;
- een rechtsvordering ingesteld ten voordele van de betrokkene
door het Instituut of een belangenvereniging.
De in het eerste lid, eerste tot derde gedachtestreepje bedoelde
met redenen omklede klacht bestaat uit een gedateerde,
ondertekende en bij ter post ter kennis gebrachte aangetekende
brief waarin de grieven ten aanzien van de dader van de
vermeende discriminatie worden uiteengezet.
§ 4. Wanneer de werkgever een nadelige maatregel treft ten
aanzien van de betrokkene binnen twaalf maanden na het
indienen van de klacht, valt de bewijslast dat de nadelige
maatregel werd getroffen om redenen die vreemd zijn aan de
klacht, ten laste van diegene tegen wie de klacht is ingediend.
Indien een rechtsvordering door of ten voordele van de
betrokkene werd ingesteld, wordt de in het eerste lid bedoelde
periode verlengd tot drie maanden na de dag waarop de
rechterlijke beslissing in kracht van gewijsde is getreden.
§ 5. Wanneer de werkgever een nadelige maatregel treft ten
aanzien van de betrokkene, in strijd met § 1, verzoekt deze
persoon of de belangenvereniging waarbij hij is aangesloten, hem
opnieuw in de onderneming of de dienst op te nemen of hem zijn
functie onder dezelfde voorwaarden als voorheen te laten
uitoefenen.
Het verzoek wordt gedaan bij een ter post aangetekende brief
binnen dertig dagen volgend op de datum van de kennisgeving
van de opzegging, van de beëindiging zonder opzegging of van
de eenzijdige wijziging van de arbeidsvoorwaarden. De
werkgever moet zich binnen dertig dagen volgend op de
kennisgeving van het verzoek uitspreken.
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
De werkgever die de persoon opnieuw in de onderneming of in
de dienst opneemt of hem zijn functie onder dezelfde
voorwaarden als voorheen laat uitoefenen, moet het wegens
ontslag of wijziging van de arbeidsvoorwaarden gederfde
beloning
betalen
alsmede
de
werkgeversen
werknemersbijdragen betreffende deze beloning storten.
Deze paragraaf is niet van toepassing wanneer de nadelige
maatregel wordt getroffen nadat de arbeidsbetrekking een einde
heeft genomen.
§ 6. Wanneer de betrokkene na het in § 5, eerste lid, bedoelde
verzoek niet opnieuw wordt opgenomen of zijn functie niet onder
dezelfde voorwaarden als voorheen kan uitoefenen en er
geoordeeld werd dat de nadelige maatregel in strijd is met § 1,
moet de werkgever aan de betrokkene een vergoeding betalen
die, naar keuze van die persoon, gelijk is hetzij aan een forfaitair
bedrag dat overeenstemt met de bruto beloning voor zes
maanden, hetzij aan de werkelijk door de betrokkene geleden
schade; in laatstgenoemd geval moet hij de omvang van de
geleden schade bewijzen.
§ 7. De werkgever is verplicht dezelfde vergoeding uit te
betalen, zonder dat de persoon of de belangenvereniging waarbij
hij is aangesloten het in § 5 bedoelde verzoek moet indienen om
opnieuw te worden opgenomen in de onderneming of de dienst
of zijn functie onder dezelfde voorwaarden als voorheen te
kunnen uitoefenen :
1° wanneer het bevoegde rechtscollege de feiten van
discriminatie, die het voorwerp uitmaakten van de klacht,
bewezen heeft geacht;
2° wanneer de betrokkene de arbeidsbetrekking verbreekt,
omdat het gedrag van de werkgever in strijd is met de bepalingen
van § 1, wat volgens de betrokkene een reden is om de
arbeidsbetrekking zonder opzegging of voor het verstrijken ervan
te verbreken;
3° wanneer de werkgever de arbeidsbetrekking heeft beëindigd
om dringende redenen, op voorwaarde dat het bevoegde
rechtsorgaan deze beëindiging ongegrond en in strijd met de
bepalingen van § 1 heeft geacht.
§ 8. Wanneer de nadelige maatregel wordt getroffen nadat de
arbeidsbetrekking beëindigd werd, en deze maatregel in strijd
wordt bevonden met § 1, dient de werkgever de in § 6 bedoelde
schadevergoeding te betalen aan het slachtoffer.
§ 9. De in dit artikel bedoelde bescherming is eveneens van
toepassing op de personen die optreden als getuige doordat zij, in
het kader van het onderzoek van de in § 3 bedoelde klacht, in een
ondertekend en gedateerd document de feiten die zij zelf hebben
gezien of gehoord en die betrekking hebben op de toestand die
het voorwerp is van de klacht, ter kennis brengen van de persoon
bij wie de klacht wordt ingediend of doordat zij optreden als
getuige in rechte;
§ 10. De bepalingen van dit artikel zijn eveneens van toepassing
op andere personen dan werkgevers die personen in de
arbeidsbetrekkingen tewerkstellen of opdrachten bezorgen.
Art. 23. § 1. Ingeval van discriminatie kan het slachtoffer een
schadevergoeding vorderen overeenkomstig, het contractuele of
buitencontractuele aansprakelijkheidsrecht.
In de hierna bedoelde gevallen moet de persoon die het
discriminatieverbod heeft geschonden aan het slachtoffer een
vergoeding betalen die naar keuze van het slachtoffer, gelijk is
hetzij aan een forfaitair bedrag zoals uiteengezet in § 2, hetzij aan
de werkelijk door het slachtoffer geleden schade. In
laatstgenoemd geval moet het slachtoffer de omvang van de
geleden schade bewijzen.
§ 2. De in § 1 bedoelde forfaitaire schadevergoeding wordt als
volgt bepaald :
1° met uitzondering van het hierna bedoelde geval, wordt de
forfaitaire vergoeding van de morele schade geleden ten gevolge
van een feit van discriminatie, bepaald op 650 euro; dat bedrag
wordt verhoogd tot 1300 euro indien de dader niet kan aantonen
dat de betwiste ongunstige of nadelige behandeling ook op nietdiscriminerende gronden getroffen zou zijn of omwille van
andere omstandigheden, zoals de bijzondere ernst van de geleden
morele schade;
2° indien het slachtoffer morele en materiële schadevergoeding
vordert wegens discriminatie in het kader van de
arbeidsbetrekkingen of van de aanvullende regelingen voor
sociale zekerheid, is de forfaitaire schadevergoeding voor
materiële en morele schade gelijk aan de bruto beloning voor zes
maanden, tenzij de werkgever aantoont dat de betwiste
ongunstige of nadelige behandeling ook op niet-discriminerende
gronden getroffen zou zijn; in dat laatste geval wordt de
forfaitaire schadevergoeding voor materiële en morele schade
beperkt tot drie maanden bruto beloning; wanneer de materiële
schade die voortvloeit uit een discriminatie in het kader van de
arbeidsbetrekkingen of van de aanvullende regelingen voor
sociale zekerheid echter hersteld kan worden via de toepassing
van de nietigheidssanctie voorzien in artikel 20, wordt de
forfaitaire schadevergoeding bepaald volgens de bepalingen van
punt 1°.
Art. 24. De rechter kan op verzoek van het slachtoffer van de
discriminatie, van het Instituut of van een van de
belangenverenigingen, of van het openbaar ministerie of het
arbeidsauditoraat wanneer hij de vordering aanhangig heeft
gemaakt met toepassing van artikel 16 van de wet van 10 mei
2007 tot aanpassing van het Gerechtelijk Wetboek aan de
wetgeving ter bestrijding van discriminatie en tot bestraffing van
bepaalde door racisme of xenofobie ingegeven daden, diegene
die de discriminatie heeft gepleegd, veroordelen tot de betaling
van een dwangsom wanneer aan die discriminatie geen einde is
gemaakt. De rechter doet uitspraak overeenkomstig de artikelen
1385bis tot 1385novies van het Gerechtelijk Wetboek.
Art. 25. § 1. Op verzoek van het slachtoffer van de
discriminatie, van het Instituut, van een van de
belangenverenigingen, van het openbaar ministerie, of,
naargelang de aard van de daad, het arbeidsauditoraat, stelt de
voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg of, naar gelang van
de aard van de daad, de voorzitter van de arbeidsrechtbank of van
de rechtbank van koophandel, het bestaan vast van een zelfs
onder het strafrecht vallende daad waardoor de bepalingen van
deze wet worden overtreden en beveelt hij de staking ervan.
23
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
De voorzitter van de rechtbank kan de opheffing van de staking
bevelen zodra bewezen is dat een einde is gemaakt aan de
overtreding.
§ 2. Op vraag van het slachtoffer kan, de voorzitter van de
rechtbank de in artikel 23, § 2, bedoelde forfaitaire
schadevergoeding aan het slachtoffer toekennen.
§ 3. De voorzitter van de rechtbank kan bevelen dat zijn
beslissing of de samenvatting die hij opstelt, wordt aangeplakt
tijdens de door hem bepaalde termijn, zowel buiten als binnen de
inrichtingen van de overtreder of de lokalen die hem toebehoren,
en dat zijn vonnis of de samenvatting ervan in kranten of op
enige andere wijze wordt bekendgemaakt, dit alles op kosten van
de overtreder.
Deze maatregelen van openbaarmaking mogen evenwel slechts
opgelegd worden indien zij er kunnen toe bijdragen dat de
gewraakte daad of de uitwerking ervan ophouden.
§ 4. De vordering die steunt op § 1, wordt ingesteld en
behandeld zoals in kort geding.
Zij kan worden ingesteld bij verzoekschrift. Dit wordt in vier
exemplaren neergelegd op de griffie van de bevoegde rechtbank
of bij een ter post aangetekende brief verzonden aan deze griffie.
Op straffe van nietigheid vermeldt het verzoekschrift :
1° de dag, de maand en het jaar;
2° de naam, de voornamen, het beroep en de woonplaats van de
verzoeker;
3° de naam en het adres van de natuurlijke persoon of de
rechtspersoon tegen wie de vordering wordt ingesteld;
4° het voorwerp en de korte samenvatting van de middelen van
de vordering.
De griffier van de rechtbank verwittigt onverwijld de tegenpartij
bij gerechtsbrief en nodigt haar uit te verschijnen ten vroegste
drie dagen en ten laatste acht dagen na het verzenden van de
gerechtsbrief, waarbij een exemplaar van het verzoekschrift is
gevoegd.
Over de vordering wordt uitspraak gedaan niettegenstaande
vervolging wegens dezelfde feiten voor enig ander strafgerecht.
Wanneer een vordering tot staking van bij de strafrechter
aanhangig gemaakte feiten ingesteld is, wordt over de
strafvervolging pas uitspraak gedaan nadat over de vordering tot
staking een in kracht van gewijsde getreden beslissing gewezen
is. Tijdens de opschorting is de verjaring van de strafvordering
geschorst.
Het vonnis is uitvoerbaar bij voorraad, niettegenstaande enig
rechtsmiddel en zonder borgtocht. Het wordt door de griffier van
de rechtbank onverwijld meegedeeld aan alle partijen en aan de
procureur des Konings.
§ 5. De bepalingen van dit artikel doen geen afbreuk aan de
bevoegdheden van de Raad van State zoals bepaald in de
gecoördineerde wetten van 12 januari 1973 op de Raad van State.
TITEL IV. - STRAFRECHTELIJKE BEPALINGEN
Art. 26. Voor de toepassing van deze titel wordt begrepen
onder discriminatie elke vorm van opzettelijke directe
24
discriminatie opzettelijke indirecte discriminatie, opdracht tot
discrimineren, intimidatie of seksuele intimidatie, op grond van
geslacht.
Art. 27. Met gevangenisstraf van een maand tot een jaar en met
geldboete van vijftig euro tot duizend euro of met een van die
straffen alleen wordt gestraft :
1° hij die in een van de in artikel 444 van het Strafwetboek
bedoelde omstandigheden aanzet tot discriminatie jegens een
persoon wegens zijn geslacht, en dit, zelfs buiten de in artikel 6
bedoelde domeinen;
2° hij die in een van de in artikel 444 van het Strafwetboek
bedoelde omstandigheden aanzet tot haat of geweld jegens een
persoon wegens zijn geslacht, en dit, zelfs buiten de in artikel 6
bedoelde domeinen;
3° hij die in een van de in artikel 444 van het Strafwetboek
bedoelde omstandigheden aanzet tot discriminatie of tot
segregatie jegens een groep, een gemeenschap of de leden ervan,
wegens het geslacht, en dit, zelfs buiten de in artikel 6 bedoelde
domeinen;
4° hij die in een van de in artikel 444 van het Strafwetboek
bedoelde omstandigheden aanzet tot haat of geweld jegens een
groep, een gemeenschap of de leden ervan, wegens het geslacht,
en dit, zelfs buiten de in artikel 6 bedoelde domeinen.
Art. 28. Met gevangenisstraf van twee maanden tot twee jaar
wordt gestraft ieder openbaar officier of ambtenaar, iedere drager
of agent van het openbaar gezag of van de openbare macht die in
de uitoefening van zijn ambt jegens een persoon discrimineert
wegens zijn geslacht.
Dezelfde straffen worden toegepast wanneer de feiten begaan
zijn jegens een groep, een gemeenschap of de leden ervan,
wegens het geslacht.
Indien de verdachte bewijst dat hij heeft gehandeld op bevel van
zijn meerderen, in zaken die tot hun bevoegdheid behoren en
waarin hij hen als ondergeschikte gehoorzaamheid verschuldigd
was, worden de straffen alleen toegepast op de meerderen die het
bevel hebben gegeven.
Indien de openbare officieren of ambtenaren die beticht worden
de bovengenoemde daden van willekeur bevolen, toegelaten of
vergemakkelijkt te hebben, beweren dat hun handtekening bij
verrassing is verkregen, zijn zij verplicht de daad, in voorkomend
geval, te doen ophouden en de schuldige aan te geven; anders
worden zij zelf vervolgd.
Indien een van de bovengenoemde daden van willekeur is
gepleegd door middel van de valse handtekening van een
openbaar ambtenaar, worden de daders van de valsheid en zij die
er kwaadwillig of bedrieglijk gebruik van maken, gestraft met
opsluiting van tien jaar tot vijftien jaar.
Art. 29. Met gevangenisstraf van een maand tot een jaar en met
geldboete van vijftig euro tot duizend euro of met een van die
straffen alleen wordt gestraft zij die zich niet voegen naar een
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
vonnis of een arrest dat, als gevolg van een vordering tot staking,
overeenkomstig artikel 25 werd gewezen.
Art. 30. In geval van een inbreuk op de artikelen 27, 28 of 29,
kan de veroordeelde bovendien overeenkomstig artikel 33 van
het Strafwetboek tot de ontzetting worden veroordeeld.
Art. 31. Alle bepalingen van boek I van het Strafwetboek,
hoofdstuk VII en artikel 85 niet uitgezonderd, zijn van toepassing
op de in deze wet bedoelde misdrijven.
TITEL V. - BEWIJSLAST
Art. 32. De bepalingen van deze titel zijn van toepassing op alle
gerechtelijke procedures, met uitzondering van de strafrechtelijke
procedures.
Voor de toepassing van deze titel wordt begrepen onder
discriminatie :
- directe discriminatie;
- indirecte discriminatie;
- opdracht tot discrimineren;
- intimidatie;
- sexuele intimidatie.
Art. 33. § 1. Wanneer een persoon die zich slachtoffer acht van
een discriminatie, het Instituut of een van de
belangenverenigingen voor het bevoegde rechtscollege feiten
aanvoert die het bestaan van een discriminatie op grond van het
geslacht kunnen doen vermoeden, dient de verweerder te
bewijzen dat er geen discriminatie is geweest.§ 2. Onder feiten
die het bestaan van een directe discriminatie op grond van het
geslacht kunnen doen vermoeden, wordt onder meer, doch niet
uitsluitend, begrepen :
1° de gegevens waaruit een bepaald patroon van ongunstige
behandeling blijkt ten aanzien van personen van hetzelfde
geslacht; onder meer verschillende, los van elkaar staande bij het
Instituut of een van de belangenverenigingen gedane meldingen;
of
2° de gegevens waaruit blijkt dat de situatie van het slachtoffer
van de ongunstigere behandeling, vergelijkbaar is met de situatie
van de referentiepersoon.
§ 3. Onder feiten die het bestaan van een indirecte discriminatie
op grond van het geslacht kunnen doen vermoeden, wordt onder
andere, doch niet uitsluitend, begrepen :
1° algemene statistieken over de situatie van de groep waartoe
het slachtoffer van de discriminatie behoort of feiten van
algemene bekendheid; of
2° het gebruik van een intrinsiek verdacht criterium van
onderscheid; of
3° elementair statistisch materiaal waaruit een ongunstige
behandeling blijkt. "
Art. 35. Kunnen in rechte optreden in de rechtsgeschillen
waartoe de toepassing van deze wet aanleiding kan geven,
wanneer afbreuk wordt gedaan aan de statutaire opdrachten die
ze zich tot doel hebben gesteld :
1° elke instelling van openbaar nut en vereniging, die op de dag
van de feiten ten minste drie jaar rechtspersoonlijkheid bezit, en
zich statutair tot doel stelt de rechten van de mens te verdedigen
of discriminatie te bestrijden;
2° de representatieve werknemers- en werkgeversorganisaties,
bedoeld bij artikel 3 van de wet van 5 december 1968 betreffende
de collectieve arbeidsovereenkomsten en paritaire comités;
3° de representatieve vakorganisaties in de zin van de wet van
19 december 1974 tot de regeling van de betrekkingen tussen de
overheid en de vakbonden van haar personeel;
4° de representatieve vakorganisaties in het aangewezen orgaan
van vakbondsoverleg voor de administraties, diensten of
instellingen waarop de wet van 19 december 1974 tot de regeling
van de betrekkingen tussen de overheid en de vakbonden van
haar personeel niet van toepassing is;
5° de representatieve organisaties van de zelfstandigen.
Art. 36. Wanneer het slachtoffer van de discriminatie een
geïdentificeerd natuurlijk persoon of rechtspersoon is, is de
vordering van het Instituut en de belangenverenigingen alleen
ontvankelijk als zij aantonen dat zij de instemming van het
slachtoffer hebben gekregen.
TITEL VI. - BEVOEGDE INSTANTIES
Art. 34. Het Instituut kan in rechte optreden in de geschillen
waartoe deze wet aanleiding kan geven.
25
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
WET 3 JULI 2005 BETREFFENDE DE RECHTEN VAN VRIJWILLIGERS
Hoofdstuk I. - Algemene bepalingen
Artikel 1. Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in
artikel 78 van de Grondwet.
Art. 2. § 1. Deze wet regelt het vrijwilligerswerk dat verricht
wordt op het Belgisch grondgebied, en het vrijwilligerswerk dat
daarbuiten wordt verricht, maar dat georganiseerd wordt vanuit
België, op voorwaarde dat de vrijwilliger zijn hoofdverblijfplaats
heeft in België, en onverminderd de bepalingen die van
toepassing zijn in het land waar het vrijwilligerswerk wordt
verricht.
§ 2. De Koning kan bij een besluit vastgesteld na overleg in de
Ministerraad bepaalde categorieën van personen van het
toepassingsgebied van deze wet uitsluiten.
Hoofdstuk II. - Definities
Art. 3. Voor de toepassing van deze wet wordt verstaan onder :
1° vrijwilligerswerk : elke activiteit :
a) die onbezoldigd en onverplicht wordt verricht;
b) die verricht wordt ten behoeve van één of meer personen,
andere dan degene die de activiteit verricht, van een groep of
organisatie of van de samenleving als geheel;
c) die ingericht wordt door een organisatie anders dan het
familie- of privé-verband van degene die de activiteit verricht;
d) en die niet door dezelfde persoon en voor dezelfde
organisatie wordt verricht in het kader van een
arbeidsovereenkomst, een dienstencontract of een statutaire
aanstelling;
2° vrijwilliger : elke natuurlijke persoon die een in 1° bedoelde
activiteit verricht;
3° organisatie : elke feitelijke vereniging of private of publieke
rechtspersoon zonder winstoogmerk die werkt met vrijwilligers (,
waarbij onder feitelijke vereniging wordt verstaan elke
vereniging zonder rechtspersoonlijkheid van twee of meer
personen die in onderling overleg een activiteit organiseren met
het oog op de verwezenlijking van een onbaatzuchtige
doelstelling, met uitsluiting van enige winstverdeling onder haar
leden en bestuurders, en die een rechtstreekse controle uitoefenen
op de werking van de vereniging); <W 2006-07-19/39, art. 2, 1°,
004 ; Inwerkingtreding : 01-08-2006>
4° (...) <W 2006-07-19/39, art. 2, 2° , 004 ; Inwerkingtreding :
01-08-2006>
Art. 4. <W 2006-07-19/39, art. 4, 004 ; Inwerkingtreding : 0108-2006> Alvorens de activiteit van een vrijwilliger voor een
organisatie een aanvang neemt, informeert de organisatie hem
minstens over :
a) de onbaatzuchtige doelstelling en het juridisch statuut van de
organisatie; indien het gaat om een feitelijke vereniging, de
identiteit van de verantwoordelijke(n) van de vereniging;
b) het in artikel 6, § 1, bedoelde verzekeringscontract dat de
organisatie gesloten heeft voor vrijwilligerswerk; indien het gaat
om een organisatie die niet burgerlijk aansprakelijk is als bedoeld
in artikel 5 voor de schade die een vrijwilliger veroorzaakt, de
toepasselijke aansprakelijkheidsregeling voor schade die de
vrijwilliger veroorzaakt, en de eventuele dekking van deze
aansprakelijkheid door middel van een verzekeringscontract;
c) de eventuele dekking, door middel van een
verzekeringscontract, van andere aan het vrijwilligerswerk
verbonden risico's en, in voorkomend geval, van welke risico's;
d) de eventuele betaling van een vergoeding voor
vrijwilligerswerk en, in voorkomend geval, de aard van deze
vergoeding en de gevallen waarin ze wordt betaald;
e) de mogelijkheid dat hij kennis krijgt van geheimen waarop
artikel 458 van het Strafwetboek van toepassing is.
De in het eerste lid bedoelde informatie kan verstrekt worden op
welke wijze ook. De bewijslast berust bij de organisatie.
Hoofdstuk IV. - Aansprakelijkheid
vrijwilliger en de organisatie
van
Art. 5. <W 2006-07-19/39, art. 5, 004 ; Inwerkingtreding : 0101-2007> Behalve in geval van bedrog, zware fout of eerder
gewoonlijk dan toevallig voorkomende lichte fout van de
vrijwilliger, is deze, behalve als het om schade gaat die hij
zichzelf toebrengt, niet burgerlijk aansprakelijk voor de schade
die hij veroorzaakt bij het verrichten van vrijwilligerswerk,
ingericht door een in artikel 3, 3° bedoelde feitelijke vereniging
die één of meer personen tewerkstelt die verbonden zijn door een
arbeidsovereenkomst voor werklieden of bedienden, door een in
artikel 3, 3° bedoelde rechtspersoon, of door een feitelijke
vereniging die op grond van haar specifieke verbondenheid hetzij
met de voormelde feitelijke vereniging, hetzij met de voormelde
rechtspersoon beschouwd kan worden als een afdeling daarvan.
Voor deze schade zijn respectievelijk de feitelijke vereniging, de
rechtspersoon of de organisatie waarvan de feitelijke vereniging
een afdeling vormt, burgerlijk aansprakelijk.
Op straffe van nietigheid mag van de bij het eerste lid bepaalde
aansprakelijkheid niet afgeweken worden in het nadeel van de
vrijwilliger.
Hoofdstuk III. - (De informatieplicht)
Hoofdstuk V. - Verzekering vrijwilligerswerk
26
de
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
Art. 6. § 1. (De organisaties die krachtens artikel 5 burgerlijk
aansprakelijk zijn voor de schade die een vrijwilliger
veroorzaakt, sluiten tot dekking van de risico's met betrekking tot
vrijwilligerswerk een verzekeringscontract, dat ten minste de
burgerlijke aansprakelijkheid van de organisatie dekt, met
uitzondering van de contractuele aansprakelijkheid.) <W 200607-19/39, art. 6, 1°, 004 ; Inwerkingtreding : 01-01-2007>
§ 2. De Koning kan, bij een besluit vastgesteld na overleg in de
Ministerraad, voor de categorieën van vrijwilligers die Hij
bepaalt, de dekking van het verzekeringscontract uitbreiden tot :
1° de lichamelijke schade die geleden is door vrijwilligers bij
ongevallen tijdens de uitvoering van het vrijwilligerswerk (of
tijdens de verplaatsingen die in het kader daarvan worden gedaan
en tot de ziekten die zijn opgelopen als gevolg van het
vrijwilligerswerk); <W 2005-12-27/31, art. 137, 002;
Inwerkingtreding : 01-08-2006>
2° de rechtsbijstand voor de onder § 1, (...) en § 2, 1°,
genoemde risico's. <W 2005-12-27/31, art. 137, 002;
Inwerkingtreding : 01-08-2006>
§ 3. De Koning stelt, bij een besluit vastgesteld na overleg in de
Ministerraad, de minimumgarantievoorwaarden vast van de
[verplichte] verzekeringsovereenkomsten tot dekking van het
vrijwilligerswerk [1 evenals de minimumgarantievoorwaarden
wanneer hij de verzekeringscontracten voorzien in § 1 uitbreidt
krachtens § 2]1. <W 2006-07-19/39, art. 6, 3°, 004 ;
Inwerkingtreding : 01-01-2007>
(§ 4. De gemeenten en provincies informeren de organisaties
over de verzekeringsplicht.
De Koning kan bij een besluit vastgesteld na overleg in de
Ministerraad nadere regels vaststellen ter uitvoering van deze
paragraaf.) <W 2006-07-19/39, art. 6, 4°, 004 ; Inwerkingtreding
: 01-01-2007>
(§ 5. Aan de organisaties wordt de mogelijkheid geboden zich,
tegen betaling van een premie, aan te sluiten bij een collectieve
polis die voldoet aan de in § 3 bedoelde voorwaarden.
De Koning bepaalt daartoe de voorwaarden en nadere regels bij
een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad.) <W 200607-19/39, art. 6, 5°, 004 ; Inwerkingtreding : 01-01-2007>
---------(1)<W 2009-05-06/03, art. 61, 005; Inwerkingtreding : 29-052009>
Art. 7. In artikel 6 van het koninklijk besluit van 12 januari
1984 tot vaststelling van de minimumgarantievoorwaarden van
de verzekeringsovereenkomsten tot dekking van de
burgerrechtelijke aansprakelijkheid buiten overeenkomst met
betrekking tot het privé-leven, gewijzigd bij het koninklijk
besluit van 24 december 1992, worden de volgende wijzigingen
aangebracht :
1) het 1° wordt aangevuld als volgt : " deze uitsluiting is
evenmin van toepassing op de door artikel 6, § 1, van de wet van
3 juli 2005 betreffende de rechten van vrijwilligers verplicht
gestelde verzekering voor burgerrechtelijke aansprakelijkheid ";
2) het 4° wordt opgeheven.
Art. 8. Vrijwilligerswerk door (...) wordt geacht verricht te
worden in het privé-leven zoals bedoeld in het koninklijk besluit
van
12
januari
1984
tot
vaststelling
van
de
minimumgarantievoorwaarden
van
de
verzekeringsovereenkomsten
tot
dekking
van
de
burgerrechtelijke aansprakelijkheid buiten overeenkomst met
betrekking tot het privé-leven. <W 2006-07-19/39, art. 7, 004 ;
Inwerkingtreding : 01-08-2006>
Art. 8bis. <ingevoegd bij W 2006-07-19/39, art. 8; ED : 01-012007> In artikel 3, § 1, eerste lid, van de wet van 21 november
1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering
inzake motorrijtuigen worden de woorden " en van de werkgever
van bovengenoemde personen, wanneer dezen van alle
aansprakelijkheid zijn ontheven krachtens artikel 18 van de wet
van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten, "
vervangen door de woorden ", van de werkgever van
bovengenoemde personen, wanneer dezen van alle
aansprakelijkheid zijn ontheven krachtens artikel 18 van de wet
van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten en van de
organisatie die bovengenoemde personen inzet als vrijwilligers,
wanneer dezen van alle aansprakelijkheid zijn ontheven
krachtens artikel 5 van de wet van 3 juli 2005 betreffende de
rechten van vrijwilligers.
Hoofdstuk VI. - Arbeidsrecht
Art. 9. § 1. (...) <W 2006-07-19/39, art. 9, 004 ; ED : 01-082006>
§ 2. Onder de voorwaarden die de Koning bij een besluit
vastgesteld na overleg in de Ministerraad bepaalt, zijn de wet van
30 april 1999 betreffende de tewerkstelling van buitenlandse
werknemers en de uitvoeringsbesluiten ervan niet van toepassing
op het vrijwilligerswerk.
Hoofdstuk
VII.
vrijwilligerswerk
-
Vergoedingen
voor
Art. 10. Het onbezoldigd karakter van het vrijwilligerswerk
belet niet dat de door de vrijwilliger voor de organisatie
gemaakte kosten door de organisatie worden vergoed. De realiteit
en de omvang van deze kosten moeten niet bewezen worden,
voor zover het totaal van de ontvangen vergoedingen niet meer
bedraagt dan 24,79 euro per dag (...) en 991,57 euro per jaar. De
in de vorige zin bedoelde bedragen zijn gekoppeld aan de
spilindex 103,14 (basis 1996 = 100) en variëren zoals bepaald bij
de wet van 2 augustus 1971 houdende inrichting van een stelsel
waarbij de wedden, lonen, pensioenen, toelagen en
tegemoetkomingen ten laste van de openbare schatkist, sommige
sociale uitkeringen, de bezoldigingsgrenzen waarmee rekening
dient gehouden bij de berekening van sommige bijdragen van de
sociale zekerheid der arbeiders, alsmede de verplichtingen op
sociaal gebied opgelegd aan de zelfstandigen, aan het indexcijfer
van de consumptieprijzen worden gekoppeld. <W 2006-0719/39, art. 10, 004 ; Inwerkingtreding : 01-08-2006>
27
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
Te rekenen van de inwerkingtreding van deze wet wordt de
hoogte van de ontvangen vergoedingen na twee jaar
onderworpen aan een evaluatie. Deze evaluatie wordt uitgevoerd
volgens de nadere regels die de Koning, bij een besluit
vastgesteld na overleg in de Ministerraad, bepaalt, met dien
verstande dat ze wordt uitgevoerd in samenwerking met de
instellingen van sociale zekerheid en dat vooraf het advies van de
Nationale Arbeidsraad en de Hoge Raad voor de Vrijwilligers
wordt ingewonnen. Het evaluatieverslag wordt onmiddellijk
meegedeeld aan de Kamer van volksvertegenwoordigers en aan
de Senaat.
[Bedraagt het totaal van de door de vrijwilliger van een of
meerdere organisatie(s) ontvangen vergoedingen meer dan de in
het eerste lid bedoelde bedragen, dan kunnen deze enkel als een
terugbetaling van door de vrijwilliger voor de organisatie(s)
gemaakte kosten worden beschouwd, indien de realiteit en het
bedrag van deze kosten kunnen aangetoond worden aan de hand
van bewijskrachtige documenten. Het bedrag van de kosten mag
worden vastgesteld overeenkomstig het koninklijk besluit van 26
maart 1965 houdende de algemene regeling van de vergoedingen
en toelagen van alle aard toegekend aan het personeel van de
federale overheidsdiensten.] <W 2005-12-27/31, art. 138, 002;
Inwerkingtreding : 01-08-2006>
[1 De forfaitaire en reële kostenvergoedingen mogen in hoofde
van de vrijwilliger niet gecombineerd worden.
Een combinatie van de forfaitaire kostenvergoeding met een
terugbetaling van de reële vervoerskosten is echter mogelijk voor
maximaal 2000 kilometer per jaar per vrijwilliger.
Wat betreft het gebruik van de eigen wagen, worden de reële
vervoerskosten vastgesteld overeenkomstig artikel 13 van het
koninklijk besluit van 18 januari 1965 houdende de algemene
regeling inzake reiskosten. De reële vervoerskosten door het
gebruik van de eigen fiets, worden vastgesteld overeenkomstig
artikel 6 van het koninklijk besluit van 20 april 1999 houdende
toekenning van een vergoeding voor het gebruik van de fiets aan
de personeelsleden van sommige overheidsdiensten. Het totaal
uitgekeerd jaarlijks bedrag ter vergoeding van het gebruik van
openbaar vervoer, de eigen wagen of fiets mag maximaal 2000
maal de kilometervergoeding bedoeld in artikel 13 van het
koninklijk besluit van 18 januari 1965 houdende algemene
regeling inzake reiskosten bedragen.]1
---------(1)<W 2009-05-06/03, art. 62, 005; Inwerkingtreding : 29-052009>
Art. 11. Een activiteit kan niet als vrijwilligerswerk beschouwd
worden indien één van de of alle in artikel 10 bedoelde grenzen
overschreden worden en het in artikel 10, derde lid, bedoelde
bewijs niet kan geleverd worden. De persoon die deze activiteit
verricht kan in dat geval niet als vrijwilliger worden beschouwd.
Art. 12. De Koning kan, bij een besluit vastgesteld na overleg
in de Ministerraad, voor specifieke categorieën van vrijwilligers,
28
onder de door Hem bepaalde voorwaarden, de in artikel 10
bedoelde bedragen verhogen.
Hoofdstuk
vrijwilligers
VIII.
-
Uitkeringsgerechtigde
AFDELING I. - WERKLOZEN
Art. 13. Een uitkeringsgerechtigde werkloze kan met behoud
van uitkeringen vrijwilligerswerk uitoefenen, op voorwaarde dat
hij dit vooraf en schriftelijk aangeeft bij het werkloosheidsbureau
van de Rijksdienst voor arbeidsvoorziening.
De directeur van het werkloosheidsbureau kan de uitoefening
van de activiteit met behoud van uitkeringen, verbieden, of
slechts aanvaarden binnen bepaalde perken, indien hij aantoont :
1° dat deze activiteit niet de kenmerken vertoont van
vrijwilligerswerk als bedoeld in deze wet;
2° dat de activiteit, gezien de aard, de omvang en de frequentie
ervan of gezien het kader waarin zij wordt uitgeoefend, niet of
niet langer de kenmerken vertoont van een activiteit die in het
verenigingsleven gewoonlijk door vrijwilligers wordt verricht;
3° dat de beschikbaarheid voor de arbeidsmarkt van de
werkloze zou verminderen.
Indien binnen twee weken na de ontvangst van een volledige
aangifte geen beslissing genomen is, wordt de uitoefening van de
onbezoldigde activiteit met behoud van uitkeringen, geacht
aanvaard te zijn. Een eventuele beslissing houdende een verbod
of een beperking, genomen buiten deze termijn, heeft slechts
gevolgen voor de toekomst, behalve indien de activiteit niet
onbezoldigd was.
De Koning bepaalt :
1° de nadere regels voor de aangifteprocedure en voor de
procedure die toepasselijk is indien de directeur de uitoefening
van de activiteit met behoud van uitkeringen verbiedt;
2° onder welke voorwaarden de Rijksdienst voor
arbeidsvoorziening vrijstelling van aangifte van bepaalde
activiteiten kan verlenen, inzonderheid indien in het algemeen
kan worden vastgesteld dat de betreffende activiteiten
beantwoorden aan de definitie van vrijwilligerswerk;
3° onder welke voorwaarden de afwezigheid van een
voorafgaande aangifte niet leidt tot het verlies van uitkeringen.
AFDELING II. - BRUGGEPENSIONEERDEN
Art. 14. De in artikel 13 bedoelde regeling geldt eveneens voor
de bruggepensioneerden en de halftijds bruggepensioneerden,
behoudens de afwijkingen die door de Koning vastgesteld zijn op
grond van hun specifiek statuut.
AFDELING III. - ARBEIDSONGESCHIKTEN
Art. 15. In artikel 100, § 1, van de wet betreffende de verplichte
verzekering voor geneeskundige verzorgingen en uitkeringen,
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
gecoördineerd op 14 juli 1994, wordt tussen het eerste en het
tweede lid het volgende lid ingevoegd :
" Vrijwilligerswerk in de zin van de wet van 3 juli 2005
betreffende de rechten van vrijwilligers wordt niet beschouwd als
werkzaamheid, voor zover de adviserende geneesheer vaststelt
dat deze activiteiten verenigbaar zijn met de algemene
gezondheidstoestand van de betrokkene. "
van 8 augustus 1980, bij het koninklijk besluit nr. 242 van 31
december 1983 en bij de wetten van 20 juli 1991, 29 april 1996,
22 februari 1998, 25 januari 1999, 12 augustus 2000 en 24
december 2002, wordt, tussen het eerste en het tweede lid, het
volgende lid ingevoegd :
" Wanneer het kind een vergoeding geniet als bedoeld in de wet
van 3 juli 2005 betreffende de rechten van vrijwilligers, is dit
geen beletsel voor de toekenning van gezinsbijslag. "
AFDELING IV. - LEEFLOON
Art. 16. Onder de voorwaarden en volgens de nadere regels die
de Koning bij een besluit vastgesteld na overleg in de
Ministerraad bepaalt, zijn het verrichten van vrijwilligerswerk en
het ontvangen van een in artikel 10 bedoelde vergoeding,
verenigbaar met het recht op het leefloon.
Art. 21. Onder de voorwaarden en volgens de nadere regels die
de Koning bij een besluit vastgesteld na overleg in de
Ministerraad bepaalt, zijn het verrichten van vrijwilligerswerk en
het ontvangen van een in artikel 10 bedoelde vergoeding,
verenigbaar met het recht op de gewaarborgde gezinsbijslag.
Hoofdstuk IX. - Slotbepalingen
AFDELING V. - TEGEMOETKOMING VOOR HULP AAN
BEJAARDEN
Art. 17. Onder de voorwaarden en volgens de nadere regels die
de Koning bij een besluit vastgesteld na overleg in de
Ministerraad bepaalt, zijn het verrichten van vrijwilligerswerk en
het ontvangen van een in artikel 10 bedoelde vergoeding,
verenigbaar met het recht op de tegemoetkoming voor hulp aan
bejaarden.
AFDELING VI. - GEWAARBORGD INKOMEN VOOR
BEJAARDEN
Art. 18. <W 2005-12-27/31, art. 139, 002; Inwerkingtreding :
01-08-2006> Artikel 4, § 2, van de wet van 1 april 1969 tot
instelling van een gewaarborgd inkomen voor bejaarden, zoals
gewijzigd bij het koninklijk besluit van 22 december 1969, bij de
wet van 29 december 1990 en bij de wet van 20 juli 1991, wordt
aangevuld als volgt :
" 9° de vergoedingen die ontvangen zijn in het kader van het
vrijwilligerswerk als bedoeld in artikel 10 van de wet van 3 juli
2005 betreffende de rechten van de vrijwilligers ".
AFDELING VII. - GEZINSBIJSLAGEN
Art. 19. In artikel 62 van de bij het koninklijk besluit van 19
december 1939 samengeordende wetten betreffende de
kinderbijslag voor loonarbeiders, vervangen bij de wet van 29
april 1996, wordt een § 6 ingevoegd, luidende :
" § 6. Voor de toepassing van deze wetten wordt
vrijwilligerswerk in de zin van de wet van 3 juli 2005 betreffende
de rechten van vrijwilligers niet beschouwd als een winstgevende
activiteit. De vergoedingen in de zin van artikel 10 van
voormelde wet worden niet beschouwd als een inkomen, een
winst, een brutoloon of een sociale uitkering, voorzover het
vrijwilligerswerk zijn onbezoldigd karakter niet verliest
overeenkomstig hetzelfde artikel van dezelfde wet. ".
Art. 22. § 1. De Koning kan, bij een besluit vastgesteld na
overleg in de Ministerraad, aan organisaties die zowel werken
met vrijwilligers als met personen die geen vrijwilliger zijn, met
betrekking tot de bepalingen van deze wet bijkomende
voorwaarden opleggen.
In de in het vorige lid bedoelde gevallen kan de Koning, bij een
besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, het werken met
vrijwilligers zoals bedoeld in deze wet afhankelijk maken van
een voorafgaande machtiging van de minister die bevoegd is
voor Sociale zaken.
§ 2. De Koning bepaalt, bij een besluit vastgesteld na overleg in
de Ministerraad, de wijze waarop nagegaan wordt of de
activiteiten die door een vrijwilliger uitgeoefend worden,
beantwoorden aan de bepalingen van deze wet en van de
uitvoeringsbesluiten ervan.
§ 3. De Koning wijst de ambtenaren aan die ermee belast
worden toe te zien op de naleving van de bepalingen van deze
wet en van de uitvoeringsbesluiten ervan.
Art. 23. De Koning kan de bepalingen die door artikel 7 worden
gewijzigd, opnieuw wijzigen, opheffen of aanvullen.
Art. 24. <W 2006-03-07/37, art. 2, 003; Inwerkingtreding : 0102-2006> Deze wet treedt in werking op 1 augustus 2006 (, met
uitzondering van de artikelen 5, 6 en 8bis, die in werking treden
op 1 januari 2007). <W 2006-07-19/39, art. 11, 004 ;
Inwerkingtreding : 01-08-2006>
Art. 20. In artikel 1 van de wet van 20 juli 1971 tot instelling
van een gewaarborgde gezinsbijslag, zoals gewijzigd bij de wet
29
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
WET 3 JULI 1978 BETREFFENDE DE ARBEIDSOVEREENKOMSTEN
TITEL I. - DE ARBEIDSOVEREENKOMST IN HET
ALGEMEEN
Hoofdstuk I. - Algemene bepalingen
Artikel 1. Deze wet regelt de arbeidsovereenkomsten voor
werklieden,
bedienden,
handelsvertegenwoordigers
en
dienstboden.
Zij is ook van toepassing op de bij het eerste lid bedoelde
werknemers, tewerkgesteld door het Rijk, de provincies, de
agglomeraties, de federaties van gemeenten, de gemeenten, de
openbare instellingen welke eronder ressorteren, de instellingen
van openbaar nut en de door het Rijk gesubsidieerde inrichtingen
van het vrij onderwijs, en wier toestand niet statutair geregeld is.
Art. 2. De arbeidsovereenkomst voor werklieden is de
overeenkomst waarbij een werknemer, de werkman, zich
verbindt, tegen loon, onder gezag (...) van een werkgever in
hoofdzaak handarbeid te verrichten. <W 1985-07-17/41, art. 1,
010>
Art. 2bis. <Ingevoegd bij W 2001-05-22/33, art. 34;
Inwerkingtreding : 29-12-2001, met dien verstande dat de eerste
verdeelbare winst deze is van het boekjaar met afsluitdatum ten
vroegste op 31 december 2001> Voor de toepassing van deze
wet, moeten niet als loon worden beschouwd : de uitkeringen in
speciën of in aandelen, of deelbewijzen die aan de werknemers,
overeenkomstig de toepassing van de wet van 22 mei 2001
betreffende de werknemersparticipatie in het kapitaal en in de
winst van de vennootschappen, worden toegekend.
Art. 3. De arbeidsovereenkomst voor bedienden is de
overeenkomst waarbij een werknemer, de bediende, zich
verbindt, tegen loon, onder gezag, (...) van een werkgever in
hoofdzaak hoofdarbeid te verrichten. <W 1985-07-17/41, art. 1,
010>
Art. 3bis. <W 2007-06-03/81, art. 5, 068; Inwerkingtreding :
02-08-2007> Een arbeidsovereenkomst ondertekend met behulp
van de elektronische handtekening die wordt gecreëerd door de
elektronische identiteitskaart of door middel van een
elektronische handtekening die voldoet aan dezelfde
veiligheidswaarborgen als de elektronische handtekening die
door de elektronische identiteitskaart wordt gecreëerd, wordt
gelijkgesteld met een papieren arbeidsovereenkomst ondertekend
door middel van een handgeschreven handtekening.
De Koning kan bij een besluit vastgesteld na overleg in de
Ministerraad en na advies van de Nationale Arbeidsraad bepalen
30
aan welke veiligheidswaarborgen andere systemen van
elektronische handtekening dan de elektronische handtekening
die door de elektronische identiteitskaart wordt gecreëerd dienen
te voldoen.
Alle aanbieders van een systeem voor het gebruik van de
elektronische handtekening kunnen door het Beheerscomité van
de Kruispuntbank voor Sociale Zekerheid laten vaststellen dat
hun systeem beantwoordt aan de voorwaarden gesteld door het in
het vorige lid genoemd koninklijk besluit. Een lijst van
aanbieders van een systeem voor het gebruik van de
elektronische handtekening die hun vrijwillige aangifte voor een
opname op deze lijst hebben gedaan en wier aangifte aanvaard is
wordt door het Beheerscomité van de Kruispuntbank voor
Sociale Zekerheid opgemaakt en ter bekrachtiging doorgestuurd
naar de minister die Werk onder zijn bevoegdheid heeft. Indien
de minister die Werk onder zijn bevoegdheid heeft, geen
opmerkingen formuleert binnen een termijn van vijftien dagen te
rekenen vanaf de datum van het versturen van de lijst, wordt ze
als bekrachtigd beschouwd. De lijst wordt bekendgemaakt op de
website van de Kruispuntbank voor Sociale Zekerheid.
Voor de toepassing van dit artikel worden verstaan onder :
1° " aanbieder van een systeem voor het gebruik van een
elektronische handtekening " : elke natuurlijke of rechtspersoon
die een systeem voor het gebruik van de elektronische
handtekening aanbiedt, waarbij het gebruik van de elektronische
handtekening een essentieel element vormt van de aangeboden
dienst;
2° " systeem voor het gebruik van een elektronische
handtekening " : het geheel van middelen, gegevens, processen
en technieken aan de hand waarvan een elektronische
handtekening kan worden aangemaakt en geverifieerd.
De werkgever kan niet worden verplicht om het elektronisch
afsluiten van arbeidsovereenkomsten in te voeren.
De werknemer kan niet worden verplicht om een
arbeidsovereenkomst door middel van een elektronische
handtekening aan te gaan.
Een exemplaar van de door middel van een elektronische
handtekening aangegane arbeidsovereenkomst wordt eveneens
bij een verlener van een elektronische archiveringsdienst
opgeslagen. Deze elektronische opslag is kosteloos in hoofde van
de werknemer en dient ten minste gewaarborgd te worden totdat
een termijn van vijf jaar te rekenen vanaf het eindigen van de
arbeidsovereenkomst is verstreken. De toegang van de
werknemer tot het bewaarde exemplaar is te allen tijde
gewaarborgd. Drie maanden voor het verstrijken van deze
periode vraagt de verlener van de elektronische
archiveringsdienst aan de werknemer, via aangetekende zending,
wat er dient te gebeuren met het bij hem bewaarde exemplaar van
de door middel van een elektronische handtekening aangegane
arbeidsovereenkomst. Wanneer de werknemer dit wenst, maakt
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
de verlener van de elektronische archiveringsdienst dit document,
in een leesbare en gebruiksklare vorm, over aan de vzw
SIGeDIS, opgericht overeenkomstig artikel 12 van het koninklijk
besluit van 12 juni 2006 tot uitvoering van Titel III, hoofdstuk II,
van de wet van 23 december 2005 betreffende het generatiepact,
met het oog op een overname van de elektronische
archiveringsdienst.
Indien de door de Koning aangewezen ambtenaren erom
verzoeken en de werkgever niet beschikt over een eigen
elektronisch
opgeslagen
exemplaar
van
dezelfde
arbeidsovereenkomst dat onmiddellijk kan worden voorgelegd,
dan moet de werkgever onmiddellijk het exemplaar van de door
middel van een elektronische handtekening aangegane
arbeidsovereenkomst aan de door de Koning aangewezen
ambtenaren kunnen voorleggen dat opgeslagen wordt bij de
verlener van een elektronische archiveringsdienst die
aangewezen is conform artikel 6, § 1, 17°, van de wet van 8 april
1965 tot instelling van de arbeidsreglementen.
Voor de toepassing van dit artikel wordt onder " verlener van
een elektronische archiveringsdienst " verstaan : elke natuurlijke
of rechtspersoon die, op verzoek van de werkgever, een dienst
verleent in verband met het bewaren van elektronische gegevens,
waarbij het bewaren van die elektronische gegevens een
essentieel element uitmaakt van de aangeboden dienst.
De verlener van een elektronische archiveringsdienst dient te
voldoen aan de voorwaarden inzake het verlenen van diensten in
verband met elektronische archivering die worden gesteld
krachtens de wet van 15 mei 2007 tot vaststelling van een
juridisch
kader
voor
sommige
verleners
van
vertrouwensdiensten.
Art. 3ter. <Ingevoegd bij W 2007-06-03/81, art. 17;
Inwerkingtreding : 02-08-2007> § 1. In het kader van de
individuele arbeidsrelatie tussen werkgever en werknemer
kunnen de volgende documenten elektronisch verstuurd en
opgeslagen worden :
- het in artikel 20bis van deze wet bedoelde document;
- de in artikel 21 van deze wet bedoelde documenten.
§ 2. Bij onderling akkoord dat eveneens langs elektronische
weg kan worden gesloten, bepalen de werknemer en de
werkgever welke van in de vorige paragraaf bedoelde
documenten elektronisch verstuurd en opgeslagen worden. Het
onderlinge akkoord geldt minstens voor het lopende kalenderjaar.
Na het verstrijken van het in het vorige lid bedoelde
kalenderjaar kan zowel de werknemer als de werkgever eenzijdig
op het in het vorige lid bedoelde onderlinge akkoord terugkomen
door op heldere en ondubbelzinnige wijze te kennen te geven dat
één of meerdere documenten in het kader van de individuele
arbeidsrelatie opnieuw in papieren vorm moet worden
meegedeeld.
De mededeling in papieren vorm van de in de vorige paragraaf
bedoelde documenten gaat in op de eerste dag van de tweede
maand die volgt op de in het vorige lid bedoelde kennisgeving.
§ 3. De in de eerste paragraaf bedoelde documenten die
elektronisch worden verstuurd en opgeslagen, worden eveneens
verstuurd naar en opgeslagen bij een verlener van een
elektronische archiveringsdienst. De verlener van een
elektronische archiveringsdienst bezorgt zo snel mogelijk een
elektronisch ontvangstbewijs. Het elektronische ontvangstbewijs
vermeldt de identiteit van de ontvangende werknemer, de aard
van het verzonden document en het moment van ontvangst van
dit document.
De elektronische opslag bij de verlener van een elektronische
archiveringsdienst is kosteloos in hoofde van de werknemer en
dient - zonder afbreuk te doen aan langere archiveringstermijnen
die bepaald zijn bij wet, decreet of reglement - gewaarborgd te
worden totdat een termijn van vijf jaar te rekenen vanaf het
eindigen van de arbeidsovereenkomst is verstreken. De toegang
van de werknemer tot de bewaarde documenten is te allen tijde
gewaarborgd. Drie maanden voor het verstrijken van deze
periode vraagt de verlener van de elektronische
archiveringsdienst aan de werknemer, via aangetekende zending,
wat er dient te gebeuren met de bij hem bewaarde documenten.
Wanneer de werknemer dit wenst, maakt de verlener van de
elektronische archiveringsdienst de documenten, in een leesbare
en gebruiksklare vorm, over aan de vzw SIGeDIS, opgericht
overeenkomstig artikel 12 van het koninklijk besluit van 12 juni
2006 tot uitvoering van Titel III, hoofdstuk II, van de wet van 23
december 2005 betreffende het generatiepact, met het oog op een
overname van de elektronische archiveringsdienst.
Indien de door de Koning aangewezen ambtenaren erom
verzoeken en de werkgever niet beschikt over een eigen
elektronisch opgeslagen exemplaar van hetzelfde document dat
onmiddellijk kan worden voorgelegd, dan moet de werkgever
onmiddellijk aan de door de Koning aangewezen ambtenaren het
exemplaar van het document kunnen voorleggen dat opgeslagen
wordt bij de verlener van een elektronische archiveringsdienst
die aangewezen is conform artikel 6, § 1, 17°, van de wet van 8
april 1965 tot instelling van de arbeidsreglementen.
Voor de toepassing van deze paragraaf wordt onder " verlener
van een elektronische archiveringsdienst " verstaan : elke
natuurlijke of rechtspersoon die, op verzoek van de werkgever,
een dienst verleent in verband met het bewaren van elektronische
gegevens, waarbij het bewaren van die elektronische gegevens
een essentieel element uitmaakt van de aangeboden dienst.
De verlener van een elektronische archiveringsdienst dient te
voldoen aan de voorwaarden inzake het verlenen van diensten in
verband met elektronische archivering die worden gesteld
krachtens de wet van 15 mei 2007 tot vaststelling van een
juridisch
kader
voor
sommige
verleners
van
vertrouwensdiensten.
Art. 3quater. <Ingevoegd bij W 2007-06-03/81, art. 18;
Inwerkingtreding : 02-08-2007; neemt de inhoud op van het
vorige art. 3bis> <W 10-3-1980> Iedere apotheker die
beroepsarbeid verricht in een voor het publiek opengestelde
apotheek, wordt geacht verbonden te zijn door een
arbeidsovereenkomst voor bedienden ten aanzien van de
natuurlijke of rechtspersoon die eigenaar of huurder is van de
apotheek, tenzij het tegendeel wordt bewezen.
31
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
Art.
4.
De
arbeidsovereenkomst
voor
handelsvertegenwoordigers is de overeenkomst waarbij een
werknemer, de handelsvertegenwoordiger, zich verbindt tegen
loon cliëntele op te sporen en te bezoeken met het oog op het
onderhandelen over en het sluiten van zaken, verzekeringen
uitgezonderd, onder het gezag, voor rekening en in naam van een
of meer opdrachtgevers.
Niettegenstaande elke uitdrukkelijke bepaling van de
overeenkomst of bij het stilzwijgen ervan wordt de overeenkomst
gesloten tussen opdrachtgever en tussenpersoon, welke ook de
benaming zij, beschouwd als een arbeidsovereenkomst voor
handelsvertegenwoordigers, tenzij het tegendeel wordt bewezen.
Zijn naar luid van deze wet geen handelsvertegenwoordiger : de
commissionair, de makelaar, de concessiehouder voor
alleenverkoop, de tussenpersoon die zijn orders vrij kan
doorgeven aan wie hij wil, en in het algemeen, de handelsagent
die met zijn opdrachtgever verbonden is door een
aannemingsovereenkomst (in de zin van de wet betreffende de
handelsagentuurovereenkomst), een lastgeving tegen loon of elke
andere overeenkomst krachtens welke de handelsagent niet onder
het gezag van zijn opdrachtgever optreedt. <W 1995-04-13/39,
art. 2, 036; Inwerkingtreding : 12-06-1995>
Art. 5. De arbeidsovereenkomst voor dienstboden is de
overeenkomst waarbij een werknemer, de dienstbode, zich
verbindt tegen loon en onder gezag (...) van een werkgever, in
hoofdzaak huishoudelijke handarbeid te verrichten in verband
met de huishouding van de werkgever of van zijn gezin. <W
1985-07-17/41, art. 1, 010>
Art. 5bis. <Ingevoegd bij W 1993-06-10/32, art. 13, 029;
Inwerkingtreding : 10-07-1993> Bijkomende dienstprestaties die
in uitvoering van een aannemingsovereenkomst worden
uitgevoerd, worden geacht te zijn uitgevoerd op basis van een
arbeidsovereenkomst zonder dat het bewijs van het tegendeel kan
worden geleverd, wanneer diegene die de diensten uitvoert en
diegene voor wie hij die uitvoert, verbonden zijn door een
arbeidsovereenkomst voor het uitvoeren van gelijkaardige
prestaties.
Art. 6. Alle met de bepalingen van deze wet en van haar
uitvoeringsbesluiten strijdige bedingen zijn nietig voor zover zij
ertoe strekken de rechten van de werknemer in te korten of zijn
verplichtingen te verzwaren.
Art. 7. De arbeidsovereenkomst wordt gesloten hetzij voor een
bepaalde tijd of voor een duidelijk omschreven werk, hetzij voor
onbepaalde tijd.
Zij kan nooit voor het leven worden gesloten.
Art. 8. Wanneer werknemers, aangeworven onder de in de
artikelen 2, 3, 4 en 5 gestelde voorwaarden, verplicht zijn, met
het oog op de uitvoering van de overeengekomen arbeid, groepen
of ploegen van werknemers te organiseren of te leiden, wordt van
32
rechtswege vermoed dat zij handelen als gevolmachtigde van de
werkgever in hun betrekkingen met de werknemers die de
groepen of ploegen vormen.
Het tegenbewijs is niet toegelaten.
Art. 9. De arbeidsovereenkomst voor een bepaalde tijd of voor
een duidelijk omschreven werk moet voor iedere werknemer
afzonderlijk schriftelijk worden vastgesteld uiterlijk op het
tijdstip waarop de werknemer in dienst treedt.
Is er geen geschrift waaruit blijkt dat de arbeidsovereenkomst
voor een bepaalde tijd of voor een duidelijk omschreven werk is
gesloten, dan gelden voor deze arbeidsovereenkomst dezelfde
voorwaarden als voor de arbeidsovereenkomsten voor
onbepaalde tijd.
De schriftelijke vaststelling van een overeenkomst voor een
bepaalde tijd of voor een duidelijk omschreven werk is niet
vereist in de bedrijfstakken en voor de categorieën van
werknemers waarvoor die vorm van arbeidsovereenkomst
toegestaan is ingevolge een collectieve arbeidsovereenkomst die
door de Koning algemeen verbindend is verklaard.
Art. 10. Wanneer de partijen verscheidene opeenvolgende
arbeidsovereenkomsten voor een bepaalde tijd hebben afgesloten
zonder dat er een onderbreking is, toe te schrijven aan de
werknemer, worden zij verondersteld een overeenkomst voor
onbepaalde tijd te hebben aangegaan, behalve wanneer de
werkgever het bewijs levert dat deze overeenkomsten
gerechtvaardigd waren wegens de aard van het werk of wegens
andere wettige redenen.
(De Koning kan de gevallen bepalen waarin de werkgever dit
bewijs niet mag leveren.
De bepalingen van dit artikel zijn ook van toepassing op de
overeenkomsten voor een duidelijk omschreven werk.) <W
1989-12-22/31, art. 188, 019; Inwerkingtreding : 09-01-1990>
Art. 10bis. <W 1998-02-13/32, art. 12, 040; Inwerkingtreding :
01-01-1998> § 1. In afwijking van artikel 10 kunnen
opeenvolgende overeenkomsten voor een bepaalde tijd worden
gesloten onder de voorwaarden bepaald bij § 2 en § 3 van dit
artikel.
§ 2. Er kunnen maximum vier overeenkomsten voor een
bepaalde tijd worden gesloten, waarvan de duur telkens niet
minder dan drie maanden mag bedragen zonder dat de totale duur
van deze opeenvolgende overeenkomsten twee jaar mag
overschrijden.
§ 3. Met de voorafgaande toestemming van de door de Koning
aangewezen ambtenaar kunnen er overeenkomsten voor een
bepaalde tijd gesloten worden, waarvan de duur telkens niet
minder dan zes maanden mag bedragen, zonder dat de totale duur
van deze opeenvolgende overeenkomsten drie jaar mag
overschrijden.
De Koning bepaalt welke procedure moet worden gevolgd om
de toestemming te verkrijgen van de in het eerste lid bedoelde
ambtenaar.
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
Art. 11. <W 1985-07-17/41, art. 2, 010> Zo na het verstrijken
van de termijn de partijen voortgaan met de uitvoering van de
overeenkomst, dan gelden voor deze overeenkomst dezelfde
voorwaarden als voor de overeenkomst voor onbepaalde tijd.
Art. 11bis. <W 1981-06-23/04, art. 1, 003> De
arbeidsovereenkomst gesloten voor deeltijdse arbeid moet voor
iedere werknemer afzonderlijk schriftelijk worden vastgesteld,
uiterlijk op het tijdstip waarop de werknemer de uitvoering van
zijn overeenkomst aanvangt.
Dit geschrift moet de
overeengekomen deeltijdse
arbeidsregeling en werkrooster vermelden.
Het werkrooster van deeltijdse arbeid kan variabel zijn. (De
wekelijkse arbeidsduur, berekend overeenkomstig de bepalingen
vastgesteld door artikel 26bis, § 1, (achtste lid), van de
arbeidswet van 16 maart 1971, moet echter gemiddeld worden
gerespecteerd over een periode van maximum één trimester. Een
collectieve arbeidsovereenkomst, gesloten overeenkomstig de
wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve
arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités (of, bij
ontstentenis, het arbeidsreglement) kan de periode verlengen tot
maximum één jaar. Ze kan verlengd worden door de Koning voor
de werknemers en de werkgevers die niet onderworpen zijn aan
de wet van 5 december 1968.) <W 1989-12-22/31, art. 182, 019;
Inwerkingtreding : 30-03-1990> <W 1996-07-26/32, art. 40, 038;
Inwerkingtreding : onbepaald> <W 1998-12-04/31, art. 10, 041;
Inwerkingtreding : 27-12-1998>
Zo er geen overeenkomstig het eerste en het tweede lid gesteld
geschrift is, kan de werknemer de deeltijdse arbeidsregeling en
werkrooster kiezen die hem het meest gunstig zijn onder dewelke
die:
- ofwel in het arbeidsreglement bepaald zijn;
- ofwel, bij ontstentenis, uit elk ander document blijken waarvan
het bijhouden is opgelegd door het koninklijk besluit nr. 5 van 23
oktober 1978 betreffende het bijhouden van sociale documenten.
(De wekelijkse arbeidsduur van de deeltijds tewerkgestelde
werknemer die in de bij het eerste lid bedoelde overeenkomst is
overeengekomen, mag niet lager liggen dan een derde van de
wekelijkse arbeidsduur van de voltijds tewerkgestelde
werknemers die in de onderneming tot dezelfde categorie
behoren. Bij ontstentenis van voltijds tewerkgestelde werknemers
die in de onderneming tot dezelfde categorie behoren moet men
zich houden aan de arbeidsduur die in dezelfde bedrijfssector van
toepassing is.
De Koning kan, bij in Ministerraad overlegd besluit, en onder
de voorwaarden die Hij vaststelt, toestaan dat afgeweken wordt
van de grens van een derde in de bedrijfstakken, de
bedrijfscategorieën of de ondernemingstakken of voor de
categorieën van werknemers of werken waarop deze grens niet
kan toegepast worden.
(Een zelfde afwijking kan eveneens worden vastgesteld in een
collectieve arbeidsovereenkomst, gesloten overeenkomstig de
wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve
arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités.
Indien deze collectieve arbeidsovereenkomst wordt afgesloten
buiten het bevoegd paritair orgaan, dient zij te worden
goedgekeurd door dit paritair orgaan.) <W 2005-07-20/41, art.
96, 060; Inwerkingtreding : 08-08-2005>
Wanneer de overeenkomst prestaties vastlegt die lager liggen
dan de grenzen die door of krachtens deze wet zijn vastgesteld, is
het loon nochtans verschuldigd op basis van deze
minimumgrenzen.) <W 1989-12-22/31, art. 182, 019;
Inwerkingtreding : 30-03-1990>
Art. 11ter. (§ 1.) <W 1985-01-22/30,art. 58, 009> Hij die een
werknemer vervangt wiens arbeidsovereenkomst is geschorst om
een andere reden dan gebrek aan werk wegens economische
oorzaken, slecht weer, staking of lock-out, kan in dienst worden
genomen onder voorwaarden die afwijken van deze wet, wat de
duur van de overeenkomst en de opzeggingstermijn betreft.
De reden, de identiteit van de vervangen werknemer(s) en de
voorwaarden van die indienstneming moeten schriftelijk voor
elke werknemer afzonderlijk worden vastgesteld uiterlijk op het
tijdstip waarop deze werknemer in dienst treedt.
De duur van de overeenkomstig de bepalingen van dit artikel
gesloten vervangingsovereenkomst mag niet langer zijn dan twee
jaar.
Wanneer
de
partijen
verschillende
opeenvolgende
vervangingsovereenkomsten hebben gesloten, zonder dat er een
onderbreking is, toe te schrijven aan de werknemer, mag de
totale duur van die opeenvolgende overeenkomsten niet langer
zijn dan twee jaar.
Is er geen geschrift of werd de door het derde en het vierde lid
bepaalde termijn van twee jaar overschreden, dan gelden voor die
overeenkomst dezelfde voorwaarden als voor de overeenkomst
voor onbepaalde tijd.
(§ 2. De bepalingen van § 1 kunnen eveneens toegepast worden
wanneer een werknemer wordt in dienst genomen ter vervanging
van een persoon wiens rechtspositie eenzijdig door de overheid is
geregeld en die zijn ambt niet of slechts deeltijds uitoefent.) <W
1991-07-20/31, art. 114, 025; Inwerkingtreding : 1991-08-11>
Art. 12. Bij ontstentenis van een geschrift, is het getuigenbewijs
toegelaten ongeacht de waarde van het geschil.
Art. 13. De werknemers en hun werkgevers mogen zich niet
vooraf verbinden geschillen die uit de overeenkomst kunnen
ontstaan, aan scheidsrechters voor te leggen.
Art. 14. De nietigheid van de overeenkomst kan niet worden
ingeroepen ten aanzien van de rechten van de werknemer die
voortvloeien uit de toepassing van deze wet wanneer arbeid
wordt verricht :
1° ingevolge een overeenkomst nietig wegens inbreuk op de
bepalingen die de regelen van de arbeidsverhoudingen tot
voorwerp hebben;
2° in de speelzalen.
Art. 15. De rechtsvorderingen die uit de overeenkomst ontstaan,
verjaren één jaar na het eindigen van deze overeenkomst of vijf
33
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
jaar na het feit waaruit de vordering is ontstaan, zonder dat deze
termijn één jaar na het eindigen van deze overeenkomst mag
overschrijden.
(In geval van toepassing van artikel 39bis verjaart de
rechtsvordering
die
uit
de
niet-betaling
van
de
opzeggingsvergoeding ontstaat, één jaar na de laatste effectieve
maandelijkse betaling door de werkgever.) <W 1985-01-22/30,
art. 59, 009>
Hoofdstuk II. - Verplichtingen der partijen
Art. 16. Werkgever en werknemer zijn elkander eerbied en
achting verschuldigd.
Gedurende de uitvoering van de overeenkomst moeten zij de
welvoeglijkheid en de goede zeden in acht nemen en doen in acht
nemen.
Art. 17. De werknemer is verplicht :
1° zijn werk zorgvuldig, eerlijk en nauwkeurig te verrichten, op
tijd, plaats en wijze zoals is overeengekomen;
2° te handelen volgens de bevelen en de instructies die hem
worden gegeven door de werkgever, zijn lasthebbers of zijn
aangestelden met het oog op de uitvoering van de overeenkomst;
3° zowel gedurende de overeenkomst als na het beëindigen
daarvan, zich ervan te onthouden :
a) fabrieksgeheimen, zakengeheimen of geheimen in verband
met persoonlijke of vertrouwelijke aangelegenheden, waarvan hij
in de uitoefening van zijn beroepsarbeid kennis kan hebben,
bekend te maken;
b) daden van oneerlijke concurrentie te verrichten of daaraan
mede te werken;
4° zich te onthouden van al wat schade kan berokkenen hetzij
aan zijn eigen veiligheid, hetzij aan die van zijn medearbeiders,
van zijn werkgever, of van derden;
5° het hem toevertrouwde arbeidsgereedschap en de
ongebruikte grondstoffen in goede staat aan de werkgever terug
te geven.
Art. 18. Ingeval de werknemer bij de uitvoering van zijn
overeenkomst de werkgever of derden schade berokkent, is hij
enkel aansprakelijk voor zijn bedrog en zijn zware schuld.
Voor lichte schuld is hij enkel aansprakelijk als die bij hem
eerder gewoonlijk dan toevallig voorkomt.
Op straffe van nietigheid mag niet worden afgeweken van de bij
het eerste en het tweede lid vastgestelde aansprakelijkheid, tenzij,
en alleen wat de aansprakelijkheid tegenover de werkgever
betreft, bij een door de Koning algemeen verbindend verklaarde
collectieve arbeidsovereenkomst.
De werkgever kan de vergoedingen en de schadeloosstellingen
die hem krachtens dit artikel verschuldigd zijn en die na de feiten
met de werknemer zijn overeengekomen of door de rechter
vastgesteld, op het loon inhouden in de voorwaarden als bepaald
bij artikel 23 van de wet van 12 april 1965 betreffende de
bescherming van het loon der werknemers.
34
Art. 19. De werknemer is niet verantwoordelijk voor de
beschadigingen of de sleet toe te schrijven aan het regelmatig
gebruik van het voorwerp, noch voor het toevallig verlies ervan.
Is het werk eenmaal in ontvangst genomen dan is hij niet meer
aansprakelijk voor het gebrekkig werk.
Art. 20. De werkgever is verplicht :
1° de werknemer te doen arbeiden op de wijze, tijd en plaats
zoals is overeengekomen, inzonderheid, zo de omstandigheden
dit vereisen en behoudens strijdige bepaling, door de voor de
uitvoering van het werk nodige hulp, hulpmiddelen en materialen
ter beschikking te stellen;
2° als een goed huisvader te zorgen dat de arbeid wordt verricht
in behoorlijke omstandigheden met betrekking tot de veiligheid
en de gezondheid van de werknemer en dat hem bij een ongeval
de eerste hulpmiddelen verstrekt kunnen worden. Te dien einde
moet een verbandkist voortdurend ter beschikking van het
personeel zijn;
3° het loon te betalen op de wijze, tijd en plaats zoals is
overeengekomen;
4° de werknemer behoorlijk te huisvesten en gezond en
voldoende voedsel te verstrekken, ingeval hij de verbintenis heeft
aangegaan om hem kost en inwoning te verschaffen;
5° de werknemer de nodige tijd te geven om zijn
geloofsplichten, alsmede zijn burgerlijke verplichtingen die uit
de wet voortvloeien te vervullen;
6° de nodige zorg en aandacht te wijden aan het onthaal van de
werknemers en van de jeugdige werknemers in het bijzonder;
7° als een goed huisvader te zorgen voor het
arbeidsgereedschap dat aan de werknemer toebehoort alsmede
voor de persoonlijke voorwerpen welke door deze laatste in
bewaring moeten worden gegeven; in geen geval mag de
werkgever dat arbeidsgereedschap of die persoonlijke
voorwerpen weigeren terug te geven.
Art. 20bis. <Ingevoegd bij W 2000-08-12/62, art. 196;
Inwerkingtreding : 10-09-2000> Wanneer de werknemer in een
ander land langer dan één maand moet werken, moet de
werkgever aan de werknemer voor diens vertrek een schriftelijk
document overhandigen (, hetzij in papieren vorm, hetzij in
elektronische vorm,) dat volgende gegevens bevat : <W 2007-0603/81, art. 19, 068; Inwerkingtreding : 02-08-2007>
- de duur van het werk in het buitenland;
- de muntsoort waarin het loon wordt uitbetaald;
- de eventuele voordelen die aan de opdracht in het buitenland
zijn verbonden;
- in voorkomend geval de voorwaarden van de terugkeer van de
werknemer naar zijn land.
Art. 21. Bij het einde van de overeenkomst is de werkgever
verplicht de werknemer (...) (alle sociale bescheiden en) een
getuigschrift te overhandigen (, hetzij in papieren vorm, hetzij in
elektronische vorm,) waarop enkel de begin- en de einddatum
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
van de overeenkomst en de aard van de verrichte arbeid worden
vermeld. <W 1985-07-18/33, art. 1, 011> <W 2007-06-03/81,
art. 20, 068; Inwerkingtreding : 02-08-2007>
Dat getuigschrift mag geen enkel andere vermelding bevatten,
tenzij op uitdrukkelijk verzoek van de werknemer.
Art. 22. De werkgever is aansprakelijk voor het gebrekkig
werk, te wijten aan de slechte hoedanigheid van de door hem
geleverde grondstoffen, gegevens, gereedschappen of apparatuur.
Art. 22bis. <Ingevoegd bij W 2006-12-27/32, art. 179;
Inwerkingtreding : 07-01-2007> § 1. Onder scholingsbeding
wordt verstaan het beding waarbij de werknemer, die gedurende
de uitvoering van zijn arbeidsovereenkomst een vorming volgt
op kosten van de werkgever, zich ertoe verbindt om aan deze
laatste een gedeelte van de vormingskosten terug te betalen
ingeval hij de onderneming verlaat voor het einde van de
overeengekomen periode.
Bij collectieve arbeidsovereenkomst gesloten in het bevoegde
paritair comité en algemeen verbindend verklaard door de
Koning kunnen bepaalde categorieën van werknemers en/of
vormingen worden uitgesloten van de toepassing van het
scholingsbeding.
§ 2. Op straffe van nietigheid moet het beding schriftelijk
worden vastgesteld, voor elke werknemer afzonderlijk ten laatste
op het moment waarop de door het betrokken beding beoogde
vorming een aanvang neemt.
Het kan enkel worden bepaald in het kader van een
arbeidsovereenkomst gesloten voor onbepaalde duur.
§ 3. Het geschrift moet het volgende bevatten :
1° een omschrijving van de overeengekomen vorming, de duur
van de vorming en de plaats waar de vorming zal doorgaan;
2° de kost van deze vorming of in het geval waarin de kost niet
kan worden bepaald in zijn geheel, de kostenelementen die
toelaten om de waarde te schatten van de vorming; de vergoeding
verschuldigd aan de werknemer in het kader van de uitvoering
van de arbeidsovereenkomst evenals verplaatsings- of
verblijfskosten kunnen geen onderdeel vormen van de
vormingskost;
3° de begindatum en de geldingsduur van het scholingsbeding
vastgesteld overeenkomstig paragraaf 5. Indien de vorming
aanleiding geeft tot het afleveren van een attest, valt de
begindatum van de gelding van het scholingsbeding samen met
de aflevering daarvan;
4° het terug te betalen bedrag van een gedeelte van de
scholingskosten dat ten laste is genomen door de werkgever met
betrekking tot dewelke de werknemer zich ertoe verbindt deze te
betalen na afloop van de vorming, dit bedrag wordt op
degressieve wijze uitgedrukt in functie van de geldingsduur van
het scholingsbeding; dit bedrag mag niet hoger liggen dan de
grenzen vastgesteld door paragraaf 5.
De Koning kan, op voorstel van het bevoegde paritair orgaan,
voormelde bepalingen wijzigen of vervolledigen.
§ 4. Het scholingsbeding wordt geacht onbestaande te zijn :
- wanneer het jaarloon 16 100 euro niet overschrijdt;
- wanneer het niet gaat om een specifieke vorming die toelaat
om nieuwe professionele competenties te verwerven die
desgevallend ook buiten de onderneming kunnen gevaloriseerd
worden;
- wanneer de aan de werknemer gegeven vorming voortvloeit
uit een wettelijke of reglementaire bepaling om het beroep
waarvoor de werknemer werd aangeworven uit te oefenen of de
vorming geen duur van 80 uren bereikt of een waarde gelijk aan
het dubbel van het gemiddeld minimum maandinkomen, zoals
vastgesteld, voor de werknemers van 21 jaar of meer, zoals
vastgesteld, voor de werknemers van 21 jaar of meer, bij
collectieve arbeidsovereenkomst gesloten door de Nationale
Arbeidsraad.
(NOTA : het bedrag van 16.100 EUR wordt bij indexering
gebracht op 28.580 EUR <VARIA 2007-11-30/31, art. M,
Inwerkingtreding : 01-01-2008>>)
(NOTA : het bedrag van 16.100 EUR wordt bij indexering
gebracht op 29.729 EUR <VARIA 2008-11-12/30, art. M,
Inwerkingtreding : 01-01-2009>)
(NOTA : het bedrag van 16.100 EUR wordt bij indexering
gebracht op 30.327 EUR <VARIA 2009-10-27/01, art. M;
Inwerkingtreding : 01-01-2010>)
§ 5. De geldingsduur van het scholingsbeding mag niet meer
dan drie jaar bedragen en moet worden vastgesteld rekening
houdend met de kost en de duur van de vorming.
Het bedrag van terugbetaling verschuldigd door de werknemer
ingeval de duur overeengekomen in het scholingsbeding niet
wordt gerespecteerd mag niet meer bedragen dan :
- 80 % van de vormingskost ingeval van vertrek van de
werknemer voor 1/3 van de overeengekomen periode;
- 50 % van de vormingskost ingeval van vertrek van de
werknemer tussen 1/3 en uiterlijk 2/3 van de overeengekomen
periode;
- 20 % van de vormingskost ingeval van vertrek van de
werknemer na 2/3 van de overeengekomen periode.
In elk geval mag dit bedrag nooit meer dan 30 % van het
jaarlijks loon van de werknemer bedragen.
§ 6. Het scholingsbeding heeft geen uitwerking wanneer een
einde wordt gesteld aan de overeenkomst, hetzij tijdens de
proefperiode, hetzij na deze periode door de werkgever zonder
dringende reden, of door de werknemer omwille van een
dringende reden.
Het scholingsbeding heeft geen uitwerking wanneer de
arbeidsovereenkomst wordt beëindigd in het kader van een
herstructurering zoals bedoeld door de wet van 23 december
2005 betreffende het generatiepact en zijn uitvoeringsbesluiten.
§ 7. De werknemer blijft de bezitter van zijn diploma's of
certificaten en moet beschikken over het origineel of een door de
opleidingsinstantie gewaarmerkt afschrift of het scholingsbeding
al dan niet uitwerking heeft.
Art. 23. (Van de werknemer mag een borgtocht alleen worden
gevraagd overeenkomstig de bepalingen voorzien in een
collectieve arbeidsovereenkomst, of, bij gebrek aan een
dergelijke overeenkomst, in een collectieve arbeidsovereenkomst
35
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
gesloten in de Nationale Arbeidsraad en bij koninklijk besluit
algemeen verbindend verklaard.) <W 1985-07-18/33, art. 2, 011>
Elke borgtocht, bestemd om de nakoming van de verplichtingen
van de werknemer te waarborgen moet in bewaring worden
gegeven bij de Nationale Bank van België, bij de Deposito- en
Consignatiekas, bij de Algemene Spaar- en Lijfrentekas, bij het
Gemeentekrediet van België, bij een bank of bij een private
spaarkas beheerd volgens de bepalingen van het koninklijk
besluit van 23 juni 1967.
De inbewaringgeving geschiedt op naam van de werknemer,
met vermelding van de bestemming.
De werkgever geeft de borgtocht in bewaring binnen vijftien
dagen na de datum, waarop zij door de werknemer is gestort of
op zijn loon ingehouden.
Door het feit alleen van de inbewaringgeving verkrijgt de
werkgever voor elke schuldvordering wegens de gehele of
gedeeltelijke niet-nakoming van de verplichtingen van de
werknemer een voorrecht op de borgtocht.
Het bedrag van de borgtocht kan alleen dan aan de werknemer
terugbetaald of in handen van de werkgever gestort worden,
wanneer partijen het eens zijn of een uittreksel uit een in kracht
van gewijsde gegane rechterlijke beslissing wordt overgelegd.
De omvang van de borgtocht mag het bedrag van zes maanden
loon niet overschrijden.
Art. 23bis. <W 1985-07-18/33, art. 3, 011> De borgtochten die
vóór de inwerkingtreding van deze wet toegekend werden,
moeten aangepast worden aan de beschikkingen van de in artikel
23, eerste lid, van de wet van 3 juli 1978 betreffende de
arbeidsovereenkomsten
bedoelde
collectieve
arbeidsovereenkomsten en dit binnen een termijn van zes
maanden die ingaat de dag waarop de werkgever gebonden is
door de collectieve arbeidsovereenkomst.
Art. 24. Met gevangenisstraf van acht dagen tot zes maanden en
met een geldboete van 26 tot 500 frank of met één van die
straffen alleen worden gestraft :
1° (ieder werkgever die de bepalingen van lid 2, 3, 4 en 7 van
artikel 23 overtreedt;) <W 1985-07-17/41, art. 3, 010>
2° zij die als voorwaarde voor het begeven van een betrekking
of zelfs voor het verlenen van kortingen of commissielonen, de
verplichting opleggen aandelen, deelbewijzen, of welkdanige
obligaties aan te kopen, erop in te schrijven of te storten of
geldsommen te overhandigen anders dan als borgstelling van de
werknemer.
(Alle bepalingen van boek I van het Strafwetboek, met inbegrip
van hoofdstuk VII, zijn toepasselijk op de bij het eerste lid
bepaalde misdrijven. Artikel 85 van voormeld wetboek is
toepasselijk op de in het eerste lid bepaalde misdrijven zonder
dat het bedrag van de geldboete lager mag zijn dan 40 % van het
bij het eerste lid bepaalde minimumbedrag.) <W 1998-02-13/32,
art. 104, 040; Inwerkingtreding : 01-03-1998>
36
Art. 25. Het beding waarbij de werkgever zich het recht
voorbehoudt om de voorwaarden van de overeenkomst eenzijdig
te wijzigen is nietig.
Hoofdstuk III. - Schorsing van de uitvoering van de
overeenkomst
Art. 26. De door overmacht ontstane gebeurtenissen hebben de
beëindiging van de overeenkomst niet tot gevolg wanneer zij
slechts tijdelijk de uitvoering van de overeenkomst schorsen.
Het faillissement of het kennelijk onvermogen van de
werkgever, evenals de tijdelijke of definitieve sluiting van een
onderneming die voortvloeit uit de maatregelen getroffen bij
toepassing van de wetgeving op de reglementering betreffende de
vrijwaring van het leefmilieu, zijn op zichzelf geen gevallen van
overmacht die een einde maken aan de verplichtingen der
partijen.
Art. 27. Recht op het loon dat hem zou zijn toegekomen indien
hij zijn dagtaak normaal had kunnen volbrengen, heeft de
werknemer die (op het ogenblik dat hij zich naar het werk
begeeft), geschikt is om te werken en : <W 1978-07-18/33, art. 4,
011>
1° die, zich normaal naar zijn werk begevend, met vertraging of
niet op de plaats van het werk aankomt, op voorwaarde dat die
vertraging of die afwezigheid te wijten is aan een oorzaak die
overkomen is op de weg naar het werk en die onafhankelijk is
van zijn wil;
2° die, buiten het geval van staking, wegens een oorzaak die
onafhankelijk is van zijn wil, hetzij de arbeid niet kan beginnen
wanneer hij zich normaal op de plaats van het werk had begeven,
hetzij de arbeid, waaraan hij bezig was, niet kan voortzetten.
(3° die, zo hij niet voldoet aan de voorwaarden om bij volmacht
te stemmen, afwezig is van het werk gedurende de tijd die
noodzakelijk is om zijn plicht als kiezer op het Belgische
grondgebied te vervullen.) <W 1985-07-18/33, art. 4, 011>
De Koning, kan, na eensluidend en eenparig advies van het
bevoegde paritair comité of van de Nationale Arbeidsraad van de
bepalingen van het vorige lid afwijken.
Art. 28. De uitvoering van de overeenkomst wordt geschorst :
1° de dagen waarop de onderneming wegens jaarlijkse vakantie
is gesloten alsook de dagen waarop de werknemer buiten die
periode jaarlijkse vakantie neemt;
2° (tijdens de periodes van verlof en arbeidsonderbreking
bedoeld in de artikelen 39 en 42 tot 43bis, van de arbeidswet van
16 maart 1971.) <W 1995-04-03/44, art. 11, 035;
Inwerkingtreding : onbepaald>
(2°bis. tijdens de duur van de afwezigheid bedoeld in artikel
39bis van de arbeidswet van 16 maart 1971.) <W 1995-04-03/44,
art. 11, 035; Inwerkingtreding : 10-05-1995>
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
3° (gedurende de tijd dat de werknemer als raadsheer of rechter
in sociale zaken moet zetelen in de arbeidshoven en rechtbanken;) <W 1985-07-17/41, art. 4, 010>
4° gedurende de tijd dat de werknemer op het werk afwezig is
bij toepassing van :
a) de wet van 1 juli 1963 houdende toekenning van een
vergoeding voor sociale promotie;
b) (de afdeling 6 van hoofdstuk III van de herstelwet van 22
januari 1985 houdende sociale bepalingen;) <W 1985-01-22/30,
art. 139, § 1, 009>
c) de wet van 19 juli 1976 tot instelling van een verlof voor de
uitoefening van een politiek mandaat.
(5° gedurende de tijd dat de werknemer afwezig is wegens
maatregelen van voorlopige vrijheidsberoving waarvan hij het
voorwerp is.) <W 1983-11-29/31, art. 1, 006>
Art. 29. De uitvoering van de overeenkomst wordt geschorst :
1° voor de duur van de oproeping of wederoproeping van de
werknemer onder de wapens;
2° voor de duur van zijn verblijf in een recruterings- en
selectiecentrum;
3°
gedurende
de
inobservatiestelling
in
een
gezondheidsinrichting van het leger;
4° gedurende de hospitalisatie in een militaire inrichting ten
gevolge van een ongeval overkomen of een ziekte opgedaan of
verergerd in de loop van de keuringsverrichtingen of de
selectieproeven;
5° voor de duur van de dienst volbracht bij de civiele
bescherming overeenkomstig artikel 2, § 5, en hoofdstuk XIII
van de dienstplichtwetten, gecoördineerd op 30 april 1962;
6° voor de duur van de aanwezigheid onder de wapens
ingevolge een wederdienstneming die ingaat bij het verstrijken
van de diensttijd, voor zover de duur van de wederdienstneming
de totale duur van de diensttijd niet verlengt boven de termijn
bepaald in artikel 66, § 1, eerste lid, van de genoemde
dienstplichtwetten;
7° gedurende de vervulling van de dienst door (het koninklijk
besluit van 20 februari 1980 houdende coördinatie van de wetten
betreffende het statuut van de gewetensbezwaarden) houdende
statuut van de gewetensbezwaarden aan deze laatsten opgelegd.
8° (voor de duur
van het
verblijf
van de
werknemergewetensbezwaarde
op
de
administratieve
gezondheidsdienst of in een van de verpleeginrichtingen die
overeenkomstig het koninklijk besluit van 20 februari 1980
houdende coördinatie van de wetten betreffende het statuut van
de gewetensbezwaarden zijn aangewezen.) <W 1985-07-17/41,
art. 5, 010>
Art. 30. (§ 1.) De werknemer heeft het recht om van het werk
afwezig te zijn, met behoud van zijn normaal loon, ter
gelegenheid van familiegebeurtenissen, voor de vervulling van
staatsburgerlijke verplichtingen of van burgerlijke opdrachten en
in geval van (verschijning voor het gerecht). <W 1985-07-18/33,
art. 6, 011> <W 2001-08-10/59, art. 27, 047; Inwerkingtreding :
01-07-2002>
Om gerechtigd te zijn op het loon moet de werknemer de
werkgever vooraf verwittigen; indien dit hem niet mogelijk is,
moet hij de werkgever zo spoedig mogelijk verwittigen; hij moet
het verlof gebruiken voor het doel waarvoor het is toegestaan.
Onverminderd gunstiger bepalingen van individuele of
collectieve arbeidsovereenkomsten, bepaalt de Koning, na advies
van de Nationale Arbeidsraad welke familiegebeurtenissen,
staatsburgerlijke verplichtingen en burgerlijke opdrachten
alsmede welke verschijningen voor het gerecht in aanmerking
komen voor de toepassing van het eerste lid.
Onder dezelfde voorwaarden stelt de Koning voor alle
werknemers het aantal dagen vast gedurende welke de
werknemer van het werk mag wegblijven met behoud van loon.
Daarenboven kan Hij de vereisten inzake de regelmatige
aanwezigheid vaststellen.
(§ 2. De werknemer heeft het recht om van het werk afwezig te
zijn, ter gelegenheid van de geboorte van een kind waarvan de
afstamming langs zijn zijde vaststaat, gedurende tien dagen, door
hem te kiezen (binnen vier maanden) te rekenen vanaf de dag van
de bevalling.
Gedurende de eerste drie dagen afwezigheid geniet de
werknemer het behoud van zijn loon. <W 2008-12-22/32, art.
131, 069; Inwerkingtreding : 01-04-2009; zie ook art. 135>
Gedurende de volgende zeven dagen geniet de werknemer een
uitkering waarvan het bedrag wordt bepaald door de Koning en
die hem wordt uitbetaald in het raam van de verzekering voor
geneeskundige verzorging en uitkeringen.) <W 2001-08-10/59,
art. 27, 047; Inwerkingtreding : 01-07-2002>
§ 3. (oude § 3) (...) <W 2004-07-09/30, art. 292, 058;
Inwerkingtreding : 25-07-2004>
(§ 3. (oude § 4) De Koning kan, bij een besluit vastgesteld na
overleg in de Ministerraad, (nadere regels vastleggen) inzake
toepassing van het in (§ 2) bedoelde recht ten aanzien van
bepaalde werknemers die niet worden tewerkgesteld in een
arbeidsregeling gespreid over 5 dagen per week. In dit geval kan
de Koning de bepaling van artikel 4, § 2 van de wet van 17 maart
1987 betreffende de invoering van nieuwe arbeidsregelingen in
de ondernemingen niet toepasselijk verklaren. <Erratum, zie
B.St. 04.10.2002, p. 45091>) <W 2002-08-02/45, art. 95, 054
Inwerkingtreding : 29-08-2002> <W 2004-07-09/30, art. 292,
058; Inwerkingtreding : 25-07-2004>
Art. 30bis. <Ingevoegd bij W 1991-05-29/31, art. 1, 023;
Inwerkingtreding : 20-07-1991> De werknemer heeft het recht
om van het werk afwezig te zijn om dwingende redenen.
De nadere regelen voor de uitoefening van dat recht en
inzonderheid de duur van de afwezigheid, de ervoor in
aanmerking komende gebeurtenissen en gebeurlijk het aantal
dagen van die afwezigheid worden vastgesteld bij een collectieve
arbeidsovereenkomst gesloten in de Nationale Arbeidsraad en,
wat de werknemers betreft waarop voornoemde collectieve
arbeidsovereenkomst niet van toepassing is door de Koning.
Onverminderd gunstiger bepalingen kan de Koning voor de
werknemers die niet worden bedoeld door de collectieve
arbeidsovereenkomst gesloten in de Nationale Arbeidsraad het
37
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
aantal dagen vaststellen gedurende welke de werknemer van het
werk mag wegblijven met behoud van loon.
Art. 30ter. <Ingevoegd bij W 2004-07-09/30, art. 293; ED : 2507-2004> § 1. De werknemer die in het kader van een adoptie
een kind in zijn gezin onthaalt, heeft, met het oog op de zorg
voor dit kind, recht op een adoptieverlof gedurende een
aaneengesloten periode van maximum zes weken, zo het kind bij
het begin van dit verlof de leeftijd van drie jaar niet heeft bereikt,
en maximum vier weken in de andere gevallen. Indien de
werknemer ervoor kiest om niet het toegestane maximum aantal
weken adoptieverlof op te nemen, dient het verlof ten minste een
week of een veelvoud van een week te bedragen.
Om het recht op adoptieverlof te kunnen uitoefenen moet dit
verlof een aanvang nemen binnen twee maanden volgend op de
inschrijving van het kind als deel uitmakend van het gezin van de
werknemer
in
het
bevolkingsregister
of
in
het
vreemdelingenregister van de gemeente waar hij zijn
verblijfplaats heeft.
De maximumduur van het adoptieverlof wordt verdubbeld
wanneer het kind getroffen is door een lichamelijke of geestelijke
ongeschiktheid van ten minste 66 pct of een aandoening heeft die
tot gevolg heeft dat ten minste 4 punten toegekend worden in
pijler 1 van de medisch-sociale schaal in de zin van de
regelgeving betreffende de kinderbijslag.
De uitoefening van het recht op adoptieverlof neemt een einde
op het moment waarop het kind de leeftijd van acht jaar bereikt
tijdens de opname van het verlof.
§ 2. Tijdens het adoptieverlof geniet de werknemer een
uitkering, waarvan het bedrag wordt bepaald door de Koning, en
die de werknemer wordt uitbetaald in het raam van de
verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen.
De Koning kan evenwel bepalen dat de werknemer voor een
gedeelte van het adoptieverlof zijn recht op loon blijft behouden
ten laste van de werkgever.
§ 3. De werknemer die gebruik wenst te maken van het recht op
adoptieverlof dient zijn werkgever ten minste één maand vóór de
opname van het verlof hiervan schriftelijk op de hoogte te
brengen.
De kennisgeving gebeurt door middel van een aangetekend
schrijven of door overhandiging van een geschrift, waarvan het
duplicaat voor ontvangst wordt ondertekend door de werkgever.
De kennisgeving dient de begin- en einddatum van het
adoptieverlof te vermelden.
De werknemer dient uiterlijk op het ogenblik waarop het
adoptieverlof ingaat, aan de werkgever de documenten te
verstrekken ter staving van de gebeurtenis die het recht op
adoptieverlof doet ontstaan.
§ 4. De werkgever mag geen handeling stellen die tot ertoe
strekt eenzijdig een einde te maken aan de arbeidsovereenkomst
van de werknemer die gebruik maakt van zijn recht op
adoptieverlof, gedurende een periode die ingaat twee maanden
vóór de opname van dit verlof en eindigt één maand na het einde
38
ervan, behalve om redenen die vreemd zijn aan de opname van
het adoptieverlof.
De werkgever dient te bewijzen dat zulke redenen voorhanden
zijn.
Zo de ingeroepen reden tot staving van het ontslag niet
beantwoordt aan het bepaalde in het eerste lid of bij ontstentenis
van reden, moet de werkgever aan de werknemer een forfaitaire
vergoeding betalen gelijk aan het loon voor drie maanden,
onverminderd de vergoedingen verschuldigd in geval van
verbreking van de arbeidsovereenkomst.
Deze vergoeding mag evenwel niet worden samen genoten met
andere vergoedingen die zijn bepaald in het kader van een
bijzondere beschermingsprocedure tegen ontslag.
Art. 30quater. <Ingevoegd bij W 2007-04-27/35, art. 57,
Inwerkingtreding : 08-05-2007> § 1. De werknemer die is
aangesteld als pleegouder door de rechtbank, door een door de
gemeenschap erkende dienst voor pleegzorg, door de diensten
van l'Aide à la Jeunesse of door het Comité Bijzondere
Jeugdbijstand heeft het recht om van het werk afwezig te zijn
voor de vervulling van verplichtingen en opdrachten of om het
hoofd te bieden aan situaties die voortvloeien uit de plaatsing in
zijn gezin van één of meerdere personen die in het kader van die
pleegzorg aan hem zijn toevertrouwd. De duur van de
afwezigheid mag 5 dagen per jaar niet overschrijden. Indien het
pleeggezin bestaat uit twee werknemers, die beiden zijn
aangesteld als pleegouder, dienen deze dagen onder hen te
worden verdeeld.
§ 2. Onverminderd gunstiger regelingen kan de Koning, na
advies van de Nationale Arbeidsraad, op algemene wijze, het
aantal dagen, bedoeld in § 1, verhogen.
Vanaf 1 januari 2008 verhoogt de Koning, na advies van de
Nationale Arbeidsraad, het aantal dagen, bedoeld in § 1, tot
maximum 10 per kalenderjaar en per gezin.
De Koning bepaalt tevens, na advies van de Nationale
Arbeidsraad, wat moet worden begrepen onder pleegouder en
pleeggezin en stelt de nadere regelen vast voor de uitoefening
van het recht op afwezigheid van het werk, inzonderheid de soort
plaatsing, de soort verplichtingen, opdrachten en situaties die
voortvloeien uit de plaatsing in zijn gezin en de wijze en het
tijdstip waarop de werkgever moet verwittigd worden. De
Koning kan eveneens het in § 1 bedoelde aantal dagen aanpassen
ten aanzien van sommige categorieën van werknemers.
Art. 31. <W 1999-06-13/61, art. 8, 043; Inwerkingtreding : 0112-2002> § 1. De onmogelijkheid voor de werknemer om zijn
werk te verrichten ten gevolge van ziekte of ongeval, schorst de
uitvoering van de overeenkomst.
§ 2. De werknemer is verplicht zijn werkgever onmiddellijk op
de hoogte te brengen van zijn arbeidsongeschiktheid.
Indien een collectieve arbeidsovereenkomst of het
arbeidsreglement dit voorschrijft of bij ontstentenis van dergelijk
voorschrift, op verzoek van de werkgever, legt de werknemer aan
deze laatste een geneeskundig getuigschrift voor. Het
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
geneeskundig
getuigschrift
maakt
melding
van
de
arbeidsongeschiktheid, alsmede van de waarschijnlijke duur
ervan, en of de werknemer zich met het oog op de controle al dan
niet naar een andere plaats mag begeven.
Behoudens in geval van overmacht zendt de werknemer het
geneeskundig getuigschrift op of geeft hij het af op de
onderneming, binnen twee werkdagen vanaf de dag van de
ongeschiktheid of de dag van de ontvangst van het verzoek,
tenzij een andere termijn bij collectieve arbeidsovereenkomst of
door het arbeidsreglement is bepaald. Wordt het getuigschrift na
de voorgeschreven termijn overgelegd, dan kan aan de
werknemer het recht worden ontzegd op het in de artikelen 52,
70, 71 en 112 bedoelde loon voor de dagen van ongeschiktheid
die de dag van de afgifte of verzending van het getuigschrift
voorafgaan.
§ 3. Bovendien mag de werknemer niet weigeren een door de
werkgever gemachtigd en betaald arts die voldoet aan de
bepalingen van de wet van 13 juni 1999 betreffende de
controlegeneeskunde, hierna controlearts genoemd, te ontvangen,
noch zich door deze te laten onderzoeken. Behoudens wanneer
diegene die het geneeskundig getuigschrift aan de werknemer
heeft afgeleverd oordeelt dat zijn gezondheidstoestand hem niet
toelaat zich naar een andere plaats te begeven, moet de
werknemer zich desgevraagd bij de controlearts aanbieden. De
reiskosten van de werknemer zijn ten laste van de werkgever.
De controlearts gaat na of de werknemer werkelijk
arbeidsongeschikt is, verifieert de waarschijnlijke duur van de
arbeidsongeschiktheid en, in voorkomend geval, de andere
medische gegevens voorzover die noodzakelijk zijn voor de
toepassing van de bepalingen van deze wet; alle andere
vaststellingen blijven onder het beroepsgeheim.
De controlearts oefent zijn opdracht uit overeenkomstig de
bepalingen van artikel 3 van de wet van 13 juni 1999 betreffende
de controlegeneeskunde.
§ 4. De controlearts overhandigt zo spoedig mogelijk, eventueel
na raadpleging van diegene die het in § 2 bedoelde geneeskundig
getuigschrift heeft afgeleverd, zijn bevindingen schriftelijk aan
de werknemer. Indien de werknemer op dat ogenblik kenbaar
maakt dat hij niet akkoord gaat met de bevindingen van de
controlearts, wordt dit door deze laatste vermeld op voornoemd
geschrift. Vanaf de datum van het eerste controleonderzoek
waartoe de werknemer werd uitgenodigd of de datum van het
eerste huisbezoek van de controlearts, kan aan de werknemer het
recht worden ontzegd op het in de artikelen 52, 70, 71, 112,
119.10 en 119.12 bedoelde loon, met uitzondering van de periode
van arbeidsongeschiktheid waarover er geen betwisting is.
§ 5. Onverminderd de bevoegdheid van de hoven en
rechtbanken worden de geschillen van medische aard welke
rijzen tussen de werknemer en de controlearts bij wijze van
scheidsrechterlijke procedure beslecht. De beslissing die
voortvloeit uit deze scheidsrechterlijke procedure is definitief en
bindt de partijen.
Binnen twee werkdagen na de overhandiging van de in § 4
bedoelde bevindingen door de controlearts, kan de meest gerede
partij met het oog op het beslechten van het medisch geschil een
arts-scheidsrechter aanwijzen die voldoet aan de bepalingen van
de wet van 13 juni 1999 betreffende de controlegeneeskunde en
voorkomt op de lijst die in uitvoering van voornoemde wet werd
vastgesteld, voorzover over de aanwijzing van de artsscheidsrechter binnen voornoemde termijn geen akkoord kon
worden bereikt. De werkgever kan de controlearts en de
werknemer diegene die hem het geneeskundig getuigschrift
overhandigd heeft, uitdrukkelijk machtiging geven om de artsscheidsrechter aan te wijzen.
De arts-scheidsrechter voert het medisch onderzoek uit en
beslist in het medisch geschil binnen drie werkdagen na zijn
aanwijzing. Alle andere vaststellingen blijven onder het
beroepsgeheim.
De kosten van deze procedure, alsmede de eventuele
verplaatsingskosten van de werknemer, vallen ten laste van de
verliezende partij. De Koning bepaalt de kosten van de
procedure.
De arts-scheidsrechter brengt diegene die het geneeskundig
getuigschrift heeft afgeleverd en de controlearts op de hoogte van
zijn beslissing. De werkgever en de werknemer worden
schriftelijk bij een ter post aangetekende brief verwittigd.
§ 6. Onverminderd het bepaalde in § 4, is het recht op het in de
artikelen 52, 70, 71, 112, 119.10 en 119.12 bedoelde loon
verschuldigd voor de periode dat de werknemer als
arbeidsongeschikt werd erkend naar aanleiding van de
beslechting van het geschil.
§ 7. De Koning kan na advies van het bevoegd paritair orgaan
een scheidsrechterlijke procedure instellen die afwijkt van het
bepaalde in § 5.
§ 8. Voor de werkgevers en hun werknemers die niet vallen
onder de bepalingen van de wet van 5 december 1968
betreffende de collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire
comités, kan de Koning een procedure instellen die afwijkt van
het bepaalde in § 2.
Hoofdstuk IV. - Einde van de overeenkomst
Art. 32. Behoudens de algemene wijzen waarop de
verbintenissen te niet gaan, nemen de verbintenissen
voortspruitende uit de door deze wet geregelde overeenkomsten
een einde :
1° door afloop van de termijn;
2° door voltooiing van het werk, waarvoor de overeenkomst
werd gesloten;
3° door de wil van een der partijen, wanneer de overeenkomst
voor onbepaalde tijd werd gesloten, of ingeval een dringende
reden tot beëindiging voorhanden is;
4° door de dood van de werknemer;
5° door overmacht.
Art. 33. Het overlijden van de werkgever maakt geen einde aan
de overeenkomst. Indien dit overlijden het einde tot gevolg heeft
van de activiteit waarvoor de werknemer in dienst is genomen of
als de overeenkomst is gesloten met het oog op de persoonlijke
medewerking, oordeelt de rechter naar billijkheid of grond tot
vergoeding bestaat en bepaalt hij het bedrag ervan.
39
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
Art. 34. (opgeheven) <W 1985-07-17/41, art. 6, 010 en hersteld
bij W 2007-04-27/34, art. 2, 066; Inwerkingtreding : onbepaald>
§ 1. De arbeidsongeschiktheid ten gevolge van ziekte of ongeval,
waardoor het voor de werknemer definitief onmogelijk wordt om
het overeengekomen werk te verrichten, maakt niet uit zichzelf
een einde aan de overeenkomst wegens overmacht.
§ 2. De in § 1 bedoelde definitieve arbeidsongeschiktheid moet
worden vastgesteld hetzij door de behandelende geneesheer van
de
werknemer,
hetzij
door
de
preventieadviseurarbeidsgeneesheer. Indien de vaststelling uitgaat van de
behandelende geneesheer van de werknemer, dient dit te worden
bevestigd door de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer. Bij
gebreke hieraan kan de door de behandelende geneesheer
vastgestelde definitieve arbeidsongeschiktheid niet worden
gebruikt om het einde van de arbeidsovereenkomst wegens
overmacht vast te stellen.
De Koning is bevoegd om, bij een in Ministerraad overlegd
besluit, nadere procedureregels te bepalen aangaande de in het
vorige lid bedoelde vaststelling van definitieve ongeschiktheid
van de werknemer om het overeengekomen werk te verrichten.
§ 3. Wanneer een werknemer, overeenkomstig de § 2 bedoelde
procedure, definitief ongeschikt wordt verklaard om het
overeengekomen werk te verrichten, is de werkgever ertoe
gehouden die werknemer aan het werk te houden overeenkomstig
de aanbevelingen van de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer,
door zijn arbeid aan te passen, of als dat niet kan door hem ander
werk te geven, tenzij wanneer dat noch technisch noch objectief
mogelijk is of wanneer dat om gegronde redenen redelijkerwijze
niet kan worden geëist.
§ 4. Wanneer een aanpassing van de arbeidsomstandigheden
technisch of objectief onmogelijk is of wanneer dat om gegronde
redenen redelijkerwijze niet kan worden geëist of indien de
werkgever geen ander werk kan aanbieden dat overeenstemt met
de mogelijkheden van de werknemer of de werknemer een
aanbod van ander werk dat overeenstemt met zijn mogelijkheden
weigert, mag het einde van de overeenkomst wegens overmacht
slechts worden vastgesteld na attestatie van de in § 1 bedoelde
definitieve arbeidsongeschiktheid door de bevoegde geneesheersociaal inspecteur van de Algemene Directie Toezicht op het
Welzijn op het Werk van de Federale Overheidsdienst
Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, binnen de termijn
en volgens de nadere regels bepaald door de Koning.
De bepalingen van dit artikel doen geen afbreuk aan het recht
van de werkgever de arbeidsovereenkomst te beëindigen mits
naleving van een opzeggingstermijn of betaling van een
vergoeding overeenkomstig de bepalingen van deze wet.
§ 5. Ter uitvoering van de Hem door dit artikel toegekende
bevoegdheden, wint de Koning het advies in van de Hoge Raad
voor preventie en bescherming op het werk.
Art. 35. Elke partij kan de overeenkomst zonder opzegging of
vóór het verstrijken van de termijn beëindigen om een dringende
reden die aan het oordeel van de rechter wordt overgelaten en
onverminderd alle eventuele schadeloosstellingen.
40
Onder dringende reden wordt verstaan de ernstige tekortkoming
die elke professionele samenwerking tussen de werkgever en de
werknemer onmiddellijk en definitief onmogelijk maakt.
Ontslag om een dringende reden mag niet meer zonder
opzegging of vóór het verstrijken van de termijn worden
gegeven, wanneer het feit ter rechtvaardiging ervan sedert ten
minste drie werkdagen bekend is aan de partij die zich hierop
beroept.
(Alleen de dringende reden waarvan kennis is gegeven binnen
drie werkdagen na het ontslag kan worden aangevoerd ter
rechtvaardiging van het ontslag zonder opzegging of vóór het
verstrijken van de termijn.
Op straffe van nietigheid, geschiedt de kennisgeving van de
dringende reden hetzij bij een ter post aangetekende brief, hetzij
bij gerechtsdeurwaardersexploot.
Deze kennisgeving kan ook geschieden door afgifte van een
geschrift aan de andere partij.
De handtekening van deze partij op het duplicaat van dit
geschrift geldt enkel als bericht van ontvangst van de
kennisgeving.
De partij die een dringende reden inroept, dient hiervan het
bewijs te leveren; bovendien moet zij bewijzen dat zij de
termijnen voorzien in het derde en vierde lid geëerbiedigd heeft.)
<W 1985-07-18/33, art. 7, 011>
Art. 36. Nietig zijn de bedingen waarbij wordt bepaald dat het
huwelijk, het moederschap en het bereiken van de wettelijke of
conventionele pensioengerechtigde leeftijd een einde maken aan
de overeenkomst.
Art. 36bis. <ingevoegd bij W 1991-06-12/30, art. 112,
Inwerkingtreding : onbepaald, uiterlijk op 09-07-1992> Nietig
zijn alle bedingen van de arbeidsovereenkomst waarbij de
werkgever ertoe wordt gemachtigd de arbeidsovereenkomst
zonder opzegging of vóór het verstrijken van de termijn te
beëindigen wanneer beslag gelegd is op het loon van de
werknemer ten gevolge van een kredietovereenkomst bepaald
door de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet.
Art. 37. (§ 1.) Is de overeenkomst voor onbepaalde tijd
gesloten, dan heeft ieder der partijen het recht om die te
beëindigen door opzegging aan de andere.
(Op straffe van nietigheid dient de kennisgeving van de
opzegging het begin en de duur van de opzeggingstermijn te
vermelden.
Indien de opzegging uitgaat van de werknemer, geschiedt de
kennisgeving van de opzegging, op straffe van nietigheid, door
afgifte aan de werkgever van een geschrift. De handtekening van
de werkgever op het duplicaat van dit geschrift geldt enkel als
bericht van ontvangst van de kennisgeving. De kennisgeving kan
ook geschieden hetzij bij een ter post aangetekende brief die
uitwerking heeft de derde werkdag na de datum van verzending,
hetzij bij gerechtsdeurwaardersexploot.
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
Indien de opzegging uitgaat van de werkgever, kan de
kennisgeving van de opzegging, op straffe van nietigheid enkel
geschieden hetzij bij een ter post aangetekende brief die
uitwerking heeft de derde werkdag na de datum van verzending,
hetzij bij gerechtsdeurwaardersexploot, met dien verstande dat de
werknemer die nietigheid niet kan dekken en dat ze door de
rechter van ambtswege wordt vastgesteld.) <W 1987-11-07/30,
art. 73, 015; Inwerkingtreding : 01-01-1988>
(§ 2. Is de overeenkomst voor bepaalde tijd gesloten in het
kader van wedertewerkstellingsprogramma's, bedoeld in artikel
6, § 1, IX, 2°, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot
hervorming der instellingen, dan heeft de werknemer het recht
om die op te zeggen. De vermeldingen die in die opzegging
moeten voorkomen en de kennisgevingsmodaliteiten ervan, zijn
in overeenstemming met § 1.) <W 1991-07-20/31, art. 115, 025;
Inwerkingtreding : 1991-09-01>
Art. 38. § 1. De werknemer kan de overeenkomst opzeggen
tijdens de schorsing van de uitvoering daarvan, als bedoeld in (de
artikelen 28, 1°, 2° en 5°), 29 en 31. <W 1983-11-29/31, art. 2,
006>
Bij opzegging door de werknemer gegeven vóór of tijdens de
schorsing, loopt de opzeggingstermijn tijdens die schorsing.
§ 2. Onverminderd het bepaalde in § 3 van dit artikel en in
artikel 40 van de arbeidswet van 16 maart 1971, kan ook de
werkgever in de in § 1 bedoelde gevallen de overeenkomst
opzeggen tijdens de schorsing van de uitvoering daarvan.
Bij opzegging door de werkgever gegeven vóór of tijdens de
schorsing, houdt de opzeggingstermijn op te lopen tijdens die
schorsing.
(Bij opzegging door de werkgever gegeven vóór of tijdens de
periode van acht weken, bedoeld in artikel 39, derde lid, van de
arbeidswet van 16 maart 1971, gedurende dewelke de
werkneemster haar verlofdagen van postnatale rust opneemt,
houdt de opzeggingstermijn op te lopen tijdens de ganse periode
van acht weken.) <W 2008-12-22/32, art. 131, 069;
Inwerkingtreding : 01-04-2009; zie ook art. 132>
§ 3. Handelingen die ertoe strekken de voor onbepaalde tijd
gesloten overeenkomst eenzijdig te beëindigen mogen, behalve
om een dringende reden als bedoeld in artikel 35 of om een
voldoende reden als bedoeld in het tweede lid van deze
paragraaf, door de werkgever, zelfs met inachtneming van de
voor de opzegging geldende bepalingen, niet worden gesteld :
1° (tijdens de duur van de in artikel 29, 1° tot 5°, evenals 7° en
8°, bedoelde gebeurtenissen;) <W 1985-07-17/41, art. 7, 010>
2° tijdens de duur van de in artikel 29, 6°, bedoelde
wederdienstneming, indien hij daarvan uiterlijk een maand vóór
het ingaan van de wederdienstneming door de werknemer naar
behoren op de hoogte is gebracht;
3° vanaf het tijdstip waarop hij door de werknemer in kennis is
gesteld van de datum van de oproeping naar een recruterings- of
selectiecentrum (of naar een administratieve gezondheidsdienst
of in een van de verpleeginstellingen die door de Koning werden
aangeduid overeenkomstig het koninklijk besluit van 20 februari
1980 houdende coördinatie van de wetten betreffende het statuut
van de gewetenbezwaarden)of van de datum van de eigenlijke
oproeping of wederoproeping onder de wapens, tot het tijdstip
van deze laatste oproeping of wederoproeping; <W 1985-0717/41, art. 7, 010>
4° vanaf het tijdstip waarop de werknemer met onbepaald verlof
wordt gezonden tot één maand na dat tijdstip.
Als voldoende reden geldt een door de rechter als zodanig
bevonden reden waarvan de aard en de oorsprong vreemd zijn
aan de in artikel 29 bedoelde gebeurtenissen.
Het bepaalde in het eerste lid van deze paragraaf vindt geen
toepassing gedurende de proeftijd, als bedoeld in de artikelen 48,
67 en 109.
Art. 38bis. <KB225 1983-12-07/32, art. 15, 005> Bij
opzegging door de werkgever, loopt de opzeggingstermijn niet
gedurende de dagen inhaalrust die bij toepassing van artikel
26bis van de Arbeidswet van 16 maart 1971 (en van artikel 8, §
3, van de wet van 14 december 2000 tot vaststelling van
sommige aspecten van de organisatie van de arbeidstijd in de
openbare sector) worden toegekend. <W 2003-04-22/40, art. 2,
056; Inwerkingtreding : 13-05-2003>
Art. 39. § 1. Is de overeenkomst voor onbepaalde tijd gesloten,
dan is de partij die de overeenkomst beëindigt zonder dringende
reden of zonder inachtneming van de opzeggingstermijn
vastgesteld in de artikelen 59, 82, 83, 84 en 115, gehouden de
andere partij een vergoeding te betalen die gelijk is aan het
lopend loon dat overeenstemt hetzij met de duur van de
opzeggingstermijn, hetzij met het resterende gedeelte van die
termijn. De vergoeding is nochtans steeds gelijk aan het lopend
loon dat overeenstemt met de duur van de opzeggingstermijn,
wanneer de opzegging uitgaat van de werkgever en met
miskenning van het bepaalde in artikel 38, § 3, van deze wet of in
artikel 40 van de arbeidswet van 16 maart 1971.
De opzeggingsvergoeding behelst niet alleen het lopende loon,
maar ook de voordelen verworven krachtens de overeenkomst.
§ 2. Onverminderd het bepaalde in §1,betaalt de werkgever, die,
tijdens een van de in artikel 29, 1°, 6° en 7° en in artikel 38, §3,
eerste lid, 3° en 4° bedoelde periodes, het bepaalde in artikel 38,
§ 3, niet in acht neemt, een vergoeding gelijk aan het normaal
loon verschuldigd voor de in artikel 38, § 3, eerste lid, 3° en 4°
bedoelde periodes of gedeelten ervan gedurende welke de
werknemer niet tewerkgesteld is geweest.
Die vergoeding mag echter niet hoger liggen dan een bedrag dat
met drie maand van dat loon overeenstemt voor werklieden en
dienstboden of met zes maand voor bedienden en
handelsvertegenwoordigers.
§ 3. Onverminderd het bepaalde in §1, betaalt de werkgever die
het bepaalde in artikel 40 van de arbeidswet van 16 maart 1971
niet in acht neemt, de in het derde lid van voormeld artikel 40
voorziene vergoeding.
Art. 39bis. <W 1985-01-22/30, art. 60, 009> § 1. De werkgever
kan de bij artikel 39, § 1, bedoelde opzeggingsvergoeding in
maandtermijnen betalen, wanneer het ontslag wordt gegeven
door een onderneming in moeilijkheden of die uitzonderlijk
ongunstige economische omstandigheden kent.
41
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
De Koning bepaalt bij in Ministerraad overlegd besluit, na
advies van de Nationale Arbeidsraad, wat moet worden verstaan
onder onderneming in moeilijkheden of die uitzonderlijk
ongunstige economische omstandigheden kent.
§ 2. De opzeggingsvergoeding die in maandtermijnen wordt
betaald, is gebonden aan de evolutie van het indexcijfer van de
consumptieprijzen volgens dezelfde modaliteiten als die welke
van toepassing waren op het loon van de werknemer wiens
overeenkomst een einde heeft genomen.
Art. 40. § 1. Is de overeenkomst voor bepaalde tijd of voor een
duidelijk omschreven werk aangegaan, dan is de partij die de
overeenkomst beëindigd zonder dringende reden vóór het
verstrijken van de termijn, gehouden de andere partij een
vergoeding te betalen, die gelijk is aan het bedrag van het loon
dat verschuldigd is tot het bereiken van die termijn, zonder echter
het dubbel te mogen overtreffen van het loon dat overeenstemt
met de duur van de opzeggingstermijn, die in acht had moeten
worden genomen, indien de overeenkomst zonder tijdsbepaling
was gesloten.
§ 2. Onverminderd het bepaalde in § 1, betaalt de werkgever die
het bepaalde in artikel 40 van de arbeidswet van 16 maart 1971
niet in acht neemt, de in het derde lid van voormeld artikel 40
voorziene vergoeding.
Art. 41. Tijdens de opzeggingstermijn mag de werknemer,
onder de bij de artikelen 64, 85 en 115 bepaalde voorwaarden,
met behoud van loon van het werk wegblijven om een nieuwe
dienstbetrekking te zoeken.
(Het bepaalde in het eerste lid is van toepassing op de deeltijds
tewerkgestelde werknemer , evenwel in verhouding tot de duur
van zijn arbeidsprestaties.) <W 1981-06-23/04, art. 2, 003>
(De werknemers bedoeld bij artikel 13, § 3, 2° van de wet van 5
september 2001 tot de verbetering van de werkgelegenheidsgraad
van de werknemers, genieten slechts van het recht voorzien in dit
artikel wanneer ze vragen om een outplacementbegeleiding.) <W
2007-05-17/48, art. 9, 067; Inwerkingtreding : 01-12-2007>
Art. 42. De kwijting voor saldo van rekening door de
werknemer afgegeven op het ogenblik dat de overeenkomst een
einde neemt, betekent voor de werknemer niet dat hij van zijn
rechten afziet.
Hoofdstuk V. - Bijzondere bepalingen betreffende
de minderjarige werknemers
Art. 43. (eerste lid opgeheven) <W 1995-03-21/32, art. 12, 034;
Inwerkingtreding : 01-05-1995>
De minderjarige werknemer (...), is, met uitdrukkelijke of
stilzwijgende machtiging van zijn vader of zijn moeder of van
zijn voogd, rechtsbekwaam een arbeidsovereenkomst te sluiten
(en te beëindigen.) Bij ontstentenis van die machtiging kan de
jeugdrechtbank die verlenen op verzoek van het openbaar
42
ministerie of van een familielid. De vader, de moeder of de
voogd worden vooraf gehoord of opgeroepen. <W 1981-0330/06, art. 1, 002> <W 1995-03-21/32, art. 12, 034;
Inwerkingtreding : 01-05-1995>
Art. 44. De werkgever of de derde die het loon eventueel is
verschuldigd, stelt de minderjarige op geldige wijze zijn loon ter
hand, tenzij verzet is betekend door de vader, de moeder of de
voogd van de minderjarige, (...). <W 1995-03-21/32, art. 13, 034;
Inwerkingtreding : 01-05-1995>
Art. 45. Indien het belang van de minderjarige dit vordert, kan
de jeugdrechtbank op verzoek van het openbaar ministerie of een
lid van de familie, de minderjarige machtigen het loon van zijn
arbeid te ontvangen en er geheel of gedeeltelijk over te
beschikken of voor hem een te allen tijde afzetbare bijzondere
voogd aanstellen, gelast over dit loon te beschikken voor de
behoeften van de onmondige. De vader, de moeder of de voogd
worden vooraf gehoord of opgeroepen.
Art. 46. (Onverminderd het bepaalde in artikel 43, kan de
rechter die bevoegd is om kennis te nemen van de geschillen
betreffende de in deze wet bedoelde overeenkomsten,) een voogd
ad hoc aanstellen om de afwezige of verhinderde voogd in het
geding te vervangen. <W 1981-03-30/06, art. 2, 002>
Art. 46bis. <W 1985-07-17/41, art. 8, 010> De bepalingen van
dit hoofdstuk zijn ook toepasselijk op de andere minderjarige
werknemers dan die welke in deze wet beoogd zijn.
TITEL II. - DE ARBEIDSOVEREENKOMST VOOR
WERKLIEDEN
Hoofdstuk I. - Algemene bepalingen
Art. 47. De bepalingen van deze titel gelden voor de
arbeidsovereenkomst voor werklieden.
Art. 48. § 1. De arbeidsovereenkomst kan een beding van
proeftijd bevatten. Op straffe van nietigheid moet dat beding
voor iedere werkman afzonderlijk schriftelijk worden
vastgesteld, uiterlijk op het tijdstip waarop de werkman in dienst
treedt.
§ 2. De proeftijd mag niet minder dan zeven en niet meer dan
veertien dagen duren. Wanneer omtrent de duur van de proeftijd
niets is bepaald noch bij individuele of collectieve
arbeidsovereenkomst, noch in het arbeidsreglement, dan is de
proeftijd zeven dagen.
§ 3. Indien de uitvoering van de arbeidsovereenkomst tijdens de
proeftijd wordt geschorst, wordt de proeftijd verlengd met een
periode gelijk aan die van de schorsing zonder dat de proeftijd
evenwel met meer dan zeven dagen verlengd kan worden.
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
§ 4. Wanneer de proeftijd zeven dagen is, kan de
arbeidsovereenkomst gedurende die periode zonder dringende
reden niet eenzijdig beëindigd worden. Wanneer de proeftijd
meer dan zeven dagen is, geldt die bepaling alleen voor de eerste
zeven dagen. Elk andersluidend beding is nietig en elk bericht tot
eenzijdige beëindiging zonder dringende reden binnen die
periode blijft tot zolang zonder uitwerking.
Wanneer de proeftijd wordt geschorst tijdens de in het eerste lid
bedoelde periode van zeven dagen, wordt de periode, gedurende
welke de arbeidsovereenkomst zonder dringende reden niet
eenzijdig beëindigd kan worden, verlengd tot uiterlijk de
veertiende dag te rekenen vanaf en het begrip van de eerste dag
van de proeftijd; die periode neemt alleszins een einde wanneer
na de werkhervatting binnen de grenzen als bepaald in § 3, zeven
dagen proeftijd zijn bereikt.
Hoofdstuk II. - Loonregeling bij schorsing van de
uitvoering van de overeenkomst
Art. 49. In geval van technische stoornis in de onderneming
wordt de uitvoering van de overeenkomst geschorst. Tijdens een
periode van zeven dagen te rekenen vanaf de datum van deze
technische stoornis, behoudt de werkman zijn recht op het
normale loon.
De arbeidsdag die onderbroken werd wegens deze technische
stoornis en die aan de werkman betaald wordt ingevolge het
bepaalde in artikel 27, moet beschouwd worden als de eerste dag
van de periode van zeven dagen.
De werkman verliest zijn recht op het bij het eerste lid
vastgestelde loon, wanneer hij weigert elk vervangingswerk te
aanvaarden dat overeenstemt met zijn lichamelijke en
verstandelijke geschiktheden en verenigbaar is met zijn
beroepskwalificatie. Nochtans is die weigering op zichzelf geen
dringende reden die de beëindiging van de overeenkomst
rechtvaardigt.
((Uiterlijk de eerste werkdag na de dag van de technische
stoornis deelt de werkgever bij een ter post aangetekende brief
aan het werkloosheidsbureau van de Rijksdienst voor
Arbeidsvoorziening van de plaats waar de onderneming
gevestigd is of op elektronische wijze, waarvan de nadere regelen
worden vastgesteld door de Koning, het volgende mee :
1° de datum en de aard van de technische stoornis;
2° de datum van het begin van de schorsing van de uitvoering
van de arbeidsovereenkomst.
Binnen zes dagen na de dag van de technische stoornis deelt de
werkgever bij een ter post aangetekende brief aan het
werkloosheidsbureau
van
de
Rijksdienst
voor
Arbeidsvoorziening van de plaats waar de onderneming
gevestigd is of op elektronische wijze waarvan de nadere regelen
worden vastgelegd door de Koning een lijst mee met de naam, de
voornamen en het adres van de werklieden van wie de
arbeidsovereenkomst in haar uitvoering is geschorst.
De directeur van het werkloosheidsbureau van de Rijksdienst
voor Arbeidsvoorziening van de plaats waar de onderneming
gevestigd is betekent, binnen de door de Koning vastgestelde
voorwaarden en nadere regelen, zijn weigering tot erkenning van
de ingeroepen omstandigheden die een technische stoornis
vormen in de zin van deze wet.) <W 2001-12-30/30, art. 69, 050;
Inwerkingtreding : 18-11-2002>
In dat geval blijft het loon van de werknemer ten laste van de
werkgever voor de volledige duur van de schorsing van de
uitvoering van de arbeidsovereenkomst.) <W 1992-06-26/30, art.
97, 028; Inwerkingtreding : 10-07-1992>
(De werkgever die zich niet gedraagt naar de bepalingen van het
vierde en het vijfde lid betreffende de formaliteiten van
mededeling of die er zich te laat naar gedraagt, is gehouden aan
de werkman zijn normaal loon te betalen tijdens een periode van
zes dagen die aanvangt de eerste dag van het werkloos stellen.)
<W 1992-06-26/30, art. 97, 028; Inwerkingtreding : 10-07-1992>
Uiterlijk de vierde dag die de datum van de technische stoornis
volgt, deelt de werkgever aan de ondernemingsraad of, bij
onstentenis
van
een
ondernemingsraad
aan
de
vakbondsafvaardiging de aard van de technische stoornis mee die
deze periode van werkloosheid rechtvaardigt.) <KB254 1983-1231/49, art. 1, 007>
Art. 50. Het slechte weder schorst de uitvoering van de
overeenkomst, voor zover het werk onmogelijk wordt en op
voorwaarde dat de werkman werd verwittigd dat hij zich niet
moet aanbieden.
(Voor de toepassing van dit artikel kan de Koning, na advies
van het Beheerscomité van het Fonds tot vergoeding van de in
geval van sluiting van ondernemingen ontslagen werknemers,
opgericht bij artikel 9 van de wet van 28 juni 1966 betreffende de
schadeloosstelling van de werknemers die ontslagen worden bij
sluiting van ondernemingen, en van de Nationale Arbeidsraad,
bepalen wat moet worden verstaan onder het slechte weer dat het
werk onmogelijk maakt.) <W 1992-06-26/30, art. 98, 028;
Inwerkingtreding : 10-07-1992>
((De werkgever is verplicht de eerste dag van de werkelijke
schorsing van de uitvoering van de overeenkomst, krachtens dit
artikel, in elke kalendermaand onmiddellijk mede te delen aan
het
werkloosheidsbureau
van
de
Rijksdienst
voor
Arbeidsvoorziening. De Koning bepaalt de nadere regelen
betreffende deze mededeling, die op elektronische wijze plaats
kan vinden alsmede de nadere regelen betreffende het bewijs van
het slechte weder.) <W 2001-12-30/30, art. 70, 050;
Inwerkingtreding : 18-11-2002>
De werkgever wordt van deze mededeling vrijgesteld indien
gedurende de kalendermaand voor de betrokken werknemer
reeds mededeling werd gedaan met toepassing van artikel 51, §
3quater, eerste lid.) <W 1999-03-26/30, art. 124, 042;
Inwerkingtreding : 01-01-1999>
Maakt het weder het werk opnieuw mogelijk, dan moet de
werkman verwittigd worden dat het werk wordt hervat.
Als de in het eerste lid bedoelde schorsing van de overeenkomst
één maand overschrijdt, heeft de werkman het recht om de
overeenkomst te beëindigen zonder opzegging.
(De werkgever die zich niet gedraagt naar de bepalingen van het
derde lid is verplicht aan de werkman zijn normaal loon te
betalen voor de dagen tijdens welke de uitvoering van de
43
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
overeenkomst ingevolge het eerste lid werkelijk geschorst is.
Leeft de werkgever de in het derde lid bedoelde verplichtingen
laattijdig na, dan geldt de verplichting om het loon te betalen
enkel gedurende de periode voorafgaand aan de mededeling.
Voor de toepassing van dit lid bepaalt de Koning wat dient te
worden verstaan onder normaal loon.) <W 1999-03-26/30, art.
124, 042; Inwerkingtreding : 01-01-1999>
Art. 51. § 1. (Op advies van het paritair comité of van de
Nationale Arbeidsraad, kan de Koning de voorwaarden bepalen
waaronder bij gebrek aan werk wegens economische oorzaken,
de uitvoering van de overeenkomst geheel wordt geschorst of een
regeling van gedeeltelijke arbeid wordt ingevoerd.
Het koninklijk besluit vermeldt :
1° de wijze waarop en de termijn waarbinnen de nieuwe
arbeidsregeling wordt ter kennis gebracht;
2° de duur van de nieuwe regeling;
3° het maximum aantal werkloosheidsdagen.
Mededeling van de aanplakking of van de individuele
kennisgeving moet de dag zelf van de aanplakking of van de
individuele kennisgeving door de werkgever worden gezonden
bij een ter post aangetekende brief aan het werkloosheidsbureau
van de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening van de plaats waar
de onderneming gevestigd is of op elektronische wijze waarvan
de nadere regelen worden vastgelegd door de Koning.
De Koning kan, na advies van het Beheerscomité van het Fonds
tot vergoeding van de in geval van sluiting van ondernemingen
ontslagen werknemers en de Nationale Arbeidsraad, de minimale
termijn bepalen waarbinnen de nieuwe arbeidsregeling wordt ter
kennis gebracht.
De in het tweede lid, 1°, bedoelde kennisgeving en de in het
derde lid bedoelde mededeling vermelden :
1° de datum waarop de volledige schorsing van de uitvoering
van de overeenkomst of de regeling van gedeeltelijke arbeid zal
ingaan en de datum waarop die schorsing of die regeling een
einde zal nemen;
2° de data waarop de werklieden werkloos zullen zijn.
De in het derde lid bedoelde mededeling vermeldt daarenboven
:
1° de economische redenen die de volledige schorsing van de
uitvoering van de overeenkomst of het instellen van een regeling
van gedeeltelijke arbeid rechtvaardigen;
2° hetzij de naam, de voornamen en het adres van de werkloos
gestelde werklieden, hetzij de afdeling(en) van de onderneming
waar de arbeid wordt geschorst.) <W 2001-12-30/30, art. 71,
050; Inwerkingtreding : 18-11-2002>
§ 2. Bij ontstentenis van de bij § 1 getroffen regeling kan bij
gebrek aan werk wegens economische oorzaken de uitvoering
van de overeenkomst ten hoogste vier weken geheel worden
geschorst of kan een regeling van gedeeltelijke arbeid worden
ingevoerd. Wanneer de volledige schorsing van de uitvoering van
de overeenkomst de maximumduur van vier weken heeft bereikt,
moet de werkgever gedurende een volledige arbeidsweek de
regeling van volledige arbeid opnieuw invoeren, alvorens een
44
nieuwe volledige schorsing of een regeling van gedeeltelijke
arbeid kan ingaan.
Van de in het eerste lid geboden mogelijkheid mag enkel
gebruik worden gemaakt, mits kennisgeving wordt gedaan door
aanplakking op een goed zichtbare plaats in de lokalen van de
onderneming, ten minste zeven dagen vooraf, de dag van
aanplakking niet inbegrepen.
De kennisgeving moet vermelden :
1° hetzij naam, voornamen en gemeente van de woonplaats van
de werkloos gestelde werklieden, hetzij de afdeling(en) van de
onderneming waar de arbeid wordt geschorst;
2° (het aantal werkloosheidsdagen en de data waarop elke
werkman werkloos zal zijn;) <KB254 1983-12-31/49, art. 2, B,
007>
3° de datum waarop de volledige schorsing van de uitvoering
van de overeenkomst of de regeling van gedeeltelijke arbeid zal
ingaan, en de datum waarop die schorsing of die regeling een
einde zal nemen.
De aanplakking kan worden vervangen door een geschreven
kennisgeving aan ieder werkloos gestelde werknemer, ten minste
zeven dagen vooraf, de dag van de kennisgeving niet inbegrepen.
Die kennisgeving moet de in het derde lid, 2° en 3°, bedoelde
vermeldingen aangeven.
(Mededeling van de aanplakking of van de individuele
kennisgeving wordt de dag zelf van de aanplakking of van de
individuele kennisgeving door de werkgever gezonden bij een ter
post aangetekende brief aan het werkloosheidsbureau van de
Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening van de plaats waar de
onderneming gevestigd is of op elektronische wijze waarvan de
nadere regelen worden vastgesteld door de Koning.) <W 200112-30/30, art. 71, 050; Inwerkingtreding : 18-11-2002>
(In deze mededeling vermeldt de werkgever daarenboven de
economische redenen die de volledige schorsing van de
uitvoering van de overeenkomst of het instellen van een regeling
van gedeeltelijke arbeid rechtvaardigen.) <W 2001-12-30/30, art.
71, 050; Inwerkingtreding : 18-11-2002>
(§ 2bis. Dezelfde dag van de bij § 1, tweede lid, 1°, en van de
bij § 2, tweede lid, voorziene kennisgeving, moet de werkgever
aan de ondernemingsraad of, bij ontstentenis van een
ondernemingsraad, aan de vakbondsafvaardiging de economische
redenen mededelen die de volledige schorsing van de uitvoering
van de overeenkomst of het instellen van een stelsel van
gedeeltelijke arbeid rechtvaardigen.) <KB254 1983-12-31/49,
art. 2, D, 007>
§ 3. De in §§ 1 en 2 bedoelde regeling van gedeeltelijke arbeid
kan worden ingevoerd voor een duur van ten hoogste drie
maanden, indien zij minder dan drie arbeidsdagen per week of
minder dan één arbeidsweek per twee weken omvat. Wanneer de
regeling van gedeeltelijke arbeid de maximumduur van drie
maanden heeft bereikt, moet de werkgever gedurende een
volledige arbeidsweek de regeling van volledige arbeid opnieuw
invoeren, alvorens een volledige schorsing of een nieuwe
regeling van gedeeltelijke arbeid kan ingaan. De Koning kan, na
advies van het bevoegde paritair comité of van de Nationale
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
Arbeidsraad, van deze bepaling afwijken, wanneer wegens
uitzonderlijke omstandigheden de regeling van gedeeltelijke
arbeid onvermijdelijk voor een langere duur dan drie maanden
moet worden ingevoerd.
(Wanneer de regeling van gedeeltelijke arbeid minder dan één
arbeidsweek per twee weken omvat, moet de week waarin er
gewerkt wordt, ten minste twee arbeidsdagen omvatten. Bij
ontstentenis hiervan, wordt de duur van de regeling van
gedeeltelijke arbeid geregeld door de bepalingen van § 2 die van
toepassing zijn op de volledige schorsing van de uitvoering van
de arbeidsovereenkomst. Dit is eveneens het geval wanneer de
regeling wordt beheerst door een koninklijk besluit genomen met
toepassing van § 1.) ((De Koning kan, na advies van het
Beheerscomité van het Fonds tot vergoeding van de ingeval van
sluiting van ondernemingen ontslagen werknemers en van de
Nationale Arbeidsraad, een maximumtermijn vastleggen voor
deze regeling van gedeeltelijke arbeid.)) <W 1990-12-29/30, art.
147, 021; Inwerkingtreding : 1991-01-19> <W 1992-06-26/30,
art. 99, 028; Inwerkingtreding : 10-07-1992>
Wanneer de in §§ 1 en 2 bedoelde regeling van gedeeltelijke
arbeid ten minste drie arbeidsdagen per week of één arbeidsweek
per twee weken omvat, kan zij worden ingevoerd voor een duur
die drie maanden kan overschrijden.
(§ 3bis. De Koning kan bepalen wat voor de toepassing van dit
artikel en de uitvoeringsbesluiten ervan onder het opnieuw
invoeren gedurende een volledige arbeidsweek van de regeling
van volledige arbeid, wordt verstaan.) <W 1989-12-22/31, art.
151, 019; Inwerkingtreding : 09-01-1990>
(§ 3ter. Na advies van het Beheerscomité van het Fonds tot
vergoeding van de ingeval van sluiting van ondernemingen
ontslagen werknemers en van de Nationale Arbeidsraad, kan de
Koning, per jaar, de duur beperken van de periodes van volledige
schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst en van
de regelingen van gedeeltelijke arbeid, geregeld door of
krachtens dit artikel.) <W 1992-06-26/30, art. 99, 028;
Inwerkingtreding : 10-07-1992>
(§ 3quater. Op advies van het paritair comité of van de
Nationale Arbeidsraad, kan de Koning de verplichting opleggen
de eerste dag van de werkelijke schorsing van de uitvoering van
de overeenkomst, krachtens dit artikel, in elke kalendermaand
onmiddellijk mede te delen aan het werkloosheidsbureau van de
Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening. Hij bepaalt de nadere
regelen betreffende deze mededeling.
De werkgever wordt van deze mededeling vrijgesteld indien
gedurende de kalendermaand voor de betrokken werknemer
reeds mededeling werd gedaan met toepassing van artikel 50,
derde lid.) <W 1999-03-26/30, art. 125, 042; Inwerkingtreding :
01-01-1999>
§ 4. Gedurende de bij dit artikel bedoelde periodes van
volledige schorsing van de uitvoering van de overeenkomst of
van gedeeltelijke arbeid heeft de werkman het recht de
overeenkomst zonder opzegging te beëindigen.
§ 5. Telkens als de werkgever het oorspronkelijk voorziene
aantal werkloosheidsdagen verhoogt of van een regeling van
gedeeltelijke arbeid overgaat naar
een volledige schorsing van de uitvoering van de overeenkomst,
is hij verplicht de bepalingen van §§ 1 of 2 van dit artikel na te
leven.
(§ 5bis. Telkens de werkgever, tijdens een periode van volledige
schorsing van de uitvoering van de overeenkomst of van een
regeling van gedeeltelijk arbeid, die overeenkomstig de
bepalingen van de §§ 1 en 2, werd medegedeeld, het
oorspronkelijk voorziene aantal werkloosheidsdagen vermindert
of één of meer dagen waarop voorheen niet werd gewerkt door
één of meer andere vervangt, zonder ze te vermeerderen, is hij
verplicht uiterlijk de eerste werkdag die volgt op de
inwerkingtreding
van
deze
wijzigingen,
het
(werkloosheidsbureau)
van
de
Rijksdienst
voor
arbeidsvoorziening van de plaats waar de onderneming gevestigd
is schriftelijk op de hoogte te brengen van : <W 1999-03-26/30,
art. 125, 042; Inwerkingtreding : 01-01-1999>
1° hetzij van het aantal betrokken werklieden wanneer deze
wijzigingen betrekking hebben op een afdeling van de
onderneming, hetzij, in de andere gevallen, van de naam,
voornamen en het adres van de werkloos gestelde werklieden.
2° de data waarop deze werklieden werkloos zullen zijn.)
<KB254 1983-12-31/49, art. 2, E, 007>
(Deze wijzigingen kunnen eveneens worden meegedeeld op
elektronische wijze, waarvan de nadere regelen worden
vastgesteld door de Koning.) <W 2001-12-30/30, art. 71, 050;
Inwerkingtreding : 18-11-2002>
(Het eerste lid is niet van toepassing ingeval een verplichting tot
mededeling bestaat met toepassing van de bepalingen van §
3quater.) <W 1999-03-26/30, art. 125, 042; Inwerkingtreding :
01-01-1999>
§ 6. Voor de berekening van de duur van de volledige schorsing
van de uitvoering van de overeenkomst of van de regeling van
gedeeltelijke arbeid, wordt er rekening gehouden met de duur
welke door de werkgever in zijn kennisgeving wordt aangeduid.
De werkgever mag nochtans aan de uitwerking van zijn
kennisgeving een einde maken, indien hij hiervan door
aanplakking of individuele kennisgeving aan de werklieden
mededeling doet, en indien hij ten minste zeven dagen vóór het
verstrijken van de bij of krachtens § 1, § 2, eerste lid en § 3,
eerste lid, bepaalde periodes de regeling van volledige arbeid
opnieuw invoert. Mededeling van de aanplakking of van de
individuele kennisgeving moet in de bij (§ 2, vijfde lid), bepaalde
vormen aan de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening worden
gezonden. <W 2001-12-30/30, art. 71, 050; Inwerkingtreding :
18-11-2002>
§ 7. De werkgever die zich niet gedraagt naar de bepalingen van
§§ 1, 2 en 5 betreffende de formaliteiten van kennisgeving, is
gehouden aan de werkman zijn normaal loon te betalen tijdens
een periode van zeven dagen vanaf de eerste dag van de
werkelijke schorsing van de uitvoering van de overeenkomst.
De werkgever die zich niet gedraagt naar de bepalingen waarbij
de duur wordt beperkt van volledige schorsing van de uitvoering
van de overeenkomst of van de regeling van gedeeltelijke arbeid,
vastgesteld bij of ter uitvoering van § 1, § 2, eerste lid, en § 3,
eerste lid, of door de werkgever ter kennis gebracht, is verplicht
45
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
het normaal loon aan de werkman te betalen gedurende de
periode die deze grenzen te buiten gaat.
(De werkgever die zich niet gedraagt naar de bepalingen van §
3quater is verplicht aan de werkman zijn normaal loon te betalen
voor de dagen tijdens welke de uitvoering van de overeenkomst
krachtens dit artikel werkelijk geschorst is. Leeft de werkgever
de in § 3quater bedoelde verplichtingen laattijdig na, dan geldt de
verplichting om het loon te betalen enkel gedurende de periode
voorafgaand aan de mededeling. Voor de toepassing van dit lid
bepaalt de Koning wat dient te worden verstaan onder normaal
loon.
De werkgever die zich niet gedraagt naar de in het eerste en het
derde lid bedoelde bepalingen, is gehouden aan de werkman zijn
normaal loon te betalen tijdens een periode van zeven dagen
vanaf de eerste dag van de werkelijke schorsing van de
uitvoering van de overeenkomst; hij is tevens gehouden aan de
werkman, in de daaropvolgende periode, voor de dagen tijdens
welke de uitvoering van de overeenkomst krachtens dit artikel
werkelijk geschorst is, een normaal loon te betalen waarvan de
Koning het bedrag bepaalt. Leeft de werkgever de in het derde
lid bedoelde verplichtingen laattijdig na, dan geldt de
verplichting om het loon te betalen enkel gedurende de periode
voorafgaand aan de mededeling.) <W 1999-03-26/30, art. 125,
042; Inwerkingtreding : 01-01-1999>
Art. 51bis. <KB225 1983-12-07/32, art. 16, 005> De uitvoering
van de arbeidsovereenkomst kan bij toepassing van de artikelen
49, 50 en 51 maar worden geschorst, wanneer de werknemer al
zijn volledige dagen inhaalrust waarop hij recht heeft ingevolge
de artikelen 16 en 26bis van de Arbeidswet van 16 maart 1971 (,
de artikelen 7, § 3 en 8, § 3 van de wet van 14 december 2000 tot
vaststelling van sommige aspecten van de organisatie van de
arbeidstijd in de openbare sector) en artikel 11 van de wet van 4
januari 1974 betreffende de feestdagen reeds heeft toegekend
gekregen. <W 2003-04-22/40, art. 3, 056; Inwerkingtreding : 1305-2003>
(De in het eerste lid bedoelde schorsing moet eveneens worden
verdaagd zolang, in geval van toepassing van artikel 20bis van de
arbeidswet van 16 maart 1971, de prestaties van de werknemer
de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur over de periode die de
schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst
voorafgaat, overschrijden.
De werkgever mag volledige rustdagen toekennen om deze
gemiddelde wekelijkse arbeidsduur na te leven.) <W 1985-0122/30, art. 61, 009>
Art. 52. § 1. (In geval van arbeidsongeschiktheid wegens
ziekte, andere dan een beroepsziekte, of wegens ongeval, ander
dan een arbeidsongeval of een ongeval op de weg naar of van het
werk, heeft de werkman ten laste van zijn werkgever recht op
zijn normaal loon gedurende een periode van zeven dagen (en op
60 pct. van het gedeelte van dat loon dat de loongrens die in
aanmerking komt voor de berekening van de uitkeringen van de
ziekte- en invaliditeitsverzekering niet overschrijdt, gedurende de
46
zeven daaropvolgende dagen). <KB465 1986-10-01/30, art. 1, a,
013> <nota: de bepalingen van dit besluit zijn enkel van
toepassing op de werknemers die na de inwerkingtreding
arbeidsongeschikt zijn geworden : 01-11-1986>
(Wanneer de arbeidsongeschiktheid geen veertien dagen duurt,
is de eerste werkdag van de periode van arbeidsongeschiktheid
een carensdag; de periode van gewaarborgd loon begint de
volgende dag. Wanneer echter ter uitvoering van artikel 27 de
werkgever het loon moet uitbetalen voor de dag waarop de
arbeidsongeschiktheid een aanvang nam, is carensdag de eerste
volgende werkdag terwijl de dag betaald met toepassing van
artikel 27 beschouwd wordt als eerste dag van de periode van
gewaarborgd loon). <KB465 1986-10-01/30, art. 1, a, 013>
<nota : de bepalingen van dit besluit zijn enkel van toepassing op
de werknemers die na de inwerkingtreding arbeidsongeschikt zijn
geworden : 01-11-1986>
(Bij deeltijdse arbeid is de carensdag de eerste dag van
arbeidsongeschiktheid waarop de werknemer normaal zou
hebben gewerkt.) <W. 1981-06-23/04, art. 3, 003>
(opgeheven) <KB465 1986-10-01/30, art. 1, b, 013> <nota : de
bepalingen van dit besluit zijn enkel van toepassing op de
werknemers die na de inwerkingtreding arbeidsongeschikt zijn
geworden : 01-11-1986>
Voor de vaststelling van de carensdag wordt de gewone rustdag,
die het gevolg is van de verdeling van de wekelijkse arbeid over
vijf dagen, niet als een werkdag beschouwd.
Het recht op loon gaat in wanneer de werkman zonder
onderbreking gedurende ten minste één maand in dienst van
dezelfde onderneming is gebleven.
Wanneer de werkman die anciënniteit bereikt tijdens (de
periode van gewaarborgd loon), kan hij op het eerste lid bedoelde
loon aanspraak maken voor de overblijvende dagen. <KB465
1986-10-01/30, art. 1, c, 013> <nota : de bepalingen van dit
besluit zijn enkel van toepassing op de werknemers die na de
inwerkingtreding arbeidsongeschikt zijn geworden : 01-111986>
§ 2. Het in § 1 bedoelde loon is niet opnieuw verschuldigd,
wanneer zich een nieuwe arbeidsongeschiktheid voordoet binnen
de eerste veertien dagen die volgen op het einde van de periode
van arbeidsongeschiktheid welke aanleiding heeft gegeven tot de
uitbetaling van het bij § 1 voorgeschreven loon.
Het in § 1 bedoelde loon is echter verschuldigd:
1° voor het nog te lopen gedeelte van de periode van (veertien)
dagen, indien de eerste periode van arbeidsongeschiktheid geen
aanleiding heeft gegeven tot de uitbetaling van het bij § 1
voorgeschreven loon gedurende een periode van (veertien)
dagen; <KB465 1986-10-01/30, art. 1, d, 013> <nota : de
bepalingen van dit besluit zijn enkel van toepassing op de
werknemers die na de inwerkingtreding arbeidsongeschikt zijn
geworden : 01-11-1986>
2° wanneer de werkman door middel van een geneeskundig
getuigschrift bewijst dat deze nieuwe arbeidsongeschiktheid te
wijten is aan een andere ziekte of aan een ander ongeval.
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
§ 3. Het in § 1 bedoelde loon is niet verschuldigd aan de
werkman :
1° die een ongeval heeft opgelopen naar aanleiding van een
lichaamsoefening uitgevoerd tijdens een sportcompetitie of exhibitie waarvoor de inrichter toegangsgeld ontvangt en
waarvoor de deelnemers in om het even welke vorm een loon
ontvangen;
2° wiens arbeidsongeschiktheid voortspruit uit een door hem
gepleegde zware fout.
§ 4. De werkgever kan tegen derden die aansprakelijk zijn voor
het in § 1 bedoelde ongeval, een rechtsvordering instellen tot
terugbetaling van het loon dat aan het slachtoffer werd betaald en
van de sociale bijdragen waartoe de werkgever door de wet of
door een individuele of collectieve arbeidsovereenkomst is
gehouden.
Art. 53. De Koning kan, na advies van het bevoegde paritair
comité en bij een in Ministerraad overlegd besluit :
1° de anciënniteit, bepaald bij artikel 52, § 1, laatste lid,
wijzigen;
2° de voorwaarde van anciënniteit in de onderneming door
andere voorwaarden vervangen;
3° bijkomende voorwaarden buiten die gesteld in de artikelen
31 en 52 opleggen.
Het paritair comité deelt zijn advies mede binnen twee maanden
na verzoek daartoe; na het verstrijken van deze termijn mag een
beslissing worden genomen.
Art. 54. § 1. In geval van arbeidsongeschiktheid wegens een
arbeidsongeval, een ongeval op de weg naar of van het werk, of
een beroepsziekte, heeft de werkman recht op het normaal loon
gedurende een periode van zeven dagen vanaf de eerste dag van
de arbeidsongeschiktheid.
De arbeidsdag die onderbroken wordt wegens een
arbeidsongeval, een ongeval op de weg naar of van het werk, of
een beroepsziekte en die aan de door het ongeval getroffen of
zieke werkman uitbetaald wordt krachtens de bepalingen van
artikel 27, moet worden beschouwd als de eerste dag van deze
periode.
§ 2. In afwijking van de artikelen 22 en 25 van de
arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 en van de artikelen 34 en
35 van de gecoördineerde wetten van 3 juni 1970 betreffende de
schadeloosstelling voor beroepsziekten, zijn de in de artikelen 49
en 58 van de arbeidsongevallenwet bedoelde maatschappij,
verzekeringskas of het Fonds voor Arbeidsongevallen, alsmede
het in artikel 4 van genoemde gecoördineerde wetten van 3 juni
1970 bedoelde Fonds voor de Beroepsziekten ertoe gehouden de
dagelijkse vergoedingen, die aan de werkman verschuldigd zijn,
voor dezelfde periode aan de werkgever te storten.
In dat geval zijn de in artikel 43 van de voormelde wet van 10
april 1971 en in artikel 42 van de voormelde gecoördineerde
wetten van 3 juni 1970 bedoelde bijdragen, niet verschuldigd.
De werkgever is verplicht aan de werkman de dagelijkse
vergoedingen te storten die betrekking hebben hetzij op de dagen
van gewone inactiviteit van de onderneming, hetzij op de dagen
waarop de uitvoering van de overeenkomst bij toepassing van
artikel 50 of 51 wordt geschorst.
De in het vorige lid bedoelde vergoedingen worden, voor de
toepassing van de bepalingen betreffende de sociale zekerheid,
met loon gelijkgesteld.
§ 3. Het totaal bedrag van het loon en van de dagelijkse
vergoedingen, dat aan de door ongeval of ziekte
getroffen werkman door de werkgever is verschuldigd bij
toepassing van dit artikel, mag het bedrag van het loon niet
overschrijden waarop deze werkman normaal aanspraak kan
maken voor arbeidsprestaties met betrekking tot een periode van
zeven dagen.
§ 4. De werkgever kan tegen derden die aansprakelijk zijn voor
de in § 1 bedoelde ongeval of ziekte een rechtsvordering instellen
tot terugbetaling van het loon dat aan het slachtoffer werd betaald
en van de sociale bijdragen waartoe de werkgever door de wet of
door een individuele of collectieve arbeidsovereenkomst is
gehouden.
Art. 55. <W 1989-12-22/31, art. 241, 019; Inwerkingtreding :
09-01-1990> Zo de werkster buiten de periodes van verlof of van
arbeidsonderbreking vastgesteld bij artikel 39 van de arbeidswet
van 16 maart 1971 arbeidsongeschikt is ten gevolge van
zwangerschap of bevalling, zijn de bepalingen van artikel 52 van
toepassing.
Art. 56. Tijdens de periodes en verloven, vastgesteld bij (de
bepalingen van de artikelen 28, 2°bis, 30, 30ter, 49, 51, 52, 54 en
55) heeft de werkman enkel recht op het normale loon voor de
dagen van gewone activiteit waarvoor hij aanspraak had kunnen
maken op loon, indien hij niet in de onmogelijkheid had verkeerd
om te werken. <W 2004-07-09/30, art. 294, 058;
Inwerkingtreding : 25-07-2004>
(De Koning kan op advies van de Nationale Arbeidsraad
afwijken van de regel voorzien in het eerste lid.) <W 1993-0610/32, art. 14, 029; Inwerkingtreding : 10-07-1993>
Het normale loon wordt berekend volgens de wetgeving op de
feestdagen.
De Koning kan, na advies van het bevoegde paritair comité of
van de Nationale Arbeidsraad, een andere wijze van berekening
van het normale loon vaststellen.
Art. 57. In de bedrijfstakken waar een fonds voor
bestaanszekerheid bestaat, is de werkgever geheel of gedeeltelijk
ontslagen van de verplichtingen betreffende het behoud van het
loon, (zoals bepaald bij de artikelen 27, 29, 30, 30ter, 49 tot 52,
54 en 55), voor zover bij een collectieve arbeidsovereenkomst,
door de Koning algemeen verbindend verklaard, het Fonds voor
bestaanszekerheid met die verplichting wordt belast. <W 200407-09/30, art. 295, 058; Inwerkingtreding : 25-07-2004>
Hoofdstuk III. - Einde van de overeenkomst
Art. 58. Als de uitvoering van de overeenkomst sinds meer dan
zes maanden is geschorst wegens ongeval of ziekte, kan de
werkgever de overeenkomst beëindigen, mits hij de werkman een
47
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
vergoeding betaalt die overeenstemt hetzij met de duur van de
opzeggingstermijn, hetzij met het nog te lopen gedeelte van die
termijn.
De periodes van verlof of van arbeidsonderbreking, vastgesteld
in artikel 39 van de arbeidswet van 16 maart 1971 worden niet
medegerekend voor de berekening der zes maanden.
Art. 59. De bij artikel 37 bepaalde opzeggingstermijn gaat in de
maandag volgend op de week waarin de opzeggingstermijn
betekend werd.
De opzeggingstermijn is vastgesteld op achtentwintig dagen
wanneer de opzegging van de werkgever uitgaat en op veertien
dagen wanneer de opzegging van de werkman uitgaat.
Deze termijnen worden verdubbeld wat de werklieden betreft
die gedurende ten minste twintig jaar ononderbroken bij dezelfde
onderneming in dienst zijn gebleven.
Zij moeten berekend worden met inachtneming van de
verworven anciënniteit op het ogenblik dat de opzeggingstermijn
ingaat.
(Wanneer de opzegging uitgaat van een werkgever die niet
onder het toepassingsgebied valt van de wet van 5 december
1968 betreffende de collectieve arbeidsovereenkomsten en de
paritaire comités, wordt, in afwijking van het tweede en het derde
lid, de opzeggingstermijn vastgesteld op :
1° vijfendertig dagen wat de werklieden betreft die tussen zes
maanden en minder dan vijf jaar anciënniteit in de onderneming
tellen;
2° tweeënveertig dagen wat de werklieden betreft die tussen vijf
en minder dan tien jaar anciënniteit in de onderneming tellen;
3° zesenvijftig dagen wat de werklieden betreft die tussen tien
en minder dan vijftien jaar anciënniteit in de onderneming tellen;
4° vierentachtig dagen wat de werklieden betreft die tussen
vijftien en minder dan twintig jaar anciënniteit in de
onderneming tellen;
5° honderd en twaalf dagen wat de werklieden betreft die
twintig of meer jaar anciënniteit in de onderneming tellen.) <W
2003-04-22/40, art. 4, 056; Inwerkingtreding : 13-05-2003>
Art. 60. Voor werklieden die minder dan zes maand
ononderbroken in dienst van dezelfde onderneming zijn, kan de
overeenkomst van artikel 59 afwijken, doch de door de
werkgever in acht te nemen termijn mag niet korter zijn dan
zeven dagen. De opzeggingstermijn die de werkman moet in acht
nemen, mag de helft niet overschrijden van de termijn die is
overeengekomen ingeval de werkgever opzegt.
Art. 61. (§ 1.) Op voorstel van het paritair comité of van de
Nationale Arbeidsraad kan de Koning de opzeggingstermijnen
wijzigen in het belang van bepaalde bijzondere categorieën van
werknemers of voor de opzeggingen die om sociale of
economische redenen zijn gedaan.
(§ 2. De opzeggingstermijn die de werkman moet naleven wordt
verkort
tot
zeven
dagen
in
het
kader
van
wedertewerkstellingsprogramma's, bedoeld in artikel 6, § 1, IX,
48
2°, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming
der instellingen.) <W 1991-07-20/31, art. 116, 025;
Inwerkingtreding : 1991-09-01>
Art. 62. <W 1985-07-17/41, art. 10, 010> Zowel de werkman
als de werkgever kunnen de overeenkomst opzeggen tijdens de
schorsing van de uitvoering van de overeenkomst bij toepassing
van artikel 50 of 51.
Bij opzegging door de werkman gegeven voor of tijdens de
schorsing, loopt de opzeggingstermijn tijdens die schorsing.
Bij opzegging door de werkgever gegeven vóór of tijdens de
schorsing, houdt de opzeggingstermijn op te lopen tijdens de
schorsing.
Art. 63. Onder willekeurige afdanking wordt, voor de
toepassing van dit artikel, verstaan, het ontslag van een werkman
die is aangeworven voor een onbepaalde tijd, om redenen die
geen verband houden met de geschiktheid of het gedrag van de
werkman of die niet berusten op de noodwendigheden inzake de
werking van de onderneming, de instelling of de dienst.
Bij betwisting behoort het aan de werkgever het bewijs te
leveren van de voor het ontslag ingeroepen redenen.
Onverminderd artikel 39, § 1, zal de werkgever die een voor een
onbepaalde tijd aangeworven werkman op willekeurige wijze
afdankt, aan deze werkman een vergoeding moeten betalen die
overeenstemt met het loon van zes maanden, behalve indien een
andere vergoeding is vastgesteld door een door de Koning
algemeen
verbindend
verklaarde
collectieve
arbeidsovereenkomst.
De in het derde lid bedoelde vergoeding is verschuldigd
onafgezien van het feit of de werkman al dan niet met
inachtneming van een opzeggingstermijn werd afgedankt; zij kan
niet samen genoten worden met de vergoedingen bedoeld in
artikel 39, §§ 2 en 3, van deze wet, (in de artikelen 16 tot 18 van
de wet van 19 maart 1991 houdende bijzondere ontslagregeling
voor de personeelsafgevaardigden in de ondernemingsraden en in
de comités voor veiligheid, gezondheid en verfraaiing van de
werkplaatsen
alsmede
voor
de
kandidaatpersoneelsafgevaardigden,) (of in artikel 118,§3, van de
herstelwet van 22 januari 1985 houdende sociale bepalingen).
<KB 1991-05-21/31, art. 7, 022; Inwerkingtreding : 01-05-1991>
<W 1985-01-22/30, art. 139, § 2, 009>
Art. 64. Van het recht om van het werk weg te blijven, zoals
bepaald in artikel 41, mag een- of tweemaal per week gebruik
worden gemaakt, mits de duur van de afwezigheid in totaal die
van een arbeidsdag per week niet overschrijdt.
Als de opzeggingstermijn korter is dan zeven dagen, bij
toepassing van artikel 60 (...), mag slechts een halve arbeidsdag
verlet worden. <W 1985-07-18/33, art. 8, 011>
(Als de opzeggingstermijn korter is dan zeven dagen, bij
toepassing van artikel 61, kan de Koning op voorstel van het
paritair comité of van de Nationale Arbeidsraad de duur van de
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
afwezigheid in afwijking van het eerste lid wijzigen.) <W 198507-18/33, art. 8, 011>
Art. 65. § 1. Onder concurrentiebeding wordt verstaan het
beding waarbij de werkman de verbintenis aangaat bij zijn
vertrek uit de onderneming geen soortgelijke activiteiten uit te
oefenen, hetzij door zelf een onderneming uit te baten, hetzij
door in dienst te treden bij een concurrerende werkgever,
waardoor hij de mogelijkheid heeft de onderneming, die hij heeft
verlaten, nadeel te berokkenen door de kennis, die eigen is aan
die onderneming en die hij op industrieel of op handelsgebied in
die onderneming heeft verworven, voor zichzelf of ten voordele
van een concurrerende onderneming aan te wenden.
§ 2. Het concurrentiebeding wordt als niet-bestaande
beschouwd in de arbeidsovereenkomsten waarin het jaarloon ((16
100) EUR) niet overschrijdt. <KB 1984-12-14/33, art. 1, 008>
<KB 2000-07-20/66, art. 1, 046; Inwerkingtreding : 01-01-2002>
(NOTA : het bedrag van 16.100 EUR wordt bij indexering
gebracht op 30.327 EUR <VARIA 2009-10-27/01, art. M;
Inwerkingtreding : 01-01-2010>)
Wanneer het jaarloon tussen ((16 100 EUR)) en ((32 200) EUR)
ligt, mag het beding enkel worden toegepast op categorieën van
functies of op functies die bij een in paritair comité of paritair
subcomité gesloten collectieve arbeidsovereenkomst zijn
bepaald. Bij ontstentenis van een bij vorengenoemde paritaire
organen gesloten overeenkomst, hetzij omdat die organen niet
werken, hetzij omdat zij niet tot een akkoord konden komen en
na mislukking van de verzoeningsprocedure, mogen de
categorieën van functies of de functies worden aangeduid op
ondernemingsniveau en op initiatief van de meest gerede partij
bij akkoord tussen de werkgever en de representatieve
werknemersorganisaties. <KB 1984-12-14/33, art. 1, 008> <KB
2000-07-20/66, art. 1, 046; Inwerkingtreding : 01-01-2002>
(NOTA : de bedragen van 16.100 EUR en 32.200 EUR worden
bij indexering gebracht op 30.327 EUR en 60.654 EUR <VARIA
2009-10-27/01, art. M; Inwerkingtreding : 01-01-2010>)
Bij blijvend meningsverschil tussen de werkgever en de
representatieve werknemersorganisaties, kan de meest gerede
partij het advies inwinnen van de commissie van goede diensten,
opgericht bij de collectieve arbeidsovereenkomst van 12 februari
1970 betreffende het afwijkingsbeding van niet-mededinging.
Wanneer het jaarloon ((32 200) EUR) overschrijdt, kan het
concurrentiebeding rechtsgeldig in de arbeidsovereenkomsten
worden ingeschreven, behalve voor de categorieën van functies
of voor de functies die bij een in paritair comité of paritair
subcomité gesloten collectieve arbeidsovereenkomst zijn
uitgesloten. Bij ontstentenis van bij vorengenoemde paritaire
organen gesloten overeenkomst en na mislukking van de
verzoeningsprocedure, kunnen deze categorieën van functies of
deze functies worden vastgesteld op ondernemingsniveau
volgens de in § 2, tweede en derde lid, van onderhavig artikel
bepaalde procedure. <KB 1984-12-14/33, art. 1, 008> <KB
2000-07-20/66, art. 1, 046; Inwerkingtreding : 01-01-2002>
(NOTA : het bedrag van 32.200 EUR wordt bij indexering
gebracht op 60.654 EUR <VARIA 2009-10-27/01, art. M;
Inwerkingtreding : 01-01-2010>)
De geldigheid van elk concurrentiebeding is bovendien
ondergeschikt aan de navolgende voorwaarden :
1° het moet betrekking hebben op soortgelijke activiteiten;
2° het moet geografisch worden beperkt tot de plaatsen waar de
werkman de werkgever werkelijk concurrentie kan aandoen,
gelet op de aard van de onderneming en haar actieradius. Het
mag niet verder reiken dan 's lands grondgebied;
3° het mag niet langer lopen dan twaalf maanden vanaf de dag
dat de dienstbetrekking een einde heeft genomen;
4° het moet voorzien in de betaling van een enige en forfaitaire
compensatoire vergoeding door de werkgever, tenzij hij binnen
een termijn van vijftien dagen te rekenen vanaf het ogenblik van
de stopzetting van de overeenkomst afziet van de werkelijke
toepassing van het concurrentiebeding.
Het minimumbedrag van die vergoeding is gelijk aan de helft
van het brutoloon van de werkman dat overeenstemt met de
toepassingsduur van het beding. De basis van dat bedrag wordt
gevormd door het brutoloon dat de werkman heeft ontvangen
gedurende de maand voorafgaand aan de dag waarop de
dienstbetrekking een einde heeft genomen.
Voor de werklieden met een geheel of gedeeltelijk veranderlijk
loon wordt dat bedrag voor het veranderlijke gedeelte berekend
op het gemiddelde brutoloon van de twaalf maanden die de dag
van de beëindiging van de overeenkomst voorafgaan.
Het beding moet, op straffe van nietigheid, worden vastgelegd
in een geschrift dat de toepassingsmodaliteiten van de hierboven
opgesomde voorwaarden bepaalt. De paritaire comités of de
paritaire subcomités kunnen deze modaliteiten nader bepalen in
het licht van de voorwaarden die eigen zijn aan hun bedrijfstak.
Het beding dat aan de bepalingen van onderhavig artikel
voldoet, heeft geen uitwerking wanneer aan de overeenkomst een
einde wordt gemaakt, ofwel tijdens de proefperiode, ofwel na
deze periode door de werkgever zonder dringende reden of door
de werkman om dringende reden.
Indien de werkman het concurrentiebeding overtreedt, is hij
ertoe gehouden aan de werkgever het bedrag terug te storten dat
deze laatste ter toepassing van het in § 2, vijfde lid, 4°, van
onderhavig artikel neergelegde beginsel heeft uitgekeerd en hij
zal hem daarenboven een gelijkwaardig bedrag moeten betalen.
Op verzoek van de werkman kan de rechter evenwel het bedrag
van de conventioneel vastgestelde vergoeding verminderen,
inzonderheid rekening houdend met de veroorzaakte schade en
met de werkelijke duur van de periode tijdens welke het beding
werd nagekomen. De rechter kan eveneens, op verzoek van de
werkgever een hogere schadeloosstelling toewijzen, onder de
verplichting het bewijs te leveren van het bestaan en de omvang
van de schade.
TITEL III. - DE ARBEIDSOVEREENKOMST VOOR
BEDIENDEN
Hoofdstuk I. - Algemene bepalingen
Art. 66. De bepalingen van deze titel zijn toepasselijk op de
arbeidsovereenkomst voor bedienden.
49
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
Art. 67. § 1. De arbeidsovereenkomst kan een beding van
proeftijd bevatten. Op straffe van nietigheid moet dat beding
voor iedere bediende afzonderlijk schriftelijk worden vastgesteld,
uiterlijk op het tijdstip waarop de bediende in dienst treedt.
§ 2. De proeftijd mag niet minder dan één maand duren. Hij
mag niet meer belopen dan respectievelijk (zes of twaalf
maanden) naargelang het jaarlijks loon niet hoger of hoger is dan
((19.300) EUR). <W 1985-01-22/30, art. 62, 009;
Inwerkingtreding : > <KB 1984-12-14/33, art. 2, 008> <KB
2000-07-20/66, art. 1, 046; Inwerkingtreding : 01-01-2002>
(NOTA : het bedrag van 19.300 EUR wordt bij indexering
gebracht op 36.355 EUR <VARIA 2009-10-27/01, art. M;
Inwerkingtreding : 01-01-2010>)
Wanneer omtrent de duur van de proeftijd niets is bepaald noch
bij individuele of collectieve arbeidsovereenkomst noch in het
arbeidsreglement, dan is de proeftijd één maand.
§ 3. Indien de uitvoering van de arbeidsovereenkomst tijdens de
proeftijd wordt geschorst, wordt de proeftijd met een periode
gelijk aan die van de schorsing verlengd.
Art. 68. (opgeheven) <W 1985-01-22/30, art. 63, 009>
Art. 69. In afwijking van artikel 13 is het scheidsrechterlijk
beding geldig voor de bediende waarvan het jaarloon hoger is
dan ((32 200) EUR) en die met het dagelijks beheer van de
onderneming is belast of in een afdeling of bedrijfseenheid van
de onderneming beheersverantwoordelijkheid heeft die kan
worden vergeleken met die voor de gehele onderneming. <KB
1984-12-14/33, art. 3, 008> <KB 2000-07-20/66, art. 1, 046;
Inwerkingtreding : 01-01-2002>
(NOTA : het bedrag van 32.200 EUR wordt bij indexering
gebracht op 60.654 EUR <VARIA 2009-10-27/01, art. M;
Inwerkingtreding : 01-01-2010>)
Hoofdstuk II. - Loonregeling bij schorsing van de
uitvoering van de overeenkomst
Art. 70. De bediende die is aangeworven voor onbepaalde tijd,
voor een bepaalde tijd van ten minste drie maanden of voor een
duidelijk omschreven werk waarvan de uitvoering normaal een
tewerkstelling van ten minste drie maanden vergt, behoudt het
recht op zijn loon gedurende de eerste dertig dagen van
arbeidsongeschiktheid wegens ziekte of ongeval.
Art. 71. De bediende die is aangeworven op proef, voor een
bepaalde tijd van minder dan drie maanden of voor een duidelijk
omschreven werk waarvan de uitvoering normaal een
tewerkstelling van minder dan drie maanden vergt, heeft recht, in
geval van arbeidsongeschiktheid wegens ziekte ander dan een
beroepsziekte of wegens ongeval ander dan een arbeidsongeval
of een ongeval op de weg naar of van het werk, op (...) zijn loon
voor een periode van zeven dagen (en op 60 pct. van het gedeelte
50
van dat loon dat de loongrens die in aanmerking komt voor de
berekening van de uitkeringen van de ziekte- en
invaliditeitsverzekering niet overschrijdt, gedurende de zeven
daaropvolgende dagen). <KB465 1986-10-01/30, art. 3, 013>
<nota : de bepalingen van dit besluit zijn enkel van toepassing op
de werknemers die na de inwerkingtreding arbeidsongeschikt zijn
geworden : 01-11-1986>
De bepalingen van de artikelen 52, § 1, en 53 gelden voor dat
loon.
Art. 72. De bediende als bedoeld in artikel 71 heeft, in geval
van arbeidsongeschiktheid wegens beroepsziekte, arbeidsongeval
of ongeval op de weg naar of van het werk, recht op zijn (...) loon
voor een periode van zeven dagen die aanvangt met de eerste dag
van de arbeidsongeschiktheid. <W 1985-07-17/41, art. 12, 010>
De arbeidsdag die onderbroken wordt wegens beroepsziekte,
arbeidsongeval of ongeval op de weg naar of van het werk en die
aan de bediende wordt uitbetaald krachtens de bepalingen van
artikel 27, moet worden beschouwd als de eerste dag van die
periode.
De bepalingen van artikel 54, § 2, eerste en tweede lid, gelden
voor dat loon.
Art. 73. § 1. In geval van arbeidsongeschiktheid wegens ziekte,
ander dan een beroepsziekte, of wegens ongeval, ander dan
arbeidsongeval of een ongeval op de weg naar of van het werk, is
het in de artikelen 70 en 71 bedoelde loon niet opnieuw
verschuldigd als een nieuwe arbeidsongeschiktheid zich voordoet
in de eerste veertien dagen na het einde van een periode van
arbeidsongeschiktheid waarvoor het in de artikelen 70 en 71
bedoelde loon wordt betaald.
Het in de artikelen 70 en 71 bedoelde loon is echter
verschuldigd :
1° voor het nog te lopen gedeelte van de periode van dertig of
(veertien) dagen, als de eerste periode van arbeidsongeschiktheid
geen aanleiding gaf tot betaling van het in de artikelen 70 en 71
bedoelde loon tijdens de periode van dertig of (veertien) dagen;
<KB465 1986-10-01/30, art. 4, 013> <nota : de bepalingen van
dit besluit zijn enkel van toepassing op de werknemers die na de
inwerkingtreding arbeidsongeschikt zijn geworden : 01-111986>
2° als de bediende een geneeskundig getuigschrift overlegt
waaruit blijkt dat de nieuwe arbeidsongeschiktheid aan een
andere ziekte of een ander ongeval is te wijten.
§ 2. In geval van arbeidsongeschiktheid wegens ziekte ander
dan een beroepsziekte, of wegens ongeval, ander dan een
arbeidsongeval of een ongeval op de weg naar of van het werk, is
het in de artikelen 70 en 71 bedoelde loon niet verschuldigd aan
de bediende :
a) die een ongeval heeft opgelopen naar aanleiding van een
lichaamsoefening uitgevoerd tijdens een sportcompetitie of exhibitie waarvoor de inrichter toegangsgeld ontvangt en
waarvoor de deelnemers in om het even welke vorm een loon
ontvangen;
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
b) wiens arbeidsongeschiktheid voortspruit uit een door hem
gepleegde zware fout.
Art. 74. In geval van arbeidsongeschiktheid wegens een
arbeidsongeval, een ongeval op de weg naar of van het werk, of
een beroepsziekte gelden de bepalingen van artikel 54, § 2, eerste
en tweede lid, voor het loon waarop de bediende als bedoeld in
artikel 70, recht heeft.
Art. 75. De werkgever kan tegen derden die aansprakelijk zijn
voor de ongevallen, de arbeidsongevallen, de ongevallen op de
weg naar of van het werk en de beroepsziekten, die een schorsing
van de uitvoering van de overeenkomst hebben veroorzaakt als
bedoeld in de artikelen 70, 71 en 72, een rechtsvordering
instellen tot terugbetaling van het loon dat aan het slachtoffer is
betaald en van de sociale bijdragen waartoe hij door de wet of
door een individuele of collectieve arbeidsovereenkomst is
gehouden.
Art. 76. <W 1989-12-22/31, art. 242, 019; Inwerkingtreding :
09-01-1990> Zo de vrouwelijke bediende buiten de periodes van
verlof of van arbeidsonderbreking vastgesteld bij artikel 39 van
de arbeidswet van 16 maart 1971 arbeidsongeschikt is ten
gevolge van zwangerschap of bevalling zijn de bepalingen van de
artikelen 70 en 71 van toepassing.
Art. 77. Het commissieloon waarop de bediende recht heeft,
wordt berekend op grond van het maandgemiddelde der
commissielonen die hem zijn toegekend gedurende de twaalf
maanden vóór de in artikel 28, 2°, bedoelde arbeidsonderbreking
en de in de artikelen 70, 71 en 72 bedoelde
arbeidsongeschiktheid of in voorkomend geval gedurende het
gedeelte van die twaalf maanden tijdens hetwelk hij in dienst
was.
Hoofdstuk III. - Einde van de overeenkomst
Art. 78. Nadat de arbeidsongeschiktheid ten gevolge van ziekte
of ongeval van de voor onbepaalde tijd aangeworven bediende
meer dan zes maanden heeft geduurd, kan de werkgever te allen
tijde aan de overeenkomst een einde maken mits vergoeding.
Deze is gelijk aan het loon dat overeenstemt met de
opzeggingstermijn welke ten opzichte van de bediende in acht
moet worden genomen, na aftrek van het loon dat werd uitbetaald
sedert het begin van de arbeidsongeschiktheid, of, in
voorkomend geval, sedert de datum waarop de opzegging is
beginnen te lopen.
De periodes van verlof of van arbeidsonderbreking, vastgesteld
in artikel 39 van de arbeidswet van 16 maart 1971 worden niet
medegerekend voor de berekening der zes maanden.
Art. 79. Als de overeenkomst een beding van proeftijd bevat,
mag de werkgever bij arbeidsongeschiktheid wegens ziekte of
ongeval, die meer dan zeven dagen duurt, de overeenkomst
gedurende de proeftijd zonder vergoeding beëindigen.
Hetzelfde geldt voor de arbeidsovereenkomst voor een bepaalde
tijd van minder dan drie maanden of voor een duidelijk
omschreven werk waarvan de uitvoering normaal een
tewerkstelling van minder dan drie maanden vergt.
Art. 80. Indien de arbeidsongeschiktheid ten gevolge van ziekte
of ongeval van de bediende aangeworven voor een bepaalde tijd
van ten minste drie maanden of voor een duidelijk omschreven
werk waarvan de uitvoering normaal een tewerkstelling van ten
minste drie maanden vergt, zes maanden overtreft en indien de
bij de overeenkomst vastgestelde tijd niet is verstreken of indien
het werk dat het voorwerp van de overeenkomst uitmaakt niet
werd verwezenlijkt, dan kan de werkgever te allen tijde aan de
overeenkomst een einde maken mits vergoeding. Deze is gelijk
aan het loon dat nog moest worden uitbetaald tijdens de
overeengekomen tijd of tijdens de termijn die nog nodig is voor
de verwezenlijking van het werk waarvoor de bediende werd
aangeworven met een maximum van drie maanden loon en onder
aftrek van hetgeen betaald werd sedert het begin van de
arbeidsongeschiktheid.
Art. 81. § 1. Onverminderd de toepassing van artikel 79, kan de
overeenkomst tijdens de proeftijd zonder dringende reden niet
eenzijdig worden beëindigd dan met inachtneming van een
opzeggingstermijn van zeven dagen, waarvan kennis wordt
gegeven in de vorm bepaald in artikel 37, tweede tot vierde lid.
Wanneer een dergelijke opzegging tijdens de eerste maand wordt
gegeven, dan heeft de beëindiging ten vroegste op de laatste dag
van deze maand uitwerking.
§ 2. De partij die de overeenkomst beëindigt zonder dringende
reden of zonder inachtneming van de opzeggingstermijn gesteld
in § 1, is gehouden de andere partij een vergoeding te betalen die
gelijk is (aan het lopend loon en de voordelen verworven
krachtens overeenkomst, overeenstemmend) hetzij met de duur
van de opzeggingstermijn, hetzij met het resterende gedeelte van
die termijn. <W 1985-07-18/33, art. 9, 011>
Wanneer die beëindigd gebeurt tijdens de eerste maand van de
proeftijd dan is de vergoeding gelijk (aan het lopend loon en de
voordelen
verworven
krachtens
overeenkomst,
overeenstemmend) met het resterende gedeelte van die maand
vermeerderd met de duur van de opzeggingstermijn. <W 198507-18/33, art. 9, 011>
Art. 82. § 1. De bij artikel 37 bepaalde opzeggingstermijn
begint te lopen op de eerste dag van de maand volgend op die
waarin kennis van de opzegging is gegeven.
§ 2. Wanneer het jaarlijks loon niet hoger is dan ((16 100)
EUR), bedraagt de opzeggingstermijn welke door de werkgever
moet worden in acht genomen, ten minste drie maanden voor de
bedienden die minder dan vijf jaar in dienst zijn. <KB 1984-1214/33, art. 4, 008> <KB 2000-07-20/66, art. 1, 046;
Inwerkingtreding : 01-01-2002>
(NOTA : het bedrag van 16.100 EUR wordt bij indexering
gebracht op 30.327 EUR <VARIA 2009-10-27/01, art. M;
Inwerkingtreding : 01-01-2010>)
51
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
Deze termijn wordt vermeerderd met drie maanden bij de
aanvang van elke nieuwe periode van vijf jaar dienst bij dezelfde
werkgever.
Indien de opzegging wordt gegeven door de bediende, worden
de in het eerste en tweede lid bedoelde termijnen van opzegging
tot de helft teruggebracht zonder dat ze drie maanden mogen te
boven gaan.
§ 3. Wanneer het jaarlijks loon ((16 100) EUR) overschrijdt,
worden de door de werkgever en de bediende in acht te nemen
opzeggingstermijnen vastgesteld hetzij bij overeenkomst,
gesloten ten vroegste op het ogenblik waarop de opzegging wordt
gegeven, hetzij door de rechter. <KB 1984-12-14/33, art. 4, 008>
<KB 2000-07-20/66, art. 1, 046; Inwerkingtreding : 01-01-2002>
(NOTA : het bedrag van 16.100 EUR wordt bij indexering
gebracht op 30.327 EUR <VARIA 2009-10-27/01, art. M;
Inwerkingtreding : 01-01-2010>)
Indien de opzegging wordt gegeven door de werkgever, mag de
opzeggingstermijn niet korter zijn dan de in § 2, eerste en tweede
lid, vastgestelde termijnen.
Indien de opzegging wordt gegeven door de bediende, mag de
opzeggingstermijn niet langer zijn dan vier en een halve maand
indien het jaarlijks loon hoger is dan ((16 100) EUR) zonder ((32
200) EUR) te overschrijden, noch langer dan zes maanden indien
het jaarlijks loon ((32 200) EUR) overschrijdt. <KB 1984-1214/33, art. 4, 008> <KB 2000-07-20/66, art. 1, 046;
Inwerkingtreding : 01-01-2002>
(NOTA : de bedragen van 16.100 EUR en 32.200 EUR worden
bij indexering gebracht op 30.327 EUR en 60.654 EUR <VARIA
2009-10-27/01, art. M; Inwerkingtreding : 01-01-2010>)
§ 4. De opzeggingstermijnen moeten berekend worden volgens
de verworven anciënniteit op het ogenblik dat de opzegging
ingaat.
(§ 5. Wanneer het jaarlijks loon ((32 200 EUR)) overschrijdt op
het ogenblik van de indiensttreding, mogen de door de werkgever
in acht te nemen opzeggingstermijnen, in afwijking van § 3, ook
vastgesteld worden bij overeenkomst, gesloten ten laatste op dat
ogenblik. <KB 2000-07-20/66, art. 1, 046; Inwerkingtreding : 0101-2002>
(NOTA : het bedrag van 32.200 EUR wordt bij indexering
gebracht op 60.654 EUR <VARIA 2009-10-27/01, art. M;
Inwerkingtreding : 01-01-2010>)
De opzeggingstermijnen mogen in elk geval niet korter zijn dan
de in § 2, eerste en tweede lid, vastgestelde termijnen.
Bij ontstentenis van een overeenkomst blijven de bepalingen
van § 3 van toepassing.
Deze paragraaf is slechts van toepassing voor zover de
indiensttreding plaatsheeft na de eerste dag van de maand
volgend op die gedurende welke de wet van 30 maart 1994
houdende sociale bepalingen, in het Belgisch Staatsblad is
bekendgemaakt.) <W 1994-03-30/31, art. 136, 030;
Inwerkingtreding : 10-04-1994>
Art. 83. (§ 1.) (Indien het ontslag gegeven wordt om aan de
voor onbepaalde tijd gesloten arbeidsovereenkomst een einde te
52
maken vanaf de eerste dag van de maand volgend op de maand
waarin de bediende de leeftijd van vijfenzestig jaar bereikt, wordt
de opzeggingstermijn in afwijking van artikel 82 vastgesteld op
zes maanden wanneer het ontslag van de werkgever uitgaat. Deze
leeftijd wordt tot zestig jaar teruggebracht en de
opzeggingstermijn wordt tot drie maanden herleid wanneer het
ontslag van de bediende uitgaat. De opzeggingstermijn die de
werkgever of de bediende moet eerbiedigen, wordt tot de helft
teruggebracht indien de bediende minder dan vijf jaar dienst telt
in de onderneming.) (Voor de leden van het stuurpersoneel of
van het cabinepersoneel van de burgerlijke luchtvaart worden de
leeftijden van 65 en van 60 jaar vervangen door de leeftijd van
55 jaar.) <W 1990-07-20/34, art. 15, 020; Inwerkingtreding : 0101-1991; de bepalingen van artikel 15 zijn alleen van toepassing
op de opzeggingen die vanaf 1 januari 1991 worden ter kennis
gebracht> <W 1991-07-20/30, art. 7, 026; Inwerkingtreding : 1108-1991>
Tijdens de in het eerste lid bepaalde opzeggingstermijnen geniet
de bediende het voordeel van het bepaalde in artikel 85.
(§ 2. De opzeggingstermijn die de bediende moet naleven wordt
verkort
tot
zeven
dagen
in
het
kader
van
wedertewerkstellingsprogramma's, bedoeld in artikel 6, § 1, IX,
2°, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming
der instellingen.) <W 1991-07-20/31, art. 117, 025;
Inwerkingtreding : 1991-09-01>
Art. 84. De bediende die door zijn werkgever opgezegd is
overeenkomstig het bepaalde in artikel 82, kan aan de
overeenkomst een einde maken mits een verkorte
opzeggingstermijn, wanneer hij een andere dienstbetrekking
heeft gevonden.
Van deze opzegging wordt kennis gegeven in de vorm bepaald
in artikel 37, tweede tot vierde lid.
Niettegenstaande elk strijdig beding, bedraagt deze
opzeggingstermijn een maand wanneer het jaarlijks loon niet
hoger is dan ((16 100) EUR) en (twee maanden) wanneer het
loon hoger is dan ((16 100) EUR) zonder ((32 200) EUR) te
overschrijden. <KB 1984-12-14/33, art. 5, 008> <W 1985-0717/41, art. 13, 010> <KB 2000-07-20/66, art. 1, 046;
Inwerkingtreding : 01-01-2002>
(NOTA : het bedrag van 32.200 EUR wordt bij indexering
gebracht op 60.654 EUR <VARIA 2009-10-27/01, art. M;
Inwerkingtreding : 01-01-2010>)
Art. 85. De bediende wiens jaarlijks loon niet hoger is dan
((16.100) EUR), mag van het recht om van het werk afwezig te
zijn, waarvan sprake is in artikel 41, een- of tweemaal per week
gebruik maken mits de duur van deze afwezigheid in totaal niet
meer dan een arbeidsdag per week bedraagt. <KB 1984-1214/33, art. 6, 008> <KB 2000-07-20/66, art. 1, 046;
Inwerkingtreding : 01-01-2002>
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
(NOTA : het bedrag van 16.100 EUR wordt bij indexering
gebracht op 30.327 EUR <VARIA 2009-10-27/01, art. M;
Inwerkingtreding : 01-01-2010>)
Art. 86. § 1. De bepalingen van artikel 65 zijn toepasselijk op
de arbeidsovereenkomst voor bedienden.
§ 2. Wat de hierna bedoelde ondernemingen en bedienden
betreft, kan, in de vormen en onder de voorwaarden vastgesteld
in een in de schoot van de Nationale Arbeidsraad afgesloten
overeenkomst worden afgeweken van het bepaalde in artikel 65,
§ 2, vijfde lid, 2° en 3°, alsook van het bepaalde in § 2, negende
lid, van hetzelfde artikel, in zoverre daarin voorzien wordt dat het
beding geen uitwerking heeft wanneer aan de overeenkomst een
einde wordt gemaakt, ofwel tijdens de proefperiode ofwel na
deze periode door de werkgever zonder dringende reden. Deze
afwijkingen geven recht op het betalen van een vergoeding door
de werkgever tenzij hij aan de effectieve toepassing van het
concurrentiebeding verzaakt.
De ondernemingen waarop dit afwijkingsbeding kan worden
toegepast zijn die welke beantwoorden aan een van de twee of
aan de twee navolgende voorwaarden :
a) een internationaal activiteitsveld hebben of belangrijke
economische, technische of financiële belangen hebben op de
internationale markten;
b) over een eigen dienst voor onderzoek beschikken.
In deze ondernemingen kan het afwijkingsbeding worden
toegepast op de bedienden die zijn tewerkgesteld aan werken die
hen rechtstreeks of onrechtstreeks in staat stellen kennis te
verkrijgen van praktijken die eigen zijn aan de onderneming en
waarvan het benutten, buiten de onderneming, voor deze laatste
nadelig kan zijn.
TITEL IV. - DE ARBEIDSOVEREENKOMST VOOR
HANDELSVERTEGENWOORDIGERS
Art. 87. De bepalingen van titel III, artikel 86 uitgezonderd, en
van deze titel zijn toepasselijk op de arbeidsovereenkomst voor
handelsvertegenwoordigers.
Art. 88. Op de bepalingen van deze titel kan zich alleen
beroepen de handelsvertegenwoordiger die in dienst wordt
genomen om op bestendige wijze zijn beroep uit te oefenen, zelfs
indien hij door zijn werkgever wordt belast met bijkomstig werk
dat van andere aard is dan de handelsvertegenwoordiging. Dat
voordeel wordt, met uitzondering van het bij artikel 90
toegekende recht, niet verleend aan de bediende die er af en toe
mede wordt belast, samen met zijn arbeid binnen de
onderneming, stappen te doen bij de cliëntele.
Art. 89. Het loon van de handelsvertegenwoordiger bestaat
hetzij uit een vaste wedde, hetzij uit commissieloon, hetzij
gedeeltelijk uit een vaste wedde en gedeeltelijk uit
commissieloon.
Art. 90. Het commissieloon is verschuldigd voor iedere order
die door de werkgever wordt aanvaard, zelfs indien op die order
geen uitvoering volgt, behalve in geval van niet-uitvoering door
de schuld van de handelsvertegenwoordiger.
Iedere order wordt vermoed aanvaard te zijn behoudens
weigering of voorbehoud door de werkgever aan zijn
handelsvertegenwoordiger schriftelijk medegedeeld binnen een
in de overeenkomst bepaalde termijn. Is deze termijn niet
bepaald, dan bedraagt hij een maand vanaf het doorgeven van de
order.
Art. 91. Onverminderd de bepalingen van de artikelen 70 tot 73
en 76, heeft de handelsvertegenwoordiger recht op
commissieloon voor de orders die hij heeft aangebracht, zelfs als
zij worden aanvaard tijdens de schorsing of na het einde van de
overeenkomst.
Art. 92. Onverminderd de bepalingen van artikel 91, heeft de
handelsvertegenwoordiger recht op commissieloon voor de
orders door de cliënteel gegeven tijdens de gehele duur van de
schorsing of tijdens een periode van drie maanden volgend op het
einde van de overeenkomst, wanneer hij bewijst dat hij
gedurende de uitvoering van zijn overeenkomst met de klant
rechtstreeks contact heeft tot stand gebracht dat gevolgd werd
door feiten die tot de aanvaarding van bedoelde orders hebben
geleid.
Art. 93. De handelsvertegenwoordiger die een bij overeenkomst
bepaalde cliënteel of sector alleen moet bezoeken, heeft tijdens
de uitvoering van zijn overeenkomst recht op commissieloon
voor de zaken die de werkgever zonder de tussenkomst van de
handelsvertegenwoordiger met die cliënteel of in die sector sluit.
Hij heeft insgelijks recht op dat commissieloon voor de zaken
die afgesloten worden tijdens de schorsing of na het einde van de
overeenkomst, voor zover de order tijdens de uitvoering van de
overeenkomst is doorgegeven.
Art. 94. Hebben de aanvaarde orders betrekking op gespreide
leveringen, dan heeft de handelsvertegenwoordiger, ingeval zijn
overeenkomst een einde neemt, recht op commissieloon voor de
leveringen die gedurende zes maanden na het einde van de
overeenkomst worden gedaan.
Art. 95. De handelsvertegenwoordiger die de opvolger is van
degene die het voordeel geniet van de bepalingen van de
artikelen 91, 92, 93, tweede lid, en 94, kan geen aanspraak
maken op commissieloon voor diezelfde orders.
Art. 96. De overeenkomst bepaalt hoe het commissieloon wordt
berekend. Bij ontstentenis van contractuele bepalingen wordt het
commissieloon berekend op de prijs die voorkomt op de
bestelbon of in de door de werkgever aanvaarde order; bij
gebreke daarvan, op de prijscouranten, -tarieven of -schalen, en
bij gebreke daarvan op de gemaakte prijs.
Art. 97. De werkgever verstrekt maandelijks aan de
handelsvertegenwoordiger de staat en de documenten betreffende
het voor de vorige maand verschuldigde commissieloon.
53
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
Art. 98. Bij ontstentenis van contractuele bepalingen, is het
commissieloon eisbaar vijftien dagen na de afgifte van de staat
en eventueel van de in artikel 97 bedoelde documenten.
Wanneer het loon geheel of gedeeltelijk uit een vaste wedde
bestaat, wordt deze maandelijks uitbetaald.
Art. 99. Ingeval de overeenkomst een einde neemt, (...), is de
werkgever gehouden, binnen de termijn van dertig dagen volgend
op
het
einde
van
de
overeenkomst,
aan
de
handelsvertegenwoordiger het volledige bedrag van het
commissieloon op alle aanvaarde orders uit te betalen. <W 198507-17/41, art. 14, 010>
Het in de artikelen 91 en 93, tweede lid, bedoelde
commissieloon moet worden uitbetaald binnen dertig dagen
volgende op de aanvaarding van de order.
Het in de artikelen 92 en 94 bedoelde commissieloon moet
uiterlijk worden uitbetaald voor het einde, respectievelijk van de
vierde en van de zevende maand volgende op het einde van de
overeenkomst.
Art. 100. Het commissieloon verschuldigd tijdens de
uitvoering, gedurende de schorsing of na het einde van de
overeenkomst, brengt rechtens intrest op vanaf de datum van de
eisbaarheid ervan.
Wanneer het loon geheel of gedeeltelijk uit een vaste wedde
bestaat, brengt het rechtens intrest op vanaf de normale
betaaldag.
Art. 101. Wanneer de overeenkomst wordt beëindigd door de
werkgever
zonder
dringende
reden
of
door
de
handelsvertegenwoordiger om een dringende reden, is een
vergoeding wegens uitwinning verschuldigd aan de
handelsvertegenwoordiger die een cliënteel heeft aangebracht
tenzij de werkgever bewijst dat uit de beëindiging van de
overeenkomst
geen
enkel
nadeel
volgt
voor
de
handelsvertegenwoordiger.
Die vergoeding is pas verschuldigd na een tewerkstelling van
één jaar.
Zij is gelijk aan het loon van drie maanden voor de
handelsvertegenwoordiger die bij dezelfde werkgever was
tewerkgesteld gedurende een periode van één tot vijf jaar. Zij
wordt met het loon van één maand verhoogd bij het ingaan van
elke bijkomende vijfjaarlijkse dienstperiode bij dezelfde
werkgever.
Wanneer het loon van de handelsvertegenwoordiger geheel of
gedeeltelijk uit commissieloon bestaat, wordt dit laatste berekend
op grond van het maandelijks gemiddelde van het
commissieloon, verdiend gedurende de twaalf maanden die aan
de beëindiging van de overeenkomst voorafgaan.
(De uitwinningsvergoeding behelst niet alleen het lopende loon
maar ook de voordelen verworven krachtens de overeenkomst.)
<W 1985-07-17/41, art. 15, 010>
54
Art. 102. De vergoedingen verschuldigd krachtens de artikelen
39 en 40 en de vergoeding wegens uitwinning brengen rechtens
intrest op vanaf de datum van het einde van de overeenkomst.
Art. 103. Wanneer de overeenkomst wordt beëindigd om een
aan de werkgever te wijten dringende reden en het bedrag van de
in artikel 101 bedoelde uitwinningsvergoeding het werkelijk
geleden
nadeel
niet
volledig
vergoedt,
kan
de
handelsvertegenwoordiger, mits hij de omvang van het beweerde
nadeel bewijst, boven de in artikel 101 bedoelde vergoeding
schadeloosstelling verkrijgen ten belope van het verschil tussen
het bedrag van het werkelijk geleden nadeel en het bedrag van
die vergoeding.
Art. 104. In de overeenkomsten waarin het jaarlijks loon
((16.100) EUR) niet te boven gaat, wordt het concurrentiebeding
als onbestaande beschouwd. <KB 1984-12-14/33, art. 7, 008>
<KB 2000-07-20/66, art. 1, 046; Inwerkingtreding : 01-01-2002>
(NOTA : het bedrag van 16.100 EUR wordt bij indexering
gebracht op 30.327 EUR <VARIA 2009-10-27/01, art. M;
Inwerkingtreding : 01-01-2010>)
In de overeenkomsten die in een jaarloon voorzien dat groter is
dan dit bedrag, is de geldigheid van elk concurrentiebeding
afhankelijk van de drievoudige voorwaarde dat het betrekking
heeft op soortgelijke activiteiten, niet verder reikt dan twaalf
maanden en beperkt is tot het gebied waarbinnen de
handelsvertegenwoordiger zijn activiteit uitoefent.
Het concurrentiebeding heeft geen uitwerking wanneer hetzij
gedurende de proeftijd, hetzij na de proeftijd aan de
overeenkomst een einde wordt gemaakt door de werkgever
zonder dringende reden of door de handelsvertegenwoordiger om
een dringende reden.
Het concurrentiebeding moet op straffe van nietigheid
schriftelijk worden gesteld.
Art. 105. Het concurrentiebeding schept ten gunste van de
handelsvertegenwoordiger een vermoeden dat hij een cliënteel
heeft aangebracht; de werkgever kan eventueel het tegenbewijs
leveren.
Art. 106. De forfaitaire vergoeding waarin de overeenkomst
voorziet in geval van schending van het concurrentiebeding, mag
niet hoger zijn dan een som gelijk aan drie maanden loon.
De werkgever kan evenwel een hogere vergoeding eisen, mits
hij het bestaan en de omvang van het nadeel bewijst.
Art. 107. Behoudens in geval van zware fout of van bedrog,
kan een beding waardoor de handelsvertegenwoordiger
aansprakelijk wordt gesteld voor het onvermogen van de klant,
maar uitwerking hebben ten belope van een som gelijk aan het
commissieloon dat verband houdt met onverhaalbare vorderingen
ten laste van de klant.
Elk delcrederebeding moet geschreven zijn.
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
TITEL V. - DE ARBEIDSOVEREENKOMST VOOR
DIENSTBODEN
Hoofdstuk I. - Algemene bepalingen
Art. 108. De bepalingen van deze titel zijn toepasselijk op de
arbeidsovereenkomst voor dienstboden.
Art. 109. Ondanks ieder andersluidend beding worden de eerste
veertien dagen van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst als
proeftijd beschouwd.
Tijdens die proeftijd kan elk der partijen de
arbeidsovereenkomst beëindigen met een opzeggingstermijn van
twee dagen, die ingaat de dag na de kennisgeving van de
opzegging.
Hoofdstuk II. - Verplichtingen der partijen
Art. 110. De werkgever is verplicht :
- de voor de uitvoering van het werk nodige kleding ter
beschikking van de dienstbode te stellen;
- te zorgen dat de arbeid wordt verricht in behoorlijke
omstandigheden wat betreft de hygiëne en het comfort;
- aan de dienstbode de middelen ter beschikking te stellen om
zijn persoonlijke voorwerpen te bewaren.
Art. 111. Indien de werkgever zijn gezin voorlopig naar een
andere plaats overbrengt zonder de inwonende dienstbode mede
te nemen, heeft deze voor zover hij bij zijn werkgever in dienst
blijft, buiten zijn loon in speciën, recht op de voordelen in natura
die hij vóór de overbrenging genoot, of op een dagvergoeding
waarvan de waarde hiermede overeenstemt.
In dat geval is de werkgever ook verplicht de niet-ontvoogde
minderjarige dienstbode naar huis terug te zenden of hem onder
het gezag van een ander persoon te plaatsen.
Hoofdstuk III. - Schorsing van de uitvoering van de
overeenkomst
Art. 112. Bij arbeidsongeschiktheid wegens ziekte of ongeval
behoudt de dienstbode het recht op zijn normaal loon voor een
periode van zeven dagen vanaf de eerste dag van
arbeidsongeschiktheid (en op 60 pct. van het gedeelte van dat
loon dat de loongrens die in aanmerking komt voor de
berekening van de uitkeringen van de ziekte- en
invaliditeitsverzekering niet overschrijdt, gedurende de zeven
daaropvolgende dagen). <KB465 1986-10-01/30, art. 6, 013>
<nota : de bepalingen van dit besluit zijn enkel van toepassing op
de werknemers die na de inwerkingtreding arbeidsongeschikt zijn
geworden : 01-11-1986>
Bij arbeidsongeschiktheid wegens arbeidsongeval of ongeval op
de weg naar of van het werk gelden de bepalingen van artikel 54,
§ 2, eerste en tweede lid, voor dat loon.
Art. 113. <W 1989-12-22/31, art. 243, 019; Inwerkingtreding :
09-01-1990> Zo de vrouwelijke dienstbode buiten de periodes
van verlof of van arbeidsonderbreking vastgesteld bij artikel 39
van de arbeidswet van 16 maart 1971 arbeidsongeschikt is ten
gevolge van zwangerschap of bevalling zijn de bepalingen van
artikel 112 van toepassing.
Art. 114. Onverminderd de bepalingen van de artikelen 112,
116 en 117 moet de werkgever aan de inwonende dienstbode, die
arbeidsongeschikt is, een behoorlijke huisvesting en passende
verzorging verstrekken, zolang zulks nodig is.
De
kosten
van
dokter,
chirurg,
apotheker
en
ziekenhuisverpleging komen niet ten laste van de werkgever,
(...). <W 1985-07-17/41, art. 16, 010>
Indien de dienstbode hierom vraagt, is de werkgever gehouden,
bij ziekte of ongeval van de dienstbode, de door deze
aangewezen persoon daarvan in kennis te stellen; indien de
dienstbode een niet-ontvoogde minderjarige is, moet de
werkgever de persoon verwittigen die de dienstbode gewoonlijk
onder zijn hoede heeft.
Hoofdstuk IV. - Einde van de overeenkomst
Art. 115. De bepalingen van de artikelen 59 en 64, eerste lid,
zijn van toepassing op de arbeidsovereenkomst voor dienstboden.
Art. 116. Als de uitvoering van de overeenkomst sedert zes
maanden is geschorst als gevolg van arbeidsongeschiktheid
wegens ziekte of ongeval, kan de werkgever te allen tijde de
overeenkomst beëindigen tegen betaling van een vergoeding.
Deze is gelijk aan het loon dat overeenstemt hetzij met de
opzeggingstermijn, hetzij met het nog te lopen gedeelte van die
termijn, (...). <W 1985-07-17/41, art. 17, 010>
Art. 117. Tijdens de proeftijd kan de werkgever, onverminderd
artikel 112, de overeenkomst beëindigen zonder vergoeding, als
de arbeidsongeschiktheid wegens ziekte of ongeval langer duurt
dan zeven dagen.
Art. 118. (oude artikel 119) Wanneer de arbeidsovereenkomst
van een inwonende niet-ontvoogde minderjarige dienstbode
beëindigd wordt, moet de werkgever onmiddellijk de persoon
verwittigen onder wiens hoede bedoelde dienstbode gewoonlijk
is gesteld.
TITEL VI. - DE OVEREENKOMST VOOR
TEWERKSTELLING VAN HUISARBEIDERS
Art. 119.1. <Ingevoegd bij W 1996-12-06/30, art. 4;
Inwerkingtreding : 1997-03-01> (§ 1.) Deze titel regelt de
tewerkstelling van huisarbeiders die tegen loon arbeid verrichten
onder het gezag van een werkgever, in hun woonplaats of op elke
andere door hen gekozen plaats, zonder dat zij onder het toezicht
of de rechtstreekse controle van deze werkgever staan.
Naargelang het geval betreft het een arbeidsovereenkomst voor
55
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
werklieden of een arbeidsovereenkomst voor bedienden, zoals
geregeld door deze wet. <W 2006-07-20/39, art. 241, 062;
Inwerkingtreding : 28-07-2006>
(§ 2. De artikelen 119.3 tot 119.12 zijn niet van toepassing op
de werknemers op wie de collectieve arbeidsovereenkomst
betreffende het telewerk, gesloten in de schoot van de Nationale
Arbeidsraad, van toepassing is.
De artikelen bedoeld in het eerste lid zijn niet van toepassing op
de werknemers op wie de wet van 5 december 1968 over de
collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités niet
van toepassing is, wanneer dezen door de Koning onderworpen
zijn aan een bijzonder stelsel van telewerk.) <W 2006-07-20/39,
art. 241, 062; Inwerkingtreding : 28-07-2006>
Art. 119.2. <Ingevoegd bij W 1996-12-06/30, art. 4;
Inwerkingtreding : 1997-03-01> § 1. Voor zover er in deze titel
(of in de collectieve arbeidsovereenkomst bedoeld in artikel
119.1, § 2, eerste lid, of van de reglementaire bepalingen die zijn
vastgesteld conform artikel 119.1, § 2, tweede lid,) niet wordt
van afgeweken, zijn op de overeenkomst voor tewerkstelling van
huisarbeiders, naargelang het geval, de bepalingen betreffende de
arbeidsovereenkomst voor werklieden of de arbeidsovereenkomst
voor bedienden van toepassing. <W 2006-07-20/39, art. 242,
062; Inwerkingtreding : 28-07-2006>
§ 2. (Wanneer in het kader van eenzelfde overeenkomst slechts
een gedeelte van de prestaties van een werknemer onder de
toepassing van deze titel valt, dan zijn de bepalingen van deze
titel of van de collectieve arbeidsovereenkomst bedoeld in artikel
119.1, § 2, eerste lid, of van de reglementaire bepalingen die zijn
vastgesteld conform artikel 119.1, § 2, tweede lid, van toepassing
op de prestaties die in zijn woonplaats of op de door de
werknemer gekozen plaats moeten worden of zouden moeten
worden verricht, terwijl de andere prestaties onder de toepassing
vallen van de bepalingen betreffende de arbeidsovereenkomsten
voor werklieden of bedienden. Op deze overeenkomst zijn,
naargelang het geval, de bepalingen van de artikelen 119.4 en
119.5 van toepassing.) <W 2006-07-20/39, art. 243, 062;
Inwerkingtreding : 28-07-2006>
Art. 119.3. <Ingevoegd bij W 1996-12-06/30, art. 4;
Inwerkingtreding : 1997-03-01> In afwijking van artikel 20 is de
werkgever ten aanzien van de huisarbeider verplicht om :
1° zo de omstandigheden dit vereisen en behoudens strijdige
bepaling, de voor de uitvoering van het werk nodige hulp,
hulpmiddelen en materialen ter beschikking te stellen;
2° het loon te betalen op de overeengekomen wijze, tijd en
plaats.
Art. 119.4. <Ingevoegd bij W 1996-12-06/30, art. 4;
Inwerkingtreding : 1997-12-24> § 1. De overeenkomst voor
tewerkstelling van huisarbeiders moet voor iedere werknemer
afzonderlijk schriftelijk worden vastgesteld uiterlijk op het
tijdstip waarop de werknemer de uitvoering van zijn
overeenkomst aanvangt.
56
§ 2. Dit geschrift moet vermelden :
1° wat de werkgever betreft : de naam, de voornamen en de
hoofdverblijfplaats of de firmanaam en de maatschappelijke zetel
en, in voorkomend geval, de benaming waaronder de werkgever
zich tot het publiek richt;
2° wat de werknemer betreft : de naam, de voornamen en de
hoofdverblijfplaats;
3° het overeengekomen loon of, ingeval dit niet kan vastgesteld
worden, de wijze en de grondslag voor de berekening van het
loon;
4° de vergoeding van de kosten die verbonden zijn aan de
huisarbeid;
5° de plaats of de plaatsen die de huisarbeider gekozen heeft om
zijn werk te verrichten;
6° een beknopte beschrijving van het overeengekomen werk;
7° de overeengekomen arbeidsregeling en/of werkrooster en/of
het overeengekomen minimale volume van de prestaties;
8° het bevoegd paritair comité.
§ 3. De Koning kan, op voorstel van het bevoegd paritair
orgaan, de bovengenoemde vermeldingen wijzigen en
vervolledigen.
Art. 119.5. <Ingevoegd bij W 1996-12-06/30, art. 4;
Inwerkingtreding : 1997-12-24> Zo er geen geschrift is
overeenkomstig de bepalingen van artikel 119.4, met
uitzondering van § 2, 4°, kan de huisarbeider op elk ogenblik aan
de arbeidsovereenkomst een einde stellen zonder naleving van
een opzeggingstermijn of -vergoeding.
Art. 119.6. <Ingevoegd bij W 1996-12-06/30, art. 4;
Inwerkingtreding : 1997-12-24> Bij ontstentenis van de in artikel
119.4, § 2, 4°, bedoelde vermelding en bij ontstentenis van een
collectieve arbeidsovereenkomst, gesloten overeenkomstig de
wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve
arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités die deze
aangelegenheid regelt, is een forfaitair bedrag van 10 % van het
loon verschuldigd als vergoeding van de kosten die aan de
huisarbeid verbonden zijn, tenzij de werknemer met
verantwoordingsstukken aantoont dat de werkelijke kosten hoger
zijn dan 10 % van het " loon ".
Art. 119.7. <Ingevoegd bij W 1996-12-06/30, art. 4;
Inwerkingtreding : 1997-03-01> De artikelen 49 en 50 zijn niet
van toepassing op de overeenkomst voor tewerkstelling van
huisarbeiders.
Art. 119.8. <Ingevoegd bij W 1996-12-06/30, art. 4;
Inwerkingtreding : 1997-03-01> In afwijking van artikel 27,
heeft recht op het loon dat hem zou zijn toegekomen indien hij
zijn dagtaak normaal had kunnen volbrengen, de
arbeidsgeschikte werknemer, die forfaitair wordt betaald, die de
arbeid niet kan beginnen of de arbeid, waaraan hij bezig was, niet
kan voortzetten, om een reden die onafhankelijk is van zijn wil.
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
Art. 119.9. <Ingevoegd bij W 1996-12-06/30, art. 4;
Inwerkingtreding : 1997-03-01> In afwijking van artikel 31, § 2,
eerste en tweede lid, moet de huisarbeider, bij
arbeidsongeschiktheid ingevolge ziekte of ongeval en behoudens
geval van overmacht :
1° onmiddellijk zijn werkgever op de hoogte brengen van zijn
arbeidsongeschiktheid :
2° binnen 2 werkdagen vanaf de dag van de ongeschiktheid aan
de werkgever een geneeskundig getuigschrift sturen of
overhandigen. Van deze termijn kan bij collectieve
arbeidsovereenkomst of in het arbeidsreglement worden
afgeweken. Wordt het getuigschrift na de voorgeschreven termijn
overgelegd, dan kan aan de werknemer het recht worden ontzegd
op de in de artikelen 52, 54, 55, 70, 71, 73, 119.10 en 119.12
bedoeld loon voor de dagen van ongeschiktheid die de dag van
het overhandigen of het sturen van het getuigschrift voorafgaan.
Art. 119.10. <Ingevoegd bij W 1996-12-06/30, art. 4;
Inwerkingtreding : 1997-03-01> § 1. Op voorstel van het
bevoegd paritair orgaan, kan de Koning het aantal carensdagen,
bepaald in artikel 52, wijzigen voor de huisarbeiders die niet met
een forfaitair loon betaald worden.
§ 2. In afwijking van artikel 56, heeft de huisarbeider die niet
forfaitair betaald wordt, gedurende de periodes en de verloven
die in de bepalingen van de artikelen 51, 52, 54 en 55 vastgesteld
zijn, recht op een dagelijks forfaitair loon gelijk aan 1/7e van zijn
normaal wekelijks loon behalve indien de uitvoering van de
arbeidsovereenkomst al geschorst is of indien de werknemer op
een ander loon recht heeft.
Het loon wordt berekend overeenkomstig de wetgeving inzake
de feestdagen.
Na advies van het bevoegd paritair orgaan kan de Koning een
andere berekeningswijze van het normaal loon bepalen.
Art. 119.11. <Ingevoegd bij W 1996-12-06/30, art. 4;
Inwerkingtreding : 1997-03-01> Artikel 41 is slechts van
toepassing op de huisarbeider die forfaitair betaald wordt.
Art. 119.12. <Ingevoegd bij W 1996-12-06/30, art. 4;
Inwerkingtreding : 1997-03-01> § 1. Voor de huisarbeiders die
niet forfaitair worden betaald, kan de Koning, op voorstel van het
bevoegd paritair orgaan, één of meerdere carensdagen opleggen
of, in geval van toepassing van de artikelen 70 en 71, het aantal
carensdagen wijzigen.
§ 2. Voor de in de artikelen 70, 71 en 73 bedoelde periodes
heeft de huisarbeider die niet forfaitair betaald wordt, recht op
een dagelijks forfaitair loon gelijk aan 1/7e van zijn normaal
wekelijks loon behalve als de uitvoering van de
arbeidsovereenkomst al geschorst is of als de werknemer op een
ander loon recht heeft.
Het loon wordt overeenkomstig de wetgeving inzake de
feestdagen berekend.
Na advies van het bevoegd paritair orgaan kan de Koning een
andere berekeningswijze van het normaal loon bepalen.
TITEL VII. - DE OVEREENKOMST VOOR
TEWERKSTELLING VAN STUDENTEN
Art. 120. Deze titel regelt de tewerkstelling van studenten die
tegen loon arbeid verrichten onder het gezag van een werkgever.
Art. 121. Niettegenstaande elke uitdrukkelijke bepaling, wordt
de overeenkomst die tussen een werkgever en een student is
gesloten, welke benaming daaraan ook is gegeven, vermoed een
arbeidsovereenkomst te zijn, tenzij het tegendeel wordt bewezen.
Naargelang van het gevalbetreft het een arbeidsovereenkomst
voor werklieden, arbeidsovereenkomst voor bedienden, een
arbeidsovereenkomst voor handelsvertegenwoordigers of een
arbeidsovereenkomst voor dienstboden, zoals die door deze wet
zijn geregeld.
Art. 122. De Koning kan, op voorstel van de bevoegde paritaire
comités en na advies van de Nationale Arbeidsraad of, bij
ontstentenis van voorstellen van paritaire comités, op voorstel
van de Nationale Arbeidsraad, sommige categorieën studenten,
hetzij zonder meer, hetzij mits bepaalde regelen uit het
toepassingsgebied van deze wet sluiten.
Art. 123. De overeenkomst voor een tewerkstelling van
studenten welke onder de toepassing van deze titel valt, moet
voor ieder student afzonderlijk schriftelijk worden vastgesteld
uiterlijk op het tijdstip waarop hij in dienst treedt.
Art. 124. Het in artikel 123 bedoelde geschrift moet vermelden
:
1° de identiteit, de geboortedatum, de woonplaats en eventueel
de verblijfplaats van de partijen;
2° de datum van het begin en het einde van de uitvoering van de
overeenkomst;
3° de plaats van de uitvoering van de overeenkomst;
(4° een beknopte beschrijving van de uit te oefenen functie of
functies;) <W 1995-03-21/32, art. 1, 034; Inwerkingtreding : 0105-1995>
(5°) de arbeidsduur per dag en per week;
(6°) de toepasselijkheid van de wet van 12 april 1965
betreffende de bescherming van het loon der werknemers;
(7°) het overeengekomen loon, en ingeval dit niet vooraf kan
vastgesteld worden, de wijze en de basis van berekening van het
loon;
(8°) het tijdstip waarop het loon wordt uitbetaald;
(9°) het eventuele beding van proeftijd;
(10°) de plaats van huisvesting wanneer de werkgever er zich
toe verbonden heeft de student te huisvesten;
(11°) het bevoegde paritair comité.
(12° de aandrang en het einde van de gewone arbeidsdag, het
tijdstip en de duur van de rusttijden, de dagen van regelmatige
onderbreking van de arbeid;
13° de plaats waar en de manier waarop de persoon te bereiken
is, die overeenkomstig het Algemeen Reglement voor de
Arbeidsbescherming is aangewezen om de eerste hulp te
verlenen;
57
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
14° de plaats waar de bij hetzelfde reglement vereiste
verbandkist zich bevindt;
15° in voorkomend geval, de namen en contactmogelijkheden
van de werknemersvertegenwoordigers in de ondernemingsraad;
16°
in
voorkomend
geval,
de
namen
en
de
contactmogelijkheden van de werknemersvertegenwoordigers in
het comité voor veiligheid, gezondheid en verfraaiing van de
werkplaatsen van de onderneming;
17° in voorkomend geval, de namen en contactmogelijkheden
van de leden van de vakbondsafvaardiging;
18° het adres en het telefoonnummer van de bedrijfs- of
interbedrijfsgeneeskundige dienst;
19° het adres en het telefoonnummer van de Inspectie van de
sociale wetten van het district waarin de student wordt
tewerkgesteld.
Wanneer de in de nummers 12° tot 19° bedoelde vermeldingen
voorkomen in het arbeidsreglement, volstaat het in het in artikel
123 bedoelde geschrift uitdrukkelijk daarnaar te verwijzen.) <W
1995-03-21/32, art. 1, 034; Inwerkingtreding : 01-05-1995>
Art. 125. (Een afschrift van de in artikel 123 bedoelde
overeenkomst wordt binnen zeven dagen, volgend op het begin
van de uitvoering van de overeenkomst, door de werkgever
meegedeeld aan de door de Koning aangewezen ambtenaar,
samen met het afschrift van het bewijsschrift van ontvangst door
de student van het arbeidsreglement bedoeld in artikel 15 van de
wet van 8 april 1965 tot instelling van de arbeidsreglementen.)
<W 1995-03-21/32, art. 2, 034; Inwerkingtreding : 01-05-1995>
Na advies van het bevoegde paritair comité kan de Koning
bijzondere modaliteiten vaststellen voor de mededeling van het
afschrift van de overeenkomst.
(De werkgever die de gegevens zoals door de Koning bepaald
krachtens artikel 38 van de wet van 26 juli 1996 tot
modernisering van de sociale zekerheid en tot vrijwaring van de
leefbaarheid van de wettelijke pensioenstelsels, heeft
medegedeeld aan de instelling, die belast is met de inning van de
sociale zekerheidsbijdragen, overeenkomstig de door de Koning
bepaalde nadere regelen, is vrijgesteld van de verplichting tot het
meedelen aan de overeenkomstig het eerste lid door de Koning
aangewezen ambtenaar van de afschriften bedoeld in hetzelfde
lid.) <W 2002-02-21/39, art. 2, 051; Inwerkingtreding : 01-102001>
Art. 126. <W 1995-03-21/32, art. 3, 034; Inwerkingtreding :
01-05-1995> (Wanneer er geen geschrift is overeenkomstig de
bepalingen van de artikelen 123 en 124, of geen mededeling van
de gegevens zoals door de Koning bepaald krachtens artikel 38
van de wet van 26 juli 1996 tot modernisering van de sociale
zekerheid en tot vrijwaring van de leefbaarheid van de wettelijke
pensioenstelsels, aan de instelling, die belast is met de inning van
de sociale zekerheidsbijdragen, overeenkomstig de door de
Koning bepaalde nadere regelen, dan kunnen de overeenkomsten
voor een tewerkstelling welke bij deze wet is bedoeld, door de
studenten te allen tijde worden beëindigd zonder naleving van
58
een opzeggingstermijn en zonder vergoeding.) <W 2002-0221/39, art. 4, 052; Inwerkingtreding : onbepaald>
Wanneer er geen geschrift is overeenkomstig de bepalingen van
artikel 123, of wanneer in het opgestelde geschrift de
vermeldingen ontbreken inzake de datum van het begin en van
het einde van de uitvoering van de overeenkomst, het
werkrooster of inzake de verwijzing naar het toepasselijke
werkrooster in het arbeidsreglement, dan gelden voor de
werkgever inzake deze overeenkomst dezelfde voorwaarden als
voor de arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd.
Het vorige lid is niet van toepassing wanneer de werkgever kan
bewijzen dat het ontbreken van de vermelding van het
werkrooster of van de verwijzing naar het toepasselijk
werkrooster in het arbeidsreglement de student geen enkele
schade berokkent.
Art. 127. De arbeidsovereenkomst kan een beding van proeftijd
bevatten. Welke ook de aard is van de arbeidsovereenkomst,
wordt het proefbeding onderworpen aan de bepalingen van
artikel 48.
Art. 128. De werkgever moet aan de inwonende student die
arbeidsongeschikt is, een behoorlijke huisvesting en passende
verzorging verstrekken, zolang zulks nodig is.
De
kosten
van
dokter,
chirurg,
apotheker
en
ziekenhuisverpleging komen niet ten laste van de werkgever,
onverminderd de bepalingen van de wetgeving op de
arbeidsongevallen.
Indien de student hierom vraagt, is de werkgever gehouden bij
ziekte of ongeval van de student de door deze aangewezen
persoon daarvan in kennis te stellen; indien de student een nietontvoogde minderjarige is, moet de werkgever de persoon
verwittigen die de student gewoonlijk onder zijn hoede heeft.
Art. 129. In geval van arbeidsongeschiktheid ten gevolge van
ziekte of ongeval kan de werkgever een einde maken aan de
overeenkomst indien de ongeschiktheid langer duurt dan zeven
dagen, mits betaling van een vergoeding gelijk aan het loon
overeenkomend hetzij met de duur van de opzeggingstermijn,
hetzij met het nog te lopen gedeelte van die termijn.
Art. 130. Ieder van de partijen heeft het recht de overeenkomst
te beëindigen door opzegging aan de andere partij.
Wanneer de duur van de verbintenis één maand niet
overschrijdt, bedraagt de opzeggingstermijn welke door de
werkgever moet in acht genomen worden drie dagen en diegene
die moet in acht genomen worden door de student één dag. Deze
termijnen zijn respectievelijk zeven en drie dagen wanneer de
duur van de verbintenis één maand overschrijdt.
De bepalingen van de artikelen 37 en 59, eerste en vierde lid,
gelden voor de bij het tweede lid bedoelde opzeggingstermijnen.
Op voorstel van het bevoegde paritair comité kan de Koning
afwijken van de bepalingen betreffende de duur van de
opzeggingstermijnen en de datum waarop zij ingaan.
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
Art. 130bis. <W 1983-06-29/31, art. 10, § 2, 004> De Koning
bepaalt de voorwaarden en de modaliteiten waaronder
minderjarigen van (vijftien jaar en meer en die niet meer
onderworpen zijn aan de voltijdse leerplicht), overeenkomsten
voor de tewerkstelling van studenten kunnen sluiten. <W 199503-21/32, art. 4, 034; Inwerkingtreding : 01-05-1995>
Art. 130ter. <W 1985-07-17/41, art. 19, 010> De studenten
beoogd in deze titel behouden ten aanzien van de verschillende
regelingen inzake sociale zekerheid, hun hoedanigheid van
personen ten laste.
TITEL VIII. - (OUDE TITEL VII)
SLOTBEPALINGEN
Art. 131. Voor de toepassing van de artikelen 65, 67, 69, 82,
84, 85, 86 en 104 worden de commissielonen en veranderlijke
verdiensten berekend naar het loon van de twaalf voorafgaande
maanden.
( (Jaarlijks worden de loonbedragen bepaald bij de artikelen
22bis, 65, 67, 69, 82, 84, 85, 86 en 104) aangepast aan het
indexcijfer van de conventionele lonen voor bedienden van het
derde trimester overeenkomstig de volgende formule : het
nieuwe bedrag is gelijk aan het basisbedrag vermenigvuldigd met
het nieuwe indexcijfer en gedeeld door het aanvangsindexcijfer.
Het resultaat wordt afgerond (op de euro). <KB 2001-11-28/30,
art. 1, 049; Inwerkingtreding : 01-01-2002 en bevestigd door W
2002-06-26/47, art. 9, 053; Inwerkingtreding : 01-01-2002> <W
2006-12-27/32, art. 180, 064; Inwerkingtreding : 07-01-2007>
De nieuwe bedragen worden in het Belgisch Staatsblad
bekendgemaakt. Zij treden in werking op 1 januari van het jaar
dat volgt op dat van hun aanpassing.
Voor de toepassing van het tweede lid wordt begrepen onder :
1° het indexcijfer van de conventionele lonen voor bedienden :
het indexcijfer zoals vastgesteld door het Ministerie van
Tewerkstelling en Arbeid op basis van de berekening van het
gemiddelde van de lonen, zoals vastgesteld bij collectieve
arbeidsovereenkomst van de volwassen bedienden van de
particuliere sector;
2° het basisbedrag : het bedrag dat op 1 januari 1985 van kracht
is;
3° het nieuwe indexcijfer : het indexcijfer van het derde
trimester van 1985 en van de volgende jaren;
4° het aanvangsindexcijfer : het indexcijfer van het derde
trimester van 1984.) <W 1985-01-22/30, art. 64, 009>
bedrijfstakken en voor de categorieën van werklieden waar die
vorm van overeenkomst met het gebruik overeenstemt.
Art. 133. De bepalingen van deze wet zijn toepasselijk op de
lopende overeenkomsten.
Art. 134. De Koning kan de bestaande wetsbepalingen wijzigen
om de tekst ervan in overeenstemming te brengen met de
bepalingen van deze wet.
Art. 135. – 136. <Wijzigingsbepaling>
Art. 137. Opgeheven worden :
1° met uitzondering van haar artikelen 40 en 41, de wet van 10
maart 1900 op de arbeidsovereenkomst, gewijzigd bij de wetten
van 4 maart 1954, 30 april 1958, 20 juli 1960, 20 juli 1961, 10
december 1962, 24 december 1963, 15 april 1964, 8 en 12 april
1965, 10 oktober 1967, 5 december 1968, 21 november 1969 en
de koninklijke besluiten van 1 maart 1971 en 17 juli 1972;
2° de bij koninklijk besluit van 20 juli 1955 geordende wetten
betreffende het bediendencontract, gewijzigd bij de wetten van
20 juli 1961, 10 december 1962, 30 juli en 24 december 1963, 15
april 1964, 12 april 1965, 10 oktober 1967, 5 december 1968, 21
november 1969, de koninklijke besluiten van 1 maart 1971 en 17
juli 1972 en bij de wet van 11 juli 1973;
3° de wet van 30 juli 1963 tot instelling van het statuut der
handelsvertegenwoordigers, gewijzigd bij de wet van 21
november 1969;
4° de wet van 24 april 1970 betreffende de
arbeidsovereenkomst voor dienstboden;
5°, (...), de wet van 9 juni 1970 betreffende de tewerkstelling
van studenten. <W 1985-07-17/41, art. 20, 010>
Art. 131bis. <Ingevoegd bij W 1992-06-26/30, art. 100, 028;
ED : 10-07-1992> Het orgaan dat met toepassing van deze wet
werd geraadpleegd, deelt zijn advies mee binnen twee maanden
nadat het verzoek is gedaan; zoniet, wordt er niet op gewacht.
Art. 132. Gedurende de zes maanden die volgen op de
inwerkingtreding van deze wet is, in afwijking van artikel 9, de
schriftelijke vaststelling van de overeenkomst voor bepaalde tijd
of voor een duidelijk omschreven werk niet vereist in de
59
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
ARBEIDSWET 16 MAART 1971.
Hoofdstuk I. - Toepassingsgebied
Artikel 1. Deze wet is van toepassing op de werknemers en op
de werkgevers.
Voor de toepassing van deze wet worden gelijkgesteld met:
1° werknemers: de personen die, anders dan krachtens een
arbeidsovereenkomst, arbeid verrichten onder het gezag van een
ander persoon;
2° werkgevers: de personen die de onder 1°, genoemde
personen tewerkstellen;
3° een bedrijfstak: de groepen van werkgevers en met
werkgevers gelijkgestelde personen, die buiten het bedrijfsleven
een gelijke of verwante activiteit uitoefenen;
4° een bedrijf: de inrichtingen van de werkgevers en met
werkgevers gelijkgestelde personen, die een activiteit buiten het
bedrijfsleven uitoefenen.
Art. 2. <W 1992-08-05/42, art. 6, 008; Inwerkingtreding : 0102-1993> Voor de toepassing van deze wet wordt verstaan onder
" jeugdige werknemers " : minderjarige werknemers die 15 jaar
of ouder zijn en die niet meer onderworpen zijn aan de voltijdse
leerplicht.
De Koning kan nochtans de bepalingen van deze wet die de
jeugdige werknemers betreffen, zo nodig onder door Hem te
stellen voorwaarden, toepasselijk maken op de werknemers
tussen 18 en 21 jaar.
Art. 3. § 1. De bepalingen van hoofdstuk III, (afdelingen 1 en 2
en 4 tot7), zijn niet van toepassing op: <W 1998-12-04/31, art. 2,
1°, 019; Inwerkingtreding : 27-12-1998>
1° de personen tewerkgesteld door het Rijk, de provinciën, de
gemeenten, de openbare instellingen die er onder ressorteren en
de instellingen van openbaar nut, behoudens indien zij
tewerkgesteld zijn door instellingen die een industriële of
commerciële activiteit uitoefenen of door instellingen die
geneeskundige, profylactische of hygiënische verzorging
verlenen;
2° (Opgeheven) <W 1996-12-06/30, art. 5, 016;
Inwerkingtreding : 03-01-1997>;
3° de personen die werkzaam zijn in een familieonderneming
waar gewoonlijk alleen bloedverwanten, aanverwanten of
pleegkinderen arbeid verrichten onder het uitsluitend gezag van
de vader, de moeder of de voogd;
4° (...); <W 2005-07-20/41, art. 93, 025; Inwerkingtreding : 0110-2005>
5° het varend personeel van de visserijbedrijven (...); <W 200607-20/39, art. 249, 026; Inwerkingtreding : 07-08-2006>
60
6° (...) <W 2002-08-02/45, art. 92, 022 Inwerkingtreding : 2908-2002>
§ 2. De bepalingen van hoofdstuk III, afdeling 1, die de
zondagsrust betreffen, zijn bovendien niet van toepassing op:
1° het varend personeel tewerkgesteld aan werken van vervoer
te water, met uitzondering van de werknemers die verbonden zijn
door een arbeidsovereenkomst voor binnenschippers;
2° de werknemers tewerkgesteld in onderwijsinstellingen.
§ 3. De bepalingen van hoofdstuk III, (afdelingen 2 en 4 tot 7),
zijn bovendien niet van toepassing op: <W 1998-12-04/31, art. 2,
2°, 019; Inwerkingtreding : 27-12-1998>
1° de door de Koning aangewezen werknemers die een leidende
functie uitoefenen of een vertrouwenspost bekleden;
2° de werknemers verbonden door een arbeidsovereenkomst
voor dienstboden;
3° de handelsvertegenwoordigers.
Art. 3bis. <Ingevoegd bij W 1996-12-06/30, art. 6;
Inwerkingtreding : 03-01-1997> De bepalingen van hoofdstuk
III, (afdelingen I en II en 4 tot 7), zijn niet van toepassing op de
huisarbeiders. <W 1998-12-04/31, art. 3, 019; Inwerkingtreding :
27-12-1998>
De Koning kan, op voorstel van het bevoegd paritair orgaan, en
onder de door Hem bepaalde voorwaarden en modaliteiten, de in
het eerste lid bedoelde bepalingen geheel of gedeeltelijk
toepasselijk verklaren op de huisarbeiders.
Bij ontstentenis van het in het tweede lid bedoeld voorstel en na
advies van de Nationale Arbeidsraad, kan de Koning, onder de
door Hem bepaalde voorwaarden en modaliteiten, de in het eerste
lid bedoelde bepalingen geheel of gedeeltelijk toepasselijk
verklaren op de huisarbeiders.
Art. 3ter. <W 2002-08-02/45, art. 93, 022 Inwerkingtreding :
29-08-2002> De bepalingen van hoofdstuk III, afdelingen I en II
en IV tot VII zijn niet van toepassing op de artsen, veeartsen,
tandartsen, geneesheren-specialisten in opleiding en op de
studenten stagiairs die zich voorbereiden op de uitoefening van
de beroepen van arts, veearts en tandarts.
De Koning kan, bij een besluit vastgesteld na overleg in de
Ministerraad en onder de door Hem bepaalde voorwaarden en
modaliteiten, de in het eerste lid bedoelde bepalingen geheel of
gedeeltelijk toepasselijk verklaren op de artsen, veeartsen,
tandartsen, geneesheren-specialisten in opleiding en op de
studenten stagiairs die zich voorbereiden op de uitoefening van
de beroepen van arts, veearts en tandarts.
Art. 3quater. <Ingevoegd bij W 2006-07-20/39, art. 250;
Inwerkingtreding : 07-08-2006> De bepalingen van hoofdstuk
III, afdelingen 1 en 2 en 4 tot 7 zijn niet van toepassing op het
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
varend personeel tewerkgesteld aan werken van vervoer in de
lucht.
De Koning kan, bij een besluit vastgesteld na overleg in de
Ministerraad, en volgens de voorwaarden en nadere regelen die
Hij bepaalt, de in het eerste lid bedoelde bepalingen geheel of
gedeeltelijk van toepassing verklaren op het varend personeel
tewerkgesteld aan werken van vervoer in de lucht. De Koning
kan eveneens specifieke bepalingen voor deze categorie van
werknemers invoeren.
Art. 4. De Koning kan op voorstel van de bevoegde paritaire
comités en na advies van de Nationale Arbeidsraad, de in artikel
3 genoemde bepalingen zo nodig onder door Hem te stellen
voorwaarden, geheel of gedeeltelijk toepasselijk verklaren op de
in dit artikel genoemde werknemers of niet toepasselijk verklaren
op de werknemers die onder die bepaling vallen.
Wanneer de Nationale Arbeidsraad de functie vervult die door
het eerste lid aan de paritaire comités is opgedragen, beraadslaagt
en beslist hij alleen dan geldig wanneer ten minste de helft van
de leden die de werkgevers vertegenwoordigen en de helft van de
leden die de werknemers vertegenwoordigen aanwezig zijn.
Alleen de vertegenwoordigers van de werkgevers en de
vertegenwoordigers van de werknemers hebben beslissende stem.
Het voorstel moet bovendien worden genomen met eenparigheid
van stemmen.
Art. 5. De nietigheid van de dienstbetrekking kan niet worden
ingeroepen:
1° tegen jeugdige werknemers;
2° tegen andere dan jeugdige werknemers, wanneer arbeid
wordt verricht:
a) ingevolge een dienstbetrekking nietig wegens inbreuk op de
bepalingen die de regelen van de arbeidsverhoudingen tot
voorwerp hebben;
b) in speelzalen.
Hoofdstuk II. - Verbod om arbeid te verrichten
AFDELING I. - KINDERARBEID
ONDERAFDELING I. - DEFINITIES
Art. 6. <W 1992-08-05/42, art. 1, 008; Inwerkingtreding : 0102-1993> Voor de toepassing van deze wet wordt verstaan onder
:
" kinderen " : minderjarigen beneden 15 jaar of die nog
onderworpen zijn aan de voltijdse leerplicht.
ONDERAFDELING II. - VERBOD VAN KINDERARBEID
Art. 7.1. 1. <W 1992-08-05/42, art. 1, 008; Inwerkingtreding :
01-02-1993> Het is verboden kinderen arbeid te doen of laten
verrichten of enige werkzaamheid buiten het kader van hun
opvoeding of vorming te doen of laten uitvoeren.
2. Het is in ieder geval verboden kinderen enige werkzaamheid
te doen of laten uitvoeren die een nadelige invloed kan hebben op
de ontwikkeling van het kind op pedagogisch, intellectueel of
sociaal vlak, zijn fysieke, psychische of morele integriteit in
gevaar brengt of die schadelijk is voor enig aspect van zijn
welzijn.
ONDERAFDELING III. - INDIVIDUELE AFWIJKING
Art. 7.2. 1. <W 1992-08-05/42, art. 1, 008; Inwerkingtreding :
01-02-1993> Individuele afwijkingen van het verbod van het
doen of laten uitvoeren van werkzaamheden door kinderen
kunnen enkel worden toegestaan voor de medewerking van
kinderen :
1.1. als acteur, figurant, zanger, muzikant of danser aan
uitvoeringen van culturele, wetenschappelijke, opvoedkundige of
artistieke aard, zoals onder andere :
a) toneel, opera, operette, ballet of circus;
b) dans-, muziek- of zangwedstrijden of enige andere
podiumwedstrijd of -activiteit;
1.2. als acteur, figurant, zanger, muzikant of model aan beeldof klankregistraties of rechtstreekse uitzendingen voor radio of
televisie, al dan niet voor reclamedoeleinden;
1.3. als figurant of model aan fotosessies, al dan niet voor
reclamedoeleinden;
1.4. als model of figurant aan modeshows en voorstellingen van
collecties klederen.
2. De Koning kan, bij een in Ministerraad overlegd besluit, de
opsomming van de gevallen waarin individuele afwijkingen
kunnen worden toegestaan beperken of uitbreiden.
Art. 7.3. 1. <W 1992-08-05/42, art. 1, 008; Inwerkingtreding :
01-02-1993> De bij artikel 7.2 bedoelde individuele afwijkingen
kunnen enkel worden toegestaan op voorwaarde dat :
1.1. de persoon die de individuele afwijking aanvraagt zich
ertoe verbindt erop toe te zien dat het uitvoeren van de bij artikel
7.2 bedoelde werkzaamheid, waarvoor de afwijking aangevraagd
wordt, geen nadelige invloed heeft op de ontwikkeling van het
kind op pedagogisch, intellectueel en sociaal vlak, zijn fysieke,
psychische en morele integriteit niet in gevaar brengt en niet
schadelijk is voor enig aspect van zijn welzijn;
1.2. de vader, moeder of de voogd, voorafgaand hun
schriftelijke toelating geven voor het uitvoeren van deze
werkzaamheid;
1.3. de in 1.1 bedoelde aanvrager zich ertoe verbindt de
bijkomende algemene voorwaarden die de Koning kan bepalen
voor het uitvoeren van deze werkzaamheid, na te leven;
1.4. de in 1.1 bedoelde aanvrager zich ertoe verbindt de
bijkomende bijzondere voorwaarden die in de individuele
afwijking kunnen bepaald worden voor het uitvoeren van deze
werkzaamheid, na te leven.
2. Deze individuele afwijkingen worden maar toegestaan voor
een bepaalde tijd en voor een bepaalde werkzaamheid.
Art. 7.4. 1. <W 1992-08-05/42, art. 1, 008; Inwerkingtreding :
01-02-1993> Binnen de grenzen bepaald door deze afdeling stelt
de Koning de voorwaarden en nadere regelen vast voor het
uitvoeren van de werkzaamheden waarvoor een individuele
61
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
afwijking bedoeld bij artikel 7.2 kan toegestaan worden, onder
andere inzake het aanvangs- en einduur, de duur en de frequentie
van deze werkzaamheden, alsmede inzake de rusttijden.
2. Voor werkzaamheden van een kind tot en met 6 jaar kunnen
enkel individuele afwijkingen toegestaan worden wanneer deze
werkzaamheden uitgevoerd worden tussen 8 en 19 uur.
3. Voor werkzaamheden van een kind van 7 tot en met 11 jaar
kunnen enkel individuele afwijkingen toegestaan worden
wanneer deze werkzaamheden uitgevoerd worden tussen 8 en 22
uur.
4. Voor werkzaamheden van een kind van 12 tot 15 jaar of dat
nog onderworpen is aan de voltijdse leerplicht kunnen enkel
individuele afwijkingen toegestaan worden wanneer deze
werkzaamheden uitgevoerd worden tussen 8 en 23 uur.
Art. 7.5. <W 1992-08-05/42, art. 1, 008; Inwerkingtreding : 0102-1993> De Koning stelt de nadere procedureregelen vast tot
het verkrijgen van de in artikel 7.2 bedoelde individuele
afwijking.
Hij wijst de ambtenaren aan die deze individuele afwijkingen
kunnen toestaan.
Art. 7.6. <W 1992-08-05/42, art. 1, 008; Inwerkingtreding : 0102-1993> Een individuele afwijking kan enkel toegestaan
worden wanneer een schriftelijke aanvraag daartoe werd
ingediend.
De aanvraag tot het bekomen van een individuele afwijking kan
enkel ingediend worden door een natuurlijke persoon die in
België zijn woonplaats heeft en die de verantwoordelijkheid
heeft voor het organiseren van een activiteit in het kader waarvan
het kind een in artikel 7.2 bedoelde werkzaaheid zal uitvoeren.
Art. 7.7. 1. <W 1992-08-05/42, art. 1, 008; Inwerkingtreding :
01-02-1993> Een individuele afwijking kan enkel toegestaan
worden nadat de schriftelijke aanvraag aan een onderzoek werd
onderworpen.
2. De individuele afwijking kan enkel schriftelijk worden
toegestaan.
3. Bij het Mininisterie van Tewerkstelling en Arbeid wordt een
Adviesraad Kinderarbeid opgericht.
De Koning bepaalt de samenstelling en de werkwijze van deze
Raad.
4. De Adviesraad Kinderarbeid heeft tot opdracht :
4.1. aan de Minister van Tewerkstelling en Arbeid en aan de
bevoegde ambtenaren, hetzij uit eigen beweging, hetzij op hun
aanvraag, advies uit te brengen of voorstellen te doen inzake de
algemene vraagstukken betreffende de kinderarbeid in de vorm
van verslagen die de verschillende in zijn midden uiteengezette
standpunten weergeven;
4.2. op vraag van de bevoegde ambtenaar hem van advies te
dienen bij het onderzoek van de aanvraag en de opvolging van de
naleving van de toegestane individuele afwijking;
4.3. de documentatie in verband met kinderarbeid te
verzamelen;
62
4.4. het onderzoek op het gebied van de kinderarbeid te
coördineren, op te volgen en te evalueren;
4.5. een jaarverslag op te stellen over zijn activiteiten en over de
toepassing van de wetgeving op de kinderarbeid. Dit jaarverslag
moet aan de Minister van Tewerkstelling en Arbeid en aan de
Nationale Arbeidsraad worden toegezonden.
De Koning kan, bij een in Ministerraad overlegd besluit, de
opdrachten van deze Adviesraad uitbreiden.
5. Bij het onderzoek van de aanvraag en de opvolging van de
naleving van de toegestane individuele afwijking kan de
bevoegde ambtenaar zich laten bijstaan door één of meer
deskundigen of door de Adviesraad Kinderarbeid.
Art. 7.8. 1. <W 1992-08-05/42, art. 1, 008; Inwerkingtreding :
01-02-1993> In de individuele afwijking bepaalt de bevoegde
ambtenaar bijkomende bijzondere voorwaarden voor het
uitvoeren van de werkzaamheden bedoeld bij artikel 7.2.
2. Deze bijkomende bijzondere voorwaarden hebben onder
meer betrekking op :
2.1. het geheel van de voorwaarden in verband met het
aanvangs- en het einduur, de duur en de frequentie van de
werkzaamheden waarvoor een individuele afwijking kan worden
toegestaan, met inbegrip van de voorbereidingen en de wacht- en
rusttijden, alsmede in verband met de reistijden;
2.2. de begeleiding en de opvang van het kind tijdens deze
werkzaamheden, met inbegrip van de voorbereidingen en de
wacht- en rusttijden, alsmede tijdens de reistijden;
2.3. het schoolverzuim; een individuele afwijking kan enkel
worden toegestaan indien een dergelijk verzuim onontbeerlijk is
om de betrokken werkzaamheid te kunnen uitvoeren en nadat
daaromtrent het advies van het betrokken schoolhoofd werd
ingewonnen;
2.4. de verplichting om het kind een deskundigenonderzoek te
laten ondergaan of een begeleiding te voorzien door een
deskundige, inzonderheid wanneer de kans op het creëren van
een zogenaamde kindster reëel is;
2.5. het sluiten van de nodige verzekeringen;
2.6. de maatregelen die de aanvrager moet treffen om te
voorkomen dat het uitvoeren van de werkzaamheid waarvoor de
individuele afwijking wordt toegestaan een nadelige invloed
heeft op de ontwikkeling van het kind op pedagogisch,
intellectueel en sociaal vlak, zijn fysieke, psychische en morele
integriteit in gevaar brengt of schadelijk is voor enig aspect van
zijn welzijn;
2.7. de vaststelling van het feit of het kind al dan niet instemt
met het uitvoeren van de werkzaamheid waarbij aan de mening
van het kind passend belang wordt gehecht in overeenstemming
met zijn leeftijd en rijpheid.
Art. 7.9. <W 1992-08-05/42, art. 1, 008; Inwerkingtreding : 0102-1993> Het is verboden het kind een werkzaamheid bedoeld in
artikel 7.2 te doen of laten uitvoeren vooraleer de aanvrager van
de bevoegde ambtenaar daartoe een schriftelijke individuele
afwijking heeft bekomen.
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
De bevoegde ambtenaar moet antwoorden binnen een termijn
van hoogstens één maand, te rekenen van de indiening van de
geldige aanvraag.
Art. 7.10. <W 1992-08-05/42, art. 1, 008; Inwerkingtreding :
01-02-1993> De schriftelijke individuele afwijking die de
aanvrager ontvangen heeft van de bevoegde ambtenaar moet, op
het ogenblik en de plaats waar het kind de werkzaamheid
uitvoert, door de aanvrager of de persoon die hij daartoe
aangewezen heeft aan de officieren van gerechtelijke politie of
aan de bij artikel 49 bedoelde personen vertoond worden op hun
verzoek.
Art. 7.11. <W 1992-08-05/42, art. 1, 008; Inwerkingtreding :
01-02-1993> Het is verboden als tussenpersoon of bemiddelaar,
al dan niet tegen vergoeding, voorstellen te doen,
rechtshandelingen te stellen of reclame te maken ten einde
werkzaamheden bedoeld bij artikel 7.2, waarvoor geen
individuele afwijking gevraagd wordt, te bevorderen of mee
helpen tot stand te brengen.
3. Over deze geïndividualiseerde spaarrekening, zowel wat de
hoofdsom als de intresten betreft, mag niet worden beschikt door
een ander persoon dan de titularis.
Onverminderd het bepaalde in de wet van 30 april 1958
betreffende de handelingsbekwaamheid van de minderjarige voor
sommige spaarverrichtingen, kan de Koning de gevallen, de
voorwaarden en nadere regelen bepalen waaronder de vader, de
moeder of de voogd geld kunnen afhalen van deze
geïndividualiseerde spaarrekening, enkel in het belang van het
kind.
Art. 7.14. <W 1992-08-05/42, art. 1, 008; Inwerkingtreding :
01-02-1993> Buiten het loon in geld of de in geld waardeerbare
voordelen bedoeld bij artikel 7.12, mogen naar aanleiding van het
uitvoeren van een werkzaamheid door het kind, enkel de
gebruikelijke geschenken worden gegeven, mits deze aan de
leeftijd, de ontwikkeling en de vorming van het kind zijn
aangepast.
AFDELING II. - VERBOD OM BEPAALDE ARBEID TE
VERRICHTEN
ONDERAFDELING IV. - LOON
Art. 7.12. 1. <W 1992-08-05/42, art. 1, 008; Inwerkingtreding :
01-02-1993> Met loon wordt gelijkgesteld :
1.1. het geld of de in geld waardeerbare voordelen waarop het
kind recht heeft of dat het kind ontvangt overeenkomstig de
bepalingen van artikel 7.13.1 ingevolge het uitvoeren van een
werkzaamheid bedoeld bij artikel 7.2 waarvoor een individuele
afwijking werd toegestaan;
1.2. het geld of de in geld waardeerbare voordelen dat het kind,
zijn vader, moeder of voogd ontvangt in strijd met de bepalingen
van artikel 7.13.1 ingevolge het uitvoeren van een werkzaamheid
bedoeld bij artikel 7.2 waarvoor een individuele afwijking werd
toegestaan;
1.3. het geld of de in geld waardeerbare voordelen waarop het
kind recht heeft of dat het kind, zijn vader, moeder of voogd
ontvangt ingevolge het verrichten van arbeid door het kind,
verboden op grond van artikel 7.1 of ingevolge het uitvoeren van
een werkzaamheid door het kind waarvoor geen individuele
afwijking, zoals bedoeld bij artikel 7.2 werd toegestaan.
2. Onverminderd de bepalingen van de artikelen 7.13 en 7.14 is
de wet van 12 april 1965 betreffende de bescherming van het
loon der werknemers van overeenkomstige toepassing op het in 1
bedoelde loon van het kind.
Art. 7.13. 1. <W 1992-08-05/42, art. 1, 008; Inwerkingtreding :
01-02-1993> Het loon in geld van het kind, bedoeld bij artikel
7.12 moet door de bij artikel 7.6 bedoelde aanvrager van de
individuele afwijking, gestort worden op een geïndividualiseerde
spaarrekening op naam van het kind bij een financiële instelling.
De intrest wordt gekapitaliseerd. Elke andere betalingswijze is
nietig.
2. Dit loon moet uiterlijk uitbetaald worden op de vierde
werkdag van de maand volgend op de maand waarin de
werkzaamheid door het kind werd uitgevoerd.
Art. 8. [1 De jeugdige werknemers mogen geen ondergrondse
arbeid verrichten in mijnen, groeven en graverijen.]1
De Koning kan het verrichten van ondergrondse arbeid die niet
in de mijnen, graverijen en groeven wordt verricht, aan jeugdige
werknemers verbieden, of afhankelijk maken van de
inachtneming van bepaalde beschermingsmaatregelen.
---------(1)<W 2010-04-28/01, art. 115, 029; Inwerkingtreding : 20-052010>
Art. 9. Jeugdige werknemers mogen geen arbeid verrichten die
hun krachten te boven gaat, hun gezondheid bedreigt of hun
zedelijkheid in gevaar brengt. De Koning kan bepalen welke
arbeid in elk geval als zodanig moet worden aangemerkt.
Art. 10. De Koning kan het verrichten van gevaarlijke of
ongezonde arbeid aan [1 ...]1 jeugdige werknemers verbieden of
afhankelijk maken van de inachtneming van bepaalde
beschermingsmaatregelen.
---------(1)<W 2010-04-28/01, art. 116, 029; Inwerkingtreding : 20-052010>
Art. 10bis. <W 24-02-1978, art. 12> De personen die de
leeftijdsgrens, bepaald in of in uitvoering van artikel 6 van de
wet van 24 februari 1978, betreffende de arbeidsovereenkomst
voor betaalde sportbeoefenaars niet bereikt hebben, mogen niet
worden tewerkgesteld krachtens een arbeidsovereenkomst voor
betaalde sportbeoefenaars.
Hoofdstuk III. - Arbeids- en rusttijden
AFDELING I. - ZONDAGSRUST
63
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
Art. 11. Het is verboden werknemers 's zondags tewerk te
stellen.
Art. 12. Volgende werkzaamheden mogen 's zondags worden
uitgevoerd in zoverre de normale exploitatie van het bedrijf het
niet mogelijk maakt ze op een andere dag van de week uit te
voeren :
1° toezicht op de bedrijfsruimte;
2° schoonmaken, herstellen en onderhouden, in zover deze
werkzaamheden voor de regelmatige voortzetting van het bedrijf
nodig zijn, alsmede de werkzaamheden buiten de produktie, die
nodig zijn voor de regelmatige hervatting van het bedrijf de
volgende dag;
3° arbeid verricht om het hoofd te bieden aan een voorgekomen
of dreigend ongeval;
4° dringende arbeid aan machines of materieel en arbeid die
door een onvoorziene noodzakelijkheid wordt vereist;
5° arbeid om beschadiging van grondstoffen of voortbrengselen
te voorkomen.
De werkzaamheden bedoeld in het eerste lid mogen zowel door
de werknemers van het bedrijf als door andere werknemers
worden uitgevoerd.
De bepalingen van dit artikel doen geen afbreuk aan die van de
artikelen 76 en 77 van de wetten op de mijnen, groeven en
graverijen, gecoördineerd bij koninklijk besluit van 15 september
1919.
Art. 13. De werknemers mogen 's zondags tewerkgesteld
worden in de bedrijven of voor het uitvoeren van werken
aangewezen door de Koning.
Art. 14. § 1.In de andere kleinhandelszaken dan die waarin de
zondagsarbeid toegelaten werd in uitvoering van artikel 13,
mogen de werknemers 's zondags van 8 uur 's morgens tot 's
middags worden tewerkgesteld.
Nochtans kan de Koning in bepaalde gemeenten :
1° deze tewerkstelling op zondag verbieden of de duur ervan
beperken;
2° deze tewerkstelling op zondag gedurende ten hoogste zes
weken per jaar toelaten op andere uren of gedurende een groter
aantal uren dan bepaald in het eerste lid, wanneer bijzondere
omstandigheden dit vorderen.
§ 2. In badplaatsen, luchtkuuroorden en toeristische centra
mogen de werknemers 's zondags tewerkgesteld worden in
kleinhandelszaken en kapperssalons.
De Koning bepaalt :
1° wat moet worden verstaan onder badplaatsen,
luchtkuuroorden en toeristische centra;
2° de voorwaarden waaronder en de grenzen waarbinnen de
werknemers 's zondags mogen tewerkgesteld worden.
Art. 15. De Koning kan toestaan dat de werknemers twaalf
maal per jaar 's zondags tewerkgesteld worden, zonder dat
64
evenwel meer dan vier opeenvolgende weken van dit recht mag
gebruik worden gemaakt :
1° in bedrijven die gedurende slechts een gedeelte van het jaar
werken of waarin gedurende zekere seizoenen van het jaar
intenser wordt gewerkt;
2° in bedrijven die in openlucht worden uitgeoefend en waarin
de arbeid kan worden belemmerd door ongunstig weder.
De werkgever die zondagsarbeid met toepassing van het eerste
lid doet verrichten, brengt dit binnen vierentwintig uur ter kennis
van de door de Koning aangewezen ambtenaar.
Art. 16. De werknemers die zondagsarbeid verrichten met
toepassing van de artikelen 12, 13, 14 en 15, hebben recht op
inhaalrust in de loop van de zes dagen die op de bewuste zondag
volgen.
De rusttijd bedraagt een volle dag, indien de zondagsarbeid
langer dan vier uren heeft geduurd en ten minste een halve dag
indien hij niet langer dan vier uren heeft geduurd; in dit laatste
geval moet de inhaalrust worden verleend vóór of na 13 uur en
op die dag mag niet langer dan vijf uur arbeid worden verricht.
De Koning kan een andere regeling voor inhaalrust
voorschrijven. Hij mag evenwel de in het tweede lid bepaalde
duur van de inhaalrust niet wijzigen, tenzij om deze vast te
stellen op de werkelijke duur van de verrichte zondagsarbeid.
Art. 17. <W 1987-03-17/33, art. 19, 002; Inwerkingtreding :
01-07-1987> De werknemers die (arbeid verrichten in
opeenvolgende ploegen) kunnen op zondag worden
tewerkgesteld op voorwaarde dat hun arbeid een keer per week
wordt onderbroken gedurende een periode van vierentwintig
opeenvolgende uren waarvan er ten minste achttien op de zondag
vallen. <W 1997-02-17/47, art. 2, 017; Inwerkingtreding : 08-041998>
Art. 18. De rusttijdregeling wordt bij verordening vastgesteld :
1° voor de door het Rijk beheerde bedrijven;
2° voor de spoor- en buurtspoorwegbedrijven; deze
verordeningen behoeven goedkeuring van de Minister tot wiens
bevoegdheid het Verkeerswezen behoort.
AFDELING II. - ARBEIDSDUUR
Art. 19. De arbeidsduur van de werknemers mag niet meer
belopen dan acht uren per dag of 40 uren per week.
Onder arbeidsduur wordt verstaan : de tijd gedurende welke het
personeel ter beschikking is van de werkgever.
Op verzoek van het bevoegde Paritair Comité, kan de Koning
de tijd bepalen gedurende welke het personeel ter beschikking
van de werkgever is, ten aanzien van :
1° de vervoerondernemingen;
2° de werknemers tewerkgesteld aan vervoerwerken;
3° de werknemers tewerkgesteld aan werken die hoofdzakelijk
bij tussenpozen worden verricht.
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
Ten aanzien van de werknemers van de zeevaartondernemingen
en van de ondernemingen van vervoer langs de binnenwateren,
kan de Koning, op voorstel van het bevoegde Paritair Comité, de
modaliteiten van toepassing in het bepaalde in het eerste lid
bepalen.
De arbeidsduur van de werknemers tewerkgesteld in de mijnen,
groeven en graverijen, bevat de tijd die normaal nodig is om af te
dalen naar de plaats van het werk en om ervan terug naar boven
te komen of om ervan terug af te dalen.
Art. 19bis. <W 1985-01-22/30, art. 145, 002> De tijd, door een
jeugdige werknemer die nog onderworpen is aan de deeltijdse
leerplicht zoals bedoeld bij artikel 1, § 1, van de wet van 29 juni
1983 betreffende de leerplicht besteed aan het volgen van
onderwijs met beperkt leerplan of aan een voor de vervulling van
de leerplicht erkende vorming, wordt als arbeidsduur beschouwd.
Art. 20. § 1. De dagelijkse grens van de arbeidsduur kan op
negen uren worden gebracht wanneer de arbeidstijdregeling per
week een halve, een hele of meer dan een rustdag behalve de
zondag, omvat.
§ 2. Ze kan op tien uren worden gebracht voor de werknemers
die wegens de afstand van de werkplaats niet elke dag naar hun
woon- of verblijfplaats kunnen terugkeren.
Onder werknemers die niet elke dag naar hun woon- of
verblijfplaats kunnen terugkeren, wordt verstaan degenen die
gedurende meer dan veertien uren moeten van huis zijn.
De berekening van de uren afwezigheid geschiedt vanaf de
woon- of verblijfplaats op basis van de dienstregelingen der
gemeenschappelijke vervoermiddelen die de werknemer ter
beschikking staan.
De Koning kan de dagelijkse grens waarvan sprake in het eerste
lid van deze paragraaf wijzigen. Hij kan eveneens de erin
bepaalde regeling uitbreiden tot alle werknemers van een werf of
van een werkplaats wanneer de meerderheid van de aldaar
tewerkgestelde werknemers niet elke dag naar hun woon- of
verblijfplaats kunnen terugkeren.
Art. 20bis. <W 1985-01-22/30, art. 76, 002> (§ 1. Een
collectieve arbeidsovereenkomst gesloten overeenkomstig de wet
van 5 december 1968 betreffende de collectieve
arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités, of (bij
ontstentenis, het arbeidsreglement), kan de overschrijding van de
bij artikel 19 vastgestelde grenzen toestaan. <W 1996-07-26/32,
art. 37, 015; Inwerkingtreding : onbepaald>
Het arbeidsreglement en, in voorkomend geval, de collectieve
arbeidsovereenkomst vermelden ten minste :
1° de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur alsmede het aantal
arbeidsuren dat over de referteperiode, waarvan de duur één jaar
niet mag overschrijden, moet worden gepresteerd;
2° het aantal uren dat beneden of boven de dagelijkse grens van
de arbeid, zoals vastgesteld in het uurrooster vermeld in het
arbeidsreglement, mag worden gepresteerd, zonder dat de uren
die meer of minder worden gepresteerd twee uren mogen
overschrijden en zonder dat de dagelijkse arbeidsduur negen uren
mag overschrijden;
3° het aantal uren dat beneden of boven de wekelijkse grens van
de arbeid, zoals vastgesteld in het uurrooster vermeld in het
arbeidsreglement, mag worden gepresteerd, zonder dat de uren
die meer of minder worden gepresteerd vijf uren mogen
overschrijden en zonder dat de wekelijkse arbeidsduur
vijfenveertig uren mag overschrijden.
De nieuwe uurroosters die voortvloeien uit de toepassing van
het eerste lid moeten het voorwerp uitmaken van een aanpassing
van het arbeidsreglement overeenkomstig de beginselen van het
tweede lid volgens de bepalingen van artikel 6, 1°, van de wet
van 8 april 1965 tot instelling van de arbeidsreglementen.) <W
1994-12-21/31, art. 78, 011; Inwerkingtreding : 02-01-1995>
§ 2. De rustdagen bepaald bij de wet van 4 januari 1974
betreffende de feestdagen en de periodes van schorsing van de
uitvoering van de arbeidsovereenkomsten voorzien in de wet van
3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten komen als
arbeidsduur in aanmerking voor de berekening van de
arbeidsduur die over een jaar moet worden nageleefd.
§ 3. Bij de berekening van de jaarlijkse arbeidsduur wordt geen
rekening gehouden met de overschrijdingen van de bij artikel 19
vastgestelde grenzen die voortvloeien uit de toepassing van
artikel 26, § 1, 1° en 2°.
(§ 4. Het aantal arbeidsuren dat over een jaar moet worden
gepresteerd kan ten belope van 65 uren per kalenderjaar worden
overschreden in geval van toepassing van de artikelen 25 en 26, §
1, 3°.
Deze overschrijding kan enkel toegestaan worden door een in
het paritair comité gesloten collectieve arbeidsovereenkomst,
wanneer het niet mogelijk is om over te gaan tot bijkomende
aanwervingen.)
<W
1993-06-10/32,
art.
10,
009;
Inwerkingtreding : 10-07-1993>
Art. 21. <W 1989-12-22/31, art. 189, 006; Inwerkingtreding :
09-01-1990> De duur van elke werkperiode mag niet korter zijn
dan drie uren. Deze duur kan gewijzigd worden door de Koning
of door een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten
overeenkomstig de wet van 5 december 1968 betreffende de
collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités.
Onverminderd de bepalingen van het eerste lid, kan de Koning
voorwaarden stellen aan de verdeling van prestaties in
verschillende werkperiodes tijdens eenzelfde dag.
Art. 22. <KBN225 07-12-1983, art. 1> De bij (de artikelen 19
en 20 en de krachtens artikel 20bis) bepaalde grenzen mogen
worden overschreden : <W 1985-01-22/30, art. 77, 002>
1° wanneer (arbeid in opeenvolgende ploegen wordt verricht);
<W 1997-02-17/47, art. 2, 017; Inwerkingtreding : 08-04-1997>
2° voor het uitvoeren van werken die wegens hun aard niet
mogen worden onderbroken;
3° voor het uitvoeren van werken van inventarissen en balansen
op voorwaarde dat deze grenzen niet gedurende méér dan zeven
dagen per werknemer en per kalenderjaar worden overschreden.
65
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
Art. 23. <KBN225 07-12-1983, art. 2> De Koning kan toestaan
dat de bij (de artikelen 19 en 20 en de krachtens artikel 20bis)
vastgestelde grenzen overschreden worden in de bedrijfstakken,
de categorieën van ondernemingen of de takken van
ondernemingen waar deze grenzen niet kunnen worden
toegepast. <W 1985-01-22/30, art. 78, 002>
Art. 24. § 1. (De Koning kan toestaan dat de bij (de artikelen 19
en 20, en de krachtens artikel 20bis) vastgestelde grenzen
overschreden worden : <W 1985-01-22/30, art. 79, 002>
1° voor de werknemers die voorbereidend werk of nawerk
verrichten, dat noodzakelijk buiten de voor bedrijfsarbeid
vastgestelde tijd moet worden uitgevoerd; de Koning bepaalt wat
onder voorbereidend werk en nawerk wordt verstaan;
2° voor de werknemers tewerkgesteld aan werken van vervoer,
laden en lossen.) <KBN225 07-12-1983, art. 3>
§ 2. De Koning kan hogere grenzen dan die bepaald bij (de
artikelen 19 en 20, en de krachtens artikelen 20bis) vaststellen
voor de werknemers die tewerkgesteld zijn in bedrijfstakken
waarin : <W 1985-01-22/30,art. 79, 002>
1° de tijd nodig voor het verrichten van de arbeid, wegens de
aard van het werk, niet nauwkeurig kan worden bepaald;
2° de verwerkte stoffen zeer snel kunnen ontaarden.
Art. 25. <KBN225 07-12-1983, art. 4> Om het hoofd te bieden
aan een buitengewone vermeerdering van werk mogen de
grenzen, vastgesteld bij of krachtens de bepalingen van deze
afdeling, overschreden worden ingevolge een toelating verleend
door de door de Koning aangewezen ambtenaar, mits akkoord
van de vakbondsafvaardiging van de onderneming wanneer er
een bestaat.
Art. 26. <KBN225 07-12-1983,art. 5> § 1. De grenzen
vastgesteld bij of krachtens de bepalingen van deze afdeling
mogen door de werknemers van de onderneming overschreden
worden voor het verrichten van :
1° arbeid om het hoofd te bieden aan een voorgekomen of
dreigend ongeval;
2° dringende arbeid aan machines of materieel voor zover de
uitvoering ervan buiten de arbeidsuren onontbeerlijk is om een
ernstige belemmering van de normale werking van het bedrijf te
voorkomen;
3° arbeid die door een onvoorziene noodzakelijkheid wordt
vereist
mits
het
voorafgaande
akkoord
van
de
vakbondsafvaardiging van de onderneming of indien men in de
onmogelijkheid is om het akkoord te vragen, mits mededeling
achteraf; de door de Koning aangewezen ambtenaar wordt in
beide gevallen op de hoogte gebracht.
§ 2. De grenzen vastgesteld bij of krachtens de bepalingen van
deze afdeling mogen worden overschreden voor de uitvoering
voor rekening van een derde van :
1° arbeid om het hoofd te bieden aan een voorgekomen of
dreigend ongeval;
2° dringende arbeid aan machines of materieel.
66
§ 3. De bepalingen van dit artikel doen geen afbreuk aan die van
de artikelen 76 en 77 van de wetten op de mijnen, groeven en
graverijen, gecoördineerd bij koninklijk besluit van 15 september
1919.
Art. 26bis. <KBN 07-12-1983, art. 6> (§ 1. De
overschrijdingen bedoeld in de artikelen 22, 1° en 2°, 23, 24, 25,
en 26, § 1, 3°, en § 2, zijn enkel toegelaten op voorwaarde dat
gedurende een periode van een trimester, gemiddeld niet langer
dan 40 uren per week wordt gewerkt.
Die bepaling is eveneens van toepassing op de overschrijdingen
begaan in strijd met de bepalingen van deze wet of van andere
wetsbepalingen.
De referteperiode van een trimester kan worden verlengd tot ten
hoogste een jaar :
- door de Koning;
- door een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten
overeenkomstig de wet van 5 december 1968 betreffende de
collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités;
- of bij ontstentenis, door het arbeidsreglement (....) <W 199607-26/32, art. 38, 015; Inwerkingtreding : onbepaald>
(Ze kan echter enkel worden verlengd door de Koning of door
een door de Koning algemeen verbindend verklaarde collectieve
arbeidsovereenkomst indien ze toepasselijk is op nachtarbeiders.
Voor de toepassing van dit lid dient onder nachtarbeider te
worden verstaan, diegene die gewoonlijk tewerkgesteld wordt in
een arbeidsregeling bedoeld in artikel 38, § 4.) <W 1998-1204/31, art. 5, 1°, 019; Inwerkingtreding : 27-12-1998>
In geval van toepassing van de door artikel 20bis bepaalde
afwijking, is de periode bedoeld in het eerste lid, voor de
toepassing van de artikelen 25 en 26, dezelfde als de periode
vastgesteld door de collectieve arbeidsovereenkomst of het
arbeidsreglement.
Om dit gemiddelde te berekenen, wordt geen rekening
gehouden met de overschrijdingen van de in de artikelen 19 en
20 vastgestelde grenzen die voortvloeien uit de toepassing van
artikel 26, § 1, 1° en 2°.
De rustdagen bepaald bij de wet van 4 januari 1974 betreffende
de feestdagen, alsmede door of krachtens een collectieve
arbeidsovereenkomst, de periodes van schorsing van de
uitvoering van de arbeidsovereenkomst bepaald in de wet van 3
juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten en de rustdagen
toegekend met toepassing van artikel 29, § 4, van deze wet,
gelden als arbeidsduur voor de berekening van de gemiddelde
arbeidsduur, bedoeld in het eerste lid.
In de loop van de refertepeiode, mag op geen enkel ogenblik de
totale duur van de verrichte arbeid de toegelaten gemiddelde
arbeidsduur over dezelfde referteperiode, vermenigvuldigd met
het aantal weken of delen van een week die reeds in deze
referteperiode verlopen zijn, overschreven worden met meer dan
vijfenzestig uren. (Deze grens van 65 uren kan verhoogd worden
tot 130 uren overeenkomstig de procedure vastgesteld door de
Koning in uitvoering van § 2bis.) <W 2005-07-03/46, art. 16,
024; Inwerkingtreding : 19-07-2005>
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
Onder trimester in de zin van dit artikel wordt verstaan de
periode gedekt door de uitbetalingen waarvan de sluitingsdag in
eenzelfde kalenderkwartaal is gelegen.) <W 1994-12-21/31, art.
79, 011; Inwerkingtreding : 02-01-1995>
§ 2. De bij artikel 22, 3°, bedoelde overschrijdingen zijn enkel
toegelaten op voorwaarde dat de inhaalrust die overeenstemt met
de overschrijdingen van de bij artikel 19 vastgestelde grens van
de wekelijkse arbeidsduur, toegekend worden binnen dertien
weken die volgen op die overschrijdingen.
(§ 2bis. Op vraag van de werknemer worden 65 uren per
kalenderjaar, gepresteerd overeenkomstig artikel 25 of artikel 26,
§ 1, 3° niet aangerekend bij de berekening van het gemiddelde
vastgesteld bij § 1, eerste lid.
De werknemer moet zijn vraag gesteld hebben nog voor de
betaalperiode gedurende welke de prestaties werden verricht,
verlopen is.
De 65 uren per kalenderjaar kunnen worden verhoogd tot 130
uren in het kader en volgens de procedure vastgelegd door de
Koning.) <W 2005-07-03/46, art. 16, 024; Inwerkingtreding : 1907-2005>
§ 3. (In geval van toepassing van de artikelen 25 en 26, § 2, en
voor zover er niet gelijktijdig gebruik wordt gemaakt van de
afwijking bedoeld bij artikel 20bis, mag het gemiddelde over de
bij paragraaf 1 bepaalde periode overschreden worden ten belope
van 65 uren of met een bij de Koning vastgesteld hoger aantal
uren, op voorwaarde dat de inhaalrust toegekend wordt binnen
drie maanden of binnen een door de Koning vastgestelde langere
periode, volgend op de bij § 1 bedoelde periode waarin de
overschrijding is gebeurd). <W 1985-01-22/30, art. 80, 002>
De Koning kan, in de gevallen waarin bij toepassing van het
voorgaande lid een hoger maximum dan 65 uren werd
vastgesteld, eveneens afwijken van de grens van 65 uren
ingesteld door § 1, (achtste lid). <W 1998-12-04/31, art. 5, 2°,
019; Inwerkingtreding : 27-12-1998>
De inhaalrust moet worden toegekend naar rata van een
volledige rustdag per overschrijding die de bij artikel 19
vastgestelde dagelijkse arbeidsduur bereikt. Zij moet
samenvallen met een dag waarop de werknemer normaal zou
hebben gewerkt indien hij in toepassing van dit artikel geen
inhaalrust had genoten en telt als arbeidstijd voor de berekening
van het bij § 1 bedoelde gemiddelde.
In de gevallen waarin zij niet binnen de bij het eerste lid
bedoelde periode kan worden toegekend (wegens het bepaalde in
het derde lid), wordt de inhaalrust toegekend binnen drie
maanden die volgen op het einde van de periode waarin de
inhaalrust niet kon worden toegekend. Indien de duur van deze
laatste periode evenwel zes maanden overschrijdt, wordt de
inhaalrust niet meer toegekend. <W 2005-07-03/46, art. 16, 024;
Inwerkingtreding : 19-07-2005>
Art. 26ter. (opgeheven) <W 1996-07-26/32, art. 39, 015;
Inwerkingtreding : onbepaald>
Art. 27. <W 1998-12-04/31, art. 6, 019; Inwerkingtreding : 2712-1998> § 1. Behoudens in de bij de artikelen 22, 2°, en 26, § 1,
1° en 2°, en § 2 bedoelde gevallen mag de arbeidsduur nooit
meer dan elf uren per dag noch vijftig uren per week
overschrijden, zelfs niet bij de gelijktijdige toepassing van
verschillende bepalingen.
§ 2. Wanneer arbeid wordt verricht in toepassing van artikel 22,
2°, is de arbeidsduur evenwel steeds begrensd tot twaalf uren per
dag en tot vijftig uren per week. De wekelijkse arbeidsduur kan
op zesenvijftig uren worden gebracht wanneer de dagelijkse
arbeidsduur acht uren niet overschrijdt. Deze dagelijkse en
wekelijkse grenzen kunnen worden overschreden in geval van
toepassing van artikel 26, § 1, 1° en 2°, en § 2.
§ 3. De Koning kan de overschrijving van de in §§ 1 en 2
voorziene grens van vijftig uren toestaan in de bedrijfstakken, de
categorieën van ondernemingen of de takken van ondernemingen
waarin deze grens niet kan worden toegepast, behoudens
wanneer de werknemer tewerkgesteld wordt in het kader van een
arbeidsregeling bedoeld in artikel 38, § 4.
§ 4. De afwijkingen bedoeld in de artikelen 22, 1° en 2°, 23 en
24 zijn niet van toepassing op de nachtarbeiders wanneer hun
werk bijzondere risico's met zich meebrengt of belangrijke
lichamelijke of geestelijke spanningen. Voor de toepassing van
dit lid dient onder nachtarbeider te worden verstaan, diegene die
gewoonlijk tewerkgesteld wordt in een arbeidsregeling bedoeld
in artikel 38, § 4.
Deze bijzondere risico's of belangrijke lichamelijke of
geestelijke spanningen worden gedefinieerd door een door de
Koning
algemeen
verbindend
verklaarde
collectieve
arbeidsovereenkomst of bij ontstentenis van een dergelijke
collectieve arbeidsovereenkomst, door de Koning. Deze
collectieve arbeidsovereenkomst of, bij ontstentenis ervan, de
Koning, kan bepaalde van deze afwijkingen geheel of
gedeeltelijk toepasselijk verklaren op de nachtarbeiders, bedoeld
in het eerste lid.
Art. 28. § 1. De maximumgrenzen van de arbeidsduur bepaald
door of krachtens de bepalingen van deze afdeling, mogen
worden ingekort ingevolge een algemeen verbindend verklaarde
collectieve arbeidsovereenkomst.
§ 2. In de bedrijven of bedrijfstakken waar ongezonde,
gevaarlijke of lastige arbeid wordt verricht, kan de Koning de
arbeidsduur, zo nodig geleidelijk, onder bepaalde voorwaarden of
voor bepaalde categorieën van werknemers, tot (minder dan 40
uren) per week verminderen. <W 20-07-1978, art. 1>
§ 3. De verkortingen van de arbeidsduur die uit de toepassing
van deze wet voortvloeien, mogen in geen geval loonsverlaging
tot gevolg hebben.
(§ 4. Voor de toepassing van de artikelen 26bis en 29 wordt
rekening gehouden met de arbeidsduur zoals vastgesteld bij de
collectieve arbeidsovereenkomst (gesloten overeenkomstig de
wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve
arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités) die in de
onderneming van toepassing is zelfs indien deze niet bij
koninklijk besluit algemeen verbindend werd verklaard.)
<KBN225 7-12-1983, art. 8> <W 1985-01-22/30, art. 82, 002>
Art. 29. <KBN225 07-12-1983, art. 9> § 1. Overwerk wordt
betaald tegen een bedrag dat ten minste 50 pct. hoger is dan het
67
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
gewone loon. Deze vermeerdering bedraagt 100 pct. voor
overwerk op zondag of op de rustdagen toegekend krachtens de
wetgeving op de betaalde feestdagen.
§ 2. (Voor de toepassing van dit artikel wordt als overwerk
aangemerkt, arbeid verricht boven 9 uren per dag of 40 uren per
week of boven de lagere grenzen vastgesteld overeenkomstig
artikel 28.
In afwijking van het eerste lid wordt de arbeid verricht met
naleving van de voorwaarden en de grenzen die van toepassing
zijn op een arbeidsregeling bedoeld bij de artikelen 20, 20bis, 22,
1° en 2°, en 23, niet als overwerk aangemerkt.) <W 1985-0122/30,art. 83, 002>
(§ 3. De Koning kan sommige prestaties van deeltijds
tewerkgestelde werknemers, die de bij de vorige paragraaf
vastgestelde grenzen niet bereiken, met overwerk gelijkstellen.)
<W 1989-12-22/31, art. 183, 006; Inwerkingtreding : 09-011990>
(§ 4. Een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten
overeenkomstig de wet van 5 december 1968 betreffende de
collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités kan
toelaten dat de krachtens § 1 verschuldigde toeslag in
bijkomende inhaalrust wordt omgezet.
In het kader van dergelijke overeenkomst geeft elk uur
overwerk, dat met een toeslag van 50 % moet worden betaald,
recht op ten minste een half uur inhaalrust, terwijl elk uur
overwerk, dat met een toeslag van 100 % wordt betaald, recht
geeft op ten minste één uur inhaalrust.) <W 1993-06-10/32, art.
12, 009; Inwerkingtreding : 10-07-1993>
AFDELING III. - ARBEIDSTIJDREGELING
JEUGDIGE WERKNEMERS
VOOR
Art. 30. Voor de toepassing van deze afdeling wordt verstaan
onder :
1° feestdagen : de feestdagen vastgesteld met toepassing van de
wetgeving op de betaalde feestdagen;
2° overwerk : arbeid verricht boven het aantal arbeidsuren
bepaald door of krachtens artikel 31, alsmede de arbeid die als
overwerk wordt aangemerkt overeenkomstig artikel 29, § 2,
ongeacht of de jeugdige werknemer al dan niet onder de
toepassing van afdeling II valt.
(3° Arbeidsduur : de tijd gedurende welke de jeugdige
werknemer ter beschikking is van één of meer werkgevers.) <W
1995-03-21/32, art. 6, 012; Inwerkingtreding : 01-05-1995>
Art. 31. <W 1995-03-21/32, art. 7, 012; Inwerkingtreding : 0105-1995> De arbeidsduur voor jeugdige werknemers mag niet
meer bedragen dan acht uren per dag en veertig uren per week.
De Koning kan op eensluidend advies van het paritair orgaan
bedoeld in artikel 47, een hogere dagelijkse en wekelijkse grens
vaststellen tot een maximum van tien uren per dag en vijftig uren
per week bij toepassing van artikel 26.
68
Art. 32. § 1. (Buiten de zondagsrust moet aan jeugdige
werknemers een bijkomende rustdag worden toegekend,
onmiddellijk volgend op of voorafgaand aan de zondag.
Jeugdige werknemers mogen alleen arbeid op zondagen,
bijkomende rustdagen en feestdagen en overwerk verrichten in
de gevallen respectievelijk bedoeld in de artikelen 12, 3° en 4°,
en 26.) <W 1995-03-21/32, art. 8, 012; Inwerkingtreding : 01-051995>
De werkgever die arbeid met toepassing van deze paragraaf
doet verrichten, brengt dit binnen drie dagen schriftelijk ter
kennis van de door de Koning aangewezen ambtenaar.
§ 2. Bovendien kan de Koning, binnen de grenzen bepaald door
of krachtens afdeling I en de wetgeving op de betaalde
feestdagen, toestaan dat arbeid op zon- en feestdag, zo nodig
onder door Hem te stellen voorwaarden, wordt verricht in
bepaalde bedrijfstakken, bedrijven of beroepen, voor het
uitvoeren van bepaalde werken of voor bepaalde categorieën van
jeugdige werknemers.
§ 3. In geen geval mogen jeugdige werknemers meer dan één
zondag op twee arbeid verrichten, behalve met voorafgaande
toelating van de in § 1, tweede lid, bedoelde ambtenaar.
Art. 33. § 1. Jeugdige werknemers die overwerk verrichten,
hebben recht op inhaalrust, waarvan de duur gelijk is aan die van
het verrichte overwerk. De inhaalrust wordt op de arbeidsduur
aangerekend.
Behoudens afwijking toegestaan door de in artikel 32, § 1,
tweede lid, bedoelde ambtenaar wordt de inhaalrust ineens
genomen vóór het einde van de week welke volgt op die waarin
het overwerk is verricht.
§ 2. (Wanneer jeugdige werknemers op zondagen of op
bijkomende rustdagen tewerkgesteld worden, mag de inhaalrust
niet minder bedragen dan zesendertig opeenvolgende uren.
Jeugdige werknemers die arbeid op zondagen, bijkomende
rustdagen of feestdagen verrichten, hebben recht op inhaalrust
overeenkomstig het bepaalde respectievelijk in artikel 16 van
deze wet wat betreft de zondagsrust en in de artikelen 11 en 12
van de wet van 4 januari 1974 betreffende de feestdagen.) <W
1995-03-21/32, art. 9, 012; Inwerkingtreding : 01-05-1995>
Art. 34. Jeugdige werknemers mogen niet meer dan vier en een
half uur ononderbroken arbeid verrichten.
Wanneer de arbeidstijd op een dag meer dan vier en een half
uur bedraagt, wordt een half uur rust gegeven. Bedraagt hij meer
dan zes uur, dan duurt de rusttijd een uur, waarvan een half uur
ineens moet worden genomen.
De Koning kan bijzondere regelingen ten aanzien van de
voorgeschreven rust treffen, zonder de duur ervan te
verminderen. Hij kan niettemin, met instemming van het
bevoegde paritair comité, de rusttijd van een uur tot een half uur
verminderen, wanneer zulks om technische redenen noodzakelijk
is, inzonderheid wanneer ploegenarbeid wordt verricht.
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
Art. 34bis. <Ingevoegd bij W 1997-02-17/47, art. 4;
Inwerkingtreding : 08-04-1998> § 1. Jeugdige werknemers
mogen geen nachtarbeid verrichten.
Jeugdige werknemers ouder dan zestien jaar mogen evenwel in
de bij artikel 26 bedoelde gevallen tot 23 uur worden
tewerkgesteld. De werkgever die in toepassing van deze
afwijking nachtarbeid doet verrichten, brengt dit binnen drie
dagen schriftelijk ter kennis van de door de Koning aangewezen
ambtenaar.
De Koning kan, zo nodig en onder de door Hem vast te stellen
voorwaarden, toelaten dat er 's nachts wordt gewerkt in bepaalde
bedrijfstakken, bedrijven of beroepen voor het uitvoeren van
bepaalde werken of voor bepaalde categorieën van jeugdige
werknemers.
De Koning mag deze bevoegdheid enkel uitoefenen voor de
jeugdige werknemers ouder dan 16 jaar, tenzij voor een
werkzaamheid bedoeld bij hoofdstuk II, afdeling I, onderafdeling
3.
§ 2. Onder nachtarbeid wordt verstaan de arbeid verricht tussen
20 en 6 uur.
Deze tijdsgrenzen worden vastgesteld op hetzij 22 en 6 uur,
hetzij 23 en 7 uur voor de jeugdige werknemers ouder dan 16
jaar die :
1° arbeid verrichten die wegens de aard niet mag worden
onderbroken;
2° arbeid in opeenvolgende ploegen verrichten.
§ 3. Voor jeugdige werknemers en in geval van toepassing van
§ 1, derde lid, blijft nachtarbeid verboden tussen middernacht en
vier uur.
Art. 34ter. <Ingevoegd bij W 1997-02-17/47, art. 5;
Inwerkingtreding : 08-04-1998> De tijd tussen de beëindiging en
de hervatting van de arbeid moet uit ten minste twaalf
opeenvolgende uren rust bestaan.
2° in ondernemingen van openbare vertoningen en
vermakelijkheden;
3° in dagbladondernemingen;
4° in agentschappen voor inlichtingen en reisagentschappen;
5° in ondernemingen voor scheepsherstellingen en -onderhoud;
6° in ondernemingen die brandstof en olie voor autovoertuigen
in 't klein verkopen, doch enkel wat de werknemers betreft die
met de verkoop zijn belast;
7° in ondernemingen die autoparkeerterreinen exploiteren;
8° in ondernemingen voor productie, verwerking of
overbrenging van gas, electriciteit, stoom of kernenergie en in de
ondernemingen voor watervoorziening;
9° in instellingen of door personen die geneeskundige,
profylactische of hygiënische verzorging verlenen;
10° voor het uitvoeren van landbouwarbeid;
11° voor het uitvoeren van werken die wegens de aard niet
mogen worden onderbroken;
12° voor het uitvoeren van werken van vervoer, laden en lossen;
13° in apotheken;
14° in fotografie- en filmbedrijven, alsook in de bedrijven voor
radio- en televisiedistributie en voor radio- en televisieuitzendingen;
15° in ondernemingen voor verdeling van petroleumproducten
aan particulieren;
16° voor het uitvoeren van werken van inventarissen en
balansen op voorwaarde dat er per werknemer en per
kalenderjaar niet meer dan zeven nachten wordt gewerkt;
17° in artisanale brood- en banketbakkerijen;
18° in opvoedings- en huisvestingsinrichtingen;
19° voor het uitvoeren van toezichtswerkzaamheden en
bewaking die niet op een ander ogenblik kunnen worden verricht;
20° voor het schoonmaken, herstellen en onderhouden in zover
deze werkzaamheden voor de regelmatige voortzetting van het
bedrijf nodig zijn;
21° in de gevallen bedoeld bij artikel 26 van deze wet.
AFDELING IV. - NACHTARBEID
ONDERAFDELING I. - HET VERBOD OP NACHTARBEID
Art. 35. <W 1997-02-17/47, art. 2, 017; Inwerkingtreding : 0804-1997> § 1. De werknemers (...), mogen geen nachtarbeid
verrichten. <W 1998-12-04/31, art. 7, 019; ED : 27-12-1998>
§ 2. Onder nachtarbeid wordt verstaan de arbeid verricht tussen
20 en 6 uur.
ONDERAFDELING II. - AFWIJKINGEN
OP
HET
VERBOD
OP
NACHTARBEID
Art. 36. <W 1997-02-17/47, art. 2, 017; Inwerkingtreding : 0804-1998> In afwijking van artikel 35 mag er nachtarbeid worden
verricht voor zover de aard van de werken of de activiteit dit
rechtvaardigt :
1° in hotels, motels, kampeerterreinen, restaurants,
restauratiebedrijven, in de traiteurszaken, in de verbruikszalen en
drankslijterijen;
Art. 37. <W 1997-02-17/47, art. 2, 017; Inwerkingtreding : 0804-1998> § 1. De Koning kan, zo nodig en onder de door Hem te
stellen voorwaarden, nachtarbeid toestaan in sommige
bedrijfstakken, ondernemingen of beroepen of voor het uitvoeren
van sommige werken.
§ 2. Indien de Koning de bevoegdheid die Hem krachtens § 1 is
toegekend niet heeft uitgeoefend binnen zes maanden na de
inwerkingtreding van dit artikel, zal na verloop van deze termijn
de procedure van artikel 38 kunnen worden toegepast om in de
volgende gevallen een arbeidsregeling met nachtprestaties in te
voeren :
1° voor het uitvoeren van arbeid in opeenvolgende ploegen;
2° voor het uitvoeren van werken waarvoor een permanentie
noodzakelijk wordt geacht;
3° in bedrijven waar de verwerkte stoffen zeer snel kunnen
ontaarden.
ONDERAFDELING III. - HET INVOEREN VAN EEN ARBEIDSREGELING
MET NACHTPRESTATIES
69
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
Art. 38. <W 1997-02-17/47, art. 2, 017; Inwerkingtreding : 0804-1998> § 1. Is er een vakbondsafvaardiging, dan kan een
arbeidsregeling met nachtprestaties maar worden ingevoerd voor
de werknemers waarvoor zij bevoegd is en mits er tussen de
werkgever en alle organisaties die in deze vakbondsafvaardiging
vertegenwoordigd zijn een collectieve arbeidsovereenkomst
wordt gesloten in de zin van de wet van 5 december 1968
betreffende de collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire
comités.
In afwijking van de artikelen 11 en 12 van de wet van 8 april
1965 tot instelling van de arbeidsreglementen worden de
bepalingen van deze collectieve arbeidsovereenkomst die het
arbeidsreglement wijzigen, ingevoerd zodra deze collectieve
arbeidsovereenkomst werd neergelegd op de griffie van het
Ministerie van Tewerkstelling en Arbeid.
§ 2. In de ondernemingen waar geen vakbondsafvaardiging
bestaat wordt een arbeidsregeling met nachtprestaties ingevoerd
volgens de bepalingen van de artikelen 11 en 12 van de wet van 8
april 1965 tot instelling van de arbeidsreglementen.
§ 3. Alvorens de procedures te beginnen bepaald in de §§ 1 en
2,
is
de
werkgever
ertoe
gehouden
de
werknemersvertegenwoordigers te raadplegen betreffende de
noodzakelijke aanpassingen van de arbeidsvoorwaarden van de
werknemers tewerkgesteld in arbeidsregelingen bedoeld in § 4.
De Koning bepaalt over welke onderwerpen deze raadplegingen
tenminste moeten gaan.
Deze raadplegingen gebeuren in de ondernemingsraad, of bij
ontstentenis daarvan, met de vakbondsafvaardiging. Bij
ontstentenis
van
ondernemingsraad
en
van
vakbondsafvaardiging, hebben zij plaats met het personeel.
Het verslag van deze raadplegingen wordt overgemaakt aan het
bevoegde paritair comité. De Koning bepaalt hiertoe de
modaliteiten.
§ 4. De Koning bepaalt wat moet worden verstaan onder een
arbeidsregeling met nachtprestaties.
§ 5. Een arbeidsregeling met nachtprestaties, ingevoerd
overeenkomstig de bepalingen van de §§ 1 en 2, of van de wet
van 17 maart 1987 betreffende de invoering van nieuwe
arbeidsregelingen in de ondernemingen kan maar worden
toegepast indien de werkgever de bepalingen respecteert van de
collectieve arbeidsovereenkomsten, gesloten in de Nationale
Arbeidsraad, betreffende de begeleidingsmaatregelen voor
ploegenarbeid met nachtprestaties alsook voor andere vormen
van arbeid met nachtprestaties en van de collectieve
arbeidsovereenkomsten
die
in uitvoering
van
deze
overeenkomsten zijn gesloten.
§ 6. De Koning kan een andere procedure vastleggen voor de
werkgevers die niet vallen onder het toepassingsgebied van de
wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve
arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités. Deze procedure
laat toe de vermeldingen die zijn opgenomen in het
arbeidsreglement te wijzigen zo deze werkgevers onderworpen
zijn aan de bepalingen van de wet van 8 april 1965 tot instelling
van de arbeidsreglementen.
70
Hij kan voor de werkgevers die niet vallen onder het
toepassingsgebied van de wet van 5 december 1968 betreffende
de collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités
eveneens voorwaarden vastleggen die gelijkwaardig zijn aan
deze die zijn vastgelegd door de bepalingen van de in de
Nationale
Arbeidsraad
gesloten
collectieve
arbeidsovereenkomsten betreffende de begeleidingsmaatregelen
voor ploegenarbeid met nachtprestaties alsook voor andere
vormen van arbeid met nachtprestaties.
AFDELING V. - HET NALEVEN VAN DE UURROOSTERS
Art. 38bis. <Ingevoegd bij W 1997-02-17/47, art. 3, 017;
Inwerkingtreding : 08-04-1998> Het is verboden arbeid te doen
of te laten verrichten buiten de arbeidstijd vastgesteld in het
arbeidsreglement of in het bericht bedoeld in artikel 14, 1°, van
de wet van 8 april 1965 tot instelling van de arbeidsreglementen
bij toepassing van artikel 25 van deze wet.
Het eerste lid is niet van toepassing :
1° in geval van arbeid om het hoofd te bieden aan een
voorgekomen of dreigend ongeval;
2° in geval van dringende arbeid aan machines of materieel
voor zover de uitvoering ervan buiten de normale arbeidsuren
onontbeerlijk is;
3° in geval van arbeid die door een onvoorziene
noodzakelijkheid wordt vereist, mits de bij artikel 26, § 1, 3°,
bedoelde procedure wordt gerespecteerd;
4° voor het uitvoeren van werken van inventarissen en balansen
op voorwaarde dat er per werknemer en per kalenderjaar niet
meer dan zeven dagen wordt gewerkt;
5° in ondernemingen voor scheepsherstellingen en -onderhoud;
6° voor het uitvoeren van werken van vervoer, laden en lossen;
7° in geval van toepassing van de afwijking bedoeld bij artikel
24, § 2, van deze wet.
AFDELING VI. - RUSTTIJDEN
Art. 38ter. <Ingevoegd bij W 1997-02-17/47, art. 6;
Inwerkingtreding : 08-04-1998> § 1. De werknemers (...) hebben
in elk tijdvak van vierentwintig uur tussen de beëindiging en de
hervatting van de arbeid recht op ten minste elf opeenvolgende
uren rust. <W 1998-12-04/31, art. 8, 1°, 019; Inwerkingtreding :
27-12-1998>
§ 2. Van het in § 1 bepaalde recht kan worden afgeweken :
1° in de gevallen bedoeld bij artikel 26;
2° voor werkzaamheden die gekenmerkt worden door
opgesplitste werkperiodes;
3° in geval van continu-arbeid of van arbeid in opeenvolgende
ploegen en uitsluitend in het geval van wisseling van ploegen;
het is evenwel verboden om een werknemer in twee
opeenvolgende ploegen tewerk te stellen;
4° in de gevallen bedoeld bij een bij koninklijk besluit algemeen
verbindend verklaarde collectieve arbeidsovereenkomst.
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
(§ 3. De duur van de rusttijd toegekend krachtens § 1 komt
bovenop de zondagsrust bedoeld in artikel 11 of bovenop de
inhaalrust bedoeld in artikel 16 zodanig dat de werknemer geniet
van een werkonderbreking van vijfendertig opeenvolgende uren.
Er kan worden afgeweken van hetgeen bepaald is door het
eerste lid, in de gevallen bedoeld in § 2.
In afwijking van het eerste lid kunnen de werknemers
tewerkgesteld aan werken van vervoer, hetzij een
werkonderbreking overeenkomstig het eerste lid, hetzij een
werkonderbreking van zeventig opeenvolgende uren gedurende
een periode van twee weken genieten. Deze periode van twee
weken kan bij een door de Koning algemeen verbindend
verklaarde collectieve arbeidsovereenkomst worden verlengd, op
voorwaarde dat de werkonderbreking in dezelfde verhouding
wordt verlengd.) <W 1998-12-04/31, art. 8, 2°, 019;
Inwerkingtreding : 27-12-1998>
AFDELING VII. - (PAUZES)
Art. 38quater. <Ingevoegd bij W 1998-12-04/31, art. 9;
Inwerkingtreding : 27-12-1998> § 1. De werknemers mogen niet
zonder onderbreking werken gedurende meer dan zes uren.
De bepalingen van dit artikel doen geen afbreuk aan de
toepassing van artikel 34.
§ 2. Wanneer de arbeidstijd zes uren overschrijdt, wordt aan de
werknemer een pauze toegekend. De duur en de nadere regelen
voor toekenning van deze pauze worden vastgesteld bij
collectieve arbeidsovereenkomst gesloten overeenkomstig de wet
van 5 december 1968 betreffende de collectieve
arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités of door de
Koning voor de werkgevers die niet onder het toepassingsgebied
vallen van de wet van 5 december 1968 betreffende de
collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités.
§ 3. Bij ontstentenis van een collectieve arbeidsovereenkomst
gesloten in toepassing van § 2 of van een koninklijk besluit,
wordt aan de werknemer minstens een kwartier pauze toegekend
ten laatste op het ogenblik waarop de duur der prestaties 6 uren
bereikt.
§ 4. Er kan worden afgeweken van de verplichtingen opgelegd
door de bepalingen van dit artikel in geval van arbeid om het
hoofd te bieden aan een voorgekomen of dreigend ongeval.
Hoofdstuk IV. - Moederschapsbescherming
Art. 39. <W 2004-07-09/30, art. 289, 023; Inwerkingtreding :
01-07-2004; zie ook W 2004-07-09/30, art. 290> Op verzoek van
de werkneemster moet de werkgever haar verlof geven ten
vroegste vanaf de zesde week vóór de vermoedelijke datum van
de bevalling of vanaf de achtste week vóór deze datum wanneer
de geboorte van een meerling wordt verwacht. De werkneemster
bezorgt hem ten laatste zeven weken vóór de vermoedelijke
datum van de bevalling of negen weken vóór deze datum
wanneer de geboorte van een meerling wordt verwacht, een
geneeskundig voorschrift waaruit deze datum blijkt. Zo de
bevalling eerst plaats heeft na de door de geneesheer voorziene
datum, wordt het verlof tot de werkelijke datum van de bevalling
verlengd.
[1 De werkneemster mag geen arbeid verrichten vanaf de
zevende dag die de vermoedelijke datum van de bevalling
voorafgaat tot het verstrijken van een periode van negen weken
die begint te lopen op de dag van de bevalling. De periode van
negen weken begint te lopen de dag na de dag van de bevalling
wanneer de werkneemster de arbeid nog heeft aangevat op de
dag van de bevalling.]1
Op haar verzoek wordt de arbeidsonderbreking na de negende
week verlengd met een periode waarvan de duur gelijk is aan de
duur van de periode waarin zij verder gearbeid heeft vanaf de
zesde week vóór de werkelijke datum van de bevalling of vanaf
de achtste week wanneer de geboorte van een meerling wordt
verwacht. Deze periode wordt, bij vroeggeboorte, verminderd
met de dagen waarop arbeid verricht werd tijdens de periode van
zeven dagen die de bevalling voorafgaat. De Koning kan
sommige periodes van schorsing van de uitvoering van de
arbeidsovereenkomst en sommige afwezigheden wanneer het
gaat om personen die, anders dan krachtens een
arbeidsovereenkomst, arbeid verrichten onder het gezag van een
andere persoon, met periodes van arbeid gelijkstellen. (Wanneer
de werkneemster de arbeidsonderbreking na de negende week
met ten minste twee weken kan verlengen, kunnen de laatste
twee weken van de postnatale rustperiode op haar verzoek
worden omgezet in verlofdagen van postnatale rust. De
werkgever moet deze periode, in functie van het aantal dagen
voorzien in het werkrooster van de werkneemster, omzetten in
verlofdagen van postnatale rust. De werkneemster moet deze
verlofdagen van postnatale rust opnemen volgens een planning
die door haar wordt vastgesteld, binnen acht weken te rekenen
vanaf het einde van de ononderbroken periode van postnatale
rust. De Koning kan de nadere regels van de wijze waarop de
werkneemster haar werkgever verwittigt van de omzetting en de
planning bepalen en kan andere wijzen van omzetting
uitwerken.) <W 2008-12-22/32, art. 129, 027; Inwerkingtreding :
01-04-2009; zie ook art. 132>
(Op vraag van de werkneemster wordt de periode van
arbeidsonderbreking na de negende week verlengd met één week,
wanneer de werkneemster ongeschikt is geweest om haar arbeid
te verrichten wegens ziekte of ongeval gedurende de ganse
periode vanaf de zesde week voorafgaand aan de werkelijke
datum van de bevalling, of de achtste week wanneer de geboorte
van een meerling wordt verwacht.) <W 2006-07-20/39, art. 271,
1°, 026; Inwerkingtreding : 01-09-2006>
Ingeval van geboorte van een meerling, wordt op verzoek van
de werkneemster de periode van arbeidsonderbreking na de
negende week, eventueel verlengd overeenkomstig het bepaalde
(in het derde en het vierde lid), verlengd met een periode van
(maximaal) twee weken. <W 2006-07-20/39, art. 271, 2°, 026;
Inwerkingtreding : 01-09-2006>
Wanneer het pasgeboren kind na de eerste zeven dagen te
rekenen vanaf zijn geboorte in de verplegingsinrichting moet
opgenomen blijven, kan op verzoek van de werkneemster de
postnatale rustperiode verlengd worden met een duur gelijk aan
de periode dat haar kind na die eerste zeven dagen in de
71
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
verplegingsinrichting opgenomen blijft. De duur van deze
verlenging mag vierentwintig weken niet overschrijden. Met dat
doel bezorgt de werkneemster aan haar werkgever :
a) bij het einde van de postnatale rustperiode, een getuigschrift
van de verplegingsinrichting waaruit blijkt dat het pasgeboren
kind in de verplegingsinrichting opgenomen blijft na de eerste
zeven dagen vanaf zijn geboorte en met vermelding van de duur
van de opname;
b) in voorkomend geval een nieuw getuigschrift van de
verplegingsinrichting bij het einde van de verlenging die
voortvloeit uit het bepaalde in dit lid waaruit blijkt dat tijdens
deze verlenging het pasgeboren kind de verplegingsinrichting
nog niet heeft mogen verlaten en met vermelding van de duur
van de opname.
De Koning bepaalt, na advies van de Nationale Arbeidsraad, de
duur alsmede de voorwaarden en de nadere regelen waaronder,
bij overlijden of hospitalisatie van de moeder, de schorsing van
de arbeidsovereenkomst of de afwezigheden bedoeld in dit
artikel, worden omgezet in een vaderschapsverlof voor de
werknemer die de vader is. De Koning bepaalt in dit geval
eveneens de bescherming tegen ontslag en de duurtijd waarop de
werkneemster en de werknemer recht hebben.
---------(1)<W 2009-05-06/03, art. 53, 028; Inwerkingtreding : 01-032009>
Art. 39bis. <ingevoegd bij W 1995-04-03/44, art. 1, 014;
Inwerkingtreding : 10-05-1995> De zwangere werkneemster, die
de werkgever heeft op de hoogte gebracht van haar toestand heeft
het recht om van het werk afwezig te zijn, met behoud van haar
normaal loon, gedurende de tijd die nodig is om
zwangerschapsonderzoeken te kunnen ondergaan, wanneer deze
niet kunnen plaatsvinden buiten de arbeidsuren. Om gerechtigd te
zijn op het loon, moet de werkneemster de werkgever vooraf op
de hoogte stellen van haar afwezigheid.
Indien een collectieve arbeidsovereenkomst of het
arbeidsreglement zulks voorschrijft, of bij ontstentenis van
zodanig voorschrift, op verzoek van de werkgever, legt de
werkneemster aan deze laatste een geneeskundig getuigschrift
voor dat haar afwezigheid rechtvaardigt.
Art. 40. (Behalve om redenen die vreemd zijn aan de
lichamelijke toestand als gevolg van de zwangerschap of van de
bevalling, mag een werkgever die een zwangere werkneemster
tewerkstelt, geen handeling stellen die ertoe strekt eenzijdig een
einde te maken aan de dienstbetrekking vanaf het ogenblik
waarop hij werd ingelicht omtrent de zwangerschap tot een
maand na het einde van de postnatale rustperiode, de periode van
acht weken gedurende dewelke de werkneemster in voorkomend
geval haar verlofdagen van postnatale rust moet opnemen
inbegrepen.) <W 2008-12-22/32, art. 130, 027; Inwerkingtreding
: 01-04-2009; zie ook art. 132>
72
De werkgever dient te bewijzen dat zulke redenen voorhanden
zijn. (Op verzoek van de werkneemster stelt de werkgever haar er
schriftelijk van in kennis.) <W 1995-04-03/44, art. 2, 014;
Inwerkingtreding : 10-05-1995>
(Zo de ingeroepen reden tot staving van het ontslag niet
beantwoordt aan het bepaalde in het eerste lid of bij ontstentenis
van reden, zal de werkgever aan de werkneemster een forfaitaire
vergoeding betalen welke gelijk is aan het brutoloon voor zes
maanden, onverminderd de vergoedingen aan de werkneemster
verschuldigd
in
geval
van
verbreking
van
de
arbeidsovereenkomst.) <W 1995-04-03/45, art. 1, 013;
Inwerkingtreding : 20-05-1995>
Art. 41. <W 1995-04-03/44, art. 3, 014; Inwerkingtreding : 1505-1995> Voor alle werkzaamheden waarbij zich een specifiek
risico kan voordoen van blootstelling aan agentia, procédés of
arbeidsomstandigheden, inzonderheid deze waarvan de lijst is
vastgesteld door de Koning, evalueert de werkgever de aard, de
mate en de duur van deze blootstelling ten einde ieder risico voor
de veiligheid of de gezondheid, alsmede iedere terugslag op de
zwangerschap of de lactatie van de werkneemster alsmede de
gezondheid van het kind te beoordelen en teneinde vast te stellen
welke algemene maatregelen moeten worden genomen.
De diensten waaraan met toepassing van de wet van 10 juni
1952 betreffende de gezondheid en de veiligheid van de
werknemers, alsmede de salubriteit van het werk en van de
werkplaatsen opdrachten inzake arbeidsveiligheid en gezondheid zijn toevertrouwd worden betrokken bij de in het
eerste lid bedoelde evaluatie.
De Koning bepaalt de voorwaarden en de nadere regels volgens
welke de in dit artikel bedoelde evaluatie gebeurt.
Art. 41bis. <ingevoegd bij W 1995-04-03/44, art. 4, 014;
Inwerkingtreding : 15-05-1995> De bepalingen van de artikelen
42, 43 en 44 zijn van toepassing op de zwangere werkneemsters,
van zodra zij hun werkgever op de hoogte hebben gebracht van
hun toestand.
De bepalingen van de artikelen 42, 43, 43bis en 44 zijn van
toepassing op de werkneemsters tijdens de lactatie, van zodra zij
hun werkgever op de hoogte hebben gebracht van hun toestand.
Art. 42. <W 1995-04-03/44, art. 5, 014; Inwerkingtreding : 1505-1995> § 1. Wanneer er met toepassing van artikel 41 een
risico is vastgesteld, neemt de werkgever, rekening houdend met
het resultaat van de evaluatie één van de volgende maatregelen
aangepast aan het geval van de betrokken werkneemster zodat de
blootstelling van de werkneemster aan dit risico wordt vermeden
:
1° een tijdelijke aanpassing van de arbeidsomstandigheden of
van de risicogebonden werktijden van de betrokken
werkneemster;
2° indien een aanpassing van de arbeidsomstandigheden of van
de risicogebonden werktijden technisch of objectief niet mogelijk
is of om gegronde redenen redelijkerwijze niet kan worden
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
verlangd, zorgt de werkgever ervoor dat de betrokken
werkneemster andere in haar toestand toelaatbare arbeid kan
verrichten;
3° indien overplaatsing technisch of objectief niet mogelijk is of
om gegronde redenen redelijkerwijs niet kan worden verlangd,
wordt de uitvoering van de arbeidsovereenkomst van de
betrokken werkneemster geschorst of wordt de persoon wiens
rechtspositie eenvoudig door de overheid is geregeld vrijgesteld
van arbeid.
Voor risico's waaraan elke blootstelling moet worden verboden
en waarvan de lijst is vastgesteld door de Koning, moet de
werkgever één van de in het eerste lid bedoelde maatregelen
onmiddellijk toepassen.
Eén van de in het eerste lid bedoelde maatregelen wordt
eveneens toegepast wanneer de werkneemster een gevaar of
aandoening aanvoert die met haar toestand verband houdt en aan
het verrichten van arbeid kan te wijten zijn, op voorwaarde dat de
arbeidsgeneesheer tot wie zij zich richt een risico bedoeld in dit
artikel vaststelt.
Onverminderd de bepalingen van artikel 43bis, moet de
werkneemster zodra de periode waarvoor één van de in het eerste
lid bedoelde maatregelen van toepassing is verstreken is, onder
dezelfde voorwaarden als tevoren worden te werk gesteld.
§ 2. De in § 1 bedoelde maatregelen worden voorgesteld door
de arbeidsgeneesheer of door een andere geneesheer in de
ondernemingen waarin geen beroep op een arbeidsgeneesheer
moet worden gedaan.
De kosten zijn ten laste van de werkgever.
§ 3. De Koning bepaalt de voorwaarden en de nadere regels
betreffende de toepassing van de in dit artikel bedoelde
maatregelen.
Hij bepaalt tevens de voorwaarden en de nadere regels volgens
welke de werkneemster de verklaring tot ongeschiktheid van de
geneesheer kan betwisten.
Art. 43. <W 1995-04-03/44, art. 6, 014; Inwerkingtreding : 1505-1995> § 1. De werkneemsters mogen niet verplicht worden
nachtarbeid te verrichten :
1° gedurende een periode van acht weken vóór de
vermoedelijke datum van de bevalling;
2° op voorlegging van een geneeskundig getuigschrift waarin de
noodzaak daarvan in verband met de veiligheid of de gezondheid
van de werkneemster of de gezondheid van het kind wordt
bevestigd :
a) gedurende andere periodes tijdens de zwangerschap;
b) gedurende een periode van maximum vier werken die
onmiddellijk volgt na de beëindiging van het verlof bedoeld in
artikel 39, tweede lid.
In de gevallen bedoeld in het eerste lid neemt de werkgever één
van de volgende maatregelen :
1° overplaatsing naar werk overdag;
2° wanneer overplaatsing naar werk overdag technisch of
objectief niet mogelijk is of om gegronde redenen redelijkerwijs
niet kan worden verlangd, wordt de uitvoering van de
arbeidsovereenkomst van de betrokken werkneemster geschorst
of wordt de persoon wiens rechtspositie eenzijdig door de
overheid is geregeld vrijgesteld van arbeid.
In afwijking van het tweede lid, 2°, wordt aan de werkneemster
evenwel het verlof bedoeld in artikel 39, eerste lid, toegekend
vanaf de zevende week, vóór de vermoedelijke datum van de
bevalling.
Onverminderd de bepalingen van artikel 43bis moet de
werkneemster zodra de periode waarvoor één van de in deze
paragraaf bedoelde maatregelen van toepassing is verstreken is,
onder dezelfde voorwaarden als tevoren worden tewerkgesteld.
Voor de toepassing van deze paragraaf wordt onder nachtarbeid
verstaan, de arbeid die hoofdzakelijk wordt verricht tussen 20 en
6 uur.
De Koning bepaalt de voorwaarden en de nadere regels
betreffende de toepassing van deze paragraaf.
§ 2. De bepalingen van § 1 doen geen afbreuk aan de toepassing
van gelijkwaardige of strengere waarborgen, bepaald bij een door
de Koning algemeen verbindend verklaarde collectieve
arbeidsovereenkomst.
Art. 43bis. <ingevoegd bij W 1995-04-03/44, art. 7, 014;
Inwerkingtreding : 15-05-1995> De werkneemsters voor wie één
van de in de artikelen 42 of 43 bedoelde maatregelen genomen
werden en die bevallen zijn moeten zo vlug mogelijk en uiterlijk
acht dagen na het hervatten van het werk, een geneeskundig
onderzoek ondergaan.
Naar aanleiding van dit geneeskundig onderzoek kan de
geneesheer voorstellen dat één van de in de artikelen 42 of 43
bedoelde maatregelen wordt toegepast, wanneer hij vaststelt dat
er nog steeds een risico is voor de veiligheid of de gezondheid
van de betrokken werkneemster.
De Koning bepaalt de voorwaarden en de nadere regels, voor de
toepassing van dit artikel.
Art. 44. Zwangere werkneemsters mogen geen overwerk in de
zin van artikel 29, § 2, verrichten.
De Koning kan de bepalingen van hoofdstuk III, afdeling 2, die
de arbeidsduur betreffen, toepasselijk verklaren op de zwangere
werkneemsters die niet onder die bepalingen vallen.
Art. 45. (opgeheven) <W 1995-04-03/44, art. 8, 014;
Inwerkingtreding : 15-05-1995>
Hoofdstuk V. - Algemene bepalingen
AFDELING I. - SCHORSING VAN DE TOEPASSING VAN
DE WET
Art. 46. De Koning kan de toepassing van de bepalingen van
hoofdstuk III, afdeling 2, die de arbeidsduur betreffen, alsmede
van artikel 37, geheel of gedeeltelijk schorsen:
1° in geval van oorlog of bij gebeurtenissen die een gevaar
opleveren voor 's lands veiligheid;
2° om economische redenen van nationale aard, op eensluidend
advies van de Nationale Arbeidsraad.
73
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
AFDELING II. - ADVIES
Art. 47. Ter uitvoering van de Hem door deze wet toegekende
bevoegdheden, met uitzondering van die bepaald in artikel 46,
wint de Koning het advies in van het bevoegde paritair comité.
Dit advies kan echter gegeven worden door de Nationale
Arbeidsraad wanneer de verordening behoort tot de bevoegdheid
van verschillende paritaire comités. Bij ontstentenis van
dergelijke comités wordt het advies gegeven door de Nationale
Arbeidsraad.
(In afwijking van het eerste lid, neemt de Koning de
maatregelen bedoeld in de artikelen 41 tot 43bis na het inwinnen
van het advies van de Hoge Raad voor veiligheid, gezondheid en
verfraaiing van de werkplaatsen.) <W 1995-04-03/44, art. 9, 014;
Inwerkingtreding : 15-05-1995>
Het geraadpleegde orgaan deelt zijn advies mede binnen twee
maanden nadat hem het verzoek is gedaan; zoniet, wordt er niet
op gewacht.
AFDELING III. - TOEZICHT
Art. 48. De werkgevers, met uitzondering van de bij artikel 2,
tweede lid, 2°, bedoelde personen, moeten zich gedragen naar de
bepalingen van de besluiten, genomen ter uitvoering van de wet
van 26 januari 1951, betreffende de vereenvoudiging van de
documenten waarvan het bijhouden door de sociale wetgeving
opgelegd is.
De Koning kan de bepalingen van voormelde wet van 26
januari 1951 en van de uitvoeringsbesluiten ervan van toepassing
maken op de bij artikel 1, tweede lid, 2°, bedoelde personen.
Art. 49. <W 1989-12-22/31, art. 210, 006; Inwerkingtreding :
09-01-1990> Onverminderd de bevoegdheden van de officieren
van gerechtelijke politie, houden de door de Koning aangewezen
ambtenaren toezicht op de naleving van deze wet en de
uitvoeringsbesluiten ervan.
Deze ambtenaren oefenen dit toezicht uit overeenkomstig de
bepalingen van de wet van 16 november 1972 betreffende de
arbeidsinspectie.
Art. 50. – 52. (opgeheven)
2° de werkgever, zijn aangestelden of lasthebbers, die arbeid
doen of laten verrichten in strijd met de bepalingen van deze wet
of de uitvoeringsbesluiten ervan;
3° (de werkgever, zijn aangestelden of lasthebbers, die de
bepalingen van de artikelen 28, § 3, 29, 41, 42, § 2 en 43bis niet
naleven); <W 1995-04-03/44, art. 10, 014; Inwerkingtreding :
15-05-1995>
4° al wie het krachtens deze wet geregelde toezicht verhindert;
5° de personen die de bepalingen van de artikelen 7.9 of 7.10
niet naleven;
6° de personen die gehouden zijn het bij artikelen 7.12 bedoelde
loon te betalen en hun verplichting niet nakomen binnen de
termijn of op de wijze bepaald in artikel 7.13, alsmede de
personen die het bepaalde in artikel 7.14 niet naleven.
Art. 53bis. <Ingevoegd bij W 1992-08-05/42, art. 3, 008;
Inwerkingtreding : 01-02-1993>Onverminderd het bepaalde in de
artikelen 269 tot 274 van het Strafwetboek worden gestraft met
gevangenisstraf van acht dagen tot zes maanden en met een
geldboete van 26 tot 2 000 frank of met een van die straffen
alleen :
1° de personen andere dan de vader, de moeder of de voogd die
kinderen arbeid of werkzaamheden doen of laten verrichten of
uitvoeren in strijd met de bepalingen van de artikelen 7.1 of 7.2
of van ter uitvoering van die artikelen genomen besluiten;
2° de personen, hun aangestelden of lasthebbers die, nadat ze
een in artikel 7.2 bedoelde individuele afwijking van het verbod
van het doen of laten uitvoeren van werkzaamheden door
kinderen, hebben verkregen, die kinderen arbeid of
werkzaamheden doen of laten verrichten of uitvoeren in strijd
met de bepalingen van die individuele afwijking, van de artikelen
7.1, 7.2, 7.3 of 7.4 of van ter uitvoering van die artikelen
genomen besluiten;
3° de personen die het bepaalde in artikel 7.11 overtreden.
Art. 54. <W 1992-08-05/42, art. 4, 008; Inwerkingtreding : 0102-1993> Voor de in artikel 53, 1°, 2°, 3° en 5°, en de in artikel
53bis, 1° en 2°, bedoelde misdrijven wordt de geldboete zoveel
maal toegepast als er personen in strijd met de bepalingen van de
wet of de uitvoeringsbesluiten ervan arbeid of werkzaamheden
verrichten of uitvoeren; het bedrag van de geldboete mag
evenwel niet hoger zijn dan 50 000 frank.
AFDELING IV. - STRAFBEPALINGEN
Art. 53. <W 1992-08-05/42, art. 2, 008; Inwerkingtreding : 0102-1993> Onverminderd het bepaalde in de artikelen 269 tot 274
van het Strafwetboek worden gestraft met gevangenisstraf van
acht dagen tot een maand en met een geldboete van 26 tot 500
frank of met een van die straffen alleen :
1° de vader, de moeder of de voogd die hun kind arbeid of
werkzaamheden doen of laten verrichten of uitvoeren in strijd
met de bepalingen van deze wet of de uitvoeringsbesluiten ervan;
74
Art. 55. (opgeheven) <W 1992-08-05/42, art. 5, 008;
Inwerkingtreding : 01-02-1993>
Art. 56. Bij herhaling binnen één jaar na een vorige
veroordeling, kan de straf op het dubbel van het maximum
worden gebracht.
Art. 57. De werkgever is burgerrechtelijk aansprakelijk voor de
betaling van de boeten waartoe zijn aangestelden of lasthebbers
zijn veroordeeld.
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
Art. 58. <W 1998-02-13/32, art. 100, 018; Inwerkingtreding :
01-03-1998> § 1. Alle bepalingen van boek I van het
Strafwetboek, met uitzondering van hoofdstuk V maar met
inbegrip van hoofdstuk VII, zijn toepasselijk op de bij deze wet
bepaalde misdrijven.
§ 2. Artikel 85 van voormeld wetboek is toepasselijk op de in
deze wet bepaalde misdrijven zonder dat het bedrag van de
geldboete lager mag zijn dan 40 % van de bij deze wet bepaalde
minimumbedragen.
Art. 59. De publieke rechtsvordering wegens overtreding van
de bepalingen van deze wet en van de ter uitvoering hiervan
genomen besluiten verjaart door verloop van (vijf jaar) na het feit
waaruit de vordering is ontstaan. <W 1994-03-23/30, art. 25,
010; Inwerkingtreding : 01-04-1994>
Hoofdstuk VI. - Slotbepalingen
Art. 60. – 61. <wijzigingsbepaling>
Art. 62. Totdat de bepalingen van het Gerechtelijk Wetboek
betreffende de politierechtbanken in werking treden, wordt de
bevoegdheid, aan de rechter in de politierechtbank verleend door
artikel 50, 1°, uitgeoefend door de vrederechter.
Art. 63. De Koning kan de bestaande wetsbepalingen wijzigen
om de tekst ervan in overeenstemming te brengen met de
bepalingen van deze wet.
Art. 64. Opgeheven worden:
1° de wetten op de kinderarbeid, gecoördineerd op 28 februari
1919 en gewijzigd bij de wetten van 14 juni 1921, 15 juli 1957
en bij de koninklijke besluiten van 16 februari 1952, 15 januari
1954 en bij het koninklijk besluit nr 40, van 24 oktober 1967;
2° de wet van 9 juli 1936 tot invoering van de veertigurige
arbeidsweek in de bedrijven of bedrijfstakken waarin onder
ongezonde, gevaarlijke of lastige voorwaarden gearbeid wordt,
gewijzigd bij koninklijk besluit van 15 januari 1954 en bij de wet
van 15 juli 1964;
3° de wet van 6 juli 1964 op de zondagsrust, gewijzigd bij de
wet van 28 juni 1966;
4° de wet van 15 juli 1964 betreffende de arbeidsduur in de
openbare en particuliere sectors van 's lands bedrijfsleven,
gewijzigd bij de wet van 5 december 1968;
5° het koninklijk besluit nr 40 van 24 oktober 1967 betreffende
de vrouwenarbeid.
Art. 65. De besluiten genomen ter uitvoering van de door
artikel 64 opgeheven wetten en besluiten blijven van kracht
totdat zij uitdrukkelijk worden opgeheven of totdat hun
geldigheidsduur verstrijkt.
De besluiten genomen ter uitvoering van de door artikel 64, 1°,
opgeheven wetten op de kinderarbeid, gecoördineerd op 28
februari 1919, houden echter in elk geval op uitwerking te
hebben een jaar na de laatste dag van de maand waarin deze wet
is bekendgemaakt.
Art. 66. Zolang de Koning geen besluiten genomen heeft ter
uitvoering van artikel 13, mogen de werknemers 's zondags
tewerkgesteld worden in de volgende bedrijven en instellingen of
voor het uitvoeren van de volgende werkzaamheden:
1°
hotels,
motels,
kampeerterreinen,
spijshuizen,
restauratiebedrijven,
traiteurszaken,
verbruikszalen
en
drankslijterijen;
2°
ondernemingen
van
openbare
vertoningen
en
vermakelijkheden;
3° dagbladondernemingen;
4° agentschappen voor inlichtingen en reisagentschappen;
5° ondernemingen voor scheepsherstelling en -onderhoud;
6° ondernemingen die brandstof of olie voor autovoertuigen in 't
klein verkopen, doch enkel wat de werknemers betreft, die met
de verkoop zijn belast;
7° ondernemingen die autoparkeerterreinen exploiteren;
8° ondernemingen voor produktie, verwerking of overbrenging
van gas, elektriciteit, stoom of kernenergie en de ondernemingen
voor watervoorziening;
9° instellingen en diensten die geneeskundige, profylactische of
hygiënische verzorging verlenen;
10° dringende of onontbeerlijke landbouwarbeid;
11° bedrijven waarin de arbeid wegens de aard niet kan worden
onderbroken of uitgesteld;
12° ondernemingen van vervoer te land en in de lucht, alsmede
van het visserijbedrijf;
13° apotheken, drogisterijen en winkels van genees- of
heelkundige toestellen;
14° fotografiebedrijven, alleen wat de filmoperateurs betreft,
die de particulieren op de openbare weg fotograferen;
15° filmbedrijven die het filmjournaal verzorgen, wat de
werknemers betreft die belast zijn met de werken inherent aan de
filmpers;
16° bedrijven waar films vervaardigd worden voor de bioscoop
en de televisie, wat het arbeidspersoneel betreft dat belast is met
werken aan de verlichting, de machinerie, de bouw en afbraak
van decors;
17° bedrijven voor radio- en televisiedistributie;
18° voedingsmiddelenbedrijven waarvan de produkten voor
dadelijk verbruik bestemd zijn;
19° bedrijven waarin eetwaren of levensmiddelen in 't klein
worden verkocht;
20° tabakswinkels en winkels van natuurlijke bloemen;
21° openbare badinrichtingen;
22° ondernemingen voor het verhuren van boeken, stoelen en
vervoermiddelen;
23° bureaus voor arbeidsbemiddeling;
24° ondernemingen die zich in de spoorwegstations, in de
luchthavens en in de havenstations met wisselverrichtingen
bezighouden;
25°
depanneren
van
motorvoertuigen
en
van
distributieautomaten;
26° deelneming aan manifestaties van alle aard, onder meer aan
salons, tentoonstellingen, musea, jaarbeurzen, nijverheids- en
75
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
landbouwtentoonstellingen, markten, braderijen, optochten en
sportmanifestaties;
27° laden, lossen en verhalen in havens, losplaatsen en
spoorwegstations;
28° werk van de jacht- en visserijopzieners;
29° door de Koning bepaalde arbeid, die gewoonlijk de ganse
zondag of een gedeelte ervan moet worden verricht om redenen
van openbaar nut of wegens plaatselijke of andere behoeften.
76
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
CAO NR 38 6 DECEMBER 1983 BETREFFENDE DE WERVING EN SELECTIE VAN WERKNEMERS
Hoofdstuk I. - Draagwijdte van de collectieve
arbeidsovereenkomst
Artikel 1. Deze collectieve arbeidsovereenkomst heeft tot doel
normen in verband met de werving en de selectie van
werknemers vast te stellen en de verbintenissen van de
ondertekenende partijen in verband met de naleving van een
aantal gedragsregels dienaangaande te bepalen.
Hoofdstuk II. - Toepassingsgebied en definities
Art. 2. Voor de toepassing van deze collectieve
arbeidsovereenkomst dient te worden verstaan onder :werkgever
: de natuurlijke of rechtspersoon die een oproep richt tot de
arbeidsmarkt opdat kandidaten naar een openstaande
arbeidsplaats zouden solliciteren.sollicitant : de natuurlijke
persoon, die zijn kandidatuur stelt naar aanleiding van een
werkaanbieding met het doel voor de aangeboden arbeidsplaats
te worden in dienst genomen.werving : het geheel van de
activiteiten, door of namens de werkgever uitgevoerd, met
betrekking tot het bekendmaken van een openstaande
arbeidsplaats.selectie : het geheel van de onderscheiden stappen
door of namens de werkgever gedaan, met het oog op de
indienstneming van personeel.
Art. N*2. Commentaar.De begrippen werving en selectie
omvatten ook de activiteiten, uitgevoerd met het oog op het
aanleggen van een wervingsreserve.
Hoofdstuk III. - Plichten van de werkgever in
verband met werving en selectie van werknemers
AFDELING I. - (GELIJKE BEHANDELING)
Art. 2bis.[1 De werkgever is ertoe gehouden ten aanzien van de
sollicitanten het principe van gelijke behandeling na te leven,
zoals bedoeld bij de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 95 van
10 oktober 2008 betreffende de gelijke behandeling gedurende
alle fasen van de arbeidsrelatie.]1
(1)<CAO 2008-10-10/47, art. 1, 004; Inwerkingtreding : 10-102008>
AFDELING II. - (KOSTEN EN DOCUMENTEN)
1. KOSTEN VAN DE SELECTIEPROCEDURE
Art. 3. De kosten van examens en onderzoeken, verricht in het
raam van een selectieprocedure, zijn voor rekening van de
werkgever, indien hij daartoe de opdracht heeft gegeven.
Art. N*3. Commentaar.Dit artikel strekt ertoe te vermijden dat
de sollicitant zelf de examens en onderzoeken, die binnen het
kader van de selectieprocedure worden verricht, zou moeten
bekostigen. Het gaat hierbij meer bepaald om testen en
onderzoeken, die in opdracht van de werkgever, door
deskundigen worden uitgevoerd.Anderdeels doet dit artikel geen
afbreuk aan de bepalingen van het Algemeen Reglement op de
Arbeidsbescherming in verband met de bevoegdheden van de
arbeidsgeneesheren.
2. OVERHANDIGING VAN EEN BEWIJSSCHRIFT
Art. 4. Indien een sollicitant, die onderworpen is aan de
werklozencontrole, aan een selectie-onderzoek deelneemt, is de
werkgever ertoe gehouden op verzoek van de sollicitant een
bewijsschrift te overhandigen waarop de datum en het uur van
het bezoek worden vermeld alsook desgevallend de reden
waarom hij niet wordt in dienst genomen.
Art. N*4. Commentaar.Krachtens artikel 76, 4° van het
ministerieel besluit van 4 juni 1964 inzake werkloosheid wordt
de werkloze ervan ontslagen zich ter gemeentelijke controle aan
te bieden wanneer zijn afwezigheid onbetwistbaar gewettigd is
door het zoeken gedurende de controle-uren naar een betrekking.
De belanghebbende moet in dat geval een bewijsschrift van de
werkgever voorleggen waarop het uur van het bezoek wordt
vermeld en desgevallend de reden van zijn nietaanwerving.Onderhavig artikel strekt ertoe de werkgever de
verplichting op te leggen een dergelijk bewijsschrift te
overhandigen, wanneer een werkloze sollicitant zich voor een
selectie-onderzoek bij de werkgever heeft aangeboden en
wanneer die sollicitant dat bewijsschrift heeft gevraagd.
3. TERUGGAVE VAN DE BESCHEIDEN
Art. 5. De werkgever houdt de stukken, die aan de sollicitatie
zijn toegevoegd, gedurende een redelijke termijn, ter beschikking
van de sollicitant, indien deze wordt afgewezen.
Art. N*5. Commentaar.Het gebeurt dat de sollicitant aan de
werkgever samen met zijn sollicitatiebrief bepaalde stukken
toezendt, waarvoor hij een aantal kosten heeft moeten doen, zoals
bijvoorbeeld afschriften van diploma's, getuigschriften,
publicaties, referenties, foto's en dergelijke meer.Indien de
sollicitant wordt afgewezen, moet de werkgever die stukken
gedurende een redelijke termijn ter beschikking houden, daar die
door de sollicitant bij volgende sollicitaties nuttig kunnen worden
gebruikt.
4. OVERLEGGING VAN GEZEGELDE EN EENSLUIDEND VERKLAARDE
BESCHEIDEN
77
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
Art. 6. (De werkgever mag de sollicitant niet vragen om
gezegelde en eensluidend verklaarde afschriften van diploma's,
getuigschriften, attesten en andere stukken over te maken. De
werkgever kan de sollicitant wel vragen om een goed leesbare
kopie van het originele document te overhandigen.
In geval van twijfel over de waarachtigheid van de voorgelegde
of opgestuurde kopie kan de werkgever de sollicitant verzoeken
om het voorleggen van het origineel document.
Commentaar
In de optiek van administratieve vereenvoudiging hebben de
federale overheid, gewesten en gemeenschappen met ingang van
31 maart 2004 de verplichting afgeschaft om eensluidend
verklaarde afschriften voor te leggen aan hun overheidsdiensten.
Een goed leesbare kopie van het originele document volstaat.
Bij analogie worden werkgevers gevraagd dezelfde maatregel
toe te passen voor sollicitanten.
Het feit dat er geen eensluidend verklaarde afschriften mogen
worden gevraagd, ontneemt de werkgever niet de mogelijkheid
om tijdens de selectieprocedure gewone goed leesbare afschriften
te vragen. Net zoals de overheden kan de werkgever in geval van
twijfel over de waarachtigheid van de voorgelegde of
opgestuurde kopie om de voorlegging van het origineel
document vragen.) <CAO 38qui 2004-12-21/45, art. 31;
Inwerkingtreding : 21-12-2004>
Art. N*6. Commentaar.De aflevering van gezegelde en
eensluidend verklaarde afschriften van stukken kan voor de
sollicitant heel wat kosten meebrengen.Daartoe mogen dergelijke
afschriften slechts worden gevraagd wanneer de sollicitant
zekerheid heeft te zullen worden aangeworven.Het feit dat er
aanvankelijk geen eensluidend verklaarde afschriften mogen
worden gevraagd, ontneemt de werkgever niet de mogelijkheid
om gewone afschriften te vragen. Voor bepaalde functies kan het
immers van belang zijn dat de werkgever van meet af aan over
bepaalde waarborgen beschikt.
Hoofdstuk IV. - Verbintenissen van de
ondertekenende partijen in verband met de naleving
van gedragsregels met betrekking tot de werving en
de selectie
Art. 7. [1 De ondertekenende partijen gaan de verbintenis aan
bij hun leden hun gezag aan te wenden opdat zij de gedragsregels
in verband met de werving en de selectie van werknemers
zouden naleven, zoals die regels zijn vastgesteld in de artikelen 8
tot 18 en in de gedragscode, die als bijlage is opgenomen.
De paritaire comités kunnen maatregelen bepalen ter
toepassing en/of aanpassing van die gedragscode volgens de aan
hun sector eigen situatie.]1
(1)<CAO 2008-10-10/47, art. 2, 004; Inwerkingtreding : 10-102008>
1. INFORMATIE AAN DE SOLLICITANT
Art. 8. <zie nota onder TITEL> De werkgever verstrekt aan de
sollicitanten voldoende informatie in verband met de
arbeidsplaats die hij aanbiedt.De werkaanbieding moet de
navolgende gegevens bevatten :
_ de aard van de functie;
_ de eisen om de functie uit te oefenen;
_ de plaats waar de functie verricht moet worden, behalve
indien zulks vooraf niet kan worden vastgesteld of indien het
gaat om functies die niet aan een bepaalde plaats van
tewerkstelling gebonden zijn;
_ desgevallend, de bedoeling een wervingsreserve aan te
leggen;
_ de wijze waarop gesolliciteerd kan worden.
Art. N*8. Commentaar.a. De sollicitant moet van de werkgever
de nodige inlichtingen ontvangen die van belang kunnen zijn om
zich een beeld te vormen van de aangeboden betrekking, om
dienaangaande een verantwoorde beslissing te kunnen nemen.b.
Wanneer de werkgever de openstaande betrekking bekendmaakt,
dient hij een minimum aan informatie te verschaffen.Zo dient hij
de sollicitant in te lichten over de aard van de functie en over de
eisen die gesteld worden om ze uit te oefenen, zoals b.v. het
opleidingsniveau, de ervaring en de verantwoordelijkheden.In
principe dient de werkgever ook informatie te verstrekken over
de plaats waar de functie vervuld zal moeten worden. Deze
verplichting geldt evenwel niet wanneer de plaats van
tewerkstelling niet kan worden vastgesteld, hetzij omwille van
het feit dat die plaats op het ogenblik van de werkaanbieding nog
niet gekend is, meer bepaald bij het aanleggen van een
wervingsreserve, hetzij omwille van het feit dat het gaat om een
functie, waarvan de uitoefening niet aan een bepaalde plaats
gebonden
is
(zoals
b.v.
ingeval
van
een
handelsvertegenwoordiger).Voorts moet de sollicitant zich
eveneens een idee kunnen vormen van de onderneming, waar de
aangeboden betrekking zal moeten worden uitgeoefend
(bedrijvigheid van de onderneming).Voor de sollicitant is het
verder van belang te weten of het in de bedoeling ligt van de
werkgever een wervingsreserve aan te leggen. In dat geval moet
de werkgever bij het bekendmaken van de werkaanbieding aan
de sollicitanten de elementen verschaffen, die hen toelaten zich
daar rekenschap van te geven.Tenslotte dient informatie te
worden meegedeeld over de wijze waarop de sollicitant zijn
kandidatuur moet stellen.
Art. 9. <zie nota onder TITEL> De sollicitanten, die
beantwoorden aan de in de werkaanbieding vermelde functieeisen maar wier sollicitatie niet werd aangehouden, worden door
de werkgever binnen een redelijke termijn van de ten aanzien van
hen genomen beslissing schriftelijk op de hoogte gebracht.
Art. N*9. Commentaar.Voor de sollicitant, die een bepaalde
arbeidsplaats wenst te bekomen en die voldoet aan de daartoe
78
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
gestelde functie-eisen, is het van belang dat hij zou weten of zijn
sollicitatie werd aangehouden. Indien dit inderdaad het geval is,
zal de werkgever hem vanzelfsprekend uitnodigen. Is dat niet het
geval, dan moet de sollicitant binnen een redelijke termijn
daarvan verwittigd worden.
2. (...). <CAO 1998-07-17/43, ART. 5, 002; INWERKINGTREDING :
06-11-1998>
Art. 10. (Opgeheven) <CAO 1998-07-17/43, art. 5, 002;
Inwerkingtreding : 06-11-1998>
3. EERBIEDIGING VAN DE PERSOONLIJKE LEVENSSFEER
Art. 11. <zie nota onder TITEL> De persoonlijke levenssfeer
van de sollicitant zal bij de selectieprocedure worden
geëerbiedigd. Zulks impliceert dat vragen over het privéleven
slechts verantwoord zijn indien zij relevant zijn wegens de aard
en de uitoefeningsvoorwaarden van de functie.
Art. N*11. Commentaar.De persoonlijke levenssfeer van de
sollicitanten moet gerespecteerd worden. Dit geldt niet alleen
voor de werkgever maar ook voor de personen, die namens hem
aan de selectiewerkzaamheden deelnemen, zoals b.v. de
psychologen en de geneesheren.
4. VERTROUWELIJKE BEHANDELING VAN DE GEGEVENS
Art. 12. <zie nota onder TITEL> Alle inlichtingen betreffende
de sollicitant worden door de werkgever vertrouwelijk
behandeld.
5. PLICHTEN VAN DE SOLLICITANT
Art. 13. <zie nota onder TITEL> De sollicitant is ertoe
gehouden om te goeder trouw aan de selectie-procedure mee te
werken en alle noodzakelijke gegevens over beroeps- en
studieverleden te verschaffen, wanneer deze betrekking hebben
op de aard en de uitoefeningsvoorwaarden van de functie.
Art. N*13. Commentaar.De sollicitant moet alle noodzakelijke
gegevens over zijn beroeps- en studieverleden verstrekken,
wanneer deze gegevens verband houden met de aard en de
uitoefeningsvoorwaarden van de functie.Het feit dat een
sollicitant een opleiding heeft genoten of een kwalificatie bezit,
die hoger zijn dan deze die voor de uit te oefenen functie vereist
worden, mag geen reden zijn om zijn sollicitatie te weigeren.
Art. 14. <zie nota onder TITEL> De sollicitant mag geen
ruchtbaarheid geven aan de vertrouwelijke gegevens waarvan hij
kennis zou hebben gekregen naar aanleiding van de procedure
van werving en selectie.
Art. 15. <zie nota onder TITEL> De selectieprocedure moet
binnen een redelijke termijn verlopen.
Art. N*15. Commentaar.De werkgever dient er zorg voor te
dragen dat er niet onnodig veel tijd verloopt tussen de
bekendmaking van de te begeven betrekking en de beslissing in
verband met de eventuele indienstneming. De onderscheiden
fasen van de procedure moeten binnen een redelijke termijn
worden afgehandeld.
7. PROEFARBEID
Art. 16. <zie nota onder TITEL> Indien de selectieprocedure
een produktieve praktische proef omvat, mag deze proef niet
langer duren dan nodig om de bekwaamheid van de sollicitant te
testen.
8. VERPLAATSINGSKOSTEN
Art. 17. <zie nota onder TITEL> De werkgever richt de selectie
derwijze in dat de verplaatsingen van de sollicitanten zoveel
mogelijk worden beperkt.
Art. N*17. Commentaar.Van de sollicitant mogen geen al te
frekwente verplaatsingen worden gevraagd. Daartoe dient er bij
de inrichting van de selectieprocedure naar gestreefd de
onderscheiden tests, proeven, examens en interviews zo veel
mogelijk te groeperen.
9. PUBLICITAIRE WERKAANBIEDINGEN
Art. 18. <zie nota onder TITEL> Het aanbieden van fictieve
arbeidsplaatsen om publicitaire redenen is niet toegelaten.
Art. N*18. Commentaar.Bij het bekendmaken van een
werkaanbieding moet het vaststaan dat er werkelijk een
arbeidsplaats openstaat. Het is immers onverantwoord dat er
betrekkingen worden aangeboden enkel en alleen om reclame te
maken voor de onderneming.
Hoofdstuk V. - Duur, herziening en opzegging
Art. 19. Onderhavige overeenkomst is gesloten voor
onbepaalde tijd.Zij kan op verzoek van de meest gerede
ondertekenende partij worden herzien of opgezegd, met een
opzeggingstermijn van zes maanden.De organisatie die het
initiatief tot herziening of tot opzegging neemt, moet de redenen
van de opzegging bekend maken en amendementsvoorstellen
indienen; de andere organisaties gaan de verbintenis aan deze,
binnen de termijn van een maand na ontvangst, in de Nationale
Arbeidsraad te bespreken.
6. DUUR VAN DE SELECTIEPROCEDURE
79
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
WET 12 APRIL 1965 BETREFFENDE DE BESCHERMING VAN HET LOON DER WERKNEMERS
Hoofdstuk I. - Werkingssfeer
Artikel 1. Deze wet is van toepassing op de werknemers en op
de werkgevers.
Voor de toepassing van deze wet worden gelijkgesteld
1° met werknemers: de leerlingen, alsook de personen, die,
anders dan krachtens een arbeidsovereenkomst, tegen loon arbeid
verrichten onder het gezag van een ander persoon;
2° met werkgevers: de personen die de onder 1° bedoelde
personen tewerkstellen.
Ieder die geheel of gedeeltelijk beloond wordt met fooien of
bedieningsgeld wordt, behoudens tegenbewijs, geacht werknemer
te zijn in de zin van dit artikel.
Deze wet doet geen afbreuk aan gunstiger bijzondere regelingen
die voor bepaalde categorieën van werknemers zijn of zullen
worden getroffen door of krachtens een andere wet.
Art. 1bis. <Ingevoegd bij W 1999-04-07/32, art. 23;
Inwerkingtreding : 01-01-2000> Deze wet is niet van toepassing
op de werknemers aangeworven in het kader van een PWAarbeidsovereenkomst.
Art. 2. Deze wet verstaat onder "loon" :
1° het loon in geld waarop de werknemer ingevolge zijn
dienstbetrekking recht heeft ten laste van de werkgever;
2° de fooien of het bedieningsgeld waarop de werknemer recht
heeft ingevolge zijn dienstbetrekking of krachtens het gebruik;
3° de in geld waardeerbare voordelen waarop de werknemer
ingevolge zijn dienstbetrekking recht heeft ten laste van de
werkgever.
De Koning kan, op voorstel van de Nationale Arbeidsraad, het
begrip "loon", zoals omschreven in het eerste lid, uitbreiden.
(Voor de toepassing van deze wet, moeten evenwel niet als loon
worden beschouwd :
1° de vergoedingen rechtstreeks of onrechtstreeks door de
werkgever betaald :
a) als vakantiegeld;
b) die moeten worden beschouwd als een aanvulling van de
vergoedingen verschuldigd tengevolge van een arbeidsongeval of
een beroepsziekte;
c) die moeten worden beschouwd als een aanvulling van de
voordelen toegekend voor de verschillende takken van de sociale
zekerheid;
2° de uitkeringen in speciën of in aandelen, of deelbewijzen aan
de werknemers, overeenkomstig de toepassing van de wet van 22
mei 2001 betreffende de werknemersparticipatie in het kapitaal
en in de winst van de vennootschappen.) <W 2001-05-22/33, art.
32, 010; Inwerkingtreding : 29-12-2001, met dien verstande dat
80
de eerste verdeelbare winst deze is van het boekjaar met
afsluitdatum ten vroegste op 31 december 2001>
(In afwijking van het vorige lid, 1°, c), kan de Koning, na
advies van de Nationale Arbeidsraad, overeenkomstig de
modaliteiten en voorwaarden bepaald bij een in Ministerraad
overlegd besluit, evenwel als loon beschouwen, de vergoedingen,
rechtstreeks of onrechtstreeks door de werkgever betaald als een
aanvulling bij alle of sommige uitkeringen van sociale zekerheid.
Voor toepassing van het vorig lid kan de Koning inzonderheid
een onderscheid maken naargelang :
- de aanvullende vergoedingen worden toegekend op basis van
een collectieve arbeidsovereenkomst afgesloten in de Nationale
Arbeidsraad, van een collectieve arbeidsovereenkomst afgesloten
in een paritair comité of paritair subcomité geldend voor alle
ondernemingen die ressorteren onder het toepassingsgebied van
het paritair comité of paritair subcomité, van een collectieve
arbeidsovereenkomst afgesloten in een paritair comité of paritair
subcomité niet geldend voor alle ondernemingen die ressorteren
onder het toepassingsgebied van het paritair comité of paritair
subcomité, van een collectieve arbeidsovereenkomst afgesloten
in de onderneming, op basis van een individueel akkoord tussen
werkgever en werknemer of op basis van een éénzijdige
toezegging vanwege de werkgever;
- de leeftijd van de werknemer op het ogenblik van de eerste
toekenning van de aanvullende vergoeding (en de periode
gedurende dewelke de aanvullende vergoeding wordt toegekend,
waarbij inzonderheid rekening wordt gehouden met het al dan
niet doorbetalen tot aan het opnemen van het pensioen of het
brugpensioen);
<W
2005-12-23/30,
art.
50,
017;
Inwerkingtreding : 01-04-2006>
- de hoogte van het bedrag van de aanvullende vergoeding,
waarbij wordt rekening gehouden met het maximaal voordeel dat
de werknemer zou kunnen ontvangen, zonder dat het vereist is
dat de voorwaarden om dit maximaal voordeel te kunnen
ontvangen, werkelijk worden vervuld;
- de datum van regeling bedoeld onder a) waarop de toekenning
van de aanvullende vergoeding gebaseerd is;
- de datum van eerste toekenning aan de werknemer van de
aanvullende vergoeding;
- de regeling bedoeld onder a) waarop de toekenning van de
aanvullende vergoeding gebaseerd is al dan niet uitdrukkelijk
bepaalt dat de aanvullende vergoeding verder uitbetaald wordt in
geval van werkhervatting van de werknemer bij een andere
werkgever dan deze in wiens opdracht de aanvullende
vergoeding rechtstreeks of onrechtstreeks wordt uitbetaald;
- de werknemer in de beschouwde maand het werk heeft hervat
bij een andere werkgever dan deze in wiens opdracht de
aanvullende vergoeding rechtstreeks of onrechtstreeks wordt
uitbetaald.) <W 2004-12-27/30, art. 146, 015; Inwerkingtreding :
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
01-04-2006; wijzigende bepaling opgeheven bij W 2006-1227/32, art. 146>
Hoofdstuk II. - Bescherming van het loon
Art. 3. Het is de werkgever verboden de vrijheid van de
werknemer om naar goeddunken over zijn loon te beschikken, op
enigerlei wijze te beperken.
Art. 3bis. <Ingevoegd bij W 2002-06-26/55, art. 81;
Inwerkingtreding : 01-07-2005> De werknemer heeft recht op de
betaling, door de werkgever, van het hem verschuldigde loon. Dit
recht op de betaling van het loon heeft betrekking op het loon,
vooraleer de in artikel 23 bedoelde inhoudingen in mindering zijn
gebracht.
Art. 4. Het loon in geld moet worden uitbetaald in munt die
wettelijk gangbaar is in België, wanneer de werknemer er zijn
activiteit uitoefent.
Wanneer deze activiteit wordt uitgeoefend in het buitenland,
moet het loon in geld, op verzoek van de werknemer, geheel of
gedeeltelijk worden uitbetaald, hetzij in munt die wettelijk
gangbaar is in België, hetzij in munt die wettelijk gangbaar is in
het land waar de werknemer zijn activiteit uitoefent.
De werkgever dient ervoor te waken dat de wisselwaarborg die
hij verkrijgt voor zijn bestelling of aanbesteding, uitgebreid
wordt tot het loon van de werknemer.
Art. 5. <W 1985-06-27/32, art. 1, 003> § 1. De uitbetaling van
het loon in geld moet gebeuren hetzij van hand tot hand, hetzij in
giraal geld.
(Indien de uitbetaling van het loon van hand tot hand gebeurt,
moet de werkgever een kwitantie van deze uitbetaling aan de
werknemer ter ondertekening voorleggen.) <W 1992-06-26/30,
art. 110, 007; Inwerkingtreding : 10-07-1992>
§ 2. Voor de werknemers tewerkgesteld in de openbare sector
gebeurt de uitbetaling van het loon in geld, in giraal geld mits de
schriftelijke toestemming van de werknemers.
§ 3. Voor de werknemers tewerkgesteld in de privé-sector wordt
de beslissing genomen door de ondernemingsraad om de
uitbetaling van het loon in geld te laten gebeuren volgens een van
de bij § 1 voorziene modaliteiten.
Bij ontstentenis van een ondernemingsraad of een eenparige
beslissing die door deze raad is genomen, kan de uitbetaling
volgens de bij § 1 voorziene modaliteiten voortvloeien uit een
akkoord tussen de werkgever enerzijds en de syndicale
afvaardiging anderzijds, of bij ontstentenis van deze laatste, de
meerderheid van de werknemers.
Bij ontstentenis van een beslissing genomen in toepassing van
de vorige leden gebeurt de uitbetaling van het loon in geld, met
de schriftelijke toestemming van de werknemers, in giraal geld.
Bij ontstentenis van dergelijk akkoord gebeurt de uitbetaling van
hand tot hand.
§ 4. De bij § 3 bedoelde beslissingen en akkoorden moeten de
uitbetalingswijzen die in de onderneming van toepassing zijn, de
modaliteiten en de termijnen van verandering van de
uitbetalingswijze aanduiden.
De post- of banktaks mag niet worden afgetrokken van het loon.
§ 5. Bij uitbetaling in giraal geld stelt de Koning de toegelaten
uitbetalingswijzen vast alsmede het ogenblik vanaf wanneer het
loon geacht wordt te zijn uitbetaald aan de werknemer.
§ 6. Wanneer het loon van de werknemer of zijn bank- of
postcheckrekening waarop zijn loon wordt gestort het voorwerp
uitmaakt van beslag of overdracht, gebeurt de uitbetaling van het
gedeelte van het loon dat niet voor overdracht of beslag vatbaar
is (op verzoek van de werknemer) van hand tot hand, door
middel van een postassignatie of volgens een andere wijze van
betaling die door de Koning wordt bepaald. <W 2005-12-27/31,
art. 8, 016; Inwerkingtreding : 01-01-2007>
Na het advies van de Nationale Arbeidsraad te hebben
ingewonnen, stelt de Koning de procedure vast waarmee de
werkgever van de overdracht van of het beslag op de rekening
van de werknemer in kennis wordt gesteld.
Art. 6. § 1. Een gedeelte van het loon mag in natura worden
uitbetaald, wanneer deze wijze van betaling gebruikelijk of
wenselijk is wegens de aard van de betrokken bedrijfstak of het
betrokken beroep.
Dit gedeelte wordt schriftelijk geschat en ter kennis van de
werknemer gebracht bij zijn indienstneming.
Het mag een vijfde van het totale bruto-loon niet overschrijden.
Het mag twee vijfde niet overschrijden, wanneer de werkgever
een huis of een appartement ter beschikking van de werknemer
stelt.
Het mag de helft niet overschrijden wanneer het de volgende
werknemers betreft, die volledig bij de werkgever gehuisvest en
gevoed worden:
1° het huispersoneel;
2° de huisbewaarders;
3° de leerlingen of de stagiairs.
§ 2. Als loon in natura mogen alleen worden verstrekt:
1° huisvesting;
2° gas, elektriciteit, water, verwarming en brandstof;
3° het genot van een grond;
4° voedsel gebruikt op de plaats waar de arbeid wordt verricht;
5° gereedschap, dienst- of werkkleding en het onderhoud ervan,
voor zover de werkgever krachtens een wets- of
reglementsbepaling niet verplicht is die te verstrekken of te
onderhouden:
6° het voor de arbeid nodige materieel of materiaal dat ten laste
van de werknemer is overeenkomstig zijn dienstbetrekking of het
gebruik.
Het loon in natura mag geen sterke drank en geen voor de
gezondheid van de werknemer en zijn gezin schadelijke
produkten omvatten.
§ 3. Bij de betaling in natura mag de werkgever geen winst
nastreven.
De voordelen genoemd in § 2, 2°, 5° en 6°, moeten worden
geraamd tegen de kostprijs, die in geen geval meer dan de
normale handelswaarde mag bedragen.
81
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
De waarde van de voeding alsook van de huisvesting behalve
die waarvan sprake in § 1, vierde lid, moet forfaitair worden
geraamd op de bedragen, bepaald voor de berekening van de
bijdragen voor de sociale zekerheid. In dat geval is de levering
van elektriciteit, verwarming en water begrepen in de forfaitaire
raming.
Behalve voor de in het vorige lid bedoelde voeding en
huisvesting, is het bewijs dat het bepaalde in deze paragraaf in
acht is genomen, ten laste van de werkgever.
§ 4. Op voorstel van het bevoegde paritair comité, (...) of van de
Nationale Arbeidsraad kan de Koning voor bepaalde categorieën
van werknemers of ingevolge de in sommige beroepen
gevestigde gewoonten, afwijken van het bepaalde in § 1, derde,
vierde en vijfde lid, en in § 2, eerste lid. <KB 1-3-1971, art. 16,
1°>
Art. 7. De werkgever en zijn aangestelden mogen tegen de
werknemer slechts een rechtsvordering tot betaling instellen voor
leveringen gedaan of diensten verleend:
1° overeenkomstig de hiernavolgende bepalingen van de wet
van 15 mei 1956 betreffende de diensten voor personeelszorg:
a) artikel 1, b), voor de werknemers der openbare diensten;
b) artikel 3, tweede lid, voor de andere werknemers;
2° voor de door de werknemer uitgeoefende handel.
Art. 8. Behoudens tegenbewijs worden de leveringen en de
diensten aan de werknemer in het kader van artikel 7 gedaan of
verleend door de echtgenoot of de kinderen van de werkgever of
van diens aangestelden of door enig persoon die bij de
werkgever, bij diens aangestelden of onderaannemers inwoont,
vermoed door de werkgever zelf of zijn aangestelden te zijn
gedaan of verleend.
Worden evenzo vermoed aan de werknemer te zijn gedaan of
verleend, de leveringen en de diensten aan zijn echtgenoot en aan
zijn kinderen alsmede aan de personen die bij hem inwonen.
Art. 9. Het loon moet op gezette tijden, ten minste tweemaal in
de maand, met een tussenpoos van ten hoogste zestien dagen,
worden uitbetaald, behalve wat betreft:
1° het loon van de bedienden, dat ten minste om de maand moet
worden uitbetaald;
2° het commissieloon van de handelsvertegenwoordigers,
uitbetaald volgens de bepalingen van de wet tot instelling van het
statuut van de handelsvertegenwoordigers;
3° het commissieloon van andere werknemers dan de
handelsvertegenwoordigers, dat ten minste om de drie maanden
moet worden uitbetaald.
4° de aandelen in de winst en andere gelijksoortige prestaties,
waarvan de betaling geschiedt overeenkomstig het akkoord
tussen partijen, het werkplaatsreglement of enig ander vigerend
reglement.
Bij vooruitbetaling moet het bedrag bij benadering
overeenstemmen met het verschuldigde netto-loon.
82
In de gevallen waarin het loon ten minste tweemaal in de maand
moet betaald worden, moet een van die betalingen een definitieve
betaling uitmaken van het loon van de maand.
Voor de werknemers die betaald worden tegen tariefloon,
taakloon of akkoordloon moet evenwel een gedeeltelijk of
definitieve betaling ten minste om de maand geschieden.
(Van het bepaalde in het eerste lid kan worden afgeweken bij
beslissing van het bevoegde paritair comité door de Koning
algemeen verbindend verklaard.) <KB 1-3-1971, art. 16, 2°>
(Onverminderd het bepaalde in het eerste en derde lid, moet het
loon worden uitbetaald op de tijdstippen en binnen de termijnen
die worden bepaald door een collectieve arbeidsovereenkomst.
Bij ontstentenis van een collectieve arbeidsovereenkomst, moet
het loon worden uitbetaald op de tijdstippen en binnen de
termijnen die zijn vastgesteld in het arbeidsreglement of in enig
ander vigerend reglement; de bepalingen van deze reglementen
mogen de datum van uitbetaling van het loon niet later
vaststellen dan de zevende werkdag na de arbeidsperiode
waarover de uitbetaling geschiedt.
Bij ontstentenis van een collectieve arbeidsovereenkomst of van
bepalingen in het arbeidsreglement of in enig ander vigerend
reglement, moet het loon uiterlijk worden uitbetaald op de vierde
werkdag na de arbeidsperiode waarvoor de uitbetaling
geschiedt.) <W 1985-06-27/32, art. 2, 003>
Art. 9bis. <KBN225 7-12-1983,art. 13> § 1. Bij toepassing van
artikel 26bis van de Arbeidswet van 16 maart 1971 moet het
gewone loon voor elk uur dat verricht werd boven de grens van
40 uren of boven een lagere grens, zoals vastgesteld ingevolge
een collectieve arbeidsovereenkomst, betaald worden op
hetzelfde ogenblik en vastgesteld worden op dezelfde manier als
het loon dat verschuldigd is voor de betaalperiode gedurende
dewelke de inhaalrust is toegekend geworden.
Wanneer de inhaalrust wegens het bepaalde in artikel 26bis, § 3,
vierde lid, van dezelfde wet niet wordt toegekend, wordt het loon
dat verschuldigd blijft betaald op het einde van de in dat lid
bepaalde termijn van zes maanden en wordt het op dezelfde
manier vastgesteld als het loon dat op dat ogenblik zou
verschuldigd geweest zijn.
Wanneer de inhaalrust niet kan worden toegekend vóór het
einde van de opzeggingstermijn of vóór het einde van de
overeenkomst voor een bepaalde tijd of een duidelijk
omschreven werk of wanneer zonder opzegging een einde wordt
gemaakt aan een overeenkomst voor onbepaalde tijd, moet het
loon overeenkomstig artikel 11 worden betaald en moet het op
dezelfde manier worden vastgesteld als het loon dat verschuldigd
is of zou verschuldigd geweest zijn op het ogenblik van het einde
van de arbeidsovereenkomst.
§ 2. In geval overwerk wordt verricht dat recht geeft op
overloon overeenkomstig artikel 29 van dezelfde wet, moet het
overloon betaald worden volgens de bepalingen van artikel 9 van
deze wet.
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
Art. 9ter. <W 1985-01-22/30,art. 85, 002> In geval van
toepassing van artikel 20bis van de arbeidswet van 16 maart
1971, heeft de werknemer bij elke betaalperiode recht op het
gewone loon voor de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur
vastgesteld bij de collectieve arbeidsovereenkomst.
Wanneer op de dag dat de arbeidsovereenkomst een einde
neemt of op het einde van de bij collectieve arbeidsovereenkomst
vastgestelde periode, de werknemer minder heeft gewerkt dan de
overeengekomen gemiddelde arbeidsduur, blijft het hem
uitbetaalde loon verworven en kan het niet in mindering worden
gebracht van het nog verschuldigde loon.
Heeft hij daarentegen meer uren gepresteerd, dan is hem het
loon voor die meer gepresteerde arbeidsuren verschuldigd.
Art. 9quater. <W 1985-01-22/30, art. 84, § 1, 002> Bij
toepassing van een arbeidsstelsel op basis van artikel (20, § 2,
20bis, en 26bis van de arbeidswet van 16 maart 1971) (en van
artikel 11bis, derde lid, van de wet van 3 juli 1978 betreffende de
arbeidsovereenkomsten), moet de werknemer worden ingelicht (,
hetzij in papieren vorm, hetzij in elektronische vorm,) over de
staat van zijn prestaties met betrekking tot de dagelijkse en de
wekelijkse arbeidsduur die hij moet verrichten. <W 1985-0122/30, art. 84, § 2, 002> <W 1989-12-22/31, art. 184, 004;
Inwerkingtreding : 09-01-1990> <L 2007-06-03/81, art. 21, 019;
Inwerkingtreding : 02-08-2007>
(De Koning stelt de nadere regelen voor de toepassing van dit
artikel vast.) <W 1985-01-22/30, art. 84, § 3, 002>
Art. 9quinquies. (ingevoegd bij W 1989-12-22/31, art. 185) De
bepalingen van artikel 9ter zijn eveneens van toepassing op de
werknemer die deeltijds is tewerkgesteld in een variabele
werkregeling zoals bedoeld bij artikel 11bis, derde lid, van de
wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten.
De bepalingen van het vorige lid hebben evenwel enkel
betrekking op de betaling van het gewone loon voor de
arbeidsduur zoals overeengekomen in de arbeidsovereenkomst.
Art. 10. <W 2002-06-26/55, art. 82, 011; Inwerkingtreding :
01-07-20005> Voor het loon is van rechtswege rente
verschuldigd met ingang van het tijdstip waarop het eisbaar
wordt.
Die rente wordt berekend op het loon, vooraleer de in artikel 23
bedoelde inhoudingen in mindering zijn gebracht.
Art. 11. Wanneer de dienstbetrekking een einde neemt, moet
het nog verschuldigde loon onverwijld worden uitbetaald en
uiterlijk op de eerste betaaldag die volgt op de datum waarop de
dienstbetrekking eindigt, onverminderd, wat betreft de
handelsvertegenwoordigers, het bepaalde in de wet tot instelling
van hun statuut.
In zodanig geval moet de uitbetaling van het nog verschuldigde
loon, indien de werknemer het verzoekt, door tussenkomst van
(DE POST) of een bank worden uitbetaald. <W 1991-03-21/30,
art. 130, 005; Inwerkingtreding : 01-10-1992>
De post- of banktaks mag niet worden afgetrokken van het loon.
Art. 12. De kwijting voor afrekening door de werknemer
afgegeven bij het einde van de dienstbetrekking, sluit generlei
afstand van zijn rechten in.
Zij geldt slechts als ontvangstbewijs.
Art. 13. Het loon moet derwijze worden uitbetaald dat de
werknemer zich niet tijdens een gewone rustdag moet
verplaatsen.
Art. 14. De uitbetaling van hand tot hand moet, behoudens
akkoord van partijen, gedaan worden op de plaats waar de arbeid
wordt verricht of in de onmiddellijke nabijheid ervan.
Behalve voor de daarin te werk gestelde werknemers, mag de
uitbetaling in geen geval geschieden:
1° in een kantine, in een lokaal waar dranken, eetwaren of
enigerlei goederen worden verkocht;
2° in vermaakgelegenheden;
3° in lokalen palend aan de onder 1° en 2° genoemde plaatsen
of in de aanhorigheden daarvan.
Art. 15. Bij elke definitieve betaling wordt aan de werknemer
een afrekening overhandigd (, hetzij in papieren vorm, hetzij in
elektronische vorm). <W 2007-06-03/81, art. 22, 019;
Inwerkingtreding : 02-08-2007>
[1 De Koning kan bepalen dat de afrekening bepaalde gegevens
moet bevatten, en op welke wijze deze gegevens in rubrieken
moeten worden onderverdeeld.]1
Binnen zes maanden na de inwerkingtreding van deze wet
bepalen de paritaire comités welke gegevens dat stuk moet
bevatten.
Deze beslissingen van de paritaire comités kunnen door de
Koning algemeen verbindend worden verklaard (...) <KB 1-31971, art. 16, 3°.>
Wanneer de paritaire comités in gebreke blijven, of wanneer er
geen paritair comité bestaat, neemt de Koning de in het [1 derde
lid]1 bedoelde maatregelen op advies van de Nationale
Arbeidsraad.
---------(1)<W 2009-03-27/37, art. 52, 020; Inwerkingtreding : 17-042009>
Art. 15bis. <Ingevoegd bij W 2006-12-27/30, art. 148;
Inwerkingtreding : 01-04-2007> § 1. Voor de toepassing van dit
artikel wordt onder werkgevers verstaan de werkgevers in de zin
van artikel 1, die op het Belgisch grondgebied één of meer
werknemers in de zin van artikel 1 tewerkstellen die hetzij
gewoonlijk werken op het grondgebied van één of meer andere
landen dan België, hetzij zijn aangeworven in een ander land dan
België.
§ 2. De werkgevers zijn gedurende een door de Koning
vastgestelde periode vrijgesteld van het opstellen van de in
artikel 15 bedoelde afrekening voor zover zij, gedurende de in §
1 bedoelde tewerkstellingsperiode, een afschrift van de
documenten betreffende het loon bepaald door de wetgeving van
het land waar de werkgever gevestigd is en welke vergelijkbaar
zijn met de in artikel 15 bedoelde afrekening ter beschikking
83
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
houden van de door de Koning aangewezen ambtenaren, op hun
verzoek. Zij kunnen van de verplichting vergelijkbare
documenten ter beschikking te houden door de Koning worden
vrijgesteld, volgens de voorwaarden die Hij bepaalt, rekening
houdend met de beperkte duur van hun activiteiten in België of
de bijzondere aard van deze activiteiten.
§ 3. Na afloop van de tewerkstellingsperiode bedoeld in § 1 zijn
de werkgevers, gedurende een periode van twee jaren, ertoe
gehouden de afschriften van de in § 2 bedoelde vergelijkbare
documenten over te zenden aan de door de Koning aangewezen
ambtenaren, op hun verzoek.
§ 4. Wanneer de werkgevers, die ertoe gehouden zijn, de in § 2
bedoelde vergelijkbare documenten niet ter beschikking stellen
of verzenden overeenkomstig dezelfde paragraaf en
overeenkomstig § 3, wanneer het verzoek werd gedaan, zijn zij
ertoe gehouden de in artikel 15 bedoelde afrekening op te stellen
en bij te houden.
§ 5. Na afloop van de door de Koning krachtens § 2
vastgestelde periode zijn de werkgevers verplicht de in artikel 15
bedoelde afrekening op te stellen overeenkomstig ditzelfde
artikel.
Art. 16. Zelfs op grond van een volmacht of van een
mondelinge of schriftelijke, algemene of bijzondere, al dan niet
beloonde lastgeving, is het verboden:
1° aan de werkgever, aan zijn echtgenoot, aan zijn kinderen of
de personen die bij hem inwonen, of aan zijn aangestelden het
loon van de werknemer te overhandigen aan:
a) de exploitant, de houder, de zaakvoerder of de
vergunninghouder van een kantine, van een lokaal waar dranken,
eetwaren of enigerlei goederen worden verkocht, of van een
vermaakgelegenheid;
b) de echtgenoot, de kinderen of de personen die bij hem
inwonen, of de aangestelden van de onder a) bedoelde personen;
c) ieder die bij een van de onder a) genoemde personen
inwoont;
2° aan de onder 1°, a), b) en c), bedoelde personen het loon van
de werknemer in ontvangst te nemen.
Art. 17. Het is aan een ieder verboden, zelfs indien hij handelt
op grond van een volmacht of van een mondelinge of
schriftelijke, algemene of bijzondere lastgeving:
1° er een gewoonte van te maken aan de werknemer zelfs om
niet een geldvoorschot te geven en vervolgens van de werkgever
of van zijnentwege het loon van die werknemer in ontvangst te
nemen;
2° er een gewoonte van te maken tegen vergoeding het loon van
de werknemer in ontvangst te nemen.
Art. 18. (.....) Het is de werkgever verboden aan de geheel of
gedeeltelijk met fooien of bedieningsgeld betaalde werknemer,
bij zijn indiensttreding, tijdens zijn dienstbetrekking of bij het
beëindigen ervan, onder enige benaming van kosten of anderzins,
en voor welk doel ook, stortingen op de te zijnen behoeve
84
overhandigde fooien of bedieningsgeld op te leggen of hierop
andere dan wettelijke toegelaten inhoudingen te doen, of de
dienstbetrekking of de voortzetting ervan afhankelijk te stellen
van enigerlei storting. <KB 1-3-1971, art. 16, 4° en 5°.>
§ 2. (.....) <KB 1-3-1971, art. 16, 5°.>
Hoofdstuk III. - Meting van de arbeid
Art. 19. <W 16-6-1970/27, art. 32, § 7, 1°> Wanneer bij het
meten van de arbeid der werknemers voor de bepaling van hun
loon gebruik wordt gemaakt van lengte-, vlakte-, inhouds- of
volume-eenheden, is het verboden andere eenheden te bezigen
dan die welke zijn vastgesteld bij of krachtens de wet betreffende
de meeteenheden, de meetstandaarden en de meetwerktuigen.
Overeenkomstig de bepalingen van die wet en de bepalingen die
ter uitvoering ervan zijn vastgesteld, worden de gebezigde
meetwerktuigen geijkt en voorzien van merken of tekens, of zijn
zij vergezeld van getuigschriften ten bewijze van die ijking.
Art. 20. <W 16-6-1970/27, art. 32, § 7, 2°> Met het oog op de
bepaling van het loon der werknemers kan de Koning, na advies
van de Nationale Arbeidsraad:
a) voor bepaalde bedrijfstakken het gebruik verbieden van
meeteenheden die niet behoren tot het wettelijk stelsel van de
meeteenheden;
b) de ijking voor andere dan de in artikel 19 vermelde
meetwerktuigen, alsook het aanbrengen van merken of tekens of
het afgeven van getuigschriften ten bewijze van die ijking
voorschrijven;
c) voor bepaalde bedrijfstakken het gebruik van bijzondere
meetwerktuigen opleggen.
De wijze van ijking van de werktuigen, bedoeld in het eerste lid,
b en c, alsook de eisen waaraan zij moeten voldoen, worden door
de Koning vastgesteld.
Art. 21. <W 16-6-1970, art. 32, § 7, 3°> De in de artikelen 19
en 20 bedoelde verrichtingen worden gedaan door hen die belast
zijn met de uitvoering van de wet betreffende de meeteenheden,
de meetstandaarden en de meetwerktuigen.
Art. 22. Niettegenstaande elke strijdige overeenkomst heeft de
werknemer altijd het recht toezicht uit te oefenen op het meten,
het wegen of elke andere verrichting dienend om de hoeveelheid
of de hoedanigheid van de verrichte arbeid vast te stellen en alzo
het bedrag van het loon te bepalen.
Hoofdstuk IV. - Inhoudingen op het loon
Art. 23. Op het loon van de werknemer mogen alleen in
mindering worden gebracht:
1° de inhoudingen krachtens de belastingwetgeving, de
wetgeving op de sociale zekerheid en krachtens particuliere of
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
collectieve overeenkomsten betreffende bijkomende voordelen
inzake sociale zekerheid;
2° de krachtens het werkplaatsreglement opgelegde geldboeten;
(3° de vergoedingen en schadeloosstellingen, verschuldigd ter
uitvoering van artikel 18 van de wet van 3 juli 1978 betreffende
de arbeidsovereenkomsten, en van artikel 24 van de wet van 1
april 1936 op de arbeidsovereenkomst wegens dienst op
binnenschepen en van artikel 5 van de wet van 10 februari 2003
betreffende de aansprakelijkheid van en voor personeelsleden in
dienst van openbare rechtspersonen.) <W 2003-02-10/34, art. 7,
012; Inwerkingtreding : 09-03-2003>
4° de voorschotten in geld verstrekt door de werkgever;
5° de gestelde borg voor het nakomen der verplichtingen van de
werknemer.
Het totaal van de inhoudingen mag niet meer bedragen dan één
vijfde van het bij elke uitbetaling verschuldigde loon in specie na
aftrek van de inhoudingen op grond van de belastingwetgeving,
van de wetgeving op de sociale zekerheid en van particuliere of
collectieve overeenkomsten betreffende bijkomende voordelen
inzake sociale zekerheid.
Deze beperking is echter niet van toepassing wanneer de
werknemer bedrog heeft gepleegd of vóór de afrekening van de
in het eerste lid, 3°, bedoelde vergoedingen en
schadeloosstellingen vrijwillig zijn dienstbetrekking heeft
beëindigd.
Hoofdstuk V. - (.....) <W 10-10-1967, art. 2, art. 35,
31°>.
Art. 24. – 26. (.....) <W 10-10-1967, art. 2, art. 35, 31°>.
Hoofdstuk VI. - Procedure
overdracht van het loon
betreffende
de
Art. 27. De overdracht van het loon moet gebeuren bij een akte
onderscheiden van die welke de hoofdverbintenis waarvan zij
uitvoering waarborgt, bevat.
Die akte wordt opgemaakt in zoveel exemplaren als er partijen
zijn met een onderscheiden belang.
(In de gevallen waarin de wet van 12 juni 1991 op het
consumentenkrediet toepasselijk is, moeten de bepalingen van de
artikelen 28 tot 32 in de akte voorkomen.) <W 1991-06-12/30,
art. 113, 006; Inwerkingtreding : onbepaald>
De bepalingen van dit artikel zijn voorgeschreven op straffe van
nietigheid.
Art. 28. Bij gebreke van verzet door de overdrager
overeenkomstig artikel 29 heeft de overdracht gevolg, nadat de
overnemer:
1° aan de overdrager kennis heeft gegeven van zijn voornemen
de overdracht uit te voeren;
2° aan de gecedeerde schuldenaar een afschrift van de onder 1°
bedoelde kennisgeving heeft gezonden;
3° na het verstrijken van de termijn van verzet, aan de
gecedeerde schuldenaar een eensluidend verklaard afschrift van
de akte van overdracht heeft gezonden.
++++++++++++++++++++
TOEKOMSTIGE WETTEKST
-------------------Art. 28bis. <Ingevoegd bij KB 2004-12-27/41, art. 6;
Inwerkingtreding : onbepaald> De aanzegging bedoeld in artikel
28, 1°, bevat, op straffe van nietigheid, het aangifteformulier
voor kind ten laste, waarvan het model bepaald is door de
Minister van Justitie.
++++++++++++++++++++
Art. 29. Binnen tien dagen na de verzending van de in artikel
28, 1°, bedoelde kennisgeving kan de overdrager zich verzetten
tegen het voornemen tot uitvoering van de overdracht, mits hij
daarvan kennis geeft aan de gecedeerde schuldenaar.
(...) <W 2006-07-20/39, art. 21, 018; Inwerkingtreding : 30-012007; zie ook W 2006-07-20/39, art. 29>
Binnen vijf dagen na de verzending van de brief van de
overdrager moet de gecedeerde schuldenaar de overnemer
daarvan in kennis stellen.
In geval van verzet mag de gecedeerde schuldenaar niets
inhouden van het loon ter uitvoering van de overdracht, zolang
deze niet bekrachtigd is overeenkomstig artikel 31.
Art. 30. Op straffe van nietigheid geschieden alle in de
artikelen 28 en 29 bedoelde kennisgevingen, bij ter post
aangetekende brief of bij deurwaardersexploot, waarvan de
kosten ten bezware blijven van degene die ze gemaakt heeft.
Art. 31. In geval van verzet roept de overnemer de overdrager
bij aangetekende brief, toegezonden door een deurwaarder, voor
de vrederechter van het kanton van de woonplaats van de
overdrager, ten einde de overdracht te horen bekrachtigen.
De vrederechter beslist in laatste aanleg, ongeacht het bedrag
van de overdracht. Bij bekrachtiging kan de overdracht door de
gecedeerde schuldenaar worden uitgevoerd op eenvoudige
kennisgeving die hem door de griffier wordt gedaan binnen vijf
dagen te rekenen van het vonnis.
Art. 31bis. <W 2006-07-20/39, art. 22, 018; Inwerkingtreding :
30-01-2007; zie ook W 2006-07-20/39, art. 29> § 1. De
overdrager die aanspraak kan maken op een verhoging van zijn
inkomsten die niet vatbaar zijn voor beslag met toepassing van
artikel 1409, § 1, vierde lid, of 1409, § 1bis, vierde lid, van het
Gerechtelijk Wetboek, doet hiervan aangifte, afgegeven tegen
ontvangstbewijs respectievelijk aan de overgedragen schuldenaar
en, in afschrift, aan de overnemer of verzonden aan dezen bij
aangetekende brief, door middel van een formulier waarvan het
model bepaald is door de minister van Justitie.
§ 2. De verklaring zal rechtskracht hebben vanaf de maand
volgend op de ontvangst ervan door de derde voor zover deze
beschikt over een termijn van tien werkdagen vóór de gewone
datum van de betaling, de hoedanigheid van kind ten laste wordt
85
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
vastgesteld overeenkomstig het formulier en één van de
bewijsmiddelen bedoeld in artikel 1409quater van het
Gerechtelijk Wetboek, en de overdrager op erewoord verklaart
dat het kind niet beschikt over inkomsten waarvan het bedrag
hoger is dan door de Koning bepaald of dat zijn inkomsten het
voorwerp zijn geweest van een gemeenschappelijke
belastingsaangifte.
§ 3. Iedere betwisting wordt door de overnemer of de
overdrager aan de vrederechter voorgelegd door een eenvoudige
schriftelijke verklaring neergelegd ter griffie of aan de griffie
verzonden. De overnemer en de overdrager worden bij
gerechtsbrief opgeroepen voor de voor de rechter vastgestelde
zitting.
De overgedragen schuldenaar wordt, bij gerechtsbrief, in kennis
gesteld van het tussengeschil en is verplicht om, vanaf de
volgende vervaldag van de betaling, behalve in geval van verzet
van de overdrager op grond van artikel 29, derde lid, het bedrag
van de toegepaste vermeerdering die aanleiding geeft tot
betwisting in zijn handen onbeschikbaar te maken.
Onverminderd een overeenkomst tussen de overdrager en de
overnemer loopt het gevolg van de onbeschikbaarheid verder tot
de kennisgeving van de beschikking over de betwisting.
De rechter doet uitspraak bij voorrang boven alle andere zaken.
De beschikking is niet vatbaar voor verzet of hoger beroep. Zij
wordt onmiddellijk bij gerechtsbrief ter kennis gebracht van de
overnemer, van de overdrager en van de overgedragen
schuldenaar.
Indien de vermeerdering niet werd toegepast door de
overgedragen schuldenaar zal de beschikking die de
hoedanigheid van kind ten laste erkent rechtskracht hebben vanaf
de maand volgend op de ontvangst ervan door deze, voor zover
hij beschikt over een termijn van tien werkdagen vóór de gewone
datum van betaling.
Indien de vermeerdering werd toegepast door de overgedragen
schuldenaar en in zijn handen onbeschikbaar werd gemaakt
overeenkomstig het tweede lid, wordt het bedrag van de
onbeschikbaar geworden vermeerdering al naargelang het geval
aan de overdrager of aan de overnemer gestort.
In geval van een invorderingsprocedure waarbij vanaf de
aanvang of in de loop van de procedure meerdere schuldeisers
betrokken zijn, wordt de beschikking geacht ten aanzien van alle
schuldeisers op tegenspraak te zijn gewezen.
§ 4. In geval van veranderende omstandigheden wordt de
vermeerdering voor kind ten laste aangepast in overeenstemming
met de paragrafen 2 en 3.
Indien de overdrager onrechtmatig en ten onrechte de
vermeerdering geniet, worden de bedragen die daarmee
overeenstemmen, op grond van een beschikking gewezen
overeenkomstig de derde paragraaf van dit artikel, zonder enige
beperking gere-integreerd in het voor beslag vatbare bedrag,
onverminderd
de
toepassing
van
enige
andere
invorderingsmaatregel.
86
Art. 32. Wanneer de dienstbetrekking van de overdrager eindigt
voordat de inhoudingen het bedrag van de door de vrederechter
bekrachtigde overdracht hebben bereikt, zendt de gecedeerde
schuldenaar de in artikel 31, tweede lid, bedoelde kennisgeving
door aan de overnemer, met vermelding van het totaal der
ingehouden bedragen.
De bekrachtiging behoudt haar gevolgen en de overdracht kan
door iedere nieuwe werkgever worden uitgevoerd ten belope van
het oorspronkelijke bedrag, verminderd met de reeds ingehouden
bedragen, mits de overnemer bij een ter post aangetekende brief
de bekrachtigingsbeslissing van de vrederechter en de opgave
van de reeds ingehouden bedragen ter kennis van de nieuwe
werkgever brengt.
Art. 33. Wanneer de dienstbetrekking van de overdrager eindigt
voordat de inhoudingen het bedrag van de overdracht hebben
bereikt of wanneer het bedrag van de overdracht is bereikt,
bezorgt de gecedeerde schuldenaar een staat van de periodieke
inhoudingen en het totale bedrag aan de overdrager.
Art. 34. <W 2006-07-20/39, art. 23, 018; Inwerkingtreding :
30-01-2007; zie ook W 2006-07-20/39, art. 29> Onverminderd
het tweede lid en artikel 34bis, is dit hoofdstuk niet van
toepassing wanneer de overdracht van het loon in een authentieke
akte is vastgesteld.
Op straffe van procedurele nietigheid van de overdracht
vermeldt de authentieke akte dat de overdrager door de notaris in
kennis is gesteld van het vermeerderingsmechanisme voor kind
ten laste en dat hij bevestigt van deze laatste het
aangifteformulier voor kind ten laste waarvan het model bepaald
is door de minister van Justitie te hebben ontvangen.
Art. 34bis. <Ingevoegd bij W 2006-07-20/39, art. 24;
Inwerkingtreding : 30-01-2007; zie ook W 2006-07-20/39, art.
29> § 1. De overdrager die aanspraak kan maken op een
verhoging van zijn inkomsten die niet vatbaar zijn voor beslag
met toepassing van artikel 1409, § 1, vierde lid, of 1409, § 1bis,
vierde lid, van het Gerechtelijk Wetboek doet hiervan aangifte,
afgegeven tegen ontvangstbewijs respectievelijk aan de
overgedragen schuldenaar en, in afschrift, aan de overnemer of
verzonden aan dezen bij aangetekende brief, door middel van een
formulier waarvan het model bepaald is door de minister van
Justitie.
§ 2. De verklaring zal rechtskracht hebben vanaf de maand
volgend op de ontvangst ervan door de derde voor zover deze
beschikt over een termijn van tien werkdagen vóór de gewone
datum van de betaling, de hoedanigheid van kind ten laste wordt
vastgesteld overeenkomstig het formulier en één van de
bewijsmiddelen bedoeld in artikel 1409quater van het
Gerechtelijk Wetboek, en de overdrager op erewoord verklaart
dat het kind niet beschikt over inkomsten waarvan het bedrag
hoger is dan door de Koning bepaald of dat zijn inkomsten het
voorwerp zijn geweest van een gemeenschappelijke
belastingsaangifte.
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
§ 3. Iedere betwisting wordt door de overnemer of de
overdrager aan de beslagrechter voorgelegd door een eenvoudige
schriftelijke verklaring neergelegd ter griffie of aan de griffie
verzonden. De overnemer en de overdrager worden bij
gerechtsbrief opgeroepen voor de voor de rechter vastgestelde
zitting.
De overgedragen schuldenaar wordt, bij gerechtsbrief, in kennis
gesteld van het tussengeschil en is verplicht om, vanaf de
volgende vervaldag van de betaling, het bedrag van de toegepaste
vermeerdering die aanleiding geeft tot betwisting in zijn handen
onbeschikbaar te maken.
Onverminderd een overeenkomst tussen de overdrager en de
overnemer loopt het gevolg van de onbeschikbaarheid verder tot
de kennisgeving van de beschikking over de betwisting.
De rechter doet uitspraak bij voorrang boven alle andere zaken.
De beschikking is niet vatbaar voor verzet of hoger beroep. Zij
wordt onmiddellijk bij gerechtsbrief ter kennis gebracht van de
overnemer, van de overdrager en van de overgedragen
schuldenaar.
Indien de vermeerdering niet werd toegepast door de
overgedragen schuldenaar, zal de beschikking die de
hoedanigheid van kind ten laste erkent rechtskracht hebben vanaf
de maand volgend op de ontvangst ervan door deze, voor zover
hij beschikt over een termijn van tien werkdagen vóór de gewone
datum van betaling.
Indien de vermeerdering werd toegepast door de overgedragen
schuldenaar en in zijn handen onbeschikbaar werd gemaakt in
overeenstemming met het tweede lid, wordt het bedrag van de
onbeschikbaar gemaakte vermeerdering al naargelang het geval
aan de overdrager of aan de overnemer gestort.
In geval van een invorderingsprocedure waarbij vanaf de
aanvang of in de loop van de procedure meerdere schuldeisers
betrokken zijn, wordt de beschikking geacht ten aanzien van alle
schuldeisers op tegenspraak te zijn gewezen.
§ 4. In geval van veranderende omstandigheden wordt de
vermeerdering voor kind ten laste aangepast in overeenstemming
met de paragrafen 2 en 3 van dit artikel.
Indien de overdrager onrechtmatig en ten onrechte de
vermeerdering geniet, worden de bedragen die daarmee
overeenstemmen, op grond van een beschikking gewezen
overeenkomstig de derde paragraaf, zonder enige beperking gereintegreerd in het voor beslag vatbare bedrag, onverminderd de
toepassing van enige andere invorderingsmaatregel.
Art. 35. De bepalingen in hoofdstukken V en VI zijn van
toepassing op de prestaties, bedoeld in artikel 2, laatste lid, 1°.
De bepalingen van artikel 8 van de besluitwet van 28 december
1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders
zijn toepasselijk op de in artikel 2, laatste lid, 2° en 3°, vermelde
prestaties.
Hoofdstuk VII. - Toezicht
Art. 36. De werkgevers, met uitzondering van de door artikel 1,
tweede lid, 2°, bedoelde personen, moeten zich schikken naar de
bepalingen van de besluiten genomen ter uitvoering van (het
koninklijk besluit nr 5 van 23 oktober 1978 betreffende het
bijhouden van sociale documenten). <W 1998-02-13/32, art. 59,
009; Inwerkingtreding : 01-03-1998>
De Koning kan het geheel of een deel van de bepalingen van
(het voormelde koninklijk besluit nr 5 van 23 oktober 1978) en
van de uitvoeringsbesluiten ervan toepasselijk maken op de door
artikel 1, tweede lid, 2°, bedoelde personen. <W 1998-02-13/32,
art. 59, 009; Inwerkingtreding : 01-03-1998>
Art. 37. <W 1989-12-22/31, art. 205, 004; Inwerkingtreding :
09-01-1990> Onverminderd de bevoegdheden van de officieren
van gerechtelijke politie, houden de door de Koning aangewezen
ambtenaren toezicht op de naleving van deze wet en de
uitvoeringsbesluiten ervan.
Deze ambtenaren oefenen dit toezicht uit overeenkomstig de
bepalingen van de wet van 16 november 1972 betreffende de
arbeidsinspectie.
Art. 38. <W 1989-12-22/31, art. 205, 004; Inwerkingtreding :
09-01-1990> Bovendien mogen deze ambtenaren bij de
uitoefening van hun opdracht op elk ogenblik van de dag of van
de nacht, zonder voorafgaande verwittiging, vrij binnengaan in
alle werkplaatsen of andere plaatsen waar het loon wordt
uitbetaald, evenals in de lokalen waar men gebruik maakt van
toestellen onderworpen aan de bepalingen van de artikelen 19 en
20.
Tot de bewoonde lokalen hebben zij evenwel enkel toegang
wanneer de rechter in de politierechtbank vooraf toestemming
heeft verleend.
Art. 39. - 40. (opgeheven)
Art. 41. Zullen door de keurders der maten en gewichten
worden in beslag genomen en zullen worden verbeurd verklaard
en vernietigd, de valse maten en gewichten en alle valse meet- of
weegtoestellen alsook de gewichten, maten en toestellen die niet
voldoen aan de eisen van deze wet.
Zullen door de ambtenaren voor de keuring of het toezicht
aangesteld, worden in beslag genomen en teruggegeven na het
vonnis, de toestellen die geen andere onregelmatigheden dan het
ontbreken der keurmerken zouden vertonen.
Hoofdstuk VIII. - Strafbepalingen
Art. 42. Onverminderd de artikelen 269 tot 274 van het
Strafwetboek, worden gestraft met gevangenisstraf van acht
dagen tot een maand en met geldboete van 26 tot 500 frank of
met een van die straffen alleen:
1° (de werkgever,zijn aangestelden of lasthebbers die zich
schuldig hebben gemaakt aan overtreding van de artikelen 3, 4, 5,
6, (9 tot 9quinquies), 11, 13, 14, 15, eerste lid, 18, 23 en 27 tot 34
(of van de besluiten ter uitvoering van de artikelen 6, § 4, 9quater
en 15, vierde lid,) of van een beslissing van het bevoegde paritair
comité, algemeen verbindend verklaard door de Koning bij
toepassing van artikel 15, derde lid.) <KB5 23-10-1978, art. 16>
<W 1989-12-22/31, art. 186, 004; Inwerkingtreding : 09-01-
87
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
1990> <W 1998-02-13/32, art. 60, 009; Inwerkingtreding : 0103-1998>
2° ieder in artikelen 16 en 17 bedoelde persoon die deze
artikelen heeft overtreden;
3° ieder die de werknemer heeft gehinderd in de uitoefening van
het hem bij artikel 22 verleende recht van toezicht;
4° de werkgever, zijn aangestelden of lasthebbers en de
werknemers die het krachtens deze wet geregelde toezicht
hebben verhinderd.
iedere werknemer bij het bevoegde rechtscollege een vordering
instellen om het beginsel van gelijke beloning voor mannelijke
en vrouwelijke werknemers te doen toepassen.
Art. 43. Bij herhaling binnen een jaar na een vorige
veroordeling kan de straf het dubbele van het maximum
bedragen.
Art. 53. De Koning kan de bestaande wetsbepalingen wijzigen
om de tekst ervan in overeenstemming te brengen met de
bepalingen van deze wet.
Art. 44. De werkgever is burgerrechtelijk aansprakelijk voor de
betaling van de geldboeten waartoe zijn aangestelden of
lasthebbers zijn veroordeeld.
De exploitant, de houder, de zaakvoerder of de
vergunninghouder van een kantine, van een lokaal waar dranken,
eetwaren of enigerlei goederen worden verkocht, of van een
vermaakgelegenheid is burgerrechtelijk aansprakelijk voor de
betaling van de geldboeten waartoe zijn echtgenoot, zijn kinderen
die bij hem inwonen en zijn aangestelden zijn veroordeeld.
Art. 54. Opgeheven worden:
1° de wet van 16 augustus 1887 tot regeling van de uitbetaling
der bezoldiging van de bij een arbeidsovereenkomst verbonden
werknemers,gewijzigd bij de wetten van 17 juni 1896,7 juni
1936 en 22 maart 1940,bij de besluitwet van 20 september
1945,bij de wet van 22 juni 1953 en bij het koninklijk besluit van
13 oktober 1953;
2° <Opheffingsbepaling>
3° de wet van 11 april 1896 houdende uitvoering van de wet
van 16 augustus 1887,waarbij de betaling van de lonen aan de
werklieden wordt geregeld;
4° <Opheffingsbepaling>
5° de wet van 30 juli 1901 tot regeling van de berekening van
de arbeid der werklieden,gewijzigd bij koninklijk besluit van 15
maart 1954;
6° De wet van 21 ventôse jaar IX.
Art. 45. <W 1998-02-13/32, art. 96, 009; Inwerkingtreding :
01-03-1998> § 1. Alle bepalingen van boek I van het
Strafwetboek, met uitzondering van hoofdstuk V maar met
inbegrip van hoofdstuk VII, zijn toepasselijk op de bij deze wet
bepaalde misdrijven.
§ 2. Artikel 85 van voormeld wetboek is toepasselijk op de in
deze wet bepaalde misdrijven zonder dat het bedrag van de
geldboete lager mag zijn dan 40 % van het bij deze wet bepaalde
minimumbedrag.
Art. 46. De publieke rechtsvordering wegens overtreding van
de bepalingen van deze wet en van de ter uitvoering ervan
genomen besluiten verjaart door verloop van (vijf jaar) na het feit
waaruit de vordering is ontstaan. <W 1994-03-23/30, art. 25,
008; Inwerkingtreding : 01-04-1994>
Hoofdstuk IX. - Algemene bepalingen
Art. 47. De nietigheid van de overeenkomst kan niet worden
ingeroepen ten aanzien van loonaanspraken die steunen op het
verrichten van arbeid:
1° ingevolge een overeenkomst nietig wegens overtreding van
bepalingen die de regels van de arbeidsverhoudingen tot
voorwerp hebben;
2° in speelzalen.
Art. 47bis. <W 16-3-1971, art. 61> Overeenkomstig artikel 119
van het Verdrag tot oprichting van de Europese Economische
Gemeenschap, goedgekeurd bij de wet van 2 december 1957, kan
88
Art. 48. De bepaling van artikel 3 van deze wet doet geen
afbreuk aan de bepalingen van artikel 6 van de wet van 27
november 1891 tot beteugeling der landloperij en der bedelarij.
Art. 49. – 52. <Wijzigingsbepalingen>
Art. 55. (.....) <W 21-11-1969, art. 70>
Art. 56. Deze wet treedt in werking op de eerste dag van de
vierde maand volgend op die gedurende welke zij in het Belgisch
Staatsblad is bekendgemaakt.
Evenwel zijn de bepalingen van de hoofdstukken V en VI niet
toepasselijk op de overdrachten met vaste datum vóór de
bekendmaking van deze wet.
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
WET 8 APRIL 1965 TOT INSTELLING VAN DE ARBEIDSREGLEMENTEN
Hoofdstuk I. - Toepassingsgebied
Hoofdstuk II. - Arbeidsreglement
Artikel 1. Deze wet is van toepassing op de werknemers en op
de werkgevers.
Voor de toepassing van deze wet worden gelijkgesteld:
1° met werknemers: de personen die, anders dan krachtens een
arbeidsovereenkomst, arbeid verrichten onder het gezag van een
ander persoon;
2° met werkgevers: de personen die onder 1° genoemde
personen tewerkstellen.
Art. 2. Deze wet is niet van toepassing op:
1° (de personeelsleden van Landsverdediging en de
personeelsleden van de federale politie en van de korpsen van de
lokale politie); <W 2002-12-18/55, art. 2, 015; Inwerkingtreding
: 01-07-2003>
2° de personen die verbonden zijn krachtens een
arbeidsovereenkomst voor dienstboden;
3° de personen die werkzaam zijn in een familieonderneming
waar gewoonlijk alleen bloedverwanten, aanverwanten of
pleegkinderen arbeid verrichten onder het uitsluitende gezag van
de vader, de moeder of de voogd;
4° het varend personeel van de visserijbedrijven en het varend
personeel tewerkgesteld aan werken van vervoer in de lucht;
5° de doctors in de geneeskunde, tandartsen, apothekers en
studenten-stagiairs die zich voorbereiden op de uitoefening van
die beroepen.
(6° werknemers aangeworven in het kader van een PWAarbeidsovereenkomst.) <W 1999-04-07/32, art. 22, 012;
Inwerkingtreding : 01-01-2000>
Art. 3. De Koning kan, op voorstel van de bevoegde paritaire
comités en na advies van de Nationale Arbeidsraad of, bij
ontstentenis van een bevoegd paritair comité, op voorstel van de
Nationale Arbeidsraad:
1° de bepalingen van de wet, hetzij zonder meer, hetzij met
zekere aanpassingen, algemeen verbindend verklaren voor de in
artikel 2 bedoelde personen;
2° de personen op wie zij van toepassing zijn, hetzij zonder
meer, hetzij met inachtneming van zekere regels uitsluiten van de
toepassing van de bepalingen van de wet.
Het paritair comité of de Nationale Arbeidsraad kunnen over het
voorstel alleen dan op geldige wijze beraadslagen en beslissen,
indien de helft van de leden die de werkgevers en de helft van de
leden die de werknemers vertegenwoordigen, aanwezig zijn.
Het voorstel moet eenparig worden aangenomen door de
aanwezige leden.
De voorzitters, ondervoorzitters, adviseurs, (...) en secretarissen
zijn niet stemgerechtigd, met uitzondering van de
ondervoorzitters van de Nationale Arbeidsraad. <KB 01-031971, art. 15>
AFDELING I. - ALGEMENE BEPALINGEN
Art. 4. De in artikel 1 bedoelde werkgevers moeten een
arbeidsreglement opmaken.
De werkgever en de werknemers zijn gehouden door de
bepalingen die in het arbeidsreglement voorkomen.
Onverminderd de wettelijke en reglementaire bepalingen mag in
individuele
gevallen
worden
afgeweken
van
het
arbeidsreglement. Deze afwijking moet schriftelijk worden
vastgesteld.
(De in het derde lid bedoelde afwijkingsmogelijkheid is niet van
toepassing op de personen van wie de rechtspositie eenzijdig
door de overheid is geregeld.) <W 2002-12-18/55, art. 3, 015;
Inwerkingtreding : 01-07-2003>
Art. 5. Afzonderlijke arbeidsreglementen mogen worden
opgemaakt voor de verschillende categorieën van werknemers en
voor de verschillende afdelingen van de inrichting.
AFDELING II. - INHOUD
Art. 6. (§ 1.) Het arbeidsreglement moet vermelden: <W 200212-18/55, art. 4, 015; Inwerkingtreding : 01-07-2003>
1° de aanvang en het einde van de gewone arbeidsdag, het
tijdstip en de duur van de rusttijden, de dagen van regelmatige
onderbreking van de arbeid.
(Voor de deeltijdse tewerkgestelde werknemers worden die
vermeldingen afzonderlijk voor iedere deeltijdse arbeidsregeling
opgenomen.) <W 1981-06-23/04, art. 5, 002>
Wanneer in opeenvolgende ploegen wordt gewerkt, worden die
vermeldingen voor elke ploeg afzonderlijk opgenomen. Het
ogenblik en de wijze waarop de ploegen elkaar afwisselen
worden bovendien aangegeven.
(In geval van toepassing van de bij artikel 20bis van de
arbeidswet van 16 maart 1971 bedoelde afwijking, moet het
daarenboven melding maken van :
a) de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur en het aantal
arbeidsuren dat over (een referteperiode) moet worden
gepresteerd; <W 1994-12-21/31, art. 80, 008; Inwerkingtreding :
02-01-1995>
b) het begin en het einde van de periode waarbinnen de
wekelijkse arbeidstijd gemiddeld moet worden nageleefd;
c) de aanvang en het einde van de arbeidsdag, het tijdstip en de
duur van de rusttijden van de uurregelingen die als alternatief
gelden voor die bepaald in het eerste lid.) <W 1985-01-22/30,
art. 86, 003>
Wat de ondergrondse werken in de mijnen, graverijen en
groeven betreft, wordt de vermelding van de aanvang en van de
89
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
gewone arbeidsdag vervangen door de vermelding van de uren
waarop het afdalen en het opstijgen van elke ploeg een aanvang
respectievelijk een einde neemt.
Met betrekking tot de werknemers die in de lokalen van de
onderneming slechts aanwezig zijn om er grondstoffen en alle
andere voorwerpen of documenten betreffende hun arbeid te
nemen of om er de opbrengst van hun arbeid of enig ander
document dienaangaande te brengen wordt de vermelding van de
aanvang en van het einde van de gewone arbeidsdag vervangen
door de vermelding van dag en uur waarop de lokalen
toegankelijk zijn;
(Met betrekking tot de werknemers tewerkgesteld in een
overheidsdienst die niet onder de toepassing valt van Hoofdstuk
III, afdelingen 1 en 2, van de arbeidswet van 16 maart 1971 : de
in voorkomend geval geldende variabele uurroosters met
vermelding van de vastgestelde grenzen in dit verband en met
verwijzing naar de betrokken teksten.) <W 2002-12-18/55, art. 4,
015; Inwerkingtreding : 01-07-2003>
2° de wijzen van meting van en controle op de arbeid met het
oog op het bepalen van het loon;
3° de wijze, het tijdstip en de plaats van betaling van het loon;
4° (a) de duur van de opzeggingstermijnen of de nadere regelen
voor het bepalen van de opzeggingstermijnen of de verwijzing
naar de wettelijke en reglementaire bepalingen terzake;
b) de dringende redenen die de verbreking van de overeenkomst
door de ene of de andere partij zonder opzegging rechtvaardigen,
onder voorbehoud van de beoordelingsbevoegdheid van de
rechtbanken;)
<W
2000-08-12/62,
art.
197,
013;
Inwerkingtreding : 10-09-2000>
5° de rechten en plichten van het toezichthoudend personeel;
6° de straffen, het bedrag en de bestemming van de geldboeten
en de tekortkomingen die zij bestraffen;
7° het beroep dat openstaat voor de werknemers die een klacht
in te dienen of een opmerking te maken hebben in verband met
de hun betekende straffen of die deze laatste betwisten;
8° de plaats waar de persoon te bereiken is, die overeenkomstig
het Algemeen Reglement voor de arbeidsbescherming is
aangewezen om de eerste hulp te verlenen;
9° de plaats waar de bij hetzelfde reglement vereiste
verbandkist zich bevindt;
10° (a) de duur van de jaarlijkse vakantie evenals de nadere
regelen voor toekenning van deze vakantie of de verwijzing naar
de wettelijke bepalingen terzake;
b) de data van de jaarlijkse collectieve vakantie;) <W 2000-0812/62, art. 198, 013; Inwerkingtreding : 10-09-2000>
11° de namen van de leden van de ondernemingsraad;
12° de namen van de leden van het comité voor veiligheid,
gezondheid en verfraaiing van de werkplaatsen;
13° de namen van de leden van de syndicale afvaardiging;
14° de namen van de geneesheren, aangewezen buiten degenen
die behoren tot een medische, farmaceutische of
verplegingsdienst, tot wie de door een arbeidsongeval getroffene
zich kan wenden, wanneer deze zijn verblijfplaats heeft buiten de
90
streek waar de medische, farmaceutische en verplegingsdienst of
de als vast erkende dokter gevestigd is;
15° het adres van de inspectiediensten waar kunnen worden
bereikt de ambtenaren en beambten, belast met het toezicht op de
toepassing van de wettelijke en reglementaire bepalingen in
verband met de bescherming van de werknemers.
(16° de vermelding van de collectieve arbeidsovereenkomsten
en/of collectieve akkoorden gesloten in de onderneming en die
van toepassing zijn op de werkomstandigheden.) <W 2000-0812/62, art. 199, 013; Inwerkingtreding : 10-09-2000>
(17° de identiteit van de verlener van een elektronische
archiveringsdienst verantwoordelijk, bij toepassing van Titel III
van de wet van 3 juni 2007 houdende diverse arbeidsbepalingen,
voor de opslag van door middel van een elektronische
handtekening aangegane arbeidsovereenkomsten en de
elektronisch verstuurde en opgeslagen documenten in het kader
van de individuele arbeidsrelatie tussen werkgever en werknemer
evenals de wijze waarop de toegang van de werknemer tot deze
elektronisch bij de dienstverlener opgeslagen documenten wordt
gewaarborgd, ook na de beëindiging van de arbeidsrelatie.) <W
2007-06-03/81, art. 24, 020; Inwerkingtreding : 02-08-2007>
(§ 2. Met betrekking tot de werknemers tewerkgesteld in een
overheidsdienst kan, voor de toepassing van § 1, in voorkomend
geval verwezen worden naar de teksten die van toepassing zijn.)
<W 2002-12-18/55, art. 4, 015; Inwerkingtreding : 01-07-2003>
Art. 7. De Koning kan voor alle werkgevers of voor sommige
categorieën van werkgevers, voor afdelingen van een inrichting
of voor sommige categorieën van werknemers bepalen dat andere
dan de bij artikel 6 voorgeschreven vermeldingen worden
opgenomen.
Hij wint het advies in van het bevoegde paritair comité of van
het betrokken paritair samengesteld orgaan, dat bij of krachtens
een wet is ingesteld voor bepaalde categorieën van personen,
waarop de verordening van toepassing is.
Dit advies wordt echter gegeven door de Nationale Arbeidsraad,
wanneer de verordening behoort tot de bevoegdheid van
verschillende paritaire comités of paritair samengestelde organen,
of bij ontstentenis van dergelijke organen of comités.
De geraadpleegde instellingen delen hun advies mede binnen
twee maanden nadat hun het verzoek daartoe werd gedaan, zoniet
wordt er geen rekening mede gehouden.
Art. 8. Het arbeidsreglement moet bovendien bevatten:
1° de bepalingen die krachtens de wetten en besluiten in het
arbeidsreglement moeten voorkomen:
2° de bepalingen, die afwijken van de bij de wetten en besluiten
vastgestelde algemene arbeidsvoorwaarden, en die door de
werkgever krachtens diezelfde wetten en besluiten zijn getroffen.
Art. 9. Het arbeidsreglement behoeft niet te bevatten de in deze
afdeling bedoelde vermeldingen die de werkgever moet
inschrijven op de individuele rekening, welke verplicht is gesteld
bij de wet van 26 januari 1951 betreffende de vereenvoudiging
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
der documenten waarvan het bijhouden door de sociale
wetgeving is opgelegd.
Art. 10. (§ 1.) Het arbeidsreglement mag ook alle andere
bepalingen bevatten, waarover de werkgever en de werknemers
een akkoord gesloten hebben, onverminderd de geldende
wettelijke bepalingen. <W 2006-07-20/39, art. 245, 016;
Inwerkingtreding : 28-07-2006>
De bepalingen van een arbeidsreglement die de regeling van
individuele geschillen aan scheidsrechters toevertrouwen zijn
evenwel nietig.). <W 005-12-1968, art. 65>
(§ 2. Het arbeidsreglement kan de periodes vermelden tijdens
dewelke de werknemer, op vraag van de werkgever, al dan niet
telewerk mag verrichten als bedoeld in de collectieve
arbeidsovereenkomst betreffende het telewerk, gesloten in de
schoot van de Nationale Arbeidsraad of bij reglementaire
bepalingen die zijn vastgesteld conform artikel 119.1, § 2,
tweede lid, van de wet van 3 juli 1978 betreffende
arbeidsovereenkomsten.) <W 2006-07-20/39, art. 245, 016;
Inwerkingtreding : 28-07-2006>
AFDELING III. - OPSTELLEN EN WIJZIGEN VAN HET
ARBEIDSREGLEMENT
Art. 11. Ingeval er een ondernemingsraad bestaat, stelt deze het
reglement op en brengt de wijzigingen in een bestaand reglement
aan.
De leden van de ondernemingsraad hebben het recht, aan de
ondernemingsraad ontwerpen van reglement of van wijziging in
een bestaand reglement voor te stellen.
Deze ontwerpen worden door de werkgever aan elk lid van de
ondernemingsraad medegedeeld.
Zij worden bovendien tegelijk ter kennis van de werknemers
gebracht door aanplakking op een zichtbare en toegankelijke
plaats binnen de onderneming.
Deze ontwerpen worden door toedoen van de voorzitter op de
agenda geplaatst van de ondernemingsraad, die ten vroegste
vijftien dagen en uiterlijk dertig dagen na de dag van de
aanplakking wordt bijeengeroepen.
Bij gebreke van overeenstemming in de ondernemingsraad over
bepalingen van het reglement, wordt het desbetreffende geschil
uiterlijk vijftien dagen na de dag van de vergadering van de
ondernemingsraad, waarop het gebrek aan overeenstemming
definitief is vastgesteld, door de voorzitter ter kennis gebracht
van de ambtenaar door de Koning aangewezen krachtens artikel
21. Deze tracht binnen een termijn van dertig dagen de
uiteenlopende standpunten te verzoenen.
Indien hij daarin niet slaagt, wordt het geschil binnen vijftien
dagen na het proces-verbaal van niet-verzoening, door de
voorzitter van de ondernemingsraad bij het bevoegde paritair
comité aanhangig gemaakt.
Tijdens een eerstvolgende vergadering doet het paritair comité
een laatste verzoeningspoging.
Indien het daarin niet slaagt, wordt het geschil door het paritair
comité beslecht. Zijn beslissing is enkel geldig wanneer zij ten
minste 75 pct. der stemmen door ieder der partijen uitgebracht,
heeft bekomen.
Indien er voor een bedrijfstak geen paritair comité bestaat,
maakt de Minister, tot wiens bevoegdheid de arbeid behoort en
die door de voorzitter van de ondernemingsraad van het geschil
in kennis is gesteld, de zaak aanhangig bij de Nationale
Arbeidsraad.
Deze wijst, ten einde uitspraak te doen over het geschil, het
paritair comité aan, waaronder de ondernemingen ressorteren die
een soortgelijke activiteit hebben.
Binnen acht dagen na de uitspraak wordt de beslissing van het
paritair comité door de secretaris ter kennis gebracht van de
werkgever en van ieder lid van de ondernemingsraad.
Het arbeidsreglement dat berust op een akkoord of dat eventueel
ingevolge een beslissing van het paritair comité gewijzigd is,
treedt vijftien dagen na de datum van het akkoord of van de
beslissing in werking, tenzij een andere datum voor de
inwerkingtreding is vastgesteld.
Art. 12. Wanneer er geen ondernemingsraad bestaat, wordt elk
ontwerp van reglement of van wijziging in een bestaand
reglement opgesteld door de werkgever, die het door aanplakking
ter kennis van de werknemers moet brengen.
Elke werknemer kan bovendien een afschrift van de tekst van
dat ontwerp ontvangen.
(Gedurende een termijn van vijftien dagen te rekenen van de
dag van de aanplakking, houdt de werkgever een register ter
beschikking van de werknemers waarin zij, individueel of door
toedoen van een personeelsafvaardiging of door toedoen van de
vakbondsafvaardiging, hun opmerkingen kunnen optekenen.
Gedurende dezelfde termijn van vijftien dagen kunnen de
werknemers of hun afgevaardigden bedoeld in het vorige lid, hun
opmerkingen ook bij een behoorlijk ondertekend schrijven
toezenden aan de ambtenaar door de Koning aangewezen
krachtens artikel 21. Hun naam mag niet medegedeeld of
ruchtbaar gemaakt worden.) <W 1994-12-21/31, art. 82, 1°, 008;
Inwerkingtreding : 02-01-1995>
Zodra die termijn is verstreken, zendt de werkgever het register
ter inzage aan de voornoemde ambtenaar.
Indien hem geen enkele opmerking is medegedeeld en indien in
het register geen enkele opmerking voorkomt, treedt het nieuwe
reglement of de wijziging in het bestaande reglement de
vijftiende dag na die van de aanplakking in werking.
Indien hem opmerkingen zijn medegedeeld of indien in het
register opmerkingen van de werknemers voorkomen doet hij
deze binnen vier dagen kennen aan de werkgever, die ze door
aanplakking ter kennis van de werknemers brengt. Deze
ambtenaar tracht binnen een termijn van dertig dagen de
uiteenlopende standpunten te verzoenen.
Indien hij daarin slaagt, treedt het nieuwe reglement of de
wijziging in het bestaande reglement de achtste dag na die van de
verzoening in werking.
(Indien hij daarin niet slaagt, zendt de door de Koning
aangewezen ambtenaar onmiddellijk een afschrift van het procesverbaal van niet-verzoening over aan de Voorzitter van het
bevoegd paritair comité. Voor de ondernemingen die gewoonlijk
91
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
gemiddeld minder dan 50 werknemers tewerkstellen en die geen
vakbondsafvaardiging hebben opgericht, moet deze ambtenaar in
het proces-verbaal van niet-verzoening, indien het geschil
betrekking heeft op de toepassing van de afwijking bedoeld in
artikel 20bis of op de verlenging van de referentieperiode van
een trimester, bedoeld in artikel 26bis van de arbeidswet van 16
maart 1971, melding maken enerzijds van de door de werkgever
aangevoerde motieven die de invoering van deze afwijking of
van deze verlenging rechtvaardigen en van de door de werkgever
vermelde positieve gevolgen voor de werkgelegenheid of voor de
vermindering van de periodes van volledige schorsing van de
uitvoering van de arbeidsovereenkomst en van de regeling van
gedeeltelijke arbeid geregeld door of krachtens artikel 51 van de
wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomst, en
anderzijds van de opmerkingen van de werknemers die hetzij
opgetekend zijn in dat register van de opmerkingen, hetzij hem
rechtstreeks toegezonden zijn, hetzij gemaakt zijn tijdens de
verzoeningspogingen betreffende deze afwijkingen of deze
verlenging.) <W 1994-12-21/31, art. 82, 2°, 008;
Inwerkingtreding : 02-01-1995>
Tijdens een eerstvolgende vergadering doet het paritair comité
een laatste verzoeningspoging.
Indien het daarin niet slaagt, wordt het geschil door het paritair
comité beslecht. Zijn beslissing is enkel geldig wanneer zij
tenminste 75 pct. der stemmen door ieder der partijen
uitgebracht, heeft bekomen.
(Indien voor een bedrijfstak geen paritair comité bestaat, maakt
de door de Koning aangewezen ambtenaar de zaak aanhangig bij
de Nationale Arbeidsraad.) <W 1994-12-21/31, art. 82, 3°, 008;
Inwerkingtreding : 02-01-1995>
Deze wijst, ten einde uitspraak te doen over het geschil, het
paritair comité aan waaronder de ondernemingen ressorteren die
een soortgelijke activiteit hebben.
Binnen acht dagen na de uitspraak wordt de beslissing van het
paritair comité door de secretaris ter kennis gebracht van de
werkgever.
Het arbeidsreglement dat eventueel is gewijzigd ingevolge een
beslissing van het paritair comité, treedt vijftien dagen na de
datum van de beslissing in werking, tenzij een andere datum voor
de inwerkingtreding is vastgesteld.
Art. 12bis. <ingevoegd bij W 1990-12-29/30, art. 136, 005;
Inwerkingtreding : 1991-01-19> In afwijking van de artikelen 11
en 12, worden de bepalingen van de collectieve
arbeidsovereenkomst, gesloten ter invoering van een
arbeidsregeling overeenkomstig de bepalingen van de collectieve
arbeidsovereenkomst nr. 46 van 23 maart 1990 gesloten in de
Nationale Arbeidsraad, betreffende de begeleidingsmaatregelen
voor ploegenarbeid met nachtprestaties, alsook voor andere
vormen van arbeid met nachtprestaties, die het arbeidsreglement
wijzigen, in het arbeidsreglement ingevoegd vanaf de
neerlegging van deze collectieve arbeidsovereenkomst op de
griffie van de Dienst van de collectieve arbeidsbetrekkingen van
het Ministerie van Tewerkstelling en Arbeid.
92
Art. 12ter. <ingevoegd bij W 2007-05-17/48, art. 21;
Inwerkingtreding : 19-06-2007> § 1. In afwijking van de
artikelen 11 en 12, worden de bepalingen van een collectieve
arbeidsovereenkomst, gesloten tussen een werkgever en alle
representatieve werknemersorganisaties vertegenwoordigd in de
vakbondsafvaardiging, en waarbij een regeling van flexibele
uurroosters wordt ingevoerd zoals bepaald in artikel 20bis van de
arbeidswet van 16 maart 1971, in het arbeidsreglement
ingevoegd vanaf de neerlegging van deze collectieve
arbeidsovereenkomst op de griffie van de Algemene Directie
Collectieve
Arbeidsbetrekkingen
van
de
Federale
Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg,
waardoor het arbeidsreglement in overeenstemming wordt
gebracht met het bepaalde in artikel 6, 1 °, vierde lid van deze
wet.
§ 2. In afwijking van de artikelen 11 en 12, worden de
bepalingen van een collectieve arbeidsovereenkomst, gesloten in
een paritair orgaan en waarbij een regeling van flexibele
uurroosters wordt ingevoerd zoals bepaald in artikel 20bis van de
arbeidswet van 16 maart 1971, in het arbeidsreglement
ingevoegd ten vroegste vanaf het ogenblik van neerlegging van
deze collectieve arbeidsovereenkomst op de griffie van de
Algemene Directie Collectieve Arbeidsbetrekkingen van de
Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal
Overleg, voor zover deze collectieve arbeidsovereenkomst alle
vermeldingen bevat opgelegd door het bepaalde in artikel 6, 1 °,
vierde lid van deze wet.
§ 3. Indien de collectieve arbeidsovereenkomst niet voldoet aan
de in § 2 bepaalde voorwaarden maar duidelijk de arbeidsduur,
de berekening ervan en het verschil tussen de alternatieve
uurroosters en de gewone uurroosters bepaalt, mag in afwijking
van de artikelen 11 en 12 de werkgever het arbeidsreglement
aanpassen om het in overeenstemming te brengen met het
bepaalde in artikel 6, 1°, vierde lid van deze wet en dit ten
vroegste vanaf het ogenblik van neerlegging van deze collectieve
arbeidsovereenkomst op de griffie van de Algemene Directie
Collectieve
Arbeidsbetrekkingen
van
de
Federale
Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg.
§ 4. Wanneer aan de voorwaarden vastgelegd bij de §§ 2 en 3
niet is voldaan, mag de collectieve arbeidsovereenkomst,
gesloten in een paritair orgaan en waarbij een regeling van
flexibele uurroosters wordt ingevoerd zoals bepaald in artikel
20bis van de arbeidswet van 16 maart 1971, een procedure tot
wijziging van het arbeidsreglement voorzien die afwijkt van de
artikelen 11 en 12 van deze wet om het in overeenstemming te
brengen met het bepaalde in artikel 6, 1°, vierde lid van deze wet.
Art. 12quater. (oud art. 12ter) <Ingevoegd bij W 1994-1221/31, art. 83; Inwerkingtreding : 02-01-1995> De werkgever
mag geen handeling stellen die ertoe strekt eenzijdig een einde te
maken aan de arbeidsovereenkomst van de werknemer die in het
kader van de bepalingen van artikel 20bis, § 1, laatste lid, en
artikel 26bis, § 1, derde lid, opmerkingen heeft gemaakt in het
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
register bepaald bij artikel 12, derde lid, van deze wet, gedurende
een periode van zes maanden die aanvangt op het ogenblik
waarop de opmerkingen ingeschreven werden in het register,
behalve om redenen die vreemd zijn aan het inschrijven van deze
opmerkingen. <W 2007-05-17/48, art. 21, 019; Inwerkingtreding
: 19-06-2007>
De werkgever dient te bewijzen dat zulke redenen voorhanden
zijn.
Zo de ingeroepen reden tot staving van het ontslag niet
beantwoordt aan he bepaalde in het eerste lid of bij ontstentenis
van reden, moet de werkgever een forfaitaire vergoeding betalen
gelijk aan het loon voor zes maanden, onverminderd de
vergoedingen verschuldigd in geval van verbreking van de
arbeidsovereenkomst.
Art. 13. Het reglement en de wijzigingen in het bestaande
reglement worden gedagtekend en ondertekend door de
werkgever.
Ingeval artikel 11 wordt toegepast, draagt het reglement of de
wijziging in het bestaande reglement ook de handtekening van
ten minste twee leden van de ondernemingsraad, die de
werknemers vertegenwoordigen.
Het reglement of de wijziging in het bestaande reglement moet
het attest bevatten van de regelmatige raadpleging der
werknemers.
Art. 14. De in de artikelen 11, 12 en 13 voorgeschreven regels
zijn niet verbindend:
1° wanneer het gaat om een tijdelijke wijziging van de
reglementsbepalingen betreffende de aanvang en het einde van
de gewone arbeidsdag, alsmede de rusttijden en zulks ingevolge
een afwijking van de bij de wetgeving op de arbeidsduur
vastgelegde algemene arbeidsregeling.
De werkgever die gebruik maakt van de bij 1° hierboven
bedoelde afwijking, moet ten minste vierentwintig uur vooraf bij
een in de lokalen van de inrichting aangeplakt bericht de
betrokken werknemers in kennis stellen van de wijziging der
regeling.
Het bericht wordt gedagtekend en ondertekend; het vermeldt de
datum van inwerkingtreding van de wijziging der regeling
waarop het betrekking heeft.
2° in geval van wijziging in de reglementsbepalingen
betreffende:
a) de organisatie van de geneeskundige, farmaceutische en
verplegingsdienst waar de door een arbeidsongeval getroffene
zich moet laten verzorgen;
b) de naam en het adres van de kas voor gezinsbijslag waarbij
de werkgever is aangesloten;
c) de naam en het adres van de verlofkas waarbij de werkgever
is aangesloten;
d) de naam en het adres van de verzekeringsmaatschappij of van
de gemeenschappelijke kas waarbij de werkgever is aangesloten
voor de schadeloosstelling van arbeidsongevallen;
e) het adres van de inspectiediensten waar kunnen worden
bereikt de ambtenaren en beambten, belast met het toezicht op de
toepassing van de wettelijke en reglementaire bepalingen in
verband met de bescherming van de werknemers;
f) de naam van het hoofd van de dienst voor veiligheid,
gezondheid en verfraaiing van de werkplaatsen;
g) de namen van de leden van het comité voor veiligheid,
gezondheid en verfraaiing van de werkplaatsen;
h) de namen van de leden van de ondernemingsraad;
i) de namen van de leden van de syndicale afvaardiging;
j) de naam van de geneesheer (geneesheren), belast met de
geneeskundige, farmaceutische en verplegingsdienst, waar de
door een arbeidsongeval getroffene zich moet laten verzorgen;
k) de naam en het adres van de met de farmaceutische dienst
belaste apothekers en van het ziekenhuis of van de kliniek waar
de door een arbeidsongeval getroffene zich zal moeten laten
verzorgen wanneer zijn toestand het vereist;
l) de plaats waar de persoon te bereiken is, die overeenkomstig
het Algemeen Reglement voor de arbeidsbescherming is
aangewezen om de eerste hulp te verlenen;
m) de plaats waar de volgens hetzelfde reglement vereiste
verbandkist zich bevindt;
n) de organisatie van de bij datzelfde reglement voorgeschreven
medische diensten en vaccinaties;
o) de dagen ter vervanging van de feestdagen;
p) (de duur van de jaarlijkse vakantie alsook de nadere regelen
voor toekenning van deze vakantie of de verwijzing naar de
wettelijke bepalingen terzake en de data van de jaarlijkse
collectieve vakantie.) <W 2000-08-12/62, art. 200, 013;
Inwerkingtreding : 10-09-2000>
(q) de duur van de opzeggingstermijnen of de nadere regelen
voor het bepalen van de opzeggingstermijnen of de verwijzing
naar de wettelijke en reglementaire bepalingen terzake;
r) de vermelding van de collectieve arbeidsovereenkomsten
en/of collectieve akkoorden gesloten in de onderneming en die
van toepassing zijn op de werkomstandigheden.) <W 2000-0812/62, art. 201, 013; Inwerkingtreding : 10-09-2000>
(s) (de elementen bedoeld in artikel 32octies, 1° en 2° van de
wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de
werknemers bij de uitvoering van hun werk.) <W 2007-01-10/33,
art. 16, 018; Inwerkingtreding : 16-06-2007>
(t) de informatie rond het bestaan van een uitgangscontrole in
het kader van de collectieve arbeidsovereenkomst gesloten in de
Nationale Arbeidsraad betreffende de diefstalpreventie en de
uitgangscontroles van werknemers bij het verlaten van de
onderneming of de werkplaats, en de aanwijzing van de
bewakingsonderneming(en) of de interne bewakingsdienst(en)
die met die controle belast zijn.) <W 2006-12-27/32, art. 203,
017; Inwerkingtreding : 07-01-2007>
(u) de identiteit van de verlener van een elektronische
archiveringsdienst verantwoordelijk, bij toepassing van Titel III
van de wet van 3 juni 2007 houdende diverse arbeidsbepalingen,
voor de opslag van door middel van een elektronische
handtekening aangegane arbeidsovereenkomsten en de
elektronisch verstuurde en opgeslagen documenten in het kader
van de individuele arbeidsrelatie tussen werkgever en werknemer
evenals de wijze waarop de toegang van de werknemer tot deze
elektronisch bij de dienstverlener opgeslagen documenten wordt
93
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
gewaarborgd, ook na de beëindiging van de arbeidsrelatie.) <W
2007-06-03/81, art. 25, 020; Inwerkingtreding : 02-08-2007>
[1 v) de door de werkgever, in het kader van de collectieve
arbeidsovereenkomst gesloten in de Nationale Arbeidsraad
betreffende het voeren van een preventief alcohol en drugbeleid
in de onderneming, vastgestelde uitgangspunten en doelstellingen
van het alcohol- en drugbeleid in de onderneming en de beleidsof intentieverklaring voor het beleid.]1
---------(1)<W 2009-05-06/03, art. 59, 021; Inwerkingtreding : 29-052009>
Art. 14bis. <W 1985-01-22/30, art. 87, 003> Wanneer de
werkgever met toepassing van artikel 20bis van de arbeidswet
van 16 maart 1971 de normale uurregeling wil vervangen door
een van de andere uurregelingen opgenomen in het
arbeidsreglement overeenkomstig artikel 6, 1°, vierde lid, c),
moet hij deze vervanging ten minste zeven dagen vooraf ter
kennis brengen van de betrokken werknemers door een in de
lokalen van de inrichting aangeplakt bericht.
Dit bericht moet aangeplakt blijven zolang de alternatieve
uurregeling van toepassing blijft.
Het bericht wordt gedagtekend en ondertekend; het vermeldt de
datum van inwerkingtreding van de aangeduide uurregeling
alsmede de periode tijdens welke ze van toepassing is.
Dit bericht moet bewaard worden tot zes maanden na het einde
van de periode gedurende welke de wekelijkse arbeidsduur
gemiddeld moet worden nageleefd.
Hoofdstuk III.
arbeidsreglement
-
Bekendmaking
van
het
Art. 15. Een bericht met opgave van de plaats waar het
arbeidsreglement kan worden geraadpleegd, moet worden
aangeplakt op een zichtbare en toegankelijke plaats.
(Het bericht met opgave van de plaats waar de teksten waar het
arbeidsreglement op basis van artikel 6, § 2 desgevallend naar
verwijst kunnen worden geraadpleegd, moet worden aangeplakt
op een zichtbare en toegankelijke plaats.) <W 2002-12-18/55,
art. 5, 015; Inwerkingtreding : 01-07-2003>
De bij de artikelen 11 tot en met (14bis) voorgeschreven
berichten en ontwerpen van reglementen of van wijziging in een
bestaand reglement, moeten op dezelfde plaats worden
aangeplakt. <W 1985-01-22/30, art. 88, 003>
Iedere werknemer moet, op elk ogenblik en zonder
tussenpersoon, inzage kunnen nemen van het definitieve
reglement en de wijzigingen er aan, in een gemakkelijk
toegankelijke plaats. De werkgever geeft hem bovendien een
afschrift ervan (en, indien de werknemer een student is in de zin
van artikel 120 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de
arbeidsovereenkomsten, laat de werkgever hem een
ontvangstbewijs ondertekenen.). <W 1995-03-21/32, art. 5, 009;
Inwerkingtreding : 01-05-1995>
94
(De werknemers tewerkgesteld in een overheidsdienst moeten
op een gemakkelijk toegankelijke plaats inzage kunnen hebben
van de teksten waar het arbeidsreglement op basis van artikel 6, §
2 desgevallend naar verwijst.) <W 2002-12-18/55, art. 5, 015;
Inwerkingtreding : 01-07-2003>
(De werkgever houdt eveneens op iedere plaats waar hij
werknemers tewerkstelt een afschrift van het arbeidsreglement
bij. De Koning kan de nadere regelen voor het naleven van deze
verplichting bepalen.
Bovendien zendt de werkgever binnen acht dagen na de
inwerkingtreding van het reglement en de wijzigingen ervan, een
afschrift daarvan aan de ambtenaar door de Koning aangewezen
krachtens artikel 21.) (Binnen dezelfde termijn wordt eveneens
een afschrift gezonden aan de voorzitter van het bevoegde
paritair comité, wanneer toepassing wordt gemaakt van artikel
20bis van de Arbeidswet van 16 maart 1971 of van de
mogelijkheid om de referentieperiode zoals bepaald bij artikel
26bis, § 1, van de Arbeidswet van 16 maart 1971 of bij artikel
1bis van de wet van 3 juli 1978 betreffende de
arbeidsovereenkomsten door het arbeidsreglement te verlengen.)
<W 1992-06-26/30, art. 109, 006; Inwerkingtreding : 10-071992> <W 1996-07-26/32, art. 41, 010; Inwerkingtreding :
onbepaald>
Hoofdstuk IIIbis. - (Bijzondere regeling voor de
overheidsdiensten waarop de wet van 19 december
1974 tot regeling van de betrekkingen tussen de
overheid en de vakbonden van haar personeel van
toepassing is)
Art. 15bis. <W 2002-12-18/55, art. 6, 015; Inwerkingtreding :
01-07-2003> § 1. Dit hoofdstuk is van toepassing op de personen
tewerkgesteld in de overheidsdiensten als bedoeld in artikel 1, 3°,
van het koninklijk besluit van 28 september 1984.
§ 2. In dit hoofdstuk dient te worden verstaan onder :
1° "de wet van 19 december 1974" : de wet van 19 december
1974 tot regeling van de betrekkingen tussen de overheid en de
vakbonden van haar personeel;
2° "het koninklijk besluit van 28 september 1984 : het
koninklijk besluit van 28 september 1984 tot uitvoering van de
wet van 19 december 1974 tot regeling van de betrekkingen
tussen de overheid en de vakbonden van haar personeel;
3° "het gemeenschappelijk comité voor alle overheidsdiensten :
het comité bedoeld in artikel 3, § 1, 3°, van de wet van 19
december 1974;
4° "het bevoegde onderhandelingscomité" : één van de
onderhandelingscomités als bedoeld in artikel 5, § 1, van de wet
van 19 december 1974;
5° "het bevoegde overlegcomité" : één van de overlegcomités
opgericht krachtens artikel 10 van de wet van 19 december 1974.
Art. 15ter. <W 2002-12-18/55, art. 6, 015; Inwerkingtreding :
01-07-2003> Voor de toepassing van artikel 3, eerste lid, 2°,
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
geldt het protocol opgesteld na onderhandelingen in het
bevoegde onderhandelingscomité als het voorstel van de
bevoegde paritaire comités en het advies van de Nationale
Arbeidsraad.
Art. 15quater. <W 2002-12-18/55, art. 6, 015;
Inwerkingtreding : 01-07-2003> § 1. Om de bevoegdheid uit te
oefenen bedoeld in artikel 7, eerste lid, wint de Koning, in
afwijking van artikel 7, tweede lid, het met redenen omkleed
advies in van het bevoegde overlegcomité.
§ 2. In afwijking van artikel 7, derde lid, wordt dit advies echter
gegeven door het gemeenschappelijk comité voor alle
overheidsdiensten wanneer de regelingen uitsluitend betrekking
hebben op personeel ressorterende onder ten minste twee
sectorcomités, ten minste twee bijzondere comités of één of meer
sectorcomités en één of meer bijzondere comités.
Art. 15quinquies. <W 2002-12-18/55, art. 6, 015;
Inwerkingtreding : 01-07-2003> § 1. Voor de toepassing van
hoofdstuk II, afdeling III, gelden de onderhandelings- en
overlegprocedures als bedoeld in de wet van 19 december 1974
en haar uitvoeringsbesluiten als de procedures welke doorlopen
worden in de paritaire comités en in de ondernemingsraden of in
samenwerking met de vakbondsafgevaardigden.
De aangelegenheden die niet onderworpen zijn aan de in het
eerste lid vermelde onderhandelings- of overlegprocedures en die
in het arbeidsreglement moeten worden opgenomen, worden
onderworpen aan de overlegprocedure. Die procedure wordt
doorlopen in het bevoegde overlegcomité.
§ 2. Bij gebrek aan een eenparig gemotiveerd advies in het
bevoegde overlegcomité over de bepalingen van het reglement,
wordt het geschil uiterlijk vijftien dagen na de dag waarop de
notulen definitief geworden zijn, door de voorzitter ter kennis
gebracht van de ambtenaar door de Koning aangewezen
krachtens artikel 21. Deze tracht binnen een termijn van dertig
dagen de uiteenlopende standpunten te verzoenen. Indien hij
daarin niet slaagt, wordt het geschil binnen vijftien dagen na het
proces-verbaal van niet-verzoening onderworpen aan de
onderhandelingsprocedure. Die procedure verloopt, naar gelang
het geval, in één van de onderafdelingen bedoeld in artikel 17, §
2bis en § 2ter, van het koninklijk besluit van 28 september 1984
of in het bevoegde sectorcomité. Nadat het protocol van die
onderhandelingen definitief is geworden, stelt de overheid het
arbeidsreglement vast of brengt de wijzigingen in het
arbeidsreglement aan.
Art. 15sexies. <Ingevoegd bij W 2002-12-18/55, art. 6;
Inwerkingtreding : 01-07-2003> In de gevallen bedoeld in artikel
15, zevende lid, tweede zin, wordt de verzending van een
afschrift aan de voorzitter van het paritair comité vervangen door
de verzending van een afschrift aan de voorzitter van het
bevoegde onderhandelingscomité.
Hoofdstuk IIIter. - Bijzondere regeling voor de
overheidsdiensten waarop de wet van 19 december
1974 tot regeling van de betrekkingen tussen de
overheid en de vakbonden van haar personeel niet
van toepassing is
Art. 15septies. <Ingevoegd bij W 2002-12-18/55, art. 7;
Inwerkingtreding : 01-07-2003> De Koning stelt, voor de
overheidsdiensten die niet onder het toepassingsgebied vallen
van de wet van 19 december 1974 tot regeling van de
betrekkingen tussen de overheid en de vakbonden van haar
personeel en die geen ondernemingsraad hebben of die zich in dit
kader niet op een wettelijk geregelde procedure kunnen
beroepen, vast welke procedure in het kader van deze wet moet
worden gevolgd.
Hoofdstuk IV. - Straffen
Art. 16. Alleen de bij het arbeidsreglement gestelde straffen
mogen worden opgelegd.
Art. 17. De straffen moeten, op straffe van nietigheid, uiterlijk
de eerste werkdag na die waarop de tekortkoming is vastgesteld,
door de werkgever of door zijn aangestelde ter kennis worden
gebracht van degenen die ze hebben opgelopen.
Vóór de datum van de eerstvolgende uitbetaling van het loon
moet de werkgever de opgelegde straf inschrijven in een register
waarin tegenover de namen van de betrokken werknemers de
datum, de reden, alsmede de aard van de straf en indien het een
boete betreft, het bedrag ervan worden vermeld.
Het register moet worden voorgelegd telkens wanneer de
bevoegde ambtenaren en beambten daarom verzoeken.
Art. 18. Indien de straf bestaat in een geldboete mag het totaal
van de per dag opgelegde boeten een vijfde van het dagloon niet
overschrijden.
Art. 19. De opbrengst van de geldboeten moet worden
aangewend ten voordele van de werknemers. Waar een
ondernemingsraad bestaat, moet de bestemming van de
opbrengst der geldboeten na overleg met deze worden
vastgelegd.
Art. 19bis. <Ingevoegd bij W 2002-12-18/55, art. 8;
Inwerkingtreding : 01-07-2003> De artikelen 16 tot 19 van deze
wet zijn niet van toepassing op de openbare diensten die, voor de
inwerkingtreding van deze bepaling, niet onder het
toepassingsgebied van deze wet vielen.
Hoofdstuk V. - Toezicht
Art. 20. De werkgevers, met uitzondering van de in artikel 1,
tweede lid, 2°, bedoelde personen, moeten zich gedragen naar de
bepalingen van de besluiten genomen ter uitvoering van de wet
van 26 januari 1951 betreffende de vereenvoudiging der
documenten waarvan het bijhouden door de sociale wetgeving is
opgelegd.
95
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
De Koning kan het geheel of een deel van de bepalingen van de
voormelde wet van 26 januari 1951 en van de
uitvoeringsbesluiten ervan toepasselijk verklaren op de bij artikel
1, tweede lid, 2°, bedoelde personen.
Art. 21. <W 1989-12-22/31, art. 204, 004; Inwerkingtreding :
09-01-1990> Onverminderd de bevoegdheden van de officieren
van gerechtelijke politie, houden de door de Koning aangewezen
ambtenaren toezicht op de naleving van deze wet en de
uitvoeringsbesluiten ervan.
Deze ambtenaren oefenen dit toezicht uit overeenkomstig de
bepalingen van de wet van 16 november 1972 betreffende de
arbeidsinspectie.
Art. 22. – 24. (opgeheven)
Hoofdstuk VI. - Strafbepalingen
Art. 25. Onverminderd de artikelen 269 tot 274 van het
Strafwetboek, worden gestraft met gevangenisstraf van acht
dagen tot één maand en met geldboete van 26 tot 500 frank of
met één van die straffen alleen:
1° de werkgever, zijn aangestelden of lasthebbers, die de
bepalingen van deze wet en van de uitvoeringsbesluiten ervan
hebben overtreden;
2° de werkgever, zijn aangestelden of lasthebbers, alsmede de
werknemers die het krachtens deze wet en de
uitvoeringsbesluiten ervan georganiseerde toezicht verhinderen.
Art. 26. Bij herhaling binnen één jaar na een vorige
veroordeling kan de straf het dubbel van het maximum bedragen.
Art. 27. De werkgever is burgerrechtelijk aansprakelijk voor de
betaling van de geldboeten waartoe zijn aangestelden of
lasthebbers worden veroordeeld.
Art. 28. <W 1998-02-13/32, art. 95, 011; Inwerkingtreding :
01-03-1998> § 1. Alle bepalingen van boek I van het
Strafwetboek, met uitzondering van hoofdstuk V maar met
inbegrip van hoofdstuk VII, zijn toepasselijk op de bij deze wet
bepaalde misdrijven.
§ 2. Artikel 85 van voormeld wetboek is toepasselijk op de in
deze wet bepaalde misdrijven zonder dat het bedrag van de
geldboete lager mag zijn dan 40 % van het bij deze wet bepaalde
minimumbedrag.
Art. 29. De publieke rechtsvordering wegens overtreding van
de bepalingen van deze wet en van de uitvoeringsbesluiten ervan
verjaart na verloop van (vijf jaar) na het feit waaruit de vordering
is ontstaan. <W 1994-03-23/30, art. 25, 007; Inwerkingtreding :
01-04-1994>
96
Art. 30. De overtredingen van artikel 20 worden opgespoord,
vastgesteld en gestraft overeenkomstig de artikelen 2 tot en met 9
van de wet van 26 januari 1951 betreffende de vereenvoudiging
der documenten waarvan het bijhouden door de sociale
wetgeving is opgelegd.
Hoofdstuk VII. - Slotbepalingen
Art. 31. De Koning kan de bestaande wetsbepalingen wijzigen
om de tekst ervan in overeenstemming te brengen met de
bepalingen van deze wet.
Art. 32. De wet van 15 juni 1896 nopens het
werkplaatsreglement, gewijzigd bij de wet van 14 juni 1921 en
bij het koninklijk besluit van 16 februari 1952, wordt opgeheven.
Art. 33. Binnen drie maanden na de inwerkingtreding van deze
wet moet de werkgever een ontwerp van reglement aan de
ondernemingsraad
voorstellen
en,
indien
er
geen
ondernemingsraad bestaat, dat ontwerp door aanplakking ter
kennis brengen van de werknemers.
Het reglement of de gebruiken, die bestaan bij de
inwerkingtreding van deze wet, blijven bestaan totdat het nieuwe
reglement in werking treedt.
Art. 34. Deze wet treedt in werking de eerste dag van de maand
die volgt op die gedurende welke zij in het Belgisch Staatsblad is
bekendgemaakt.
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
CAO 26 APRIL 2002 NR. 81 GESLOTEN IN DE NATIONALE ARBEIDSRAAD, TOT BESCHERMING
VAN DE PERSOONLIJKE LEVENSSFEER VAN DE WERKNEMERS TEN OPZICHTE VAN DE
CONTROLE OP DE ELEKTRONISCHE ON-LINECOMMUNICATIEGEGEVENS
Hoofdstuk I. - Draagwijdte
Artikel 1. § 1. Deze collectieve arbeidsovereenkomst heeft tot
doel het grondrecht van de werknemers op de eerbiediging van
hun persoonlijke levenssfeer in het kader van de dienstbetrekking
te waarborgen door, rekening houdend met de behoeften voor
een goede werking van de onderneming, te bepalen voor welke
doeleinden
en
onder
welke
proportionaliteitsen
transparantievoorwaarden een controle op de elektronische onlinecommunicatiegegevens kan worden geïnstalleerd en volgens
welke regels de individualisering van deze gegevens is
toegestaan.
Zij doet geen afbreuk aan gunstiger bepalingen op het niveau
van de paritaire comités en de ondernemingen.
§ 2. Deze collectieve arbeidsovereenkomst heeft geen
betrekking op de regels voor de toegang tot en/of het gebruik van
de elektronische on-linecommunicatiemiddelen van de
onderneming, welke regels het prerogatief van de werkgever zijn.
Deze overeenkomst laat dus de eventueel in de ondernemingen
geldende regels en praktijken op het gebied van voorlichting en
zelfs raadpleging onverlet.
Zij doet evenmin afbreuk aan de in de ondernemingen
bestaande regels en praktijken wat de uitoefening van de
vakbondsactiviteiten betreft.
Commentaar
Deze collectieve arbeidsovereenkomst ligt in de sfeer van
artikel 109ter D van de wet van 21 maart 1991 betreffende de
hervorming van sommige economische overheidsbedrijven en de
wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke
levenssfeer ten opzichte van de verwerking van
persoonsgegevens; zij heeft met betrekking tot de controle op de
elektronische on-linecommunicatiegegevens die onder het
toepassingsgebied ervan valt, alleen tot doel de toepassing van
deze wetten in het kader van de dienstbetrekking te waarborgen
en de beginselen ervan te concretiseren, inzonderheid de
beginselen bepaald in de wet van 8 december 1992, namelijk het
finaliteitsbeginsel, het proportionaliteitsbeginsel en het
transparantiebeginsel.
Zij heeft tot doel een strikt evenwicht tot stand te brengen
tussen deze beginselen van de voornoemde wetten van 21 maart
1991 en 8 december 1992, die als essentiële garanties worden
beschouwd voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer
van de werknemer op de werkplek, en de prerogatieven die het
de werkgever mogelijk maken de goede werking van de
onderneming te waarborgen.
Hoofdstuk II. - Definitie
Art. 2. Voor de toepassing van deze collectieve
arbeidsovereenkomst
wordt
onder
elektronische
onlinecommunicatiegegevens verstaan, de elektronische onlinecommunicatiegegevens s.l. ongeacht de drager via welke een
en ander door een werknemer wordt overgebracht of ontvangen
in het kader van de dienstbetrekking.
Commentaar
Deze collectieve arbeidsovereenkomst wil een kader vaststellen
dat ruim genoeg is om alle on-linetechnologieën te omvatten,
rekening houdend met de toenemende verwevenheid en de snelle
ontwikkeling van deze technologieën en de drager die wordt
gebruikt. Zij is dan ook van toepassing ongeacht deze drager.
Zij viseert bovendien de elektronische on-linecommunicatie,
zowel intern als extern.
Hoofdstuk III. - Verbintenis van de partijen
Art. 3. De ondertekenende partijen bevestigen de volgende
beginselen :
- de werknemers erkennen het beginsel volgens hetwelk de
werkgever het recht heeft controle uit te oefenen op het
werkinstrument en op het gebruik dat de werknemer ervan maakt
in het kader van de uitvoering van zijn contractuele
verplichtingen, ook wanneer dit gebruik binnen de persoonlijke
levenssfeer valt, rekening houdend met de in deze overeenkomst
bepaalde toepassingsregels;
- de werkgevers eerbiedigen het recht van de werknemers op
bescherming van hun persoonlijke levenssfeer in het kader van
de dienstbetrekking en de rechten en verplichtingen die er voor
iedere partij uit voortvloeien.
Hoofdstuk IV. - Toepassingsregels
AFDELING I. - REGELS VOOR DE CONTROLE OP DE
ELEKTRONISCHE ON-LINECOMMUNICATIEGEGEVENS
ONDERAFDELING I. - ALGEMENE BEPALINGEN
Art. 4. De controle op de elektronische onlinecommunicatiegegevens wordt slechts toegestaan voorzover
voldaan wordt aan de finaliteits- en proportionaliteitsbeginselen
als bepaald in de punten 1 en 2 van onderafdeling 2 verderop,
alsook aan het transparantiebeginsel, zoals gewaarborgd door de
procedurevoorwaarden in punt 3 van dezelfde onderafdeling.
Commentaar
De werkgever heeft de mogelijkheid controle te verrichten op
persoonlijke elektronische on-linecommunicatiegegevens, voor
een of meer doeleinden die door deze overeenkomst als
gerechtvaardigd worden erkend.
97
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
ONDERAFDELING II. - BEGINSELEN.
1. Finaliteitsbeginsel
Art. 5. § 1. De controle op de elektronische onlinecommunicatiegegevens is maar toegestaan mits een of meer
van de volgende doeleinden worden nagestreefd :
1° het voorkomen van ongeoorloofde of lasterlijke feiten, feiten
die strijdig zijn met de goede zeden of de waardigheid van een
andere persoon kunnen schaden;
2°de bescherming van de economische, handels- en financiële
belangen van de onderneming die vertrouwelijk zijn alsook het
tegengaan van ermee in strijd zijnde praktijken;
3° de veiligheid en/of de goede technische werking van de ITnetwerksystemen van de onderneming, met inbegrip van de
controle op de kosten die ermee gepaard gaan alsook de fysieke
bescherming van de installaties van de onderneming;
4° het te goeder trouw naleven van de in de onderneming
geldende beginselen en regels voor het gebruik van onlinetechnologieën.
§ 2. De werkgever omschrijft duidelijk en expliciet de
doelstelling(en) van de controle.
Commentaar
a. Ongeoorloofde of lasterlijke feiten, feiten die strijdig zijn met
de goede zeden of de waardigheid van een andere persoon
kunnen schaden, als bedoeld in § 1, 1° van dit artikel, kunnen
met name bestaan in het kraken van computers, waaronder het op
ongeoorloofde wijze kennis nemen van elektronische onlinecommunicatiegegevens
inzake
personeelsbeheer
of
vertrouwelijke medische bestanden of nog het raadplegen van
pornografische of pedofiele sites alsook van sites die aanzetten
tot discriminatie, rassenscheiding, haat of geweld jegens een
groep, een gemeenschap of de leden ervan, wegens ras,
huidkleur, afkomst, religie of nationale of etnische afstamming
van deze leden of van sommigen onder hen.
De praktijken die in strijd zijn met de financiële, economische
en handelsbelangen van de onderneming, als bedoeld in § 1, 2°
van dit artikel, kunnen met name de vorm aannemen van
afbrekende reclame als bepaald in artikel 23, 6° van de wet van
14 juli 1991 betreffende de handelspraktijken en de voorlichting
en bescherming van de consument, verspreiding van bestanden
en schending van zakengeheimen, met inbegrip van onderzoek en
ontwikkeling,
productieprocessen
en
alle
mogelijke
vertrouwelijke gegevens.
b. Paragraaf 2 van dit artikel laat de mogelijkheid onverlet om
controles op elektronische on-linecommunicatiegegevens uit te
voeren voor opleidingsdoeleinden, vermits het hier niet om
toezicht gaat.
In geval van geheim toezicht op de elektronische onlinecommunicatiegegevens zijn de bepalingen van het
Strafwetboek van toepassing en deze vorm van toezicht kan
alleen worden ingevoerd in overeenstemming met de
voorschriften van het Wetboek van Strafvordering.
2. Proportionaliteitsbeginsel.
98
Art. 6. In principe mag de controle op de elektronische onlinecommunicatiegegevens geen inmenging in de persoonlijke
levenssfeer van de werknemer tot gevolg hebben.
Als de controle toch een inmenging in de persoonlijke
levenssfeer van de werknemer tot gevolg heeft, moet deze
inmenging tot een minimum beperkt worden.
Commentaar
a. De in dit artikel opgesomde beginselen houden in dat alleen
worden verwerkt en hier meer bepaald met het oog op een
controle
worden
verzameld,
de
elektronische
onlinecommunicatiegegevens die noodzakelijk zijn voor de
controle, d.w.z. de gegevens die gezien het gerechtvaardigde doel
van de controle, een zo gering mogelijke inmenging in de
persoonlijke levenssfeer van de werknemer tot gevolg hebben.
b. Het gaat meer bepaald in het kader van de toepassing van dit
artikel om het verzamelen van globale gegevens van de
onderneming. De procedure voor de verwerking of de
individualisering van deze gegevens wordt niet hier, maar wel in
afdeling II van deze overeenkomst behandeld.
In de praktijk gaat het hier bijvoorbeeld om :
- wat de controle op internetsites betreft, het verzamelen van de
gegevens over de duur van de aansluiting per werkpost en niet de
individualisering van de bezochte sites, wat wordt geregeld in
afdeling II;
- wat de controle op het gebruik van de elektronische post
betreft, het verzamelen van gegevens over het aantal per
werkpost uitgaande berichten en het volume ervan en niet de
identificatie van de werknemer die ze verstuurt, wat wordt
geregeld in afdeling II.
3. Procedurevoorwaarden.
a. Informatie.
1) Collectieve informatie.
Art. 7. § 1. De werkgever die een systeem voor controle op
elektronische on-linecommunicatiegegevens wil installeren, licht
de ondernemingsraad in over alle aspecten van de controle, als
bedoeld in artikel 9, § 1 van deze overeenkomst, in
overeenstemming met de bepalingen van de collectieve
arbeidsovereenkomst nr. 9 van 9 maart 1972 houdende ordening
van de in de Nationale Arbeidsraad gesloten nationale akkoorden
en
collectieve
arbeidsovereenkomsten
betreffende
de
ondernemingsraden.
§ 2. Als er geen ondernemingsraad is, wordt deze informatie
verstrekt aan het comité voor preventie en bescherming op het
werk of, bij ontstentenis ervan, aan de vakbondsafvaardiging of,
bij ontstentenis ervan, aan de werknemers.
2) Individuele informatie.
Art. 8. § 1. Wanneer een systeem voor controle op
elektronische on-linecommunicatiegegevens wordt geïnstalleerd,
licht de werkgever de betrokken werknemers in over alle
aspecten van de controle, als bedoeld in artikel 9, §§ 1 en 2.
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
§ 2. De informatie moet effectief, begrijpelijk en bijgewerkt
zijn. De keuze van de informatiedrager wordt aan de werkgever
overgelaten.
§ 3. Deze informatie ontslaat de partijen niet van de verplichting
dat ze de overeenkomsten te goeder trouw moeten uitvoeren.
Commentaar
De in § 2 van dit artikel bedoelde informatie kan bijvoorbeeld
worden verstrekt :
- in het kader van algemene instructies (circulaires,
aanplakking, enz.);
- door vermelding in het arbeidsreglement;
- door vermelding in de individuele arbeidsovereenkomst;
- door instructies bij ieder gebruik van de instrumenten
(boodschappen op het scherm wanneer de werkpost wordt
aangezet en/of bepaalde programma's worden geactiveerd).
Uiteraard blijft voor § 2 van dit artikel de desbetreffende
regelgeving gelden volgens welke verplichte vermeldingen in het
arbeidsreglement moeten worden opgenomen, bijvoorbeeld wat
de straffen betreft.
3) Inhoud van de informatie.
Art. 9. § 1. De collectieve en individuele informatie als bedoeld
in de artikelen 7 en 8 slaat op de volgende aspecten van de
controle op de elektronische on-linecommunicatiegegevens :
- het controlebeleid en de prerogatieven van de werkgever en
het toezichthoudend personeel;
- de nagestreefde doelstelling(en);
- het feit of persoonsgegevens al dan niet worden bewaard, de
plaats en de duur van bewaring;
- het al dan niet permanente karakter van de controle.
§ 2. Bovendien slaat de individuele informatie als bedoeld in
artikel 8 op :
- het gebruik van de instrumenten die de werknemer voor de
uitvoering van zijn werk ter beschikking worden gesteld,
inclusief de beperkingen wat het gebruik in het kader van de
functie betreft;
- de rechten, plichten, verplichtingen van de werknemers en de
eventuele verboden inzake het gebruik van de elektronische onlinecommunicatiemiddelen van de onderneming;
- de in het arbeidsreglement bepaalde straffen wanneer de regels
niet in acht worden genomen.
Commentaar
De in dit artikel bedoelde informatie heeft tot doel de
transparantie met betrekking tot de controle op de elektronische
on-linecommunicatiegegevens te vergroten en een dialoog
mogelijk te maken tussen de werkgever en de door hem
tewerkgestelde werknemers, individueel genomen, opdat het
toezicht in een vertrouwensklimaat kan worden ingesteld.
b. Raadpleging.
Art. 10. Bovendien worden de geïnstalleerde controlesystemen
regelmatig geëvalueerd, naar gelang het geval in de
ondernemingsraad, het comité voor preventie en bescherming op
het werk of met de vakbondsafvaardiging, met het oog op
voorstellen om ze aan te passen aan de technologische
ontwikkelingen.
AFDELING II. - REGELS VOOR DE INDIVIDUALISERING
VAN
DE
ELEKTRONISCHE
ONLINECOMMUNICATIEGEGEVENS.
ONDERAFDELING I. - ALGEMENE BEPALINGEN.
Art. 11. Deze afdeling heeft tot doel de regels voor de
individualisering
van
de
elektronische
onlinecommunicatiegegevens vast te stellen.
De tenuitvoerlegging ervan mag niet leiden tot de
ondoelmatigheid van de waarborgen die deze collectieve
arbeidsovereenkomst aan de werkgevers en de werknemers biedt
door het verlenen van een uitsluitend beroepsmatig of privékarakter
aan
het
geheel
van
elektronische
onlinecommunicatiegegevens.
Deze afdeling is niet van toepassing op het onderwerp en de
inhoud van de elektronische on-linecommunicatiegegevens
waarvan het beroepsmatige karakter door de werknemer niet in
twijfel wordt getrokken.
Art. 12. § 1. Onder individualisering van de elektronische onlinecommunicatiegegevens wordt in het kader van deze
overeenkomst verstaan, de handeling die tot doel heeft
elektronische on-linecommunicatiegegevens die tijdens een door
de werkgever geïnstalleerde controle werden verzameld, te
verwerken om ze aan een geïdentificeerde of identificeerbare
persoon toe te schrijven.
§ 2. De individualisering van de elektronische onlinecommunicatiegegevens gebeurt, naar gelang het doel van de
door de werkgever geïnstalleerde controle :
- in het kader van een directe procedure, overeenkomstig artikel
15;
- in het kader van een indirecte procedure, overeenkomstig de
artikelen 16 en 17.
Het gaat om een indirecte procedure wanneer er een
voorafgaande voorlichtingsfase mee gepaard gaat.
ONDERAFDELING II. - BEGINSELEN
1. Finaliteitsbeginsel
Art. 13. § 1. De werkgever individualiseert de elektronische onlinecommunicatiegegevens te goeder trouw en overeenkomstig
de door deze controle nagestreefde doelstelling(en).
§
2.
Als
de
verzamelde
elektronische
onlinecommunicatiegegevens voor andere doeleinden worden
verwerkt dan het doel waarvoor de controle werd geïnstalleerd,
moet de werkgever ervoor zorgen dat een en ander verenigbaar is
met het oorspronkelijke doel en alle maatregelen nemen die
nodig zijn om interpretatiefouten te vermijden.
2. Proportionaliteitsbeginsel.
Art. 14. § 1. De werkgever mag de bij een controle verkregen
elektronische on-linecommunicatiegegevens niet individualiseren
op een manier die onverenigbaar is met de in artikel 5, § 1
bepaalde doelstelling(en).
99
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
§ 2. De elektronische on-linecommunicatiegegevens die
noodzakelijk zijn voor de door de controle nagestreefde
doelstelling(en) mogen worden geïndividualiseerd. Ze dienen
uitgaande van deze doelstelling(en) toereikend, ter zake dienend
en niet overmatig te zijn.
3. Procedurevoorwaarden.
a. Directe individualisering van de elektronische onlinecommunicatiegegevens.
Art. 15. De directe individualisering van de elektronische onlinecommunicatiegegevens is toegestaan als de controle een of
meer van de in artikel 5, § 1, 1°, 2° en 3° vermelde doeleinden
nastreeft.
Commentaar
Dit artikel heeft tot doel de werkgever die bij het nastreven van
de in dit artikel opgesomde doeleinden een onregelmatigheid
vaststelt, de mogelijkheid te bieden om in het licht van de
algemene gegevens waarover hij beschikt, direct over te gaan tot
een
individualisering
van
de
elektronische
onlinecommunicatiegegevens, als bedoeld in artikel 14, § 2 van
deze overeenkomst, teneinde de identiteit van de
verantwoordelijke persoon of personen te kunnen opsporen.
In de praktijk kunnen de eventuele onregelmatigheden worden
geconstateerd
door
de
elektronische
onlinecommunicatiegegevens die in de onderneming worden
verzameld (bijvoorbeeld statistische gegevens), geregeld te
raadplegen of door gebruik te maken van elke andere
informatiebron.
Dit artikel doet geen afbreuk aan de toepassing van de
collectieve arbeidsovereenkomst nr. 5 van 24 mei 1971
betreffende het statuut van de syndicale afvaardigingen van het
personeel der ondernemingen, met name artikel 13 ervan.
b. Indirecte individualisering van de elektronische onlinecommunicatiegegevens met inachtneming van een
voorafgaande voorlichtingsfase.
Art. 16. § 1. De individualisering van de elektronische onlinecommunicatiegegevens is maar toegestaan mits een
voorafgaande voorlichtingsfase in acht wordt genomen wanneer
de controle de in artikel 5, § 1, 4° vermelde doelstelling nastreeft.
§ 2. De voorlichting als bedoeld in § 1 heeft tot doel de
werknemer(s) op een duidelijke en begrijpelijke wijze in te
lichten over het bestaan van de onregelmatigheid en over het feit
dat
de
elektronische
on-linecommunicatiegegevens
geïndividualiseerd zullen worden wanneer opnieuw een
dergelijke onregelmatigheid wordt vastgesteld.
Commentaar
De in § 2 van dit artikel bedoelde voorlichting moet erin bestaan
dat de in de onderneming vastgestelde beginselen en regels in
herinnering worden gebracht of worden gepreciseerd, zodat een
nieuwe onregelmatigheid van dezelfde aard voorkomen wordt.
Art. 17. § 1. De werknemer die bij toepassing van de procedure
van indirecte individualisering als bedoeld in artikel 16
100
verantwoordelijk wordt gesteld voor een onregelmatigheid bij het
gebruik van de elektronische on-linecommunicatiemiddelen,
wordt door de werkgever uitgenodigd voor een gesprek.
Dit gesprek heeft plaats voor iedere beslissing of evaluatie die
de werknemer individueel kan raken.
Het gesprek heeft tot doel de werknemer de kans te bieden zijn
bezwaren met betrekking tot de voorgenomen beslissing of
evaluatie uiteen te zetten en het gebruik van de hem ter
beschikking
gestelde
elektronische
onlinecommunicatiemiddelen te rechtvaardigen.
§ 2. Paragraaf 1 is niet van toepassing in geval van schorsing
van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst, ongeacht het
motief van de schorsing.
Commentaar
Dit artikel heeft tot doel te voorzien in een gesprek waartoe de
werknemer door de werkgever wordt uitgenodigd om eventuele
misverstanden te kunnen voorkomen en ervoor te zorgen dat het
vertrouwen tussen de werkgever en de werknemer wordt
hersteld.
Het gesprek heeft in de praktijk plaats wanneer de werknemer
die voor een onregelmatigheid verantwoordelijk is, wordt
geïdentificeerd en gaat dus samen met de individualisering van
de gegevens.
Dit artikel doet geen afbreuk aan de toepassing van de
collectieve arbeidsovereenkomst nr. 5 van 24 mei 1971
betreffende het statuut van de syndicale afvaardigingen van het
personeel der ondernemingen, met name artikel 13 ervan.
Hoofdstuk V. - Slotbepalingen
Art. 18. Deze overeenkomst is gesloten voor onbepaalde tijd.
Zij kan op verzoek van de meest gerede ondertekenende partij
worden herzien of opgezegd, met inachtneming van een
opzeggingstermijn van zes maanden.
De organisatie die het initiatief tot herziening of opzegging
neemt,
moet
de
redenen
ervan
aangeven
en
amendementsvoorstellen indienen. De andere organisaties
verbinden zich ertoe deze binnen een maand na ontvangst ervan
in de Nationale Arbeidsraad te bespreken.
Gedaan te Brussel, op zesentwintig april tweeduizend en twee.
Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 12
juni 2002.
(Voor het KB, zie %%2002-06-12/33%%)
De Minister van Werkgelegenheid,
Mevr. L. ONKELINX.
Aanhef Tekst Inhoudstafel Begin
Gelet op de wet van 5 december 1968 betreffende de
collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités;
Gelet op de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming
van sommige economische overheidsbedrijven, in het bijzonder
artikel 109ter D. ;
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
Gelet op de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de
persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van
persoonsgegevens;
Gelet op richtlijn 95/46/EG van het Europees Parlement en van
de Raad van 24 oktober 1995 betreffende de bescherming van
natuurlijke personen in verband met de verwerking van
persoonsgegevens en betreffende het vrije verkeer van die
gegevens;
Overwegende dat de wet van 8 april 1965 tot instelling van de
arbeidsreglementen voorziet in een aantal specifieke
voorlichtings- en raadplegingsprocedures inzake de wijziging
van het arbeidsreglement;
Overwegende dat de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 5 van
24 mei 1971 betreffende het statuut van de syndicale
afvaardigingen van het personeel der ondernemingen de
essentiële beginselen vaststelt inzake bevoegdheid en werking
van de vakbondsafvaardigingen;
Overwegende dat de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 9 van
9 maart 1972 houdende ordening van de in de Nationale
Arbeidsraad gesloten nationale akkoorden en collectieve
arbeidsovereenkomsten betreffende de ondernemingsraden, de
rol van de ondernemingsraad op algemene wijze regelt;
Overwegende dat de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 39
van 13 december 1983 betreffende de voorlichting en het overleg
inzake de sociale gevolgen van de invoering van nieuwe
technologieën de ondernemingsraad een specifieke opdracht
toebedeelt inzake de invoering van nieuwe technologieën;
Overwegende dat de raad van bestuur van de IAO tijdens zijn
267ste zitting in november 1996 een verzameling van praktische
richtlijnen heeft aangenomen betreffende de bescherming van de
persoonsgegevens van de werknemers;
Overwegende dat de wet van 8 december 1992 tot bescherming
van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking
van persoonsgegevens de controle op de elektronische
communicatiegegevens aan een aantal regels onderwerpt
voorzover identificeerbare persoonsgegevens worden bewaard;
Overwegende dat, onverminderd de toepassing van deze
bepalingen, een aantal specifieke garanties moeten worden
ingebouwd wat betreft de controle op de onlinecommunicatiegegevens op de werkplek zonder dat daarbij
afbreuk wordt gedaan aan het grondrecht van de werknemer op
eerbiediging van zijn persoonlijke levenssfeer;
Overwegende dat voor de uitvoering van de beginselen van de
voornoemde wet van 21 maart 1991 op het stuk van de
arbeidsverhoudingen aangepaste bijzondere toepassingsregels
nodig zijn;
Overwegende dat de ondertekenende partijen vinden dat de
materie van de controle op de elektronische onlinecommunicatiegegevens op de werkplek tot de autonomie van
de sociale gesprekspartners behoort;
Overwegende dat deze(BR) materie bijgevolg moet worden
geregeld in een collectieve arbeidsovereenkomst die de
smeltkroes zal zijn van deze specifieke garanties en bijzondere
toepassingsregels;
Hebben de navolgende interprofessionele organisaties van
werkgevers en van werknemers :
- het Verbond van Belgische Ondernemingen;
de
nationale
middenstandsorganisaties
erkend
overeenkomstig de wetten betreffende de organisatie van de
Middenstand, gecoördineerd op 28 mei 1979;
- de Boerenbond;
- "la Fédération wallonne de l'Agriculture";
- het Algemeen Christelijk Vakverbond van België;
- het Algemeen Belgisch Vakverbond;
- de Algemene Centrale der Liberale Vakbonden van België,
op 26 april 2002 in de Nationale Arbeidsraad de volgende
collectieve arbeidsovereenkomst gesloten.
Verslag aan de Koning Tekst Inhoudstafel Begin
VERSLAG
Een eerste feitelijke vaststelling...
De jongste jaren is het gebruik van elektronische onlinecommunicatiemiddelen in de ondernemingen sterk
toegenomen. Vandaag hebben steeds meer werknemers in het
kader van hun dienstbetrekking toegang tot deze
communicatiemiddelen, vooral elektronische post (e-mail) en
internet.
Tegelijk werden er controlemiddelen ontwikkeld die vaak
inherent zijn aan het beheer van het informaticasysteem zelf en
die bijvoorbeeld dienen om de goede werking van het netwerk te
waarborgen door onder andere overbelasting of virusproblemen
te voorkomen.
Hierdoor kan de werkgever controle uitoefenen op
elektronische communicatiegegevens die de werknemer verstuurt
of ontvangt via het netwerk van de onderneming.
Wanneer deze controle betrekking heeft op persoonsgegevens
moet een en ander verenigbaar zijn met de basisnormen die het
recht voor elk individu op de eerbiediging van zijn persoonlijke
levenssfeer waarborgen.
Gezien het specifieke karakter van de dienstbetrekking hebben
de in de Nationale Arbeidsraad vertegenwoordigde werknemersen werkgeversorganisaties besloten na te gaan in hoeverre deze
basisnormen niet moeten worden verduidelijkt zodat ze effectief
toegepast kunnen worden in de onderneming.
Hiervoor zijn ze uitgegaan van het recht dat in deze materie
van toepassing is en hebben ze dus eerst het positieve recht
grondig geanalyseerd.
Vervolgens hebben ze onderzocht hoe concreet een
meerwaarde kan worden gegeven aan de wettelijke bepalingen
die in België van kracht zijn.
... die uitmondt in een omstandige analyse van het
rechtskader...
... op internationaal en Europees niveau...
Uit de analyse van de Nationale Arbeidsraad blijkt dat op
internationaal en Europees niveau bijzondere aandacht werd
geschonken aan het opstellen van regels tot bescherming van de
persoonsgegevens.
Op internationaal niveau heeft de raad van bestuur van de IAO
tijdens zijn 267ste zitting in november 1996 een verzameling van
praktische richtlijnen aangenomen betreffende de bescherming
van de persoonsgegevens van de werknemers. De Nationale
101
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
Arbeidsraad heeft ter voorbereiding hiervan op 23 juli 1996
advies nr. 1.160 uitgebracht.
Op Europees niveau kan in het bijzonder worden gewezen op :
- artikel 8 van het Europees Verdrag tot bescherming van de
rechten van de mens, dat voorziet in het beginsel dat eenieder
recht heeft op eerbiediging van zijn privé-leven, zijn gezinsleven,
zijn huis en zijn briefwisseling;
- de Europese richtlijn nr. 95/46 van het Europees Parlement en
de Raad van 24 oktober 1995 betreffende de bescherming van
natuurlijke personen in verband met de verwerking van
persoonsgegevens en betreffende het vrije verkeer van die
gegevens.
... en ook op Belgisch niveau...
Een aantal instrumenten die in het Belgische rechtssysteem zijn
aangenomen hebben rechtstreeks betrekking op de eerbiediging
van de persoonlijke levenssfeer en liggen in de natuurlijke sfeer
van de desbetreffende internationale en Europese bepalingen en
zijn er in sommige gevallen zelfs de concretisering van.
Het betreft meer bepaald :
- artikel 22 van de Grondwet dat bepaalt dat "ieder recht heeft
op eerbiediging van zijn privé-leven en zijn gezinsleven,
behoudens in de gevallen en onder de voorwaarden door de wet
bepaald".
- de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van
sommige economische overheidsbedrijven, i.c. artikel 109ter D
inzake de geheimhouding van telecommunicatie.
Dit artikel verbiedt derden kennis te nemen en gebruik te
maken van gegevens die door telecommunicatie worden
overgebracht, behoudens toestemming van alle personen die bij
de communicatie betrokken zijn.
- de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de
persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van
persoonsgegevens.
Via de wijzigingen die de wet van 11 december 1998 in deze
wetgeving heeft aangebracht, werd de voornoemde Europese
richtlijn nr. 95/46 van 24 oktober 1995 omgezet.
De wet stelt voornamelijk de algemene voorwaarden vast
waaronder de verwerking van persoonsgegevens is toegestaan.
* Artikel 5 bepaalt de gevallen waarin de verwerking van
persoonsgegevens is toegestaan.
* Artikel 4 stelt de voorwaarden vast waaraan deze verwerking
moet voldoen :
" § 1. Persoonsgegevens dienen :
1° eerlijk en rechtmatig te worden verwerkt;
2° voor welbepaalde, uitdrukkelijk omschreven en
gerechtvaardigde doeleinden te worden verkregen en niet verder
te worden verwerkt op een wijze die, rekening houdend met alle
relevante factoren, met name met de redelijke verwachtingen van
de betrokkene en met de toepasselijke wettelijke en
reglementaire bepalingen, onverenigbaar is met die doeleinden.
(...);
3° toereikend, terzake dienend en niet overmatig te zijn,
uitgaande van de doeleinden waarvoor zij worden verkregen of
waarvoor zij verder worden verwerkt. (...)
102
§ 2. Op de verantwoordelijke voor de verwerking rust de plicht
om voor de naleving van het bepaalde in § 1 zorg te dragen. "
De wet bevat ook bepalingen met betrekking tot :
* de rechten van de betrokkene, als bepaald in de artikelen 9 tot
15 en inzonderheid het recht van toegang tot en verbetering van
persoonsgegevens;
* de gewaarborgde vertrouwelijkheid en beveiliging van de
verwerking, als bepaald in artikel 16;
* de aangiften die moeten gebeuren door de verantwoordelijke
voor de verwerking (houder van het bestand) of, in voorkomend
geval, zijn vertegenwoordiger bij de Commissie voor de
bescherming van de persoonlijke levenssfeer en de vermeldingen
die erin moeten voorkomen, als bepaald in de artikelen 17 tot 20.
... om te concluderen dat het nuttig is een collectieve
arbeidsovereenkomst te sluiten die ingaat op het specifieke
karakter van de dienstbetrekking...
... die duidelijk binnen de toepassingssfeer van de bestaande
rechtsnormen valt...
Na hun analyse hebben de in de Nationale Arbeidsraad
vertegenwoordigde werknemers- en werkgeversorganisaties het
nuttig geacht een collectieve arbeidsovereenkomst te sluiten om
de bestaande rechtsnormen te verduidelijken en toch de nodige
soepelheid te bieden om zo goed mogelijk in te spelen op de
feitelijke situatie van de werkgevers, de werknemers en/of hun
vertegenwoordigers.
De actie van deze organisaties ligt dus rechtstreeks in de sfeer
van de (grond)wettelijke bepalingen die op Belgisch niveau en
met verwijzing naar de internationale en Europese regels het
recht op de eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer
waarborgen.
Dit impliceert dat artikel 109ter D van de wet van 21 maart
1991 betreffende de hervorming van sommige economische
overheidsbedrijven en de wet van 8 december 1992 tot
bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de
verwerking van persoonsgegevens van toepassing zijn en blijven,
met name wat de voornoemde bepalingen betreft, zonder dat ze
in de collectieve arbeidsovereenkomst moeten worden
gepreciseerd.
Ten slotte blijven de beginselen van de artikelen 16, 17 en 18
van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten
bij uitstek gelden als de uitdrukking van de verplichtingen van de
werknemer en de werkgever in het kader van de
dienstbetrekking.
Uiteraard
moet
de
collectieve
arbeidsovereenkomst worden opgevat met naleving van deze
grondregels.
... die maar één aspect regelt, namelijk de waarborging van het
recht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer van de
werknemer wanneer op zijn werkplek elektronische
communicatiegegevens worden verzameld om ze te controleren
en te verwerken zodat ze aan een werknemer kunnen worden
toegeschreven...
Er moet in de eerste plaats worden gewezen op het feit dat de
collectieve arbeidsovereenkomst niet de regels vaststelt voor de
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
toegang tot en/of het gebruik van de elektronische onlinecommunicatiemiddelen in de onderneming.
De vaststelling van deze regels behoort tot de prerogatieven
van de werkgever.
De in de Nationale Arbeidsraad vertegenwoordigde
werknemers- en werkgeversorganisaties laten dus de eventueel in
de ondernemingen bestaande praktijken onverlet, met name
wanneer de werkgever bij het vaststellen van deze regels de
werknemers en/of hun vertegenwoordigers inlicht en zelfs
raadpleegt.
De overeenkomst heeft geen betrekking op en doet dus
evenmin afbreuk aan de in de onderneming bestaande regels en
praktijken wat de uitoefening van de vakbondsactiviteiten betreft.
Het enige doel van de collectieve arbeidsovereenkomst is
ervoor te zorgen dat de persoonlijke levenssfeer van de
werknemer wordt geëerbiedigd bij het verzamelen van
elektronische on-linecommunicatiegegevens op de werkplek om
ze te controleren en te verwerken zodat ze aan een werknemer
kunnen worden toegeschreven.
De collectieve arbeidsovereenkomst bevat dan ook enkel en
alleen de normen die nodig zijn om deze doelstelling te bereiken.
Deze
basisnormen
kunnen
op
sectoren/of
ondernemingsniveau worden verduidelijkt, aangevuld en/of
aangepast rekening houdend met de specifieke situatie.
Zij doen dus evenmin afbreuk aan de toepassing van gunstiger
bepalingen die reeds op deze niveaus zijn vastgesteld.
... en die de noodzakelijke regels vaststelt om de
grondwettelijke en wettelijke rechtsnormen te verduidelijken.
De collectieve arbeidsovereenkomst bevestigt de beginselen
van de voornoemde wet van 8 december 1992. Zij bepaalt hoe de
finaliteits-, proportionaliteits- en transparantiebeginselen in het
kader van de dienstbetrekking moeten worden toegepast, in de
eerste plaats ten aanzien van de installatie van de controle.
- Wat het finaliteitsbeginsel betreft, geeft zij een limitatieve
lijst van de doelstellingen waarvoor de controle van de
werkgever op de elektronische on-linecommunicatiegegevens is
toegestaan.
Opgemerkt dient te worden, dat geen onderscheid wordt
gemaakt naar gelang het al dan niet permanente karakter van de
controle. Aangezien de controlefunctie nagenoeg onlosmakelijk
verbonden is met de netwerksystemen waarlangs elektronische
communicatiegegevens worden overgebracht, is gebleken dat dit
onderscheid kunstmatig kan zijn en de voorkeur ging uit naar de
verwerking zelf, waarvoor de overeenkomst duidelijk de grenzen
vastlegt ten aanzien van de inhoud van de gegevens.
- Wat het proportionaliteitsbeginsel betreft, bepaalt zij
overeenkomstig de voornoemde wet van 8 december 1992 dat de
controle, uitgaande van doelstelling(en), in alle gevallen
toereikend, terzake dienend en niet overmatig dient te zijn.
- Wat het transparantiebeginsel betreft, voorziet de
overeenkomst in de procedures die de werkgever bij de installatie
van het controlesysteem in acht moet nemen met betrekking tot
de voorlichting en de raadpleging van de werknemers.
De voorlichting gebeurt zowel individueel als collectief en
geldt voor alle doelstellingen.
* Op individueel vlak gebeurt deze voorlichting door middel
van een drager waarvan de keuze aan de werkgever wordt
overgelaten, voorzover de informatie effectief, begrijpelijk en
bijgewerkt is.
* Op collectief vlak wordt de klemtoon gelegd op de CAObepalingen die op het gebied van de voorlichting van de
werknemersvertegenwoordigers van kracht zijn, met een
expliciete verwijzing naar de procedures vastgesteld in de
collectieve arbeidsovereenkomst nr. 9 van 9 maart 1972
houdende ordening van de in de Nationale Arbeidsraad gesloten
nationale akkoorden en collectieve arbeidsovereenkomsten
betreffende de ondernemingsraden.
De geïnstalleerde controlesystemen worden regelmatig
geëvalueerd, naar gelang het geval in de ondernemingsraad, het
comité voor preventie en bescherming op het werk of met de
vakbondsafvaardiging, om na te gaan of het dankzij de
technologische ontwikkelingen niet mogelijk is de beoogde
doelstelling van niet-inmenging of minimale inmenging in de
persoonlijke levenssfeer van de werknemers beter te bereiken.
Deze drie beginselen zullen vervolgens in acht moeten worden
genomen op het ogenblik dat de elektronische onlinecommunicatiegegevens die met het oog op een controle
worden verzameld, verwerkt worden om ze aan een
geïdentificeerde of identificeerbare persoon toe te schrijven. In
deze fase vindt de zogenaamde individualisering van de
elektronische communicatiegegevens plaats.
- Wat het finaliteitsbeginsel betreft, bepaalt de overeenkomst
dat de individualisering moet gebeuren in het licht van de
doelstelling die de door de werkgever geïnstalleerde controle
nastreeft.
De gegevensverwerking moet conform deze doelstelling zijn en
als de individualisering gebeurt in het kader van een andere
doelstelling, moet een en ander verenigbaar zijn met de
oorspronkelijke doelstelling en moet de werkgever alle
maatregelen nemen om interpretatiefouten te vermijden.0
- Wat het proportionaliteitsbeginsel betreft, spreekt het vanzelf
dat alleen de elektronische communicatiegegevens die uitgaande
van de doelstelling toereikend, ter zake dienend en niet
overmatig zijn, verwerkt en bijgevolg geïndividualiseerd mogen
worden.
In
ieder
geval
mogen
alleen
de
elektronische
communicatiegegevens worden geïndividualiseerd. De inhoud
ervan mag niet worden geïndividualiseerd, tenzij de partijen en
zeker de werknemer ermee akkoord gaan overeenkomstig de
voornoemde wetten van 21 maart 1991 en 8 december 1992.
- Wat het transparantiebeginsel betreft, wordt een directe of
indirecte individualiseringsprocedure vastgesteld.
Het directe of indirecte karakter hangt af van het gestelde doel.
De individualisering kan zonder enige andere formaliteit
plaatsvinden als de doelstelling van de controle verband houdt
met :
1° het voorkomen van ongeoorloofde feiten, feiten die strijdig
zijn met de goede zeden of de waardigheid van een andere
persoon kunnen schaden;
103
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
2° de bescherming van de economische, handels- en financiële
belangen van de onderneming die vertrouwelijk zijn alsook het
tegengaan van ermee in strijd zijnde praktijken;
3° de veiligheid en/of de goede technische werking van het
geheel van IT-netwerksystemen van de onderneming, met
inbegrip van de controle op de kosten die ermee gepaard gaan
alsook de fysieke bescherming van de installaties van de
onderneming.
Als de doelstelling echter verband houdt met het te goeder
trouw naleven van de in de onderneming geldende regels en
beginselen inzake het gebruik van de technologie, moet een
alarmbelprocedure in acht worden genomen die hoofdzakelijk tot
doel heeft de werknemers op de hoogte te brengen van een
onregelmatigheid en van het feit dat een individualisering zal
plaatshebben wanneer een nieuwe onregelmatigheid wordt
vastgesteld.
De
werknemer
die
bij
toepassing
van
de
individualiseringsprocedure verantwoordelijk wordt gesteld voor
een onregelmatigheid bij het gebruik van de elektronische onlinecommunicatiemiddelen, wordt uitgenodigd voor een gesprek
vóór iedere beslissing of evaluatie die hem individueel kan raken;
deze procedure op tegenspraak zal de werknemer in staat stellen
het gebruik van de hem ter beschikking gestelde elektronische
on-linecommunicatiemiddelen te rechtvaardigen. De werknemer
zal zich desgewenst door zijn vakbondsafgevaardigde kunnen
laten bijstaan.
Het betreft hier duidelijk het naleven van de (grond)wettelijke
beginselen inzake bescherming van de persoonlijke levenssfeer
en geheimhouding van de telecommunicatie. Aanpassingen
moeten mogelijk zijn, maar dan wel strikt wat de
tenuitvoerlegging op de werkplek betreft. Deze aanpassingen
houden verband met het beroepsmatige of privé-karakter van de
inhoud van de elektronische on-linecommunicatiegegevens, met
dien verstande dat het verlenen van een beroepsmatig of privékarakter aan het geheel van de elektronische onlinecommunicatiegegevens
niet
mag
leiden
tot
de
ondoelmatigheid van de collectieve arbeidsovereenkomst ten
aanzien van de waarborgen die ze aan de werkgevers en de
werknemers biedt.
Tegen deze achtergrond en wanneer het onderwerp en de
inhoud van de elektronische on-linecommunicatiegegevens een
beroepsmatig karakter hebben dat door de werknemer niet in
twijfel wordt getrokken, zal de werkgever zonder enige
procedure kennis kunnen nemen van deze gegevens. De goede
werking van de onderneming moet gewaarborgd blijven.
De zaken liggen anders wanneer het privé-karakter van de
inhoud van deze gegevens wordt aangevoerd, met name door een
vermelding in die zin in het onderwerp, waardoor de omvang van
de controle door de werkgever wordt verduidelijkt. In dit geval
geldt de individualiseringsprocedure voor de gegevens in
kwestie, maar van de inhoud mag geen kennis worden genomen.
Voor het overige is uiteraard het gemene recht van toepassing.
104
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
WET 29 JUNI 1981 HOUDENDE DE ALGEMENE BEGINSELEN VAN DE SOCIALE ZEKERHEID VOOR
WERKNEMERS
Hoofdstuk
I.
toepassingsgebied
-
Begripsbepalingen
en
Artikel 1. § 1. Voor de toepassing van deze wet wordt verstaan
onder:
Werknemer: de persoon die met een werkgever door een
arbeidsovereenkomst is verbonden;
Werkgever: de natuurlijke persoon of de rechtspersoon die
ingevolge een arbeidsovereenkomst één of meer werknemers in
dienst heeft;
Sociaal verzekerde: de werknemer en ieder persoon die in de
sociale-zekerheidswetten als gerechtigde op sociale prestaties of
als met hem gelijkgestelde wordt beschouwd;
Rechthebbende: de persoon die, door zijn arbeidsprestaties of
door zijn beschermde toestand, aan zichzelf of aan anderen recht
verschaft op sociale prestaties;
Rechtverkrijgende: de persoon die recht heeft op sociale
prestaties op grond van zijn verhouding tot een rechthebbende;
Gerechtigde: de rechthebbende en de rechtverkrijgende;
Uitkeringsgerechtigde: de persoon aan wie een sociale uitkering
moet worden uitbetaald.
(§ 1bis. Voor de toepassing van deze wet en haar
uitvoeringsbesluiten
gelden
de
definities
van
de
arbeidstijdgegevens zoals vastgesteld bij koninklijk besluit van
10 juni 2001 tot eenvormige definiëring van begrippen met
betrekking tot arbeidstijdgegevens ten behoeve van de sociale
zekerheid, met toepassing van artikel 39 van de wet 26 juli 1996
tot modernisering van de sociale zekerheid en tot vrijwaring van
de leefbaarheid van de wettelijke pensioenstelsels.) <KB 200106-10/58, art. 3, 052; Inwerkingtreding : 01-01-2003>
§ 2. Voor de toepassing van deze wet worden gelijkgesteld:
1° Met werknemers:
a) De leerlingen;
b) De personen tot wie de Koning de toepassing van deze wet
uitbreidt;
2° Met werkgevers:
a) De personen die leerlingen tewerkstellen;
b) De personen die door de Koning als werkgevers worden
aangewezen van de onder 1°, b, vermelde personen.
Art. 2. § 1. Deze wet is van toepassing op de werknemers en
werkgevers.
De Koning kan:
1° Onder de voorwaarden die Hij bepaalt, de toepassing van
deze wet uitbreiden tot de personen die zonder door een
arbeidsovereenkomst te zijn verbonden, tegen loon,
arbeidsprestaties onder het gezag van een ander persoon
verrichten of die arbeid verrichten onder gelijkaardige
voorwaarden; alsdan wijst de Koning de persoon aan die als
werkgever wordt beschouwd;
2° Voor zekere categorieën van werknemers en de personen
bedoeld sub 1° die Hij bepaalt, de toepassing van deze wet tot
één of meer van de bij artikel 21 opgesomde regelingen
beperken;
3° Voor deze categorieën van werknemers en de personen
bedoeld sub 1° die Hij bepaalt, de bijzondere
toepassingsmodaliteiten vastleggen, waarbij van zekere
bepalingen van deze wet wordt afgeweken;
4° Onder de voorwaarden die Hij bepaalt, aan de toepassing van
deze wet onttrekken de categorieën van werknemers
tewerkgesteld aan een arbeid die voor hen een bijkomstige of
gelegenheidsbetrekking is, evenals de werkgevers uit hoofde van
de tewerkstelling, van die werknemers;
5° Onder de voorwaarden die Hij bepaalt, aan de toepassing van
deze wet onttrekken de geneesheren die in door Hem aan te
wijzen instellingen werkzaam zijn.
§ 2. Wanneer de Koning gebruik maakt van de bevoegdheden
welke Hem bij § 1, 1° en 2°, worden opgedragen, breidt Hij bij
hetzelfde besluit het toepassingsgebied uit van de regelingen
opgesomd in artikel 21 waarvan Hij het genot tot de nieuwe
sociaal verzekerden wil uitbreiden.
§ 3. (De algemene regeling van de sociale zekerheid voor
werknemers en de bijzondere regeling voor de mijnwerkers
worden versmolten tot één stelsel. De Koning kan de nodige
maatregelen treffen om dit stelsel ook te versmelten met de
bijzondere regeling voor de zeevarenden tot één enkel stelsel
voor het geheel van de werknemers. De bestaande openbare
instelling van sociale zekerheid ten behoeve van zeevarenden kan
worden behouden.) <W 2002-12-24/31, art. 151, 058;
Inwerkingtreding : 01-01-2003>
(§ 3bis. Onverminderd § 3 wordt het Nationaal Pensioenfonds
voor Mijnwerkers, bedoeld in artikel 3, § 1, van de besluitwet
van 10 januari 1945 betreffende de maatschappelijke zekerheid
van de Mijnwerkers en ermee gelijkgestelden, afgeschaft.
Zijn diensten, evenals zijn personeel, worden overgenomen
door de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid en het Rijksinstituut
voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering die het voortzetten zullen
verzekeren respectievelijk van de opdrachten die tot op die datum
door voornoemd Fonds werden vervuld betreffende de inning en
de invordering van de bijdragen ingesteld in overeenstemming
met de besluitwet van 10 januari 1945 betreffende de
maatschappelijke zekerheid van de mijnwerkers en ermee
gelijkgestelden en de toepassing van de bepalingen betreffende
het invaliditeitspensioen waarin voornoemde besluitwet voorziet.
De passiva en activa, de rechten en verplichtingen van het
Nationaal Pensioenfonds voor Mijnwerkers worden door het
Rijksinstituut voor Ziekte- en invaliditeitsverzekering
overgenomen.
105
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
De Koning bepaalt, bij in Ministerraad overlegd besluit, de
voorwaarden en de datum voor de overdracht van de in het
tweede lid van dit artikel bedoelde diensten en personeel.) <W
1998-02-22/43, art. 61, 040; Inwerkingtreding : 13-03-1998>
§ 4. Onverminderd het bepaalde in internationale
overeenkomsten en verordeningen inzake sociale zekerheid
alsmede in artikel 13, tweede lid van de wet van 17 juli 1963
betreffende de overzeese sociale zekerheid, is deze wet van
toepassing op de werknemers die in België tewerkgesteld zijn in
dienst van een in België gevestigde werkgever of verbonden zijn
aan een in België gevestigde exploitatiezetel.
§ 5. De werkgevers noch de werknemers kunnen zich op de
nietigheid van de arbeidsovereenkomst beroepen ten einde de
toepassing van deze wet uit te sluiten.
Art. 10. § 1. Bij overlijden van de sociaal verzekerde
werknemer, heeft de overlevende echtgenoot recht op een
overlevingsuitkering.
§ 2. Wanneer het overlijden van de sociaal verzekerde het
gevolg is van arbeidsongeval of een beroepsziekte, hebben de
leden van het gezin recht op een levenslange of tijdelijke rente.
§ 3. Bij overlijden van de sociaal verzekerde wordt een
uitkering voor begrafeniskosten uitbetaald.
Art. 11. De sociaal verzekerde werknemers hebben uit hoofde
van de jaarlijkse vakantie recht op een vakantiegeld.
Art. 12. De vervangingsinkomens bedoeld in de artikelen 7 tot
en met 11 worden berekend op basis van het werkelijke loon of
van het forfaitair dan wel fictief loon.
Hoofdstuk II. - Beginselen
Art. 3. De sociale zekerheid der werknemers omvat het geheel
van de sociale prestaties waarop de sociaal verzekerden recht
hebben en die tot doel hebben het arbeidsinkomen van de
werknemer te vervangen of aan te vullen ten einde hem te
vrijwaren tegen de gevolgen van bepaalde arbeidsrisico's,
tegenover bepaalde gezins- en levensomstandigheden en sociale
risico's volgens de in artikel 21 opgesomde regelingen.
Art. 4. Onverminderd de geldende
overeenkomsten en binnen de grenzen van
wetgeving hebben de sociaal verzekerden recht
zekerheid waarvan de beginselen zijn bepaald in
tot 13.
internationale
de geldende
op de sociale
de artikelen 5
Art. 5. De sociaal verzekerden hebben recht op preventieve
verzorging en op die welke voor de verbetering, het behoud of
het herstel van hun gezondheid en die van hun gezin verantwoord
is.
Art. 6. De sociaal verzekerden hebben recht op een
gezinsbijslag voor kinderen te hunnen laste.
Art. 7. De sociaal verzekerden die onvrijwillig volledig of
(tijdelijk
werkloos)
zijn,
hebben
recht
op
een
vervangingsinkomen. <KB 2001-06-10/58, art. 4, 052;
Inwerkingtreding : 01-01-2003>
Art. 8. § 1. De sociaal verzekerden hebben in geval van
arbeidsongeschiktheid recht op een vervangingsinkomen.
§ 2. Bijzondere regelen kunnen worden toegepast wanneer de
arbeidsongeschiktheid het gevolg is van een arbeidsongeval of
een beroepsziekte.
Art. 9. De sociaal verzekerden hebben bij het bereiken van de
pensioengerechtigde leeftijd recht op een rustpensioen.
106
Art. 13. De sociale prestaties kunnen gedifferentieerd worden
volgens de gezinstoestand van de sociaal verzekerden.
Art. 14. De Koning kan, onder de voorwaarden die Hij bepaalt,
voorzien in een regeling waarbij de sociaal verzekerden die om
grondige redenen tijdelijk hun arbeid onderbreken, hun socialezekerheidsrechten behouden, mits zij de bijdragen betalen, of die
rechten na de onderbreking terugvinden.
Art. 14bis. <W 1985-08-01/31, art. 123, 006> De Koning kan,
na advies van de Nationale Arbeidsraad en bij een in
Ministerraad overlegd besluit, de wetgeving en reglementering
inzake sociale zekerheid wijzigen, teneinde de rechten en de
plichten te harmoniseren van de werkgevers en de werknemers
zowel wat de (deeltijdse werknemers betreft) als wat de (voltijdse
werknemers betreft) en ongeacht de wijze waarop de
arbeidsprestaties over de verscheidene dagen van de week zijn
gespreid. Hij mag inzonderheid wijzigingen brengen in de
bepalingen betreffende : <KB 2001-06-10/58, art. 5, 052;
Inwerkingtreding : 01-01-2003>
1° de bijdrageplicht van werkgevers en werknemers;
2° de wijze van aangifte van (tewerkstelling van voltijdse
werknemers), van (tewerkstelling van deeltijdse werknemers) of
van arbeid die ongelijk gespreid is over de verscheidene dagen
van de week; <KB 2001-06-10/58, art. 5, 052; Inwerkingtreding :
01-01-2003>
3° de wijze waarop de duur van dergelijke tewerkstelling wordt
bepaald voor de toepassing van de sociale zekerheidsregelingen;
4° de duur van de wachttijden en de toekenningsvoorwaarden
van sociale prestaties, indien deze gekoppeld zijn aan een
bepaalde duur van arbeid of aan een bepaald bedrag van het loon.
Art. 15. Bij cumulatie van een vervangingsinkomen met een of
meer andere door de sociale-zekerheidsregelingen ingestelde
vervangingsinkomens, met andere sociale prestaties of met een
arbeidsinkomen, kunnen door de Koning regels worden
vastgesteld ter beperking van die samenvoeging.
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
Art. 16. § 1. Bij het vaststellen van de sociale prestaties en de
toekenningsvoorwaarden ervan, mag tussen de sociaal
verzekerden die zich in dezelfde toestand bevinden, geen
onderscheid gemaakt worden.
§ 2. De sociale prestaties worden toegekend zonder verwijzing
naar de staat van behoefte en onverminderd de voorwaarden tot
het verkrijgen en toekennen van de prestaties.
§ 3. De bedragen der sociale prestaties zijn gekoppeld aan de
schommelingen
van
het
algemeen
indexcijfer
der
consumptieprijzen van het Rijk overeenkomstig de regelen
vastgesteld bij de wet van 2 augustus 1971 houdende inrichting
van een stelsel waarbij de wedden, lonen, pensioenen, toelagen
en tegemoetkomingen ten laste van de Openbare Schatkist,
sommige sociale uitkeringen, de bezoldigingsgrenzen waarmee
rekening dient gehouden bij de berekening van sommige
bijdragen van de sociale zekerheid der arbeiders, alsmede de
verplichtingen op sociaal gebied opgelegd aan de zelfstandigen,
aan het indexcijfer van de consumptieprijzen worden gekoppeld.
§ 4. De Koning kan de bedragen der sociale prestaties elk jaar
aanpassen aan het welvaartspeil.
Art. 17. § 1. Maatregelen van organisatorische aard moeten
worden getroffen om de voorlichting te waarborgen waarop de
sociaal verzekerden recht hebben.
§ 2. De Koning treft maatregelen met het oog op:
- de vereenvoudiging van de administratieve formaliteiten;
- de invoering van polyvalente aanvragen, inzonderheid ten
behoeve van de sociaal verzekerden die onder meer dan één
regeling ressorteren of die van de ene op de andere regeling
overstappen;
- de vermindering van het aandeel van de sociaal verzekerden in
het verstrekken van de vereiste bewijzen.
Art. 18. (opgeheven) <W 1990-01-15/31, art. 82, 018;
Inwerkingtreding : onbepaald>
Art. 19. In het raam van het sociaal overleg geschiedt de
voorbereiding van de sociale zekerheidsregelingen in overleg
tussen de Regering en de in de Nationale Arbeidsraad
vertegenwoordigde representatieve organisaties van werkgevers
en werknemers, alsmede in de instellingen met paritair beheer.
Wat de ziekteverzekering betreft, wordt het overleg uitgebreid
tot de ziekenfondsen en de beroepsorganisaties van de
verstrekkers van geneeskundige verzorging en van de
ziekenhuizen.
Art. 20. (opgeheven) <KBN431 21-08-05/34, art. 7, 008>
Hoofdstuk III. - Regelingen en geldmiddelen
Art. 21. <KB 1997-08-08/42, art. 5, 037; Inwerkingtreding : 0107-1997> § 1. De sociale zekerheid der werknemers omvat (de
hierna volgende takken) : <W 2002-12-24/31, art. 216, 058;
Inwerkingtreding : 01-01-2005>
1° de uitkeringen verschuldigd in uitvoering van de verplichte
verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen;
2° de werkloosheidsuitkeringen;
3° de rust- en overlevingspensioenen;
4° de uitkeringen uit hoofde van arbeidsongevallen en
beroepsziekten;
5° de geneeskundige verstrekkingen verschuldigd in uitvoering
van de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en
uitkeringen;
6° de gezinsbijslag;
7° de jaarlijkse vakantie-uitkeringen.
§ 2. Het Globaal Beheer betreft de hierna vermelde regelingen
en takken :
1° de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en
uitkeringen
- tak geneeskundige verzorging;
- tak uitkeringen;
2° de werkloosheidsuitkeringen, inclusief de uitkeringen voor
brugpensioenen en voor loopbaanonderbrekingen;
3° de rust- en overlevingspensioenen (...); <W 2007-12-21/38,
art. 20, 078; Inwerkingtreding : 01-01-2008>
4° de uitkeringen uit hoofde van arbeidsongevallen, beheerd
door het Fonds voor Arbeidsongevallen, met uitsluiting van het
kapitalisatiestelsel;
5° de uitkeringen uit hoofde van beroepsziekten, behalve voor
het personeel van de plaatselijke en provinciale
overheidsbesturen;
6° de gezinsbijslag, behalve voor het personeel van de
plaatselijke en provinciale overheidsbesturen.
7° de invaliditeitspensioenen ten voordele van de mijnwerkers
en er mee gelijkgestelden.
(8° de tak geneeskundige verzorging en de tak uitkeringen van
het stelsel der zeelieden ter koopvaardij;
9° de tak werkloosheid van het stelsel der zeelieden ter
koopvaardij.) <W 1999-01-25/32, art. 50, 043; Inwerkingtreding
: 16-02-1999>
Art. 22. <KB 1997-08-08/42, art. 6, 037; Inwerkingtreding : 0107-1997> § 1. De geldmiddelen van de sociale zekerheid komen
voort uit :
- de solidariteit van de werkgevers en de werknemers in de
vorm van sociale zekerheidsbijdragen;
- de nationale solidariteit in de vorm van rijkstoelagen;
- de inkomsten te bepalen door of krachtens de wet;
- de legaten, leningen, interesten van kapitalen.
Onverminderd een solidariteitsbijdrage, gelden bijzondere
wetten voor arbeidsongevallen en beroepsziekten.
§ 2. De geldmiddelen van het Globaal Beheer, bedoeld in artikel
21, § 2 komen voort van :
a) inkomsten van het Globaal Beheer, die geglobaliseerd
worden :
- de opbrengst van de globale bijdrage bedoeld in artikel 23,
vierde lid, in artikel 1, § 5 van de wet van 1 augustus 1985
houdende sociale bepalingen (...) en in artikel 3, § 6 van de
besluitwet van 7 februari 1945 betreffende de maatschappelijke
veiligheid van de zeelieden der koopvaardij; <W 2002-12-24/31,
art. 152, 058; Inwerkingtreding : 01-01-2003>
107
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
- de opbrengst van de bijdrage, bedoeld in artikel 38, § 3, eerste
lid, 9°, (...) en in artikel 3, § 3, eerste lid, 7°, van de besluitwet
van 7 februari 1945 betreffende de maatschappelijke veiligheid
van de zeelieden der koopvaardij; <W 2002-12-24/31, art. 152,
058; Inwerkingtreding : 01-01-2003>
- de opbrengst van de loonmatigingsbijdrage, bedoeld in artikel
38, § 3bis (...); <W 2002-12-24/31, art. 152, 058;
Inwerkingtreding : 01-01-2003>
- de opbrengst van de bijzondere bijdrage, bedoeld in artikel 38,
§ 3ter, (...) en in artikel 3, § 3ter van de besluitwet van 7 februari
1945 betreffende de maatschappelijke veiligheid van de
zeelieden der koopvaardij; <W 2002-12-24/31, art. 152, 058;
Inwerkingtreding : 01-01-2003>
- de opbrengst van de inhouding op het dubbel vakantiegeld,
bedoeld in artikel 39;
- de opbrengst van de bijzondere bijdrage voor sociale
zekerheid, bedoeld in de artikelen 106 tot 112 van de wet van 30
maart 1994 houdende sociale bepalingen;
- de opbrengst van de bijzondere werkgeversbijdrage op het
conventioneel brugpensioen, bedoeld in artikel 141 van de wet
van 29 december 1990 houdende sociale bepalingen;
- de opbrengst van de bijzondere compenserende maandelijkse
werkgeversbijdrage, bedoeld in artikel 11 van de wet van 3 april
1995 houdende maatregelen tot bevordering van de
tewerkstelling;
- de opbrengst van de bijzondere bijdrage, bedoeld in artikel 2
van het koninklijk besluit van 27 november 1996 tot instelling
van een bijzondere werkgeversbijdrage ter financiering van het
stelsel van de tijdelijke werkloosheid en de anciënniteitstoeslag
voor oudere werklozen, in toepassing van artikel 3, § 1, 4° van de
wet van 26 juli 1996 strekkende tot realisatie van de budgettaire
voorwaarden tot deelname van België aan de Europese
Economische en Monetaire Unie;
- de opbrengst van de alternatieve financiering bedoeld in
artikel 89 van de wet van 21 december 1994 houdende sociale en
diverse bepalingen;
- de opbrengst van de solidariteitsbijdrage voor het persoonlijk
gebruik van een voertuig ter beschikking gesteld door de
werkgever, bedoeld in artikel 38, § 3quater;
- de opbrengst van de solidariteitsbijdrage op de tewerkstelling
van de studenten die niet onderworpen zijn aan het stelsel van
sociale zekerheid van de werknemers, bedoeld in artikel 1 van
het koninklijk besluit van 23 december 1996 houdende
maatregelen met het oog op de invoering van een
solidariteitsbijdrage op de tewerkstelling van studenten, die niet
onderworpen zijn aan het stelsel van de sociale zekerheid van de
werknemers;
- de opbrengst van de rijkstoelagen, gestort aan de RSZ.Globaal Beheer;
- de opbrengst van andere stortingen aan de RSZ.-Globaal
Beheer, gedaan op grond van wettelijke en reglementaire
beschikkingen;
- de opbrengst van beleggingen van de RSZ-Globaal Beheer;
108
- de opbrengst van leningen afgesloten door de RSZ-Globaal
Beheer;
- de opbrengst van legaten en schenkingen aan de RSZ-Globaal
Beheer;
(- de opbrengst van de inhouding, bedoeld in artikel 39ter.) <W
2005-09-17/53, art. 3, 067; Inwerkingtreding : 01-01-2005>
b) eigen inkomsten van de regelingen en takken, bedoeld in
artikel 21, § 2, die niet geglobaliseerd worden :
- de opbrengst van bijdragen rechtstreeks geïnd door één van de
regelingen van het Globaal Beheer, bedoeld in artikel 21, § 2;
- de opbrengst van de specifieke rijkstoelagen rechtstreeks
gestort aan één van de regelingen van het Globaal Beheer,
bedoeld in artikel 21, § 2;
- de opbrengst van de tegoeden op rekening afkomstig van
stortingen die het bedrag van de dagelijks te financieren
thesauriebehoeften van de regelingen van het Globaal Beheer,
bedoeld in artikel 21, § 2, overschrijden;
- de opbrengst van andere stortingen gedaan op grond van
wettelijke en reglementaire beschikkingen aan één van de
regelingen van het Globaal Beheer, bedoeld in artikel 21, § 2;
- de opbrengst van terugvorderingen en boetes van één van de
regelingen van het Globaal Beheer, bedoeld in artikel 21, § 2;
- de opbrengst van legaten en schenkingen aan één van de
regelingen van het Globaal Beheer, bedoeld in artikel 21, § 2.
Art. 23. De sociale zekerheidsbijdragen worden berekend op
basis van het loon van de werknemer.
Het begrip loon wordt bepaald bij artikel 2 van de wet van 12
april 1965 betreffende de bescherming van het loon der
werknemers. Evenwel kan de Koning het aldus bepaalde begrip,
bij een in Ministerraad overlegd besluit, verruimen of beperken.
(De voordelen zoals bedoeld in hoofdstuk II van de wet van 21
december 2007 betreffende de uitvoering van het
interprofessioneel akkoord 2007-2008, en in Titel XIII, Enig
Hoofdstuk " Invoering van een stelsel van niet-recurrente
resultaatsgebonden
voordelen
voor
de
autonome
overheidsbedrijven " van de wet van 24 juli 2008 houdende
diverse bepalingen (I) zijn uitgesloten uit het loonbegrip ten
belope van het in artikel 38, § 3novies, bepaalde bedrag.) <W
2008-07-24/35, art. 165, 080; Inwerkingtreding : 01-01-2008>
[1 Bij betwisting van de realiteit van de kosten ten laste van de
werkgever, dient de werkgever de realiteit van deze kosten aan te
tonen door middel van bewijsstukken of, ingeval zulks niet
mogelijk is, door alle andere door het gemeen recht toegelaten
bewijsmiddelen, met uitzondering van de eed.
Bij gebreke aan bewijskrachtige gegevens aangeleverd door de
werkgever, kan de Rijksdienst voor sociale zekerheid, op
voorstel van de bevoegde inspectiediensten die de werkgever
gehoord hebben, ambtshalve een bijkomende aangifte uitvoeren,
rekening houdende met alle nuttige inlichtingen waarover hij
beschikt.]1
Bij wet kan het loon echter voor het geheel van de sociale
zekerheid of voor één of meer regelingen ervan of voor bepaalde
categorieën van werknemers worden aangepast door toepassing
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
van een coëfficiënt, die rekening houdt met het belang van de
factor arbeid in het geheel van de produktiekosten. Het loon kan
ook geheel of gedeeltelijk worden vervangen door een andere
basis van berekening op grond van de aangewende
produktiefaktoren in de onderneming of de resultaten ervan.
(De bijdragen bedoeld in artikel 38, § 2, 1° tot 4° en § 3, 1° tot
7° worden met het oog op de verdeling onder de regelingen en
takken bedoeld in artikel 21, § 2 samengevoegd tot een globale
bijdrage. (...).) <KB 1997-08-08/42, art. 7, 037; Inwerkingtreding
: 01-07-1997> <W 2002-12-24/31, art. 217, 059;
Inwerkingtreding : 01-01-2005>
---------(1)<W 2009-12-23/04, art. 65, 087; Inwerkingtreding : 01-012010>
Art. 23bis. <Ingevoegd bij W 2006-12-27/30, art. 176;
Inwerkingtreding : 01-01-2007, voor wat het vertrekvakantiegeld
uitbetaald na 31 december 2006 betreft, zie W 2006-12-27/30,
art. 187> § 1. Voor de toepassing van dit artikel dient te worden
verstaan onder :
1° bediende : de hoofdarbeider bedoeld in artikel 9 van de
wetten betreffende de jaarlijkse vakantie van de werknemers,
gecoördineerd op 28 juni 1971;
2° vertrekvakantiegeld : het vakantiegeld betaald aan een
bediende in uitvoering van artikel 46 van het koninklijk besluit
van 30 maart 1967 tot bepaling van de algemene
uitvoeringsmodaliteiten van de wetten betreffende de jaarlijkse
vakantie van de werknemers;
3° enkel vertrekvakantiegeld : het gedeelte van het
vertrekvakantiegeld dat overeenstemt met 7,67 pct. van de
bedragen en voordelen die de wedden vormen bedoeld bij artikel
46 van het voornoemd koninklijk besluit van 30 maart 1967;
4° dubbel vertrekvakantiegeld : het deel van het
vertrekvakantiegeld dat overeenstemt met 7,67 pct. van de
bedragen en voordelen die wedden zijn bedoeld bij artikel 46 van
voormeld koninklijk besluit van 30 maart 1967.
§ 2. In afwijking van artikel 2 van de wet van 12 april 1965
betreffende de bescherming van het loon der werknemers, is het
enkel vertrekvakantiegeld betaald aan een bediende loon in de
zin van artikel 23 van deze wet op het moment dat het wordt
uitbetaald, met uitzondering van het enkel vertrekvakantiegeld
uitbetaald aan bedienden tewerkgesteld in het kader van een
overeenkomst bedoeld bij de wet van 24 juli 1987 betreffende de
tijdelijke arbeid, de uitzendarbeid en het ter beschikking stellen
van werknemers ten behoeve van gebruikers.
Wanner de bij voormelde wet van 24 juli 1987 bedoelde
bediende zijn vakantie neemt, wordt het normaal loon
betreffende de vakantiedagen dat door het enkel
vertrekvakantiegeld is gedekt, evenwel beschouwd als loon.
§ 3. Het enkel vertrekvakantiegeld betaald aan de bediende
moet aangegeven worden zowel door de werkgever die het
betaalt alsook door de werkgever die de bediende tewerkstelt op
het ogenblik van de opname van alle of een gedeelte van de
vakantiedagen gedekt door het vertrekvakantiegeld, onder de
voorwaarden bedoeld in artikel 21 van wet van 27 juni 1969 tot
herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende
de maatschappelijke zekerheid der arbeiders.
§ 4. Zonder afbreuk te doen aan de toepassing van artikel 2,
eerste lid, van de wetten betreffende de jaarlijkse vakantie van de
werknemers gecoördineerd op 28 juni 1971, wat de bedienden
betreft voor wie de aftrek werd verricht bedoeld bij de artikelen
48 of 49 van het voornoemd koninklijk besluit van 30 maart
1967, zijn de bijdragen verschuldigd op het bedrag van het
normaal loon voor de vakantiedagen, verminderd met :
1° het bedrag van het enkel vertrekvakantiegeld dat hierop in
mindering werd gebracht;
2° het bedrag waarop reeds bijdragen zijn betaald bij toepassing
van artikel 19, § 1, tweede lid, van het koninklijk besluit van 28
november 1969 tot uitvoering van de wet van 27 juni 1969 tot
herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende
de maatschappelijke zekerheid der arbeiders.
De bepalingen van het vorig lid zijn niet van toepassing op
werknemers bedoeld bij de wet van 24 juli 1987 betreffende de
tijdelijke arbeid, de uitzendarbeid en het ter beschikking stellen
van werknemers ten behoeve van gebruikers.
§ 5. De in artikel 39 bedoelde inhouding is eveneens van
toepassing op het in § 1, 4°, bedoelde deel van het vakantiegeld,
met uitzondering van het deel dat overeenstemt met het dubbel
vertrekvakantiegeld vanaf de derde dag van de vierde week.
§ 6. De Koning kan, bij een besluit vastgesteld na overleg in de
Ministerraad en na advies van de Nationale Arbeidsraad, de
bepalingen van dit artikel wijzigen, aanvullen en opheffen.
Art. 24. <KB 1997-08-08/42, art. 8, 037; Inwerkingtreding : 0107-1997> § 1. De opbrengst van de geglobaliseerde
geldmiddelen, bedoeld in artikel 22, § 2, a) wordt, na
voorafneming van de bestuurskosten van de Rijksdienst voor
Sociale Zekerheid, met inbegrip van de leningslasten, verdeeld
onder de regelingen en takken van het Globaal Beheer,
opgesomd in artikel 21, § 2. Deze verdeling gebeurt op basis van
de te financieren thesauriebehoeften van de hiervoor bedoelde
regelingen en takken. Het bedrag van de te financieren
thesauriebehoeften van deze regelingen en takken is gelijk aan
het verschil op thesauriebasis tussen de uitgaven - lopende en
kapitaalsverrichtingen
met
uitsluiting
van
de
beleggingsverrichtingen - en de eigen inkomsten, bedoeld in
artikel 22, § 2, b).
(§ 1bis. Vanaf het boekjaar 2008, in afwijking van de
bepalingen van § 1, onverminderd de dekking van de behoeften
van de dagelijkse thesaurie, is het gedeelte van de
geglobaliseerde geldmiddelen verschuldigd voor de financiering
van de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging,
voor het boekjaar, beperkt overeenkomstig de bepalingen van
deze paragraaf.
Het bedrag verschuldigd voor een boekjaar N krachtens deze
beperking is gelijk aan het bedrag verschuldigd, overeenkomstig
deze paragraaf, voor het voorgaande boekjaar N-1, waarop het
percentage van de stijging van de beschikbare effectieve
inkomsten uit bijdragen tussen het boekjaar N-1 en het boekjaar
N-2 wordt toegepast. Het boekjaar N is het lopende boekjaar, het
109
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
boekjaar N-1 is het voorgaande boekjaar en het boekjaar N-2 is
het boekjaar dat aan N-1 voorafgaat.
De Koning kan, bij een besluit vastgesteld na overleg in de
Ministerraad, een gedeelte van het bedrag verschuldigd krachtens
het vorige lid neutraliseren. De neutralisatie heeft tot doel de
weerslag op het stijgingspercentage van de beschikbare
effectieve inkomsten uit bijdragen van beslissingen genomen
door de federale overheid en die hogere inkomsten uit bijdragen
voor de financiering van nieuwe initiatieven beogen, teniet te
doen.
De Koning kan ook bij een besluit vastgesteld na overleg in de
Ministerraad het stijgingspercentage van de beschikbare
effectieve inkomsten uit bijdragen voor de berekening van het in
het tweede lid bedoelde bedrag corrigeren, en dit enkel met als
doel de negatieve weerslag van een beleidswijziging op
voormeld stijgingspercentage van de sociale bijdragen te
beperken of te neutraliseren. Deze correctie kan bovendien
slechts worden toegepast indien de weerslag van de
beleidswijziging op de financiering van het globaal beheer
volledig en bruto gecompenseerd werd.
Voor de toepassing van deze paragraaf zijn de beschikbare
effectieve inkomsten uit bijdragen van een boekjaar de som van
de volgende beschikbare effectieve opbrengsten van bijdragen :
- de opbrengst van de globale bijdrage bedoeld in artikel 23,
vierde lid, en in artikel 1, § 5 van de wet van 1 augustus 1985
houdende sociale bepalingen, en in artikel 3, § 6 van de
besluitwet van 7 februari 1945 betreffende de maatschappelijke
veiligheid van de zeelieden ter koopvaardij;
- de opbrengst van de bijdrage bedoeld in artikel 38, § 3, eerste
lid, 9° en in artikel 3, § 3, eerste lid, 7°, van de besluitwet van 7
februari 1945 betreffende de maatschappelijke veiligheid van de
zeelieden ter koopvaardij;
- de opbrengst van de loonmatigingsbijdrage bedoeld in artikel
38, § 3bis;
- de opbrengst van de bijzondere bijdrage bedoeld in artikel 38,
§ 3ter en in artikel 3, § 3ter van de besluitwet van 7 februari 1945
betreffende de maatschappelijke veiligheid van de zeelieden ter
koopvaardij;
- de opbrengst van de bijzondere bijdrage voor de sociale
zekerheid, bedoeld in artikel 106 tot en met 112 van de wet van
30 maart 1994 houdende sociale bepalingen;
- de opbrengst van de bijzondere bijdrage ten laste van de
werkgever op het conventioneel brugpensioen, bedoeld in artikel
141 van de wet van 29 december 1990 houdende sociale
bepalingen;
- de opbrengst van de bijzondere compenserende maandelijkse
werkgeversbijdrage, bedoeld in artikel 11 van de wet van 3 april
1995 houdende maatregelen tot bevordering van de
tewerkstelling;
- de opbrengst van de bijzondere bijdrage bedoeld in artikel 2
van het koninklijk besluit van 27 november 1996 tot instelling
van een bijzondere werkgeversbijdrage ter financiering van het
stelsel van de tijdelijke werkloosheid en de anciënniteitstoeslag
voor oudere werklozen, in toepassing van artikel 3, § 1, 4° van de
110
wet van 26 juli 1996 strekkende tot realisatie van de budgettaire
voorwaarden tot deelname van België aan de Europese
Economische en Monetaire Unie;
- de opbrengst van de solidariteitsbijdrage voor het persoonlijk
gebruik van een door de werkgever ter beschikking gesteld
voertuig, bedoeld in artikel 38, § 3quater;
- de opbrengst van de solidariteitsbijdrage voor de
tewerkstelling van studenten die niet onderworpen zijn aan het
stelsel van sociale zekerheid van de werknemers, bedoeld in
artikel 1 van het koninklijk besluit van 23 december 1996
houdende maatregelen met het oog op de invoering van een
solidariteitsbijdrage op de tewerkstelling van studenten die niet
onderworpen zijn aan het stelsel van sociale zekerheid van de
werknemers.
De Koning kan, bij een besluit vastgesteld na overleg in de
Ministerraad, deze lijst van bijdragen wijzigen.
Worden bedoeld onder effectieve opbrengsten, de opbrengsten
van de werkelijk geïnde bijdragen, namelijk na aftrek van de
verminderingen van sociale-zekerheidsbijdragen toegekend
krachtens deze wet evenals de programmawet (I) van 24
december 2002. Worden bedoeld onder beschikbare opbrengsten
van bijdragen, het saldo van de bijdragen na aftrek van de
volgende toewijzingen :
- de toewijzingen bedoeld in artikel 35.
De Koning kan deze de lijst van toewijzingen wijzigen.
Deze beschikbare effectieve ontvangsten zullen worden
geïsoleerd en het totaal ervan zal apart vermeld worden in een
bijlage bij de rekeningen van begrotingsuitvoering. Het
percentage van de stijging van de beschikbare effectieve
inkomsten uit bijdragen tussen het boekjaar N-1 en het boekjaar
N-2 wordt vastgelegd bij de goedkeuring van deze rekeningen.
De
in
deze
paragraaf
bedoelde
rekeningen
van
begrotingsuitvoering zijn de rekeningen die voor ieder boekjaar
worden opgemaakt door de Rijksdienst voor sociale zekerheid bij
toepassing van artikel 11 a) van het koninklijk besluit van 22 juni
2001 tot vaststelling van de regelen inzake de begroting, de
boekhouding en de rekeningen van de openbare instellingen van
sociale zekerheid die zijn onderworpen aan het koninklijk besluit
van 3 april 1997 houdende maatregelen met het oog op de
responsabilisering van de openbare instellingen van sociale
zekerheid.
Indien de in het eerste lid bedoelde beperking aanleiding geeft
tot marges worden deze toegewezen voor de dekking van de
thesauriebehoeften en, voor het overige, voor de reserves van de
regeling. Deze marges worden niet gebruikt ter financiering van
nieuwe initiatieven in andere takken van de sociale zekerheid dan
de geneeskundige verzorging.
Voor het boekjaar 2008 zal het percentage van de stijging van
de beschikbare effectieve inkomsten uit bijdragen tussen het
boekjaar N-1 en het boekjaar N-2 worden toegepast op het
gedeelte van de geglobaliseerde geldmiddelen toegewezen in
2007 voor de financiering van de verplichte verzekering voor
geneeskundige verzorging krachtens § 1, verminderd met de
bedragen inherent aan de betaling van de overschrijdingen van de
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
begrotingsdoelstellingen van de geneeskundige verzorging van
de vorige jaren.
§ 1ter. Ingeval voor een boekjaar, de uitgaven in het kader van
de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging hoger
zijn dan de globale jaarlijkse begrotingsdoelstelling vastgelegd
overeenkomstig artikel 40, § 1, van voormelde wet van 14 juli
1994, wordt het gedeelte van de geglobaliseerde geldmiddelen
verschuldigd voor de financiering van de verplichte verzekering
voor geneeskundige verzorging, voor het boekjaar, zoals
voorzien in de vorige paragraaf, aangevuld met een bedrag dat
overeenstemt met een percentage van de overschrijding rekening
houdend met artikel 198, § 3 van dezelfde wet.
De Koning bepaalt, bij een besluit vastgesteld na overleg in de
Ministerraad en na advies van het Beheerscomité van de sociale
zekerheid, het percentage van de overschrijding dat ten laste
gelegd wordt van de RSZ-Globaal beheer alsook de voorwaarden
en modaliteiten van de storting van deze bijkomende
tegemoetkoming. De Staat draagt niet bij tot deze bijkomende
tegemoetkoming.
Dit besluit is gemeenschappelijk met het in § 1ter van artikel 6
van het koninklijk besluit van 18 november 1996 strekkende tot
invoering van een globaal financieel beheer in het sociaal statuut
der zelfstandigen, met toepassing van hoofdstuk I van titel VI
van de wet van 26 juli 1996 tot modernisering van de sociale
zekerheid en tot vrijwaring van de leefbaarheid van de wettelijke
pensioenstelsels bedoeld besluit. Het in de vorige zin bedoeld
gemeenschappelijke besluit zal een verdeelsleutel van dit in het
eerste lid bedoeld bijkomende bedrag overnemen. Deze
verdeelsleutel zal voor elk globaal beheer overeenstemmen met
hun in § 1quater van respectievelijk artikel 24 van deze wet en
artikel 6 van het koninklijk besluit van 18 november 1996
strekkende tot invoering van een globaal financieel beheer in het
sociaal statuut der zelfstandigen, met toepassing van hoofdstuk I
van titel VI van de wet van 26 juli 1996 tot modernisering van de
sociale zekerheid en tot vrijwaring van de leefbaarheid van de
wettelijke pensioenstelsels bedoeld percentage.
§ 1quater. Vanaf het boekjaar 2008, worden per boekjaar,
onverminderd §§ 1bis en 1ter, bijkomende geldmiddelen voor de
financiering van de verplichte verzekering voor geneeskundige
verzorging toegewezen.
Deze bijkomende geldmiddelen zijn gelijk aan het percentage
van een bedrag. Dit bedrag is gelijk aan de uitgaven vermeld in
de begroting van de verzekering voor geneeskundige verzorging
vastgelegd bij toepassing van artikel 16, § 1, 3°, van voormelde
wet van 14 juli 1994, voor dat boekjaar, verminderd met :
a) een bedrag overeenstemmend met het gedeelte van de
geglobaliseerde financiële middelen verschuldigd krachtens §
1bis voor dat boekjaar;
b) een bedrag overeenstemmend met het gedeelte van de
ontvangsten van het globaal financieel beheer van het sociaal
statuut, verschuldigd krachtens § 1bis van artikel 6 van het
koninklijk besluit van 18 november 1996 strekkende tot
invoering van een globaal financieel beheer in het sociaal statuut
der zelfstandigen, met toepassing van hoofdstuk I van titel VI
van de wet van 26 juli 1996 tot modernisering van de sociale
zekerheid en tot vrijwaring van de leefbaarheid van de wettelijke
pensioenstelsels, voor dat boekjaar;
c) een bedrag overeenstemmend met de som van de eigen
inkomsten bestemd voor de regeling voor geneeskundige
verzorging, bedoeld in artikel 22, § 2, b ), voor dat boekjaar, en
opgenomen in de voorlopige afsluiting zoals opgemaakt
krachtens artikel 202, § 2, van voormelde wet van 14 juli 1994.
Het in het vorig lid bedoeld percentage is gelijk aan de deling
van het in a) van vorig lid bedoeld bedrag door de som van de in
a) en b) van hetzelfde lid bedoelde bedragen.) <W 2007-0131/45, art. 2, 074; Inwerkingtreding : 30-04-2007>
(§ 1quinquies. Onverminderd § 1ter en § 1quater wordt vanaf
het boekjaar 2008 het bedrag bedoeld in § 1bis verminderd met
een bedrag van 182 060 duizend EUR dat jaarlijks aangepast
wordt aan de schommeling van het gemiddelde indexcijfer van
de consumptieprijzen.) <W 2007-03-26/37, art. 4, 075;
Inwerkingtreding : 01-01-2008>
§ 2. In afwijking van de bepalingen van § 1, en in uitvoering
van het bepaalde in artikel 1, § 2ter van de wet van 1 augustus
1985 houdende sociale bepalingen, wordt een gedeelte van de
geglobaliseerde geldmiddelen, bedoeld in artikel 22, § 2, a)
aangewend voor de financiering aan de Rijksdienst voor sociale
zekerheid van de plaatselijke en provinciale overheidsdiensten
van de werknemers die in ziekenhuizen zijn tewerkgesteld
overeenkomstig de bepalingen van hoofdstuk II, afdeling 5, van
het koninklijk besluit nr. 25 van 24 maart 1982 tot opzetting van
een programma ter bevordering van de werkgelegenheid in de
niet-commerciële sector.
§ 3. De regelingen die niet behoren tot het Globaal Beheer
ontvangen (...), na aftrek van de bestuurskosten van de
Rijksdienst voor Sociale Zekerheid, de opbrengst van de
bijdragen van de desbetreffende regeling. <W 1999-01-25/32,
art. 51, 043; Inwerkingtreding : 16-02-1999>
Art. 25. De Rijksdienst voor sociale zekerheid kan met de
invordering van andere dan de in artikel 23 bedoelde bijdragen
enkel worden belast voor zover deze vastgesteld worden in
verhouding tot het loon en volgens de bestaande loongrenzen.
Art. 26. <KB 1997-08-08/42, art. 9, 037; Inwerkingtreding : 0107-1997> Het geheel van de jaarlijkse rijkstoelagen ten gunste
van de verschillende sociale-zekerheidsregelingen voor
werknemers, bedoeld in artikel 1 van de wet van 29 december
1990 houdende sociale bepalingen, wordt aangewend voor de
financiering van de regelingen van het Globaal Beheer, bedoeld
in artikel 21, § 2.
De
rijkstoelage
voor
de
uitgaven
van
de
invaliditeitspensioenverzekering
voor
de
mijnwerkers,
vastgesteld op het verschil tussen de ontvangsten uit bijdragen en
deze uitgaven, wordt eveneens aangewend voor de financiering
van de regelingen van het Globaal Beheer, bedoeld in artikel 21,
§ 2.
De rijkstoelagen voor (de tak geneeskundige verzorging en de
tak uitkeringen) van het stelsel der zeelieden ter koopvaardij,
bedoeld in het artikel 76 van het koninklijk besluit van 24
oktober 1936 houdende wijziging en samenordening van de
111
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
statuten der Hulp- en Voorzorgskas voor zeevarenden en de
rijkstoelagen voor de tak werkloosheid van dit stelsel, [1 bedoeld
in artikel 19 van de programmawet van 17 juni 2009]1, worden
eveneens aangewend voor de financiering van de regelingen van
het Globaal Beheer, bedoeld in artikel 21, § 2. <W 1999-0125/32, art. 52, 043; Inwerkingtreding : 16-02-1999>
---------(1)<W 2010-04-28/01, art. 105, 089; Inwerkingtreding : 01-072009>
Art. 27. De Koning kan voor ieder van de regelingen van de
sociale zekerheid een maximum- en een minimumbedrag van de
sociale prestaties vaststellen.
Art. 28. De Koning past binnen een jaar na de inwerkingtreding
van deze wet de sociale zekerheidswetgeving aan, ten behoeve
van de (deeltijdse werknemers). <KB 2001-06-10/58, art. 6, 052;
Inwerkingtreding : 01-01-2003>
Art. 29. (Opgeheven) <W 2007-05-10/36, art. 41, 076;
Inwerkingtreding : 09-06-2007>
Art. 30. § 1. De terugvordering van de ten onrechte betaalde
sociale prestaties verjaart na drie jaar, te rekenen vanaf de datum
waarop de uitbetaling is geschied.
De in het eerste lid voorgeschreven termijn wordt teruggebracht
tot zes maanden indien de betaling enkel het gevolg is van een
vergissing van de instelling of de dienst, waarvan de betrokkene
zich normaal geen rekenschap kon geven.
De in het eerste lid voorgeschreven termijn wordt verlengd tot
vijf jaar indien ten onrechte werd betaald in geval van bedrog,
arglist of bedrieglijke handelingen van de betrokkene.
§ 2. Van de beslissing tot terugvordering wordt, op straffe van
nietigheid, kennis gegeven aan de schuldenaren bij ter post
aangetekend schrijven.
Hierin worden, op straffe van nietigheid, vermeld:
- de vaststelling van het onverschuldigde;
- het totale bedrag van het onverschuldigde, evenals de
berekeningswijze ervan;
- de bepalingen in strijd waarmede de betalingen werden
verricht;
- de in aanmerking genomen verjaringstermijn en de motivering
ervan;
- de mogelijkheid om, op straffe van verval, binnen de dertig
dagen na de aanbieding aan de belanghebbende, van het
aangetekend schrijven beroep in te stellen bij de bevoegde
arbeidsrechtbank.
Het ter post neerleggen van het aangetekend schrijven stuit de
verjaring.
§ 3. Het beheerscomité van de betrokken instelling kan in een
verordening bepalen in welke gevallen van terugvordering wordt
afgezien omdat het om behartigenswaardige gevallen gaat of
omdat het onverschuldigd betaalde beneden een te bepalen
bedrag ligt of buiten verhouding staat tot de vermoedelijke
112
proceskosten. De verordening wordt voorgelegd aan de
goedkeuring van de Minister onder wie de instelling ressorteert
en in het Belgisch Staatsblad bekendgemaakt.
Art. 31. <Wijzigingsbepaling>
Art. 31bis. <Ingevoegd bij W 2005-12-13/35, art. 28;
Inwerkingtreding : 01-01-2007> § 1. Met toepassing van artikel
1675/10 van het Gerechtelijk Wetboek zijn de organen die belast
zijn met het innen van de bijdragen voor de sociale zekerheid en
de instellingen die de sociale uitkeringen toekennen gemachtigd
een gedeeltelijke of volledige kwijtschelding van de bedragen die
hen verschuldigd zijn te aanvaarden wanneer deze kwijtschelding
is voorgesteld door de schuldbemiddelaar, in het kader van een in
de bepalingen van titel V van het vijfde deel van het Gerechtelijk
Wetboek bedoelde minnelijke aanzuiveringsregeling, voorzover
aan de voorwaarden die door de Koning vastgesteld zijn, is
voldaan op het ogenblik dat de schuldbemiddelaar zich wendt tot
de voornoemde instellingen.
§ 2. De Koning bepaalt, na advies van de Nationale
Arbeidsraad, en uiterlijk tegen [1 1 juli 2010]1 :
1° de volgende begrippen : " organen die belast zijn met het
innen van de bijdragen ", " instellingen die de sociale uitkeringen
toekennen ", " bijdragen voor de sociale zekerheid " en "
bedragen ";
2° de instantie die, onder de in 1° bedoelde organen, bevoegd is
om het in § 1 bedoelde voorstel tot kwijtschelding te aanvaarden;
3° de in § 1 bedoelde voorwaarden.
---------(1)<W 2009-05-06/03, art. 72, 083; Inwerkingtreding : 29-052009>
Art. 31ter. [1 § 1. Werkgevers kunnen een mandataris
aanstellen in het kader van hun sociale administratie.
§ 2. Er bestaan twee types mandatarissen :
1° Sociale dienstverrichters zijn mandatarissen die in naam en
voor rekening van werkgevers formaliteiten inzake sociale
zekerheid, waartoe deze werkgevers zijn gehouden ten aanzien
van de instellingen van sociale zekerheid, in een rechtstreekse
relatie met deze instellingen vervullen.
Binnen de grenzen van het met de werkgever gesloten mandaat
nemen zij de opdracht op zich de werkgevers te begeleiden in
hun betrekkingen met de instellingen, zoals ze zijn opgesomd in
artikel 2, eerste alinea, 2°, van de wet van 15 januari 1990
houdende oprichting en organisatie van een Kruispuntbank van
de sociale zekerheid, en hen in die context te informeren;
2° erkende sociale secretariaten, zoals bedoeld in artikel 27 van
de wet van 27 juni 1969 tot herziening van de besluitwet van 28
december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der
arbeiders.
§ 3. De mandataris krijgt voor het uitvoeren van de
formaliteiten inzake sociale zekerheid voor zijn aangesloten
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
werkgevers een toegang tot het elektronische netwerk van de
sociale zekerheid voor zover :
1° hij zich behoorlijk identificeert bij de diensten van de
Rijksdienst voor sociale zekerheid of bij de diensten van de
Rijksdienst voor sociale zekerheid van de provinciale en
plaatselijke overheidsdiensten;
2° hij zich schikt naar de onderrichtingen van de betrokken
administraties;
3° hij op aanvraag van de bevoegde administraties alle
inlichtingen verschaft of alle documenten voor het toezicht op de
toepassing van de sociale wetten doorgeeft, overeenkomstig de
wet van 16 november 1972 betreffende de arbeidsinspectie, voor
zover die inlichtingen of documenten noodzakelijk zijn voor de
uitvoering van de opdrachten van de mandataris;
4° hij de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid of de Rijksdienst
voor Sociale Zekerheid van de provinciale en plaatselijke
overheidsdiensten, en de sociale inspectie van de Federale
Overheidsdienst Sociale Zekerheid, binnen vijftien dagen na de
gebeurtenis kennis geeft van de opzegging of van de schrapping
van een werkgever.]1
---------(1)<Ingevoegd bij W 2009-12-30/01, art. 49, 086;
Inwerkingtreding : 01-01-2010>
Art. 31quater. [1 § 1. Tussen de werkgever en zijn mandataris
wordt een schriftelijke overeenkomst gesloten die onder meer de
inhoud regelt van het mandaat, met naleving van de
hiernavolgende voorwaarden.
Het mandaat kan gelden voor de totaliteit van de verplichtingen
inzake sociale zekerheid of een gedeelte ervan.
De Koning kan verplichtingen inzake sociale zekerheid
vastleggen waarvoor een enkele mandataris bevoegd moet zijn.
§ 2. Het mandaat wordt vóór de aanvang ervan aan de
Rijksdienst voor sociale zekerheid of aan de Rijksdienst voor
Sociale Zekerheid van de plaatselijke en provinciale
overheidsdiensten kenbaar gemaakt door middel van de
verzending van een procuratie.
De door de werkgever aangeduide mandataris is het eerste
aanspreekpunt voor de instellingen van sociale zekerheid in de
betrekkingen met de werkgever.
§ 3. Een mandaat kan slechts op het ogenblik van de overgang
naar een nieuw kwartaal worden overgedragen op een nieuwe
mandataris.
De Koning bepaalt de modaliteiten die moeten in acht genomen
worden bij de overgang van het mandaat van een mandataris naar
een andere mandataris.
§ 4. Onverminderd de toepassing van paragraaf 5, neemt de
nieuwe mandataris van zijn voorganger het beheer over van de
elektronische toepassingen die met het oog op het vervullen van
de verplichtingen inzake sociale zekerheid door de instellingen
van sociale zekerheid ter beschikking worden gesteld en is
daarbij belast met het beheer van het verleden, het heden en de
toekomst. Vanaf de overname van het mandaat is de nieuwe
mandataris het eerste aanspreekpunt voor de instellingen van
sociale zekerheid in de betrekkingen met de werkgever.
Op de oude mandataris rust een informatieplicht naar de
nieuwe mandataris betreffende de kwartalen waarvoor de oude
mandataris aangiften of formaliteiten heeft verricht, en dit
gedurende de termijn dat de kwartalen waarop de informatie
betrekking heeft nog niet zijn verjaard.
In geval van stuiting of schorsing van de verjaring loopt de
informatieplicht onverminderd door.
De informatieplicht houdt in dat de oude mandataris op
verzoek van de nieuwe mandataris alle beschikbare inlichtingen,
nodig voor de technische transacties, dient te verschaffen over
kwartalen die onder zijn beheer vielen.
§ 5. Een overeenkomst tussen de werkgever en de nieuwe
mandataris moet verplicht bepalen in welke mate de vorige
mandataris de opdracht behoudt om voor de kwartalen en voor de
verplichtingen van sociale zekerheid die onder zijn mandaat
vielen nog effectief technische transacties te verrichten.]1
---------(1)<Ingevoegd bij W 2009-12-30/01, art. 50, 086;
Inwerkingtreding : 01-01-2010>
Hoofdstuk IV. - Slot- en overgangsbepalingen
Art. 32. De Koning is ermee belast de betrokken
wetsbepalingen te wijzigen of op te heffen om ze in
overeenstemming te brengen met het bepaalde in de artikelen 1
en 2 en de bepalingen van hoofdstuk III van deze wet.
Art. 33. De beginselen vastgelegd in de artikelen 5 tot 13 van
deze wet worden bij wet uitgewerkt.
Art. 34. § 1. De Koning voert deze wet uit bij in Ministerraad
overlegde besluiten en na het advies van de Nationale
Arbeidsraad te hebben ingewonnen.
Wordt dit advies niet binnen twee maanden uitgebracht, dan is
het niet meer vereist.
§ 2. De koninklijke besluiten houdende uitvoering van de
artikelen 2, 15, 17 en 27 tot 30 van deze wet worden voor advies
voorgelegd aan de bevoegde parlementaire commissies.
Art. 35. § 1. [opgeheven] <W 2002-12-24/31, art. 362, 058;
Inwerkingtreding : 01-01-2004>
§ 2. [opgeheven] <W 2002-12-24/31, art. 362, 058;
Inwerkingtreding : 01-01-2004>
§ 3. [opgeheven] <W 2002-12-24/31, art. 362, 058;
Inwerkingtreding : 01-01-2004>
§ 4. [opgeheven] <W 2002-12-24/31, art. 362, 058;
Inwerkingtreding : 01-01-2004>
[§ 5. A. De Koning kan, bij een in Ministerraad overlegd
besluit, onder de voorwaarden die Hij bepaalt, een forfaitaire
vermindering van de werkgeversbijdrage toekennen aan de
werkgevers van de social profit sector, voor het bedrag die Hij
bepaalt, per werknemer, per kwartaal :
1° voor de werknemers onderworpen aan het geheel van de
stelsels beoogd in artikel 21 van deze wet;
2° voor de werknemers die de Staat, de gemeenschappen, de
gewesten, de provincies, de aan de provincies ondergeschikte
113
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
instellingen, de gemeenten, de aan de gemeenten ondergeschikte
instellingen, de verenigingen van gemeenten en de instellingen
van openbaar nut tewerkstellen.
De Koning kan, bij een in Ministerraad overlegd besluit, het
bedrag van de forfaitaire vermindering aanpassen ingeval de
werkgever die onder de toepassing van deze paragraaf valt,
andere verminderingen van sociale zekerheidsbijdragen geniet.
De opbrengst van de vermindering werkgeversbijdragen wordt
besteed aan het creëren van tewerkstelling.
B. De Koning bepaalt de regelen met betrekking tot de
cumulatie van de in de punt A. bedoelde forfaitaire vermindering
met andere verminderingen der bijdragen. De Koning bepaalt
ook de bijdragen bedoeld in artikel 38, §§ 3 en 3bis waarop deze
forfaitaire vermindering van toepassing is.
C. Voor de toepassing van deze paragraaf :
1° wordt per paritair comité of paritair subcomité dat onder de
toepassing van deze paragraaf valt, een sectoraal fonds opgericht
overeenkomstig de wet van 7 januari 1958 betreffende de
Fondsen voor bestaanszekerheid.
De Koning kan evenwel in een specifieke bepaling voorzien
wanneer een paritair comité of paritair subcomité in
herstructurering is.
In de boekhouding van elk Fonds worden de volgende rubrieken
voorzien :
a) rubriek voor betaling van de werkingskosten;
b) rubriek voor de financiering van de personeelskosten;
c) rubriek voor de financiering van bijkomende tewerkstelling;
2° (a) wordt bij de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid van de
provinciale en plaatselijke overheidsdiensten een Fonds Sociale
Maribel ingesteld, dat bevoegd is voor alle in punt A van dit
artikel bedoelde werkgevers van de overheidssector.
Dit Fonds wordt beheerd door een beheerscomité dat,
overeenkomstig de regelen bepaald door de Koning, paritair is
samengesteld uit vertegenwoordigers van de werknemers en
vertegenwoordigers van de in het vorige lid bedoelde
werkgevers.
Dit Fonds wordt gespijsd met de opbrengst van de in dit artikel
bedoelde werkgeversbijdrageverminderingen van sociale
zekerheid, waarop de betrokken werkgevers van de
overheidssector aanspraak kunnen maken. De Rijksdienst voor
Sociale Zekerheid stort aan het Fonds de opbrengst van de in dit
artikel bedoelde werkgeversbijdrageverminderingen van sociale
zekerheid, waarop de werkgevers van de overheidssector die bij
deze Rijksdienst zijn aangesloten aanspraak kunnen maken. De
Rijksdienst voor Sociale Zekerheid van de provinciale en
plaatselijke overheidsdiensten stort aan het Fonds de opbrengst
van de in dit artikel bedoelde werkgeversbijdrageverminderingen
van sociale zekerheid, waarop de werkgevers van de
overheidssector die bij deze Rijksdienst zijn aangesloten
aanspraak kunnen maken.
Overeenkomstig de regelen bepaald door de Koning beslist het
beheerscomité over de aanwending van het gedeelte van de
opbrengst van de forfaitaire vermindering, dat beschikbaar is
voor de financiering van bijkomende tewerkstelling.
114
De boekhouding van het Fonds bevat de volgende rubrieken :
1. rubriek voor de betaling van de werkingskosten;
2. rubriek voor de financiering van de administratie- en
personeelskosten;
3. rubriek voor de financiering van bijkomende tewerkstelling,
met de volgende subrubrieken :
- de bijdrageverminderingen waarop de bij de Rijksdienst voor
Sociale Zekerheid aangesloten ziekenhuizen en psychiatrische
verzorgingstehuizen aanspraak kunnen maken;
- de bijdrageverminderingen waarop de andere dan in het vorig
streepje bedoelde werkgevers en die bij de Rijksdienst voor
Sociale Zekerheid aangesloten zijn, aanspraak kunnen maken;
- de bijdrageverminderingen waarop de bij de Rijksdienst voor
Sociale Zekerheid van de provinciale en plaatselijke
overheidsdiensten aangesloten ziekenhuizen en psychiatrische
verzorgingstehuizen aanspraak kunnen maken;
- de bijdrageverminderingen waarop de andere dan in het vorig
streepje bedoelde werkgevers en die bij de Rijksdienst voor
Sociale Zekerheid van de provinciale en plaatselijke
overheidsdiensten aangesloten zijn, aanspraak kunnen maken;
- de bedragen die de Minister bevoegd voor Werkgelegenheid,
de minister bevoegd voor Sociale Zaken en de Minister bevoegd
voor Volksgezondheid onder de niet-recurrente middelen van het
Fonds toewijzen voor de financiering van opleidingsprojecten.
b) wordt bij de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid van de
provinciale
en
plaatselijke
overheidsdiensten
een
terugvorderingsfonds ingesteld.
De boekhouding van dit Fonds bevat de volgende rubrieken :
1. rubriek voor de terugvordering ten laste van de
overheidswerkgevers die bij de Rijksdienst voor Sociale
Zekerheid zijn aangesloten;
2. rubriek voor de terugvordering ten laste van de
overheidswerkgevers die bij de Rijksdienst voor Sociale
Zekerheid van de provinciale en plaatselijke overheidsdiensten
zijn aangesloten.
c) De Koning bepaalt, bij besluit vastgesteld na overleg in de
Ministerraad, de bijkomende voorwaarden en de nadere regelen
voor de toepassing van deze paragraaf.] <W 2005-12-27/30, art.
3, 068; Inwerkingtreding : 09-01-2006>
3° [...] <W 2005-12-27/30, art. 4, 068; Inwerkingtreding : 0901-2006>
D. de Koning bepaalt de voorwaarden en nadere regelen voor de
bepaling van de opbrengst van de forfaitaire vermindering
bedoeld in deze paragraaf, alsook de regelen voor de verdeling
van de opbrengst.
Op de opbrengst die aan ieder sectoraal fonds [en aan het Fonds
Sociale Maribel bevoegd voor alle werkgevers van de
overheidssector] toekomt [...] en de openbare sector aangesloten
bij de Rijksdienst voor sociale zekerheid, wordt 0,10 % van deze
opbrengst door de Rijksdienst voor sociale zekerheid of door de
Rijksdienst voor sociale zekerheid van de provinciale en
plaatselijke overheidsdiensten, naargelang van het geval, gestort
aan [het globaal beheer van de sociale zekerheid]. De sectorale
fondsen zijn gemachtigd om [4 maximum]4 1,20 % van de hun
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
toegekende bedragen aan te wenden ter dekking van
administratie- en personeelskosten. [...] [...] <W 2005-12-27/30,
art. 5, 068; Inwerkingtreding : 09-01-2006> <W 2006-12-27/30,
art. 176, 072; Inwerkingtreding : 01-01-2007>
Uiterlijk op 30 [juni] van ieder jaar, moeten de sectorale
fondsen, alsook [...], aan de minister bevoegd voor
Werkgelegenheid, de minister bevoegd voor Sociale Zaken en
voor de sectoren die onder zijn bevoegdheid vallen, de minister
bevoegd voor Volksgezondheid een afschrift overzenden van hun
jaarrekening met betrekking tot het afgelopen jaar alsook hun
kastoestand op 31 december van het afgelopen jaar; die
documenten moeten door een revisor, lid van het Instituut voor
de bedrijfsrevisoren, [...] of door de revisor aangeduid door het
beheerscomité van Rijksdienst voor Sociale Zekerheid van de
provinciale en plaatselijke overheidsdiensten, naar gelang van het
geval, voor echt verklaard zijn. [Hij kan twee
regeringscommissarissen aanstellen bij het Fonds Sociale
Maribel bevoegd voor alle werkgevers van de overheidssector.]
<W 2005-12-27/30, art. 6, 068; Inwerkingtreding : 09-01-2006>
De Koning kan eveneens een regeringscommissaris aanstellen
[bij elk sectoraal fonds] [...]. <W 2005-12-27/30, art. 7, 068;
Inwerkingtreding : 09-01-2006>
E. [De volgende middelen worden jaarlijks ter beschikking
gesteld van het globaal beheer van de sociale zekerheid :
a) het bedrag dat op de rekening van elk sectoraal fonds Sociale
Maribel staat op 31 december met inbegrip van de intresten,
verminderd met :
- 5 percent van de voormelde opbrengst van het lopende jaar en
- het bedrag ((aangewend voor de betalingen uitgevoerd sedert 1
januari van het lopende jaar en betreffende tegemoetkomingen
die aan de werkgevers voor het voorbije jaar verschuldigd zijn]
en <W 2005-12-27/30, art. 8, 068; Inwerkingtreding : 09-012006>
- de niet-recurrente bedragen die de minister bevoegd voor
Werkgelegenheid, de minister bevoegd voor Sociale Zaken en de
minister bevoegd voor Volksgezondheid hebben toegewezen
voor de financiering van opleidingsprojecten.
[Dit bedrag wordt in mindering gebracht op de opbrengst van de
forfaitaire vermindering die ter beschikking gesteld wordt bij elk
sectoraal fonds voor het tweede jaar dat volgt op het jaar waarop
dit bedrag betrekking heeft.] <W 2005-12-27/30, art. 8, 068;
Inwerkingtreding : 09-01-2006>
b) het bedrag dat voortvloeit uit de toepassing van het
controlemechanisme dat door de Koning, bij een in Ministerraad
overlegd besluit, wordt bepaald.] <W 2004-12-27/30, art. 168,
063; Inwerkingtreding : 01-11-2004>
F. De bepalingen van het algemeen stelsel van de sociale
zekerheid voor werknemers, met name wat de aangiften met
verantwoording van de bijdragen, de betalingstermijnen, de
toepassing van de burgerlijke sancties en de strafbepalingen, de
bevoegde rechter in geval van betwisting, de verjaring inzake
rechtsvorderingen, het voorrecht en de mededeling van het
bedrag van de schuldvordering van de Rijksdienst voor sociale
zekerheid betreft, zijn van toepassing.
Onverminderd de bevoegdheden van de officieren van
gerechtelijke politie, houden de door de Koning aangewezen
ambtenaren toezicht op de naleving van deze paragraaf en de
uitvoeringsbesluiten ervan.
Deze ambtenaren oefenen dit toezicht uit overeenkomstig de
bepalingen van de wet van 16 november 1972 betreffende de
arbeidsinspectie.
G. De Koning bepaalt, bij een in Ministerraad overlegd besluit,
de bijkomende voorwaarden en nadere regelen voor de
toepassing van deze paragraaf.] <W 2003-12-22/42, art. 32, 060;
Inwerkingtreding : 01-01-2004>
[H. De Koning kan, in een besluit vastgesteld na overleg in de
Ministerraad, per sectoraal Fonds een compensatiebedrag
vastleggen voor de jaren 2006, 2007 en 2008. De Koning bepaalt
de toekenningsvoorwaarden en de berekeningsmodaliteiten van
deze compensatie.] <L 2005-12-27/30, art. 9, 068;
Inwerkingtreding : 09-01-2006>
[2 I. De sectorale fondsen bedoeld in punt C, 1°, evenals de
Fondsen Sociale Maribel bedoeld in punt 2°, (a) worden, naast de
taken die hen zijn toevertrouwd met toepassing van artikel 1 van
de wet van 7 januari 1958 betreffende de Fondsen voor
bestaanszekerheid, belast met het beheer van de arbeidsplaatsen
voor jongeren in het kader van globale projecten op federaal
niveau en op het niveau van de deelgebieden in de nonprofitsector, die voortvloeien uit de artikelen 82, § 3, en 83 van
de wet van 23 december 2005 betreffende het generatiepact.]2
[1 § 6. A. De Koning kan, bij een besluit vastgesteld na overleg
in de Ministerraad, onder de voorwaarden die hij bepaalt, aan de
fondsen bedoeld in § 5, C, 1°, een gedeelte toekennen van het
niet door te storten gedeelte van de bedrijfsvoorheffing bedoeld
in het vierde lid van artikel 275/7 van het Wetboek van de
inkomstenbelastingen 1992.
B. De bepalingen van titel VII van het Wetboek van de
inkomstenbelastingen 1992 zijn van toepassing op het deel van
de vrijstelling van doorstorting van de bedrijfsvoorheffing,
bedoeld in het vierde lid van artikel 275/7, toegewezen aan de
financiering van het Sociale Maribelfonds.
C. In afwijking van punt E. van § 5, wordt het bedrag van het
niet doorgestort gedeelte van de bedrijfsvoorheffing dat op 31
december op de rekening van elk fonds staat, met inbegrip van de
interesten, verminderd met het bedrag van het niet doorgestort
gedeelte van de bedrijfsvoorheffing ontvangen in het lopende
jaar, jaarlijks ter beschikking gesteld van het globaal beheer van
de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid.
Dit bedrag wordt ingehouden van de opbrengst van de
forfaitaire bijdragevermindering die ter beschikking wordt
gesteld van elk sectoraal fonds voor het tweede jaar dat volgt op
het jaar waarop dit bedrag betrekking heeft.
D. Onverminderd de bevoegdheden van de officieren van
gerechtelijke politie, houden de door de Koning aangewezen
ambtenaren toezicht op de naleving van deze paragraaf en de
uitvoeringsbesluiten ervan.
Deze ambtenaren oefenen dit toezicht uit overeenkomstig de
bepalingen van de wet van 16 november 1972 betreffende de
arbeidsinspectie.
115
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
E. De koning bepaalt de bijkomende voorwaarden en nadere
regelen voor de toepassing van deze paragraaf.]1
[3 § 7. In geval van toekenning van een deel van de vrijstelling
van doorstorting van de bedrijfsvoorheffing zoals bedoeld in de
vorige paragraaf, kan de Koning vanaf het jaar 2010 in een
besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, een
compensatiebedrag vastleggen voor het Fonds als bedoeld in § 5,
C, 2°. De Koning bepaalt de toekenningsvoorwaarden en de
berekeningsmodaliteiten van deze compensatie.]3
---------(1)<W 2009-03-27/37, art. 48, 082; Inwerkingtreding : 17-042009>
(2)<W 2009-06-17/01, art. 53, 084; Inwerkingtreding : 01-052009>
(3)<W 2009-12-30/02, art. 2, 085; Inwerkingtreding : 10-012010>
(4)<W 2010-04-28/01, art. 118, 089; Inwerkingtreding : 20-052010>
Art. 35bis. <Ingevoegd door W 1990-07-20/32, art. 1, 019;
Inwerkingtreding : 11-08-1990> De vermindering van de
werkgeversbijdragen ten belope van 4 250 frank per kwartaal,
zoals voorzien in artikel 35 van deze wet, wordt toegekend voor
de periode van 1 januari 1983 tot 31 december 1988 aan de
werkgevers die werknemers hebben tewerkgesteld die
onderworpen zijn aan het stelsel bepaald bij de besluitwet van 10
januari 1945 betreffende de maatschappelijke zekerheid van de
mijnwerkers en daarmee gelijkgestelden, voor zover deze
werknemers per maand minstens 51 pct. van het aantal (uren of
dagen, bedoeld in artikel 24 van het koninklijk besluit van 28
november 1969 tot uitvoering van de wet van 27 juni 1969 tot
herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende
de maatschappelijke zekerheid der arbeiders) presteren voorzien
in de collectieve arbeidsovereenkomst die op hen van toepassing
is. <KB 2001-06-10/58, art. 8, 052; Inwerkingtreding : 01-012003>
De werkgevers evenwel die in de loop van de periode van 1
januari 1983 tot 31 december 1988 de vermindering van de
werkgeversbijdragen, voorgeschreven bij artikel 35, § 1, eerste
lid, dat op hen toepasselijk werd gemaakt bij koninklijk besluit
van 18 februari 1983, hebben genoten, kunnen geen aanspraak
maken op de vermindering van de werkgeversbijdragen bepaald
bij het eerste lid, en dat voor de hele periode waarin dit artikel
35, § 1, eerste lid, op hen van toepassing was.
Art. 36. <W 1985-01-22/30, art. 13, 004> § 1. (Een som gelijk
aan de tegenwaarde van het verlies aan inkomsten wegens de
vermindering van de werkgeversbijdragen voor de tewerkstelling
van de handarbeiders wordt ingeschreven op de begroting van het
Ministerie van Sociale Voorzorg. Dit bedrag wordt gestort aan de
Rijksdienst voor sociale zekerheid.) <W 1990-12-29/30, art. 12,
020; Inwerkingtreding : 19-01-1991>
116
(Het totaal uit te keren bedrag voor 1991 wordt vastgesteld op
13.425 miljoen frank.) <W 1991-07-20/30, art. 3, 021;
Inwerkingtreding : 11-08-1991>
(Het totaal uit te keren bedrag voor 1992 wordt vastgesteld op
11 862 miljoen frank.) <W 1992-06-26/30, art. 6, 023;
Inwerkingtreding : 10-07-1992>
(Het totaal uit te keren bedrag voor 1993 wordt vastgesteld op 3
862,9 miljoen frank.) <W 1992-12-30/40, art. 5, 024;
Inwerkingtreding : 19-01-1993>
§ 2. (Vanaf 1991 zal de uitbetaling van dit bedrag geschieden in
vier driemaandelijkse schijven waarvan het bedrag wordt
vastgesteld bij koninklijk besluit.
Elke schijf wordt uitbetaald in de maand die volgt op het
kwartaal waarop zij betrekking heeft.) <W 1991-07-20/30, art. 3,
021; Inwerkingtreding : 11-08-1991>
§ 3. (Onverminderd de bepalingen van § 1, tweede lid, wordt de
wijze van de jaarlijkse regularisering van het verschil tussen de
ingevolge § 2 bepaalde driemaandelijkse bedragen en het bedrag
van de vermindering van de werkgeversbijdragen bepaald bij
artikel 35, bij koninklijk besluit vastgelegd.) <W 1991-07-20/30,
art. 3, 021; Inwerkingtreding : 11-08-1991>
§ 4. De aan de Rijksdienst voor maatschappelijke zekerheid
gestorte bedragen, ter compensering van de vermindering van de
werkgeversbijdragen voor de tewerkstelling van handarbeiders,
worden gelijkgesteld met sociale-zekerheidsbijdragen.
Art. 37. De Koning kan voor de werknemers die onderworpen
zijn aan het stelsel bepaald bij de besluitwet van 10 januari 1945
betreffende de maatschappelijke zekerheid van de mijnwerkers
en daarmee gelijkgestelden, en voor de handarbeiders die
onderworpen zijn aan het stelsel bepaald bij de besluitwet van 7
februari 1945 betreffende de maatschappelijke veiligheid van de
zeelieden ter koopvaardij, vanaf 1 juli 1981 voorzien in een
vermindering van de werkgeversbijdrage ten belope van
hetzelfde (bedrag) als bepaald in artikel 35, § 1, alsook in een
storting van een bedrag dat overeenstemt met het verlies aan
inkomsten ingevolge die vermindering.(...) (Dit bedrag wordt
ingeschreven op de begroting van het Ministerie van Sociale
Voorzorg.) <W 1988-12-30/31, art. 135, 014; Inwerkingtreding :
01-01-1989> <W 1990-12-29/30, art. 13, 020; Inwerkingtreding :
01-01-1991> <W 1990-12-29/30, art. 13, 020; Inwerkingtreding :
01-01-1991>
Art. 37bis. <Ingevoegd bij W 1999-12-24/36, art. 103;
Inwerkingtreding : 10-01-2000> § 1. Voor de toepassing van dit
artikel, wordt verstaan onder:
Gewone Maribel: de forfaitaire vermindering van de patronale
sociale zekerheidsbijdragen voor de tewerkstelling van
handarbeiders op kwartaalbasis, ten belope van 2 825 Belgische
frank of 1 875 Belgische frank per werknemer voor de periode
van 1 januari 1993 tot 30 juni 1993, en van 3 000 Belgische frank
of 1 875 Belgische frank voor de periode van 1 juli 1993 tot 30
juni 1997, bedoeld in het koninklijk besluit van 12 februari 1993
tot uitvoering van artikel 35, § 1, laatste lid van de wet van 29
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
juni 1981 houdende de algemene beginselen van de sociale
zekerheid voor werknemers;
Maribel bis: de forfaitaire vermindering van de patronale
sociale zekerheidsbijdragen op kwartaalbasis ten belope van
7200 Belgische frank of 6 250 Belgische frank per handarbeider
voor de periode van 1 juli 1993 tot 31 december 1993, bedoeld in
het genoemde besluit van 12 februari 1993;
Maribel ter: de forfaitaire vermindering van de patronale sociale
zekerheidsbijdragen op kwartaalbasis ten belope van 9 300
Belgische frank en van 8 437 Belgische frank per handarbeider
voor de periode van 1 januari 1994 tot 30 juni 1997 en ten belope
van dezelfde bedragen per handarbeider in de tuinbouwsector
voor de periode van 1 juli 1994 tot 31 december 1995, bedoeld in
het genoemde koninklijk besluit van 12 februari 1993;
Werkgevers: de werkgevers die tijdens de periode die een
aanvang neemt bij het derde kwartaal 1993 en eindigend bij het
28 kwartaal 1997 een vermindering van de bijdragen Maribel bis
of ter hebben genoten voor een gemiddelde tewerkstelling van
meer dan 50 handarbeiders gedurende de periode tijdens dewelke
zij bovenvermelde verminderingen hebben genoten.
§ 2. De werkgevers die een vermindering van de bijdragen
Maribel bis en/of ter hebben genoten, waarbij het verschil met de
vermindering van de gewone Maribel meer dan 4 033 990
Belgische frank (100 000 euro) bedraagt indien ze gedurende
maximum 12 kwartalen de voornoemde vermindering hebben
genoten, en meer dan 4 033 990 Belgische frank (100 000 euro)
vermenigvuldigd met het aantal kwartalen tijdens dewelke ze
Maribel bis en/of ter gedeeld door 12 hebben genoten, indien ze
gedurende meer dan 12 kwartalen de vermindering van Maribel
bis en/of ter hebben genoten, zijn verplicht tot terugbetaling van
een deel van de bovenvermelde bijdragevermindering.
Het bedrag van de terugbetaling wordt bepaald als volgt:
Het bedrag van het verschil tussen Maribel bis en/of ter en de
gewone Maribel die de werkgever had moeten genieten, wordt in
aanmerking genomen ten belope van 59,83 %.
Van dat bedrag wordt een som ten belope van 4 033 990
Belgische frank (100 000 euro) afgetrokken voor de werkgevers
die gedurende maximum 12 kwartalen de vermindering van
Maribel bis en/of ter hebben genoten, en van 4 033 990
Belgische frank (100 000 euros) vermenigvuldigd met het aantal
kwartalen tijdens dewelke ze Maribel bis enig ter gedeeld door
12 hebben genoten, voor de werkgevers die gedurende meer dan
12 kwartalen de vermindering van Maribel bis en/of ter hebben
genoten.
Het verschuldigd bedrag is geactualiseerd op 1 april 2000 met
een jaarlijkse verwijlinterest van 6,37 % die loopt vanaf het
kwartaal van de toekenning van de Maribel steun.
De terugvordering bij fusie, splitsing, omschakeling of een
inbreng van activiteit in de zin van titel IX van het Wetboek van
Koophandel in het algemeen geschiedt bij de nieuwe werkgever.
De terugvordering bij deze laatste is in verhouding tot het
percentage van het geheel van de door hem overgenomen
schulden.
§ 3. In afwijking van artikel 42 van de wet van 27 juni 1969 tot
herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende
de maatschappelijke zekerheid der arbeiders, wordt de
verjaringstermijn met betrekking tot de inning van het in § 2
beoogde bedrag verhoogd tot 8 jaar.
§ 4. De terugbetalingen zullen aan de Rijksdienst voor Sociale
Zekerheid verschuldigd zijn op april 2000. De werkgever kan
kiezen tussen een eenmalige terugbetaling van het totaal bedrag
op 1 april 2000 en een driemaandelijkse terugbetaling van het
verschuldigd bedrag in 12 schijven.
Elke schijf vertegenwoordigt één twaalfde van het totaal bedrag
verhoogd met een bijkomende verwijlinterest van 6,37 % per jaar
vanaf 1 april 2000 tot op het ogenblik waarop de betaling van de
schijf is verschuldigd.
Voor iedere in § 1 bedoelde werkgever deelt de Rijksdienst
voor sociale zekerheid, op basis van de informatie waarover hij
beschikt, het eenmalig terug te betalen bedrag mee, alsook het
bedrag van de 12 terug te betalen schijven, ingeval de werkgever
voor deze betalingswijze zou opteren.
De werkgever beschikt over een termijn van 30 dagen om zijn
keuze van betalingswijze aan te geven. Bij ontstentenis van
mededeling van zijn keuze binnen deze termijn, wordt ervan
uitgegaan dat de terugbetaling per kwartaal in 12 schijven zal
worden uitgevoerd.
(De bovenvermelde bedragen worden gelijkgesteld met de
socialezekerheidsbijdragen wat de aanwijzing van de bevoegde
rechter in geval van geschil betreft, het voorrecht en de
mededeling van het bedrag van de schuldvordering van de
instellingen belast met de inning en de invordering van de
bijdragen.
(In de mate dat tot 31 december 2001, in uitvoering van de §§ 1
tot 4, de terugbetaalde bedragen in mindering zijn gebracht van
positieve belastbare basissen in de vennootschapsbelasting, moet
40,17 % van het aldus in mindering gebrachte bedrag uiterlijk op
31 december 2002 worden gestort op de thesaurierekening. In de
mate dat zulks niet het geval was en in de mate dat het daardoor
ontstane verlies nog niet in mindering is gebracht van latere
belastbare winsten, dient het fiscaal resultaat van het belastbare
tijdperk verbonden aan het aanslagjaar 2003 te worden verhoogd
met het bedrag van de terugbetaalde en in kosten gebrachte
sommen. De Koning kan, bij een besluit vastgesteld na overleg in
de Ministerraad, de inningswijze alsmede het bedrag van de
administratieve sancties vaststellen in geval van niet-betaling,
binnen de vastgestelde termijn, van de hierboven vermelde som.
De verwijlinterest wordt berekend tegen een jaarrentevoet van
6,37 %. De termijn waarover de verwijlinterest verschuldigd is,
wordt als volgt bepaald :
- voor de in 2000 uitgevoerde en fiscaal in mindering gebrachte
terugbetalingen : vanaf 1 juli 2001 tot op het ogenblik van de
terugbetaling;
- voor de in 2001 uitgevoerde en fiscaal in mindering gebrachte
terugbetalingen : vanaf 1 juli 2002 tot op het ogenblik van de
terugbetaling.)
<W
2002-08-02/45,
art.136,
056
;
Inwerkingtreding : 29-08-2002>
De aldus terugbetaalde bedragen zijn geen aftrekbare
beroepslasten in de zin van artikel 49 van het Wetboek van de
inkomstenbelastingen 1992.
De terugbetalingen die zullen verricht worden vanaf 1 januari
2002 zijn geen aftrekbare beroepslasten in de zin van artikel 49
117
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992.) <W 200112-30/30, art. 46, 053; Inwerkingtreding : 01-01-2002>
De Koning kan bij een in de Ministerraad overlegd besluit
bijzondere regelen voor de terugbetaling bepalen.
Hij kan ook, voor de ondernemingen die door de terugbetaling
in moeilijkheden zouden geraken of tot herstructurering zouden
worden verplicht, bij een in de Ministerraad overlegd besluit
bijzondere regelen vaststellen voor de terugbetaling van de
verminderingen van sociale zekerheidsbijdragen van Maribel bis
en/of ter bedoeld in § 2, of hen vrijstellen van deze terugbetaling.
Art. 37ter. <W 2005-07-20/41, art. 98, 066; Inwerkingtreding :
01-07-2005> § 1. De Koning kan, bij een besluit vastgesteld na
overleg in de Ministerraad, en onder de door Hem bepaalde
voorwaarden en nadere regels, de werkgevers van de
baggervaartsector vrijstellen van de verplichting om de
werkgeversbijdragen te betalen, bedoeld in artikel 38, §§ 3, 1° tot
7° en 9°, en 3bis, van deze wet. Hij kan ook deze werkgevers
toelaten de werknemersbijdragen, berekend op het loon, begrensd
tot het bedrag bedoeld in artikel 7, derde lid, van het koninklijk
besluit nr. 50 van 24 oktober 1967 betreffende het rust- en
overlevingspensioen voor werknemers, te betalen aan de
instelling belast met de inning en de invordering van de
bijdragen, en het bedrag overeenstemmend met de persoonlijke
bijdragen berekend op het verschil van het bovenvermeld
begrensd loon en het brutoloon te behouden.
§ 2. a) Voor het zeevervoergedeelte van baggerwerkzaamheden
(zeevervoer van baggerspecie) mogen de werkgevers van de
baggervaartsector de in § 1 bedoelde maatregelen enkel
toepassen op de lonen van de communautaire zeelieden, die zij
tewerkstellen aan boord van in een lid-Staat van de Europese
Economische Ruimte geregistreerde zeewaardige baggerschepen
met eigen voortstuwing, die ingericht zijn voor het vervoer van
een lading over zee, waarvoor een zeebrief wordt voorgelegd en
die minstens 50 % van hun bedrijfstijd [1 vervoer op zee]1
verrichten.
b) Onder communautaire zeelieden moet worden verstaan, alle
zeelieden die in een lidstaat belasting en/of sociale
zekerheidsbijdragen betalen.
---------(1)<W 2009-05-06/03, art. 63, 083; Inwerkingtreding : 01-072005>
Art. 37quater. <W 2006-12-27/32, art. 105, 073;
Inwerkingtreding : 01-01-2007> § 1. Indien de personen die een
met een wedde bezoldigd, uitvoerend politiek mandaat
uitoefenen bij een gemeente, een openbaar centrum voor
maatschappelijk welzijn (OCMW), een provincie, een vereniging
van gemeenten of een ocmw-vereniging bedoeld in hoofdstuk
XII van de organieke wet van 8 juli 1976 of hun vervangers niet
onderworpen zijn aan de wet van 27 juni 1969 tot herziening van
de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de
maatschappelijke zekerheid der arbeiders ingevolge hun activiteit
als werknemer of aan het koninklijk besluit nr. 38 van 27 juli
118
1967 houdende inrichting van het sociaal statuut der
zelfstandigen ingevolge hun activiteit als zelfstandige, en indien
ze zonder de toepassing van de huidige bepaling enkel prestaties
inzake geneeskundige verzorging zouden genieten mits betaling
van bijkomende persoonlijke bijdragen, worden zij door de
gemeente, het OCMW, de provincie, de vereniging van
gemeenten of de ocmw-vereniging onderworpen aan de
regelingen van de verplichte verzekering voor geneeskundige
verzorging en uitkeringen, werkloosheidsuitkeringen en de
gezinsbijslag bedoeld bij artikel 5, 1°, a), b), e) en f), van
voornoemde wet van 27 juni 1969.
§ 2. Worden eveneens onderworpen aan de bovenvermelde
stelsels, de personen die een met een wedde bezoldigd,
uitvoerend politiek mandaat uitoefenen bij een gemeente, een
openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn (OCMW), een
provincie, een vereniging van gemeenten of een ocmwvereniging bedoeld in hoofdstuk XII van de organieke wet van 8
juli 1976 of hun vervangers onderworpen aan de wet van 27 juni
1969 tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944
betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders, of aan
het koninklijk besluit nr. 38 van 27 juli 1967 houdende inrichting
van het sociaal statuut der zelfstandigen, indien ze zonder de
toepassing van de huidige bepaling enkel prestaties inzake de
verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging zouden
genieten mits betaling van bijkomende persoonlijke bijdragen.
§ 3. De werknemers- en werkgeversbijdragen bedoeld bij artikel
38, § 2, 2°, 3°, 4°, en § 3, 2°, 3° en 4°, van deze wet en bij artikel
18 van het koninklijk besluit van 25 oktober 1985 tot uitvoering
van hoofdstuk 1, afdeling 1, van de wet van 1 augustus 1985
houdende sociale bepalingen, berekend op het bedrag van hun
volledige wedde, worden aangegeven en betaald aan de
Rijksdienst voor sociale zekerheid van de provinciale en
plaatselijke overheidsdiensten.
§ 4. De Koning bepaalt bij een besluit vastgesteld na overleg in
de Ministerraad de nadere regels ter uitvoering van deze
bepaling.
Art. 37quinquies. <Ingevoegd bij W 2002-12-24/31, art. 173;
Inwerkingtreding : 01-07-2003> § 1. De Koning kan, bij een
besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, een forfaitair
gedeelte van het gemiddeld dag- en/of uurloon van de
werknemers die artistieke prestaties leveren en/of artistieke
werken produceren, vrijstellen van de werkgeversbijdragen,
bedoeld in artikel 38, §§ 3, 1° tot 7° en 3bis.
De Koning bepaalt, bij een besluit vastgesteld na overleg in de
Ministerraad, de nadere regels voor de berekening van deze
vrijstelling en definieert de noties die nodig zijn voor deze
berekening. (Hij kan, bij een besluit vastgesteld na overleg in de
Ministerraad, het voordeel van de in het eerste lid bedoelde
vrijstelling beperken tot een welbepaald aantal dagen per
kwartaal dan wel tot een welbepaald aantal uren per kwartaal.)
<W 2004-07-09/30, art. 124, 061; Inwerkingtreding : 01-072004>
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
§ 2. Onder " het leveren van artistieke prestaties en/of het
produceren van artistieke werken " dient te worden verstaan de
creatie en/of uitvoering of interpretatie van artistieke oeuvres in
de audiovisuele sector, in de beeldende kunsten, in de muziek, de
literatuur, het spektakel, het theater en de choreografie.
§ 3. Voor dezelfde werknemer kan het voordeel van de
bepalingen van dit artikel niet samen genoten worden met enige
andere vermindering van de werkgeversbijdragen, met
uitzondering van het voordeel toegekend met toepassing van
artikel 35, § 5, en de verminderingen toegekend in het kader van
de wet van 10 augustus 2001 betreffende de verzoening van
werkgelegenheid en kwaliteit van het leven.
Art. 37sexies. <Ingevoegd bij W 2002-12-24/32, art. 8;
Inwerkingtreding : 01-04-2003> De erkende diensten voor
opvanggezinnen bedoeld bij artikel 3, 9°, van het koninklijk
besluit van 28 november 1969 tot uitvoering van de wet van 27
juni 1969 tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944
betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders, die
personen die instaan voor dagopvang van kinderen tewerkstellen,
genieten driemaandelijks voor elk van bedoelde werknemers een
vrijstelling van de werkgeversbijdragen die ze verschuldigd zijn
voor een deel van het fictief forfaitair loon, franchise F genoemd.
Deze vrijstelling geldt voor de werkgeversbijdragen bedoeld in
artikel 38, § 3, 1° tot 7°, en § 3bis , en in overeenstemming met
de volgende principes :
Het bedrag van de toegekende franchise wordt berekend
rekening houdend met het bedrag van de basisfranchise Fb die
2.270,01 euro bedraagt.
De Koning kan, bij een besluit vastgesteld na overleg in de
Ministerraad, het bedrag van de basisfranchise Fb aanpassen.
Het bedrag R van de vrijstelling van de werkgeversbijdragen
wordt berekend door F of Fb te vermenigvuldigen met het
percentage aan werkgeversbijdragen bedoeld in artikel 38, § 3, 1°
tot 7°, en § 3bis.
Voor personen die instaan voor dagopvang van kinderen, die
zijn aangegeven voor een tewerkstelling van 494 uur per
kwartaal, overeenstemmend met volledige driemaandelijkse
prestaties, komt de franchise F overeen met het bedrag van de
basisfranchise Fb.
Voor personen die instaan voor dagopvang van kinderen en die
onvolledige driemaandelijkse prestaties verrichten, wordt
hogervermelde franchise naar verhouding toegekend, voor zover
een minimumgrens inzake de tewerkstelling van eenzelfde
natuurlijke persoon bij eenzelfde werkgevers is overschreden.
Voor deze personen die onvolledige driemaandelijkse prestaties
verrichten, kan door middel van een eenvormige verhoging
worden afgeweken van een strikt evenredige franchise
naargelang van de geleverde arbeidsprestaties, zonder daarom de
toegekende franchise in geval van onvolledige prestaties te
mogen overschrijden.
De Koning bepaalt, bij een in besluit vastgesteld na overleg in
de Ministerraad, de wijze van berekening van de franchise voor
de personen die instaan voor dagopvang van kinderen en die
onvolledige driemaandelijkse prestaties verrichten, het peil van
de te bereiken minimale tewerkstelling, de waarde van de
correctiecoëfficiënt en de berekeningswijze van de breuk van de
prestaties.
Art. 38. <KBN96 28-09-1982, art. 1> § 1. De sociale
zekerheidsbijdragen worden berekend op grond van het volledig
loon van de werknemer, bedoeld bij artikel 23.
§ 2. De bijdragevoeten van de werknemersbijdragen worden
vastgesteld als volgt :
1° (7,5 pct.) van het bedrag van zijn loon, (voor de werknemers
onderworpen aan de) rust- en overlevingspensioenregeling van
de werknemers; (Voor mijnwerkers en ermee gelijkgestelden
tewerkgesteld in de ondergrond van de mijnen of steengroeven
met ondergrondse winning wordt deze bijdragevoet op 8,50 pct.
gebracht;) <KBN214. 30-9-1983, art. 1, 1°> <W 1994-03-30/31,
art. 7, 027; Inwerkingtreding : onbepaald> <W 2002-12-24/31,
art. 153, 052; Inwerkingtreding : 01-01-2003>
2° 1,15 pct. van het bedrag van zijn loon, (voor de werknemers
onderworpen aan de) regeling voor verplichte ziekte- en
invaliditeitsverzekering (sector van de uitkeringen); (Voor
mijnwerkers en ermee gelijkgestelden wordt deze bijdragevoet
op 0,15 pct. gebracht;) <W 1994-03-30/31, art. 7, 027;
Inwerkingtreding : onbepaald> <W 2002-12-24/31, art. 153, 052;
Inwerkingtreding : 01-01-2003>
3° 0,87 pct. van het bedrag van zijn loon, (voor de werknemers
onderworpen aan de) regeling inzake arbeidsvoorziening en
werkloosheid; <W 1994-03-30/31, art. 7, 027; Inwerkingtreding :
onbepaald>
4° (3,55 pct.) van het bedrag van zijn loon, (voor de
werknemers onderworpen aan de) regeling voor verplichte
ziekte- en invaliditeitsverzekering (sector van de geneeskundige
verzorging). <W 1992-06-26/30, art. 11, 023; Inwerkingtreding :
01-07-1992> <W 1994-03-30/31, art. 7, 027; Inwerkingtreding :
onbepaald>
(5° 1,00 pct. van het bedrag van het loon van de werknemers
onderworpen aan de regeling van de invaliditeitspensioenen voor
de mijnwerkers en ermee gelijkgestelden;) <W 2002-12-24/31,
art. 153, 052; Inwerkingtreding : 01-01-2003>
§ 3. De bijdragevoeten van de werkgeversbijdragen worden
vastgesteld als volgt :
1° 8,86 pct. van het bedrag van het loon van de werknemer,
(voor de werknemers onderworpen aan de) rust- en
overlevingspensioenregeling van de werknemers; (Voor
mijnwerkers en ermee gelijkgestelden tewerkgesteld in de
ondergrond van de mijnen of steengroeven met ondergrondse
winning wordt de bijdrage vastgesteld op 10,36 pct.) <W 199403-30/31, art. 7, 027; Inwerkingtreding : onbepaald> <W 200212-24/31, art. 153, 052; Inwerkingtreding : 01-01-2003>
2° ( (2,35) pct. van het bedrag van het loon van de werknemer,
(voor de werknemers onderworpen aan de) regeling voor
verplichte ziekte- en invaliditeitsverzekering (sector van de
uitkeringen) ingevoegd); (Voor mijnwerkers en ermee
gelijkgestelden wordt deze bijdragevoet op 1,35 pct. gebracht;)
<W 1989-12-22/31, art. 5, 017; Inwerkingtreding : 09-01-1990>
<W 1992-06-26/30, art. 11, 023; Inwerkingtreding : 01-07-1992>
<W 1994-03-30/31, art. 7, 027; Inwerkingtreding : onbepaald>
119
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
<W 2002-12-24/31, art. 153, 052; Inwerkingtreding : 01-012003>
3° (1,35) pct. van het bedrag van het loon van de werknemer,
(voor de werknemers onderworpen aan de) regeling inzake
arbeidsvoorziening en werkloosheid; <W 1990-12-29/30, art.
175, 020; Inwerkingtreding : 01-01-1991> <W 1994-03-30/31,
art. 7, 027; Inwerkingtreding : onbepaald> <De wet 1990-1229/30, art. 175, 020; Inwerkingtreding : 01-01-1991, voorziet :
"De bijdragevoet, bepaald bij artikel 38,§3,3°, van de wet van 29
juni 1981 houdende de algemene beginselen van de sociale
zekerheid voor werknemers wordt vastgesteld op 1,36 pct. voor
het derde kwartaal 1991."> <De wet 1993-06-10/32, art. 9, 025;
Inwerkingtreding : 01-07-1993, voorziet : In artikel 38, § 3, 3°
van de wet van 29 juni 1981 houdende algemene beginselen van
de sociale zekerheid voor werknemers, gewijzigd bij de wetten
van 30 december 1988 en 29 december 1990, wordt het
percentage van " 1,35 % " met ingang van 1 juli 1993 vervangen
door het percentage van " 1,47 % ", met ingang van 1 oktober
1993 door het percentage van " 1,41 % ", met ingang van 1
oktober 1994 door het percentage van " 1,43 % " en met ingang
van 1 januari 1995 door het percentage van " 1,46 % ".>
4° (3,80 pct.) van het bedrag van het loon van de werknemer,
(voor de werknemers onderworpen aan de) regeling voor
verplichte ziekte- en invaliditeitsverzekering (sector van de
geneeskundige verzorging); <KBN134 30-12-1982, art. 1., 1°>
<W 1994-03-30/31, art. 7, 027; Inwerkingtreding : onbepaald>
5° 7 pct. van het bedrag van het loon van de werknemer, (voor
de werknemers onderworpen aan de) regeling van de
kinderbijslag voor werknemers; <W 1994-03-30/31, art. 7, 027;
Inwerkingtreding : onbepaald>
6° ( (1 pct.) van het bedrag van het loon van de werknemer als
solidariteitsbijdrage voor de werknemers onderworpen aan de
regeling van de beroepsziekten;) <KB 1997-08-08/42, art. 10,
037; Inwerkingtreding : 01-07-1997> <W 2002-12-24/31, art.
218, 059; Inwerkingtreding : 01-01-2005> <W 2005-07-20/31,
art. 5, 065; ED : 01-10-2005>
Vanaf 1 oktober 1987 wordt deze bijzondere premie vastgesteld
op 0,45 pct.
Vanaf het jaar waarin de opbrengst van deze bijzondere premie
hoger is dan 60 pct. van alle lasten die voortvloeien uit de
schadeloosstelling van de mijnwerkerspneumoconiosis, zal de
Koning na advies van het Beheerscomité van het Fonds voor
beroepsziekten, deze bijzondere premie verminderen teneinde de
overeenstemming met 60 pct. van bedoelde lasten te bereiken.)
<KBN528 1987-03-31/36, art. 1, 012; Inwerkingtreding : 01-041987> <KBN134 30-12-1982, art. 1, 2°> <W 1994-03-30/31, art.
7, 027; Inwerkingtreding : onbepaald>
7° 0,30 pct. van het bedrag van het loon van de werknemer,
(voor de werknemers onderworpen aan) het Fonds voor
arbeidsongevallen; <W 1994-03-30/31, art. 7, 027;
Inwerkingtreding : onbepaald>
8° wat de handarbeiders (en de personen onderworpen aan de
sociale zekerheidsregeling voor werknemers ingevolge de door
hen geleverde artistieke prestaties en/of de door hen
120
geproduceerde artistieke werken) betreft, (16,27) pct. van hun
loon, bestemd voor de (wettelijke vakantie) van de
handarbeiders. Een gedeelte van (10,27) pct. begrepen in deze
bijdrage wordt slechts jaarlijks gestort in de loop van het jaar dat
volgt op het vakantiedienstjaar op de datum vastgesteld door de
Koning en volgens de modaliteiten die Hij bepaalt. <W 2001-0522/36, art. 9, 050; Inwerkingtreding : 01-01-2001> <KB 200106-10/58, art. 9, 052; ED : 01-01-2003> <W 2002-12-04/31, art.
174, 058; Inwerkingtreding : 01-07-2003>
(De Koning kan bij een besluit vastgesteld na overleg in de
Ministerraad het in het eerste lid bedoeld bijdragepercentage
verminderen volgens de nadere regels die Hij bepaalt, voor zover
:
- de vermindering enkel betrekking heeft op het percentage van
de bijdrage verschuldigd voor het tweede kwartaal van het jaar
2003 en op het percentage van de bijdrage verschuldigd voor het
tweede kwartaal van het jaar 2004;
- en het percentage van de toegekende vermindering geen 1,08
% van de loonmassa van de handarbeiders overtreft, voor elk van
de twee betrokken kwartalen.) <W 2002-12-24/31, art. 213, 052;
Inwerkingtreding : 01-01-2003>
9° [2 1,60 procent van het bedrag van het loon van de
werknemer; deze bijdrage is verschuldigd door elke werkgever
met betrekking tot de werknemers voor wie hij onder de
toepassing van de wetten betreffende de jaarlijkse vakantie van
de werknemers, gecoördineerd op 28 juni 1971, valt. Van deze
bijdrage zijn vrijgesteld de werkgevers die gemiddeld minder dan
10 werknemers tewerkstelden gedurende een te bepalen
referteperiode.
Deze referteperiode en de wijze waarop het gemiddelde van de
tijdens deze referteperiode tewerkgestelde werknemers wordt
berekend, worden bepaald door de Koning.
Evenmin is de bijdrage van 1,60 procent van het bedrag van het
loon van de werknemers, verschuldigd door de Fondsen voor
bestaanszekerheid die, vóór 30 september 1983, lonen
uitbetaalden als derde betalers in toepassing van artikel 43 van de
wet van 27 juni 1969 en die het voordeel, voorzien in artikel 35
van de wet van 29 juni 1981, niet genoten.
De opbrengst van de bijdrage van 1,60 procent wordt
aangewend voor de financiering van de regelingen van het
Globaal Beheer, bedoeld in artikel 21, § 2.
Voor de toepassing van dit punt van het huidige lid, wordt
onder werknemers verstaan de werknemers verbonden door een
arbeidsovereenkomst alsmede de erkende leerlingen en de
werknemers die uitsluitend aan de sector der geneeskundige
verzorging onderworpen zijn. Bij het bepalen van het aantal
werknemers dienen ook begrepen te worden de werknemers
wiens arbeid geschorst is om een wettige oorzaak
overeenkomstig de bepalingen van titel I, hoofdstuk III van de
wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten, met
uitzondering
van
de
werknemers
in
volledige
beroepsloopbaanonderbreking.
10° 1,00 procent van het bedrag van het loon van de
werknemers onderworpen aan de regeling van de
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
invaliditeitspensioenen voor de mijnwerkers en ermee
gelijkgestelden.
Met uitzondering van 9° bepaalt de Koning voor de toepassing
van lid 1 wat onder " werknemers " wordt verstaan.]2
(§ 3bis. (Er wordt een loonmatigingsbijdrage ingevoerd die
gelijk is aan de som van 5,67 % van het bedrag van het loon van
de werknemer en 5,67 % van het bedrag van de verschuldigde
werkgeversbijdragen.) <W 1988-12-30/31, art. 12, 014;
Inwerkingtreding : 01-01-1989>
Voor wat de bedienden betreft wordt de som van de
verschuldigde werkgeversbijdragen, voorzien in het eerste lid,
verhoogd met (0,40) pct. zo de bediende onder toepassing valt
van de wetten op de jaarlijkse vakantie van de werknemers,
gecoördineerd op 28 juni 1971. <W 1988-12-30/31, art. 12, 014;
Inwerkingtreding : 01-01-1989>
(De loonmatigingsbijdrage is verschuldigd door elke werkgever
met betrekking tot de werknemers op wie één van de onder § 2,
1° tot 4°, vermelde bijdragen van toepassing is, met uitsluiting
evenwel van de werknemers of personeelsleden die rechtstreeks
ten laste van de Rijksbegroting worden bezoldigd. De Koning
kan bij in Ministerraad overlegd besluit, en na advies van het
Beheerscomité van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid, ook
andere werknemers uitsluiten onder de voorwaarden die Hij
bepaalt of in bijzondere berekeningsmodaliteiten voorzien van de
bijdrage die door de werkgevers voor bepaalde werknemers
verschuldigd is.) <W 1988-12-30/31, art. 13, 014;
Inwerkingtreding : 01-01-1989>
(In afwijking van het derde lid, is de loonmatigingsbijdrage
eveneens verschuldigd door de universitaire instellingen bedoeld
in artikel 25 van de wet van 27 juli 1971 op de financiering en de
controle van de universitaire instellingen, en door de instellingen
bedoeld in artikel 46 van dezelfde wet, voor al hun
personeelsleden.
(De Koning stelt, bij in Ministerraad overlegd besluit en, na
advies van het Beheerscomité van de Rijksdienst voor Sociale
Zekerheid, de bijzondere berekeningsmodaliteiten van de
loonmatigingsbijdrage vast, verschuldigd aan de Rijksdienst voor
Sociale Zekerheid voor het personeel bedoeld in het vorige lid.))
<W 1988-12-30/31, art. 14, 014; Inwerkingtreding : 01-01-1989>
<KBN501 1986-12-31/48, art. 2, 011>
De loonmatigingsbijdrage is eveneens verschuldigd door
(N.M.B.S. Holding) voor haar personeelsleden die niet beoogd
worden bij het vorige lid. <KB 2004-10-18/32, art. 23, 062 ;
Inwerkingtreding : 01-01-2005>
(De opbrengst van de loonmatigingsbijdrage wordt aangewend
voor de financiering van de regelingen van het Globaal Beheer,
bedoeld in artikel 21, § 2.) <KB 1997-08-08/42, art. 10, 037;
Inwerkingtreding : 01-07-1997>
(Voor de aangeslotenen bij de Rijksdienst voor sociale
zekerheid van de provinciale en plaatselijke overheidsdiensten
worden onder de verschuldigde werkgeversbijdragen eveneens
begrepen de bijdrage bestemd voor de regeling van de
kinderbijslag, bedoeld bij artikel 18 van het koninklijk besluit
van 25 oktober 1985, tot uitvoering van hoofdstuk I, sectie 1, van
de wet van 1 augustus 1985 houdende sociale bepalingen, en de
bijdrage voor beroepsziekten, bedoeld bij artikel 18bis van
hetzelfde besluit.) <W 1989-07-06/30, art. 6, 016;
Inwerkingtreding : 01-01-1987>
Het bedrag dat door de inningsinstelling wordt ingehouden,
wordt verdeeld over de sociale zekerheidstakken volgens de bij
de @@ 2 en 3 voorzienen berekeningsmodaliteiten (en van de
werknemers die rechthebbende zijn op kinderbijslag ingevolge
een tewerkstelling in toepassing van artikel 33 van de wet van 22
december 1995 houdende maatregelen tot uitvoering van het
meerjarenplan voor werkgelegenheid.) <W 1996-04-29/32, art.
167, 031; Inwerkingtreding : 01-01-1996>
(NOTA : negende lid opgeheven bij W 1994-03-30/31, art. 7,
027; Inwerkingtreding : onbepaald)
Voor de toepassing van deze paragraaf worden in de som van de
verschuldigde
werkgeversbijdragen
eveneens
de
werkgeversbijdragen voor educatief verlof en voor sluiting van
ondernemingen begrepen.) <KBN401 1986-04-18/30, art. 1,
007>
(De opbrengst van de loonmatigingsbijdrage met betrekking tot
de in het koninklijk besluit nr. 474 van 28 oktober 1986 tot
opzetting van een stelsel van door de Staat gesubsidieerde
contractuelen bij sommige plaatselijke besturen bedoelde
gesubsidieerde contractuelen die verschuldigd is aan de
Rijksdienst voor sociale zekerheid van de provinciale en
plaatselijke overheidsdiensten door de aangesloten besturen,
wordt toegevoegd aan de opbrengst van de werkgeversbijdrage
voor de gezinsbijslag, bedoeld in artikel 3, 3°, van de wet van 1
augustus 1985 houdende sociale bepalingen. De totale opbrengst
is bestemd voor de financiering van de gezinsbijslag, die moet
betaald worden door deze Rijksdienst.) <W 2001-07-19/38, art.
12, 051; Inwerkingtreding : 28-07-2001>
(...) <Lid opgeheveben bij W 2001-07-19/38, art. 12, 051;
Inwerkingtreding : 28-07-2001>
(§ 3ter. (Met ingang van 1 januari 1989 wordt een bijzondere
bijdrage ingevoerd, die gelijk is aan (8,86) pct. en berekend
wordt op alle stortingen die door de werkgevers worden verricht
om aan hun personeelsleden of aan hun rechtverkrijgende(n)
buitenwettelijke voordelen inzake ouderdom of vroegtijdige dood
te verlenen. <W 1992-06-26/30, art. 57, 023; Inwerkingtreding :
01-07-1992>
Worden van de inningsgrondslag van de bijzondere bijdrage
van 3,5 pct. uitgesloten : <note van Justel : hier moet misschien
8,86 pct. worden gelezen. Zie lid 1>
1° het persoonlijk aandeel dat door de werknemer wordt betaald
voor de samenstelling van buitenwettelijke voordelen inzake
ouderdom of vroegtijdige dood;
2° de jaarlijkse belasting op de verzekeringscontracten beoogd
in titel XII van het Wetboek der met het zegel gelijkgestelde
taksen;
3° de stortingen van de buitenwettelijke voordelen inzake
ouderdom of vroegtijdige dood die rechtstreeks door de
werkgever aan de personeelsleden worden verricht, wanneer de
genoemde stortingen betrekking hebben op dienstjaren die vóór 1
januari 1989 werden gepresteerd.
Wanneer de in het tweede lid, 3°, bedoelde stortingen terzelfder
tijd betrekking hebben op jaren die vóór 1 januari 1989 en op
jaren die na 31 december 1988 zijn gelegen, bepaalt de Koning
121
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
de berekeningsmodaliteiten van de bijdrage op het aandeel van
de stortingen dat betrekking heeft op de na 31 december 1988
gepresteerde jaren.) <W 1989-12-22/31, art. 272, 017;
Inwerkingtreding : 09-01-1990>
De Rijksdienst voor Sociale Zekerheid wordt, overeenkomstig
door de Koning te bepalen modaliteiten, met de inning en de
invordering van deze bijdrage belast.
De schuldenaar van de bijzondere bijdrage wordt met
betrekking tot deze bijdrage gelijkgesteld met de werkgever
bedoeld in de sociale zekerheidsregeling voor werknemers,
inzonderheid wat betreft de aangiften met verantwoording van de
bijdragen, de toepassing van burgerlijke sancties en van de
strafbepalingen, het toezicht, de rechter bevoegd in geval van
betwisting, de verjaring inzake rechtsvorderingen, het voorrecht
en de mededeling van het bedrag van de schuldvordering.
(De opbrengst van de bijzondere bijdrage wordt aangewend
voor de financiering van de regelingen van het Globaal Beheer,
bedoeld in artikel 21, § 2).) <W 1988-12-30/31, art. 152, 014;
Inwerkingtreding : 15-01-1989> <W 1999-01-25/32, art. 53, 043;
Inwerkingtreding : 16-02-1999>
§ 3quater. (1° Een solidariteitsbijdrage is verschuldigd door de
werkgever die een voertuig, dat ook voor andere dan
beroepsdoeleinden is bestemd, rechtstreeks of onrechtstreeks ter
beschikking stelt van zijn werknemer, ongeacht elke financiële
bijdrage van de werknemer in de financiering of het gebruik van
dit voertuig.
(Wordt verondersteld ter beschikking van de werknemer te zijn
gesteld voor andere dan louter beroepsdoeleinden, ieder voertuig
dat op naam van de werkgever is ingeschreven of dat het
voorwerp uitmaakt van een huur- of leasingcontract of van gelijk
welk ander contract voor het gebruik van het voertuig, behalve
indien de werkgever aantoont ofwel dat het gebruik voor ander
dan louter beroepsdoeleinden uitsluitend gebeurt door een
persoon die niet valt onder het toepassingsgebied van de sociale
zekerheid voor werknemers, ofwel dat het voertuig voor louter
beroepsdoeleinden wordt gebruikt.) <W 2006-07-20/38, art. 31,
070; Inwerkingtreding : 01-07-2005>
Onder " voertuig " dient te worden verstaan de voertuigen die
behoren tot de categorieën M1 en N1 zoals bepaald in het
koninklijk besluit van 15 maart 1968 houdende algemeen
reglement op de technische eisen waaraan de auto's, hun
aanhangwagens, hun onderdelen en hun veiligheidstoebehoren
moeten voldoen.
Onder " andere dan loutere beroepsdoeleinden " dient onder
andere te worden verstaan de woon-werkverplaatsing die
individueel afgelegd wordt, het privé gebruik en het collectief
vervoer van werknemers.
Onder " werknemer " dient te worden verstaan elke persoon
bedoeld bij de wet van 27 juni 1969 tot herziening van de
besluitwet van 28 december 1944 betreffende de
maatschappelijke zekerheid der arbeiders die tewerkgesteld
wordt door een werkgever, evenals alle uit de voornoemde wet
uitgesloten personen die tewerkgesteld worden in het kader van
122
een arbeidsovereenkomst of onder gelijkaardige voorwaarden als
die van een arbeidsovereenkomst.
2° In geval van ter beschikking stelling van een voertuig voor
het collectief vervoer van werknemers is de bij dit artikel
bepaalde solidariteitsbijdrage verschuldigd behalve indien het
gaat om een systeem van vervoer van werknemers
overeengekomen door de sociale partners waarin gebruikt wordt
gemaakt :
a) ofwel van een voertuig, behorend tot de categorie N1, waarin,
naast de chauffeur, minstens twee andere werknemers van de
onderneming aanwezig zijn gedurende minstens 80 % van het
afgelegde traject van en naar de woonplaats van de chauffeur en
voorzover de werkgever bovendien bewijst dat er geen ander
privé-gebruik wordt gemaakt van dit voertuig; wanneer het
gebruikte voertuig minder dan drie plaatsen bevat of wanneer de
ruimte voorbehouden voor het vervoer van personen uit één
enkele zitbank of slechts één rij zitplaatsen bestaat, volstaat het
dat, naast de chauffeur, minstens een andere werknemer van de
onderneming aanwezig is gedurende minstens 80 % van het
afgelegde traject van en naar de woonplaats van de chauffeur;
b) ofwel van een voertuig, behorend tot de categorie M1 met ten
minste vijf plaatsen, de zetel van de chauffeur niet inbegrepen, en
maximum acht plaatsen, de zetel van de chauffeur niet
inbegrepen; in dit geval moeten de volgende voorwaarden
vervuld zijn :
i) naast de chauffeur zijn gewoonlijk minstens drie werknemers
van de onderneming aanwezig gedurende minstens 80 % van het
afgelegde traject van en naar de woonplaats van de chauffeur,
ii) het voertuig moet geïdentificeerd zijn overeenkomstig de
door de Koning bepaalde procedure op voorstel van de Nationale
Arbeidsraad of, bij gebrek aan een voorstel van de Nationale
Arbeidsraad geformuleerd voor 15 februari 2006, op voorstel
geformuleerd voor 1 april 2006 door het paritair comité waarvan
de werkgever afhangt, op het niveau van de onderneming als
dienend voor het collectief vervoer van werknemers van de
onderneming en indien de werkgever daarenboven bewijst dat er
geen ander privé-gebruik van dit voertuig is. Bij gebrek aan een
voorstel geformuleerd door de Nationale Arbeidsraad en het
paritair comité waarvan de werkgever afhangt binnen de
termijnen bepaald in de vorige zin, kan de Koning, na advies van
de Nationale Arbeidsraad, de identificatieprocedure bepalen.
3° Het bedrag van deze bijdrage is afhankelijk van het CO2uitstootgehalte
van
het
voertuig,
zoals
vastgesteld
overeenkomstig de bepalingen van het koninklijk besluit van 26
februari 1981 houdende uitvoering van de richtlijnen van de
Europese Gemeenschappen betreffende de goedkeuring van
motorvoertuigen en aanhangwagens daarvan, landbouw- of
bosbouwtrekkers op wielen, hun bestanddelen alsook hun
veiligheidsonderdelen.
Deze maandelijkse bijdrage, die niet minder dan 20,83 euro
mag bedragen, wordt forfaitair vastgesteld als volgt :
Voor benzinevoertuigen : ((Y x 9 euro) - 768) : 12;
Voor dieselvoertuigen : ((Y x 9 euro) - 600) : 12;
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
waarbij Y het CO2-uitstootgehalte in gram per kilometer is,
zoals vermeld in het gelijkvormigheidsattest of in het procesverbaal van gelijkvormigheid van het voertuig, of in de
gegevensbank van de dienst voor de inschrijving van de
voertuigen.
4° De voertuigen met elektrische aandrijving zijn onderworpen
aan de in 3° bedoelde maandelijkse minimumbijdrage.
5° De voertuigen waarvoor geen gegevens met betrekking tot de
CO2-uitstootgehaltes beschikbaar zijn bij de dienst voor
inschrijving van de voertuigen worden, indien ze aangedreven
worden met een benzinemotor, gelijkgesteld met de voertuigen
met een CO2-uitstootgehalte van 182 g/km, en, indien ze
aangedreven worden met een dieselmotor, met de voertuigen met
een CO2-uitstootgehalte van 165 g/km.
6° Het 5° is niet van toepassing in geval van omvorming van
een voertuig behorend tot de categorie M1 in een voertuig
behorend tot de categorie N1. In dat geval wordt de
solidariteitsbijdrage berekend op basis van het CO2uitstootgehalte van het voertuig behorend tot de categorie M1.
7° De werkgevers die voertuigen ter beschikking stellen
uitgerust met een motor met elektrische ontsteking lopend op
vloeibaar
gemaakte
petroleumgassen,
gemonteerd
overeenkomstig de geldende wettelijke bepaling, zijn
onderworpen aan de solidariteitsbijdrage die als volgt wordt
vastgesteld :
((Y x 9 euro) - 990) : 12;
waarbij Y het CO2-uitstootgehalte in gram per kilometer is,
zoals vermeld in het gelijkvormigheidsattest of in het procesverbaal van gelijkvormigheid van het voertuig of in de
gegevensbank van de dienst voor inschrijving van de voertuigen.
8° De Koning kan, bij een na overleg in de Ministerraad
vastgelegd besluit, de bedragen verhogen of verminderen. Dit
besluit moet bij wet bekrachtigd worden binnen een termijn van
negen maanden te rekenen vanaf de publicatie van het besluit. Bij
ontstentenis van bekrachtiging binnen voornoemde termijn houdt
het besluit op van kracht te zijn vanaf de eerste dag van het
kwartaal volgend op dit tijdens welk de bekrachtigingstermijn
een einde neemt.
9° Het bedrag van de solidariteitsbijdrage bepaald bij het 3° en
het 8° is gekoppeld aan het gezondheidsindexcijfer van de maand
september 2004 (114,08). Op 1 januari van elk jaar wordt het
bedrag aangepast overeenkomstig volgende formule : het
basisbedrag
wordt
vermenigvuldigd
met
het
gezondheidsindexcijfer van de maand september van het jaar
voorafgaand aan het jaar tijdens welk het nieuwe bedrag van
toepassing zal zijn en gedeeld door het gezondheidsindexcijfer
van de maand september 2004.
10° Deze bijdrage wordt door de werkgever betaald aan de
Rijksdienst voor sociale zekerheid, binnen dezelfde termijnen en
onder dezelfde voorwaarden als de sociale zekerheidsbijdragen
voor de werknemers.
De opbrengst van de bijdrage wordt door de Rijksdienst voor
sociale zekerheid gestort aan de R.S.Z.-globaal beheer, bedoeld
in artikel 5, eerste lid, 2°, van de wet van 27 juni 1969 tot
herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende
de maatschappelijke zekerheid der arbeiders.
De bepalingen van de algemene regeling van de sociale
zekerheid voor werknemers, met name wat betreft de aangiften
met verantwoording van de bijdragen, de betalingstermijnen, de
toepassing van de burgerlijke sancties en de strafbepalingen, het
toezicht, de bevoegde rechter ingeval van betwisting, de
verjaring inzake rechtsvorderingen, het voorrecht en de
mededeling van het bedrag van de schuldvordering van de
Rijksdienst voor sociale zekerheid, zijn van toepassing.
Onverminderd de toepassing van de andere burgerlijke sancties
en de strafbepalingen, is de werkgever ten aanzien van wie wordt
vastgesteld dat hij één of meerdere voertuigen onderworpen aan
de solidariteitsbijdrage niet heeft aangegeven of ten aanzien van
wie wordt vastgesteld dat hij één of meerdere valse aangiften
heeft gedaan om de betaling van de bijdrage of een deel ervan te
ontduiken, een forfaitaire vergoeding verschuldigd waarvan het
bedrag gelijk is aan het dubbel van de ontdoken bijdragen, en
waarvan de opbrengst door de Rijksdienst voor sociale zekerheid
wordt gestort aan het R.S.Z.-globaal beheer.
Deze forfaitaire vergoeding is niet van toepassing voor de
periode van 1 januari 2005 tot 31 maart 2006, voor zover de
werkgevers ten laatste op 30 juni 2006 de voertuigen aangegeven
hebben en de desbetreffende solidariteitsbijdrage betaald hebben.
De administratie der directe belastingen, evenals de dienst voor
inschrijving van de voertuigen dienen de personen belast met de
toepassing van de sociale wetgeving de nodige informatie te
verstrekken voor de correcte inning van deze bijdrage. De
modaliteiten voor deze overdracht van informatie worden
bepaald door de Koning.) <W 2006-07-20/38, art. 31, 070;
Inwerkingtreding : 01-01-2005>
(§ 3quinquies. Er wordt met ingang van 1 januari 1999 ten laste
van de werkgever een bijdrage van 0,05 %, berekend op het loon
van de werknemer, bedoeld in artikel 23, ingevoerd.
De bijdrage wordt door de werkgever betaald aan de instelling
belast met de inning van de sociale-zekerheidsbijdragen, binnen
dezelfde termijnen en onder dezelfde voorwaarden als de socialezekerheidsbijdragen voor de werknemers.
Deze bijdrage wordt toegewezen aan het Fonds voor collectieve
uitrustingen en diensten, ingesteld bij de Rijksdienst voor
kinderbijslag voor werknemers bij toepassing van artikel 107, §
1, van de samengeordende wetten betreffende de kinderbijslag
voor loonarbeiders, gecoördineerd op 19 december 1939.
Deze bijdrage wordt gelijkgesteld met de socialezekerheidsbijdragen, inzonderheid wat betreft de aangiften met
verantwoording van de bijdragen, de betalingstermijnen, de
toepassing van de burgerlijke sancties en de strafbepalingen, het
toezicht, de aanwijzing van de rechter bevoegd in geval van
betwisting, de verjaring inzake rechtsvorderingen, het voorrecht
en de mededeling van het bedrag van de schuldvordering van de
instelling belast met de inning en de invording van de bijdragen.)
<W 1998-02-22/43, art. 54, Inwerkingtreding : 13-03-1998>
§ 3sexies. (De werkgevers op wie de wet van 27 juni 1969 tot
herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende
de maatschappelijke zekerheid der arbeiders toepasselijk is en die
ressorteren onder het paritair comité voor het bouwbedrijf, zijn,
onder de hierna vermelde voorwaarden, een jaarlijkse bijdrage
verschuldigd berekend op basis van een gedeelte van de dagen
123
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
tijdelijke werkloosheid ingevolge gebrek aan werk wegens
economische redenen die zij voor hun handarbeiders en
leerlingen onderworpen aan de wetten betreffende de jaarlijkse
vakantie van de werknemers gecoördineerd op 28 juni 1971
hebben aangegeven.
De Rijksdienst voor sociale zekerheid (RSZ) is belast met de
berekening, de inning en de invordering van deze bijdrage.
Deze bijdrage wordt gelijkgesteld met een sociale
zekerheidsbijdrage, inzonderheid wat betreft de termijn inzake
betaling, de toepassing van de burgerlijke sancties en van de
strafbepalingen, het toezicht, de aanwijzing van de rechter
bevoegd in geval van betwisting, de verjaring inzake
rechtsvorderingen, het voorrecht en de mededeling van het
bedrag van de schuldvordering van de instelling, belast met de
inning en invordering van de bijdragen.
Het bedrag van de bijdrage wordt berekend per handarbeider of
leerling waarvoor de werkgever in de loop van het betreffende
kalenderjaar aangifte verschuldigd was in toepassing van artikel
21 van voormelde wet van 27 juni 1969.
Het bedrag van de bijdrage wordt vastgesteld volgens volgende
formule :
(A - B) maal F
waarbij
A = het totaal aantal dagen tijdelijke werkloosheid ingevolge
gebrek aan werk wegens economische redenen die door de
werkgever voor elke handarbeider of leerling onderworpen aan
de wetten betreffende de jaarlijkse vakantie van de werknemers
gecoördineerd op 28 juni 1971 die hij heeft tewerkgesteld in de
loop van het voorgaande kalenderjaar werd aangegeven;
B = een aantal dagen tijdelijke werkloosheid ingevolge gebrek
aan werk wegens economische redenen die niet in aanmerking
worden genomen voor het berekenen van de bijdrage; dit aantal
wordt bepaald door de Koning;
F = een forfaitair bedrag, bepaald door de Koning.
Het bedrag van de bijdrage wordt elk jaar door de RSZ
berekend en aan de werkgever medegedeeld, op basis van de
gegevens met betrekking tot het voorgaande kalenderjaar die
door de werkgever werden medegedeeld in toepassing van artikel
21 van voormelde wet van 27 juni 1969.
In geval van laattijdige ontvangst van één of meer aangiften
gebeurt de berekening na de ontvangst van de laatste.
De bijdrage is verschuldigd samen met en binnen dezelfde
termijnen als de bijdragen voor sociale zekerheid die, op grond
van voormelde wet van 27 juni 1969, betrekking hebben op het
kwartaal waarbinnen het bedrag werd medegedeeld.
Wijzigingen aan de aangiften mogen geen vermindering van het
verschuldigde bedrag met zich meebrengen.) <W 2004-07-09/30,
art. 286, 061; Inwerkingtreding : 01-01-2005>
(§ 3septies. Een solidariteitsbijdrage wordt vastgesteld ten laste
van de toegetreden werknemer in de zin van artikel 2, 19°, van de
wet van 22 mei 2001 betreffende de werknemersparticipatie in
het kapitaal en in de winst van de vennootschappen. Zij is
verschuldigd op de uitkering in speciën van de deelname in de
winst in de zin van artikel 2, 16°, van dezelfde wet.
124
De bijdragevoet wordt vastgesteld op 13,07 % van het
uitgekeerde bedrag.
Deze bijdrage wordt door de werkgever of de vennootschap in
de zin van artikel 2, 1°, van dezelfde wet betaald, binnen
dezelfde termijnen en onder dezelfde voorwaarden als de sociale
zekerheidsbijdragen voor de werknemers.
De opbrengst van de bijdrage wordt gestort aan de R.S.Z.Globaal Beheer, bedoeld in artikel 5, eerste lid, 2°, van de wet
van 27 juni 1969 tot herziening van de besluitwet van 28
december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der
arbeiders.
De bepalingen van de algemene regeling van de sociale
zekerheid voor werknemers, met name wat betreft de aangiften
met verantwoording van de bijdragen, de betalingstermijnen, de
toepassing van de burgerlijke sancties en de strafbepalingen, het
toezicht, de bevoegde rechter ingeval van betwisting, de
verjaring inzake rechtsvorderingen, het voorrecht en de
mededeling van het bedrag van de schuldvordering van de
Rijksdienst voor sociale Zekerheid, zijn van toepassing.) <W
2004-12-27/30, art. 3, 063; Inwerkingtreding : 01-01-2005>
(§ 3octies. Om aanspraak te kunnen maken op het voordeel van
de totale of gedeeltelijke vrijstelling van sociale
zekerheidsbijdragen bedoeld in §§ 3 en 3bis, van de totale of
gedeeltelijke vrijstelling van storting van ingehouden bijdragen,
van een vermindering van sociale zekerheidsbijdragen, bedoeld
in §§ 2, 3 en 3bis, alsook van een stelsel van forfaitaire bijdragen
bepaald door of krachtens deze wet, mag de werkgever zich niet
in één van volgende situaties bevinden :
1. de aangifte van sociale zekerheid werd vastgesteld of
rechtgezet in toepassing van artikel 22 van de wet van 27 juni
1969 tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944
betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders of
gelijkaardige bepalingen toepasbaar door de Rijksdienst voor
Sociale Zekerheid van de provinciale en plaatselijke
overheidsdiensten;
2. de onmiddellijke aangifte van tewerkstelling gebeurde voor
één of meer werknemers niet conform de bepalingen van het
koninklijk besluit van 5 november 2002 tot invoering van een
onmiddellijke aangifte van tewerkstelling, met toepassing van
artikel 38 van de wet van 26 juli 1996 tot modernisering van de
sociale zekerheid en tot vrijwaring van de leefbaarheid van de
wettelijke pensioenstelsels;
3. één of meerdere werknemers tewerkstellen die geen
onderdanen zijn van de Europese Economische Ruimte, die geen
titularis zijn van een geldige verblijfsvergunning of van een
arbeidsvergunning, in overtreding met de wet van 30 april 1999
betreffende de tewerkstelling van buitenlandse werknemers;
4. één of meer werknemers tewerkstellen onder voorwaarden
die strijdig zijn met de menselijke waardigheid en aldus een
overtreding begaan op het gebied van de mensenhandel, bedoeld
bij artikel 77bis van de wet van 15 december 1980 betreffende de
toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de
verwijdering van vreemdelingen;
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
5. de werkgever doet of laat arbeid verrichten door een
werknemer waarvoor geen verschuldigde bijdragen werden
betaald aan de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid;
6. het voorwerp zijn van een verbod om persoonlijk of door een
tussenpersoon enig koopmansbedrijf uit te oefenen, krachtens het
koninklijk besluit nr. 22 van 24 oktober 1934 betreffende het
rechterlijk verbod aan bepaalde veroordeelden en gefailleerden
om bepaalde ambten, beroepen of werkzaamheden uit te oefenen;
7. indien het om een rechtspersoon gaat, onder de bestuurders,
zaakvoerders of personen die bevoegd zijn om de vennootschap
te verbinden, personen tellen aan wie het uitoefenen van
dergelijke functies verboden is krachtens het in 6 genoemd
koninklijk besluit nr. 22 van 24 oktober 1934;
8. indien het om een rechtspersoon gaat, onder de bestuurders,
zaakvoerders of personen die bevoegd zijn om de vennootschap
te verbinden, personen tellen die bij minstens twee
faillissementen, vereffeningen of gelijkaardige operaties
betrokken werden met schulden ten aanzien van een
inningorganisme van de sociale zekerheidsbijdragen.
De Koning bepaalt, bij een besluit vastgesteld na overleg in de
Ministerraad en na advies van de Nationale Arbeidsraad, de
periode voor dewelke de werkgever die zich in één van de
situaties beschreven in het eerste lid bevindt, het voordeel van de
totale of gedeeltelijke vrijstelling van sociale zekerheidsbijdragen
bepaald door of krachtens deze wet, van de totale of gedeeltelijke
vrijstelling van storting van ingehouden bijdragen, van een
vermindering van sociale zekerheidsbijdragen krachtens deze wet
alsook krachtens de programmawet (I) van 24 december 2002
alsook van een stelsel van forfaitaire bijdragen bepaald door of
krachtens deze wet, verliest.
De Koning kan in dit besluit bepalen dat het verlies van het
voordeel bedoeld in het eerste lid van toepassing is voor het
trimester tijdens welk één van de situaties bedoeld in het eerste
lid zich voordeed alsook voor de 4 trimesters die volgen.
De Koning kan in dit besluit ook bepalen dat het verlies van het
voordeel bedoeld in het eerste lid zal worden toegepast voor het
trimester tijdens welk één van de situaties bedoeld in het eerste
lid zich voordeed, alsook voor de 8 trimesters die volgen
wanneer één van deze situaties wordt vastgesteld bij dezelfde
werkgever in de 24 maanden die volgen op de eerste situatie die
aanleiding gaf tot toepassing van het verlies van het voordeel
bedoeld in het eerste lid.
Bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad en na
advies van de Nationale Arbeidsraad, kan de Koning bepalen dat
de werkgever, om aanspraak te maken op het voordeel bedoeld in
het eerste lid, zich niet mag bevinden in de situatie dat hij, zonder
verantwoording, zijn verplichtingen niet nakomt inzake de
betaling van sociale zekerheidsbijdragen.
De Koning kan, bij een besluit vastgesteld na overleg in de
Ministerraad, na advies van de Nationale Arbeidsraad, nadere
regels tot uitvoering van dit artikel bepalen.
De bepalingen van deze paragraaf zijn niet van toepassing op de
werkbonus geregeld bij de wet van 20 december 1999 tot
toekenning van een werkbonus onder de vorm van een
vermindering van de persoonlijke bijdragen van sociale
zekerheid aan werknemers met lage lonen en aan sommige
werknemers die het slachtoffer waren van een herstructurering
noch op de vermindering bepaald bij artikel 35 van deze wet.)
<W 2005-07-11/30, art. 19, 064; Inwerkingtreding : 01-07-2005>
(§ 3novies. (De werkgever is een bijzondere bijdrage van 33 %
verschuldigd op het bedrag van de niet-recurrente
resultaatsgebonden voordelen die worden toegekend met
toepassing van hoofdstuk II van de wet van 21 december 2007
betreffende de uitvoering van het interprofessioneel akkoord
2007-2008, en van Titel XIII, Enig Hoofdstuk " Invoering van
een stelsel van niet-recurrente resultaatsgebonden voordelen voor
de autonome overheidsbedrijven " van de wet van 24 juli 2008
houdende diverse bepalingen (I), en dit ten belope van een
plafond van 2.200 euro per kalenderjaar, per werknemer bij elke
werkgever die hem in dienst heeft.) <W 2008-07-24/35, art. 167,
080; Inwerkingtreding : 01-01-2008>
De Koning kan, bij in Ministerraad overlegd besluit genomen
op unaniem en eensluidend advies van de Nationale Arbeidsraad,
het in het vorige lid bedoelde bedrag van 2.200 euro aanpassen.
Het bedrag van 2.200 euro is gekoppeld aan de
gezondheidsindex van de maand september 2007 (105,71). Vanaf
1 januari 2009 wordt dit bedrag jaarlijks op 1 januari aangepast
volgens de volgende formule : het basisbedrag wordt
vermenigvuldigd met de gezondheidsindex van de maand
september van het jaar voorafgaand aan het jaar waarin het
nieuwe bedrag van toepassing zal zijn, en gedeeld door de
gezondheidsindex van de maand september 2007. Het aldus
berekende bedrag wordt op de hogere euro afgerond.
(De bijdrage wordt door de werkgever betaald aan de instelling
belast met de inning van de socialezekerheidsbijdragen, binnen
dezelfde termijnen en onder dezelfde voorwaarden als de
socialezekerheidsbijdragen voor de werknemers.) <W 2008-0608/31, art. 30, 079; Inwerkingtreding : 01-01-2008>
De opbrengst van de bijdrage wordt overgemaakt aan de RSZGlobaal beheer, bedoeld in artikel 5, eerste lid, 2°, van de wet
van 27 juni 1969 tot herziening van de besluitwet van 28
december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der
arbeiders.
De bepalingen van het algemene stelsel van de sociale
zekerheid van werknemers, inzonderheid wat betreft de aangiften
met verantwoording van de bijdragen, de termijnen inzake
betaling, de toepassing van de burgerlijke sancties en van de
strafbepalingen, het toezicht, de aanwijzing van de rechter
bevoegd in geval van betwisting, de verjaring inzake
rechtsvorderingen, het voorrecht en de mededeling van het
bedrag van de schuldvordering van de Rijksdienst voor sociale
zekerheid, zijn van toepassing.) <W 2007-12-21/43, art. 15, 076;
Inwerkingtreding : 01-01-2008>
(§ 3decies. [1 De werkgever is een solidariteitsbijdrage van 33
% verschuldigd op alle sommen die hij in plaats van zijn
werknemer betaalt of aan zijn werknemer terugbetaalt, als
betaling van een verkeersboete, een minnelijke schikking of een
onmiddellijke inning met betrekking tot een verkeersboete,
opgelopen door de werknemer tijdens de uitoefening van zijn
arbeidsovereenkomst.]1
Onder de verkeersboete, bedoeld in het eerste lid, wordt
verstaan :
125
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
1°
verkeersboetes
voortvloeiend
uit
een
zware
verkeersovertreding (overtredingen van de derde en vierde graad)
en verkeersboetes van minimaal 150 euro voortvloeiend uit een
snelheidsovertreding;
2°
verkeersboetes
voortvloeiend
uit
een
lichte
verkeersovertreding (overtredingen van de eerste en tweede
graad) en verkeersboetes van minder dan 150 euro voortvloeiend
uit een snelheidsovertreding. Een bedrag van 150 euro op
jaarbasis wordt in dit geval vrijgesteld van de
solidariteitsbijdrage.
Op verkeersboetes voortvloeiend uit de toestand van het rijdend
materiaal en de conformiteit van de lading is de
solidariteitsbijdrage niet verschuldigd.
De bijdrage wordt door de werkgever betaald aan de instelling
belast met de inning van de sociale zekerheidsbijdragen voor de
werknemers.
De opbrengst van de bijdrage wordt overgemaakt aan de RSZglobaal beheer, bedoeld in artikel 5, eerste lid, 2°, van de wet van
27 juni 1969 tot herziening van de besluitwet van 28 december
1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders.
De bepalingen van het algemene stelstel van de sociale
zekerheid voor werknemers, inzonderheid wat betreft de
aangiften met verantwoording van de bijdragen, de termijnen
inzake de betaling, de toepassing van de burgerlijke sancties en
van de strafbepalingen, het toezicht, de aanwijzing van de rechter
bevoegd in geval van betwisting, de verjaring inzake
rechtsvorderingen, het voorrecht en de mededeling van het
bedrag van de schuldvordering, zijn van toepassing.) <W 200812-22/33, art. 219, 081; Inwerkingtreding : 01-01-2009>
[3 § 3undecies. Een specifieke werkgeversbijdrage van 0,02 pct.
is verschuldigd door de werkgevers die onder de toepassing
vallen van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971. De
opbrengst van deze bijdrage wordt overgemaakt aan de RSZglobaal beheer, bedoeld in artikel 5, eerste lid, 2°, van de wet van
27 juni 1969 tot herziening van de besluitwet van 28 december
1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders.
De Rijksdienst voor sociale zekerheid is belast met de
berekening, de inning en de invordering van deze bijdrage.
Deze
bijdrage
is
gelijkgesteld
aan
een
socialezekerheidsbijdrage, inzonderheid wat betreft de
betalingstermijnen, de toepassing van de burgerlijke sancties en
de strafsancties, het toezicht, de aanwijzing van de bevoegde
rechter in geval van betwisting, de verjaring inzake
rechtsvorderingen, het voorrecht en de mededeling van het
bedrag van de schuldvordering van de instelling belast met de
inning en de invordering van de bijdragen]3
(§ 4. De Koning kan bij een in Ministerraad overlegd besluit dat
ten vroegste uitwerking heeft met ingang van 1 april 1984, de
bijdragen en de bijdragevoeten bedoeld in artikel 2 van de
besluitwet van 10 januari 1945 betreffende de maatschappelijke
zekerheid van de mijnwerkers en ermee gelijkgestelden, en het
artikel 3 van de besluitwet van 7 februari 1945 betreffende de
maatschappelijke zekerheid der zeelieden ter koopvaardij,
wijzigen.) <KBN287 1984-03-31/39, art. 4, 002>
126
---------(1)<W 2009-06-17/01, art. 55, 084; Inwerkingtreding : 01-012009>
(2)<W 2009-12-30/01, art. 89, 086; Inwerkingtreding : 10-012010>
(3)<W 2009-12-23/04, art. 105, 087; Inwerkingtreding : 01-012010>
Art. 38bis. (Opgeheven) <W 1992-06-26/30, art. 14, 023;
Inwerkingtreding : 01-07-1992>
Art. 39. <KB 1989-03-01/36, art. 5, 2°, 015; Inwerkingtreding :
01-01-1989> (§ 1. Op het gedeelte van het wettelijk vakantiegeld
dat niet overeenstemt met het normale loon voor de
vakantiedagen met uitzondering van het dubbel vakantiegeld
vanaf de derde dag van de vierde vakantieweek, wordt een
inhouding verricht die gelijk is aan het totaal van de in artikel 38,
§ 2, vastgelegde bijdragevoeten van de werknemersbijdragen.)
<W 2001-05-22/36, art. 10, 050; Inwerkingtreding : 01-01-2001>
§ 2. De in § 1 bedoelde inhouding wordt verricht door de
debiteur van het vakantiegeld bij de betaling ervan.
§ 3. De debiteur maakt deze inhouding over aan de instelling
die belast is met de inning van de sociale zekerheidsbijdragen
voor de werknemer die de in § 1 bedoelde voordelen heeft
genoten.
Die overmaking gebeurt :
1° tijdens de maand volgend op de datum waarop de inhouding
werd uitgevoerd, zo de debiteur een instelling is welke bij
toepassing van de vakantiewetgeving belast is met de uitbetaling
van het bedoelde vakantiegeld; voor de werkgevers onderworpen
aan de wet van 27 juni 1969 tot herziening van de besluitwet van
28 december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der
arbeiders gebeurt de overmaking door tussenkomst van de
Rijksdienst voor jaarlijkse vakantie;
2° binnen dezelfde termijnen als die welke gelden voor de
sociale zekerheidsbijdragen verschuldigd over het kwartaal in de
loop waarvan de inhouding is verricht, zo de debiteur van het
bedoelde vakantiegeld de werkgever is.
§ 4. De debiteur van de inhouding wordt met betrekking tot
deze inhouding gelijkgesteld met de werkgever bedoeld in de
sociale zekerheidsregeling toepasselijk op de werknemer,
inzonderheid wat betreft de aangiften met verantwoording van de
bijdragen, de toepassing van de burgerlijke sancties en van de
strafbepalingen, het toezicht, de rechter bevoegd in geval van
betwisting, de verjaring inzake rechtsvorderingen, het voorrecht,
de mededeling van het bedrag van de schuldvordering van de
instelling belast met de inning en de invordering van de
bijdragen.
§ 5. Het bedrag van het vakantiegeld waarop de inhouding is
verricht, komt niet in aanmerking voor de vaststelling van het
bedrag van de rust- en overlevingspensioenen, de ziekte- en
invaliditeitsuitkeringen,
het
vakantiegeld
en
de
werkloosheidsuitkeringen.
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
§ 6. (De opbrengst van deze inhouding is bestemd voor de
financiering van de regelingen van het Globaal Beheer, bedoeld
in artikel 21, § 2.) <KB 1997-08-08/42, art. 11, 037;
Inwerkingtreding : 01-07-1997>
Het Nationaal Pensioenfonds voor mijnwerkers en de (Hulp- en
Voorzorgskas voor zeevarenden) maken de door hen geïnde
bijdragen over aan de Rijksdienst voor maatschappelijke
zekerheid, met het oog op de in het eerste lid bedoelde
bestemming. <KB 1995-05-19/56, art. 10, 029; Inwerkingtreding
: 13-08-1995>
Art. 39bis. <KB 1997-08-08/42, art. 12, 037; Inwerkingtreding
: 01-07-1997> § 1. De Rijksdienst voor sociale zekerheid is
gemachtigd om ten behoeve van het Globaal Beheer en binnen de
perken vereist om de opdracht van het Globaal Beheer uit te
voeren, leningen aan te gaan waaraan de Staatswaarborg is
gekoppeld.
§ 2. Het Beheerscomité van de sociale zekerheid stelt voor elke
regeling en tak, bedoeld in artikel 21, § 2, het werkkapitaal, dat
normaal vereist is, vast. Het werkkapitaal is het bedrag aan
liquide middelen, dat deze regelingen en takken nodig hebben
voor de dagelijkse werking.
Voormelde regelingen en takken stellen voor onbepaalde duur
de eigen reserves op 31 december 1994 renteloos ter beschikking
van het Globaal Beheer. Het bedrag van deze eigen reserves is
gelijk aan het volume van hun beschikbare tegoeden op zicht, op
korte en op lange termijn dat het bedrag van het werkkapitaal van
deze regelingen en takken overstijgt, op de datum dat die
reserves ter beschikking van het globaal beheer worden gesteld.
De Koning bepaalt, bij een in Ministerraad overlegd besluit, het
bedrag van de reserves die ter beschikking worden gesteld van de
RSZ-Globaal Beheer, alsook de nadere regelen voor het ter
beschikking stellen van die reserves.
De Koning kan, bij een in Ministerraad overlegd besluit, onder
de nadere regelen die Hij bepaalt, de RSZ-Globaal Beheer
opleggen om het geheel of een gedeelte van deze reserves
opnieuw ter beschikking te stellen van voormelde regelingen en
takken.
Art. 39ter. <W 2005-09-17/53, art. 2, 067; Inwerkingtreding :
01-01-2005> Een inhouding die gelijk is aan het totaal van de in
artikel 38, § 2, vastgelegde bijdragevoeten wordt verricht bij :
- de federale wetgevende vergaderingen;
- het administratief openbaar ambt zoals gedefinieerd in artikel
1 van de wet van 22 juli 1993 houdende bepaalde maatregelen
inzake ambtenarenzaken;
- de diensten die instaan voor de betaling van de wedde van het
personeel van de geïntegreerde politie en van het leger;
- de hiervoor nog niet bedoelde instellingen waarop het
koninklijk besluit nr. 117 van 27 februari 1935 tot vaststelling
van het statuut der pensioenen van het personeel der zelfstandige
openbare inrichtingen en der regieën ingesteld door de Staat, van
toepassing is;
- de hiervoor nog niet bedoelde federale instellingen waarop de
wet van 28 april 1958 betreffende het pensioen van het personeel
van zekere organismen van openbaar nut alsmede van hun
rechthebbenden, van toepassing is;
- de hiervoor nog niet bedoelde federale instellingen van
openbaar nut waarop de wet van 16 maart 1954 betreffende de
controle op sommige instellingen van openbaar nut, van
toepassing is;
- de hiervoor nog niet bedoelde autonome overheidsbedrijven;
- de andere federale instellingen waarin de openbare machten
een doorslaggevende rol spelen, ongeacht de juridische vorm
waarin zij werden opgericht;
- de Hoven en rechtbanken;
- het Rekenhof;
- de Raad van State;
- het [1 Grondwettelijk Hof]1;
Deze inhouding wordt geheven :
a) op het vakantiegeld toegekend aan de in het eerste lid
bedoelde contractuele personeelsleden;
b) op de Copernicuspremie toegekend aan sommige
contractuele personeelsleden bedoeld in het eerste lid;
c) op de herstructureringspremie toegekend aan sommige
contractuele militairen bedoeld in het eerste lid.
---------(1)<W 2010-02-21/03, art. 9, 088; Inwerkingtreding : 08-032010>
Art. 39quater. <Ingevoegd bij W 2005-09-17/53, art. 4;
Inwerkingtreding : 01-01-2005> § 1. Een inhouding die gelijk is
aan het totaal van de in artikel 38, § 2, vastgelegde
bijdragevoeten wordt verricht voor de vastbenoemde
personeelsleden van de in artikel 39ter bedoelde diensten en
machten. Hetzelfde geldt voor de provinciegouverneurs, de
burgemeesters, de schepenen, de voorzitters van de Openbare
Centra voor maatschappelijk welzijn en de bedienaars van de
eredienst.
Deze inhouding wordt geheven :
a) op het vakantiegeld toegekend aan de in het eerste lid
bedoelde personeelsleden;
b) op de Copernicuspremie toegekend aan sommige
personeelsleden van de rijksbesturen bedoeld in het eerste lid;
c) op de herstructureringspremie toegekend aan sommige
militairen bedoeld in het eerste lid.
§ 2. (De opbrengst van de inhouding bedoeld in § 1, wordt
toegewezen aan de Pensioendienst voor de overheidssector en is
bestemd voor de financiering van de pensioenen ten laste van de
Staatskas). <W 2006-01-12/45, art. 42, 1°, 069 ;
Inwerkingtreding : 01-01-2006>
De opbrengst van de in het eerste lid bedoelde inhouding moet
bij (de Pensioendienst voor de overheidssector) toekomen
uiterlijk de vijfde werkdag die volgt op de dag van de uitbetaling
van het aan de inhouding onderworpen voordeel aan de
betrokken personen. <W 2006-01-12/45, art. 42, 2°, 069 ;
Inwerkingtreding : 01-01-2006>
Indien de werkgever niet voldoet aan de in het tweede lid
voorgeschreven verplichtingen, is hij van rechtswege aan (de
Pensioendienst voor de overheidssector) nalatigheidinteresten op
de niet-gestorte sommen verschuldigd. Deze interesten, waarvan
127
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
het percentage op elk ogenblik gelijk is aan de wettelijke
rentevoet, verhoogd met 2 pct., beginnen te lopen vanaf de zesde
werkdag die volgt op de uitbetaling van het aan de inhouding
onderworpen voordeel aan de betrokken personen. <W 2006-0112/45, art. 42, 2°, 069 ; Inwerkingtreding : 01-01-2006>
De opbrengst van deze interesten is bestemd voor het (de
Pensioendienst voor de overheidssector). <W 2006-01-12/45, art.
42, 2°, 069 ; Inwerkingtreding : 01-01-2006>
Art. 40. In afwachting dat de in deze wet bedoelde bijzondere
wetten en besluiten zijn uitgevaardigd, worden de thans geldende
wetten en besluiten betreffendede betrokken materies toegepast.
Art. 41. De bepalingen van deze wet treden in werking op de
data die de Koning bepaalt.
128
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
WET 11 APRIL 1995 TOT INVOERING VAN HET "HANDVEST" VAN DE SOCIAAL VERZEKERDE
Hoofdstuk I. - Bepalingen en toepassingsgebied
Artikel 1. Deze wet is van toepassing op iedere persoon en op
iedere instelling van sociale zekerheid.
Art. 2. Voor de uitvoering en de toepassing van deze wet en v a
n haar uitvoeringsmaatregelen wordt verstaan onder :
1° "sociale zekerheid" :
a) alle regelingen opgesomd in artikel 21 van de wet van 29 juni
1981 houdende de algemene beginselen van de sociale zekerheid
voor werknemers, alsmede die van de sociale zekerheid voor de
zeelieden ter koopvaardij en voor de mijnwerkers;
(b) alle regelingen bedoeld onder a) waarvan de toepassing is
uitgebreid tot de personen tewerkgesteld in de openbare sector,
en de regelingen van de openbare sector die een gelijkwaardige
functie vervullen als de regelingen bedoeld onder a);) <W 199706-25/41, art. 2, 002; Inwerkingtreding : 01-01-1997 en 01-011999, zie W 1997-06-25/41, art. 29>
c) alle regelingen opgesomd in artikel 1 van het koninklijk
besluit nr. 38 van 27 juli 1967 houdende inrichting van het
sociaal statuut der zelfstandigen;
d) alle regelingen opgesomd in artikel 12 van de wet van 17 juli
1963 betreffende de overzeese sociale zekerheid of bedoeld door
de wet van 16 juni 1960, die de organismen belast met het beheer
van de sociale zekerheid van de werknemers van Belgisch-Congo
en Rwanda-Urundi onder de controle en de waarborg van de
Belgische Staat plaatst en die waarborg draagt door de Belgische
Staat van de maatschappelijke prestaties ten gunste van deze
werknemers verzekerd;
e) alle regelingen van het stelsel van sociale bijstand, bestaande
uit de tegemoetkomingen aan gehandicapten, het recht op een
bestaansminimum,
(het
maatschappelijk
welzijn,)
de
gewaarborgde gezinsbijslag en het gewaarborgd inkomen voor
bejaarden; <W 2005-03-10/58, art. 2, 004; Inwerkingtreding : 1606-2005>
f) alle voordelen ter aanvulling van de voorzieningen in het
raam van de in littera a bedoelde sociale zekerheid, toegekend
binnen de perken van hun statuten door de in 2°, littera c),
bedoelde fondsen voor bestaanszekerheid;
g) alle regels betreffende de heffing en de invordering van de
bijdragen en andere inkomsten die tot de financiering van de
voormelde takken en voordelen bijdragen;
2° "instellingen van sociale zekerheid" :
(a) de ministeries, de openbare instellingen van sociale
zekerheid alsook elke instelling, overheid of elke rechtspersoon
van publiek recht die prestaties van de sociale zekerheid toekent;)
<W 1997-06-25/41, art. 2, 002; Inwerkingtreding : 01-01-1997>
b) de meewerkende instellingen van sociale zekerheid, dat wil
zeggen de instellingen van privaatrecht, andere dan de sociale
secretariaten voor werkgevers (en de tariferingsdiensten van de
apothekersverenigingen), die erkend zijn om mee te werken aan
de toepassing van de sociale zekerheid; <W 1997-06-25/41, art.
2, 002; Inwerkingtreding : 01-01-1997>
c) de fondsen voor bestaanszekerheid krachtens de wet van 7
januari 1958 opgericht door collectieve arbeidsovereenkomsten
gesloten in de paritaire comités en door de Koning algemeen
verbindend verklaard, in dé mate dat zij in 1°, littera f), bedoelde
aanvullende voordelen toekennen;
(d) de personen die door de in a), b) en c) bedoelde instellingen
van sociale zekerheid worden belast met het bijhouden van een
bijzonder repertorium van de personen bedoeld in artikel 6,
tweede lid, 2°, van de wet van 15 januari 1990 houdende
oprichting en organisatie van een Kruispuntbank van de sociale
zekerheid.) <W 1997-06-25/41, art. 2, 002; Inwerkingtreding :
01-01-1997>
3° "personen" : de natuurlijke personen, hun wettelijke
vertegenwoordigers of gemachtigden, de verenigingen, al dan
niet met rechtspersoonlijkheid, en alle instellingen of openbare
besturen;
4° "sociale gegevens" : alle gegevens die nodig zijn voor de
toepassing van de sociale zekerheid;
5° "sociale gegevens van persoonlijke aard" : alle sociale
gegevens met betrekking tot een natuurlijke persoon die is of kan
worden geïdentificeerd;
6° "medische gegevens van persoonlijke aard" : alle sociale
gegevens met betrekking tot een natuurlijke persoon die is of kan
worden geïdentificeerd en waaruit informatie kan worden
afgeleid omtrent diens vroegere, huidige of toekomstige fysieke
of psychische gezondheidstoestand, met uitzondering van louter
administratieve of boekhoudkundige gegevens betreffende de
geneeskundige behandelingen of verzorging;
(7° " sociaal verzekerden " : de natuurlijke personen die recht
hebben op sociale prestaties, er aanspraak op maken of er
aanspraak op kunnen maken, hun wettelijke vertegenwoordigers
en hun gemachtigden;) <W 1997-06-25/41, art. 2, 002;
Inwerkingtreding : 01-01-1997>
(8° " beslissing " : de eenzijdige rechtshandeling met
individuele strekking die uitgaat van een instelling van sociale
zekerheid en die beoogt rechtsgevolgen te hebben voor één of
meer sociaal verzekerden.) <W 1997-06-25/41, art. 2, 002;
Inwerkingtreding : 01-01-1997>
De Koning kan, bij een in Ministerraad overlegd besluit, de
volgende begrippen wijzigen :
1° "sociale zekerheid";
2° "instellingen van sociale zekerheid";
3° "personen";
4° "sociale gegevens";
5° "sociale gegevens van persoonlijke aard";
6° "medische gegevens van persoonlijke aard";
(7° " sociaal verzekerden ";) <W 1997-06-25/41, art. 3, 002;
Inwerkingtreding : 01-01-1997>
(8° " beslissing ".) <W 1997-06-25/41, art. 3, 002;
Inwerkingtreding : 01-01-1997>
129
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
Hoofdstuk II. - (Verplichting van de instellingen
van sociale zekerheid)
ook plaatsvinden, in een voor het publiek begrijpelijke taal
uitdrukken.
Art. 3. (De instellingen van sociale zekerheid zijn verplicht aan
de sociaal verzekerde die daar schriftelijk om verzoekt, alle
dienstige inlichtingen betreffende zijn rechten en verplichtingen
te verstrekken en uit eigen beweging de sociaal verzekerde alle
bijkomende informatie te verschaffen die nodig is voor de
behandeling van zijn verzoek of het behoud van zijn rechten,
onverminderd het bepaalde in artikel 7.) De Koning bepaalt, na
advies van het beheerscomité of het bevoegde adviesorgaan van
de betrokken instelling, wat onder dienstige inlichtingen moet
verstaan worden alsmede de toepassingsmodaliteiten van dit
artikel. <W 1997-06-25/41, art. 5, 002; Inwerkingtreding : 01-011997>
De inlichting bedoeld in het eerste lid moet duidelijk melding
maken van het nummer van het behandelde dossier, alsmede van
de dienst die dat dossier beheert.
(Deze inlichting moet nauwkeurig en compleet zijn om de
betrokken sociaal verzekerde toe te laten al zijn rechten en
verplichtingen uit te oefenen.) <W 1997-06-25/41, art. 5, 002;
Inwerkingtreding : 01-01-1997>
Deze inlichting is kosteloos en moet binnen een termijn van
(vijfenveertig dagen) worden verstrekt. <W 1997-06-25/41, art.
5, 002; Inwerkingtreding : 01-01-1997>
De Koning bepaalt in welke gevallen informatieverstrekking
wel aanleiding geeft tot inning van rechten en in welke sectoren
die termijn van (vijfenveertig dagen) kan worden verlengd. <W
1997-06-25/41, art. 5, 002; Inwerkingtreding : 01-01-1997>
Hij stelt vast hoeveel die rechten bedragen, onder welke
voorwaarden en op welke wijze ze verschuldigd zijn.
Art. 7. De instellingen van sociale zekerheid en de diensten
belast met de betaling van sociale prestaties zijn gehouden de
belanghebbenden, uiterlijk op het moment van de uitvoering, in
kennis te stellen van iedere hen betreffende gemotiveerde
beslissing. De kennisgeving moet bovendien de bestaande tot
beroep vermelden, alsmede de vormen en termijnen ter zake
moeten worden nageleefd.
De Koning bepaalt hoe en wanneer de kennisgeving gebeurt.
Hij bepaalt de gevallen waarin de kennisgeving niet hoeft plaats
te vinden of waarin ze op het ogenblik van de uitvoering gebeurt.
Art. 4. Onder dezelfde voorwaarden moeten de instellingen van
sociale zekerheid inzake de materies die hun aanbelangen aan
(ieder sociaal verzekerde) die erom verzoekt, raad geven in
verband met de uitoefening van zijn rechten en het vervullen van
zijn plichten en verplichtingen. <W 1997-06-25/41, art. 6, 002;
Inwerkingtreding : 01-01-1997>
De Koning kan, na advies van het beheerscomité of van het
bevoegde adviesorgaan van de betrokken instelling, nadere
toepassingsmodaliteiten van dit artikel vaststellen.
Art. 5. De verzoeken om inlichtingen of raad, verkeerdelijk
gericht tot een instelling van sociale zekerheid die voor de
betrokken materie niet bevoegd is, dienen door deze instelling
onverwijld doorgestuurd te worden aan de (bevoegde instelling
van sociale zekerheid). De verzoeker wordt hiervan gelijktijdig
op de hoogte gebracht. <W 1997-06-25/41, art. 7, 002; ED : 0101-1997>
Art. 6. <W 1997-06-25/41, art. 8, 002; Inwerkingtreding : 0101-1997> De instellingen van sociale zekerheid moeten zich in
hun betrekkingen met de sociaal verzekerde, in welke vorm deze
130
Hoofdstuk III. - Toekenningsprocedure
AFDELING I. - VERZOEKEN
Art. 8. <W 1997-06-25/41, art. 9, 002; Inwerkingtreding : 0101-1997> De sociale prestaties worden toegekend, hetzij
ambtshalve telkens wanneer dit materieel mogelijk is, hetzij op
schriftelijk verzoek.
De Koning bepaalt wat onder " materieel mogelijk " moet
worden verstaan.
Art. 9. (Onverminderd specifieke wettelijke of reglementaire
bepalingen, wordt het verzoek ondertekend door de betrokkene
ingediend bij de instelling van sociale zekerheid die tot taak heeft
het te onderzoeken.) <W 1997-06-25/41, art. 10, 002;
Inwerkingtreding : 01-01-1997>
De instelling van sociale zekerheid die het schriftelijk verzoek
ontvangt, zendt of overhandigt aan de sociaal verzekerde een
ontvangstbewijs. Elk ontvangstbewijs moet de onderzoekstermijn
van het verzoek vastgesteld in de betrokken regeling of sector
alsook de toegepaste verjaringstermijn aanduiden. Een betaling
of een verzoek om aanvullende inlichtingen geldt als
ontvangbewijs. (De Koning kan bijkomende modaliteiten
vaststellen of bepalen in welke gevallen geen ontvangstbewijs
moet worden afgegeven.) <W 1997-06-25/41, art. 10, 002;
Inwerkingtreding : 01-01-1997>
De niet bevoegde instelling van sociale zekerheid waarbij het
verzoek, ingediend wordt, zendt dit onverwijld door aan de
(bevoegde instelling van sociale zekerheid). De verzoeker wordt
daarvan verwittigd. <W 1997-06-25/41, art. 10, 002;
Inwerkingtreding : 01-01-1997>
Niettemin, in de gevallen bedoeld in het vorige lid, zal het
verzoek, onder de voorwaarden en volgens de modaliteiten
vastgesteld door de Koning, gevalideerd worden wat de datum
van de indiening betreft.
(De Koning bepaalt welk verzoek ingediend met het oog op het
verkrijgen van een voordeel dat onder een stelsel van sociale
zekerheid ressorteert, geldt als een verzoek tot het verkrijgen van
hetzelfde voordeel ten laste van een ander stelsel. Hij, stelt
eveneens vast wat onder " stelsel van sociale zekerheid " moet
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
worden verstaan.) <W 1997-06-25/41,
Inwerkingtreding : 01-01-1997>
art.
10,
002;
beschikt, behalve indien de verzoeker een reden opgeeft die een
langere antwoordtermijn rechtvaardigt.
AFDELING II. - BESLISSINGEN EN ONMIDDELLIJKE
UITVOERING
Art. 11bis. <Ingevoegd bij W 1997-06-25/41, art. 13,
Inwerkingtreding : 01-01-1997> De Koning kan, bij een in
Ministerraad overlegd besluit en na advies van de Nationale
Arbeidsraad, afwijking verlenen van de bepalingen van de
artikelen 10, 11 en 12 indien de in bepaalde takken van de sociale
zekerheid geldende procedures ten minste gelijkwaardige
waarborgen bieden voor de sociaal verzekerde.
ONDERAFDELING I. - TERMIJNEN
Art. 10. (Onverminderd de in specifieke wettelijke of
reglementaire bepalingen vastgestelde kortere termijnen en
onverminderd de wet van 25 juli 1994 tot wijziging van de wet
van 27 februari 1987 betreffende de tegemoetkomingen aan
gehandicapten met het oog op een snellere afwerking van de
dossiers, beslist de instelling van sociale zekerheid binnen vier
maanden na de ontvangst van het verzoek of na het feit dat
aanleiding geeft tot het ambtshalve onderzoek die in artikel 8 zijn
beoogd.) <W 1997-06-25/41, art. 11, 002; Inwerkingtreding : 0101-1997>
(Indien de termijn vier maanden is en de instelling binnen die
termijn geen beslissing kan nemen deelt ze dit aan de verzoeker
mede, met vermelding van de redenen.) <W 1997-06-25/41, art.
11, 002; Inwerkingtreding : 01-01-1997>
Indien het verzoek de tussenkomst van een andere (instelling
van sociale zekerheid) vereist, wordt deze laatste daarom
verzocht door de instelling aan wie het verzoek gericht is. De
verzoeker wordt daarvan op hoogte gebracht. <W 1997-0625/41, art. 11, 002; Inwerkingtreding : 01-01-1997>
De Koning kan de termijn tijdelijk tot ten hoogste (acht
maanden) verlengen, in de gevallen die Hij bepaalt. <W 199706-25/41, art. 11, 002; Inwerkingtreding : 01-01-1997>
(De termijnen van vier of acht maanden worden geschorst
zolang de betrokkene of een buitenlandse instelling geen volledig
gevolg hebben gegeven aan door de instelling van sociale
zekerheid gevraagde inlichtingen die noodzakelijk zijn voor het
nemen van een beslissing.
De bepalingen van het tweede en derde lid verlengen de
bovenvermelde termijn van vier of acht maanden niet.
De Koning bepaalt voor welke regelingen van sociale zekerheid
of gedeelten daarvan, een beslissing over dezelfde rechten
genomen ingevolge een onderzoek op de wettelijkheid van de
uitbetaalde prestaties niet als een beslissing wordt beschouwd
voor de toepassing van het eerste lid.) <W 1997-06-25/41, art.
11, 002; Inwerkingtreding : 01-01-1997>
Art. 11. (De instelling van sociale zekerheid die een verzoek
moet behandelen, verzamelt uit eigen beweging alle ontbrekende
inlichtingen om de rechten van de sociaal verzekerde te kunnen
beoordelen.) <W 1997-06-25/41, art. 12, 002; Inwerkingtreding :
01-01-1997>
Indien de verzoeker, ondanks het hem toegezonden rappel,
gedurende meer dan een maand nalaat de aanvullende
inlichtingen te verschaffen die hem gevraagd worden door de
instelling van sociale zekerheid, mag die instelling, na alle voor
het inwinnen van die inlichtingen dienstige stappen te hebben
gedaan, beslissen op grond van de inlichtingen waarover zij
Art. 12. <W 1997-06-25/41, art. 14, 002; Inwerkingtreding :
01-01-1997> Onverminderd de in specifieke wettelijke of
reglementaire bepalingen vastgestelde kortere termijnen en
onverminderd de wet van 25 juli 1994 tot wijziging van de wet
van 27 februari 1987 betreffende de tegemoetkomingen aan
gehandicapten met het oog op een snellere afwerking van de
dossiers, worden de prestaties uitgekeerd uiterlijk binnen vier
maanden na de kennisgeving van de beslissing tot toekenning en
ten vroegste vanaf de dag waarop de uitbetalingsvoorwaarden
vervuld zijn.
In de gevallen waarin een regeling bepaalt dat de toegekende
prestatie slechts éénmaal per jaar wordt uitbetaald, wordt deze
betaling geacht gedaan te zijn in overeenstemming met het
voorgaand lid, zo ze werd verricht in de loop van het jaar waarop
ze betrekking heeft of ten laatste eind februari van het
daaropvolgende jaar.
Geschiedt de betaling niet binnen de termijn bepaalde in het
eerste lid of in de loop van het jaar zoals bepaald in het tweede
lid, dan brengt de instelling van sociale zekerheid belast met de
uitbetaling van de prestaties de verzoeker hiervan op de hoogte,
met vermelding van de redenen van de vertraging, zulks
onverminderd het recht van de verzoeker om zijn zaak voor het
bevoegde rechtscollege te brengen.
Zolang de betaling niet is gedaan, wordt de verzoeker om de
vier maanden van de redenen van de vertraging in kennis gesteld.
De Koning kan de termijn van vier maanden bepaalde in het
eerste lid tijdelijk verlengen tot ten hoogste acht maanden.
ONDERAFDELING
II.
-
MOTIVERING,
VERMELDINGEN
EN
KENNISGEVING
Art. 13. De beslissingen tot toekenning van een recht, van een
aanvullend recht, van de regularisatie van een recht of tot
weigering van sociale prestaties bedoeld in de (artikelen 10 en
11) moeten met redenen worden omkleed. Als de beslissingen
betrekking hebben op geldsommen, moeten ze de wijze
vermelden waarop die berekend zijn. De mededeling van de
berekeningswijze geldt als motivering en kennisgeving. De
Koning bepaalt de verplichte vermeldingen die op de
betalingsformulieren moeten voorkomen. <W 1997-06-25/41,
art. 15, 002; Inwerkingtreding : 01-01-1997>
(Onverminderd de eventuele verplichting de sociaal verzekerde
in kennis te stellen van een gemotiveerde beslissing in een voor
het publiek begrijpelijke taal, kan de Koning bepalen onder
welke voorwaarden categorieën van beslissingen die door of met
131
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
behulp van informaticaprogramma's worden genomen, bij het
ontbreken van akte, geacht kunnen worden intern uitdrukkelijk
gemotiveerd te zijn.) <W 1997-06-25/41, art. 15, 002;
Inwerkingtreding : 01-01-1997>
De Koning kan de gevallen bepalen waarin de kennisgeving bij
een ter post aangetekende brief moet geschieden, evenals de
toepassingsmodaliteiten van deze kennisgeving.
ONDERAFDELING III. - HERZIENING
Art. 14. De beslissingen tot toekenning of weigering van de
prestaties moeten de volgende vermeldingen bevatten :
1° de mogelijkheid om voor de bevoegde rechtbank een
voorziening in te stellen;
(2° het adres van de bevoegde rechtscolleges;) <W 1997-0625/41, art. 16, 002; Inwerkingtreding : 01-01-1997>
3° de termijn om een voorziening in te stellen en de wijze
waarop dit moet gebeuren;
4° (de inhoud) van de artikelen 728 en 1017 van het
Gerechtelijk Wetboek; <W 1997-06-25/41, art. 16, 002;
Inwerkingtreding : 01-01-1997>
5° de refertes van het dossier en van de dienst die het beheert;
6° de mogelijkheid om opheldering te verkrijgen omtrent de
beslissing bij de dienst die het dossier beheert of bij een
aangewezen voorlichtingsdienst.
Indien de beslissing de in het eerste lid genoemde vermeldingen
niet bevat, gaat de termijn om een voorziening in te stellen niet
in.
De Koning kan bepalen dat het eerste lid niet van toepassing is
op de prestaties die Hij bepaalt.
Art. 15. De beslissingen tot terugvordering van onverschuldigd
betaalde bedragen moeten, naast de vermeldingen omschreven in
artikel 14, de volgende aanduidingen bevatten :
1° de vaststelling dat er onverschuldigde bedragen zijn betaald;
2° het totale bedrag van wat onverschuldigd is betaald, alsmede
de berekeningswijze ervan;
3° (de inhoud) en de refertes van de bepalingen in strijd
waarmee de betalingen zijn gedaan; <W 1997-06-25/41, art. 17,
002; Inwerkingtreding : 01-01-1997>
4° de in aanmerking genomen verjaringstermijn;
5° (in voorkomend geval, de mogelijkheid) voor de instelling
van sociale zekerheid om van de terugvordering van
onverschuldigd betaalde bedragen af te zien en de procedure die
hiervoor moet worden gevolgd; <W 1997-06-25/41, art. 17, 002;
Inwerkingtreding : 01-01-1997>
6° de mogelijkheid om een met redenen omkleed voorstel tot
terugbetaling in schijven voor te leggen.
Indien de beslissing de in het eerste lid genoemde vermeldingen
niet bevat, gaat de termijn om een voorziening in te stellen niet
in.
Art. 16. <W 1997-06-25/41, art. 18, 002; Inwerkingtreding :
01-01-1997>
Onverminderd
specifieke
wettelijke
of
reglementaire bepalingen geschiedt de kennisgeving van een
beslissing bij gewone brief of bij de overhandiging van een
geschrift aan de belanghebbende.
132
Art. 17. (Wanneer vastgesteld wordt dat de beslissing aangetast
is door een juridische of materiële vergissing, neemt de instelling
van sociale zekerheid op eigen initiatief een nieuwe beslissing
die uitwerking heeft op de datum waarop de verbeterde beslissing
had moeten ingaan, onverminderd de wettelijke en reglementaire
bepalingen inzake verjaring.) <W 1997-06-25/41, art. 19, 002;
Inwerkingtreding : 01-01-1997>
Onverminderd de toepassing van artikel 18, heeft de nieuwe
beslissing, indien de vergissing aan de instelling van sociale
zekerheid te wijten is, uitwerking op de eerste dag van de maand
na de kennisgeving ervan, als het recht op de prestatie kleiner is
dan het aanvankelijk toegekende recht.
(Het vorige lid is niet van toepassing indien de sociaal
verzekerde weet of moest weten, in de zin van het koninklijk
besluit van 31 mei 1933 betreffende de verklaringen af te leggen
in verband met subsidies, vergoedingen en toelagen, dat hij geen
recht heeft of meer heeft op het gehele bedrag van een prestatie.)
<W 1997-06-25/41, art. 19, 002; Inwerkingtreding : 01-01-1997>
Art. 18. <W 1997-06-25/41, art. 20, 002; Inwerkingtreding :
01-01-1997> Onverminderd de wettelijke en reglementaire
bepalingen inzake verjaring, kan de instelling van sociale
zekerheid haar beslissing intrekken en een nieuwe beslissing
nemen binnen de termijn voor het instellen van een voorziening
bij het bevoegde rechtscollege of, indien de voorziening reeds is
ingesteld, tot aan de sluiting van de debatten, wanneer :
1° op de datum waarop de prestatie is ingegaan, het recht door
een wettelijke of reglementaire bepaling is gewijzigd;
2° een nieuw feit of nieuw bewijsmateriaal dat een terugslag
heeft op de rechten van de verzoeker, tijdens het geding wordt
ingeroepen;
3° vastgesteld wordt dat de administratieve beslissing aangetast
is door een onregelmatigheid of een materiële vergissing.
Art. 18bis. <Ingevoegd bij W 1997-06-25/41, art. 21,
Inwerkingtreding : 01-01-1997> De Koning bepaalt voor welke
regelingen van sociale zekerheid of gedeelten daarvan, een
beslissing over dezelfde rechten genomen ingevolge een
onderzoek op de wettelijkheid van de uitbetaalde prestaties, niet
als een nieuwe beslissing wordt beschouwd voor de toepassing
van de artikelen 17 en 18.
Art. 19. Na een administratieve beslissing of een in kracht van
gewijsde gegane rechterlijke beslissing over een verzoek tot
toekenning van een sociale prestatie, kan in de voor het
oorspronkelijke verzoek bepaalde vormen een nieuw verzoek
worden ingediend. Een nieuw verzoek kan slechts gegrond
worden verklaard op voorlegging van nieuw bewijsmateriaal dat
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
niet eerder aan de administratieve overheid of aan het bevoegde
(rechtscollege) is voorgelegd, of ten gevolge van een wijziging in
een wettelijke of (reglementaire) bepaling. <W 1997-06-25/41,
art. 22, 002; Inwerkingtreding : 01-01-1997>
(Onverminderd specifieke wettelijke of reglementaire
bepalingen), gaat de nieuwe beslissing in op de eerste dag van de
maand, volgend op die tijdens welke het nieuwe verzoek is
ingediend. <W 1997-06-25/41, art. 22, 002; Inwerkingtreding :
01-01-1997>
(De Koning kan, bij een in Ministerraad overlegd besluit en na
advies van de Nationale Arbeidsraad, bepalen dat dit artikel niet
van toepassing is op de regelingen van sociale zekerheid die een
specifieke herzieningsprocedure kennen.) <W 1997-06-25/41,
art. 22, 002; Inwerkingtreding : 01-01-1997>
AFDELING III. - INTEREST.
Art. 20. Onverminderd (gunstiger wettelijke of reglementaire
vepalingen en) de bepalingen van de wet van 25 juli 1994 tot
wijziging van de wet van 27 februari 1987 betreffende de
tegemoetkomingen aan gehandicapten met het oog op een
snellere afwerking van de dossiers, brengen de prestaties, enkel
voor de rechthebbenden-sociaal verzekerden, van rechtswege
interest op vanaf hun opeisbaarheid en ten vroegste vanaf de
datum voortvloeiend uit artikel 12. Indien de beslissing tot
toekenning genomen werd met een vertraging die te wijten is aan
(een instelling) van sociale zekerheid is de interest evenwel
verschuldigd vanaf het verstrijken van de in artikel 10 bedoelde
termijn en ten vroegste vanaf de datum waarop de prestatie
ingaat. <W 1997-06-25/41, art. 23, 002; Inwerkingtreding : 0101-1997>
(Indien de Koning, in toepassing van artikel 11bis een
bijzondere procedure erkent, bepaalt Hij de voorwaarden
waaronder de interesten worden toegekend, de schuldenaar van
de interesten en het tijdstip waarop de interest ingaat.) <W 199706-25/41, art. 23, 002; Inwerkingtreding : 01-01-1997>
(De interesten van rechtswege bedoeld in het eerste lid, zijn niet
verschuldigd op het verschil tussen enerzijds het bedrag van de
voorschotten betaald omdat de instelling niet over de
noodzakelijke informatie beschikt om een definitieve beslissing
te nemen en anderzijds het bedrag dat voortvloeit uit de
definitieve beslissing, indien deze voorschotten negentig procent
of meer bedragen van het bedrag dat verschuldigd is op basis van
de definitieve beslissing.) <W 1997-06-25/41, art. 23, 002;
Inwerkingtreding : 01-01-1997>
(De interesten bedoeld in het eerste lid, zijn in ieder geval niet
verschuldigd indien er voorschotten worden uitbetaald en indien :
- de definitieve beslissing afhankelijk is van inlichtingen die
door de aanvrager zelf of door een niet in artikel 2 van deze wet
bedoelde instelling moeten worden verstrekt;
- de definitieve beslissing afhangt van de beslissing van twee of
meer pensioeninstellingen en voor zover de pensioenaanvragen
werden ingediend binnen de acht maanden die voorafgaan aan de
ingangsdatum van het pensioen;
- slechts bij de definitieve beslissing kan worden vastgesteld dat
de sociaal verzekerde voldoet aan de voorwaarden om recht te
hebben op een minimumuitkering.) <W 1998-02-22/43, art. 243,
003; Inwerkingtreding : 13-03-1998>
Art. 21. De onverschuldigd betaalde prestaties brengen van
rechtswege (interest) op vanaf de betaling, indien de
onverschuldigde betaling het gevolg is van arglist, bedrog of
bedrieglijke handelingen van de belanghebbende persoon. <W
1997-06-25/41, art. 24, 002; Inwerkingtreding : 01-01-1997>
Art. 21bis. <Ingevoegd bij W 1997-06-25/41, art. 25,
Inwerkingtreding : 01-01-1997> De Koning kan, voor de
toepassing van de artikelen 20 en 21, de modaliteiten inzake de
berekening van de interest bepalen. Hij kan tevens het
interesttarief bepalen zonder dat deze lager mag zijn dan het
gewoon tarief der voorschotten boven plafond vastgesteld door
de Nationale Bank.
De Koning kan, voor de toepassing van artikel 21, bij een in
Ministerraad olegd besluit en na advies van de Nationale
Arbeidsraad, het niet afleggen door de schuldenaar van een
verklaring die is voorgeschreven door een bepaling die aan de
sociaal verzekerde werd medegedeeld, gelijkstellen met arglist,
bedrog of bedrieglijke handelingen. Deze verklaring kan door
een wets- of reglementaire bepaling voorgeschreven worden of
voortvloeien uit een vroeger aangegane verbintenis.
AFDELING IV. - AFSTAND
Art. 22. § 1. (Onverminderd de wettelijke of reglementaire
bepalingen) eigen aan de verschillende sectoren van de sociale
zekerheid, zijn de bepalingen van de §§ 2 tot 4 van toepassing op
de terugvordering van onverschuldigd betaalde bedragen. <W
1997-06-25/41, art. 26, 002; Inwerkingtreding : 01-01-1997>
§ 2. De bevoegde instelling van sociale zekerheid kan, binnen
de voorwaarden bepaald door zijn beheerscomité en goedgekeurd
door de bevoegde minister, afzien van de terugvordering van het
onverschuldigde :
a) in behartigenswaardige gevallen of categorieën van gevallen
en mits de schuldenaar te goeder trouw is;
b) wanneer het terug te vorderen bedrag gering is;
c) wanneer blijkt dat de terugvordering onzeker of te duur is
vergeleken met het bedrag dat teruggevorderd moet worden.
§ 3. Behoudens in het geval van bedrog of arglist, wordt
ambtshalve afgezien van de terugvordering van onverschuldigd
betaalde prestaties, bij het overlijden van degene aan wie ze
betaald zijn, indien hem op dat ogenblik nog geen kennis was
gegeven van de terugvordering.
§ 4. Onverminderd de toepassing van artikel 1410 van het
Gerechtelijk Wetboek verhindert deze bepaling nochtans niet de
terugvordering van onverschuldigd betaalde bedragen wanneer
het gaat om prestaties die, het ogenblik van het overlijden van de
belanghebbende, vervallen waren doch hem nog niet waren
uitbetaald of niet waren uitbetaald aan één van de volgende
personen :
1° de echtgenoot met wie de gerechtigde op het ogenblik van
zijn overlijden samenleefde;
133
Sociaal recht – wetboek 2010-2011
2° de kinderen met wie de gerechtigde op het ogenblik van zijn
overlijden samenleefde;
3° de persoon met wie de gerechtigde op het ogenblik van zijn
overlijden samenleefde;
4° de persoon die een deel betaald heeft in de ziekenhuiskosten
en zulks tot beloop van het door hem betaalde bedrag;
5° de persoon die de begrafeniskosten betaald heeft en zulks tot
beloop van het bedrag van die kosten.
(§ 5. De Koning kan, bij een in ministerraad overlegd besluit en
na advies van de Nationale Arbeidsraad, bepalen dat de §§ 1 tot 4
van dit artikel niet van toepassing zijn op bepaalde regelingen
van sociale zekerheid.) <W 1997-06-25/41, art. 26, 002;
Inwerkingtreding : 01-01-1997>
AFDELING V. - VOORZIENINGSTERMIJNEN
Art. 23. <W 1997-06-25/41, art. 27, 002; Inwerkingtreding :
01-01-1997> Onverminderd gunstiger termijnen voortvloeiend
uit specifieke wetgevingen moet tegen de beslissingen van de
instellingen van sociale zekerheid die bevoegd zijn voor de
toekenning, betaling of de terugvordering van prestaties, op
straffe van verval, beroep worden ingesteld binnen drie maanden
na de kennisgeving van die beslissingen of na de kennisneming
van de beslissing door de sociaal verzekerde indien geen
kennisgeving plaats had.
Onverminderd gunstiger termijnen voortvloeiend uit specifieke
wetgevingen moet elk beroep tot erkenning van een recht tegen
een instelling van sociale zekerheid ook worden ingesteld op
straffe van verval, binnen drie maand na de vaststelling van het
in gebreke blijven van de instelling.
Hoofdstuk IV. - Slotbepalingen
Art. 24. De Koning kan in de desbetreffende wetten en
verordeningen de nodige wijzigingen aanbrengen en opheffingen
verrichten ten einde de bepalingen ervan in overeenstemming te
brengen met deze wet.
De Koning kan, ter gelegenheid van een eventuele codificatie
van het geheel of een deel van de sociale zekerheid, bij in
ministerraad overlegd besluit, de bepalingen van deze wet
integreren in de codificatie, door de terminologie van deze wet in
overeenstemming te brengen met de terminologie van de
codificatie, maar zonder de inhoud van deze wet te wijzigen of
aan de daarin vervatte beginselen te raken.
Het ontwerp van koninklijk besluit bedoeld in het tweede lid zal
voor advies worden voorgelegd aan de Nationale Arbeidsraad of,
in voorkomend geval, aan de Hoge Raad voor de Middenstand;
het zal het voorwerp uitmaken van een wetsontwerp tot
bekrachtiging voor te leggen aan de wetgevende Kamers, na
advies van de Raad van State.
De codificatie heeft uitwerking nadat zij bij de wet is
bekrachtigd, met ingang van de dag welke in die wet wordt
bepaald.
134
Art. 25. Deze wet treedt in werking op de door de Koning
bepaalde datum en uiterlijk op 1 januari 1997.