Periodieke systemen Hoofdstuk 1 : Cirkelvormige beweging Algemene definities Periodiek verschijnsel : We spreken van een periodiek verschijnsel als in bepaalde opeenvolgende gelijke tijdsverlopen identieke toestanden worden doorlopen. Cyclus : Reeks van toestanden die zichzelf herhaalt binnen gelijk tijdsverloop. Periode : Duur van één cyclus. Symbool T, eenheid s. Frequentie : Aantal cycli per tijdseenheid. Symbool f. f = T-1. Eenheid Hz (s-1). Eenparig cirkelvormige beweging s s Baan is een cirkel. In gelijke tijdsverlopen gelijke cirkelbogen worden afgelegd. Uit definitie: s v t s const. t Baansnelheid constant. is ECB = periodiek verschijnsel Cyclus : 1x doorlopen van volledige cirkel Periode : Tijd nodig om volledige cirkel éénmaal te doorlopen. 2 R T v Frequentie : Hoeksnelheid: 1 v f T 2 R t Vectoranalyse ECB r t R cos t ex R sin t e y Y r r (t ) R v v (t ) R sin t ex R cos t e y r v v (t ) R a t X v (t ) r (t ) 0 v (t ) r (t ) a (t ) R 2 cos t ex R 2 sin t e y a (t ) R 2 r a a (t ) R 2 Kinematica ECB Kinematica ECB Y Y Y Y v v v r r a v a r r X t=0s X t=1s X t=2s Y v a a t=4s Y r X Y Y r v r a a X a v X r a X X v t=4s t=5s t=6s t=7s Centripetale krachtwerking Newton 1 => om een voorwerp een ECB te laten beschrijven is een kracht nodig, de centripetaalkracht. Newton 2 : FC ma FC m 2 r FC F m 2 R mv 2 FC R Centrifugale ‘krachtwerking’ Schijnkracht, alleen merkbaar voor meedraaiende waarnemer. Buitenstaander ziet eenparig rechtlijnige beweging. Energie bij ECB Vermogen geleverd door centripetaalkracht : P F v 0 Energie van een deeltje dat ECB beschrijft blijft ongewijzigd. Toepassing - satellietbaan Fz Alleen zwaartekracht is verantwoordelijk voor cirkelvormige beweging. Fz m a Mm v2 G m 2 ( R h) ( R h) R h Snelheid op hoogte h. GM v Rh Periode van satelliet op hoogte h. 3 2 T R h2 GM Hohmann-orbit Toepassing – horizontale bocht v R a Kracht die auto op de (cirkelvormige) baan houdt is de statische wrijvingskracht. Auto slipt net niet als FN Fw,max Fw FZ mvmax 2 R mvmax 2 f s FN f s m g R vmax f s g R Toepassing – schuine bocht FN FZ ‘ideale’ snelheid door schuine bocht is snelheid waarmee bocht genomen kan worden zonder beroep te doen op wrijving en zonder te slippen. videaal tan R g Toepassing – conische slinger Massa m opgehangen aan touw met lengte L. Hoe sneller massa draait, hoe groter de hoek . Relatie tussen v en wordt gegeven door : v Lg sin tan FT R FZ Periode van conische slinger: L cos T 2 g Toepassing - Looping Onderaan looping : kracht uitgeoefend door zetel op piloot wordt gegeven door v2 FN mg 1 Rg Bovenaan looping : kracht uitgeoefend door zetel op piloot wordt gegeven door v2 FN mg 1 Rg Toepassing – geladen deeltje in homogeen magnetisch veld B FL v Q>0 Lorentzkracht werkend op deeltje dat beweegt met constante snelheid in homogeen magnetisch veld laat deeltje bewegen in cirkelvormige baan. mv 2 FL Q Bv R mv R QB 2 R 2 m T v QB