Buitengewoon Allochtone leerlingen

Buitengewoon Allochtone
leerlingen
Een literatuurstudie en een
Kwalitatief onderzoek over
allochtone leerlingen in het
buitengewoon onderwijs
Buitengewoon allochtone leerlingen
–
Onderzoeksvragen:



Wat is de socio-economische positie van de allochtone
leerlingen die naar het buitengewoon onderwijs gaan?
Hoe ervaren de ouders de doorverwijzing van hun kind naar
het buitengewoon onderwijs?
Wat is de oorzaak van de doorverwijzing naar het
buitengewoon onderwijs?
Buitengewoon Allochtone leerlingen


Literatuurstudie
Kwalitatief onderzoek
Literatuurstudie



Buitengewoon onderwijs
De leerachterstand bij allochtone leerlingen
Oorzaken van de leerachterstand bij
allochtone leerlingen
Literatuurstudie

Buitengewoon onderwijs
Literatuurstudie

Buitengewoon onderwijs

Allochtone leerlingen in het buitengewoon
onderwijs (2005-2006)
Literatuurstudie

Buitengewoon onderwijs

Allochtone leerlingen in het buitengewoon
onderwijs (2005-2006)
–
Buitengewoon kleuteronderwijs :
5,66% in het buitengewoon kleuteronderwijs
5, 92% in het gewoon kleuteronderwijs
Literatuurstudie

Buitengewoon onderwijs

Allochtone leerlingen in het buitengewoon
onderwijs (2005-2006)
–
Buitengewoon kleuteronderwijs :
5,66% in het buitengewoon kleuteronderwijs
5, 92% in het gewoon kleuteronderwijs
GEEN TYPE 1, 8!
Literatuurstudie

Buitengewoon onderwijs

Allochtone leerlingen in het buitengewoon
onderwijs (2005-2006)
–
Buitengewoon kleuteronderwijs :
5,66% in het buitengewoon kleuteronderwijs
5, 92% in het gewoon kleuteronderwijs
GEEN TYPE 1, 8!
–
Buitengewoon Lager onderwijs :
6,66% in het BULO
6,3% in het gewoon lager onderwijs
Literatuurstudie

Buitengewoon onderwijs

Allochtone leerlingen in het buitengewoon
onderwijs (2005-2006)
–
Buitengewoon kleuteronderwijs :
5,66% in het buitengewoon kleuteronderwijs
5, 92% in het gewoon kleuteronderwijs
GEEN TYPE 1, 8!
–
Buitengewoon Lager onderwijs :
6,66% in het BULO
6,3% in het gewoon lager onderwijs
–
Buitengewoon secundaire onderwijs :
8,5% in het BUSO
4,4% in het gewoon secundaire onderwijs
Literatuurstudie

Buitengewoon onderwijs

Allochtone leerlingen in het buitengewoon
onderwijs (2005-2006)
–
Buitengewoon kleuteronderwijs :
5,66% in het buitengewoon kleuteronderwijs
5, 92% in het gewoon kleuteronderwijs
GEEN TYPE 1, 8!
–
Buitengewoon Lager onderwijs :
6,66% in het BULO
6,3% in het gewoon lager onderwijs
–
Buitengewoon secundaire onderwijs :
8,5% in het BUSO
4,4% in het gewoon secundaire onderwijs
Een oververtegenwoordiging van vreemdelingen in het BUSO
Literatuurstudie

Buitengewoon onderwijs

Doorverwijzing naar het buitengewoon onderwijs
Literatuurstudie

Buitengewoon onderwijs

Doorverwijzing naar het buitengewoon onderwijs
–
Doorverwijzingcriteria
Literatuurstudie

Buitengewoon onderwijs

Doorverwijzing naar het buitengewoon onderwijs
–
Doorverwijzingcriteria



IQ
Schoolvorderingen/ leervoorwaarden
Gezin
Literatuurstudie

Buitengewoon onderwijs

Doorverwijzing naar het buitengewoon onderwijs
–
Doorverwijzingcriteria



–
IQ
Schoolvorderingen/ leervoorwaarden
Gezin
Verwijzing van allochtone leerlingen


Zwakke schoolprestaties
Taalachterstand
Literatuurstudie

Leerachterstand bij allochtone leerlingen

Relevante onderzoeksgegevens
–
Onderzoek van Groenez (2003)


36% participeert niet op de kleuterschool
20% van de driejarige gaat niet naar het kleuteronderwijs
Literatuurstudie

Leerachterstand bij allochtone leerlingen

Relevante onderzoeksgegevens
–
Leerlingdatabank (2003-2004)

Schoolsvertraging in het lager onderwijs
Eerste leerjaar
Zesde leerjaar
Totaal
Belgen (%)
Niet Belgen (%)
10
12,36
30,45
49,61
12,69
44,78
Literatuurstudie

Leerachterstand bij allochtone leerlingen

Relevante onderzoeksgegevens
–
Leerlingdatabank (2003-2004)

Schoolsvertraging in het SO
Eerste leerjaar
Zesde leerjaar
Belgen (%)
Niet Belgen (%)
18,06
34,94
59,41
71,28
Literatuurstudie

Leerachterstand bij allochtone leerlingen

Relevante onderzoeksgegevens
–
Leerlingdatabank (2003-2004)

Zittenblijven
Lager onderwijs
Secundaire onderwijs
Belgen (%)
Niet Belgen (%)
2,38
5,7
6
9,5
Literatuurstudie

Oorzaken van de leerachterstanden bij
allochtone kinderen
Literatuurstudie

Oorzaken van de leerachterstanden bij
allochtone kinderen

Ongelijke onderwijskansen
Literatuurstudie

Oorzaken van de leerachterstanden bij
allochtone kinderen

Ongelijke onderwijskansen
–
–
–
–
–
Socio-economische factor
Sociale factor
Culturele factor
Taalfactor
Intelligentiefactor
Literatuurstudie

Oorzaken van de leerachterstanden bij
allochtone kinderen

Ongelijke onderwijskansen
–
–
–
–
–

Socio-economische factor
Sociale factor
Culturele factor
Taalfactor
Intelligentiefactor
Ongelijke behandeling/discriminatie
bewuste/onbewuste discriminatie
* Pygmalion-effect
Kwalitatief onderzoek
Kwalitatief onderzoek





Onderzoekspopulatie
Onderzoeksmiddelen
Procedure
Resultaten
Conclusie
Kwalitatief onderzoek

Onderzoekspopulatie
Kwalitatief onderzoek

Onderzoekspopulatie
–
15 allochtone ouders
Kwalitatief onderzoek

Onderzoekspopulatie
–
15 allochtone ouders



10 Marokkaanse
4 Turkse
1 Kosovaarse
Kwalitatief onderzoek

Onderzoeksmiddelen
–
–
Vragenlijst
Diepte- interviews
Kwalitatief onderzoek

Procedure
Kwalitatief onderzoek

Procedure
–
Ouders telefonische contacteren
Kwalitatief onderzoek

Procedure
–
–
Ouders telefonische contacteren
Afname interviews:
Kwalitatief onderzoek

Procedure
–
–
Ouders telefonische contacteren
Afname interviews:




Stageplaats (2)
Huisbezoeken (10)
School (2)
Persoonlijke omgeving (1)
Kwalitatief onderzoek

Resultaten
Kwalitatief onderzoek

Resultaten
–
Gezinssituatie
Kwalitatief onderzoek

Resultaten
–
Gezinssituatie

Aantal kinderen in het Buitengewoon onderwijs
–
6/15: gemiddeld 2
Kwalitatief onderzoek

Resultaten
–
Gezinssituatie

Aantal kinderen in het Buitengewoon onderwijs
–

6/15: gemiddeld 2
Geboorteplaats van de ouders
–
–
moeders: 10 in land van herkomst, 5 moeders in België
vaders: 13 in Marokko/ Turkije/ Kosovo, 2 vaders in België
Kwalitatief onderzoek

Resultaten
–
Gezinssituatie

Aantal kinderen in het Buitengewoon onderwijs
–

Geboorteplaats van de ouders
–
–

6/ 15: gemiddeld 2
moeders: 10 in land van herkomst, 5 moeders in België
vaders: 13 in Marokko/ Turkije/ Kosovo, 2 vaders in België
Beroepsprofiel van de ouders
–
–
vaders: 8 arbeiders, 7 vaders werkloos
moeders: 2 arbeiders, 12 moeders huisvrouwen
Kwalitatief onderzoek

Resultaten
–
Gezinssituatie

Opleiding van de ouders
–
–
Moeders:

5 geen/aantal jaren lager onderwijs
 7 secundaire onderwijs niet afgemaakt
 2 getuigschrift (beroeps) secundaire onderwijs
 1 A1 diploma
Vaders:
 7 geen/aantal jaren lager onderwijs
 4 secundaire onderwijs niet afgemaakt
 4 getuigschrift (beroeps)secundaire onderwijs
Kwalitatief onderzoek

Resultaten
–
Gezinssituatie

Taalbeheersing
–
–

Moeders:
 9 spreken geen/nauwelijks Nederlands
 1 spreekt matig Nederlands
 5 spreken goed tot zeer goed Nederlands
Vaders
 8 spreken zwak tot zéér zwak
 1 spreekt matig
 6 spreken goed tot zéér goed
Woonsituatie
–
–
–
5 koopwoning
4 huren een appartement
6 huren een sociale woning
 6 vinden hun woonruimte krap
 9 ouders tevreden/ zéér tevreden over de woonomgeving
 Wonen in achterbuurten van Antwerpen
Kwalitatief onderzoek

Resultaten
–
Doorverwijzing naar het buitengewoon onderwijs
Kwalitatief onderzoek

Resultaten
–
Doorverwijzing naar het buitengewoon onderwijs

Mededeling van de doorverwijzing
–
–
7 kinderen in het kleuterklas (gedubbeld)
6 kinderen in het 1ste leerjaar (gedubbeld)
Kwalitatief onderzoek

Resultaten
–
Doorverwijzing naar het buitengewoon onderwijs

Mededeling van de doorverwijzing
–
–

7 kinderen in het kleuterklas (gedubbeld)
6 kinderen in het 1ste leerjaar (gedubbeld)
Nieuwsoverdracht
–
–
7 ouders door de vorige school
8 door het CLB
Kwalitatief onderzoek

Resultaten
–
Doorverwijzing naar het buitengewoon onderwijs

Mededeling van de doorverwijzing
–
–

Nieuwsoverdracht
–
–

7 kinderen in het kleuterklas (gedubbeld)
6 kinderen in het 1ste leerjaar (gedubbeld)
7 ouders door de vorige school
8 door het CLB
Eerste reactie op de doorverwijzing
–
–
Meeste: kwaadheid, teleurstelling, ontkenning
Enkele: opluchting
Kwalitatief onderzoek

Resultaten
–
Doorverwijzing naar het buitengewoon onderwijs

Mededeling van de doorverwijzing
–
–

Nieuwsoverdracht
–
–

7 ouders door de vorige school
8 door het CLB
Eerste reactie op de doorverwijzing
–
–

7 kinderen in het kleuterklas (gedubbeld)
6 kinderen in het 1ste leerjaar (gedubbeld)
Meeste: kwaadheid, teleurstelling, ontkenning
Enkele: opluchting
Opvolgen van het advies
–
Verplichting, geen school gevonden, testing,
Kwalitatief onderzoek

Resultaten
–
Doorverwijzing naar het buitengewoon onderwijs

Mededeling van de doorverwijzing
–
–

Nieuwsoverdracht
–
–

–
Meeste: kwaadheid, teleurstelling en ontkenning
Enkele: opluchting
Opvolgen van het advies
–
–

7 ouders door de vorige school
8 door het CLB
Eerste reactie op de doorverwijzing
–

7 kinderen in het kleuterklas (gedubbeld)
6 kinderen in het 1ste leerjaar (gedubbeld)
Verplichting, Geen school gevonden
Resultaat van (IQ)testen ,
Oorzaak van doorverwijzing
–
–
–
4 ouders: de taal niet beheersen (onwetendheid)
8 ouders: de schuld van de leerkracht , de school en de CLB
3 ouders: IQ, gedragsprobleem en leerachterstand
Kwalitatief onderzoek

Resultaten
–
Hoe staan de ouders nu tegenover het buitengewoon
onderwijs
Kwalitatief onderzoek

Resultaten
–
Hoe staan de ouders nu tegenover het buitengewoon
onderwijs

De huidige schoolsituatie van het kind
–
–
6 ouders vinden het advies terecht: kind maakt vorderingen
9 ouders vinden dat hun kind niet in het Buitengewoon onderwijs hoort.
Kwalitatief onderzoek

Resultaten
–
Hoe staan de ouders nu tegenover het buitengewoon
onderwijs?

De huidige schoolsituatie van het kind
–
–

6 ouders vinden het advies terecht: kind maakt vorderingen
9 ouders vinden dat hun kind niet in het Buitengewoon onderwijs hoort
Toekomst
–
–
–
Bezorgd
Niet rooskleurig
Neergelegd bij het lot
 Alle ouders wensen dat hun kind terug naar het gewoon onderwijs
Kan verwezen worden!
Kwalitatief onderzoek

Conclusie
Kwalitatief onderzoek

Antwoord op de onderzoeksvragen
–
Wat is de socio- economische positie van deze gezinnen?
Kwalitatief onderzoek

Antwoord op de onderzoeksvragen
–
Wat is de socio- economische positie van deze gezinnen?



Lage scholingsgraad
Werkloos, arbeiders
Ongunstige woonsituatie
Kwalitatief onderzoek

Antwoord op de onderzoeksvragen
–
Wat is de socio- economische positie van deze gezinnen?



–
Lage scholingsgraad
Werkloosheid, arbeiders
Ongunstige woonsituatie
De oorzaken volgens de ouders voor de doorverwijzing
naar het buitengewoon onderwijs?
Kwalitatief onderzoek

Antwoord op de onderzoeksvragen
–
Wat is de socio- economische positie van deze gezinnen?



–
Lage scholingsgraad
Werkloosheid, arbeiders
Ongunstige woonsituatie
De oorzaken volgens de ouders voor de doorverwijzing
naar het buitengewoon onderwijs?




Cognitieve mogelijkheden
Gedrag
Ongelijke behandeling door de school
Taalachterstand, herkomst, lage opleidingsgraad
Kwalitatief onderzoek

Antwoord op de onderzoeksvragen
–
Wat is de socio- economische positie van deze gezinnen?



–
De oorzaken volgens de ouders voor de doorverwijzing
naar het buitengewoon onderwijs?




–
Lage scholingsgraad
Werkloosheid, arbeiders
Ongunstige woonsituatie
cognitieve mogelijkheden
gedrag
Ongelijke behandeling door de school
Taal/leerachterstand, herkomst, lage opleidingsgraad
Hoe de ouders de doorverwijzing hebben ervaren?
Kwalitatief onderzoek

Antwoord op de onderzoeksvragen
–
Wat is de socio- economische positie van deze gezinnen?



–
Wat zijn volgens de ouders de reden van de doorverwijzing
naar het buitengewoon onderwijs?




–
Lage scholingsgraad
Werkloosheid, arbeiders
Ongunstige woonsituatie
Cognitieve mogelijkheden
Gedrag
Ongelijke behandeling door de school
Taalachterstand, herkomst, lage opleidingsgraad
Hoe de ouders de doorverwijzing hebben ervaren?




Verdriet, kwaadheid, teleurstelling
Misbruik gemaakt van hun onwetendheid, verplicht werden
Geen rekening gehouden met de achtergrondsituatie
Toekomstperspectief vastgelegd