Ontwikkelingspsychologie

Samen bouwen aan
een toekomst voor
ieder kind
Ontwikkelingspsychologie
•
•
•
•
Emotionele ontwikkeling
Cognitieve
g
ontwikkeling
g
Executieve functies
Ontwikkelingstaken
Emotionele ontwikkeling
Greenspan, Wieder & DeGangi
• 0 tot 3 maanden:
• 2 tot 7 maanden:
• 3 tot 10 maanden:
• 9 tot 18
8 maanden:
d
• 18 tot 30 maanden:
• 30 ttott 48 maanden:
d
Regulatie en interesse in de
wereld
Relaties, hechting en
betrokkenheid
Tweezijdige, doelgerichte
communicatie
Gedragsorganisatie,
d
probleemoplossen en internalisatie
Representationele capaciteit
R
Representationele
t ti
l differentiätie
diff
tiäti
Hechting
Proces van interactie tussen kind en ouder of verzorger /
opvoeder dat leidt tot een duurzame affectiever relatie
opvoeder,
(www.nji.nl)
• 4 typen van gehechtheid
• Van invloed op aangaan van relaties, coping, cognitieve
vaardigheden en taalvaardigheden
Cognitieve ontwikkeling
Piaget
•
•
•
•
0 tot 2 jaar:
2 tot 6 jaar:
6 tot 12 jaar:
12 jaar en ouder:
Sensomotorische fase
Pre-operationele fase
Concreet operationele fase
Formeel operationele fase
Executieve functies
• Relatie tussen de ontwikkeling van de
hersenen en van het vermogen om te
handelen, denken, voelen
• Frontale hersensystemen neurologische
basis voor executieve funties
• Prefrontale systemen als laatst volledig tot
ontwikkeling
Denkvaardigheden voor doel‐ en oplossingsgericht gedrag
•
•
•
•
•
Planning
Pl
i
Organisatie
Timemanagement
Werkgeheugen
Metacognitie
g
Vaardigheden voor aansturen of aanpassen
f
van gedrag
•
•
•
•
•
•
Reactie-inhibitie
R
ti i hibiti
Emotieregulatie
Volgehouden aandacht
Taakinitiatie
Flexibiliteit
Doelgericht doorzettingsvermogen
Ontwikkeling van executieve functies
Barkley
•
•
•
•
•
Gedragsinhibitie
(nonverbaal) Werkgeheugen
Internalisatie van spraak
Zelfregulatie van affect / motivatie / activatie
Reconstitutie
Ontwikkelingstaken en executieve functies
•
Voorschoolse leeftijd: simpele opdrachten, eenvoudige
taken, gedrag controleren
•
Groep 1 tot en met 4: meervoudige opdrachten,
beslissingen nemen
•
G
Groep
5 ttott en mett 7:
7 opdrachten
d
ht
mett vertraging
t
i
off grotere
t
afstand, zelfregulatie, plannen
•
Groep 8 tot en met
de brugklas:
verantwoordelijkheid nemen,
complexe planning
•
Na de brugklas:
lange termijn doelen bepalen en
verwezenlijken, vrijetijdsbesteding
De rol van volwassenen
‘Uitlenen’ van executieve functies
• Direct, door middel van
instructies, beperkingen en regels
• Structurering van de omgeving
Bronnen
•
•
•
Piaget. In: Vervaert, E. Struktuur en genese, 1990, vol.3,
p.3-29,
Greenspan, S.I., Wieder, S. & DeGangi, G. The Basic Model
(hoofdstuk 1). In: The functional Assessement Scale
B kl
Barkley.
In:
I Dawson,
D
P.
P en Guare,
G
R Executieve
R.
E
ti
f
functies
ti bij
kinderen en adolescenten.