Nationale Monitor Duurzame Gemeenten 2015 Bastiaan Zoeteman, Monique van der Zande, Ruben Smeets, Corné Wentink, John Dagevos en Hans Mommaas Telos, TSC, Tilburg University www.telos.nl Inhoud presentatie monitor 2015 1. Hoe werkt de Nationale Monitor Duurzame Gemeenten? 2. Economisch en ecologisch kapitaal nog altijd elkaars tegenpolen 3. Duurzaamheid gemeenten in 2015 licht achteruit... Waardoor? 4. Een blik achter de schermen: wat gebeurt op voorraad niveau? 5. De lijstjes dan toch maar… 6. Circulaire economie…waar begint het…en stokt het… 7. De energie transitie…van West naar Oost 8. De invloed van de grootte van de stad (totaal score, afval, energie, hinder & calamiteiten, gezondheid)… groter is niet altijd beter 9. Gegevens verzameling verbeteren… maak die data openbaar! 10. Toekomstige ontwikkelingen…governance monitor en EU-initiatief • Telos, Bastiaan Zoeteman, 2015 Telos, Bastiaan Zoeteman, 2015 Totaal scores 2015 Ecologisch kapitaal Economisch kapitaal Sociaal-cultureel kapitaal Telos, Bastiaan Zoeteman, 2015 Verschil 2015-2014 Duurzaamheidsscore (%) Totaal Ecologisch kapitaal Sociaalcultureel kapitaal Economisch kapitaal Gemiddelde score 2015 49,75 50,79 50,53 47,92 Gemiddelde score 2014 49,92 50,37 51,07 48,31 Verschil 2015-2014 -0,17* 0,42* -0,54* -0,39* Telos, Bastiaan Zoeteman, 2015 Voorraad Gemiddelde score 2015 2014 Ecologisch Afval & grondstoffen* Bodem Energie* Hinder & calamiteiten Lucht* Natuur & landschap Water* 50,61 60,95 38,52 61,01 55,18 45,24 44,01 49,83 60,63 38,20 61,01 53,79 45,29 43,87 53,69 56,93 52,04 34,64 51,06 50,90 57,34 54,56 Sociaal-cultureel Economische participatie* Gezondheid Kunst & cultuur Maatschappelijke participatie* Onderwijs* Veiligheid* Woonomgeving* 52,26 34,53 51,20 51,73 56,61 53,66 Economisch Arbeid* Concurrentievermogen* Infrastructuur & bereikbaarheid Kennis* Ruimtelijke vestigingsvoorwaarden* 42,42 51,54 56.28 38,18 51,18 45,90 51,32 56.31 37,37 50,31 ECOLOGISCH KAPITAAL Bodem Hinder & calamiteiten Natuur & landschap Telos 2015 Lucht Water SOCIAAL-CULTUREEL KAPITAAL Economische participatie Onderwijs Telos 2015 Kunst & cultuur Sociale veiligheid Maatschappelijke participatie Woonomgeving ECONOMISCH KAPITAAL Concurrentievermogen Arbeid Kennis Telos 2015 Infrastructuur & bereikbaarheid Ruimtelijke vestigingsvoorwaarden Hoogst en laagst op duurzaamheid scorende gemeenten in 2015 Laagst scorend Hoogst scorend Midden-Delfland 58,70 Vlagtwedde 43,22 Rozendaal 58,01 Rijnwaarden 42,90 Naarden 57,81 Almelo 42,70 Bloemendaal 57,39 Veendam 42,51 Houten 57,28 Den Helder 42,42 Bunnik 56,85 Menterwolde 41,35 Voorschoten 56,83 Stadskanaal 41,20 Oegstgeest 56,52 Nissewaard 40,78 Veere 56,06 Oldambt 39,75 Wageningen 56,02 Pekela 38,60 Telos, Bastiaan Zoeteman, 2015 1. Midden-Delfland 391. Nissewaard 2. Rozendaal 392. Oldambt 3. Naarden 393. Pekela Afval Verpakkingsglas Oud papier GFT Figuur 4.2 Overzicht scores afzonderlijke afvalstromen van de 393 gemeenten Telos, 2015 Restafval Energie label Elektriciteitsverbruik huishoudens Energie Zonnestroom Telos, 2015 Windenergie Gasverbruik huishoudens Telos, Bastiaan Zoeteman, 2015 Telos, Bastiaan Zoeteman, 2015 Telos, Bastiaan Zoeteman, 2015 Gegevens verzameling verbeteren 1. 1. Er is niet één loket voor alle duurzaamheidsdata van gemeenten 2. 2. Veelal worden data alleen op hogere schaalniveaus zoals dat van COROP gebieden, provincies of het land verzameld. 3. 3. Door decentralisatie van bestuurlijke taken worden data op gemeentelijk schaalniveau belangrijker 4. 4. Er zijn geen gegevens over de kwaliteit van het drinkwater per gemeente • 5. Exacte gegevens over een gemengd rioolstelsel en de voortgang van de bodemsanering per gemeente zijn er wel maar worden door de overheid bewust niet publiek gemaakt. • 6. In de huidige maatschappelijke beweging naar 'open data' zou de overheid hier snel iets aan moeten doen. Telos, Bastiaan Zoeteman, 2015 Toekomstige ontwikkelingen • - samen met VNG International, in opdracht van ministerie IenM, wordt ook een governance monitor ontwikkeld die samen met Telos monitor zal gaan uitkomen; • - met steun van ministerie van BZK wordt volgens zelfde methode voor 100 EU steden de duurzaamheidscore bepaald en beschikbaar gesteld op interactie website tijdens EUvoorzitterschap van Nederland in het kader van het Urban Agenda initiatief. Telos, Bastiaan Zoeteman, 2015 Beste gemeente [inwonersx1000] Katwijk Midden-Delfland Score Typologie [64] 55,6 Centrum gemeente Middelgrote gemeente [18] Agrarische 58,7 gemeente Groeigemeente Kleine gemeente New Town Mook en Middelaar [8] 56,0 Krimpgemeente Oostzaan 55,3 Industrie gemeente Rozendaal Utrecht Veere Westland [9] [1,5] [335] [22] [104] 58,0 Groene gemeente 54,6 Werkgemeente Historische 56,1 gemeente 55,2 Grote gemeente Toeristische gemeente Woongemeente Overzicht van de hoogst scorende gemeente van gemeentetypen Beste gemeente 2015 Score Gemeente typologie Houten 57,3 Krimp Kapelle 55,2 Historisch Katwijk 55,6 Centrum, Middelgroot Midden-Delfland 58,7 Agrarisch, Groei, Klein, New Town Oostzaan 55,3 Voormalige industrie Rozendaal 58,0 Woon, Groen, Toeristisch Wageningen 56,0 Werk Westland 55,2 Groot Telos, Bastiaan Zoeteman, 2015