Aardrijkskunde - goedvoorbereidnaardepabo

Aardrijkskunde
GOED VOORBEREID NAAR DE PABO
Leerdoelen
De student kan landschapsvormende werking van endogene krachten beschrijven en verklaren
De student kan de landschapsvormende werkingen van exogene krachten beschrijven en
verklaren
De student kan natuurrampen beschrijven en verklaren en maatregelen noemen om de schade
te beperken
De student kan verbanden leggen tussen de plaattektoniek, hooggebergte en endogene
verschijnselen op de wereldkaart
Endogeen
Exogeen
Opbouw van de aarde
Binnenkern: IJzer en Nikkel  vast
Buitenkern: vloeibaar
Aardmantel: vloeibaar
Korst: hard gesteente
◦ Oceanische platen
◦ Dun = paar km, maar zwaar bestaan uit basalt
◦ Continentale platen
◦ Dik = ongeveer 40 km, maar licht en bestaan uit
graniet
Aardplaten
Divergent, convergent, transformerend
Convergent: oceanisch en continentaal
Convergent: continentaal en continentaal
Convergent: oceanisch en oceanisch
Divergent: oceanisch
Divergent: continentaal
Transvergerend
Pangea
Waar op de wereldkaart verwacht je veel aardbevingen, ontstaan van gebergte en veel
vulkanen?
Ring of fire
Herhalingsvragen
Welke twee soorten platen kennen we en wat is het belangrijke verschil?
Welke drie soorten plaatbewegingen kennen we?
Bij welke plaatranden/bewegingen ontstaat een: trog?
Bij welke plaatranden/bewegingen ontstaat een: vulkaan?
Bij welke plaatranden/bewegingen ontstaat een: rug in de zee?
Waar op de wereld kun je aardbevingen verwachten? (Algemeen gezegd)
Exogene krachten
Vier woorden
Verwering (Verwering houdt in dat gesteente door weersomstandigheden (zon, regen en ijs)
kunnen veranderen. Verandering op de plek zelf)
Erosie (Erosie is het losmaken en transporteren van gesteente )
Transport (het vervoeren van gesteente)
Sedimentatie (Sedimentatie is een gevolg van verwering en erosie en is het afzetten van het
gesteente)
Verwering
Erosie
Erosie
Erosie
Transport
Door de zee (maritieme afzettingen)
Door de wind (eolische afzettingen)
Door de rivieren (fluviatiele afzettingen)
Door ijs (glaciale afzettingen)
Volgorde van afzetting
Grind, klei, zand?
Sedimentatie
Voorbeeld: Fjorden
Voorbeeld: Galapagos eilanden
Vragen
Wat is erosie?
Wat is bodemerosie?
Hoe ontstaat bodemerosie?
Waarom is dat nadelig?
Wat kunnen we tegen bodemerosie doen?
Bodemerosie
Hoe kunnen we bodemerosie
tegengaan?
Zorgen dat er bomen en planten blijven groeien en er geen grote kale vlaktes ontstaan.
Op berghellingen terrassen maken en dammen bouwen, langs de hoogtelijnen om het water en
de grond vast te houden. Een voorbeeld hiervan zijn de rijstvelden in Indonesië (sawa's).
Op berghellingen opvangbekkens plaatsen waarin het water opgevangen kan worden.
Gebergten
Plooiingsgebergte
Vulkanisch gebergte
Natuurrampen
Vulkaanuitbarstingen levert vruchtbare grond op
Stratovulkaan en schildvulkaan
Stratovulkaan bij convergerende platen
Schildvulkaan bij divergerende platen
Niet alle vulkanen zijn nog actief
Opdracht
- Doe een ‘’speed’’ onderzoek naar een vulkaan (keuze uit: Nevado del Ruiz, Krakatoa, Etna,
Villarica, Eyjafjallajökull, Merapi)
- Waar ligt deze vulkaan? Welke breukranden
- Wat voor type vulkaan is het
- Hoe in het nieuws? Bekende uitbarstingen
- Is er momenteel gevaar voor omwonenden?
Presenteer de uitkomsten
Vulkanisch verschijnsel: Hotspots
Vulkanisch verschijnsel: Geiser
Geisers zijn een zeldzaam verschijnsel. Ze ontstaan in
actieve vulkanische gebieden en komen maar op enkele
plekken op aarde voor. Een geiser is een warmwaterbron
waaruit met enige regelmaat water en stoom ontsnappen.
Dat komt omdat oppervlaktewater op deze plek in contact
komt met door magma verhit gesteente. Het water gaat
hierdoor koken en borrelen. Als de druk in de geiser te
hoog wordt, spuit het water via een nauwe pijp
metershoog de lucht in.
Aardbeving
Seismowat?
Seismoloog
Nepal 2015
Beschermen tegen een aardbeving
Wat kunnen we doen om ons te beschermen
tegen een aardbeving?
Tsunami
2004 & 2011
Orkaan versus tornado