De Statutaire zaakvoerder van een BVBA

Inhoudstafel
I.
Jaarrekeningrichtlijn verplicht België ‘fiscale’ KMOdefinitie te herzien
II. Handels- / Vennootschaps- en Domeinnaam
III. Omzetten effecten aan toonder
IV. De statutaire zaakvoerder van een BVBA
V. Wijzen waarop een vennootschapsmandaat eindigt –
beschermingsgronden
Inhoudstafel
VI. Vereffening in één akte
VII. Rechtspraak
VIII. Alarmbelprocedure VZW
IX. Nieuw wetboek van Economisch recht
X. Dienstencontracten
Jaarrekeningrichtlijn verplicht
België ‘fiscale’ KMO-definitie te
herzien
Inleiding
In de interne markt is het essentieel om
gebruik te kunnen maken van een
eenvormige definitie van een KMO.
De Europese Jaarrekeningrichtlijn van
2013 (Richtlijn nr. 2013/34/EU) noopt tot
aanpassing van de huidige KMO-definitie
Huidige Definitie
• Art. 15 W. Venn.:
– Kleine vennootschappen = vennootschappen met
rechtspersoonlijkheid die voor het laatste en voorlaatste
boekjaar niet meer dan 1 van de volgende criteria overschrijden:
• Jaargemiddelde van het personeelsbestand: 50;
• Jaaromzet (ex. BTW): 7.300.000 EUR;
• Balanstotaal: 3.650.000 EUR;
tenzij het jaargemiddelde van het personeelsbestand meer dan
100 bedraagt
Nieuwe jaarrekeningrichtlijn
• De nieuwe richtlijn geeft de lidstaten de
mogelijkheid om een onderscheid te maken
tussen:
–
–
–
–
Micro-ondernemingen
Kleine ondernemingen
Middelgrote ondernemingen
Grote ondernemingen
• Deze onderverdeling is geen verplichting
Nieuwe KMO-Definitie
• Nieuwe criteria :
 Datum voor de beoordeling van de criteria =
balansdatum
 Jaaromzet: verhoging tot minimaal 8.000.000 EUR en
maximaal 12.000.000 EUR
 Balanstotaal: verhoging tot minimaal 4.000.000 EUR
en maximaal 6.000.000 EUR
 Gemiddeld personeelsbestand: grens van 50 wordt
behouden maar moet beoordeeld worden ‘gedurende
het boekjaar’.
Nieuwe KMO-Definitie
• Beoordeling criteria:
– niet langer op een geconsolideerde basis
– De criteria moeten voor iedere vennootschap worden
toegepast
Dit zal logischerwijs uitmonden in een stijging van het aantal
kleine ondernemingen.
Opm.: vennootschappen die meer dan 100 personeelsleden in
dienst hebben, niet meer automatisch als grote onderneming
worden beschouwd.
Nieuwe KMO-Definitie
4 verschillende categorieën:
Balanstotaal
Netto-omzet
Gemiddeld
personeelsbestand
Micro onderneming
€ 350.000
€ 700.000
10
Kleine
onderneming
€ 4.000.000
(max. €
6.000.000)
€ 8.000.000
(max. €
12.000.000)
50
Middelgrote
onderneming
€ 20.000.000
€ 20.000.000
250
Grote onderneming
€ 40.000.000
€ 40.000.000
250
Fiscale gevolgen
• De fiscale wetgeving kent tal van voordelen toe
aan KMO-vennootschappen:
– een hogere aftrek voor risicokapitaal
(notionele intrestaftrek);
– uitsluiting van de ‘fairness tax’;
– geen toepassing van artikel 217, 3°WIB
1992 (heffing van meerwaarde op aandelen)
– etc.
Fiscale gevolgen
• Indien de fiscale wetgeving gebruik blijft maken van het aangepaste
artikel 15 W. Venn. kan het zijn dat er meer vennootschappen het
statuut ‘klein’ verwerven en de hiermee gepaard gaande voordelen
kunnen opstrijken
• De fiscale wetgeving kan echter in een specifieke ‘KMO-definitie’
voorzien die volledig losstaat van deze definitie
• De wetgever zal over deze zienswijze moeten oordelen en tevens
over het invoeren van de categorieën micro en middelgrote
ondernemingen
Inwerkingtreding
• Omzetten in nationale wetgeving:
– uiterlijk 20 juli 2015
– Inwerkingtreding: mogelijkheid uit te stellen tot de
‘financiële overzichten voor de boekjaren die
beginnen op 1 januari 2016 of gedurende het
kalenderjaar 2016’.
Conclusie
 De nieuwe definitie zorgt voor een lichte stijging van de
criteria inzake jaaromzet en balanstotaal.
 Volledig nieuw is dat ondernemingen met meer dan 100
personeelsleden niet meer automatisch als groot mogen
worden bestempeld
 Of deze nieuwe definitie ook fiscale gevolgen inhoudt zal
afhangen van de wetgever.
 Toch wordt er verwacht dat er een lichte stijging van het
aantal kleine ondernemingen zal plaatsvinden.
Handel- / Vennootschapsen
domeinnaam
Handelsnaam
Inleiding
• De Belgische wetgever maakt een
onderscheid tussen de:
Handelsnaam (Art VI 104 WER)
Vennootschapsnaam (Art. 65 W. Venn.)

Domeinnaam (Art. 2 Domeinnamenwet)
Handelsnaam
• Handelsnaam:
Naam waaronder een handelsonderneming
gekend is of geëxploiteerd wordt.
Dient voornamelijk om de handelsactiviteit
van een onderneming te onderscheiden met
die van een andere onderneming
Komt vaak overeen met de
vennootschapsnaam en familienaam
Handelsnaam
Het is de naam die de handelaar gebruikt om
deel te nemen aan het handelsverkeer
De onderneming kan worden geïdentificeerd
en op deze wijze een reputatie opbouwen
Handelsnaam
• Wettelijk toepassingsgebied:
De meerderheid in de rechtsleer is van
mening dat de handelsnaam een industrieel
eigendomsrecht is .
Dit wordt tevens bevestigd in artikel 1, lid 2 en
artikel 8 van het Unieverdrag van Parijs.
Handelsnaam
• Hoe verkrijgen?
Niet onderworpen aan een depot-,
inschrijvings- of registratieverplichting.
De bescherming volgt uit de inbezitneming bij
het “eerste publieke gebruik” ervan.
Dit “eerste publieke gebruik” wordt gekoppeld
aan de onderscheidende en publicitaire
functie.
Handelsnaam
• Bescherming:
 De bescherming ontstaat van zodra er een eerste
maal publiekelijk gebruik wordt gemaakt van de
handelsnaam
 De bescherming is territoriaal begrensd tot het gebied
waarbinnen de naam bekendheid geniet
 De eerste gebruiker zal zijn handelsnaam kunnen
beschermen tegen verwarringsgevaar, door een later
gebruik van anderen in dezelfde regio te verbieden
 Een handelsnaam die in het publiek, zichtbaar en
blijvend wordt gebruikt zal worden beschermd
Handelsnaam
• Beperkt territorium
– De omvang van bescherming hangt af van de omstandigheden
of de handelsnaam min of meer ruime bekendheid geniet
• Belang
– Wie de bescherming inroept moet voldoende belang kunnen
aantonen
– Het belang moet reeds verkregen en dadelijk zijn.
 In concreto betekent dit dat wie zijn naam slechts vermeld
heeft bij de inschrijving in het handelsregister, maar zijn
handelsactiviteiten niet verder geïdentificeerd heeft met die
naam, geen voldoende belang heeft
Handelsnaam
• Rechtsverwerking
– Het langdurig stilzitten om op te treden tegen een
identieke/gelijkaardige handelsnaam kan een
negatieve invloed hebben op het onderscheidend
vermogen
• Onbruik
– Zichtbaar, publiek en voortdurend gebruik is vereist
voor de instandhouding van het recht op bescherming
– Indien dit niet langer het geval is zal de bescherming
van dit recht verloren gaan
– De bescherming zal wel nog blijven bestaan tijdens
de vereffening of afwikkeling van een failissement
Handelsnaam
• Onderscheidend vermogen
– Handelsnaam moet over voldoende onderscheidend
vermogen beschikken
– Bescherming gaat verloren van zodra handelsnaam
een verzamelnaam is geworden
Handelsnaam geeft bijgevolg been absolute
bescherming
Familienaam als
handelsnaam
• Zoals we al weten ontstaat het recht op
een handelsnaam door het eerste gebruik
dat ervan wordt gemaakt
• Wanneer een familienaam wordt gebruikt
als handelsnaam krijgt deze een
economische functie
• Dit heeft tot gevolg dat de familienaam kan
worden overgedragen in het economische
verkeer
Handelsnaam
• Gebruik van familienaam:
– Principe:
• mogelijk dat een concurrent met dezelfde naam handel drijft
– Uitzondering:
• indien verwarring zou ontstaan in hoofde de gemiddelde
consument
• Beoordeling:
 Gelijkenis in de familienaam
 Gelijkenis in de commerciële activiteit
 Territorium waarbinnen de activiteit wordt uitgeoefend
Handelsnaam
– Indien gevaar op verwarring:
• de latere gebruiker van de familienaam zal gepaste
maatregelen moeten nemen om deze verwarring te
vermijden
• rekening houdende met:
– de gelijkenissen tussen de benamingen en de totale
indruk
– Conclusie:
• een handelaar mag zijn familienaam gebruiken indien hij
gepaste maatregelen heeft ondernomen om verwarring te
vermijden.
Handelsnaam
• Bescherming intellectuele eigendom
 Op nationaal niveau:
• Registratie bij bevoegde overheid
Op Benelux niveau
• Registratie bij Benelux Bureau voor de Intellectuele
Eigendom (“BBIE”)
→ https://register.boip.int/bmbonline/intro/show.do
Op Europees niveau:
• Registratie bij Office for the Harmonization in the internal
Market (Trade Marks and Designs) (“OHIM”)
→ https://oami.europa.eu/ohimportal/en/
De Vennootschapsnaam
Vennootschapsnaam
• De vennootschapsnaam dient tot
identificatie van de rechtspersoon als
rechtssubject.
• Wordt opgenomen in de oprichtingsakte
• Zij maakt deel uit van de statuten van de
rechtspersoon
Vennootschapsnaam
• <-> Handelsnaam is de naam waaronder
een rechtspersoon een bepaald product te
koop aanbiedt.
• <-> Een rechtspersoon kan verschillende
handelsnamen dragen
• <-> Beschermd als intellectueel
eigendomsrecht door artikel 8 van het
Unieverdrag van Parijs
Vennootschapsnaam
• Algemeen:
– Artikel 65 Wetboek van Vennootschappen:
“Elke vennootschap moet een naam voeren, die verschillend is van die
van een andere vennootschap.
Indien de naam gelijk is aan een andere of er zozeer op gelijkt dat er
verwarring kan ontstaan, kan iedere belanghebbende hem doen wijzigen
en, indien daartoe grond bestaat, schadevergoeding eisen.
Niettegenstaande elk daarmee strijdig beding, zijn de oprichters of, bij
latere statutenwijziging, de leden van het bestuursorgaan hoofdelijk
gehouden jegens de belanghebbende tot betaling van de
schadevergoding bedoeld in het tweede lid”
• Algemene regel:
voor alle vennootschappen met rechtspersoonlijkheid
Vennootschapsnaam
In praktijk betekent dit dat ook een NV de
naam mag dragen van één van haar
aandeelhouders
– Voor invoering van artikel 65 W. Venn. was dit
echter verboden
– Deze vrijheid bestand al geruime tijd voor de
BVBA
Vennootschapsnaam
• Voorwaarde:
 Vennootschapsnaam moet verschillen van die van
een andere vennootschap
 Er mag m.a.w. geen verwarring ontstaan
 Eerst gebruik → de vennootschap die als eerste de
vennootschapsnaam heeft aangenomen kan verzoeken dat
de andere rechtspersoon een andere naam kiest
 In concreto te beoordelen of er gevaar voor verwarring
bestaat
vb.: “People & Solutions” vs “People & Technology”
Vennootschapsnaam
Deze vennootschap kan mogelijks om een
schadevergoeding vragen indien zij schade heeft
geleden:
– Zij dient hierbij de schade te gaan bewijzen op grond van
artikel 1382 BW:
» Fout
» Schade
» Causaal verband
Vennootschapsnaam
– Bewijs schade:
 Aantonen dat zijn vennootschapsnaam als eerste in de
statuten is opgenomen.
 Er dient een beoordeling in concreto te gebeuren om na te
gaan of er sprake is van verwarring
 Hierbij moet er rekening worden gehouden met volgende
elementen:
 Geografisch criterium
 Auditief onderscheid
 Visueel onderscheid
– Oprichters / bestuurders hoofdelijk aansprakelijk
Domeinnamen
Domeinnaam
• Algemeen:
– Domeinnaam en DNS
• Art. 2.1. Domeinnaamwet
 Een domeinnaam is een alfanumerieke weergave van
een numeriek IP (Internet Protocol) adres dat het
mogelijk maakt een op het internet aangesloten
computer te identificeren. (Art. 2.1 Domeinnaamwet)
– Hof voor de Rechten van de Mens
• Art. 1 Protocol 1:
 “ongestoord genot van zijn eigendom” bevat
domeinnamen, zijnde rechten van onbepaalde duur om
een domein te gebruiken in zijn naam. (18/09/2007)
Domeinnaam
• Domeinnaamsysteem(DNS)
– Databank die helpt om computers te
verbinden
– Door middel van domeinnamen voor websites
en adressen
– ICANN (Internet Corporation for Assigned
Names Numbers)
– Privaatrechtelijk systeem
Domeinnaam
• Top level domeinnamen:
Landcode Top Niveau Domeinen
• ccTLD’s: nl., fr., be., etc.
Generieke Top Level domeinen
• gTLD’s: .com, .net, .org, .edu, .gov, etc.
.eu Domein
Vandaag: bestaan er 1,3 miljoen
domeinnamen met “.be” domein.
Domeinnaam
• Nieuwe domeinnamen:
ICANN 2008: onbeperkt aantal domeinen
Al reeds 1930 dossiers die werden aanvaard
Sterk dossier nodig
Application fee: $185.000
Voorbeelden:
• .tom, .amzon, .bmw
Domeinnaam
• Geschillen m.b.t. domeinnamen:
Onvermijdelijk geschillen:
• Fraude
• Misleiding (advokaat.be)
Twee mogelijke oplossingen:
• Gerechtelijke beslechtingen
• Buitengerechtelijke/alternatieve beslechting
Gerechtelijke geschillen
1. Domeinnaamwet 26 juni 2003
Toepassingsgebied:
verweerder woont in België of registreerde “.be”
domeinnaam.
 Belgische rechter is bevoegd
Toepassingsvoorwaarden:
Domeinnaam is identiek of stemt overeen met het
onderscheidingsteken
Registratie zonder rechtmatig of legitiem belang
Met doel om derde te schaden of onrechtvaardig
voordeel te halen
Gerechtelijke geschillen
• 1ste voorwaarde:
Identieke of overeenstemmend
onderscheidingsteken:
Domeinnaam is identiek aan een merk,
handelsnaam of vennootschapsnaam, naam van
film/boek/personage,…
Bij overeenstemming dient er verwarring te zijn
ontstaan
• beoordeling in abstracto
Gerechtelijke geschillen
• 2de voorwaarde:
 Registratie zonder rechtmatig of legitiem
belang
Negatief bewijs
Gerechtelijke geschillen
• 3de voorwaarde:
Doel om derde te schaden of
ongerechtvaardigd voordeel te halen
Bv: domeinnaam “idool2004.be” verkopen voor €
5.000.
Wanneer er wordt verwezen naar een
muziekgenre is er geen spraken van kwader trouw.
Bv: popcornoldies.be
Gerechtelijke geschillen
2. Benelux verdrag inzake Intellectuele
Eigendomsrechten (BVIE)
•
Voorwaarden:
• Er moet gebruik worden gemaakt van:
 een merk/overeenstemmend teken
 anders dan ter onderscheiding van waren/diensten
 waardoor er een ongerechtvaardigd voordeel wordt
getrokken uit of afbreuk gedaan wordt aan het
onderscheidende vermogen of reputatie
Gerechtelijke geschillen
• Bv: BMWLingier.be (Gent 7 juni 2004)
– Gewone autodealer
– Geen erkend concessionaris
– Mag in zekere mate gebruik worden gemaakt
van een merk
• MAAR niet op zodanige dat er een intrinsieke band
wordt gelegd met het werk.
 Het gebruik van de domeinnaam vormt dan ook een
inbreuk op het oudere merk BMW
Gerechtelijke geschillen
3. Andere rechtsgronden
– Persoonlijkheidsrechten
• Recht op naam
• Registratie van bv: politici, artiesten, enz.
– Oneerlijke marktpraktijken
• WER VI
– Handelsnaam
• Tweedehands.nl vs. Tweedehands.be
Gerechtelijke geschillen
• Tweedehands.nl vs. Tweedehands.be
 Conflict handelsnaam en domeinnaam
• Tweedehands.nl:
 verkoop van tweedehandsvoorwerpen
 beroept zich op het eerste gebruik van haar handelsnaam
• Tweedehands.be
 geen marktplaats enkel doorverwijzing naar website Ebay
• Tweedehands.nl bestrijdt de jongere domeinnaam
tweedehands.be (van NV E-zone)
Gerechtelijke geschillen
• Beoordeling:
 enkel zichtbaar en publiek gebruik maken van de
handelsnaam volstaat
 Vraag:
• Is er verwarring voor de redelijk, geïnformeerde,
omzichtige en oplettende consument van de waren of
diensten?
 Dit verwarringsgevaar zal worden beoordeeld op:
• visuele, auditieve en bergripsmatige gelijkenissen
Gerechtelijke geschillen
Oordeel van het Hof van Beroep:
Er zijn sterke visuele, begripsmatige en auditieve
gelijkenissen zijn.
Beide partijen zijn in dezelfde handelssector actief

het feit dat tweedehands.be enkel een
doorverwijzing maakt naar Ebay neemt het
verwarringsgevaar niet weg
Buitengerechtelijke beslechting
• Uniform Dispute Resolution Policy “.com”
Betreft een niet bindende geschillenregeling
Procedure is snel en goedkoop
Heeft meerdere beslechtingsinstellingen
Komt tot stand door het sluiten van een
registratieovereenkomst
Aangestuurd onder druk van internationale
merkhouders
Buitengerechtelijke beslechting
• Voorwaarden:
Domeinnaam moet identiek zijn aan het merk
of ermee overeenstemmen (m.a.w. je moet
houder zijn van een merk)
Geen rechten of rechtmatige belangen
hebben
Ter kwader trouw geregistreerd en gebruikt
Voorwaarden moeten cumulatief vervuld zijn
Buitengerechtelijke beslechting
• Belgische Cepina-procedure “be.”
Bescherming van de handelsnaam,
persoonsnaam, maatschappelijke benaming
Registratie gebeurde te kwader trouw of
gebruik ter kwader trouw
• geen cumul vereist i.t.t. UDRP
bv: freedomofSpeech.be (kwader trouw)
Verliezende partij zal instaan voor de kosten
Buitengerechtelijke beslechting
• “.eu” ADR procedure
• Gronden voor het opstarten van ADR
procedure wanneer:
 er spraken is van een speculatieve of onrechtmatige
registratie; of
 een beslissing in strijd is met verordening EG/874/2004 of
EG/733/2002
Buitengerechtelijke beslechting
• 2 verschillende ADR-procedures:
 Procedure tot doorhaling of overdracht van de domeinnaam
 Procedure tegen EURid ingeval van registratie of weigering
(met overdracht van de domeinnaam naar de klager)
Buitengerechtelijke beslechting
• Procedure tot doorhaling of overdracht van de
domeinnaam
• Voorwaarden:
 De domeinnaam identiek is of verwarrende gelijkenis
vertoont met de naam van de klager; en
 De houder de naam registreerde zonder rechten op of enig
gewettigd belang bij de naam of de naam te kwader trouw is
registreert of gebruikt.
 artikel 21 verordening EG/874/2004
Buitengerechtelijke beslechting
• Procedure tegen EURid ingeval van registratie
of weigering
• Gronden:
 “Een ADR procedure kan door elke partij worden ingeleid
wanneer: … b) een door het register genomen beslissing
strijdig is met deze verordening of met verordening (EG) nr.
733/2002)
» artikel 22 verordening EG/874/2004
Omzetting effecten aan
toonder
Inleiding
• Gefaseerde afschaffing van toondereffecten met
drie belangrijke data:
 1 januari 2008:
 Verbod emissie nieuwe toondereffecten
 Verbod fysieke levering van:
- Toondereffecten ingeschreven op effectenrekening
- Toondereffecten uitgegeven in buitenland, wordt beheerst
door buitenlands recht of uitgegeven door een buitenlandse
emittent
Gefaseerde omzetting
 Omzetting van rechtswege in gedematerialiseerde effecten
op een effectenrekening voor:
- Vennootschapseffecten op gereglementeerde markt
- Effecten van schulden openbare sector
- Effecten uit restcategorie
Gefaseerde omzetting
 1 januari 2014:
 Ten laatste op 31 december 2013:
- houder vraagt omzetting in gedematerialiseerde effecten of in
effecten op naam
- indien niet gebeurd:
- omzetting van rechtswege op naam van de emittent
via inschrijving op effectenrekening
(gedematerialiseerde effecten) of in
aandeelhoudersregister (aandelen op naam)
Gefaseerde omzetting
 Opschorting uitoefening rechten:


Noch deelnemen, noch stemmen op AV
Geen dividenden
 Opgeschort tot:



Aantonen identiteit en hoedanigheid effectenhouder
Overhandiging toonderstukken
Inschrijving op effectenrekening of in
aandeelhoudersregister
 Verzoek terugbetaling interesten en dividenden
Gefaseerde omzetting
 1 januari 2015
 Effecten waarvan eigenaar onbekend is:
- Gedwongen verkoop van de aandelen
 Wijzigingen:
- Wet van 21 december 2013
- KB’s van 25 juli 2014 die nadere regels bevatten i.v.m. de
verkoop van de effecten en berekening van de boetes
2. Gedwongen verkoop
• Onderscheid:
 Voor genoteerde vennootschappen:
 verkoop niet-opgevraagde effecten op de gereglementeerde
markt (Euronext)
 Voor niet-genoteerde vennootschappen:
 openbare verkoop effecten
Verkoop
• Bericht van bekendmaking
 Publicatie in BS en op website van de organiserende
marktonderneming
 Vermelding toepasselijke wetsbepaling
 Uitnodiging houders toonderstukken om rechten op te
eisen
 Bijkomende gegevens vereist door KB: identiteit
emittent, identificatie van de effecten, max. effecten
aangeboden voor verkoop, uiterste datum
bekendmaking houders effecten en identiteit houders
• Verkoop binnen 3m na bekendmaking, en
minstens 1m erna
Verkoop
• Toepasselijke marktregels
- Gereglementeerde markt:
regels van de markt
- Markt van de Openbare Veilingen:
regels van de markt +
- Richtprijs: o.b.v. jaarrekeningen + andere
documenten indien gevraagd door veilingmeester
- Verkoop gedurende minstens vijf opeenvolgende
rondes
Verkoop
- Nota voor organisatie van de Markt voor Openbare
Veilingen:
 eerste richtprijs gebaseerd op volgende elementen:
 Aandelen in vennootschappen: waarde eigen vermogen uit meest
recent goedgekeurde jaarrekeningen
 Obligaties en ander schuldinstrumenten: nominale waarde,
resterende looptijd en rentevoet
 Converteerbare obligaties: onderliggende waarde
 Rechten van deelneming in instellingen voor collectieve belegging:
inventariswaarde
 Vastgoedcertificaten: resterende looptijd, boekwaarde en betaalde
coupons
 Overige effecten: gebruikelijke waarderingsmethodes
Verkoop
• Documenten te bezorgen aan financiële
bemiddelaar gelijktijdig met opdracht tot
verkoop:
- Bericht van bekendmaking en
- Certificaat van inschrijving op naam van emittent
Verkoop
• Opbrengst verkoop:
- Emittent: mag kosten in mindering brengen
- Netto-opbrengst: onmiddellijke storting bij Depositoen Consignatiekas
 tot houder ze terugvraagt
Verkoop
• Deponering onverkochte effecten (indien niet
verkocht tegen 30 november 2015)
- Bij de Deposito- en Cosignatiekas
- Inschrijving op naam van Kas in
aandeelhoudersregister emittent met vermelding van:
- Aantal gedeponeerde effecten + certificaat
- Aantal verkochte effecten per categorie, totale
opbrengst en gemiddelde prijs per effect
- Indien geen effecten verkocht: laatst gekende koers
o richtprijs veilingmeester
- Overige nuttige inlichtingen
Verkoop
• Teruggave aan de rechthebbende
- Ten vroegste vanaf 1 januari 2016
- Boete: 10% van het bedrag of de tegenwaarde van
de effecten voor elk begonnen jaar
- Teruggave niet-verkochte effecten en bedragen
verkoop
- Emittent verandert inschrijving in
aandeelhoudersregister
- Kas geeft certificaat als bewijs van teruggave
Verkoop
• Berekening boete op de volgende
tegenwaarden:
- Voor verkochte effecten of deel ervan: gewogen
gemiddelde prijs verkregen bij verkoop of bij deel
- Niet-verkochte effecten:
Indien toegelaten op de markt:
 laatst gekende koers op dag deponering bij Deposito- en
Cosignatiekas
Indien niet toegelaten op de markt:
 richtprijs veilingmeester op ogenblik dat de effecten te koop
werden aangeboden
Verkoop
• Mogelijkheid tot terugkoop van te koop
aangeboden effecten volgens procedure inkoop
eigen aandelen  voorwaarden:
–
–
–
–
voorafgaande beslissing inkoop door AV
alleen aankoop volgestorte aandelen
inkoop met voor uitkering vatbare winsten
Niet: max. grens 20% geplaatst kapitaal dat kan
worden ingekocht.
• Of: inkopen met oog op onmiddellijke
vernietiging → geen toepassing voorwaarden
inkoop van eigen aandelen
Verkoop
• Niet-verkochte, niet-genoteerde effecten?
- Wanneer niet verkocht voor 1 december 2015:
 omzetting in aandelen op naam en inschrijving op naam van
Deposito- en Consignatiekas in aandeelhoudersregister
emittent.
- Geen opeising voor 1 januari 2026: mogelijkheid
emittent tot wederinkoop.
Procedure: inkoop eigen aandelen of aankoop met
oog op vernietiging
Verkoop
- Koning bepaalt minimumprijs
- Melding door emittent voor 31 december 2025 voor
terugkoop
- Uitnodiging om bod te doen binnen 15d verzending
uitnodiging
- Voldoen aan voorwaarden: minimum prijs en
procedure inkoop of aankoop voor vernietiging 
aanvaarding binnen 15 dagen na ontvangt bod
- Opbrengst verkoop komt toe aan Belgische staat
Verkoop
• Gevolg geen opeising voor 1 januari 2026
en geen terugkoop door emittent:
Belgische Staat wordt eigenaar
inschrijving Aandeelhoudersregister
Verkoop
• Belangrijke controlerol cijferberoepsbeoefenaars:
 controle op dematerialisatieproces door commissaris of wanneer
geen commissaris externe erkende boekhouder, externe
accountant of bedrijfsrevisor
 bevestiging naleving regels gedwongen verkoop:
• bekendmaking verkoop gepubliceerd
• organisatie verkoop overeenkomstig de wet
• overdracht opbrengst en niet-verkochte effecten aan
Deposito- en Consignatiekas gebeurd volgens het boekje
Verkoop
 Attest wordt bezorgd aan bestuursorgaan emittent
 Bezorgd aan Deposito- en Cosignatiekas door emittent
 Melding bijlagen bij jaarrekening
 Grotere zichtbaarheid van de goede afloop
dematerialisatieproces
 Zuiver vormelijke controle: emittent blijft volledig
verantwoordelijk voor naleving wet
• Emittent:
 Niet-naleving regels storting bedragen uit verkoop van
niet-opgevraagde effecten en neerlegging onverkochte
effecten:
 boete 200 tot 100.000 euro.
Verkoop
 Vanaf 1 januari 2014:
 geen verzet meer mogelijk tegen ongewilde
buitenbezitstelling door houder
 verzet voor 1 januari 2014:
 omzetting rechtswege in aandelen op naam
maar: alle eraan verbonden rechten geschorst tot verzet is
uitgedoofd (periode: 4 jaar).
 inbeslagneming, sekwestratie of blokkering niet mogelijk,
want emittent geen eigenaar
 na afloop van wachtperiode geen reactie:
 diegene die verzet aantekende wordt eigenaar
De Statutaire zaakvoerder
van een BVBA
Inleiding
• Soorten zaakvoerders:
– Statutaire zaakvoerder
– Niet-statutaire zaakvoerder
• W. Venn. stelt geen bijzondere vereisten om tot
zaakvoerder te kunnen worden benoemd:
– Natuurlijke zowel als rechtspersonen;
– Vennoten of niet-vennoten
– Belgen of niet-Belgen
Inleiding
• Aantal zaakvoerders:
Vrij te bepalen door de vennoten tenzij de
statuten anders zouden voorzien
• Termijn:
bepaalde of onbepaalde duur tenzij statutair
anders zou worden bepaald
Bevoegdheid van de
zaakvoerder(s)
• De zaakvoerders mogen geen handelingen
stellen die buiten het doel van de vennootschap
vallen.
• De statuten kunnen de bevoegdheden van de
zaakvoerders beperken.
 bevoegdheidsbeperkingen enkel m.b.t. de residuaire
bevoegdheden en niet op de bevoegdheden die door
de wet zijn voorbehouden aan de zaakvoerders
Bevoegdheid van de
zaakvoerder(s)
• Vertegenwoordigingsbevoegdheid:
iedere zaakvoerder kan de vennootschap
jegens derden in rechte als eiser of
verweerder individueel vertegenwoordigen
Statuten kunnen anders bepalen
Statutaire zaakvoerder
• De statutaire zaakvoerder van een BVBA
geniet een sterke bescherming:
Het mandaat van de statutaire zaakvoerder
kan slechts in twee gevallen worden
herroepen:
Bij eenparig besluit vanwege de vennoten
Door afzetting wegens gewichtige redenen
• De niet-statutaire zaakvoerder kan steeds
ad nutum worden afgezet.
Statutaire zaakvoerder
• Wat indien de benoeming van de
statutaire zaakvoerder niet is opgenomen
in de statuten?
• Wat indien de zaakvoerder wordt
benoemd door middel van akte van
statutenwijziging?
In deze gevallen is er onduidelijkheid over het
statuut van de zaakvoerder.
Statutaire zaakvoerder
• De rechtspraak schept meer klaarheid over deze
onduidelijkheid:
 Men dient te kijken naar de gemeenschappelijke
bedoeling van de oprichters
 Indien de zaakvoerder in de overgangsbepalingen werd
benoemd, is dit overduidelijk geen statutaire benoeming voor
de duur van de vennootschap.
 Idem wanneer de benoeming gebeurde na de algemene
vergadering die werd gehouden na de goedkeuring van de
statuten(ook al werden de notulen in de oprichtingsakte
opgenomen)
Statutaire zaakvoerder
Kh. Dendermonde 13 december 2012, DAOR 2013,
nr. 105-103, 146
• Feiten:
– Eiseres is oprichter/ vennoot van een BVBA
– Zij werd benoemd tot zaakvoerder in de oprichtingsakte, na de
vaststelling van de statuten onder de titel “Benoemingen”
– Een bijzondere algemene vergadering van de BVBA beslist tot haar
ontslag als zaakvoerder met 111 stemmen voor en 75 tegen
– Eiseres vordert de nietigverklaring van haar ontslag omdat zij van
mening is dat zij statutair zaakvoerder was en dus geen voldoende
meerderheid instemde met het ontslag
• Rechtsvraag:
– Kwalificeert eiseres als statutair zaakvoerder door het
loutere feit dat zij in de oprichtingsakte werd benoemd?
Statutaire zaakvoerder
• Beoordeling:
 Ontbreken predicaat “statutair” in de oprichtingsakte houdt niet in dat de
benoeming niet statutair zou zijn
 Benoeming in oprichtingsakte houdt belangrijk vermoeden in van statutair
zaakvoerderschap
 In casu gaat het over een interpretatieverschil: de rechter moet oordelen
over gemeenschappelijke zill van de partijen (art. 1156 BW)
 Aanstelling van eiseres is niet een beslissing geweest van de AV maar wel
van de oprichters in de oprichtingsakte
• Verder overwegingen:
 Aanstelling niet in de overgangsbepalingen van de oprichtingsakte maar in
de voorafgaande rubriek “Benoemingen” (= normatief gedeelte, i.e. statutair
gedeelte)
 Eiseres was tot slot oprichter en drijvende kracht achter de vennootschap
Statutaire zaakvoerder
– Dictum:
 Eiseres is in casu als statutair zaakvoerder te beschouwen
 Ontslag kan bijgevolg niet met een gewone meerderheid beslist worden
Statutaire zaakvoerder
• Conclusie:
 Waar ligt de gemeenschappelijke bedoeling van de
partijen in besloten?
 Met benoeming in de statuten bedoeld men een
benoeming in de rubriek ‘statuten’ van de notariële
oprichtingsakte
 Wanneer de zaakvoerder benoemd wordt in een andere
rubriek (dan de statuten) van de oprichtingsakte
 geven de aandeelhouders aan dat zij de zaakvoerder niet als
statutaire zaakvoerder willen benoemen
 gewone zaakvoerder die afzetbaar is zonder een
statutenwijziging
Statutaire zaakvoerder
• Uitzondering:
 de zaakvoerder wordt elders in de oprichtingsakte
benoemd met uitdrukkelijke vermelding dat dit gebeurt
als statutaire zaakvoerder
• Bij onduidelijkheid:
 Nagaan gemeenschappelijke wil van de oprichters
Ontslag
Bestuurder / Zaakvoerder
Algemeen
• Algemeen:
– BVBA:
• AV van vennoten
• een of meerdere zaakvoerders / college van zaakvoerders
• Iedere zaakvoerder staat in voor dagelijks bestuur
– NV
• AV van aandeelhouders
• Minstens 3 bestuurders = raad van bestuur
• Gedelegeerd tot dagelijks bestuur/ bijzondere lasthebber/
directiecomité
Naamloze Vennootschap
• Algemeen
 RvB stelt handelingen die nodig of dienstig zijn ter
verwezenlijking van het vennootschapsdoel
 Benoeming:
•
•
Door de algemene vergadering van aandeelhouders
Termijn: maximaal 6 jaar (art. 518,§3 W. Venn.) maar hernieuwbaar
 Bezoldiging:
• Geen vereiste van bezoldiging (art. 517 W. Venn.)
• Wordt bepaald door de algemene vergadering
 Minimaal 3 bestuurders
• Uitzondering: indien er maar 2 aandeelhouders zijn
Naamloze Vennootschap
• Ontslag:
– Principe:
• “ad nutum” afzetbaar
• regel is van openbare orde
 afwijkingen in de statuten die bijvoorbeeld het
aanwezigheidsquorum verstrengen wanneer de AV moet
beslissen over het ontslag van een bestuurder zijn nietig
 opzegtermijn/- vergoeding is nietig
Opm.: ‘bescherming’ kan wel door derden gegeven
worden
Naamloze Vennootschap
1. Ontslag door de vennootschap:
– Bevoegdheid van de AV:
• Bijeenroeping door de RvB
• Formaliteiten strikt naleven tenzij alle aandeelhouders,
bestuurders (inclusief bestuurder wiens ontslag geagendeerd
staat) en commissaris aanwezig zullen zijn
• Bewijs oproepingen bewaren zodat ontslag niet kan
aangevochten worden
• Agenda:
– Ontslag dient uitdrukkelijk opgenomen te zijn
bv. : “Beëindiging van het vennootschapsmandaat”
“Ontslag bestuurder”
Naamloze Vennootschap
– Geen vermelding op de agenda:
• Kan in principe niet beraadslagen en beslissen
over het ontslag
• Tenzij:
– alle aandeelhouders aanwezig zijn en instemmen met
het toevoegen van dit punt aan de agenda
→ probleem indien zelf aandeelhouder is
– tijdens de AV zodanige ernstige feiten aan licht komen,
dat een onmiddellijk ontslag gerechtvaardigd is
Naamloze Vennootschap
• Beraadslaging van de AV
 Geen aanwezigheidsquorum of meerderheidsquorum vereist
 Bestuurder kan aanwezig zijn maar moet niet worden
gehoord
 Bestuurder die tevens aandeelhouder is zal mee beslissen
over eigen ontslag
 Stemming verloopt geheim
 Beslissing moet niet noodzakelijk gemotiveerd worden
 Publicatie in het BS en registratie bij de KBO
• Enkel vermelding van het ontslag (geen reden)
• Publicatie maakt het tegenstelbaar t.a.v. derden
Naamloze Vennootschap
• Schriftelijke AV
Hoeft niet in de statuten te worden voorzien,
afwijkende bepalingen zijn wel mogelijk
Naamloze Vennootschap
2. Ontslag door de bestuurder zelf
– Schrijven gericht aan de RvB
– Principe:
• Ad nutum
• maar: ontslag mag niet ontijdig zijn
– indien men onder het wettelijk of statutair minimum aantal bestuurders
niet meer zou halen ingevolge het ontslag, wordt de bestuurder geacht
in functie te blijven tot in zijn vervanging werd voorzien
» Vennootschap mag daar wel niet mee talmen
» Indien toch → streven naar ontslag ‘ten persoonlijke titel’
– Coöptatie
• RvB kan in vacature voorzien ter vervanging van de
bestuurder die ontslag nam
• Indien statuten niet anders bepalen
Naamloze vennootschap
• Ontslagbescherming:
Combinatie met een ander
vennootschapsmandaat
• Directiecomitélid
• Gedelegeerd bestuurder
Schorsingsovereenkomst
• Bij overstap van een werknemersstatuut naar
bestuursmandaat
Bescherming door derde
• Moedervennootschap, individuele aandeelhouder, andere
derde
Naamloze Vennootschap
Gent 7 november 2011, TRV 2013/5, 483
•
Feiten:
– 15/09/2003: samenwerkingsovereenkomst tussen hoofdaandeelhouder NV V. en
haar algemeen directeur voor een termijn van 24 jaar:
• ADH verbindt zich ertoe op de AV van NV V. de algemene directeur voor te dragen als
bestuurder, voor zijn benoeming te stemmen, alsook voor zijn benoeming in de
toekomst en tegen de herroeping van zijn mandaat
• Bij niet-naleving van deze verbintenis, zal de ADH een ontslagvergoeding betalen
• ADH verbindt zich er bovendien toe om de rechten en plichten uit de overeenkomst
mee over te dragen indien hij zijn aandelen geheel of gedeeltelijk zou overdragen; hij
blijft daartoe hoofdelijk gehouden
– 23/05/2008: ADH verkoopt zijn aandelen; de overdracht uit de schriftelijke
overeenkomst worden schriftelijk bevestigd
– 29/01/2008: ontslag algemene directeur die daarop ontslagvergoeding vordert
• Vonnis:
– Vordering gegrond: hoofdelijke veroordeling van de oude en de nieuwe ADH
Naamloze Vennootschap
• Rechtsvragen:
– Is de samenwerkingsovereenkomst in strijd met de ad nutum
afzetbaarheid?
– Is de samenwerkingsovereenkomst in strijd met art. 551 W.
Venn.?
• Hof van Beroep:
– Bevestiging van het bestreden vonnis:
• Samenwerkingsovereenkomst is overgegaan van de oude op de nieuwe
ADH, want schriftelijk bevestigd; oude ADH blijft hoofdelijk aansprakelijk
• Een individuele ADH kan een verbintenis aangaan om voor het behoud van
een bestuursmandaat te stemmen. Dat beding beperkt draagwijdte van het
recht van de AV tot ontslaan niet noch heft of beperkt zij dit recht (Cass. 13
april 1989)
• Art. 551 W. Venn. Kan niet worden ingeroepen aangezien het in casu niet
om een overeenkomst tussen ADH gaat
Naamloze Vennootschap
Gent 8 november 2010, TRV 2013/5, 490
• Feiten:
– 28/09/2001: overeenkomst tussen NV S / ADH L. met I.B. en
F.D. waarin wordt overeengekomen om VOF B&D door de AV te
laten benoemen als bestuurder
• Ontslagvergoeding wordt voorzien
– 2006: VOF wordt ontslagen die daarop de betaling van
uitstaande facturen vordert samen met de ontslagvergoeding
(zowel in hoofde van NV S als van ADH L. persoonlijk)
• Vonnis a quo:
– Vordering wordt afgewezen:
• Verbintenis van NV S. is nietig want in strijd met ad nutum afzetbaarheid
(art. 518, 3de)
• ADH L. heeft zich niet persoonlijk verbonden maar zich enkel sterk gemaakt
voor de NV S.
Naamloze vennootschap
• Hof van Beroep:
– Vonnis a quo wordt gedeeltelijk bevestigd:
• Tegenover NV S.:
– Vast premie bij ontslag is in strijd met ad nutum afzetbaarheid
– Art. 513, 3de W. Venn. Is van openbare orde zodat de nietigheid
van een strijdige bepaling steeds kan ingeroepen worden
» Regel beschermt privé-belangen van de vennooschap en
de ADH;
» Maar is dermate essentieel in het economisch leven van
een vennootschap dat het altijd moet kunnen worden
ingeroepen
» Een goed bestuur van een vennootschap strekt ook de
gemeenschap tot voordeel
– Vordering t.a.v. NV S. terecht afgewezen
Naamloze vennootschap
• Tegenover ADH L.:
– Art. 513, 3de W. Venn. is niet van toepassing want gaat
om een verbintenis van een individuele ADH
– Interpretatiekwestie: ADH heeft zich wel degelijk
persoonlijk verbonden:
» Overeenkomst ondertekend (i) als
vertegenwoordiger van NV S. en (ii) in eigen naam
als sterkmaker van NV S. en (iii) in eigen naam voor
zichzelf
– Veroordeling van ADH L. tot betaling van 100.000 EUR.
Naamloze vennootschap
Gent 19 januari 2009, TRV 2013/5, 495
•
Feiten:
– Herstructurering van NV Group DB waarbij de aandeelhouders een
financieel plan voorleggen aan bestuurder PDB. Hierin wordt rekening
gehouden met zijn toekomstige bestuurdersvergoeding over een
periode van 10 jaar
– PDB wordt na de herstructurering ontslagen. Hij vordert daarop de
solidaire veroordeling van de aandeelhouders NV HDB, BVBA HDS en
de natuurlijke personen, wegens:
• Betaling van een vergoeding wegens bruusk en tergend ontslag (kwade trouw,
rechtsmisbruik) ten belope van 250.000 EUR
• Betaling van een vergoeding van 1.250.000 EUR voor gederfde bestuursbezoldiging
•
Vonnis a quo:
– Beide vorderingen werden afgewezen
Naamloze Vennootschap
•
Rechtsvraag:
– Houdt ad nutum afzetbaarheid van bestuurders in dat een ontslag op
zich nooit foutief kan zijn en bestuurders bijgevolg op geen enkele
manier een vergoeding kunnen vorderen?
•
Hof van Beroep:
– Het feit dat de beslissing van de AV op zich niet als foutief kan worden
bestempeld, houdt niet in dat de ontslagen bestuurder op geen enkele
vergoeding aanspraak zou kunnen maken
• Schadevergoeding wegens bruusk en tergend ontslag:
– Ontslagen bestuurder vordert in hoger beroep de
nietigverklaring van het besluit van de AV maar dit is verjaard
– Hof oordeelt dat er geen bewijs van rechtsmisbruik werd
voorgelegd
Naamloze vennootschap
• Gederfde bestuursvergoeding:
– ADH hadden het vertrouwen gewekt dat de herstructurering
geen aanleiding zou geven om zijn positie en inkomen als
bestuurder in vraag te stellen, terwijl zij toen al wisten dat zij
PDB zouden ontslaan
– PDB mocht er rechtmatig op vertrouwen dat aan zijn inkomen
als bestuurder niet zou worden geraakt
» de timing van het ontslag is op die manier onverwacht en
ontijdig
» een contractuele fout uit in hoofde van de aandeelhouders
BVBA HDS, NV HDB en de natuurlijke personen (art. 1382
BW)
Naamloze Vennootschap
– Schade:
» het verschil tussen de patrimoniale situatie waarin PDS
zich nu bevindt en de situatie waarin hij zich zou hebben
bevonden indien de fout niet zou zijn gemaakt (= 175.000
EUR)
» Schade is dus niet gederfde bestuursbezoldiging voor de
komende 10 jaar (in strijd met 518, 3de W. Venn.)
Naamloze Vennootschap
3. Gedelegeerd bestuurder:
– Ontslag te onderscheiden van ontslag als
bestuurder:
• Als besstuurders:
– Art. 518W. Venn.: ad nutum
• Als gedelegeerd bestuurder
– Art. 525 W. Venn.: regels te bepalen in de statuten
» Deze kunnen bepalen dat een opzeggingsvergoeding of
opzeggingstermijn moet gerespecteerd worden, etc.
– Indien niets in de statuten bepaald:
» Onderworpen aan de regels van lastgeving
» Art. 2004 BW: lastgever kan in principe op ieder moment
lastgeving stop zetten
Naamloze vennootschap
• Art 2004 BW is suppletief recht:
– kan er steeds van afwijken in:
» Benoemingsbesluit
» Managementovereenkomst
» Arbeidsovereenkomst (indien mandaat onder gezag van de RvB
of een ander bestuurder wordt uitgeoefend en bezoldigd wordt;
uiteraard uitgesloten indien mandaat via vennootschap uitoefent)
» etc.
– Andere modaliteiten:
» Mandaat van onbepaalde duur (opzeg altijd mogelijk)
» Mandaat van bepaalde duur
Naamloze vennootschap
– Beslissing RvB
• Bijzonder quorum en meerderheidsvereiste indien voorzien in
de statuten of AH-overeenkomst
– Stem van de gedelegeerd bestuurder als lid van de RvB
– Eventueel belangenconflict (art. 523 W. Venn.)
• Schriftelijke procedure (art. 521 W. Venn.)
– vereist eenparig en schriftelijk akkoord dus vermoedelijk niet haalbaar
– Ontslag mag geen rechtsmisbruik inhouden
• Bv.: Gent 20 januari 2003, T.R.V. 2003, 669-670
Naamloze vennootschap
• Ontslagbescherming gedelegeerd
bestuurder:
Contractuele opzegtermijn en/of
opzegvergoeding
• Benoemingsbesluit, managementovereenkomst,
etc.
Schorsingsovereenkomst
• Vb. bij overstap van werknemer naar een
zelfstandig statuut als gedelegeerd bestuurder
Bescherming door derde
Naamloze Vennootschap
4. Bestuurder en lid directiecomité
– Voorwaarden benoeming / ontslag (art. 524
W. Venn.):
• In de statuten te bepalen
– Indien niet: te bepalen door RvB
– Geen regeling:
» Ad nutum afzetbaar zonder opzegvergoeding of –
termijn
» Rechtsmisbruik indien ontijdig gebeurd
De BVBA
• Zaakvoerder (ontslag)
– Principe:
• ad nutum herroepbaar
• tenzij anders is bepaald:
– Bij diens tot benoeming
– In Managementovereenkomst, arbeidsovereenkomst, etc.
– Statutair zaakvoerder (art. 256 W. Venn.):
• Enkel afzetbaar omwille van gewichtige redenen
• Bij een eenparig besluit van de vennoten
– Tenzij anders zou bepaald zijn in de statuten (i.e. versoepeling zowel
als versterking van de regels)
De BVBA
– Gewichtige reden
• Professionele onbekwaamheid, faillissement of onvermogen,
wangedrag, etc.
– Geen wettelijk termijn bepaald waarbinnen deze moeten worden
ingeroepen
– Opletten met omschrijving in de publicatie in BS:
» De openbaarmaking dat ontslagen werd omwille van
gewichtige redenen kan rechtsmisbruik uitmaken
» Dit gegevens wordt immers als niet relevant voor
derden beschouwd
BVBA
• Ontslag door zaakvoerder:
– Steeds mogelijk
– Voorwaarde:
• Ontslag mag niet in zodanige omstandigheden dat
het bestuur van de vennootschap er wordt door
geschaad
• Ontslag mag dus niet ontijdig gebeuren
BVBA
• Zaakvoerder geniet van een zekere
ontslagbescherming:
– Contractuele opzegtermijn en/of vergoeding
• Benoemingsbesluit/managementovereenkomst
– Schorsingsovereenkomst
• Indien voordien tewerk was gesteld onder arbeids/bediendencontract
– Bescherming door derde
• Moedervennootschap, individuele aandeelhouder
Vereffening in één akte
Wetgever zet puntjes op de i
Vereffening in één akte
• Wat?
 artikel 184, §5 W.Venn.
 Ontbinding en vereffening van een vennootschap
d.m.v. één akte
Snelle vereffening in opgenomen sinds 17 mei 2012 o.b.v
Omzendbrief Onkelinx

Niet-deficitaire vennootschappen
Vereffening in één akte
• Voorwaarden:
 Geen vereffenaar benoemd
 alle schulden ten aanzien van derden zijn terugbetaald of de
nodige gelden om die te voldoen werden geconsigneerd
• Vennootschap mag geen schulden meer hebben
 alle aandeelhouders of vennoten zijn op de algemene
vergadering aanwezig of geldig vertegenwoordigd en besluiten
met eenparigheid van stemmen tot ontbinding
 Verslag commissaris / bedrijfsrevisor of externe accountant
maakt melding van terugbetaling of consignatie in zijn conclusie
 De terugname van het actief gebeurt door de vennoten zelf
Vereffening in één akte
• Geen passiva - Wat?
– Niet duidelijk bepaald
vb.: schulden t.a.v. aandeelhouders?
– Wetswijziging:
 de notie “schulden” van artikel 184, § 5, 3°van het
Wetboek van vennootschappen verduidelijkt:
 “…… alle schulden ten aanzien van derden zijn terugbetaald of de
nodige gelden om die te voldoen werden geconsigneerd”
 Memorie van toelichting: door de verwijzing naar schulden t.a.v. derden
wordt vermeden dat een rekening-courant t.a.v. een vennoot (die
krachtens de derde voorwaarde sowieso met de beslissing instemt)
een obstakel vormt
Vereffening in één akte
Voorwaarde:
Schulden aan derden moeten zijn:
terugbetaald; of
nodige gelden moeten zijn geconsigneerd
 Consignatie oplossing voor probleem m.b.t. kosten
vereffening en fiscale afrekening
Vereffening in één akte
- “Schulden”:
 andere passiva uitgesloten
- “T.a.v. derden”:
 rekening-courant t.a.v. een vennoot: geen obstakel
- Verwijdering verwijzing “staat activa en passiva”:
Vermijden uitsluiting bepaalde vennootschapsvormen.
Vereffening in één akte
• Aansprakelijk voor “vergeten” passiva?
- Bestuurders of zaakvoerders
- Aandeelhouders?
- Nee = opvolgers onder bijzondere titel
 Controle:
 Verslag commissaris/bedrijfsrevisor/externe accountant:
- verplicht melding maken van de terugbetaling of
consignatie van de gelden
Vereffening in één akte
• Vereiste aanwezigheid / vertegenwoordiging:
 Alle aandeelhouders moeten aanwezig zijn
 Beslissing moet met eenparigheid worden
goedgekeurd
 Blokkeringsmogelijkheid
 Werd niet gewijzigd
– Gewone vereffeningsprocedure:
» geen dergelijke vereiste inzake quorum en meerderheid
Vereffening in één akte
• Verslagen en stukken (BVBA, NV, CVBA,
Comm.VA, SE of SCE):
 Verslag van het bestuursorgaan
 Staat van activa en passiva van max. 3m oud
 Verslag commissaris / bedrijfsrevisor / externe
accountant
Kapitaal
Leeuwenbeding
• Leeuwenbeding: art. 32 W. Venn.
– De overeenkomst die aan een van de
vennoten de gehele winest toekent, is nietig
– Hetzelfde geldt voor bepalingen die de
inbrengen volledig vrijstellen van elke bijdrage
in het verlies
 Probleem: put-opties
Leeuwenbeding
• Luik 14 februari 2013, TBH 2013, 681; DAOR
2013/107, 266
– Feiten:
• Dexia Ventures schrijft in op aandelenuitgifte van
Lambdatech NV – AH-overeenkomst voorziet in verkoopoptie
– Aandelen zullen worden teruggekocht door andere aandeelhouder
– Prijs zal niet lager liggen dan intekenprijs + 2,5 % per jaar
• Faillissement Lambdatech
• Dexia Ventures oefent vervolg haar verkoopoptie uit, de
andere aandeelhouder weigert
Vraag?
Is deze regeling in AH-ov. in strijd met art. 32 W. Venn.
Leeuwenbeding
• HvB Luik:
– Verwijst naar Torraspapel:
“een leonijns beding is een beding dat tot doel heeft het evenwicht in
de vennootschapsovereenkomst te verstoren”
– Verwijst naar Vlaamse Participatiemaatschappij:
“beding dat afbreuk doet aan gelijkheid is niet leonijns indien de
partijen niet het oogmerk hadden om afbreuk te doen aan de
vennootschapsovereenkomst op het ogenblik van het opstellen ervan
en indien het infeite overstemt met het belang van de vennootschap”
Leeuwenbeding
– Lambdatech NV:
• Dexia Ventures is een financieringsvennootschap die als doel heeft
het medefinancieren van vennootschappen via een deelname in het
kapitaal
• De portage overeenkomst had een zuiver financieel doel en ligt
binnen het doel van Dexia Ventures
• Het belang van Dexia Ventures dient dus te worden afgewogen
tegen dat van de vennootschap
• In casu:
– belang van Dexia Ventures is niet disproportioneel aan dat van Lambdatech NV
(op basis van de prijs: instapprijs + 2,5 % per jaar);
– integendeel heeft de vennootschap haar eigen vermogen kunnen versterken door
deze participatie
– terugkoopverplichting rust niet op de vennootschap maar op de aandeelhouder
Kapitaalverhoging
• Antwerpen 5 januari 2012, TRV 2013, 786
• Cass. 2 oktober 2012, TRV 2013, 779
– Feiten – minutenkredieten
• Persoon wenst een vennootschap op te richten maar
beschikt niet over te volstorten kapitaal
• Filiaalhouder bank stelt in ruil voor een vergoeding tijdelijk
middelen ter beschikking op een rekening in naam van de
vennootschap en levert attest af
• Onmiddellijk na de oprichting worden de gelden teruggestort
Kapitaalverhoging
– Beoordeling Antwerpen
 Is nooit de bedoeling geweest om die gelden werkelijk en
blijvend ter beschikking te stellen van de vennootschap
 Er werden bovendien vervalste stukken gebruikt
 Daders hadden de bedoeling zichzelf of een ander een
onrechtmatig voordeel te verschaffen zodat er sprake is van
opzet in zin van art. 193 Sw.
 Maakt ‘intellectuele’ valsheid in geschrifte uit
 De gestorte gelden moeten daadwerkelijk te beschikking
staan van de vennootschap en onderworpen zijn aan het
ondernemingsrisico
 Cass. heeft vonnis bevestigd
Inbreng
• Gent 18 april 2012, TRV 2013, 643
– Feiten
• Inschrijving op kapitaalverhoging met vooruitzicht op grote
groei
• Groei blijft echter uit
– Vordering
• Nietigheid van de inbreng wegens bedrog
Inbreng
– Beoordeling
• Alle informatie van het business plan was correct
en er is geen sprake van onjuiste of onvolledige
informatie, noch van bewust verkeerde informatie
 geen bedrog
• Feite dat voorspellingen niet zijn uitgekomen, heeft
niets met business plan te maken maar uitsluitend
te wijten aan omstandigheden die zich nadien
hebben voorgedaan
 geen dwaling
VZW - Stichting
Alarmbelprocedure
• Art. 138 W. Venn.
 Commissaris die gewichtige en overeenstemmende
feiten vaststelt die de continuïteit van de
vennootschap in het gedrang brengen, moet de
bestuursorgaan daarvan schriftelijk en op omstandige
wijze op de hoogte brengen
 Bestuursorgaan moet dan beraadslagen over maatregelen
om de continuïteit gedurende een redelijke termijn te
vrijwaren
 Binnen 1 maand na kennisgeving moet bestuursorgaan dan
commissaris inlichten over de beraadslaging en de
voorgestelde maatregelen
Alarmbelprocedure
Commissaris kan de voorzitter van de Rechtbank
van Koophandel vatten
– Indien zij niet werd ingelicht over de beraadslagen en de
maatregelen
– Indien zij van oordeel is dat de maatregelen te
continuïteit niet kunnen vrijwaren gedurende een
redelijke termijn
Voortaan ook van toepassing op grote VZW’s die
een commissaris hebben benoemd
– Gezien maatschappelijk belang (i.e. tewerkstelling van
de werknemers, belastinginkomsten en parafiscale
inkomsten, enz.) is de continuïteit VZW’s belangrijk
– Art. 17, §7 en§9 VZW-wet, art. 37 (Stichtingen) en 53
(internationale VZW’s)
Alarmbelprocedure
• Toepassingsgebied:
Grote VZW’s:
 Indien ten minste 2 van de volgende criteria overschrijdt:
– het equivalent, gemiddeld over het jaar, van 50 voltijdse werknemers;
– Ontvangsten: 7.300.000 EUR (exclusief BTW en uitzonderlijke ontvangsten)
– Balanstotaal van 3.650.000 EUR
 Indien gemiddeld over het jaar meer dan het equivalent van 100
voltijdse werknemers tewerkstelt
 VZW’s die vrijwillig een commissaris hebben aangesteld
Alarmbelprocedure
 "gewichtige en overeenstemmende feiten die de
continuïteit van de onderneming in het gedrang
kunnen brengen”
 "een samenloop van feiten [...] waarvan vermoed wordt dat
zij een verstoring van het financieel evenwicht zullen
veroorzaken, hetgeen een staat van kennelijk onvermogen
kan teweegbrengen".
 IBR verwijst naar de internationale controlenorm over
continuïteit
 Reeks indicatoren die vermoeden van een risico voor de continuïteit
van een onderneming doen ontstaan
 o.a. aanwijzingen voor het intrekken van financiële ondersteuning door
crediteuren; negatieve operationele kasstromen in historische of toekomstgerichte financiële overzichten; het vertrek van kernpersonen in het
management zonder dat in hun vervanging wordt voorzien; het verlies van
een belangrijke markt, belangrijke klant(en), licentie, of belangrijke
leverancier(s); enz
Alarmbelprocedure
 “maatregelen die moeten worden getroffen om de
continuïteit van de entiteit gedurende een redelijke
termijn te waarborgen”
 Geen verduidelijking door wetgever noch rechtspraak in
verband hiermee voor VZW’s
 IBR:
 commissarissen om het begrip 'redelijke termijn' te interpreteren "door
gebruik te maken van [hun] ervaring in de verenigingssector en zo
rekening te houden met de realiteit van deze sector (met name voor
wat betreft de moeilijkheden bij het verkrijgen van een goedkeuring
voor subsidies op lange termijn), maar ook door het
voorzichtigheidsprincipe te hanteren"
Alarmbelprocedure
• Melding aan voorzitter rechtbank 1ste aanleg
 Is geen verplichting en dient rekening te houden met
concrete gegevens en omstandigheden van de VZW
Bv. indien concrete maatregelen worden genomen zonder dat
formeel werd bijeengekomen, VZW besloten heeft tot
ontbinding, etc.
Verplicht
 wanneer de raad van bestuur niet heeft beraadslaagd en de
leiding passief blijft;
 indien de commissaris, rekening houdend met de
verschillende fasen van de procedure, ervan overtuigd is dat
het faillissement, gezien de omstandigheden, op korte termijn
onvermijdelijk is.
Alarmbelprocedure
• Vennootschappen
– Art 138 W. Venn.
• Gelijkaardige procedure
– Bijzondere verslaggeving en beraadslaging AV:
• Netto-actief daalt tot onder de helft van het maatschappelijk kapitaal
wegens geleden verlies (art. 332/431/633 W.Venn.)
• Algemene vergadering = bijeenkomen binnen 2 maanden na
vaststelling verlies
• Agendapunten:
– Ontbinding van de vennootschap (ook al stelt de RvB voor om niet te ontbinden
– Eventuele andere aangekondigde maatregelen
– Hiertoe wordt gestemd volgens regels statutenwijziging
• Bestuur stelt herstelmaatregelen voor in bijzonder verslag
– Ontbreken verslag: nietigheid beslissing AVA
Alarmbelprocedure
HvB Gent 17 maart 2008, R.W. 2011 – 12, 183
– Betreft: aansprakelijkheidsvordering aandeelhouders wegens niet
naleven alarmbelprocedure
• Art. 633, lid 5 W. Venn. – causaliteitsvermoeden
– Indien de AV niet is bijeengekomen wordt de door derden gelden
schade geacht, behoudens tegenbewijs geacht uit het ontbreken van
de bijeenroeping van de AV voort te vloeien
– Hof verwerpt het bestaan van dit causaliteitsvermoeden in hoofde van
de aandeelhouders:
» Aandeelhouder lijdt geen schade
» Aandeelhouder is geen derde
» Aandeelhouder is in principe geen schuldeiser van de
vennootschap
Alarmbelprocedure
• Aandeelhouder lijdt geen schade
– Schade aandeelhouders = afgeleide vermogensschade
– Cassatie:
» Schade aan vennootschapsvermogen door fout van een derde
levert geen zelfstandig vorderingsrecht op voor de
aandeelhouders
» Enkel bijzondere schade kan vergoed worden
vb.: dividend betaalbaar gesteld, aandeelhouder zelf een
schuldeiser is van de vennootschap
• Aandeelhouder is geen derde
– Causaliteitsvermoeden art. 633, lid 5 W. Venn. Geldt enkel t.a.v.
derden
» Rechtsleer hierover verdeeld
Alarmbelprocedure
• Aandeelhouder is in principe geen schuldeiser van de vennootschap
– Vordering wegens bestuursaansprakelijkheid wegens niet naleven W.
Venn. kan slechts worden ingesteld door de vennootschap zelf (art.
528 W. Venn.)
» Bescherming schuldeiser staat centraal
door het 'verlies van kapitaal' dreigen de rechten van de
schuldeisers van de vennootschap in het gedrang te komen en
wordt het onderpand van de schuldeisers aangetast
» AH in principe geen schuldeisers maar leden van de
vennootschap
tenzij dividend betaalbaar werd gesteld of zij naast
aandeelhouder ook effectief schuldeiser zijn
Rechspraak
Voorkooprecht
Overlijden vennoot BVBA
Kh. Dendermonde 25 oktober 2012, T.Not. 2013, 65
– Burgerlijke architectenvennootschap waar een van de vennoten overlijdt
– Aandelen worden verdeeld door zijn kinderen
– Een architectenvennootschap heeft als geruime tijd de helft van de
aandelen en betwist de verdeling wegens miskenning van
voorkooprecht en het niet-inkennisstellen van het overlijden
• Overlijden resulteert niet in een overdracht die een kennisgevingsplicht
vereist van een voorkooprecht
• Overlijden impliceert geen overdracht, maar een erfopvolging; overdracht
staat gelijk met vervreemding
– Voorkooprecht wordt niet geactiveerd en evenmin door een verdeling,
gelet op de wettelijke fictie dat verdeling een declaratief karakter heeft
– Voorkooprecht speelt enkel bij translatieve handelingen en niet bij een
declaratieve handeling
Overlijden vennoot BVBA
– Er is geen declaratieve werking indien de overdracht van onverdeelde
delen aan niet-deelgenoten zou geschieden (i.e. wanneer erfgenamen
de aandelen waarvan zij eigenaar zijn krachtens erfrecht willen
toebedelen aan een derde)
– De aanvaarding of (toetreding) van een aspirant vennoot vereist een
daadwerkelijke beraadslaging en beslissing van de andere vennoten
• De erfgenamen zijn immers nog geen vennoot zolang hun kandidatuurstelling
houdende toetreding tot de vennootschap niet is aanvaard
– Verdeling onder de regeling van een opschortende voorwaarde: binnen
de vennootschap moet nog een beslissing vallen of men de nieuwe
vennoten aanvaardt
• Art. 249 W. Venn.
Tantièmes
Tantièmes
Cass 24 oktober 2013
– Feiten
• 10 maart 2006: intentieverklaring m.b.t. verkoop van alle aandelen van een
BVBA
• 4 april 2006:
– Ontslag verkoper als zaakvoerder
– Benoeming nieuwe zaakvoerder
• 24 april 2006: gewone algemene vergadering BVBA
– Boekjaar 2005 wordt afgesloten met winst
– 20.000 EUR wordt uitgekeerd aan “de zaakvoerder” (tantième)
• BVBA vordert een R/C in bij de ex-zaakvoerder; die stelt echter als tegeneis
de uitbetaling van de tantième
Tantièmes
– Rechtsvraag:
• Kan de tantième nog toekomen aan de ex-zaakvoerder op basis
van de prestaties van het afgelopen boekjaar
– Beoordeling ten gronde:
• Rb 1ste aanleg Gent 27 april 2009:
– Wijst de vordering af
• HvB Gent ( januari 2012, TRV 2012/3, 226:
– Tantièmes zijn vergoedingen die worden toegekend aan de leden van
het bestuursorgaan in functie van de nettowinst
– Kwijting in case verleend aan de zaakvoerders in functie voor de
uitoefening van hun mandaat tijdens boekjaar afgesloten 31 december
2005
– Winst tijdens boekjaar 2005 werd gerealiseerd door de prestaties van
de ex-zaakvoerder en niet door de nieuwe zaakvoerder die in 2005
geen enkele prestatie had geleverd
– Tantième komt dan ook de ex-zaakvoerder toe
Tantièmes
• Cass. 24 oktober 2013:
– HvB verantwoordt zijn beslissing naar recht wanneer het
oordeelt dat tantièmes, afgezien van de fiscaalrechtelijke
gevolgen ervan, een variabele vergoeding uitmaken in functie
van de winst en geen bezoldiging
– De algemene vergadering kan deze tantièmes enkel toekennen
aan de bestuurders die door hun prestaties hebben bijgedragen
tot het resultaat van het boekjaar ook al zijn zij op het ogenblik
van de beslissing geen bestuurder meer
Nieuw
Wetboek Economisch Recht
Inleiding
• Idee ontstaan in 2006:
– algemene en fundamentele regels Belgisch
economisch recht groeperen
– in een logisch geordend en samenhangend ‘Wetboek
van Economisch Recht’ (WER)
• 18 boekdelen
– Voor het grootste deel codificatie bestaande
wetgeving,
– maar soms ook inhoudelijke wijziging n.a.v. Europese
richtlijnen
Inleiding
• Nummering
– Romeinse cijfer = verwijzing boekdeel
– Binnen elk boekdeel = afzonderlijke nummering
Structuur
• Algemene bespreking nieuwe
boekdelen
• Uitdieping capita selecta
-
Boek III. Vrijheid van vestiging
Boek III. Sanctie niet-ontvankelijkheid KBO
Boek VI. Verkoop op afstand
Boek X. Precontractuele informatieverplichting
Boek XVII. Rechtsvordering tot collectief
herstel
- Boek XVII. Vordering tot staking
Algemene bespreking
boekdelen
Boek I. Definities
• Algemene definities o.a.:
–
–
–
–
–
‘onderneming’
‘consument’
‘producten’
‘dienst’
‘goederen’
- Inwerkingtreding: 12 december 2013
• Definities eigen aan bepaalde boeken
- Inwerkingtreding: afhankelijk van desbetreffende
boek
Boek I. Definities
• Definitie Onderneming
– Elke natuurlijke persoon of rechtspersoon die op
duurzame wijze een economisch doel nastreeft,
alsmede zijn verenigingen
• Analyse
– Nastreven economisch doel :
• aanbieden van goederen en diensten
• op een markt
Boek I. Definities
• Kenmerkend hiervoor is dat :
• de aanbieder een rendement nastreeft
• De verkrijger betaalt als tegenprestatie (die
minstens de kosten dekt)
– Op duurzame wijze
• Zekere regelmaat of in het kader van een zekere
organisatie
– Duidelijk dat er grensconflicten kunnen
ontstaan
– Vaststelling dat men op een slepende manier
afscheid neemt van het begrip handelaar
Boek II. Algemene beginselen
• Toepassingsgebied WER
– Algemeen juridisch kader inzake economische
aangelegenheden die tot de bevoegdheid van de
federale overheid behoren”
Boek II. Algemene
beginselen
• Algemene doelstellingen:
– Vrijheid van ondernemen
– Loyauteit van economische transacties verzekeren,
– Hoog niveau van bescherming van de consument
waarborgen
– Iedereen is vrij om enige economische activiteit naar
keuze uit te oefenen
• Inwerkingtreding: 12 december 2013
Boek III. Ondernemingen
• Basisprincipes toetreding ondernemingen tot
de markt:
- enerzijds vrijheid van vestiging
- anderzijds vrijheid van dienstverlening
• Regels KBO:
– formaliteiten, taken en toekenningsvoorwaarden
ondernemingsloketten
– enkele nieuwigheden (o.m. mogelijkheid ambtshalve
schrapping slapende vennootschappen) enz.
Boek III. Ondernemingen
• Algemene verplichtingen:
- (i) informatie, transparantie en niet-discriminatie van
afnemers
- (ii) verplichtingen boekhouding
• Inwerkingtreding: 9 mei 2014
Boek IV. Bescherming
mededinging
• Vormt de nieuwe Belgische
mededingingswetgeving
– Modernisering algemene mededingingsregels
– Hervorming Belgische Mededingingsautoriteit
tot onafhankelijke autoriteit
– Persoonlijke aansprakelijkheid bestuurders,
management en personeelsleden
kartelinbreuk
• Inwerkingtreding: 6 september 2013
Boek V. Mededinging en
prijsevoluties
• Algemene regeling van prijsbewaking en de
maatregelen die in dat verband genomen
kunnen worden
– Afschaffing van het algemene stelsel van prijscontrole
op het federale niveau
– Opvolging prijsevoluties loopt parallel met
bescherming mededinging (Boek IV)
• Betere coördinatie tussen ‘Prijzenobservatorium’ en
‘Mededingingsautoriteit’ bij probleem prijzen en marges
• Inwerkingtreding: 12 december 2013
Boek V. Mededinging en
prijsevoluties
• Algemene prijscontrole door de overheid
wordt afgeschaft
– Prijscontrole geregeld in de wet van 1945
• Verbod om tegen hogere dan normale prijs te verkopen
(eveneens verbod op abnormale winstmarges)
• Bevoegdheid van de Minister om maximumprijzen vast te
leggen
• Een stelsel van gecontroleerde prijsverhogingen
• Mogelijkheid om programmaovereenkomsten te sluiten
– Het algemene stelsel wordt afgeschaft op federaal
niveau.
– Na zesde staatshervorming is dit een gewest materie
Boek V. Mededinging en
prijsevoluties
• Opgelet bepaalde regelingen blijven bestaan
zoals indexeringsclausule in contracten
– Art. 57.Anticrisiswet 1976
– Verbod van indexeringen van industriële en
commerciële prijzen die verwijzen naar index van de
consumptieprijzen
– Enkel parameters die reëel zijn voor de betreffende
producten en diensten
– Indexering mag maar slaan op 4/5 van de prijs
VI. Marktpraktijken en
consumentenbescherming
• Aanpassingen ten gevolge :
- Omzetting richtlijn consumentenrechten 2011/83/EU
- Verkoop op afstand en buiten verkoopruimten gesloten
overeenkomsten
- Codificatie
- Structuur WMPC werd volledig overgenomen
• Informatieverplichtingen voor overeenkomsten
op afstand uitgebreid
• Meer rechten voor consument
VI. Marktpraktijken en
consumentenbescherming
• Van toepassing op alle financiële diensten:
“iedere dienst van bancaire aard of op het gebied van
kredietverstrekking, verzekering, individuele pensioenen,
beleggingen en betalingen”
– In principe ook financiële instrumenten en
beleggingsinstrumenten, maar: bijzondere regelgeving mogelijk
• Vrije beroepen hebben apart boek maar mits enkele
uitzonderingen zijn alle bepalingen ook op hen van
toepassing
• Inwerkingtreding: 31 mei 2014
Boek VII. Betalings- en
Kredietdiensten
• Betalingsdiensten
- Incorporatie gewijzigde wetgeving inzake
betalingsdiensten o.b.v. Europese Richtlijn
- Basisbankdienst: iedere consument heeft recht op
basisbankdienst, bv:
-
openen en beheren zichtrekening bij bank naar keuze;
doorlopende betalingsopdrachten geven;
Geld af te halen aan het loket;
….
- Omzetting Europese SEPA-verordening: gebruik van
Europese standaarden voor betalingsverkeer in euro
• Inwerkingtreding: 29 mei 2014
Boek VII. Betalings- en
Kredietdiensten
• Kredietovereenkomsten
- (1) Consumentenkrediet:
- meer informatieverplichtingen, bv:
- Precontractuele info en raadgevingsplicht
- Standaard vragenlijst
- Kredietwaardigheidsbeoordeling
- Controle bij de Centrale voor kredieten aan particulieren
- Geen nieuwe kredietovereenkomst als achterstand van meer dan 1000
EUR
- Achterstand minder dan 1000 EUR mits uitdrukkelijke motivering in
kredietdossier
Boek VII. Betalings- en
Kredietdiensten
- Strengere regels inzake promoties;
- Niet langer toegelaten korting te geven op een bepaald product als er
een krediet wordt aangegaan
- verplichte vermelding in iedere kredietreclame : “Let op, geld lenen kost
ook geld.”
- (2) Hypothecair krediet
- (3) Centrale voor Kredieten aan Particulieren
- (4) Vergunningsstelsel:
- aanvraag FSMA voor toelating beroep van kredietgever of
kredietbemiddelaar
• Inwerkingtreding: 1 april 2015, maar:
vergunningsstelsel: 1 juli 2015
Boek VIII. Kwaliteit
• Kwaliteit van producten en diensten: regels
m.b.t. normalisatie en accreditatie,
meeteenheden en meetinstrumenten, enz.
• Inwerkingtreding: 12 december 2013
Boek IX. Veiligheid
• Veiligheid van producten en diensten:
bescherming van de veiligheid van de gebruiker
t.a.v. producten en diensten
• Inwerkingtreding: 12 december 2013
Boek X. Tussenpersonen
• Handelsagentuur: bescherming handelsagent
• Verkoopsconcessies: bescherming
concessiehouder van alleenverkoop
• Precontractuele informatieverplichting:
uitbreiding toepassingsgebied
• Inwerkingtreding 31 mei 2014
Boek XI. Intellectuele
eigendom
• Uitvindingsoctrooien
• Aanvullende beschermingscertificaten
• Kwekersrecht
• Merken en tekening of modellen
• Auteursrecht en naburige rechten
Boek XI. Intellectuele
eigendom
• Computerprogramma’s
• Databanken
• Topografieën van halfgeleiderproducten
• Inwerkingtreding: Onbekend (vast te leggen bij
KB)
Boek XII. Recht van de
elektronische economie
• Elektronische handel:
- o.a. Informatieverplichtingen voor dienstverleners,
regels inzake het gebruik van elektronische post voor
reclame (spamming), bestraffing van wederrechtelijke
registeren van domeinnamen, enz.
- (nog) niet: elektronische handtekening, elektronische
aangetekende zending, elektronische archivering,
enz.
• Inwerkingtreding: 31 mei 2014
Boek XIII. Overleg
• Overleg tussen:
- Overheid en de economische actoren
- Economische actoren onderling
• Economische adviesorganen onder een
gemeenschappelijke koepel: Centrale Raad voor
het Bedrijfsleven  onderverdeling in
commissies
• Inwerkingtreding: 30 april 2014
Boek XIV. Vrije beroepen
• Marktpraktijken en consumentenbescherming
• Verhouding vrije beroeper – consument
• Inwerkingtreding: 31 mei 2014
Boek XV. Rechtshandhaving
• Dit boek bevat de algemene bepalingen +
bijzondere bepalingen eigen aan een bepaald
boekdeel
• Ingedeeld in drie delen
• (1) Opsporing en vaststelling van inbreuken
- Bevoegdheden controle- en inspectiediensten
- Recht geïnformatiseerde gegevens drager op te vragen
- Waarschuwingsprocedure voor stopzetting inbreuk
binnen bepaalde termijn
Boek XV.
Rechtshandhaving
• (2) Bestuurlijke handhaving
- Transactieprocedure:
- Systeem administratieve minnelijke schikkingen wordt
veralgemeend en omgedoopt tot transactieprocedure
- controleambtenaar kan bij vaststelling inbreuk
- een geldsom voorstellen
- waarvan de vrijwillige betaling door de overtreder de
strafvervolging doet vervallen
- Grensbedragen bij KB vastgelegd
- Specifieke administratieve sancties verscheidene
boekdelen
Boek XV.
Rechtshandhaving
• (3) Strafrechtelijke sancties
- 6 verschillende niveaus
• Inwerkingtreding
- Algemene bepalingen: 12 december 2013
- Bijzondere bepalingen: inwerkingtreding boekdeel
Boek XVI. Buitengerechtelijke
regelingconsumentengeschillen
• Nieuw coherent systeem dat het mogelijk moet
maken elk consumentengeschil te laten
behandelen door een buitengerechtelijk orgaan
• Namelijk de gekwalificeerde entiteit
- Omzetting Europese Richtlijn 21 mei 2013 over de
alternatieve beslechting van consumentengeschillen
(ADR Richtlijn)
- Invoering ADR-entiteit die beschikt over de vereiste
kwaliteiten + onafhankelijk, doeltreffend, billijk
Boek XVI. Buitengerechtelijke
regelingconsumentengeschillen
- Bedoeling is dat de ondernemingen eerst alles in het
werk stellen om een gepaste oplossing te vinden
- Bij gebreke aan minnelijke oplossing: kan consument
zich richten tot Consumentenombudsdienst
-
= overkoepelende structuur van de bestaande economische
ombudsdiensten met residuele bevoegdheid
Enig federaal contactpunt (‘enig loket’)
Verwijst zaak door naar de ‘gekwalificeerde entiteit’
Als geen enkele entiteit bevoegd blijkt te zijn dan wordt het
geschil door de Consumentenombudsdienst behandeld
(residuaire bevoegdheid)
Boek XVI. Buitengerechtelijke
regelingconsumentengeschillen
- FOD Economie: lijst opstellen entiteiten die voldoen aan
kwalificatie ADR-entiteit
• Inwerkingtreding: meeste bepalingen: 13 mei 2014 /
overige bepalingen: 1 januari 2015
Boek XVII. Bijzondere
rechtsprocedures
• (1) Vordering tot staking
- Codificatie van verschillende wetten
- Veralgemening voor heel wetboek, maar met aantal
specifieke bepalingen eigen aan bepaalde boekdelen
(o.m. Bij inbreuken Boek VI marktpraktijken en
consumentenbescherming)
- Inwerkingtreding: 31 mei 2014
Boek XVII. Bijzondere
rechtsprocedures
• (2) Rechtsvordering tot collectief herstel
(class action)
– Volledig nieuw
- Alle consumenten die schade hebben geleden
wegens een gemeenschappelijke oorzaak
- = massaschade
- kunnen herstel krijgen voor individueel geleden
schade
- d.m.v. optreden groepsvertegenwoordiger
Boek XVII. Bijzondere
rechtsprocedures
- Oorzaak:
- mogelijke inbreuk op contractuele verplichtingen
- inbreuk op (Europese of Belgische)
consumentenbeschermende regel
- Verplichting eerste tot komen minnelijk akkoord
- Exclusieve bevoegdheid rechtbanken te Brussel
• Inwerkingtreding: 1 september 2014
Boek XVIII. Maatregelen voor
crisisbeheer
• Herneemt arsenaal maatregelen wet betreffende
de economische reglementering en de prijzen
-
Doel: nemen van ingrijpende maatregelen bij ernstige
economische crisis, zoals bv: verbod van productie enz.
• Inwerkingtreding: 30 april 2014
Het werk is nog niet af
• Voordeel:
- Coherent, transparanter en toegankelijker
• Nadeel:
- Volgens sommigen: onvolledig
 grondigere hervorming van sommige delen
 Ook volgende onderdelen opnemen: het handelsrecht, het
faillissementsrecht, het recht m.b.t. continuïteit
ondernemingen, het transportrecht, het verzekeringsrecht, het
financieel recht, etc.
 Vennootschapsrecht? (Belgisch Centrum voor
Vennootschapsrecht: bezig met uitdenken gemoderniseerd
Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen.)
Capita selecta
Boek III.
Vrijheid van vestiging
en
vrijheid van dienstverlening
Boek III
• Boek III is samenvoeging van drie wetten :
- Dienstenwet van 26 maart 2010
- KBO wet van 16 januari 2003
- De boekhoudwet van 17 juli 1975
1. Vrijheid van vestiging
• Wat?
-
WER geeft geen definitie
Art. 49 EU verdrag
Voor binnenlandse en buitenlandse dienstverleners
Vrijheid van ondernemen voor alle niet uitdrukkelijk
uitgesloten werkzaamheden
-
Als zelfstandige
op nationaal grondgebied
In gelijk welke organisatievorm
Zonder discriminatie
2. Vergunningsstelsel
• Indien een vergunning vereist is voor de
toegang tot en de uitoefening van een
dienstenactiviteit: 3 voorwaarden:
- Geen discriminerende werking
- gerechtvaardigd om een dwingende reden van
algemeen belang
- Minst beperkende maatregel om doel te bereiken
- niet van toepassing op rechtstreeks of
onrechtstreeks door het gemeenschapsrecht
geregelde vergunningsstelsels
Vergunningsstelsel
• Vergunningsstelsels moeten gebaseerd zijn op
criteria die willekeurige uitoefening beletten:
- Niet-discriminerend
- Gerechtvaardigd om een dwingende reden van
algemeen belang
- Evenredig met die reden van algemeen belang
- Duidelijk en ondubbelzinnig
- Objectief
- Vooraf openbaar bekendgemaakt
- Transparant en toegankelijk
Vergunningsstelsel
• Vereiste van gemakkelijke toegankelijkheid
procedure voor verkrijgen vergunning  kosten
en lasten voor verkrijging vergunning: redelijk +
in verhouding tot reële kostprijs van procedure
• Bij nieuwe vestiging: vergunningsvoorwaarden
mogen gelijkwaardige, of in wezen vergelijkbare,
eisen en controles waaraan de dienstverrichter
al in België of een andere lidstaat onderworpen
is, niet overlappen
Vergunningsstelsel
• Vergunning geldt voor gans het Belgisch
grondgebied
• In principe van onbeperkte duur
3. Vrijheid van
dienstverlening
• Wat betekent : het verlenen van diensten is
vrij ?
- Verrichten van diensten in een andere lidstaat
- Verplaatsing naar een ander lidstaat om een dienst te
ontvangen
- Verrichten van diensten in een andere lidstaat zonder
dat de dienstverlener zich fysiek verplaatst
3. Vrijheid
van dienstverlening
• Toegang dienstenactiviteit mag niet afhankelijk
zijn van eisen die:
– Discriminerend zijn en rechtstreeks of onrechtstreeks
verband houden met de nationaliteit of de statutaire
zetel
– Niet gerechtvaardigd zijn op basis van openbare
orde, veiligheid, gezondheid of bescherming van het
milieu
– Niet evenredig zijn aan met het nagestreefde doel
Vrijheid
van dienstverlening
• Vrij verrichten van diensten mag niet beperkt
worden door:
- Verplichting om vestiging in België te hebben
- Verplichting om vergunning te verkrijgen of zich in te
schrijven in een register of bij een beroepsorde- of
vereniging
- Verbod om infrastructuur op te zetten
- Toepassing specifieke contractuele regeling die
verrichtingen van diensten door zelfstandigen
verhindert of beperkt
- Verplichting om voor de uitoefening van een
dienstenactiviteit een identiteitsdocument te bezitten
Boek III.
Sanctie niet-ontvankelijkheid
KBO
Uitbreiding sanctie
• KBO wet wordt zo goed als integraal
overgenomen
• Toch wijziging in de sanctie bij niet inschrijving
KBO
• Nieuw art. III.26 WER
Uitbreiding sanctie
• Uitbreiding sanctie tot:
- elke vordering die uitgaat van een onderneming,
- m.b.t. activiteit waarvoor deze onderneming geen
inschrijving heeft bij de KBO,
- ongeacht de wijze waarop de vordering werd
ingesteld
- Is onontvankelijk
Uitbreiding sanctie
• Activiteiten waarvoor ingeschreven bij KBO
moeten overeenstemmen met werkelijke
activiteiten!
• Exceptie voor niet-ontvankelijkheid: verwerende
partij moet opwerpen voor elke andere exceptie
of verweermiddel
• Akten van rechtspleging die onontvankelijk
verklaard worden stuiten wel de verjaring
Uitbreiding sanctie
• Voorbeeld rechtspraak Gent 12 april
2012,NJW 2013, 79
Een vordering tot betaling van onbetaalde
facturen
 voor activiteiten waarvoor de vennootschap
niet is ingeschreven
onontvankelijk
(art 14, laatste lid W 16/01/2003 tot oprichting
KBO)
Boek VI.
Verkoop op afstand
Wat?
• Essentiële elementen verkoop op afstand :
- Overeenkomst gesloten tussen consument en
onderneming
- Georganiseerd systeem voor verkoop of
dienstverlening op afstand
- Zonder gelijktijdige fysieke aanwezigheid
- Uitsluitend gebruik van een of meer technieken voor
communicatie op afstand gedurende heel
contractproces
Vernieuwde
informatieverplichting
• Onder invloed Europees recht:
- Nieuwe richtlijn betreffende de consumentenrechten
2011/83 in werking sinds 31 mei 2014  nieuwe en
strengere informatieverplichtingen
- Maximale harmonisatie
- Omgezet in boek VI
Vernieuwde
informatieverplichting
• Informatieverplichtingen bij “verkoop op
afstand of buiten de verkoopruimte”
- Welke informatie?
- 20 punten
- Wanneer verstrekken?
- Voor dat de Consument gebonden is
- Wijze informatie verstrekking?
- passend voor de gebruikte techniek voor communicatie op
afstand
- In duidelijke en begrijpelijke taal
- Duurzame drager niet vereist
Vernieuwde
informatieverplichting
- Sanctie bij niet naleving ?
- Bewijslast bij onderneming
- Documenteren en archiveren
- Niet mededeling extra kosten, kosten terugzending
- Consument moet die kosten dan niet dragen
Extra
informatieverplichtingen
• Extra precontractuele verplichtingen bij
elektronische overeenkomsten met
betalingsverplichting
- Consument Informeren omtrent :
- Kenmerken
- Prijs
- Duur
- Op een duidelijke en in het oog springende manier
- Onmiddellijk voor de consument zijn bestelling plaatst
Extra
informatieverplichtingen
- Bij bestelknop of soortgelijke functie: moet duidelijk
zijn dat consument zich verbindt tot
betalingsverplichting
- Toevoegen op goed leesbare wijze
- “bestelling met betalingsverplichting” of andere
ondubbelzinnige bepaling waaruit verplichting tot betaling
blijkt
Niet-naleving voorwaarden: consument niet
gebonden
Extra precontractuele info
voor websites
• Uiterlijk bij het begin van het bestelproces
duidelijk en leesbaar melden :
– Dat er beperkingen gelden voor de levering
goederen/diensten
- Welke betaalmiddelen er aanvaard worden
betaalinstrumenten
- Start bestelprocedure?
- Bij overzicht geselecteerde goederen die bevestigd moeten
worden
Bevestiging
• Bevestiging na sluiting van de overeenkomst op
een duurzame gegevensdrager
- Duurzame gegevensdrager
- Redelijke termijn
- Uiterlijk bij levering goederen of voor uitvoering
diensten
• Formele vereiste om herroepingsbeding in het
vet op de voorzijde te vermelden bij de
bevestiging komt te vervallen
Herroepingsrecht
• Elke consument kan zijn overeenkomst op
afstand herroepen
• Gedurende 14 kalenderdagen
• zonder opgave van redenen
• Mits betaling van :
– Bijkomende kosten voor een niet standaard levering
– Directe kosten voor terugzending
– Waardevermindering
• Uitzonderingen op het herroepingsrecht
– lijst van 14 uitzonderingen
Herroepingsrecht
- Berekening herroepingstermijn 14
kalenderdagen na :
- Voor dienstenovereenkomsten : de dag
volgend op de dag waarop de overeenkomst
gesloten wordt;
- Voor verkoopovereenkomsten : de dag
volgend op de dag waarop de consument de
goederen fysiek in bezit neemt
Herroepingsrecht
- Indien de ondernemer zijn
informatieverplichting inzake herroeping
niet nakomt voordat de consument
gebonden is , zijnde :
- De consument inlichten van zijn
herroepingsrecht;
- De voorwaarden van het herroepingsrecht
- De termijn
Herroepingsrecht
- De modaliteiten voor de uitoefening van het
herroepingsrecht Of
- Het modelformulier voor de herroeping
- Is de sanctie :
- Verlenging van de herroepingstermijn met 12
maanden
- Na het verstrijken van de oorspronkelijke
herroepingstermijn van 14 kalenderdagen
-
Herroepingsrecht
- Nieuw is wel dat de onderneming
gedurende die 12 maanden nog steeds de
vereiste informatie kan meedelen;
- In dat geval verstrijkt de
herroepingstermijn van 14 kalenderdagen
- Na de dag dat de consument deze
informatie heeft ontvangen
Herroepingsrecht
- Hoe kan de consument zijn
herroepingsrecht uitoefenen:
- Modelformulier van herroeping
- Een ondubbelzinnige verklaring
- die hij afgeeft
- waarin hij verklaart de overeenkomst te herroepen
- In eigen woorden
- Email, sms, brief
- Telefoon (bewijsprobleem)
- Verzending voor termijn is verstreken
- Bewijslast ligt bij consument
Herroepingsrecht
- Gevolgen van de herroeping voor de
consument :
- Geen aansprakelijkheid voor de herroeping
- Behoudens waardevermindering (zie verder)
- Onverwijld de goederen terugzenden of
overhandigen
- in ieder geval binnen 14 kalenderdagen na de dag
van de mededeling van de herroeping
- Betaling directe kosten voor het terugzenden
van de goederen
Herroepingsrecht
- De kosten voor terugzending worden
afgewenteld op de onderneming in volgende
gevallen:
- Indien de onderneming heeft ingestemd om de
kosten voor de terugzending te betalen
- Indien ze haar informatieplicht inzake kosten
terugzending niet is nagekomen
Herroepingsrecht
• Gevolgen van de herroeping voor de
onderneming
– Alle van de consument ontvangen bedragen
terugbetalen
• Inclusief leveringskosten
– Onverwijld
• In elk geval binnen de 14 dagen nadat ze
geïnformeerd is over herroeping
– Terugbetaling gebeurt via zelfde betaalmiddel
waarmee consument heeft betaald
Herroepingsrecht
• Waardevermindering
– Consument aansprakelijk voor
waardevermindering
– Indien het goed gemanipuleerd werd op een
wijze die verder ging dan nodig om :
• De aard
• De kenmerken
• Werking
Vast te stellen
– Consument mag de goederen maar
manipuleren zoals in de fysieke winkel
Boek X.
Precontractuele
informatieverplichtingen
Inleiding
• Doelstelling uitbreiding Wet Precontractuele
Informatie (“WPI”)
- WPI juridisch doeltreffender maken
- WPI aanpassen aan de praktijk van het economisch
leven
- Toepassing WPI vereenvoudigen
 7 inhoudelijke wijzigingen
Nieuwe definitie
Deze wet is van toepassing op “commerciële
samenwerkingsovereenkomsten”: overeenkomst gesloten tussen twee
meerdere personen, die elk in eigen naam en voor eigen rekening
werken, waarbij de ene persoon het recht verleent aan de andere, die
daarvoor een vergoeding van welke aard dan ook, rechtstreeks of
onrechtstreeks betaalt, om bij de verkoop van producten of de
verstrekking van diensten een commerciële formule te gebruiken onder
één of meerdere van de volgende vormen:
• een gemeenschappelijk uithangbord;
• een gemeenschappelijke handelsnaam;
• een overdracht van know how
• een commerciële of technische bijstand
Nieuwe definitie
• Wijziging definitie:
- “meerdere” i.p.v. “twee” personen
- Schrapping “onafhankelijkheidsvoorwaarde”
- ratio legis: werken in eigen naam en voor eigen rekening:
beoordelen in de loop van de onderhandelingsfase, NIET:
nadien m.b.t. derden
- Schrapping vergoedingsvoorwaarde, maar
informatie over vergoeding = uitgebreid (cfr.
Wijziging 5)
-
idee: vermijden dat bepaalde overeenkomsten buiten
toepassingsgebied vallen door niet vervuld zijn van deze
Nieuwe definitie
• Gevolgen
- Ruimer toepassingsgebied ratione personae en
ratione materiae
-
Meer vormen van commerciële samenwerking vallen onder
toepassingsgebied
- Essentiële bestaansvoorwaarde: recht op gebruik van
commerciële formule
Uitsluitingen
• Uitsluiting van :
• verzekerings- en
• bankagentuurovereenkomsten
- Omzetting van advies van de Arbitragecommissie
- Kritiek van RvS en diverse parlementsleden tijdens
behandeling ontwerp in Kamercommissie
- Objectieve reden voor dit onderscheid?  Toets
Grondwettelijk Hof?
Precisering PI
 Basisregeling
 Persoon die recht verleent op een commerciële formule
aan een andere persoon
 Heeft de verplichting om minstens één maand voor het
sluiten van de commerciële overeenkomst
 Een ontwerp van overeenkomst + een afzonderlijk
precontractueel informatie document (PID) bestaande uit
2 delen:
 Belangrijke contractuele bepalingen
 Gegevens voor de correcte beoordeling van de commerciele
samenwerkingsovereenkomst
 Te verstrekken aan de persoon die het recht verkrijgt
Precisering PI
• Wat bij wijziging ontwerp-overeenkomst of
PID ('belangrijke contractuele bepalingen’)
tijdens termijn van één maand?
- Wijziging (belangrijke contractuele bepaling in
ontwerpovereenkomst of PID) op schriftelijke vraag
van persoon die het recht op gebruik van
commerciële formule verkrijgt: geen nieuwe termijn
- Wijziging door persoon die recht verleent: nieuwe
termijn van één maand met gewijzigde
ontwerpovereenkomst + nieuw “vereenvoudigd” PID.
- Wijziging van niet belangrijke contractuele clausule:
geen nieuwe termijn
Uitzondering op verbod
wettelijke verbintenissen
• Uitzondering op verbod om tijdens de
wettelijke bedenktijd verbintenissen aan te
gaan
– Mogelijkheid om wettelijke
vertrouwelijkheidsverplichting m.b.t. ontvangen
informatie
– contractueel te sanctioneren,
– ook tijdens wettelijke bedenktijd van één maand
Aanvulling inhoud PID
•
Meer specifieke informatieverplichtingen
m.b.t. vergoedingsstructuur:
- Rechtstreekse vergoeding
- Berekeningswijze voor onrechtstreekse vergoeding
(geen verplichting om bedrag te vermelden
(zakengeheim)
- Wijze van herziening
Bijkomende
informatieverplichtingen
• Voor: hernieuwing, sluiting van nieuwe of
wijziging van commerciële
samenwerkingsovereenkomsten
- Verplichting nieuw ontwerp overeenkomst +
vereenvoudigd PID te bezorgen
- minstens 1m voor hernieuwing/sluiting/wijziging
- Uitz.: wijziging van commerciële
samenwerkingsovereenkomst van minstens 2 jaar
oud, op schriftelijk verzoek van persoon die het recht
verkrijgt.
Verduidelijking Sancties
• Niet naleving basisinformatieverplichtingen
– Mogelijkheid nietigheid te vorderen
gedurende 2 jaar
• Onvolledige PID
– Mogelijkheid nietigheid in te roepen van de
betrokken bepalingen
– Wilsgebrek of quasi delictuele
aansprakelijkheid
• Mogelijkheid afstand te doen van het recht
om de nietigheid in te roepen
Dienstencontracten
SLA
Inleiding
• Binnen groepen van vennootschappen
• Centralisatie van kennis
Complexer wordende regelgeving
Moeilijkere marktomstandigheden
Rapporteringsverplichtingen
etc.
 Centralisatie kennis
 Ondersteuning o.v.v. management, dagelijks beleid,
financieel, technische en commerciële ondersteuning
 Kostenefficiëntie
Inleiding
• Dienstverlenende vennootschap
– Draagt initieel de kosten van de
dienstverlening
– Doorrekenen voor behoud financiële
gezondheid
• Vergoeding = marktconform
 Omwille van behoud van eerlijke concurrentie moeten
economische spelers op voet van gelijkheid de markt
kunnen betreden
OESO-reglementering
• Organisatie voor Economische
Samenwerking (“OESO”)
Mechanisme waarbij voor belastingsdoeleinden
de winsten worden aangepast zodat
groepsbelang niet langer speelt
Systeem van verrekenprijzen – “transfer pricing”
Verzekeren dat voor groepsgebonden transacties
dezelfde voorwaardengelden als voor niet tussen
onafhankelijke vennootschappen
Voorwaarden alsof tussen onafhankelijke
vennootschappen = “at arm’s length”
OESO-reglementering
• Transfer pricing reglementering
1ste rapport OESO 1979
• Voor eerste maal principes uiteengezet
Richtlijnen inzake verrekenprijzen voor
Multinationale Ondernemingen en
Belastingsadministraties (1995)
• Basisprincipes die nog steeds van toepassing zijn
EU reglementering
• Arbitrageverdrag 23 juli 1990
– Afschaffing van dubbele belastingen bij
winstcorrecties tussen verbonden
vennootschappen
– Instelling van een gezamenlijke
verrekeningsprijzenforum
• Joint transfer pricing forum bestaande uit experts
van lidstaten en privé sector
• Uitwerken van praktische richtlijnen
• Diverse initiatieven o.a. code betreffende
documentatieverplichting
Belgische reglementering
• Regeling geïnspireerd op art. 9 OESOverdrag
– Art. 185, §2 WIB92
• Vormt basis voor correctie belastbare winst bij
groepstransacties
– Circulaire 4 juli 2006
• Wet van toepassing op grensoverschrijdende
groepstransacties
Belgische reglementering
• Regeling bijgevolg niet van toepassing op:
Transacties tussen ondernemingen en
natuurlijke personen
Transacties tussen natuurlijke personen
Transactie tussen binnenlandse
ondernemingen
wel onderworpen aan artikel 26 WIB92
Binnenlandse transactie
echter: wordt vandaag toch gecontroleerd
Belgische reglementering
• Dienst Voorafgaande Beslissingen
– Voorafgaandelijke beslissing:
• Ruling of APA (“Advanced Pricing Arrangement”)
• Beslissing m.b.t. het arm’s length karakter van
inter-company transacties
– Bindt de administratie
– 5 jaar geldig maar kan hernieuwd worden
Belgische reglementering
• Cel verrekeningsprijzen
– Verscherpt toezicht op correcte toepassing
marktconforme transfer pricing politiek
• Meer en meer controle op binnenlandse
transacties
– Autonoom opererend
• Kenniscentrum inzake transfer pricing
• Eigen controlebevoegdheid
Schriftelijke overeenkomst
• Bij controle
– Schriftelijke overeenkomst tussen de
verbonden ondernemingen
• Eerste toetssteen en dus eerste verdedigingslinie
• Overeenkomst moet eveneens marktconform
worden opgesteld
– Volwaardig contract opmaken
– Transfer pricing documentatie
Schriftelijke overeenkomst
• Voorafgaandelijk analyse:
– Effectief bestaan van de dienst
Levert dienst economisch of commercieel voordeel
 Zou een onafhankelijke onderneming bereid zijn voor
dezelfde diensten te betalen onder dezelfde
omstandigheden?
» Indien niet = niet als een levering van diensten
aanzien worden
» In concreto te beoordelen
Schriftelijke overeenkomst
• Diensten enkel in voordeel van moeder- of
holdingvennootschap
– Geen vergoeding
• Vb.: fundraising voor acquisitie, kosten
toezichthoudende organen, etc.
– Wel:
• Stewarship diensten
– Financiële, fiscale en juridische ondersteuning (o.a.
budgetondersteuning, factoring, cashflow management,
beheer wisselkoersrisico’s, marketing, recrutering,
contractonderhandeling, etc.)
Schriftelijke overeenkomst
• Vergoeding:
– Marktconforme vergoeding
• Voorwaarden en de verrekenprijzen = gelijklopend
zijn aan deze die tussen onafhankelijke
vennootschappen worden overeengekomen
• Niet indien:
– Voorwaarden afwijken
– Daardoor invloed op de winst
– Vergelijking
• Op basis van functies en risico’s
– maar o.a. ook contractuele bepalingen
Schriftelijke overeenkomst
• Vergoeding
– Diensten in principe:
• Zelfde vergoeding als wordt aangerekend aan niet
verbonden vennootschap
• In praktijk meestal geen vergelijkbare transacties
met derde partijen
• Meestal:
– Cost plus methode
» Alle directe in indirecte kosten verhoogd met een
mark up
Schriftelijke overeenkomst
• Diensten aan verschillende
groepsvennootschappen
– Verdeelsleutel (“allocation key”) o.b.v. “cost
drivers”
• bv.: aantal personeelsleden, gebruikte
computerlicenties, aantal wagens, etc.
• Dienst aan één specifieke onderneming
– Rechtstreeks aanrekenen
Schriftelijke overeenkomst
• Vergoeding:
– Principe: cost-plus methode
• Directe en indirecte kosten
– Meestal niet gekend bij opmaken factuur
– Werken via ‘gebudgeteerde kosten’
» Definitieve afrekening per kwartaal, jaarlijks, etc.
» Tijdig laten gebeuren daar correcte kost in
jaarrekening moet
» Alternatief: aanrekening op basis van gekende
kosten waarna afrekening eenmaal alle kosten
gekend zijn
Schriftelijke overeenkomst
• “Disbursements”
– Kosten van externe dienstverleners (i.e. advocaten,
notarissen, etc.)
» Geen mark-up toepassen daar enkel als soort van
tussenpersoon en geen toegevoegde waarde heeft
gecreerd
• Mark up rate
– Clausule toevoegen dat die kan worden herzien
» Aanpassen aan wijzigende (markt)omstandigheden)
Schriftelijke overeenkomst
• Betalingstermijnen
– Dient eveneens marktconformiteit te respecteren
» Kan geen uitzonderlijk lange betalingstermijnen
toestaan
» Eveneens in nalatigheidsinterest voorzien bij
laattijdige betaling
Schriftelijke overeenkomst
• Intellectuele eigendom
– Toestaan van gebruiksrechten
» Expliciet te voorzien indien nodig mocht zijn voor de
uitvoering van de opdracht
» Regeling m.b.t. de intellectuele eigendom die
eventueel zou ontwikkeld worden tijdens uitvoering
van de opdracht
- kan bij opdrachtgever blijven
- binnen bepaalde groepen soms centraal
beheerd
Schriftelijke overeenkomst
• Aansprakelijkheid
– Typische in regeling met externe dienstverleners
» Aansprakelijkheid dienstverlener tenzij hij de
instructies opvolgde van de opdrachtgever, schade
veroorzaakt werd door derden, overmacht, etc.
» Maximumaansprakelijkheid
» Nemen van een aansprakelijkheidsverzekering
Schriftelijke overeenkomst
• Duur
– Gekoppeld aan afloop van een specifieke opdracht
– Opzegtermijn afhankelijk van belang project, duur dat
reeds loopt, gemak waarmee nieuwe klanten kunnen
gevonden worden, etc.
– Situatie die toelaten onmiddellijk te beëindigen
– Beëindigen bij wijziging controle
• Vertrouwelijkheid
– Kan van belang zijn wanneer vennootschap nadien zou
worden verkocht, of externe onderaannemers inschakelt,
chinese walls, etc.
Schriftelijke overeenkomst
• Onafhankelijke relatie
– Vennootschappen dienen hun onafhankelijkheid te
behouden
» Dienstverlener kan opdrachtgever niet verbinden
tenzij bijzondere volmacht
» Kan niet het algemeen beleid voeren
- risico schijnbestuurder/zaakvoerder
– Ter beschikkingstelling van personeel
» Nieuwe regeling: verstrenging van art 31 Uitzendwet
» Instructies die gebruiker kan geven aan de
werknemers van de aannemer moeten “uitdrukkelijk
en gedetailleerd” opgenomen zijn in de
aannemingsovereenkomst
Schriftelijke overeenkomst
» Instructies mogen het gezag van de werkgever op
geen enkel manier uithollen
» De praktijk moet overeenstemmen met wat ter
plaatse gebeurd
→ Strafsancties voor beide partijen!
Contactgegevens
Dirk Beeckman
Questa Advocaten
Desguinlei 6
2018 Antwerpen
[email protected]
Tel: 03 242 06 20
Herman De Wilde
Questa Advocaten
Desguinlei 6
2018 Antwerpen
[email protected]
Tel: 03 242 06 20