Paper discriminatie van moslims

AUTEURS
2015: HET JAAR VAN
DISCRIMINATIE VAN
MOSLIMS
Een blik op discriminerend gedrag
Tim van Beek 5587298
Niels Hagen 5691281
WERKGROEP 8
1694 WOORDEN
Het jaar 2015 is ten einde en dus is het tijd om terug te kijken naar wat er dat jaar in de wereld
gebeurd is. Vorig jaar waren onderwerpen als het onderzoeksrapport van vlucht MH17, het
opstappen van een handjevol staatssecretarissen en de aardbeving in Nepal in het nieuws. Het
nieuws werd het hele jaar door echter geregeerd door twee andere onderwerpen die verband
houden: terroristische dreiging van Islamitische Staat en de vluchtelingenstroom naar Europa.
De (inter)nationale kranten staan wekelijks vol met koppen als ‘Grootste zorg Nederlander is
instroom vluchtelingen (Algemeen Dagblad, 2015)’, ‘EU plans rapid reaction force to tackle
migration crisis (theguardian)’ en ‘Berlin menace des sanctions juridiques certains pays de
l’UE qui refusent d’accueillir des réfugiés (Le Monde).’ De vluchtelingenstroom naar Europa
valt ongelukkig samen met de aanslagen op Charlie Hebdo in januari en de aanslagen in Parijs
in november. De aanslagen worden opgeëist door Islamitische Staat (IS), die daar, volgens
henzelf, religieuze redenen voor hebben. De samenleving wordt verdeeld door de discussie of
vluchtelingen wel of niet opgenomen moeten worden. Extreemrechtse politieke partijen, die
sterk tegen immigratie en in het bijzonder moslims zijn, spelen handig in op de verdeeldheid
en winnen hierdoor een flink aantal kiezers. Zowel de Partij Voor de Vrijheid (PVV) als het
Front National en Donald Trump tonen enorme stijgingen in de peilingen (NOS, l’internaute,
NY Times)
De samenleving kiest dus steeds meer voor partijen, die zich fel uitspreken tegen moslims en
de islam. Enkele uitspraken kunnen zelfs als discriminerend worden gezien. Discriminatie
wordt in het boek ‘Approaches to Psychology’ gedefinieerd als ‘actions based on prejudices
that demean, compromise or devalue members of a group (W.E. Glassman & M. Hadad, p.
323).’ Steeds vaker nemen mensen deze discriminerende houding tegenover moslims ook
over. De vraag die in dit paper wordt gesteld is dan ook waarom de samenleving steeds meer
discriminerend wordt tegenover moslims en of er mogelijke oplossingen zijn voor dit
probleem.
Om dit gedrag te verklaren, wordt gebruik gemaakt van de behavioristische benadering en de
humanistische benadering. Er is voor de behavioristische benadering gekozen, omdat deze
benadering uitgaat van een invloed op het gedrag vanuit de omgeving. In het geval van
discriminatie van moslims, is dit gegroeid door veranderingen in de omgeving, namelijk de
vluchtelingencrisis en de aanslagen van IS. Hier tegenover staat de psychodynamische
stroming, die aanneemt dat de mens gedreven wordt door innerlijke driften en conflicten.
Tegelijkertijd betekent dit dat er gekeken wordt naar de invloeden van buitenaf, in
tegenstelling tot de cognitieve benadering, die vooral het proces tussen de stimulus en het
gedrag onderzoekt. Vandaar dat deze benaderingen niet gekozen zijn. Als tweede benadering
is gekozen voor de humanistische benadering, omdat er aangenomen wordt dat men te maken
heeft met de prioriteiten in het model van Maslow, een kernbegrip in de humanistische
stroming. Door de veranderende omgeving, veranderen voor eenieder ook de prioriteiten zoals
beschreven in bovengenoemd model, wat invloed heeft op het gedrag. Vandaar dat voor deze
benadering gekozen is. Het afwegen van prioriteiten is echter niet terug te leiden naar het
fysiologische brein. Aangezien dit de kern is van de biologische benadering, wordt ook deze
niet besproken.
Om het onderzoek naar discriminatie van moslims te illustreren wordt bij de verschillende
benaderingen gebruik gemaakt van de casus Joep. Joep is een normale, middenklasse man, die
door de gebeurtenissen geswitcht is van VVD naar PVV. Het gedrag van Joep zal vanuit
beide benaderingen worden verklaard en opgelost. .
Leren en associëren: de behavioristische benadering
De behavioristische benadering berust, zoals hierboven genoemd, op de invloed van de
omgeving op gedrag (W.E. Glassman & M. Hadad, p. 97). Behavioristen focussen daarbij
vooral op het leren van de mens. Onder leren verstaan we het veranderen van gedrag als
gevolg van een ervaring. Een van de fundamentele behavioristen is Pavlov, die het klassieke
conditioneren heeft ontdekt. Hierbij gaat het om, in tegenstelling tot het operant
conditioneren, het koppelen van een onvrijwillige respons met een neutrale stimulus. In het
experiment van Pavlov krijgt een hond een worst voorgeschoteld (ongeconditioneerde
stimulus), waardoor hij automatisch zal kwijlen (ongeconditioneerde respons). Terwijl de
hond de worst voorgeschoteld krijgt, klinkt er een bel (neutrale stimulus). Dit proces wordt
vaak herhaald, tot de hond op een gegeven moment geleerd heeft te kwijlen wanneer hij het
geluid van een bel hoort. De ongeconditioneerde respons en de neutrale stimulus zijn nu
gekoppeld. Naast een fysieke respons, zoals kwijlen, kan een stimulus ook aan een emotie
gekoppeld worden. Dit, door Watson onderzochte fenomeen, noemen we een
geconditioneerde emotionele respons (W.E. Glassman & M. Hadad, p. 105)
Ook bij het vormen van discriminerend gedrag tegenover moslims is sprake van klassieke
conditionering. In 2015 kwamen de onderwerpen terrorisme en islam dikwijls met elkaar in
één nieuwsbericht in de media. Dit leidde tot een geconditioneerde emotionele respons. De
ongeconditioneerde stimulus zijn de aanslagen in Parijs van IS. De ongeconditioneerde
respons hierop is de emotie angst. In dezelfde nieuwsberichten wordt de islam ook dikwijls
genoemd, waardoor dit de neutrale stimulus wordt. Omdat deze aanslagen zo vaak in het
nieuws waren en dit proces dus herhaald wordt, wordt de islam en dus moslims gekoppeld aan
de emotie angst.
De behavioristische benadering verklaart discrimenerd gedrag tegenover moslims dus doordat
de islam door de media aan de emotie angst is gekoppeld. Vanuit deze visie kan ook gezocht
worden naar eventuele oplossingen. Mocht deze verklaring de juiste zijn, dan is het zaak dat
de islam geconditioneerd wordt met een positieve –of in ieder geval neutrale emotie. Zo
zouden er televisieprogramma’s gemaakt kunnen worden waarin de religie in een positief
daglicht wordt gezet. In de televisieprogramma’s zou te zien kunnen zijn wat de islam
betekent voor de moslims en welke goede dingen mensen doen vanuit deze levensovertuiging.
Op die manier is de ongeconditioneerde stimulus niet een negatieve, maar een positieve
stimulus en wordt de islam geassocieerd met een positieve emotie.
In de casus Joep vertaalt deze benadering zich als volgt. Joep had al enigszins een afkeer
tegenover moslims. Joep volgt net als een groot gedeelte van de Nederlanders elke dag het
nieuws en hij ziet in januari 2015 de aanslag op Charlie Hebdo in Parijs. De dader blijkt lid te
zijn van een groepering die zichzelf Islamitische Staat noemt en het motief voor de aanslag
zou de spotprent van de profeet Mohammed zijn. De wereld is in shock en wekenlang zijn de
artikelen en beelden over het onderwerp niet uit de media te slaan. Joep associeert de
vreselijke beelden steeds meer met de islam, waardoor zijn boze en angstige gevoelens jegens
de islam aangewakkerd wordt. Later in het jaar volgt een enorme vluchtelingenstroom vanuit
het Midden Oosten richting Europa. De enorme aantallen zorgen voor problemen in de
bestemmingslanden en ook dit doet de attitude van Joep voor de moslims niet veel goeds.
Dan, aan het einde van het jaar, vinden de vele aanslagen in Parijs plaats, welke weer opgeëist
worden door Islamitische Staat. Daarbovenop komen nog de rechts-extremistische partijen,
die deze aanslagen wijten aan de vluchtelingeninstroom in Europa (Faye, 2015). Sindsdien
associeert Joep moslims met angst en stemt hij PVV.
De humanistische benadering: prioriteiten stellen
De humanistische benadering gaat uit van driften die van binnenuit komen, maar stelt ook dat
men meer is dan slechts deze driften (W. E. Glassman & M. Hadad, 2013). Er wordt
aangenomen dat mensen zelf keuzes kunnen maken. Maslow heeft geprobeerd om aan de
hand van zijn piramide van behoeften, uit te leggen waarom mensen de keuzes maken die zij
maken. De piramide deelt de behoeften van mensen op in vijf delen: fysiologische behoeften,
veiligheid, liefde, behoefte aan zelfwaardering en zelf-actualisatie.(W.E. Glassman & M.
Hadad, 2013).
Politci als Donald Trump en Geert Wilders spelen met hun uitspraken over Moslims in op één
van de eersten behoeften die men volgens Maslow heeft: veiligheid. Na de aanslagen in Parijs
was men bang voor meer aanslagen. Aangezien deze door IS gepleegd werden, een groep die
zichzelf islamitisch noemt, werd men bang voor Moslims.
De oplossing die de humanistische benadering biedt houdt in dat de overheid het
veiligheidsgevoel van de samenleving vergroot, ongeacht wat politici zeggen. We kunnen de
bronnen onderzoeken die men gebruikt om een mening over vluchtelingen of moslims te
vormen. Wanneer men heel simpel op Google de zoektermen “vluchtelingen nieuws” invoert
zijn dit de artikelen die men ziet staan: 'Meeste Nederlanders hebben en willen geen contact
met Moslims', 'Ongeveer helft moslims vindt dat democratie geen plek heeft in de islam' en
'Koerden en Moslims op de vuist in Hamburg' (De zoekpagina). Als men dit als bron neemt,
lijkt het logisch dat dat moslims een onveilig gevoel veroorzaken in Nederland. Moslims
worden door de media in een negatief daglicht gesteld. Als de media ook de positieve kanten
van moslims liet zoals in de volgende artikelen: 'Moslims nemen het op voor christenen
Irak'(nu.nl), 'Nederlander positief over Moslims'(goednieuws.com) of Moslims veroordelen
aanslagen Parijs: 'islam is vrede' (Laan, 2015), werpt dat een ander licht op de Islam. Dit zou
een goede manier zijn om discriminerend gedrag te verminderen.
In de casus van Joep manifesteert dit zich als volgt. Na de aanslagen in Parijs door IS, toont
Joep niet slechts afkeer, maar is hij ook bang geworden voor Moslims. Hij ziet op het nieuws
hoe Geert Wilders de Islam te verafschuwt en belooft het immigratie- en vluchtelingenbeleid
strenger te maken. Om zijn punt nog wat kracht bij te zetten, gebruikt Wilders quotes uit de
Koran, zoals in zijn film Fitna, of hij noemt een lijst op met incidenten die zich voor hebben
gedaan bij asielzoekerscentra in Nederland (MAROC MED!A, 2015). Hierdoor groeit Joep
zijn angst voor de Islam. Daarmee wordt de kans dat hij discriminerend gedrag tegenover
deze groep mensen gaat vertonen groter.
Conclusie:
We hebben in dit essay twee verschillende benaderingen gebruikt om te proberen om
discriminerend gedrag te verklaren. Hoewel beide benaderingen het discriminerende gedrag
op een andere manier verklaren komen zij echter beide op ongeveer dezelfde oplossing.
Moslims worden over het algemeen geassocieerd met angst doordat er in de media
voornamelijk aandacht besteed wordt aan de negatieve kanten van de islam. Voorgesteld
wordt dat een positieve manier van berichtgeving over de islam, of meer focus op de positieve
dingen die moslims ook doen een goede manier kan zijn om discriminerend gedragen jegens
hen te verminderen.
Referentielijst
Literatuur
Glassman, W. E, ; Hadad, M. (2013). Approaches to Psychology (6th ed.) Berkshire, England:
McGraw-Hill Higher Education
Websites
Algemeen Dagblad (30 december 2015) Grootste zorg Nederlander is instroom vluchtelingen
AD geraadpleegd op: http://www.ad.nl/ad/nl/36281/Vluchtelingenstroom-WestEuropa/article/detail/4215931/2015/12/30/Grootste-zorg-Nederlander-is-instroomvluchtelingen.dhtml
Douthat, R. (16 december 2015) The Secret of Trump’s Success New York Times
geraadpleegd op: http://douthat.blogs.nytimes.com/2015/12/16/the-secret-of-trumpssuccess/?rref=collection%2Ftimestopic%2FTrump%2C%20Donald%20J.&action=click&cont
entCollection=timestopics&region=stream&module=stream_unit&version=latest&contentPla
cement=50&pgtype=collection&_r=2
Faye, O. (16 november 2015). Le Front national lie les attentats à la crise des migrants Le
Monde geraadpleegd op:
http://www.lemonde.fr/politique/article/2015/11/16/le-front-national-lie-les-attentats-a-lacrise-des-migrants_4810918_823448.html#SLhSUv55AZpXGKqX.99
Goednieuws.com (29 oktober 2008) Nederlander positief over moslims geraadpleegd op
http://www.goednieuws.com/nederlander-positief-over-moslims.html
theguardian (15 december 2015) EU plans rapid reaction force to tackle migration crisis
theguardian geraadpleegd op: http://www.theguardian.com/world/2015/dec/15/eu-plansrapid-reaction-force-tackle-migration-crisis
Laan, S. van der (14 november 2015) Nederlandse moslims veroordelen aanslagen Parijs
Elsevier geraadpleegd op http://www.elsevier.nl/Nederland/achtergrond/2015/11/Nederlandsemoslims-veroordelen-aanslagen-Parijs-2718266W/
Le Monde (19 december 2015) Berlin menace de sanctions juridiques certains pays de l’UE
qui refusent d’accueillir des réfugiés. Le Monde. geraadpleegd op:
http://www.lemonde.fr/europe/article/2015/12/19/berlin-menace-de-sanctions-juridiquescertains-pays-de-l-ue-qui-refusent-d-accueillir-des-refugies_4835229_3214.html
L’internaute (1 april 2015) Résultats des départementales 2015 : les chiffres définitifs
du 2e tour L’internaute geraadpleegd op: http://election-departementale.linternaute.com/
NOS (30 september 2015) Peilingwijzer: Zeldzaam sterke stijging PVV NOS geraadpleegd
op: http://nos.nl/artikel/2060372-peilingwijzer-zeldzaam-sterke-stijging-pvv.html
Nu (23 juli 2014) Moslims nemen het op voor christenen in Irak nu.nl geraadpleegd op
http://www.nu.nl/buitenland/3835553/moslims-nemen-christenen-irak.html
De Telegraaf (8 oktober 2014) Koerden en moslims op de vuist in Hamburg De Telegraaf
geraadpleegd op:
http://www.telegraaf.nl/buitenland/23174257/__Koerden_en_moslims_op_de_vuist__.html
Video’s
MAROC MED!A (2015, October 14) Wilders aangepakt door Jesse Klaver! [videofile]
retrieved from https://www.youtube.com/watch?v=r8nTpO-yi5c