Sportclubs en kansarmoede www.demos.be Pieter Smets Stafmedewerker sport • • • • Trajecten rond armoede en interculturaliteit in de sportsector Participatieprojecten Buurtsport Sport in grootsteden Over demos • • • • Kenniscentrum participatie van kansengroepen aan cultuur, jeugdwerk en sport Gangmaker rond maatschappelijke thema’s Ondersteuning Onderzoek Inhoud 1 kansarmoede en zijn vele gezichten 3– Samenwerken met sociale 3 Meer info partners 2 Aan de slag 4 – Ipraktijk n de 1 armoede en drempels 1 Kansarmoede en drempels Wat is armoede? Armoede is - een netwerk van sociale uitsluitingen - dat zich uitstrekt over meerdere gebieden van het individuele en collectieve bestaan. - Het scheidt de armen van de algemeen aanvaarde leefpatronen van de samenleving - Deze kloof kunnen ze niet op eigen kracht overbruggen (def. Vranken) Titel van de presentatie verdana 18 Locatie – datum verdana 14 1 Kansarmoede en drempels De buitenkant van armoede “Armoede is meer dan een kleine portemonnee” Armoede gaat over verschillende levensdomeinen: • Inkomen en schulden • Arbeid & tewerkstelling • Huisvesting • Gezondheid • Onderwijs • Welzijn • Justitie • Gezin • Cultuur – sport – jeugd • Sociale Titel van decontacten presentatie verdana 18 Locatie – datum verdana 14 1 Kansarmoede en drempels De binnenkant van armoede Effect van armoede op een persoon: Mensen nemen een andere houding ten opzichte van de samenleving • “ik tel niet meer” • “ik kan het niet” • “ik ken het niet” • “ik ben niets waard” • “het is mijn eigen schuld” • “ik schaam mij” • “het kan mij niet meer schelen” Titel van de presentatie verdana 18 Locatie – datum verdana 14 1 – Kansarmoede en drempels Rondvraag: sportassociaties van mensen - Praktische problemen in armoede Hoe ga ik dit betalen? Geraak ik er wel? Wat doe ik voor de kinderopvang? Is er openbaar vervoer? - Schuldgevoelens - Faalangst Kan ik fysiek wel mee? Gaan mensen me uitlachen? Zal ik opvallen? - Onzekerheid en schaamte Gaat men wel begrip hebben voor mijn probleem? Hoe ga ik mijn financieel probleem discreet aankaarten? Titel van de presentatie verdana 18 Locatie – datum verdana 14 1 Kansarmoede en drempels De diversiteit in armoede • Diversiteit in termen: Kansarmoede wijst op het tekort aan kansen op verschillende levensdomeinen Armoede wijst op de lage sociaal economische status van mensen Maatschappelijke kwetsbaarheid wijst op de negatieve binding tussen persoon en maatschappelijke instituten • Onderlinge diversiteit in de doelgroep • • • • Generatie-armen Gekleurde armoede Nieuwe armen Verdoken armoede Titel van de presentatie verdana 18 Locatie – datum verdana 14 1– Kansarmoede en drempels Enkele getuigenissen Reportage panorama - Arm Vlaanderen https://www.youtube.com/watch?v=h2GSQd 9bC0Q Titel van de presentatie verdana 18 Locatie – datum verdana 14 2. Kansarmoede en drempels Welke drempels ervaren mensen in armoede? • Psychologische: zich niet thuis voelen, zich niet aanvaard voelen • Financiële: de kostprijs en verborgen kosten • Inhoudelijke: activiteiten die niet aansluiten bij de interesse, behoefte of de verwachting (info – drempels eigen aan het aanbod) • Sociale: niet tot de groep behoren, geen vertrouwde gezichten • Praktische: bereikbaarheid, tijdstip, benodigdheden • Culturele: andere leefwereld, botsende waarden en normen 1. Kansarmoede en drempels Toegankelijkheid verhogen = verlagen van drempels Geheugensteuntje: de 5 B’s 1. Betaalbaarheid 2. Bereikbaarheid 3. Begrijpbaarheid -> gekende drempels 4. Bruikbaarheid 5. Beschikbaarheid -> onderbelichte drempels Titel van de presentatie verdana 18 Locatie – datum verdana 14 2 – aan de slag 2 – Aan de slag Randvoorwaarden in de begeleiding - Persoonlijke begeleiding en maatwerk Is extra tijd investeren - Discretie & vertrouwen als voorwaarde Vertrouwenspersoon = werk van lange adem Broos en fragiel - Open en gerichte dialoog Illustratie – MSC Ahlan https://www.youtube.com/watch?v=sssUjsc20Xo 2 – aan de slag Randvoorwaarde: werken op 3 clubniveau’s Bestuur – Als trekker, bewaker en inspirator – Als gangmaker Trainers en vrijwilligers – Een draagvlak is nodig – Nood aan intervisie, praktische uitwisseling en vorming Deelnemers – Persoonlijke begeleiding en contact – Sensibiliseren en communiceren Bis Foyer Molenbeek https://www.youtube.com/watch?v=I7ttv76Zqx4 2 – aan de slag Het vierde niveau De club opereert in een bredere context – hier liggen mogelijkheden en beperkingen - Federatie Lokale sportdienst Vlaanderen Sociale partnerorganisaties Andere clubs Subsidiërende partners … Titel van de presentatie verdana 18 Locatie – datum verdana 14 2 – aan de slag Concrete acties van clubs - Inzamelacties kleding - Een bruikleensysteem drukt het lidgeld - Kostenbesparend werken in zijn geheel - Een eenvoudige inschrijvingsprocedure Titel van de presentatie verdana 18 Locatie – datum verdana 14 2 – aan de slag Concrete acties - Opvolging lidgeld - De club volgt op bij terugbetalingen: ocmw, mutualiteiten,… - Gelaagd lidgeld - in proportie met het inkomen - Werken met vertrouwenspersoon - Buddy of peter/meter in de club Titel van de presentatie verdana 18 Locatie – datum verdana 14 2 – Weg werken van drempels Concrete acties - Gedifferentieerd aanbod - Recreant – gevorderden - Leeftijdsgroepen – niveaugroepen - Vrijwilligerswerk - als compensatie en vorm van erkenning - Alternatieven voor vervoer - Busje op naam van de club - Iemand regelt het vervoer 2 – aan de slag Hoe kan ik dit als club betalen? - Subsidies en fondsen - - Koning boudewijnstichting: https://www.kbs-frb.be/nl/ Cera: https://www.cera.be/ Welzijnszorg: http://www.welzijnszorg.be/ Nationale loterij: http://www.nationaleloterijarmoede.be/#!homepagina/c23gq Participatieprojecten – Vlaanderen: http://www.sociaalcultureel.be/volwassenen/partprojkans_subsidievoorwaa rden.aspx - Sportdienst? - Federaties - VVJJF – solidariteitsfonds Footbal+foundation 3– Samenwerken met sociale partners Mensen in armoede bereiken via sociale partners Sociale partners • Kennen en bereiken de doelgroep • Hebben een specifieke expertise in huis • Zijn actief op andere domeinen Zij kunnen helpen bij • Informatieverspreiding over de club • Toeleiding van mensen in armoede naar de club • Inspelen op specifieke vragen Samen kunnen jullie op zoek naar oplossingen, nieuwe dingen organiseren, van elkaar leren en de buurt versterken. 3– Samenwerken met sociale partners Op zoek naar partners • Op zoek naar: – www.desocialekaart.be – Omgevingsanalyse: wie is actief in de wijk? • Diversiteit in sociale partners – Vrijwilligersorganisaties / Semi professioneel / Professionele organisatie Vb: Welzijnsschakel De Molen - OCMW 3 –Meer achtergrond Nieuwe Dynamo-brochure Downloaden op www.bloso-kics.be Stem vd Jongeren: • belang van sporttechnisch • goede coach • peers • extra sportieve Succesfactoren volgens de clubs: • Trekker in de club met visie • Wijkgebonden • Actief contact ouders • Rol van brugfiguren en vertrouwenspersonen • Betrokkenheid van jongeren in de club • Leefwereldgerichte houding 3 – meer info Als club sta je niet alleen… Het bereiken en behouden van personen in armoede vergt een blijvende inspanning. Uit onderzoek bleken enkele noden en uitdagingen voor clubs: • • • • • Druk op vrijwilligers Competenties Spanningsveld: sportief presteren en sociale ontwikkeling Problematiek van de situaties waar de jongeren in vertoeven Nood aan ondersteuning op maat! 3 – meer info Enkele citaten: “Ik geef die uitleg over de club, ik vertel zeker dat ze recht hebben op een aantal proeflessen. Normaal gezien is het bij ons een week proberen, maar als je nog niet helemaal zeker bent, mag je voor mij part twee weken proberen. Ik probeer hen een veilig gevoel te geven, dat ze erbij horen, dat ze welkom zijn in de club” ___________________ Door die jongeren in te schakelen stel je ook in staat voor uw werking om meer jongeren te bereiken, plus het feit, wat dat niet slecht is zeker bij de iets oudere jongeren al, dat je een deel allochtone jongeren hebt dat bijvoorbeeld zelf in de vereniging hebben gezeten en soms beter doordringen tot die jongeren dan dat ik dat bijvoorbeeld doe. ___________________ In de kring horen we hoe het gaat en dan komt alles uit in een kring, soms wordt er ook geklaagd over lesgevers, en dan gaan we daar dieper op in… We geven jongeren een stem in de kring. Dan hebben ze de vrijheid om over alles te praten. www.laagdrempeligesportclub.be 3 – Meer info Enkele beeldfragmenten • Sport Na School https://www.youtube.com/watch?v=I7ttv76Zqx4 • Turnclub Rust Roest: https://www.youtube.com/watch?v=9b00sJ_czBE Algemene vergadering Schoten 21 maart 2015 Pieter Smets [email protected]