Urostoma en zelfzorg

advertisement
Urostoma en zelfzorg
Geens Vera
Leurs Sarah
Vermaerke Kristel
Situering
•  7% van alle kankers is blaaskanker
•  Behandeling: radicale blaaswegname
•  Methode: Bricker
•  Uitkomst: urostoma
Redenen aanleg urostoma
•  Blaaskanker
•  Agenese van de blaas (afwezige blaas bij
geboorte),
•  Aangetaste blaas (radiotherapie),
•  Ureterobstructie (tumoren, fibrose),
•  Functie stoornis van de blaas (incontinentie),
•  Neurogeen blaaslijden (diabetes,
ruggenmergletsels, spina bifida),
•  Vesicovaginale of rectale fistels.
( Bron: De Vliegher, 2013)
Impossible d'afficher l'image liée. Le fichier a peut-être été déplacé, renommé ou supprimé. Vérifiez que la liaison pointe vers le fichier et l'emplacement corrects.
Definitie urostoma
•  Griekse benaming voor opening of mond
•  Onnatuurlijke / kunstmatige aangelegde opening
•  Verbindt lichaamsholte met de buitenwereld
* incontinente stoma’s
* continente stoma’s
Incontinente stoma’s
1.  Nefrostomie
2.  Suprapubische sonde
3.  Ureterostoma
o  Unilaterale ureterocutaneostomie
o  Bilaterale ureterocutaneostomie
o  Uretero-ileo-cutaneostomie
o  Uretero-colo-cutaneostomie
Nefrostomie
Drain aangebracht in kelk v/d nier
3 maanden ter plaatse
Geplaats door arts
Aandacht voor: koorts, pijn, lekkage, uitvallen,
afloop, bloed bij urine, …
•  Terugbetaling: 20 dagzakken en 20 nachtzakken / 3
maanden
• 
• 
• 
• 
Suprapubische katheter
• 
• 
• 
• 
• 
Katheter in de blaas net onder de navel
6-8 weken ter plaatse
Geplaatst door arts en vervangen door vpk
Aandacht voor lekkage, uitvallen, wondzorg
Terugbetaling 20 dagzakken en 20 nachtzakken / 3
maanden
Ureterostomie
•  Verschillende soorten
•  Brickerderrivatie meest gekende techniek namelijk
de ureter-ileo-cutaneostomie
•  Aangesloten zijn bij een ziekenfonds
§ 
§ 
Eendelig systeem: 60 ledigbare zakjes / 3 maanden
Tweedelig systeem:
60 ledigbare zakjes /3 maanden
ü  45 convexe platen /3 maanden
ü 
§ 
§ 
20 nachtzakken / 3 maanden
2 tubes pasta elk 60g en 1 potje poeder 55g per 6 maanden
Continente stoma’s
•  Ileo-kock-pouch
•  Maintz pouch
•  Indiana pouch
Wat is stomazorg?
• 
• 
• 
• 
Professionele verplegingsspecialiteit
Door verpleegkundige en door patiënt
Zelfstandigheid aanleren aan de patiënt
Zelfzorg:
-----> alle zorg die de patiënt besteedt aan
het opheffen van eigen noden en
het voldoen aan eigen behoeften.
Bricker derrivatie
• 
• 
• 
• 
Eugene M. Bricker
Uitgevonden in 1956
Ileum wordt gebruikt
Incontinente stoma in re fossa
Techniek
•  Urine leiders worden geïmplanteerd op een stukje
dunne darm van 10-15cm.
•  Dit wordt naar huidoppervlak gebracht (stoma).
•  Dunne darm functioneert als transportbuis.
•  Door peristaltiek van de darm wordt de urine naar
buiten getransporteerd.
Complicaties Bricker operatie
Laattijdig
• Stomaproblemen
• Chronische pyelonefritis
• â nierfunctie
• Nierfalen
• Geïnfecteerde lis
• Steenvorming zowel in lis
als in nieren
Vroegtijdig
• Lekkage
• Ileus
• Wondinfectie
• Eventratie
• Pyelonefritis
Stomaproblemen na Bricker
•  Vernauwing
•  Irritatie van stoma en huid
•  Parastomale hernia
•  Retractie van de stoma
•  Kristalvorming
•  Veelvuldige lekkage
STOMAZORG AFSTELLEN
Verzorging postoperatief
Best tweedelig opvangsysteem met grote diameter
Grootte stoma varieert sterk eerste weken
Darmvlokken verwijderen rondom stoma
Urinedebiet in het oog houden
Plaat om de 3 dagen vervangen zakjes om de 2
dagen
•  Diameter stoma goed evalueren
• 
• 
• 
• 
• 
Stomavorming
•  Emotionele, psychische en sociale veranderingen
bespreekbaar maken
• Preoperatief
• Postoperatief
Stomavorming
Postoperatief
• Aanleren technieken
• Productkeuze
• Literatuur aanbieden
• Waar verkrijgen
materiaal
• Terugbetalingstarieven
• Afvalverwerking
• Multidisciplinair overleg
• 
• 
• 
• 
• 
• 
Preoperatief
Praktische aspecten
Stomamateriaal tonen
Verwachtingen na op
Plaatsbepaling
urostoma
Familie betrekken
2-3 dagen voor op
Stoma verpleegkundige
4 fases herkennen: shock, ongeloof, bewustwording
en rehabilisatie
• Educatie plan opstellen
• Bevat profiel van patiënt, anatomie en fysiologie van
het urogenitaal stelsel.
---> Opleiding geven tot een goede zelfzorg
4 fasen van opleidingsproces
1.  Verpleegkundige verzorgt urostoma
2.  Verpleegkundige verzorgt urostoma samen met de
patiënt en geeft uitleg.
3.  Patiënt verzorgt urostoma onder toezicht van
verpleegkundige met uitleg.
4.  Patiënt verzorgt urostoma geheel zelf
à Stoma educatieschaal
Stoma educatieschaal
•  Puntensysteem
•  Hoge score betekent een betere zelfzorg
•  Lage score betekent dat de patiënt nog begeleid
moet worden
----> nog verder onderzoek gebeuren naar de
effectiviteit ervan en de implantatie in de zorg
vaardigheden
0
1
2
Reactie
Geen interesse
Kijkt en raakt aan op initiatief vpk
Verwijder
materiaal
Vpk verwijdert materiaal
Patiënt heeft Patiënt heeft bijstand nodig mondelinge uitleg nodig
Patiënt kan onaMankelijk materiaal verwijderen
Meten
diameter Vpk meet diameter
Bijstand nodig Mondelinge uitleg nodig
Zelfstandig meten
Uitknippen
plaat
Vpk knipt uit
Bijstand nodig Mondelinge uitleg nodig
Zelfstandig knippen
Zorg huid
Vpk verzorgt huid
Bijstand nodig Mondelinge uitleg nodig
Zelfstandig verzorgen
Bijstand nodig Mondelinge uitleg nodig
Zelfstandig aanbrengen
Aanbrengen
Vpk brengt Nieuw materiaal materiaal aan
Lediging Kijkt en raakt aan op eigen initiatief
3
Vpk ledigt Bijstand nodig Mondelinge uitleg nodig
Gaat om met stoma en bereidt zich voor op toekomst
Zelfstandig ledigen
score
Stomavorming in groep
------> positief effect op de kwaliteit van leven
Ook educatie van familie heeft een aanzienlijke
waarde voor de stomapatiënt.
Besluit
•  Stomaverpleegkundige speelt belangrijk rol in:
o  voorkomen en behandelen van emotionele, psychische en sociale
problemen
•  Stomavorming is een verpleegkundige plicht
•  Stomaeducatie schaal kan een belangrijk
hulpmiddel zijn
•  Stomaverpleegkundige is verplicht theoretische
achtergrond op peil te houden
Praktische aanbevelingen
• 
• 
• 
• 
Regelmatige bijscholing stomaverpleegkundige
Gebruik stomaeducatie schaal
Mits verder onderzoek
Stomavorming op punt stellen binnen het ziekenhuis
Verpleegkundige heeft nog steeds veel invloed op de
mate van zelfzorg bij de patiënt!
Bedankt voor de aandacht !!!
Download