Kies het materiaal dat jou bevalt, niet wat

De praktijk • De ervaring
Kies het materiaal dat jou bevalt,
niet wat anderen adviseren
Elke stoma is uniek. Het juiste materiaal vinden, is dan ook vaak een kwestie
van uitproberen. Vooruitgang mocht meekijken met stomaverpleegkundige
Jolien van der Grift en stomadrager Frank van Rooijen. Samen zoeken zij voor
Frank stomamateriaal uit.
Tekst Liza Leijenhorst • Foto Saar Rypkema
‘Hoe is het nu?’, vraagt stomaverpleegkundige Jolien
Acceptatie
van der Grift. Tegenover haar zit de 32-jarige douane-
Jolien pakt een malletje om de stoma op te meten. ‘De
medewerker Frank van Rooijen die zes weken eerder
stoma is 1,5 centimeter geslonken. Hij is nu 35 mm. Ik
een colostoma kreeg. Hij oogt optimistisch: ‘Ik heb
denk dat je op 32 uit zult komen.’ Terwijl ze een stukje
nog geen lekkages of vervelende situaties gehad.’ Hij
wild vlees aanstipt met zilvernitraat, vraagt ze of hij
denkt even na en zegt dan: ‘Nou ja, een keer rook ik
nog heeft nagedacht over spoelen. Frank: ‘Ik wil dit
‘m. Toen bleek dat ik het filter kapot had geknipt.’
eerst verwerken. Daarna ga ik eens nadenken of ik de
Lachend: ‘Dat doe je dus maar één keer!’
discipline kan opbrengen om elke dag te spoelen. Al
lijkt het me een groot voordeel om zonder zakje een
Doekjes
dag vooruit te kunnen en bij warm weer de plak niet te
Dat op maat knippen is straks niet meer nodig, vertelt
voelen.’ Jolien knikt begrijpend. ‘Het is belangrijk om
Jolien van der Grift. In de eerste periode na de operatie
de tijd te nemen om de stoma te accepteren. Dat doe je
slinkt de stoma nog. Als dat slinken stopt, kan hij de
al geweldig’, zegt ze.
maat bestellen die hij nodig heeft. Terwijl Frank op
de onderzoekstafel gaat liggen, doet ze de deur van de
materiaalkast open. De inhoud is indrukwekkend, de
kast is tot de nok toe gevuld met proefsets van allerlei
verschillende merken. ‘Ik heb mijn eigen materiaal
ook meegenomen’, zegt Frank. ‘Jullie hebben me op
het hart gedrukt om nooit zonder materiaal de deur
uit te gaan.’
Jolien verwijdert voorzichtig de plak van zijn buik. De
huid eronder is een beetje rood. ‘Dat komt nu vooral
door het verwijderen van de plak. Gaat het beter met
je huid nu je de doekjes gebruikt?’ De doekjes die een
beschermlaag aanbrengen op de huid blijken inderdaad een uitkomst te zijn, vertelt Frank.
* ) Frank had veel aan de Facebookpagina van StomaJONG. Wil je ook meepraten op deze Facebookpagina?
Stuur ons dan via de gewone Facebookpagina van de
Stomavereniging een privéberichtje. Schrijf een korte
Eén keer rook ik ’m.
Toen had ik het filter kapot geknipt.
30
Vooruitgang
• september 2014
motivatie en vermeld je naam, leeftijd en het e-mailadres dat je voor Facebook gebruikt. Daarna word je per
mail uitgenodigd om aan te sluiten. Wil je eerst alleen
maar meelezen? Dat kan ook. Wie weet tot gauw!
Jolien van der Grift is stomaverpleegkundige in het
Frank van Rooijen kreeg onlangs een colostoma
Meander MC in Amersfoort
‘Het juiste materiaal vinden, is een kwestie van uitproberen. Elke
‘Vorig jaar ben ik geopereerd aan een prolaps, een verzakking van
stoma en elke huid is anders. Wat wel of niet werkt, is lastig te
het laatste stuk endeldarm. Ik had erg veel pijn. Ik gilde het uit op
voorspellen. Ik laat mensen veel dingen zien en voelen. Maar ik kijk
de wc. Helaas ging de pijn na de operatie niet over. Een stoma was
ook naar de stoma zelf en naar de persoon. Als iemand slechtziend
de enige oplossing. Na de operatie moest ik elf dagen in het zie-
is of zijn handen minder goed kan gebruiken, moet je daar reke-
kenhuis blijven. Daarna heeft een medewerker van de thuiszorg de
ning mee houden. Tijdens een chemokuur is de ontlasting vaak
stoma verzorgd. De laatste dagen heb ik het zelf gedaan en keek de
waterdun. Dan is er een plak nodig die vocht opneemt.
thuiszorgmedewerker mee.
Een belangrijke stap in het proces is de keuze voor een- of twee-
Ik vond de stoma in het begin eng om te zien. Inmiddels gaat het
delig systeem. Bij een tweedelig systeem moet je soms hard druk-
redelijk. Het valt me niet tegen. Gelukkig heb ik goede voorlichting
ken. Dat kan pijn doen vlak na de operatie. Het is meestal ook iets
gekregen van de stomaverpleegkundigen. En ik heb me in het
zichtbaarder onder de kleding. Oudere mensen hebben vaker een
onderwerp verdiept. Er is een geheime Facebookpagina* (Stoma-
gevoelige huid. Dan is een eendelig systeem weer niet zo’n goede
JONG) voor jongeren tussen de 18 en 40 jaar en daar heb ik veel
keuze, omdat je dat elke dag moet verwijderen. Dat irriteert de
aan gehad. Ik lees er dingen over materialen waar ik nog nooit van
huid.
had gehoord.
Soms moet je wel vier verschillende dingen testen. Toch lukt het
Ik gebruik nu een eendelig systeem met leegbare zakjes. Dat heeft
meestal wel om het materiaal te vinden waar je je goed bij voelt.
als voordeel dat niemand er iets van merkt, bijvoorbeeld op mijn
Heb je iedere week lekkage? Dat is niet nodig. Het betekent dat
werk. Ik ga zonder materiaal het toilet in. En ik vind het ook prettig
je het juiste materiaal nog niet hebt gevonden. Het kan ook gebeu-
om niet telkens de plak te hoeven verschonen. Ik wilde aanvanke-
ren dat het materiaal na een paar jaar ineens niet meer voldoet.
lijk switchen naar doorspoelbare zakjes, maar eigenlijk bevalt het
Probeer dan een ander systeem of een ander merk.
goed zo.’
Het belangrijkste bij de keuze voor het materiaal is wat de patiënt
wil. Niet wat de thuiszorg handig vindt of wat wij als stomaverpleegkundigen vinden. Heb je het systeem en materiaal gevonden dat bevalt? Verander het dan niet.’
Vooruitgang
• september 2014
31