In de voetsporen van Petrus en Paulus….. Een wandeling door Rome door de eeuwen heen Op onze tocht door Rome maken we kennis met heel oude kerken die nog sporen met zich meedragen uit de tijd van Petrus en Paulus. Toen de apostelen Petrus en Paulus in de eerste eeuw naar Rome kwamen, troffen ze al een kleine christelijke gemeenschap aan. In de loop van de volgende eeuwen groeide het christendom ondanks vervolgingen en discriminatie en werd langzaam sterker. In het Tolerantie-edict van 306 werden christenen al hun eerder in beslag genomen kerken, huizen, goederen en landerijen teruggegeven. Twee jaar later werd het christendom in het Edict van Milaan door Constantijn de Grote als officiële godsdienst erkend. Hoe kon een kleine christelijke beweging in het Romeinse rijk binnen enkele eeuwen uitgroeien tot een dominante godsdienst? Wat maakte het christendom aantrekkelijk? Op basis van allerlei studies kan daarover het volgende worden gezegd: 1. Christenen konden beter omgaan met epidemieën en andere rampen dan hun heidense tijdgenoten. Christenen waren ervan overtuigd dat Jezus door zijn marteldood zonde en dood had overwonnen. Daardoor had de dood zijn angel verloren. 2. Van de christelijke boodschap ging een appèl uit om voor mensen in nood te zorgen. Ook voor mensen buiten hun eigen kring 3. De heidenen brachten offers aan hun goden en hoopten door de goden gunstig te worden beloond. 4. De martelaren waren de meest overtuigende propagandisten van het christelijk geloof. Iedereen die liever werd gedood of gemarteld dan zijn geloof te verloochenen, kende dat geloof openlijk de hoogst denkbare waarde toe. Het aantal vrijwillige martelaren was hoogstwaarschijnlijk veel minder groot dan in het verleden werd aangenomen. 5. Het vroege christendom kende een sterke ascetische stroming. Veel geestelijk leiders die als monnik leefden, leefden in eenvoud en waren geloofwaardig ook voor buitenstaanders. Door hun manier van leven waaraan ze mee waarde hechten aan een vroom, christelijk leven dan aan aardse genoegens, materieel bezit en maatschappelijk aanzien. 6. De eerste christenen hadden veel over voor hun geloof en stopten met allerlei heidense praktijken zoals: prostitutie, incest, polygamie, buitenechtelijk verkeer, abortus en het veel voorkomende gebruik om pasgeboren kinderen - meest meisjes - te doden. Deze afkeuring heeft er toe geleid dat relatief veel vrouwen tot het christendom werden bekeerd. www.dewakels.nl/rome Gelovigen trekken al eeuwen naar Rome om fragmenten van de geschiedenis van het christendom te ontdekken. Wat treffen de Romegangers zoal aan? Het graf van Petrus onder de basiliek Sint Pieter Volgens overleveringen is Petrus hier gekruisigd en begraven. De basiliek St. Pietro in Vincoli Deze basiliek draagt nog duidelijk de sporen van Petrus. Onder het hoofdaltaar zijn nog de ketenen te zien van Petrus tijdens zijn gevangenschap in Rome. In deze basiliek is eveneens het beeld van Mozes te bewonderen gemaakt door Michelangelo. We zullen nog meer werken van deze beeldhouwer en architect zien. De wijk Trastevere In de wijk Trastevere kwamen de eerste christenen in het geheim samen om hun vieringen te houden. De apostel Paulus werd in gevangenschap aan de rand van de stad binnengevoerd zo kunnen we lezen in het boek Handelingen. Daarin wordt beschreven hoe Paulus bij zijn aankomst door de christenen uit Rome wordt begroet. Sancte Maria Sopra Minerva In een schrijn onder het hoogaltaar van deze schitterende kerk ligt het lichaam van Catharina van Siënna (1347 – 1380) één van de beroemde mystici van de R.K. kerk. Zij was zuster in de orde van de heilige Dominicus. Ze verzamelde voedsel en kleding voor de armen, bezocht gevangenen, en verpleegde mensen die aan besmettelijke ziektes leden. Catherina werd in 1461 heilig verklaard. Haar hoofd wordt bewaard in Siënna. Sancte Maria della Vittoria In de St. Maria della Vittoria zien we in een vlammend barok “de extase van Theresia van Avilla” - een andere belangrijke mystica (1515 - 1582) - gebeeldhouwd door Bernini. Zij beweerde dat Jezus aan haar was verschenen om zich met haar te verloven. In de tijd van innig contact met God raakte ze ervan overtuigd dat ze de orde waartoe zij behoorde (Karmelietessen) moest hervormen. Deze orde was verslapt in de naleving van haar kloosterregel. Om haar hervorming te verwezenlijken stichtte ze in 1562 haar eigen klooster in Avila. Sancte Clemente In de Cappella Branda Castiglioni van de St. Clemente zien we een indrukwekkend fresco van de martelaarschap van de heilige Catherina van Alexandrië. Er is een aantal gebouwen door de tijden heen boven op elkaar gebouwd en wel in drie lagen. Van boven naar beneden: 1. De St. Clemente uit 1084 de z.g. bovenkerk 2. De onderkerk uit ± 300 n Chr. 3. Een Mithraeum uit de 1e eeuw. Een Mithraeum is een heiligdom van Mithras, de Perzische god van de zon www.dewakels.nl/rome San Paolo fuori le Mura ("Paulus buiten de muren") 5-schepige basiliek, gebouwd boven het graf van Paulus. Er stonden 3 fonteinen en bij deze fonteinen is Paulus onthoofd. Tegen deze basiliek is een klooster gebouwd: Tre Fontane. Op het graf van Paulus was oorspronkelijk een herdenkingskapel gebouwd. Keizer Constantijn gaf de opdracht om er een basiliek op te bouwen. Paus Silvester heeft deze in 324 ingewijd. In deze basiliek zijn resten (relikwieën) van Paulus bewaard gebleven. Onder het hoofdaltaar van deze basiliek bevindt zich een sarcofaag met daarin het gebeente van de apostel Paulus. In deze basiliek worden ook de ketenen bewaard waarmee Paulus gevangen heeft gezeten. Niet ver van de plaats waar hij werd onthoofd. Zo luidt althans de christelijke overlevering. Sancte Maria in Trastevere Trastevere is een wijk van Rome die min of meer zelfstandig wil zijn. Het heeft een ander klimaat dan andere wijken van Rome. Er hangt een andere sfeer, meer rust, een andere mentaliteit. Oorspronkelijk werd deze wijk bewoond door slaven, zeelieden en Syrisch-Joodse immigranten. Lopend over de Via della Lunguretta komt langzaam het grote plein van Santa Maria in Trastevere in zicht, met de gelijknamige kerk als belangrijkste trekpleister. Volgens de trasteverini de allereerste plek in Rome waar de christenen in het geheim samenkwamen om hun vieringen te houden. Een bewering die niet helemaal te bewijzen valt, maar misschien toch enige waarheid bevat. De eerste christenen in Rome behoorden tot de joodse gemeenschap en die woonden in wat nu Trastevere heet. Dat er al christenen woonden toen de apostel Paulus de stad in gevangenschap werd binnengevoerd, is te lezen in het boek Handelingen. Daarin wordt beschreven hoe Paulus bij zijn aankomst aan de rand van de stad door christenen uit Rome wordt begroet. Joodse wijk Al in de 2e eeuw v Chr. vinden we al sporen van Joden in Rome. Ze woonden in wat nu Trastevere heet en beschikten in de hele stad over 13 synagogen. Hun positie was gelijk aan die van alle andere buitenlandse bevolkingsgroepen in Rome, met dezelfde rechten en plichten. In veel gevallen konden ze prat gaan , zoals de apostel Paulus, op het Romeinse burgerrecht, een recht dat van vader op zoon werd doorgegeven. Die vroege aanwezigheid maakt de joodse gemeenschap in Rome tot de oudste in de westerse wereld. Een positie waar de Romeinse joden erg trots op zijn. In de middeleeuwen veranderde deze situatie. De leefomstandigheden werden steeds moeilijker. De discriminatie nam steeds ernstiger vormen aan. Tijdens onze wandeling door deze wijk zal daar uitgebreid bij stilgestaan worden. Kunstenaars Ook zullen we de kunstenaars en architecten Michelangelo, Bernini en Boromini niet overslaan tijdens deze reis. www.dewakels.nl/rome Programma Romereis april / mei 2015 (o.o.v.) 1e dag: Aankomst hotel. Na het inchecken wandelen we naar de St. Clemente, de thermen van Caracalla, St. Giovanni in Laterano, Scala Sancta. 2e dag: Forum Romanum, Colosseum, Palatijn, St. Pietro in Vincoli met het Mozesbeeld. 3e dag: Een wandeldag: Termini, muur van Servius, thermen Diocletianus, Piazza delle Republica, St. Maria degli Angeli, St. Maria della Vittoria, Trotin en Apifontein, Borominikerkje (Quatro Fontane, Trevifontein. Na de lunch wandelen we verder naar: zuil van Marcus Aurelius, Pantheon, St. Maria Sopra Minerva, San Ignazio, St. Degli Francezi. 4e dag: Vroeg vertrekken naar de St Pieter, Vaticaans museum met daarbij de Sixtijnse kapel, kerk van de Friezen, Engelenburcht, Engelenbrug. 5e dag: Circus Maximus, verder lopen naar Forum Boarium, Trastevere met daarbij St. Maria in Trastevere, Tibereiland, Joodse wijk, Campo di Fiori, Piazza di Farnese. 6e dag: Koffers pakken en in de pakruimte zetten. Met de metro naar Paulus buiten de muren. Bij terugkomst staat de bus klaar om ons naar het vliegveld te brengen. Het is eventueel mogelijk om een bezoek te brengen aan de Catacomben. Deze liggen een eind buiten het centrum van Rome en het bezoek neemt iets meer dan een halve dag tijd in beslag. Wat we maar willen. De Reis 6-daagse vliegreis naar Rome vanaf Schiphol De reissom bedraagt ongeveer € 725,00. Eenpersoonskamers kosten ca.€ 125,00 extra. Vertrekdatum: maandag 27 april 2015 Datum terugreis: zaterdag 2 mei 2015 Het reisprogramma wordt met zorg samengesteld en kent een redelijk tempo. Het is een goed gevuld programma, voor elk onderdeel wordt voldoende tijd uitgetrokken om zoveel mogelijk indrukken op te doen. De dagelijkse excursies worden over het algemeen per voet afgelegd. Dat betekent dat de reizigers over een redelijke conditie moeten beschikken. Indien iemand slecht ter been is, bemoeilijkt dit een soepel verloop van de reis. Alle deelnemers krijgen een uitgebreide documentatie van de te bezoeken plaatsen. Weer Eind april - begin mei is het qua temperatuur aangenaam om door Rome te wandelen. De gemiddelde temperatuur is ongeveer 21 graden. De nachten ongeveer 15 graden. Een regen- en of onweersbui behoort tot de mogelijkheden. www.dewakels.nl/rome Grensdocumenten Voor deze Romereis dient u in het bezit te zijn van een paspoort of identiteitsbewijs die geldig is tot en met de datum van terugkeer. Geld In Italië kan met Euro’s betaald worden. Er zijn voldoende pinautomaten aanwezig. Ook kunt u in veel gelegenheden met de creditcard betalen. Entrees Entreeprijzen zijn niet bij de reissom inbegrepen. De entreekosten bedragen ongeveer € 50,00 p.p. Voor personen vanaf 65 jaar valt het wat lager uit omdat musea en opgravingen met korting of zelfs gratis kunnen worden bezocht. Vervoer naar de bestemming We maken gebruik van een rechtstreekse lijnvlucht van Amsterdam Schiphol naar Rome v.v. In Rome is een transfer naar en van het hotel. Hotel en maaltijden We verblijven in een comfortabel en centraal gelegen hotel in het centrum van Rome waar geen studenten en of scholieren hun verblijf hebben. Alle kamers zijn voorzien van een douche/bad en toilet. Vanuit het hotel kunnen alle bezienswaardigheden te voet worden bezocht. We dineren ‘s avonds samen in goede, lokale restaurants. Exclusief zijn: - Toeristenbelasting Rome ( € 2,00 per dag p.p.) - Lunches: deze houden we zeer eenvoudig - Diners: we kunnen diners laten reserveren vanaf € 17,50 p.p. (excl. drankjes) - Entrees - Evt. verzekering - Verplichte bijdrage calamiteitenfonds á € 2,50 per 9 deelnemers Hartelijke groet, Wim Beldman Tel. 06-20988256 of [email protected] www.dewakels.nl/rome