preektekst - GKv Haulerwijk

[gemeente]
We beginnen met de structuur van mijn verhaal.
Dit is de leidraad van wat ik vandaag mag verkondigen in de aanloop naar Hemelvaart en Pinksteren.
Dit ga ik vertellen over de heilige Geest.
(dia 1, erin klikken) De heilige Geest, een andere helper …
1. Jezus’ vervanger,
2. een pleitbezorger.
3. Richting zijn leerlingen,
4. en richting de wereld.
5. Voor altijd.
(dia 2) De heilige Geest, een andere helper …
1. Jezus’ vervanger,
In dit punt staan we erbij stil dat Jezus ging zorgen voor vervanging.
Hij beloofde dat de Vader iemand anders zou sturen.
De heilige Geest.
Zijn vervanger.
Straks had Jezus zijn werk volbracht.
(klik) De heilige Geest zou het over pakken
Misschien ken je het Griekse woord dat hij gebruikte.
Je kunt het gewoon vinden in de dikke Van Dale.
Het Griekse woord dat Jezus gebruikte is ‘Parakleet.’
En Van Dale geeft als uitleg: Voorspraak, Trooster.
Jezus zou de Vader vragen om een andere Parakleet.
Er kwam een andere voorspraak, een andere trooster.
Een vervanger.
Iemand als Jezus zelf.
De heilige Geest is een vervanger.
Hij zal ook troosten, net als Jezus deed.
Hij zal ook voorspreker zijn, pleitbezorger, net als Jezus.
Over de pleitbezorger gaan we het nog hebben in het tweede punt.
Nu ga ik even door op dat woord Parakleet dat ik noemde.
(klik) Want Parakleet betekent in zijn ruwe vorm ‘erbij geroepen worden’.
De Parakleet is iemand die erbij geroepen wordt.
Wanneer doe je dat?
Iemand erbij roepen …
Laat ik een bijbels voorbeeld noemen.
Een centurio uit Kafarnaüm (Matteüs 8,5v)
Hij kwam Jezus erbij roepen.
Hij had hulp nodig.
Voor zijn verlamde slaaf die veel pijn leed.
Jezus was zijn Parakleet, zijn helper.
Bedenk dat Jezus geen gewone helper was.
1
Hij verleende goddelijke bijstand.
Zo hebben mensen dat ook ervaren.
Zo hebben ze van hem getuigd.
Jezus was in de wereld gezonden om bijstand te verlenen, namens God.
Hij was Gods helper voor ons.
Jezus was ‘God met ons.’
En zo kon het dat de verlamde slaaf genezing ontving op een woord van Jezus.
(klik) Deze Jezus zal zich vanaf Pinksteren laten vervangen door de heilige Geest.
Vanaf dan helpt de Geest.
Vanaf dan troost de Geest.
Vanaf Pinksteren hebben we een andere Parakleet.
Want Jezus gaat naar de hemel, naar zijn Vader.
Maar de heilige Geest vervangt hem, volkomen.
(dia 3) De heilige Geest, een andere helper …
1. Jezus’ vervanger,
2. een pleitbezorger.
Een Parakleet is meer dan alleen een helper.
Toen de Vader de heilige Geest stuurde, Jezus’ vervanger, stuurde hij niet alleen een helper.
Hij zond ook een pleitbezorger, zoals de NBV vertaalt.
(klik) ‘Pleitbezorger.’
Zo iemand heeft iets te vertellen.
Die doet een beroep op iemand.
Je probeert iemand ergens toe over te halen.
Dat is pleitbezorger zijn.
Ook daarin zou de Geest een vervanger worden van Jezus.
Even weer een illustratie vanuit de Bijbel.
Nogmaals het verhaal van de centurio in Kafarnaüm.
Het Lukasevangelie vertelt het net even anders dan Matteüs.
In Mt werd Jezus erbij geroepen, als helper.
Bij Lukas lezen we dat deze centurio enkele Joodse leiders naar Jezus had gestuurd.
En aan hen zie je de andere betekenis van parakleet, namelijk de pleitbezorger.
Zij deden een beroep op Jezus (Lukas 7,4).
De Joodse leiders spraken namens de centurio.
Dat maakte hen tot parakleten, pleitbezorgers.
Een pleitbezorger is iemand die spreekt voor een ander.
Waarom staan we hierbij stil?
Als je het uittekent zie je een pleitbezorger tussen twee partijen in staan.
In het midden.
Hij is, anders gezegd, een bemiddelaar.
En net als het helper zijn, herkennen we ook het bemiddelaar zijn.
(klik) Jezus was ook een bemiddelaar.
(Oudere vertalingen en de Catechismus spreken van de BeMiddelaar.
Daarmee bedoelen ze hetzelfde.)
De Geest zou komen om Jezus ook hierin te vervangen.
Hij is niet alleen de andere helper.
2
Hij is ook de andere (be)middelaar.
Ook de heilige Geest zal in het midden staan.
En daarbij is nog een ding van belang.
Het maakt immers nogal uit hoe je tussen de partijen staat.
Vertegenwoordig je de ene of de andere partij?
Sta je er namens de hoge en heilige God of namens de kleine en zondige mens?
Of misschien namens beide partijen?
Een advocaat vertegenwoordigt één partij.
Een mediator spreekt namens beide partijen.
En Jezus?
Welke kant vertegenwoordigt Jezus?
Namens wie sprak Jezus?
Namens wie spreekt zijn vervanger?
Namens wie zal de Geest spreken?
(dia 4) De heilige Geest, een andere helper …
1. Jezus’ vervanger,
2. een pleitbezorger.
3. Richting zijn leerlingen,
God ging in de heilige Geest een vervanger van Jezus geven.
Deze vervanger zou er niet voor zichzelf zijn.
Hij zou komen om te getuigen van Jezus (Johannes 14,26 en 15,26)
Waar zou je de Geest aan het werk zien?
Waar Jezus verkondigd ging worden.
De Geest werkt waar Jezus geëerd en geprezen wordt.
Ik werk het even uit.
Namens wie sprak Jezus zelf?
Jezus sprak namens God.
We hebben het gelezen.
Wat jullie mij horen zeggen, zijn niet mijn woorden,
maar de woorden van de Vader door wie ik gezonden ben (Johannes 14,25).
Jezus vertegenwoordigde God bij de mensen.
Dat vóór alles.
En vergelijkbaar zal de Geest Jezus vertegenwoordigen bij de mensen.
Dat vóór alles.
Er is ook een omgekeerde beweging.
Jezus staat ook voor mensen in bij God.
Hij was de (be)middelaar die voor mensen en hun zonden aan het kruis stierf.
En ook nu bepleit hij de zaak van zondaars bij God (1 Johannes 2,1).
Ook zijn vervanger, de Geest, pleit voor ons, schrijft de apostel (Romeinen 8,26).
Er is dus ook een omgekeerde beweging.
De Geest zal voor mensen instaan bij God.
En wat zijn we daarmee gelukkig!
In mijn zwakke en moeilijke momenten mag ik weten van de pleitbezorger.
De Geest vertegenwoordigt ons bij God.
3
De Geest is zelf ook God.
God zelf staat voor ons in.
Wat heb je dan nog te vrezen?
Terug naar de Geest die over Jezus spreekt.
Jezus vertelde over hem:
Later zal de pleitbezorger jullie alles duidelijk maken
en alles in herinnering brengen
wat ik tegen jullie gezegd heb (Johannes 14,26).
De heilige Geest zal spreken namens Jezus.
We hoeven van hem niets anders te verwachten.
Waar de Geest aan het werk is, gaat het over Jezus.
Pinksteren is het feest waarop we weer hopen te vieren dat mensen verbonden zijn en blijven met
Jezus Christus.
Al is hij in de hemel en is zijn gemeente op aarde, zij blijven met elkaar verbonden.
(dia 5) De heilige Geest, een andere helper …
1. Jezus’ vervanger,
2. een pleitbezorger.
3. Richting zijn leerlingen,
4. en richting de wereld.
Jezus noemde de heilige Geest enkele keren de Geest van de waarheid.
De Geest zou gaan getuigen voor Jezus.
D.w.z. hij zou gaan getuigen voor de waarheid.
Ook daarin ging de Geest de plaats van Jezus innemen.
Om dat te zien pakken we er een rechtbankverslag bij.
Het gaat om het proces van Jezus.
Toen hij voor de rechter stond gaf hij een getuigenis af.
Ik ben geboren
en naar de wereld gekomen
om van de waarheid te getuigen,
en ieder die de waarheid is toegedaan, luistert naar wat ik zeg. (Johannes 18,37)
Als mensen werkelijk op zoek zijn naar waarheid, merken ze mij op, zei Jezus.
En misschien tegen wil en dank gaan ze toch luisteren naar wat ik te zeggen heb.
De rechter, Pilates, was niet geïnteresseerd of het ontging hem.
Hij hield Jezus op afstand.
Dat kunnen wij ook doen.
Je kunt Jezus op afstand houden.
Jezus vertelde dat zijn vervanger op eenzelfde manier zou gaan getuigen voor de waarheid.
Hij gaat niet overal ontvangen worden.
Niet iedereen ziet en kent de Geest van God (Johannes 14,17b)
Toch zal hij, net als Jezus voor Pilatus, getuigenis afleggen.
In Johannes 16,8-10 vind je de samenvatting.
4
Het gaat me er nu niet om wat de inhoud van dit getuigenis is.
Het gaat me om het adres van dit getuigenis: de wereld.
Jezus’ vervanger, Gods heilige Geest, zou niet overal gezien en herkend worden.
Toch zou hij overal gaan getuigen voor de waarheid, maakte Jezus duidelijk.
Het getuigenis over Jezus ging niet beperkt worden tot bepaalde mensen of plaatsen of culturen.
Dat werd ook zichtbaar op de dag dat de Geest werd uitgestort.
We lezen over imponerende tekenen op dat geweldige moment.
Een stormwind, vuur, èn allerlei talen.
De leerlingen bleken op dat moment allerlei talen te spreken.
De hele wereld kon hen verstaan en merkte op dat ze God groot maakten.
(dia 6) De heilige Geest, een andere helper …
1. Jezus’ vervanger,
2. een pleitbezorger.
3. Richting zijn leerlingen,
4. en richting de wereld.
5. Voor altijd.
Hij zal voor altijd bij jullie zijn.
Dat is het plus van Jezus’ vervanger.
Jezus zelf moest afscheid nemen.
Hij zou weggaan uit deze wereld.
De heilige Geest blijft.
Ik laat dat even tot me doordringen.
‘Hij zal altijd bij jullie zijn.’
En ik denk even aan het beeld dat Jezus zelf gebruikte voor de Geest.
De wind.
De wind waait waarheen hij wil;
je hoort zijn geluid,
maar je weet niet waar hij vandaan komt
en waar hij heen gaat (Johannes 3,8).
De wind is nooit ver weg.
Een briesje, koelte.
Een kier waardoor je op de tocht zit.
Een storm zoals op de eerste Pinksterdag.
Hij zal altijd bij jullie zijn.
Waar je ook bent, hoe je er ook bij zit, wat je ook doet.
Hij zal altijd bij jullie zijn.
Ik heb tijden gehad dat ik het bijna fysiek ervaarde.
Je kent het gevoel van de wind strelend over je huid.
Je voelt het.
Bladeren verraden het door hun ritselen en bewegen.
Je hoort het, je ziet.
Zo is de Geest in deze wereld,
bij Gods kinderen.
Hij zal altijd bij jullie zijn.
5
Jezus had gezegd dat hij nog maar korte tijd bij zijn leerlingen zou zijn.
Zijn vervanger zou komen, en blijven!
We hebben ook gelezen:
De wereld zal mij niet meer zien,
maar jullie zullen mij wel zien,
want ik leef
en ook jullie zullen leven. (Johannes 14,19)
(klik) Dit is het wonder van ons geloof en van onze hoop.
Dankzij Jezus’ vervanger.
Dankzij de Geest zullen we de overtuiging hebben dat jezus niet maar weg is, hij leeft.
En de Geest overtuigt je ervan dat ook jij leeft, dat je een kind van God mag zijn.
Zo zal de Geest altijd bij Gods kinderen zijn.
Graag had ik nog meer gezegd.
Bijvoorbeeld over de bescherming door de Geest.
(klik) In Jezus’ gebed waarmee hij afsluit, blijkt dat de waarheid Jezus’ leerlingen beschermd
(Johannes 17).
Daarin speelt Gods Geest een grote rol.
En graag had ik nog gesproken over de liefde.
(klik) Met de Geest zal niet alleen de waarheid in de wereld blijven, maar ook de liefde.
Niet voor niets komt in Johannes 13-16 voortdurend Jezus’ gebod ter sprake.
Heb elkaar lief.
Zoals ik jullie heb liefgehad, zo moeten jullie elkaar liefhebben.
Aan jullie liefde voor elkaar zal iedereen zien dat jullie mijn leerlingen zijn. (Johannes 13,34-35).
Dat is het werk van de Geest die blijft.
Maar het is goed me te beperken.
Deze preek verkondigde de gave van de Vader.
Jezus kondigde aan dat hij dit geschenk zou uitstorten over de kerk.
Dat hij, de Zoon, vragen, nadat hij aan Gods rechterhand had plaatsgenomen.
De heilige Geest, een andere helper … voor de mensen die God liefheeft.
Jezus’ vervanger, in alles.
een pleitbezorger, die ons op God en Jezus blijft wijzen.
Richting zijn leerlingen,
en richting de wereld.
Voor altijd. AMEN
6