Protocol Controle Diabetes Mellitus II Doel Het leveren van optimale zorg t.a.v de behandeling van patiënten met diabetes en hierdoor de complicaties zoals hart- en vaatziekten, nefro-, retino-, en neuropathie voorkomen of vertragen en eventuele klachten verminderen. Identificatie voor driejaarlijkse screening van patiënten met een verhoogd risico op DM § § § § § § § § belaste familie anamnese voor DM overgewicht (BMI >27) zwangerschapsdiabetes in anamnese Hindoestaanse afkomst zwangerschapsdiabetes verzoek van patiënt bekend met hypertensie, verhoogd cholesterol en/of hart- en vaatziekte (jaarlijks) eerder vastgestelde gestoorde nuchter glucose (jaarlijks) Diagnose De diagnose wordt gesteld door de huisarts op basis van de diagnosecriteria (NHG) Normaal: -nuchter glucose -niet nuchter Gestoord: -nuchter glucose DM: -nuchter glucose -niet nuchter Capillair <5,6 mmol/L <7,8 >5,6-6,0 >6,0 >11 Veneus <6,1 mmol/L <7,8 >6,1-6,9 >6,9 >11 Beleid Gestoorde glucosetolerantie: Eerste controle na 3 maanden, daarna jaarlijks, via laboratorium. Aansluitend consult bij POH. Het cardiovasculair risicoprofiel wordt ingevuld en leefstijladviezen verstrekt. § Tweemaal nuchter glucose>6,9: Afspraak HA voor diagnose en aanvullend lab (zie eerste consult POH). § juni 2011 Eerste consult POH Risico-inventarisatie: § Biometrie: bepalen van BMI, middelomtrek en bloeddruk § Vragen naar HVZ bij patiënt en/of bij ouders, broers of zussen voor het 60e levensjaar § Vragen naar roken, alcoholgebruik, lichaamsbeweging en voedingsgewoonten § Start simvastatine 40 mg § Voeten onderzoeken (inspectie, sensibiliteitsonderzoek, palpatie voetarteriën en voorlichting voetverzorging § Uitgangs-ECG § Naar laboratorium (indien niet door huisarts bepaald) voor bepaling HbA1c, Hb, lipidenspectrum, kreatinine(klaring), ALAT, TSH, albumine en de albumine/kreatinine-ratio in eerste ochtendurine en (bij gebruik diuretica) kalium § Binnen 3 maanden verwijzen naar optometrist voor beoordeling door de oogarts van de oogfundus op de aanwezigheid van diabetische retinopathie. § Verwijzing naar een diëtiste § Leefstijladviezen m.b.t. bewegen evt. met inschakeling van fysiotherapeut (indien BMI>28 en weinig fysieke activiteit) Adviezen en informatie: § Educatie: informatie geven over de belangrijkste aspecten van DM en situaties waarin maatregelen nodig zijn. § Stoppen met roken, begeleiding aanbieden § Zorg voor voldoende beweging, bij voorkeur ten minste vijf dagen per week 30 minuten per dag fietsen, stevig wandelen, tuinieren etc. § Zorg voor goede voeding volgens Richtlijnen goede voeding § Beperking van het gebruik van alcohol (max. 2 EH per dag) § Zorg voor optimaal gewicht (BMI <25 en middelomtrek <88cm voor vrouwen en <104cm voor mannen) Volgende controle: Bij nuchtere glucose van <10 mmol/L vindt controle plaats na drie maanden. Bij nuchtere glucose van ≥10 mmol/l starten met medicamenteuze therapie (zie onder). Driemaandelijkse controles § § § § § § Biometrie: nuchter glucose, 1- 4 x per jaar HbA1c waarvan 1x bij de jaarcontrole, BMI, bloeddruk Vragen naar: algemeen welbevinden, jeuk, moeheid, tekenen van hyper- en hypoglycaemie, medicijngebruik, opvolgen voedingsadviezen, roken, alcoholgebruik, lichaamsbeweging Bij insulinegebruik: controleren prikplaatsen, techniek zelfcontrole en spuittechniek Bij klachten van de voeten of diabetisch ulcus of claudicatio in anamnese controle van de voeten en zonodig verwijzen naar pedicure/podotherapeute met diabetische voet aantekening Controle na drie maanden bij glucose binnen streefwaarden (zie onder), anders telkens na twee weken tot de streefwaarden zijn behaald (zie medicamenteuze therapie onder) Herhaalrecept medicatie juni 2011 Jaarlijkse controle § § § Idem als driemaandelijkse controle plus visusklachten, cardiovasculaire problemen, seksuele problemen, neuropathie, voetcontrole Verwijzen naar laboratorium (nuchter glucose, HbA1c, MDRD (eGFR), ALAT, K, Na, lipidenspectrum, albumine/kreatinineratio in eerste ochtendurine) Verwijzen naar optometrist of oogarts voor beoordeling door de oogarts van de oogfundus op de aanwezigheid van diabetische retinopathie (bij ontbreken van zowel andere risicofactoren voor HVZ als tekenen van retinopathie volstaat tweejaarlijkse controle) Streefwaarden glucose: Nuchter 2 uur na de maaltijd HbA1c Capillair 4 – 7 mmol/L < 9 mmol/L Veneus 4,5 – 8 mmol/L < 9 mmol/L < 53 mmol/mol Medicamenteuze therapie Stap 1: Start met metformine (500mg 1dd, max. 1000mg 3dd) Stap 2a (BMI <27): Voeg een sulfonylureumderivaat toe Stap 2b (BMI ≥27 en (risico op) hartfalen): Voeg een sulfonylureumderivaat toe Stap 2c (BMI≥27) Voeg een sulfonylureumderivaat toe of DPP4remmer.* Als laatste optie voor overstap naar insuline overwegen tripletherapie met DPP4 remmers. Stap 3: Voeg 1dd insuline toe aan orale bloedglucoseverlagende middelen Stap 4: Twee maal daags mix-insuline of (alleen voor ervaren behandelaars)4 dd insulineschema * Afwijkingen van de NHG standaard M01 ! Beleid bij risicofactoren voor hart- en vaatziekten: § § § § Adviseer roken te stoppen. Streef naar SBD van 140 mmHg of lager (zie NHG standaard CVRM) Start met simvastatine 40 mg. Streef naar LDL-cholesterol ≤ 2,5 mmol/L (zie NHG standaard CVRM) Behandeling patiënten met microalbuminurie met ACE-remmer of AII antagonist (zie NI in DM protocol Zorggroep Katwijk) juni 2011 Overleg met huisarts § § § § § Wijziging medicatie Ulcus been of voet Hartklachten of claudicatioklachten Afwijkende laboratoriumuitslagen Problemen Verwijzing specialist § § § § § § § § § § § § § Instellen op insuline bij onvoldoende kennis/ervaring Onvoldoende instelling ondanks maximale therapie Niet voldoende ingestelde RR, ondanks maximale therapie Niet voldoende controle van lipiden ondanks maximale therapie Niet genezend diabetes ulcus Ernstige hyperglycaemie Ernstige en/of frequente hypoglycaemie Diabetes met complicaties :retinopathie, macroangiopathie,neuropathie, indien diabetes niet goed is gereguleerd naar internist BMI>35 (GLP-1, bariatrische chirurgie) Ernstige nierfunctiestoornis (MDRD < 30 en/of progressieve microalbuminurie (>2,5 man, >3,5 vrouw en/of macroalbuminurie) Vrouwen met zwangerschap(swens) Afwijkingen oogfundus naar oogarts Als er>3x per jaar opname nodig is voor diabetes gerelateerde problemen Werkwijze in Medicom Ga naar het journaal van desbetreffende patiënt Dubbelklik op de DM-episode (ICPC T90.02) Vul de S-regel in. Daarna [shift F7] “Diabetes Mellitus Ketenzorg” kiezen. Vul het protocol zoveel mogelijk in en neem het op in het journaal. Vul eventueel de P-regel in. Sluit het contact af. juni 2011